Die O.B. Jaargang 5, no.30

(1)

&ce

s, sal sel in .gsbe-

dien tksie·

iende pro-

Ytng

'

diger

=taad, voor-

hon- oege- g nie s die 3owel en des

>Ogde ten

=· --=1

s

{

I

·~

!

,\

I f

4lteregtstreer aan die H.J?.K. as 'n Nuusblad.

5de Jrg. Kaapstad, \~'oensclag, 19 Junie 1946, No. 30.

11 ~~L1li]Flr®fP)ru~~riDcilru ~lP il~rrrr~fum W~fftil

~®m:rilfiLID TIJJffilll~~~

Ondcrwyl die Joodse sprcJ,crs van die Springboldegioen -verlede \Voensdag in Kaapsta<l besig was om hul ,anti-fascis- ticsc" propaganda teen tlie O.B. onder die neus van die publici'

t.c druk, het jong Afril,aners anti-lwrnmunistiese parnflette onclcl· die gehoor en verbygangers nitgedeel. Die publiek het

·dit met gretigheid gencem. ln sommige gcvalle het persone

aanvanldil' gcweier om dit te neem, maar as aa.n hullc vcrtel is dat dit anti-lwmmunistiese pl!-mflette is, ht't hulle dit met graagte ontvang.

Jodinne het probeer om die agterstand van die Kommuniste in te haal deur net so vinnig pamflette uit te deel as die Afrikaners, maar die straat was gou bestrooi met hul gee!

pamflctte omdat die publiek geweier het om dit te neem.

Daarenteen is die kommunistiese pamflette gretiglik deur die baie l<leurlinge en naturelle wat teenwoordig was, geneem.

Dit het alte duidelik geblyk dat

<lie propaganda van die Kom-

HEEL VOOR

Die politieke korrespondent van die Cape Times berig dat -die reger·ing uitnodigings na Engeland, Frankryk, Holland, Belgie, Denemarke, Noot·wec en Griel<eland gcrig het om weeskinders na die Unie te

stuur. Die oogmerk is om

5,000 su!kc kinders tc ontvang. Die korrespondent voeg

daaraan toe:

.,Die eerste gr·oep be\•at 100 Joodse weeskinders.''

muniste nic in die smaak van die omsta.nders geval het nie.

Engclssprel<ende omstanders hct smalend van die betogers gepraat: ,Just look at his 11ose." het ecn aan sy \Tien<l gesc.

Oud-soldatc het nje geskroom om hul wanttoue in die Spring- boldcgioen, wat sogenaamd 'n oud-soldate-organisasie is. te laat blyk nic.

Tandelmersend het die spre- kers beduie dat die ,,fascistiese"

omstanders nie hulle vrieJ1de is nie en dat met hulle afgerel<en

sal word. Bulle het die regering daarvan beskuldig ciat hy traag !s om op te tree en daarom neem die Springboklegioen sake nou !.n hul eie hande, Tel-

)(ens wanneer die betogers op

hulle ernstigste was, het lede van die publiek hulle openlik uitgelag en weggestap.

Sommige \·an die spreke1·s het probeer om Afrikaans te praat, maar clit was so geracl- braal<, dat <lit die omstanders geamuseer het. Toe ecn van die spekers sy toespraak in Afrikaans aflees, het die uit- spraak SOYee! te wense oorge- laat daf hy die laaste dee! \'an sy toespraak so1nmer maar stornp gesny het. Sy spraak hct hom bekend gemaak.

Lede van die Kaapstadse

O.B.-Wag het Die O.B.-blad aan

die ornstanders verkoop. Dit is gretiglil< deur die publiek geneem.

K RA NKSJJ:NNIG GEWOnD

Negc-en-twintig Duitsers wat deur die Unie-regering in inter- neringskampe gehou is, het in kranksinnige gestigte bcland, volgens 'n antwoord van die

::\1inister van .Tustisie in die

parlement. In die kampe is daar 61 Duitsers oor~lede.

JV\.1\"'.rSOENERI~G IX AU- GUSTUS: Die Direkteur van Voeclsel. dr. H. J. \·an Eel<, het m:)egedeel dat die voedselorga- nisasie sy iJes <loen om die rant- soenering van skaars voedsel- SoOl·te vroeg in Augustus moontlik te maak.

C1D~w~.aur il~ illJLIDill!~c.e

llil~rrn®~il - ~n~ ~ ~~20n.k)~~

Dam· hears r;rool beso,·r;d- lle·id onde1· Britse fnbrikant~;

t•an Wol-tekstielwa1·e oor die

.besluit van die vier groot moondhecte om Dttitsla,nd toe te laat om. tcksiel.wcwe te prodn- seer en ttit tc 'VOer, meld Sapct.

.Die Britse jabrikanle is ban.IJ .-ir die Dtt.itsc mededi.n!Jing en t:rees c/a.t httlle nzark dactnleur sal skade ly.

Kamers van koophandel het aan

<lie Britsc Regering geskryf en gese dat indien dit toegelaat word dat Duitsland teltstiel-

ware produsecr, daar werkloos- heid in hierdie bedryf In Enge- land sal wecs. ?-Ja verneem word sal Duitsland tocgelaat word om jaarliks 130,000 ton tel<stielware vir uitvoerdoel- eindes te vervaardig.

MOUffoerroe Dn Kamp

Die Geallieerde owerheid hou miljoene Duitsers nog in die Jwnsentrasiekampe nieteen- staande die oorlog a! meer as 'n jaar gelede beeindig is. Daar is tans nog 4,500,000 Duitsers

in die kampe van die verowe-

raar. Dit is bereken dat Rus- land nog net 500,000 van sy meer as 3,000,000 ge1ntemeer- des vrygelaat het. Ameril<a het sy gelntcrneerdes verminder tot sowat 750,000, tcrwyl Brittanje ongeveer 300,000 Duitscrs in die kampe aanhou. Bulle vcr- rig slawe-arbeid.

/B@rEu !Ecert@@!l ($4) M @([)111

[[}) rJJ1 rJ11 Tttdl@] rt v rJ tt IE ii(E . !Prt@d! T])] k

ON7rSAG!LJ/JKJE WJJNS ({])JP W({))JL

D ie prys tvat d ie boer vir s y vettvol ontvang en die wat die v erbrui·

J..·er z· ir wolgoedere rnoet betaal, is b u ite alle verhouding. Die kleremaker

ont vang vandag 6 4 maal of 6,400 persent meer vir die p ak klere wat hy

fUm

die boer verkoop as

'WOt

die boer vir dieselfcle hoeveelheid wol ont·

vang.

Die prys van ·n pak wolklerc beloop tans enigiets vanaf £16 tot £20. Vir die vervaa!·diging van die ·bictjie meer as drie jaart materiaal wat nodig is om 'n pak klere te maal<, is ongevcer 4 pond wol nodig.

Hiervoor ontvang die boer so-

\\'at 5 sjielings. Get·el,en teen 'n gemiddelde prys. van 30s. per jaart, lws die matel·iaal van ef'n pal.:: ldere die snyer £5. Die maaldoon hicraan verl!onde is 4 7s. Die to tale koste is dus ongeveer £8. Vir die pak klere l!etaal die ldant ,·an £16 tot £20 as hy dit \·an die snycr ontvang.

vVat verhouding betref, het die posisie voor die oorlog nie Yeel verskil nie. Die gemicldel- de prys van een jaart materiaal het nie rneer as l2s. beloop nie.

Die totale koste verbonde aan 'n pak ldere, insluitende die maakloon wat 26s. was, was bietjie meer as £3, Gedurende hierclie jare het die boer oak heelwat minder vir sy wol ontvang. Van die voor-oorlogse jare tot nou in die na-oorlogse tydperl<, was daar dus 'n prys- styging \'an 250 ·persent.

OOI?SAAK

Die oorsaal< van •Jie \Y~\nvet·-

~®~fu: W ®cec9J~~H

\Vef'ns die honger~nood in Hongaryf' Iny huisvroue in die g1·oter stcde baie moeilil< om if'ts vir lnl.l gesinne voo1· te sit. Gevolglik gaan hulle na die plattelan!l op ;::oek na. lws, maar aaagesicn hnlle nie go•Jd )J('1 nie, moct hnllc goedere soos ou idere, Iinne, ens. neem om dio' lws to· mil. Op die treine wat in die land oorgebly het, is cgter baie min plel<, met die gevolg dat hulle maar bo op die rytuie se llaid<e ldim. ~ommigc sit sclfs op die icant van die lolw- motieL Onllcnvy1 hierdie Russils-be!i:ette land so'n g('brelc aan voe()scl het. is ,·er.Iede wecl< in Jlioslwu aang-ekonuig dat die

\'O("(lselrantsoenering in Rusland oygehef gaan "·ord.

houding tusscn die prys wat die boe1· vir sy wol ontvang en wat hy daan-oor moet- betaal

le

deels in die feit dat die Unie nie sy e.ie wol verwerk nie en dcels daarin dat die !dcrcrnakers 'n buitcnsp01·ige wins op elke pak Jdcre maalc Tydcns die oor- Jogsjare het ldel·emal<ers groot plase aangelwop ten cinde be- lasting vry te spri11g. Dis 'n bel,ende feit.

Daar bestaan in Suid-Afrika gewalclige moontlikhede vir die afset van wolprodul<te as dit binnc die bereik van die gemid-, delde en Iaagbesoldigde groepe gebring word, Onder die huidige omstandighede is di t nie moontlil< nie. Die arm man moet eenvoudig van katoenpro- dukte gebruil< maak omdat hy nie wolgoedere kan bekostig

nic. •

Etlil<e jare gelcde is daar in Australie die moeite gcdocn om ondersoek in te stel na die versl<il in die prys van vetwol en van klaar vervaardigde wol- artikels. Daar is tot !lie ge- volgtrelddng gekom dat daar 'n prysvermccrdcring va.n 3,800 persent was. In die Unie is die prysvermeerdcring tans 6,400 persent.

Beven K 0@1 Ootr

Sff.OJJgheidl

Die Britse minister van buitc- landsc sake, Ernest Bevin, het in die afgelope week in sy toespraak op die lwnferensie van die Arbeidersparty erken dat Engeland magteloos staan teen- oar die ongenaakbare beleid van Rusland teenoor sy eertyd- sc oorlogsbondgenote.

,As ons nie wederkerigheid lean verkt·y nie, wat kan ek doen ? Ek kan tog nie tot oar- log oorgaan en hulle dwing . nie", hct hy wanhopig,verklaar.

,.vVat kan ek doen? Ek het sa- mesprekings met die ambassa- deur gehacl, maar julle sien dat ck nerens kom nie. Ek lian nil<s definitiefs bereik nie", het hy met uitgestrektc arms gese.

B1·itse nuusblaaie plaas aile toesprakc van Russ!ese leiers, het Bevin voorts gese, maar die toesprake wat hy in die Laer- lntis gehou het, het nie in Rus- siese dagblaaie versl,yn nic. Die P.ussiese voll\ word in die duis- ter gehou. Oak die voorstel v;at hy aan Rusland gedoen het vir 'n regstreel<se lugdiens tussen Landen en Moskou, het die Russe van die hand gewys en Yerklaar dat Britse vliegtuie aileen in besonderc gevalle in Russicse gebied toegelaat sal word.

W ~rr@ii~fi5JiliiD~ wiirr ~flfk~ @~~n1Til~ilt1c9J Wc&Jffil

w

⁰

~0 &o = 1L Bllfl lc~fffi([111Lllt RLID JJIDll-Tifl a~Ilc:~JJIDc9J

Onderwyl die Duitscrs in die besette Dui tsland hulle tevrede moet stel om in die rulnes van die bomvenvoeste stede en dor- pe tc woon, woon die oorwin- naar op weelderige wyse in die huise wat staande gebly het.

Die vroue van Ameril<aanse soldate wat pas in Duitsland aangekom het, kan, volgens Time, nie genocg van die weelde en gemak wat hulle geniet,

praat nic. Die \TOU van 'n .-\.merikaans(' luitcnant hct ver- Jdaar !I at sy en haar man en een kind in 'n huis van tien vertreJ,.

ke woon. Die huis is uiie~s mo- dern ingerig en het nie minder as dric badl•amc1·s nie - een op cll<e vcrdiepittg. Die vrou van hierdie luitenantjie, wat

blykb~r nie aan veel gewoond is nie, '\vas hoogs in haar skik met die baie bediendes wat sy

het. Daar is 'n tuinicr en 'n huishoudster en sy het in di~

vooruitsig gestel om 'n ldnder- rneisie ook in diens te neem. Sy het verklaar dat sy nooit so iets in Amerika gekcn het nie.

En onderwyl hierdie ongeken- cle weelde deur Amerikaanse soldate geniet word, woon di~

Duitse volk in slwilkelders ep

murasies! ^I

(2)

BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG. 19 JUNIE 1946.

l?!D>~iftiek<e !R~g$)I»~~glillllg 1f ~<ellll!D>@Ir - [l)llllRb<e Uini~~Bruurgtelf~

N <e \1Ilrf <elilllb)(el'ig BegiiDl (()!P

N \1Ilg~ e rnmaag IB nm d

Wet D evur !P ({}11! l<e orm e llil f

Die Doportasic-wetsontwerp waardeur die ~linister van Binnclandse Sake die mag verluy om enige genatnraliseenle Duitsor na die buitclan(l te deporteer, is verlede week onder hewige protcs van die Opposisie en somrnige regel"ingslede fi- naal dour die vollcsraa<l geloods. Dit beteken dat die ,t\vcode swaarste straf wat 'n burger opgelc lmn word, naamlil> vorban- ning nit sy vaderland, voortaan deur 'n politiel>e minister toe- gepas word in plaas van <leur die hooggeregshof.

Die Duitsers wat gcdu1·ende die oorlog in die lwmpe gesit het, I<Om eerste in aanmerking vir deportasie uit Suid-Afrika.

AI die besware wat geopper is, het op dowe ore geval.

I

homself verweer teen Jcommu- nJsme en vel·sorg ,·ir die toe- lwms. As dit die U.N. Party crus is met die stryd van die volk teen die lwmmunisme, glo ons dat hulle mede-stryders teen die mede-vyande sal V<'r- wellwm. Anders moot ons glo dat nogmaals partybelange swaarder weeg as die redding

Yan die vo!J<."

(Vervolg van volg. leo!.) veelgelese blad 'n beroep doen op aile boereverenigings om daarteen te protesteer Ons is oor niks van ons meer baas nie.

Dit is ook die rode waarom so baie boere instroom na die stede, want hulle moed word gebreek deur die huidige rege- ling.

Mnr. J. J. Willemse, Blink- poort,. P.K. Kraal, Tv!., skryf:

Vir ·n paar weke tcrug is daar 'n regulasic uitgevaardig waarin belet word om meel te sir.

Nou, wat ons plaasboere betref, ons saai !wring, en dit vat ons lien maande vandat dit gesaai is tot ons dit in die salcke het. Dit kos ons baie werk voordat ons dit in die sakke het, want dit is oppas, water- lei, voels jaag, afsny, bind, wegpak en trap. En nadat jy dit met al die moeite in die saklce het, word ons belet om ons eie meel tc sif.

Ek het so baie gehoor van dilctaluur en altyd was gese ons moet veg teen diktatuur en vir vryheid. Maar as vryheid so is soos ons teens\voor- dige rcgcring doen dan weet ek nie waarvoor ons vryheid het nie. El< as 'n oud-stryder weet van 'n andcr soort vryheid as die wat ons nou het. N ou wil ek graag deur micldel van u

(Vervolg in vorige !col.)

,Die ,·erhoor van die oorlogsmisdadigers hct 'n ongelul<- liige gesldcdenis. Dit het begin met g•·oot trompetgesl•al en publisitcit. Die aandag van die wereld was toegespits op die ou Duitse sta<ljio Neurcnberg. Aile soorte spesiale voorberei- dings is geti·cf om aan die oo van die wereld 'n hof ten toon te stel wat wc1·elthnisdadigers ve1·hoor. Dog Neurenberg Jwn die aandag van die worcld nic behou nie", sh:ryf die Engclsc blad Trelc

Dit word duidelik weerspiccl.

verldaar die blad, deur die wyse waarop die nuusblaaie die ver- slae van die hof behandel het.

In die eerste dae van die sitting is die verhoor elke dag volledig gerapporteer. Maar stadigaan het dit uit die blaaie verdwyn en het net af en toe opgeleef. Die blad ver·lda.nr dat tlie houding \"an die lwcrante ool< die houding van die publiel<

weerspieel.

Daar word verskeie redes genoem vir die gebrek aan belang- stelling \"an die publielc in hierdie verhoor waaraan in die begin van sy sitting SO\"eel aandag en publisiteit gegee is.

Daar word genoem dat die we- reid oorlogsmoeg is na 6 jare van stryd en dat die gevoel van die mense deur die gcweldige bombardemente verstomp is vir na-oorlogse onthullings.

ERGElt

in die verhoor ingesleep is, was baie onoortuigend. So, verklaar die blad, is daar aangc- voer dat die wetenskaplikes wat die V -2 on twerp het ook as oorlogsmisdadigers verhoor moet word, terwyl die Geallieerdes 'n baie mecr vernietigende wapen.

die atoombom, gebruik het.

'n Ander rcde vir die groeien- de om·ersldlligheid \"an die publiel< is die fcit dat die vernie- tiging Yan die Duitse oorlogs- masjien nie tlie Europese vraag- stuld>e opgelos het nie.

Oorf:.reders Van

Prysreg ulasies

In die afgelope week het die magistraat in Kaapstad twaalf per.:;one gevonnis vir oortreding van die prysregulasies. Die name spreek 'n taal.

Van Verenigde Party-kant het mnr. J. H. Russell hom ver- a! sterk uitgelaat oor die on- regverdige maatreel van die regering. Hy het verklaar dat hy nie kan swyg nie omdat die hele wet 'n onregverdigheid is.

Hy het verklaar dat hy die wetsontwcrp saam met ander lede bespreck het. Hulle voel dat aile persone wat nie Suid- Afrikaners wil word nie, on- welkom moet wees en verban moet word, maar aileen binne die perke van die wet. Gedu- rende die oorlog, het hy verldaar, is die demokratiese beginsel laat vaar omdat daar gevcg is vir die behoud van die

!ewe, maar dit is nie 'n metodc om die VJ"ede te wen nie. Daar- vuOJ" is die beginsels van die Chl"istendom en die demokrasie daar. Dcmokrasie beteken bil- likheid vir alma!. ,As ons die demol<rasie wil behou, moet ons tlie regsplcging los van die uit-

\"oercnde gcsag hon. Die kern van die ::-.lnzisme is vir my dat die regspleging daar 'n werl<- tnig van die uitvoerendc gesag gewonl hct." het mnr. Russell

\"erklaar.

SOOS ONS LIESIERS IDUT SUf.N

,Die Gcallieerdes het in elk geval op 'n baie groter sl<aal stede gebombardeer en bur- gerlike bcvolkings verskrik as waartoe die Duitsers ooit in staat was." Die hlad verldaar dat dit daaJ·toe byge- dra het om die helangstelling te vcrflou.

Alin Kahn is gcvonnis omdat hy te vee! vir seep gevra het.

Mohammed Hoosain is slmldig bevind op ses aanl,lagte. Die ander beskuldigdcs is Jacl{ Ru- ben, Hassan Lambarey, Natha- niel Bartholomew Austin, H. Gaffoor, Dawood Parker, Ra- biya Parker en Ebrahim Cha- peker.

'n l\Iens sc burgerskap moet iets heiligs wees, en moet nie sonder die reg om 'n beroep op die hof te doen van jou ont- neem word nie. Daar moet ont- hou word, het mnr. Rossell gese, dat selfs Goring co Hess 'n opcnbare verhoor gel>ry hct.

Mnr. H. J. Klopper het verklaar dat die meeste Engels- sprekendes in Suidwes-Afrika teen die maatrecl gekant is en nie begerig is om die Duitsers te deporteer nie.

Die propaganda-veldtog van die Oss~wabrandwag teen die lwmmunisties-georient c e r d e·

Springboklegioen het van on-·

verwagte kant misnoee uitge- lol<. Mnr. Eric Louw, L.V., het in 'n lang brief in Die Burger teen die O.B. uitgevaar omdat hy pamflette teen die lwmmu- niste u1tgestuur het. Hy verwyt die O.B. dat hy in die verlede nie die H.N.P. wou help in sy stryd teen die Splingbok- legioen en ltommunistc nie, maar met hulle gespot het toe hul kongres deur die kommu- nistc verlede jaar in Johannes- burg opgebreelc is. Mnr. Louw besluit: ,Die Springbol' Legion en die O.B. is dus nou besig om mekaar "''"'llg te adverteer. Dit pas in albei se l<raam. Hulle vul mekaar aan !"

(Ons wil niks sc oor die ver- bitterde uitbarsting van mnr.

Louw nie, maar ten opsigte van sy bewering dat die O.B. nooit die H.N.P. wou help nie, wil ons net die volgende aanhaal uit ons hoofartikel van 26 Sept.

1915, g~'skryf na aanleiding van die aanval op die H.N.P.-kongres:

,In hierdie uur van hernu<le aanslae van kommunisme, staan

<lie hantl van O.B.-vriendskap steeds uitgestrek. In 'n voll,s- front !tan die volk saamveg,

Mnr. C. Breed, Brits, skryf:

Soos dit skyn, uit baie bcrig- te uit die pers, styg ran1pspoed en ellende ten heme! in Europa, en vera! in Duitsland. Die tekort aan voedsel het 'n magtige bondgenoot gevind in die wraaksug wat soos 'n draak sy kloue orals in die geteisterde mensdom slaan, en skeure na- laat wat te diep is om tc ver- geet.

Onskuldige ldnders het by duisendes die prooi geword van

'n hongersnood wat reeds soos

opstygende vlamme alles wil verlind. Dit sl<yn of in ander Jande nog pogings aangewend word om die nood te Ienig maar wie sal hulle ontfe1m oor die Duitse kinders? Hulle swerf sonder ouers, en sonder vriende op die paaie rond, en as bulle nog 'n rantsoen ontva.ng, dan is dit net genoeg om 'n baie lang- same dood te sterf.

Hongerige en moedelose moe- ders wat vanaf 'n jaar gelede die !ewe aan kinders skenl<, het net een vooruitsig en dit is dat die hongeroood so spoedig moontlik moet kom en hulle wegneem; maar hulle sal stcrk getuies wees teen 'n onversoen- like wereld. Voorwaar dit lyk nie of God 'n wapenstilstand met die mens wil sluit nie. Sy almagtige g~regtigheid l'an dit nie toelaat nie; hoe sal Hy ool<

wanneer die mensdom so baie Jdnders onder sy voete dood- trap en ander dit stilswyend aanskou sonder om 'n helpendc hand uit te reik ?

Boerevolk, maal{ julie nie skuldig aan die een of ander

!"lie, waar daar nou 'n beweging aan die gang is, gryp dit krag- tig aan om te help om hierdie kleines te red, waar nog te red is.

Spoor mekaar aa.n, nee, ver- plig mekaar om 'n komitee op die dorp gestig te kry wat die leiding op bulle sal neem om fondse in te samel; tree in ver- binding met die komitec in Pretoria, Posbus 989, Pretoria, wat sal hly wees om u inligting te gee.

Baie van die argumente wat

Die vonnisse van hierdie persone het gewisse! van £10 tot

£50.

Die JKopersbond Beperk

(Geregistreer onder die Maatskappywet 1926)

Hierdie is nie n prospel<tu s nie maar n aankon- diging dat ons nominale kapitaal nou verhoog is na

1.

2 .

3.

£ 11900090(())0

. . ..

JKO PER§BOND hied aan:

V eiligheid vir u belegging.

V erspreiding van u beleggiog.

Goeie diwidende.

0 0

•

Met die verhoging van Kapitaal word 50,000 ,,B" aandele van £5 elk aangebied.

DR. F. J. KRITZINGER DR. J. H. PIENAAR DR. F. F. BORCHARDT J. N. B. SCHABORT G. T. ROBERTSON

DIREKSIE :

DR.

C.

J.

S.

^STRYDOM

J. J. ACKERMANN DR. H. J. LUTTIG DR. F. D. DU TOIT-VAN

Skryf d<rJdeDffk om prospek~us aan:

DIIE Sf.KRE.TARIS

Die lKopersbond Beperk .

POSBU§ 8363 JOHANNESBURG

tCl

ho d i(

Sen.

Sen volg , ,Dr

<>nder tcr v.

land · SprinJ log en weld .1aag."

bol<le:

gin '1

afged hullt•

gcnec

g!'\ in nnoit het nl met <

oorlot

\\':\l •

dag spraa van d help t

Minis·

''and Jo-asic voll< 1 die rr.

geval

muni~

hct.

sen d K01111 stann my o wcrki nic.

gioen te tr dan , blad

tusSCJ di(' I<

,.Di brand Huis dink van i•

val \

IN.O ,WI

As wetgc die I etlikc

het <

l<inge breel<

dig d.

in Su Hy s:

!nat.

(3)

, J ' . I , . : . . . _ _ _ . . . . . · · · " · ' • '· . ~,.. · ',. · "''· :- :::.,c:/ • ., ₁.; . · • · • '•"~,.;~,,,. ^'

. ---~__...,..,~it · • · r ,"";•' ....

'- . _...::.~--,. ---~- -- - -- - - - • -~---.-.. • • -. - .--~.-,·;.· . . - ... =-. ---..----...-- _ • ., - - - ~ - - _ . _ _ _ ,.,. ___ ...

Op

ongclult-

~cslml c>n s op <lie oori.Jcrci- tcn toon l>rrg lwn Engclsc>

cp is, was So, vcr- ur aange- pliltcs wat olt as oor- oor moct licerdcs 'n de wapen, ik het.

e groeicn- m uie pu- lie ,·ernie-

! oorlogs- csc vrnag- lic.

. Van

· sges

!k hct die ad twRalf )Ortreding .cs. Die nis omdnt revra hct.

is skuldig .gte. Die

Jack Ru- y, Natha- ustin, H.

t•kcr, Ra- him Cha- crdie pcr- n £10 tot

'}-

·a

G

DIE O.B., WOE:">rSDAG, 19 JUNIE 1946. BLADSY DRlE

·---

99@Jffic ~err 1r~~B1l

al(ffi[[ffi~i® [ffi@~

rtiumm[tlrruo~rnru®~~

[fl~

SENATOR SE MENJNG

Sen. I . van w·. Rauhcuhci m er het onlangs in die Senaat die Min is- ter van Ju::;tisif" vcrsoek om toe te sien dat die agitasie van die Spring- hoklegioen teen die

Os~t'wahrandwag

stop gesit wOL·d. Hy ht't gese dat die O.B. die enigste slf"rk hoJwerk teen lwmmunisme in Suid-Afdka

i::~.

Scu. I. van \\'. Raubcuheimer.

Sen. Raubenheimer het as volg gepraat:

,.Daar is iets anders wat el<

onder die aandag van die Minis- ter wil bring. In Die Vader- land van 16 :\lei lees el<: ,Die Sptingboklegioen verklaar oor-

log en gaan Afrikaners met gc- wdd aan\'al en uit mclmar Jaag.'' Laat my se die Spring- bok!egioen het nogal by die bc-

-~n 'n mate ,.an respek by my afg-edv,ing. Bit het gedag dal hulle alma! nan die oorlog drrl- gcncem ltd, maar latrr hct clc

~e,·ind dat 'n dct'l ,·an hull!•

nooit op die oorlogsveld gcwces hct nie. Watter reg het hulle om met die seuns ,·an Suid-Afrilca oorlog te maak? Dit is waar wat die agb. Ministct· nou die dag gese het, naamlilc vry spraak is cen van die hcginsels van die demokrasie. l\'Iaar wat help <lit die Huis en my as die Minister sl! vt·y spraak is een van die bcgin::;els van dte dcmo- Jn·asie, terwyl 'n dee! van die

\'oik bcsig is om 'n ander dec!

die mond te snoer? In hiet·die geval wil ek se dat die Kom- munisme baie daarmee te doen het. Of daar samewerking tussen die Springboklegioen en die Kommuniste in Suid-Afrika be-

staan. weet ek nie. Dit gaan my ook nie aan of daar san1e- werking tussen hulle bestaan me. Ek wil die Springbokle- gioen die ,·olle reg gee om op tc tree in Suid-Afrika, maar dan ook so aan andere. Die blad se: ,Daar is samewerldng tussen die Springboklegioen en die Kommuniste".

BOLWERK

,,Die ander dag is die Osscwa- bl'andwag aangeval m hierdic Huis deur Senator Basner. El<

dink dit is Iaag aan die kant van iemand om 'n ander aan te val wanneer daardie persoon

I~DIESE

. , WEERWRAAK'.

As protes teen die Indtcr- wetge\•ing van die regering het die Indiese regel'ing nadat hy etlike maande gelede \·erklaar het dat hy sy handelsbctrek- J<inge met Suid-Afrika gaan breek, verlede week aangelwn- dig dat hy sy Hoe Kommissnns in Suid-Afrika teruggeroep hel.

Hy sal eersdaags die land vcr·- laat.

ntc tccnwoordig kan wees om hom te vercledig nic. Hy het ver- :-.ocl< dn.t die Ossewabrandwag- orgnnisasie m die ban gedoen mot•t word. Mcneer die Presi- dent. dit is 'n organisasie in Sutd-A frika wat hulle natuur- h!c dwars in die krop steele Ek vot•l onrnrig oat die Osscwa- hmndwag die <•nigste stcrlt tl'l'II\'O\'ter tc .. n Rommunismc in Suici-Afrilm i,.,. As die ::\linis-

IN die dag <;o) \ t•r gaan om sy •

hand aan die o.,!>ewabrand\\ ag It· sit, dan .,al !lit wccs: om kom- munismc in Suid-Afrilia tc be- sl«'nn. Gt'Pn ander doe! nic.

.,Maar bcgryp u, hierdie oor·- lot;svcrklarmg se dat nog die Osscwabrandwag n6g die Grys- hrmdc, nog die ?\uwe Orde.

nog die Nasionale Party 'n ver- gadcring aan die Rand sal hou nic. Hoot· 'n bietjie. · Aan die een kant is dit goed, want dit pas in ons kraal, want op daardie wysc is hulle besig om ons Afrilcaners bymelcaar te jaag.

en as hullc daarin geslaag het.

dan sal jy sien waar hulle met hul Legiocn vandaan l<am.''

lSi\CO\VITZ

.. Die blad sc ,·erder dat die ondCI'SOek aan die lig gebring het dat sel<ere Isacowitz voor- sittcr van die Springbol<legioen is. Ken agb. Senatore hom?

Hy is \'OOrsitter van die hoof- bcstuur ,·an die Springbokle- gioen. Die bind se \'erder dat aan die lig gebring is dat dit

\'era! aan die toe<loen van die Springboklcgioen tc danke is dat gcnl. Smuts uiteindelik besluit het om die Broederbond in die ban te doen. Daardie Bond is in die ban gedocn en ons weet walter onaangenaamhede daar- uit gcvloci het. Nou wil die Springbol<legioen vcrder gaan en oolt ander organisasies in die ban doen."

Trn slottc !let sen. Rauben- heimct· 'n beroep op die Minis- ter va.n Justisie gedocn om toe te sten dat hiet·dic agitasie om die O.B. in die ban te doen, be- cmdig word.

GEEN LAEHTHEK

Die jaal'lilc~c lacrtr<'lt van O.B.-lcdt· in l'\'atal wat op .}

Julie in ::io<'IO<'Iaml gchou sou word, is \\'Cl'IIS tli<' hagliltc droogt<· in daardie g<'bicd af- gestrl, na grbicdsgt'nl. C. A.

l'icnaar mcedeel.

Nuwe Generaa/s lngest.el

Gebiedsgeneraal H. .i\1. ,.an der Westhuizen en gcnerale C.

\V. Rautcnbach het 'n offisiers- Yergadct·ing gehou tc Belfast. op 25 Mei. len !mise van oud-gc- neraal Theron. Die vcrg-adering

\Vas gerecl deur hoofgencraal P.

de Wet Wlid vir die Gencraal- skappe F3 en Fll.

Na etc is op spcsiale reeling van die Gcbiedshoof, die offi- sicre en lede van die familie na die graf van wyle hooflcomman- dante De Wit, om huldc te be- wys aan die ontslapcnc, wat net 'n jaar tcrug opgeroep was tot hocr· diens, na 'n lewe van on-

\'Crmodde toewyding en diens vir haat· familic en volJc Dit•

Gcbtedsgeneraal het in ·n Jcort toespraak melding gemaak van die inspirerende wcrk van die h:ommandante en waardcring uitgespreek. Daarna het die Generate blommc op die graC geplaas. Tereg staan op die grafsteen: .,Sy hl!t gedoen wat sy kon".

Die middag is d1e twee gene- ranis, H. Necthhng vir F3 en P.

Kritzinger vi•· F'll, die nuwc generaalsl<ap, met hul star in- gc.'ltel. - ( Ingcstuur).

VIR O .IJ .-DAG

Die Vrouelwmmando van Kaapstad-Sentraal het verlcde Vrydag 'n ligto middagele in die Komiteckamer van die Groote Kerl<gebou gehou om fondse in te same! vir 8 Augus- tus. 'n Groot aantal personc is bedien. Ongeveet· £10 i:-; in- gesamel.

~~ fiD~ft 1f® ~@~~ V~rr

~~~®~rrorro®ooo'J P

Volgen.s· verslag in Die Burger van 15 Junie het mm. L. T . Weichardt, lei,er van die Gryshem-de, wrlede week die standpunt van sy party .teenoor die II.N.P. op

'n

vergadel'ing te Southfield uiteengesit. Hy hei gesc dat hy ber.eid is om die H.N.P. onvoorwaardelik in 'n verl<ies·ing- Le steun ,.mits llllll1 e (die Gryshcmdc) ook erkcn word".

In sy hoofartikel van 10 Junir verwys Die Bur-

ger na die 'houding van mnr. Weichardt as 'n voor-

beeld wat hy vir ,die Ossewabrandwag aanbcvo:;el.

Nou vra ons : op "vatter punt ver.skil mnr. Weichardt

Sf>

aanbod in praktyk met die van die Ossewabrandwag

wat 'n Volksfront teen die Smuts-bewind voorstel? Die O.B. se voc-rstel kom eenvoudig hierop neer:

Hy vra geen enkele setel v ir

~tomsclf

nic, maar bied aan om sy steun agtH eni..gc l\andidaat in te werp wai die siryd vir die Afrikanerdom teen .die Smuls-bewind

\·cer, indien ook die H .N .P . hom (die O.B.) maar net wil erken as 'n bondgenoot en die stryd teen mede-republi- keine slaak. Ons vra slegs 'n bon.genootskap van nasio- naalg-csindes vir die volk.

Is dit te veel geverg van die H.N.P. vir volksredding?

WAARDE VIR. GELD A.V.B.O.B

Lyl<buor~:ers, Gmreteeomnken.

ll<'~:Tatnle..-ersekcro.ar&

Bloem.tont~ln - Pretono ISO Ta.ltka

Sm((i]ak

⁰ ⁰ ⁰ ⁰

. ccn Tan dl~ m('("!J ~;emeUgole

Slnlolo ''tUl die mens. Wnt o smsnk non ook nl mna: wccs. selrs die kle~

ltrnrH:•te sal bier tenNienheld \'lnd E~ 1 J)l1' \\'ORO GE\\'AAltiiORG:! Pln<u 'n ~cetclllnl:' en oortulg uselr.

P R Y S L Y S

WYNE:

:>peslunl Soot ..

Jtool en Wit Jerlpll<o JloOI en WI~ lln.l01sy ltoOI en \\It lhmkndel Soet Port . . . . . .

l~ort, Pontak, \\~orcester

lloek en :>peslnle SJenlo . . . . Oouo SJerrle (Droog> ..

Ou Brulu :>Jcrrlo ..

•• <:oetttnll'' . . . . . . . .

\ ~rowu tll < Droog en Soet) VItO£ WYX'E:

l.lon:andy (flool) JUc..Ung en OI'O<i Wit l'OSliELWY.:-IE:

iL

::::..~

e ,_,_

.,o~O

...

^-;;..::

~!: el

-~ ...

2/IJ l/9 l/9 1/8 1/8

1/7 1/6 2/'J 41- 2/!1

1/!1 1/6

Grand Spunmntc . . 10/- Grnnde Splentloro 7/0 JIH.ANDE\\'Y.:-IE:

.t.:arekn . . 8/0

J\. 1. . . . . . . 8/-

Hocgoe . . 7/6

Llli.£ tau::

l'eporment . . . . 7/-

1\crslc, \'llfl tlcr nu.m, Gemmer en A.uys 6/6 JEI\'1:\VEH:>:

Uroll, Lcmocn eo

Suurlcrooen 7/6 MOSKO.Nli'YT:

... ..

.9 :§ .

~;:!l

"'te::;

..,.ao~

~~~

11/- 8/G 8/U 'dl- 8/-

7/6 1/- 10/0

(Nlo-Ail<ohollcs) . . . . 1/6 ('7/-

• Not In ·I gel. ~Ukkc.

VOOfl\VAA.JlDES: - Vool:' l>l' 20/- per ''rultjle or 11/- per Ldsslc met llottel~ eo bilk. DCJ•oslto's word onmlddellU< ver-

~:oed op ontv:w~:s van loo ln.llooers spoorvrsg bcta.nld.

lUg D ~CIIIelling nan:- V'£Rl{00PS-AFD.£l..D;'0 lD>

E-xcelsior Wynmakery

VLAKTEPLAAS-STASIE (Kaapland}

PLUIMVEE

Die ~~ Flzmtl e.on a PL~.

li:D!:J&8 on MdU PllODtJn'l'l!: _ , tel OlllW' 14:

C. M. ELOFF E..N" K.m.

(EdmB.) ~erll

KOilDftU!K (Po.•bns '118.5) Newt:o..,..

TOT U DIENS ...

Geldenhuys lngenieurswerke

0 DRAA!

0 PAS

0 SWEISWERK

Wynncst.•·aa.t 13 PAROW Sien Allvcrtensio onder Gelclas- sifiseerue lwlomme (Gcmeng) •

W. Voigt (Edms.) l!Jpk.

Fabrtk&nte VM

Kelder- en BesproeiingsmagjineriE:

!3aa 10 - BUG:mNOOT, K.P.

Boere Aandag !

BELLVILLE SUID VISSJ::RYE Vat·s en Soutvis. Plattelandse bestellings geniet voorkeur in 1\·1asbanl<er bokkcms. Ons !wop ook vars groentc en bocre-pro-

duktc. 5159-4

BENODIG

Vcnnoot bcnodig vir ge- vestigde, winsgewende Afril<anersaalc in die Stad. Kapitaal: !1500 na

£2000. Applikasies moet in wees voor cindc Junie 19·16.

S. A. G., Bus 28, Stellenbosch.

5119-2 VIR V.EILINGS EN EIE..."''DOJU-VEUKOPINOS

W:aln Im.lieliD~~~k Transtt Mpy. Bpko

SEOURITY-GEBOU - KAAPSTAD Takkantore: Bellville, Stmud en \Vynborg.

Volg u voor- ouers se raad en gebruilc IJOEGOESALF om u van lastige Verlwues, Hoes, Ru- matiek, Win terlwnde,

ens ., te bevry

BOEGOESALF

Die Oorspronklike P-HAU-SALF

Verkrygbaar by u Apteker of Winkelier

HANDELSNAVRAE: P -RAU- PRODUJ{TE (EDI\IS.) BPK.

l:)ecurity-~bou, Beursplein, Posbus 3180, KAAPSTAD

(4)

B_~

__

s_Y_V_m_R _ _ __ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ __ _ _ _ D_rn_o~·-B~.,~W-O~E=N~S=DA~l9JUm~9-4_&. _ _ _ _ _ __ _ _ _

DIE O.B., WOENSD AG, 19 JUNIE 1946.

~en 'lryall N®LID Wilr

Wan V<OJ®Ir§tt~llllftrml§

D1c nood vir ons volk is vandag te groot om aanklagte teen mcltaar in te bnng- wat ongegrond of botweg onwaar 1S. Hie·

t{mnruandant-gt•nt·ranl het 'n \'clO!'l>tel gedocn en IH'rhaal dat di•·

nasiotlnlc grocpr 'n bondgenootsl;:ap moet ,·orm tec-n die gcmrcn-

~'l<aplilu• ge,·arr wat ons land bedreig. \'ir hicnlie samew('rldn~

vra die Ossewabrandwag nil<s sover dit parlemcntcre sctels enso- mec>r b('tt·ef nie. Hy wil net dien. Die gewone volgeling van die H.N.P. !tan nie verstaan waarom hul leiers hierdic voorstel vet·- werp nic. A~ dit•

o.n.

met

sy

ticnduiscndc- Je!lc· in die oi: van Af••ilmtll't''> aan~tootlik \'ir samt'\\·erldng is onulat hy .. voll<s- vrcemcl" i:-, MJOs die ltommunisticsP agitators op diP oomhlil< hr-

\\'C<'I', dan lmn m<•ns dlt verstaan, c-n sal die

o.n.

hom selw1· nic•

aanlwu uptlring aan mense en g•·oepe' wat so grootlil\'> van hom vcrsl<il nil'.

lnderdaad is dit dan ook wat deur die H.X.P.-woordvoerllers beweer word in hul verslwning \'ir hul weiering. In sy hoofartikel van 10 Junie verklaar Die Burger dat daar \'ir die O.B.

geen dt•• mmste bestaansrede is nie, daar Duitsland verloor het.

.. Om vandag voort te gaan om ·n gesagstaat op Duitse model na te streef, 1s om. afgesien nog ,·an beginsels. aile verband met die werlclikheid te verloor;• aldus die blad.

O~WAr\lt

Ons wil nie verontwaardig word oor hierdie wanvoorstelling van d1e O.B.-beleid nie - die tyd is te ernstig om vir mel<aar kwaad tc word. Ons wil dit cgtcr dicp betrcur dat daat· agter·

~ull•e '' am·clor,.,tcllings geslmil word om brocdcrstr·yd ann diu

brand tc hou op 'n oomblilc van <loodse gevaar. \\'aar c!n wan- nccr het dic- Ossewabranllwag in ecn enlwlc- sin bcwcf•t· dat hy 'n gcsagstaat .. op Duitse model" nastrcwe? Dieselfde genl. Smith wie sc naam die blad oak noem as ·n struikelblok, het ]{ere sander tal beklemtoon dat die O.B. gccn ,.eenparty-stelsel" soos in Duits- land nastrewe nie, maar 'n .,geen-partystelsel" soos in die Boere- t·epubliel<e. Op 9 Mei 1945 het hy in Die O.B. geskryf dat Hitler aan die wcreld die sosialisme op nasionale grondslag gegee het, maar dat sy staut,.,,·onn verlcN•rd was. daar dit gcgrond \\Us op ,.die ccnparty-bcginscl in plaa<; van 'n gcen-party-stelscl".

Genl. Smith h~:t in sy jongste toespraak in Kaapstad, waar- teen Die Burger beswaar maalc. dit gehad teen die Britsc pal·lc- metlti·re stelsC'l \\llf in ons land aangesien word vir llemulcra'iit•.

lly noem <lit ,,UI'itsisme". i\Iaar as dit' ,,·ollcs,·reemd" en ,.Duit.., ..

;., om tern di<· llritsc parlemcntcre stelscl to ywer, dan ,, il on!;

hil'r bcldemtoon ll:ll dit nic altyd deur die H.::\'.P.-leiding as !>oda- nig be-;kou \\:l~ nic•. Op 25 :\laart 1941 het dr·. l\lalan OJ) Stellen- bosch, volgens vrr~lag \'an Die Burger, hom as vnlg oor die RritSt•

dc•mol;rasie uitgl'laat:

.,Die ll<"molu·asie soos nn~ hom ken - of die Brit!>c parlc- mcntl-re stclscl, wat ons nie met die demol<rasie moet verwar nie - is 'n ltarilcatuur ,·an demokrasic. \Vat dit betref. hel

'-JH'. gcen brswnnr dat dit weggeYeeg word nil'. . . . Dcmo-

Jo·n~>io soos olh horn !<en. \\'l'l'k llus nic in llic rigting \'llll

vollcs<"enhcid 11ic, maar bring vcrbroJ,J;eling."

1\.I<;I<;I~ 'fERUG

Waarom word dte Ossewabrandwag vandag uitgemaak vir Du1 ts wanneer hy volhou met wat dr. :\'!alan in 19·11 geleer hel?

Lc die' moeilil•heill vit· vn!l;:seC"nhcid nic dnlk hicrin dat die H.N.I•.

hom nou \\'CCI' op die stnndpunt ,·an die Britse dcmolcrasie geplaas het, ''at, in die woorde \'an dr. :\Ialan. ,.nie in die rigting ,·an

\'Oll;sN·nhrid werl; nir'' ·?

Is dit dan nie hoog tyd dat daar weer teruggekeer word na die grondslag \'an 1941 waar al die nasionale groepe 'n gemeenskaplike konstitusie ,.ir ons toekomstige Republiel\

aanvaat· het binne die Eenbeidskomitee nie?

Dan hoef ons mel<aar nie wedersyds te verwyt dat die ander volksvrecmd is nie.

Ons herhnal: Die tyd is te ernstig dat ons wam·oorstellings mag gebruit( om \'Ctwydering in ons volksgeledere te bcstendig.

Laat Die Burger liewers daartoe oorgaan om sy nuuslwlommo oolc oop te stet vit· die toesprnlce van O.B.-leiers, dan kan sy lesers self oordccl hoo vollcsvrecmd of voll(seie die Ossewabrandwag· is.

Dlt sal tcu mi11stc al die 11ut

he

dat <laar 'n beter vcrstandhoutling lean ontwll\lwl wanncer ann die O.B. dieselfde voorregto vorgun word as wat aan Engelsc on selfs kommunistiese sprolwrs vorgun word.

~~rnrucg;~ ®trlkflml~

As ons bymekaar wil kom, is dit nodig dat aile misvcrstand uit die weg gcruim moet word. Daarom wil ons op 'n verdere puntjie wat deur Die Burger aangeroer is. teruglwm. Die blad verwys na genl. J. A. Smith se uitlating dat ,.die blote omruil van partye in 'n parlement by 'n partystembus'' nil<s baat nie.

.Hy vra dan wa.tter samewerking bedoel die Ossewabrandwag, die van die Smilhsoort. naamlik ten einde die demokrasie te ver- fliCtrg". of bedocl hy ,.samewerking ten einde by 'n party-stembus d1c Smuts-regering te versla.an".

(Vervolg in volgende ko!.)

.

^,

•

IH:tr lk:<errnmtii liD~ W aum IEie Imau:rulklr®lt§Jkm JP

Dcur Or. J. A. WilD.

.. A~ ull'> in hierdi1· bl',.,!uite route gemaal> hl'f. mort on!- g, ..

c•urdl'l•l \\ •lf'd md dic- <log op die aakligc ,·en\ arnn~ Pn stt·yd waariu l)n., g<·wililiel \\a.-.". Hierdie woordr kom nit· van 'n aau-

~l'ldaa~;dt· lhtitser in ;\'t'ur·cnberg nie. maar· 'an \\'in'>toll Churchill, dir Brit~!' norlogspr<·miPr, toe hy onJangs uitgc·\\'l'i hrt 001· die Kus,.,il•,.,c• ~v,·aat· wat hy gehelp het om 'n Europt'M' g'l'\'!lar tt·

maalc

,Hit· tnl'lwm:,. van lliC' wereld i., ,·oJ gc·,·ar·c aau nih· l•antt·.

Hit• llll'nst• \\at deur 'n rnosldeurigc bril na dil' wi•rf'lcl l>yl• I'll

mN•n dat aile~ goed gaan, word droewiA" mi!>lri". Oolc <lit is r;iP dit•

\\ oord<• van 'n vcrsienllc staa.tsman uit die jaar l!).t I niP, maar van om; !::iuid-Afrilmam>•: oorlogsprcmiC't', vcldm. ,Jan ~muts. uit die jaa.r· HJ.l6.

llierdi<· swartgalligc· woorde oor· die toekomt-.tigt• ,bet<'t'

\\'or·ct<t" wnnrvoor sovecl goed en bloell op die oorlogsnlt:uu· gp)(•

11., !;:om nit· van oon\ onnC"nes nie, maar· vau oorwinnaat·s wat in die verlc-dc baie heerlil\h<'de in die voomitsig gcstel lwt as die Angri-!::ial<scrs en hul Russiese bondgenoot. maar n<'t rers uie oor·log gewt•n hf't. Vandag laat die bonllgc-note wat die' oorlog g<•wen het, geen geleenthcill vcrbygaan om mekaar allerlri aaldige

\'erwytc en bc·slculdigings na die hoof te slinger nic. Sond<·r· gcvaar

\an oordrywing kan daar vasgestel ,,·ord dat in \Vashington en Lonlll'n die potensielc vyand nt·. 1 vanclng Rusland is en dat in l\toslwu die potcnsielr vyand nr. 1 die Angel-Sal<sers i!..

- .

:'>10GEENS CHURCHILL D1e man wal d1e luidrugtig- ste IS in sy \'C!Wyte en IJcslml- chglllgs teen Ru:>land is sonder

twyfcl Winston Chur·chill. die ( V ervolg van vorige !<a!.) Dit is ·n redelilte \Taag as daat· eerlik geglo word dat wat gc·nl. Smith bepleit. strydig is met die laaste. Daat·om wil ons dit beantwoord.

In die eerste plaas het ons hierbo reeds aangedui dat dr.

Malan self in sterker woorde dieselfde teen die demokrasie gesc hct as wat genl. Smith gedocn hct. Die Federale Raad van die H.N.P. het in 1941 'n beleidsvet·klaring u i t g e gee waarin die volgende ,·oorkom:

,.lllet bett·ekking tot die demol<rasJC wot·cl beldemtoon dat \'er·sl<i!lende ,·or·ms daarvan moontlik is en dat dit vcrl<ec·rd sou wees om by- ,·oorbeeld die dcmoluasie van tlic gcwe,.,c Boercr<'publieke te vcn•cnselwig of gelyk tc stel met die Britse pal·lemcn- ti!r·t• stl'lsd."

Ons bcaam dit. En daarom

sc

ons d~\t ilit verlcrrrd is om 'n aanval OJJ die Britsc parle- mentcrc stc-Jsel te vertollt as 'n aanval op dil· ware d.emol<ntsie.

Die O.B. het dit teen die parle- mentet·r stelsel wat Brits en dus \'l'ecmd is. Of wat het die FedPrall' Raad t~n dr. l\lalan dan in die pick van die parlemen- tcre demoJu·nsie beoog as dit ,. wcggoveog" sou wo rtl '?

Die saamwer·k-beleid van die 0.13. is dat ons eers die Smuts- gevaar moet \'erwyder deur ge- samentlik by 'n stembus op te tree en hom te verslaan. Sover dit ons aangaan. ){an dr. Malan a! die kandidate stcl. AI wat ons vra is dat hy met die ander nasionale groepc 'n ooreenkoms sluit en sodoende die eenheid herstel. Uit hienlie samower- Jcing, glo ons. sal daar cenheid grooi op 'n Afrilcnanse grond- stug soos in 1 !J4J toe 'n l;:onscp- gronllwet deur aile groepe aan- vnn.r· is - 'n lconsepgrontlwet wnarop die Ossc-wabrandwag vandag nog in hoofsaalc staan, t .w. wat voorsloning maalc "ir 'n g-olwse president, 'n volksvor- I<'Nnvoortliging en beroepsver- teonwoordiging.

In ilie tweede plaas \\il ons oolc nic weer dat, nadat dr.

1\falnn ,.omgerull" hot met genl.

Smuts, laasgonocmde oor vyf of ti<'lt jaar weer mot dr. j\falan omr·uil om 'n nuwe oorlO"' te begin nie. En dit kan alleen verhoed word as ons 'n ware volksregering kry kragtens 'n grondwel wat die politielc op 'n beginsel van cenhcitl dryf in plaas van 'n wedstryd tussen twee partye.

onlangse oorlog.skamcraall \'3.11

Josef Stalin. As opposi.sreleier wat geen regenngsvemntwoor- delikheid dra nie, kan Churchill dit maldik bekostig om, sonder die geYaar van ernstlge rntcr- nasionale vet·wikkelings, aller- hande verwyte en beslmldigings aan die adt·es van 1\1oslwu te rig. As oud-oorlogspremier en as oud-oorlogsltameraa<l van Stalin dra sy woorde egler bui- tegewone gew1g. By enige van hierdie woorde in Churchtll se onlangse toespraal< in die Brit- se parlement hel ons verlede week stilgestaan. Hierdie kcer wil ons nog verder daarby vcr- toef.

DIE KOM~fU::\'ISTIESE SPIOE~ A SIESTELSEL Gedurenlle d1e oorlog het ons vee! van die berugte t:yfdc 1co- lonnc gehoor maar noo1t van 'n Kommtwisticse; t·yjtlc J.:oloml(

nie. \'andag egler praat Churchill nie aileen ,·an 'n Kom mrmisticsc t>yfdc 1colmmc nie maar oolt van die \·eel ge- vaarliker Kommunislicsc spioc- nasic.stclscl. Hy noem die twee in een asem. ,.D1e openbaring ,·an die Kommunistiese spioenasiestelsel", aldus Churchill.

.,wat nor~ tot Kanada lleperk is.

het 'n diepe indruk op die Trans-Atlanticsc gemoed gemaak." Ons onderstreep die woordc .,nou" en .. Trans-At- lantiese". Met die ce•·ste sug- gereer Churchill dat die Kom- munisliese spioenasiestelsel la- lcr tot andcr lanclc uitgebre1 sal word en met die twccde wil hy die \".S.A. insleep asof die Brits( ycmoccl wat nader aan die vuur sit, nie net soos die Tt·a,s-Atlcmlicsc gcmocd deur die onlangse ontdel{king ,.an die Kommunistiese spiocnasie in Kanada geskol{ is nie.

DIE EUROPESE TOESTAND

~adat Churchill 'n heflige

aanval gemaak het op die Kommunistiese vyfde l<Olonne vir wie ,.dit 'n saak van gods- diens is om jouself en jou ge- boorteland op te offer te1wille van 'n Kommunistiese Utopic"

I

^en daaraan toegevoeg hel dat mense ,wat met hierdie siekte l (Kommunisme) aangetas is nie sal aarsel om hul land tc ver- raai nie", het hy oor die Euro- pese toestand uitgewei. Vir hom ,.is die besonderhede van die Europese tocstand baie ernstiger as enigiets in die sfeer van spioenasie".

Met ,.Europese toestand" be- doe! Churchill blykbaar die nic- Russiese Europa waar :\{osl<ou

I

die hoogste woord voer. As 'n medepligtige er!{en hy dat die Curzon-lyn (tussen Pole en Rusland) die .,regmatige grens" ,·an Rusland is en dat

Buitelandse Oorsig

.

I

'

.Pc!c ·, .<n Dmtsland \'ergoPlling:

b<'hoort tc ontva.ng met uitbrci- dmg: \·a;1 sy bcbied tot aan die.

Oder en chc Oostelike ="etsse·•.

D1t is in hkrdie verband d:tt Cht.rcbll daardi~ Yeelscgger:d.:

w•orde gebruik het: As 011.>: ll J111 rdie '".~hi I< joule !Jf'lltaak ltd. moo/ o/!8 ueoordecl w<n·cl mt / die ''fJ!/ op die aaklig~ •·u·-

lt'<O'I'I11rf t'll .'·t r.11d u;cwrin Oil'<

tfl'tcikkcl lt"rt~··. 'n :\lens wonder wat die oordcel van die t;e·

!Sioedems ccndag gaan wces.

Volgens Churchill is dit egtcr me meer die Cur·zon-lyn of 'n

ltml' aan dtc Odcr wat saak

maak nie maar .. dre grens van Rusland wat van Stetting aan die Oossee tot aan die lmite- wylte van Triest aan die Adri- at•cse See, en \·er· besuide daarvan loop". Dit is nie aan ge·

wonc grense ,·an besettingsge- biede waaraan Churchill dink nie want dan sou ook die gren- se van Brittanje. die V.S.A. en l<'ranl<ryk van Stettin oor Triest na Griekeland loop. Dit is die .. Russifiseringsgrens"

waai'Oor hy ontsteld is net SOO!;

~loslteu m1skien op die Angel- Saksicse .. demoltratiserings- grens" kritiek kan uitoefen.

Hierdie Russifiseringsgrens.

hierdic gordyn wat van die Oossec tot aan die Adriatiese See gesak het en waaragter die bree gebied is wat aJ die hoofstede van Oos- en Mi<lde- Ew·opa insluit sowel as baie ou slate en 'lOlke waarin byna 'n derde van die bevolking van Europa met uitsondering ,·an Rusland woon. noem Churchill 'n .. ontsaglike feit in die ge- skredenis van Europa''.

NUWE OORLOG Dit is \'Oigens Churchill m hierdie bree gebied dat die kie- me Yan ·n nuwe wereldoorlog gesaai word. Die permanente Kommumsering of die Russifi- ser·ing ,·an hicrdie yslilcc ge- biede teen die ,,;I ,.an die mense sal. ,·olgens Churchill, nic bereik word sander om eu- wels en stryd te laat ontstaan wat aaldi!;: is om aan te dink nie. ·n Mens wonder wie hierdie ,nuwe wereldoorlog'', hier- che .,stryd" waarvan die Britsc oud-premier praat. teen d!.:- Trojaanse pcrd wat die Angei- Saksers ingehaal het, gaan voer. Die Pole? ,Die lot van Pole", aldus Churchill. ,is Sltynbaar ·n oneindige tragedie en ons wat terwille van Pole 1 ! ? l die oorlog ingetree het.

slaa11 di€ cienaarcli !J6 result act/

r·a11 mts pogill.fJS met leedwesc yadc. Die Oostenrykers en Hongarc '? Hierdie twee volke.

volgcns Churchill. .. is uitge- honger. verstik en vasgedruk deur die massa ,·reemde troc- pe". Die Tsjegge en Slowakke '?

Volgens pres. Benesj is dit die plig van Tsjeggoslowakye om Rusland aan Wes-Europa en

\\'es-Eui'Opa aan Rusland te vertolk, en dit neem Churchill ,op die oomblik aan".

Dit lyk dus erg onwaarslcyn- lilc dat Pole, Hongare. Oosten- ryl{ers, Tsjegge, Slowakke of selfs Franse en ltaliane die ,.nuwe stryd" teen Rusland sal waag. Waarslcynlil<er is dit dat hierdie volke, net soos die Roe- menien;, Bulgare en ander Bal- kan-volke. wat Churchill nie eers noem nie. as bondgenote van Rusland in die .,nuwe wereldoorlog" sal tree.

DUITSLAND

Daar bly nog Duitsland oar.

Volgens Churchill egter le twee- ''Yfdes van die Duitse bevolking ten Ooste ,.an die .,yster·

gordyn" en moet die feit ondet·

(Vervolg op bl. 5, kol. 1)

\

D ::-ka!

Chi'

stall

raa Fr I V~:r

\<Ill tlm•J /) ,\ /'II(' I /J('SI

1lfU)

?'(tll In f l'l )I(

en • ters

D die non· oorl

!<.an Chu

SOl'~

riel sy ' woo lean

\'Oik TR

D clCUl

\'001

hrer die logs

~mil

Pat·;

l'(l()t vcr~

lwu dtl mig bCr< gdl\

mnn

"'I'll Sm11 men hril

dal

\Vlg'

l\11 u

,·an ktiiT besi nr

.l\1

·n n mite gebc dag, D wor.

dab

PIE

LOl

TZJ

L¥1

RO(

(5)

·.~·' ^•^• ~:·· ^{• -} ^• ^·--· ^' ^J

-~

.,.,.. -.-

^. ^- ^~

....

-.::

·--~

· __ -;,_ . - ... ,

~---

·-

~-~-:_

··;.:-" ._ -- =====

~~i-,

~e

.

· sig ::

~0~~¢~

crgoedmg

!t uitbrci-

·t ann eli,•

· :'-l1•isse".

·LJ:mu <.!at lsc-ggende rls OilS in

· fl' maak lccl word /,;/i!lf I'CI'•

11111'/IL OilS

[ens won-

tn d1e gc- ' wees.

dit egte1·

lyn of 'n .vat saal\

~rens \·an tting aan lie buite-

dte Adn- ude daar- ' aan gc-

~ttmgsge

:hill dink die gren- V.S.A. en tin oor loop. D1t 1gsgz·ens"

1 net soos ic Angcl- tiserings-

uitoefen.

ngsgrcns.

van. elk•

),driatiesc

••aaragler 1t al die n 1\lidde-

as baie .rin byna king van

•ing \'an Churchill

die ge-

>G

!'Chill tn

die kie- eldoorlog

·mancnte Russzfi- ililtc ge- van die

;hUI'ChiJl,

· om eu- ontstaan

te dink vic hier-

r',

^hior^..

e Britse

~en die

• Angel- gaan

~ lot van lill. ,is

tragedie an Pole ree het.

csultaat

CC<itcCS£

cers en c \'Oil<e,

uitge- sgedruk Je troe- wakke?

dit die

l<ye om

opa en and te ' hurchill arsl<yn- Oostcn- kl<c or lllC die and sal dit dat ie Roe- cr Bnl- 1ill nie :lgcnotc we we-

nd oor.

c twee- bevol- .. yster- . ondet·

1. 1)

.

;

t

[

[ J

DIE O.B., WOENSDAG, 1!> JUJ:\IE 1916. BLADSY VYF

Uit Die w~ek se 1Nuus

Voorstelle Oor At.oomkrag

Die \·oo:stcl dat aile wct,•n-

!:'kaplikes wat kcnnis dt·a \'an die atooP.~bom aile na\·on;ing staak indkn daar nie tot 'n

ooreenkon~s \'aP. internasil>nale beheer oor Jie atoombom g,•- raak kan word me. Is dc·ut· dz, Fran!>e a1 \'aardiging aan di~

Verenigde Voll1e :;e Komm1:;gic

\·an behl'er oor Atoomlu·ag- ge- doen. na ::>apa-Reuter bcng.

ITALH; SOXDER 1{0:\'IXG: 1 bt'!:'lotm. die Jyrw afj;\':,ny en Konmg Li:nb~:rto ^\'allItalie wie I d ,e · me wcggl·<lra hct. Di·~

se komngskap hom ontncem is Ind!er!' hct hulk ni<' da::trtc ... n dcur 'n \"Oll{stemming. hct Ita- \'• rset n:.:.

Die f-loof nw die Amcnlaum- se afnwrdi!llllfJ· Bcnwrtl Bn-

1'1/Ch. he/ roorgestd dal allr bcstawu/c /)()mmc I'CTIIII'li!l KOrd d ! till I'Cr!'CW1'1Ji!Ji H!J r/aco·- t:an [IC.Slnp tcord, 1111/s '11 dod- trefff'IUk stdsd ran loi.Sl!l !I'-- eind ka11 tcord. Die \'oorstcl is goedgel1eur deur· d!C Brrtse \'cr- eniging \·an Atoombehccr.

I Ven·olg \'an bl. -1. Iwl. 5) die Qe gesien WOI'd dat tWeC Duilslande aan die ontstaan 1S een wat min of meer op di<'

Russie~t! model en m die be- iangt! \·an Rusland ontwerp IS,

en dre ander die \·an die \Veg- ter·se demokrasiee.

DiL is egtet· moonlhk dat m die een Duitsland 'n bietjic ka- nonvoez· vir die .,nuwc wcreld- oorlog·· teen die Russe gevinc!

kan word. Vandaar dat Churchill oor dte Duitsers be- sorgd voel. .,Niks is meer stc- riel as wraal< nic'', se hy aan sy volksgenote. en hy haal die woorde \'an Burl1e aan: .,El1 kan nie ·n aanklag teen 'n hclc

\'Olk inbring nic''

TROOSTF:LOSE TOESTAND Die wereldtoestande soos deur Churchill beskryf. Jyl1

\·oorwaar erg troosteloos. 111

hierdie toespraak erken hy ool' die bankrotsl<ap \·an sy e1<- oorlogs- en ootwinningsbeletd. Dac S\•·aarmoedigheid oor die nuwc Paryse l<onferensie wat by t·oorbaat uitgespreek word. 1s verstaanbaar. Is dit om ::'.1os- lwu inskildil<er te maak of is dit maar net 'n polit1el<e slim- migheid dat die V.S.A. vanclag bereid sou wees om sy A toom- geheime wcrcldkundag t<' maak? Op d1c oomblil< sal aileen Kommuniste \·an \'Cldm.

Smuts vcr!:!kil as hy se. ..Du.:

mense wat deur 'n roosl<leurige bril na d1e wereld kyk en meen dat alles goed gaan. word droc-

,,~g mislei:·

:\liDDAGETE EN WORS

liit Brooklyn. Kaap. word

\'an die Christiaan de \'\'et- kommando berig dat hulle hard bcsig is om fondse in te samel

\·ir 8 Augustus.

Met hierdie doel voor oc word

·n middagete bedien in die Ko- rnitee Kamer, Groote Kerk- gebou (2de verdieping) op Vry- dag, 21 Junie, vanaf 12-2 run.

Daar sal ook hecrlil,:e boere- wors verkoop word.

lit' \'t•rh'clc week vcrlaat en hom by sy fomilie in Lissabon ge-

\'(Jeg Hy het aanvanl<lik ge- wtiu· \>111 die land te \·erlaat vuonlat die hoogsg-..-rcgshof die hesllllt uat hv \'an sy koning- slwp l>nthcf is, formc~.:i aange- Iwndig- het. Nadat xerncem is

<.Jut dil• Jwning die land moct

\'t'rlaat. was daar orals in Italii~

bctog-ings dcur ondersteuners

\'an l·mberto.

WAG ^\'II{ Ol'LEIDlXG:

MccJ as cluisencl l<andidate wat

\\'Cns om opgelci tc word as kraamverpleegsters en vcr- plr-l•gstcrs. is tans op 'n waglys . Hull<- ltan nie opgclei word me omdat daar g<'cn geriewe be- sldl{baar is ntc. Daar is op die huid1gc oomblil< 'n tckort aan 6.000 \'erpleegstei·s in die Unie.

H1crdie syfer is gcgrond op die sensus van 1936. Dit kan aan- g-cneem word dat die tekort nou baic mecr is.

LYDELII\.E \'ERSET nE- GlX: Die lndicrs van -;:-.lata! het V<'rlede Dondcrdag hul veldtog van lydclil<e verset teen die lndiCrwetgewing begin toe twintig Indiers vyf tente in ·n behecrde gcbied in Durban op- geslaan en claar begin kampcel' het. Baie Inclicrwinkcls in Na- tal is gesluit. Indiers in andcr provinsies hct hullc steun toe- gesc aan die optrede van die .Katalsc Indict'S. Van Transvaal ar het 'n paar van hulle sonder pcrmittc oor die grens gegaan.

Sapa bcrig dat 'n aantal blankes oor die naweek die Ill'ot<-stcrcnde Indiers se tente

Wit K erksang Bevorder

n Lam~<.w-ye veldtog met die oog- op die sistematic~c en een-

\'Ormig<· aan!eer van minder bclccndc Psalms en Gcsange om tc ,·er!-.Clu•r dat daar 'n groter

\'er~lwidenheill Psalms en Gc-

sang-c in ({erl,:e, si<OI!' en huise gcsing word, word tans deur die J(anplandsc Sinodale l{om- missif' In Oic 1\.erl<bndc aangc- lamdig. Daar sal van tyd tot tyd Psalms en Gesange in die pers aangekondig wo1·d wat decglil< mgestudecr moet word.

Die Kcrkbode \'Crklaar dat ondcrsock aan die lig gebring h<-t dat daar net 'n beperkte aantal Psalms en Gesange is wat gereeld in die l1erk gesing word. Die ander is \ir die mecste mense onbekend. Dit was nie die geval met ons \'Oor- oucrs nie.

Vir die sistematicsc aanleer

\'an d1e Psalms en Gesange be- vee! d1e Kommtssie aan dat Psalms 103 en lOo! gedu- rcnde Juliemaand aangeleer en ingcstudcer word.

Psalm 103 was ecn van die Psalms wat baie deur die Voor- trel<l<crs gesing is - vera! na die ontsettende rampe van Wccnen en Bloul<rans.

NO ORD - TRAN S VAAL

ffilEIT~JFJL&~

VAN

«U~ml~rmall Jfo ifJ.o ~MII'ITIH1

Adjunk-Kommandant-generaal

GenL J. A. S:VIITH sal die volgende plekke op die datums genoem besoek en vergader ings· toespreek:

PI ETE RSBURG . . . . . . WOENSDAG, 19 JUNIE LOUIS TRICHARDT

TZANEEN ..

LYDENBURG ROOSSEl\EKAL ..

VRYDAG, 21 J UNIE SATERDAG, 22 JUNIE DI NSDAG, 25 J UNIE VRYDAG, 28 J UNIE

1\.01\Dil"~l~STf: 0);\\.'EJ.- 1{0:\1. - Di() \'OOrstd dat uk Bntsc Kommunrstiesc Par·ty met dh.: Arbeid<'rspat·ty mo<•l verenig, 1s met 2.678,000 st<'m- me tet>noor tG8.000 \'et-wcrp. ln hierdic verband hct die ndjunl'- premicr van 13ritlanjc, l\lmri·

son. hom as volg oor die Kom- munistiesc party uitgclaal.: .,Dil

i!-' 'n bietjie twyl'<'lagtig of hul-

le tlie eerder 'n !;ameswering- as 'n party is me".

ITAU.--\1\"'E VIR S.:\. {.;<'- durende die oorlog was daar 75 000 Italiaanse luygsge,·ang-e- nes in Suid-ACrilta, hel gcnl.

Smuts verlcdc week verl<laar.

Van hulle. hct hy gese, is daar 'ry groot aantal wat hy as im- migrante in die Unie sal ver- welkom.

CHURCHILL 1\0;\I. Die uitnodiging wat gcnl Smuts aan Churchall gerig hct om die Unie te bcsoek en so die gees van Britsisme aan die brand te hou, is informccl aangcnccm.

Hy sal Suid-Aft·illa aanstaande jaar bcsoel<.

TR'{;i\IA~ VETO Wl~T: Pres.

Harry 'l't·uman het vct·lcdc week die anti-stakingswcl gcvcto. Hy het verlllaar dat hy dil gedocn het omdat dit die arbciders sal dwing om vir private werl<gc- wers in ·n vrcdestydse demokrasie te werk. Die wetsontwcrp hct o.a. bepaal dat geen staking mag plaasvmd binne 60 dae nadat 'n vcrsoenings- raad ingemeng- het me.

(Vct·volg van volg. Ito!.) BOCl'C-OOl'log.

Vir sy deelnamc aan die 1!>1-1- Rebellie moes hy sewc maande in die tronk \'an Kimberley deurbring.

Oom Danie kon dan ook aan- gcnarun en onderhoudend ver- haal van staaltjics uit die vcr- skillende oor!oc.

Vir die afgelopc jare was hy op Klcinfontcin, distril< Brits.

woonagtig.

Hy laat sy wcduwec en vier Jdndcrs na om sy heengaan te betreur.

Met die afsterwc van Oom Danie is 'n ware volltsvader daarmee heen, en is weer ·n skakel met die \'erlede vcr- breek. - ( Ingcstuur.)

MEUBELS

PRYSE STYG VINNIG

KOOP NOUI

Ons hou alleenlik goo!.o kwalitelt Moubelo 1n

voorrQ.ad

Werda

M eubelhandelaars,

( llliENDOMS) 81i!lJPim.UI Groote Kerkgebou - l.'tG!lpst:!.d

MARKAGE l\lJSKAJP V R OEE M ORIE-IWARK

A

KAAPSTAD

0

Betaling geslticd onmiddellik weeltlil>s, maandelii{S of

soos verlang Q

Beste heerscndo pryse 0

MINNAAR EN VAN SCHOOR

Elenaar: GUSTAV RETIEF

Held V an B aie Oorloe Vero ngeluk

Oom Danic O p pernwn.

Die publick ,-an Brits en om- g-ew:ng was geskoi-: to~ hullc

\'erneem van die tragiesc on- gcluk waarin Oom Danic Op- perman sy I ewe \·er!oor h :t.

Op elk middag Yan :>1 :Vfei

wa.<; hy net besig om tusscn ·n stilstaandc motor en 'n v!'ag- molot· op Rashoop deur tc gaan toe 'n motor met twee clronk kaffers claarin met 'n Yerba- scnde snelheid die stil::;taande molot· van agter tref on Oom Danic teen die \'ragmotor \'O.S-

druk.

Ho • gcweldig die slag was, blyk dnaruit, dat die stilstaan- de motor 'n totalc wrak is.

Niemand was bewus daan·an dat Oom Danie bcscer was nie, aangesien ·n stofdamp oor die toneel gehang het. Eers later is die slagoffe