2. Prapteng ngarsa ngandika sang aji ingkang telas dinum
heh patih paran pawartanira cacah gedhong gangsal welas
Beta] Jemur awotsinom isenipun ing saben gedhong
dhuh dewajwamba sampun satunggil
dhawuhaken dhateng para ji sami angalih yuta
//
muwah para dipatya
6. Punika saday a wus baresih
nayaka tumenggung
angupados dhusun sonya kantun gedhong sakawan kang
sampun lajeng sami anduta wetah
ngupadi sang nata Ion andikane
ngaler ngidul mangetan
//
patih parah karepmu3. Ngilen miwah kang dhateng pasisir arta ing saisihe kuwi pa maneh sira buka
ngantos dugi lampahan dwi candra dinum mring wadyeng sun
sing kedah mendhet sitine radyan patih aturira
inggih dhusun kang suwung yen suwawi Ian karsa paduka aji
meksa boten wonten kang manggih gedhong ingkang sakawan
//
dutaning kang pra raja
kancam ba sedarum 7. Winetahna kemawon prayogi
punika katuju angsal wajibing ratu asimpen arta
wonten wisma bibrah sapinggiring ajagi westhining gawe
margi ewed ayaning pungkur
purwanya tiyang dagang
//
mangka dadar lelering dasih .4. Ing lyan praja wonten riku lalis yen prepeganing karya
babektanipun sakethi reyal mrih kareksanipun
saking patinggi rigene mangka praboting nagara
reyal sakethi wau bilih ratu karem anggung simpen
dinung wisma manawi wingking picis
wonten ahli warisnya lepat dados boyongan
//
kang sedya angruruh
8. Anisthaning ratu keh kang wani
wasana prapteng samangkya
ngantos rebah griya gyan reyal temah ngalamat dahuruning rat
sakethi sang nata ngandika alon
tan won ten kang ngupaya
//
ya apa karepmu ingsun darma jumeneng aji5. Dene arta inggih boten cicir wus parcaya 'rlng sira
margi tan den munasikeng janma gonmu mrih rahayu
tiyarseng tyas sang akatong saksana dyan patih medal
miyarseng aturipun mangkya Madyan wrata tan ana
patih wangwang umatur malih wong miskin
9. Awit tuwuk dananing sang aji kang nimbangi putra paduka ing
pan lumintu hen ari satemah benjing
wadyabala asih mule kalawan tanah Ajam
11
ing patih Betal lemur
13. Sadyanipun sangang nagari
cipta sami mangsuli ing sih
kang purun mring putra
denyamben santa budya
padukendra
paramarteng wadu
ulah bawa kasudarman Mekah ngalab gagedhuge
pra dipati satri mantri wedyasih ing Y aman malihipun
myang ratu ing amanca
11
ing Kalkarib Kebar wus dening kang Kam Srandil Rum Yunan10. Sangsaya keh pra ratu sumiwi Mesir jangkepipun
wit kongkulan dana kasusilan sang nata malih ngandika
sangking patih prabawane ing samengko apa ta wus padha lair
nahan mangkya cinatur radyan patih manembah
11
sang atmendra rahadyan yayi
14. lnggih won ten ingkang sampun lair
yoswane sang Nursewan
wonten kang maksih wonten
wus sel angkung taun
wawratan
sami kewala lan Bestak
lyan dereng den wawratake
narpatmaja warnanya bagus respati
ngandika sang aprabu
limpat pasang grahita
11
yen mangkono sira apatih
11. Yayah rena sakalangkung asih lumakua priyangga
nalikeng nata amagelaran mring jajahanipun
supenuh wadya balandher ing mau nagri sasanga
sagung kang para ratu kehning bocah lanang tumpesen
jajarira rahadyan patih ja kari
myang pra raja ngamanca lan kang neng jron wetengan
11
wangwang wingki ngipun
15. Bedhelana apa dene patih
pra dipati myang satriya
undangana kabeh wong somahan ya ta sang sri Kobatsah ngandika
sajrone ing taun kiye
aris waler papacuhingsun
heh patih kaya paran
11
aja na wong agawe bayi12. Ing adege putraningsun benjing patih matur sandika
apa ana kang wani anglawan ngling malih sang prabu
salumahing bumi kiye prajurit sira gawaa
denira sudibya nung kang saparo saperang tunggu nagari
pangidhepan kang pra narpati patih tinundhung medal
11
iku pametyanira 16. Sinangonan tigang atus kethi
patih nembah matur mas barana pa tang puluh unta
sangking ngarsa sang prabu wus wisuwur wong sanagari gusti radyan apatya
pinutus sinuwun
Asmaradana = 13 pada
1. Mawarna wong kang prihatin
myarsa undhange sang nata nenggih sanagara kabeh larangan wong gawe anak
nadyan keh linarangan
am bok aja siji iku
-kepriye mono iki ta
//
2.
Teka anganeh-anehisalawasku durung myarsa larangan kang kaya kiye wong laki rabi punika ingkang pinurih apa iya amung siji iku
iya kang wis duwe anak
//
3. Kang durung kaya ku iki
pancene arep tak gelak awarna-warna ucape tan lyan pamrihe priyangga gawokaning agesang
nahan dyan patih kocap wus sara wuhe dalemira
I I
4. Angagya siyageng dasih
derarsa dinuteng nata umyang gumrah sawadyane ting seliri wong wanita ruiranteni kang lanang ingkang mangka sangunipun
obat anget la wan karag
/ /
PUPUH XXV
5.
anumpes babayi lanang
nadyan ingkang neng wetengan den bedheli
akeh ucaping jalma
//
Jeruk pecel kencur sunthi
lempuyang beras bang uyah
duk wus prapteng ubayane
gong beri tangara umyang
sagung wong kapatihan
bala koswastra supenuh
mirantya sikeping yuda
//
6. .Lir giri puspa marnani
sumbanganing wadya tantra
sanekyantya asri tinon
dyan patih ingkang kawarna lagya ngimur kang garwa solahe lir kupu tarung
mempeng sedhengnya pasihan
//
7. Apan lagya pitung tengsi
duk panggihireng pangantyan sang dyah yun milyeng priyane lumuh manawi tinilar
tan pae radyan patya denya sih ing garwanipun
temah sakamantyan welas
//
8.' Wratnya dinuteng narpati
dadya pinegat tresnanya rasa-rasa sakalihe
ri sampunira busana jangkep ing saniskara dhasar warnanira bagus
9. Tandya angkat radyan patih gumerah swaraning wadya ngriku radyan patih munggeng swandana gempung kaparja arja giniwangkara
lir bedhaya tangkepipun anirig samarga-marga //
10. Tunggulnya mawarta asri songsong yayah paksi krendha sedhengira araraton
diudag lalayu kakandha manyethi abra sinang sinerang andres ing marut kerut urute tan pegat
//
11. Dudukan tar ngapit-apit miwah waos wergu sulam lan sanja ta lanangane barungan thathit makilat
tempur prabanirengkang diwangkara anganguwung budhafoya sangking Madiyan
//
12. Mangkana lamp·ahing bariswus lepas saks�.a ngam bah wana mi wah padesane ngarara sami ke bekan dening wadya lalampah
dyan mam bah tepining gunung gunung lebak myang jujurang
//
13. Lamining nu tan winamimangkya lampahira prapta tanah Ajam jajahane baris kendel radyan patya laju nglampahken duta
pra mantri mring dhusun-dhusun anumpes babayi lanang
//
PUPUH XXVI
Dhandhanggula = 35 pada
1.
2.
Kadi dhandhang kehing wong kang ngili
mring padesan myang ing gunungan miwah mring jurang papereng wenenh mring luhuring gunung ting renggenek wong kang garbini myang ngungsekken nak lanah
de warta misuwur radyan patih rawuhira
numpes bayi lanang wus keh kang
ngemasi
dening duteng dyan patya
//
Ri wusira gya budhal mring Ngarbi prapteng tepis iring kagegeran wong sami ngungsekken rare nahan ingkang winuwus
3.
darahira jeng nabi Brahim bangsa Ismangil ika
tedhak kaping wolu bagenda Simatma tengran Ngabdul Muntalib jumneng
dipatyeng Ngarbi rahayu dudi darma I/
Legaweng tyas paramarteng dasih anoraga am beg san ta budya mintir tan pegat danane mring pekir miskin sagung sami cekap nyandhang Ian bukti asih mring para dagang
dana krama sinung rinayat keh dadya mitra
nagri Mekah ka ba wah Yam an nagari bulu pekti ben warsa
//
4. Atase ing Ngarbi nagri alit nging sadaya wau nging kineringan silaning praja budinya sami kusabra
denya alus babudene amung nyantri tan wonten kang
sang dipati anulus wireng jurit
<lib.ya murda ngenaki ati mila sang adipatya
//
temah ing kering kanan8. Ciptanira antya sru prihatin pra raja sih 1 ul u t
anggepe sami am bapa kaya paran nagriningsun Mekah ing sapangreh subasitane respati katemua rahayune
mrah arja parikrama
I I
kapit ratu gung-agung kanan kering tur padha kapir 5. Kacarita sira sang dipati yen luput ing pratingkahatmajanira sampun sawelas ingsun mring pra ratu
samya priya sadayaoe tan wurung dadi boyongan
sing garwa tiga wau awit tan na kang yogya nanggulang
dene ingkang sepuh anenggih jurit
nama Siti Katikah
yen na satru mangrempak
//
putranya punikutatiga pan sami priya 9. Baya ta wus karsaning hyang Widi kang pambajeng radyan Abdaku sinung anak sawelas tur lanang
geng inggih durung ana babanthenge
nanging datan prawira
//
ingkang dadi pikukuhkuwat den lindungi wong mukmin 6. Sundhulanira nama dyan Jubir sagotrah warganingwang
dyan Ngujer nulya garwa pamadya paran dadinipun
nama dyan Alib putrane yen klakon tinawan kopar
Abu Lahab panggulu amamelas wadya gotrah ·wangsa
arsudiman rahadyan Ajil mami
kathahira sakawan
mangkya sang adipatya
//
de garwa panunggulanama Siti Katimah 10. Ciptanira antya sru prihatin paputra dwi radyan Ngabdullah tansah salat khajat mring Betullah
pangarsi dadonga ing pangerane
cahya pindha purnama
//
datan kondur sang adipati pan wus lami cina tur 7. Arinya nama dyan Abuntalib am banter pudyaniragarwa sepuh malih apaputra wus sa welas taun radyan Ngabas panengra�e kirangira kalih candra
Rulya dyan Ngabdul Samsu sang dipatya dahat pangunguning
jangkep putranya sang dipati galih
1 1. Juru petang nujum ramal sami ingandikan prapteng ngarsanira sang dipati andikane
heh wong suratul nujum palakiyah wong iladuni babaren impeningwang kang katon dening sun sun dulu rante emas
lir andaru wetune sing gigir mami
seblak maring ngawiyat
//
12. Datan suwe rante iku prapti
pan angadeg aneng ngarsaningwang gayuh ngawiyat adege
praba gung muncar murub padhang sabawana nelahi kayon isining donya kabeh padha tumyung mring prenahing rante emas rante nuli mobat-mabit anyabeti
kakayon ing sadunya
//
13. Rubuh kabeh tan anak kang kari
anggulasah kadi binabadan mung ranteku ngadeg dhewe
ing keblat papat terus
wetan masrik mangulon magrib pan padha katanceban
jaban langit butul tan ana kang katingalan
mung rante mas iku kang katon pribadi
ana pange marapa t
I I
14. Kayu kang rubuh anuli tangi
padha ngendholi pange rante mas wus ketalen mirut kabeh
dene genge rante ku
meh kebekan ing jagad iki mumbul anuli sirna
bali mring gigir sun
sun tangi awit sing kagyat
tan antara sun nuli anendra maning
ana maneh katingal
//
15. Rante mutyara nelah wening
mijil seka ngulon-uloningwang sundhul ngawiyat adege
ana ing ngarsaningsun
pi tung langit Ian pitung bumi kabeh pan katanceban
---'�g rante ku mau
sajagat katon narawang
suwe-suwe rante iku sun tingali
ana pange marapat
//
16. Katanceban keblat papat nuli
karungu gumuruh swaranira wong sadonya prapta kabeh sujut mring rante iku
nuli ingsun kasulak tangi
lah payo jarwanana sagung para nujum tur sembah anuwun duka
ila-ila lumangkung karsaning gusti
ri sang amardi sabda
//
17. Ywa sangsayeng tyasira ring mami
saanane kono atinira
payo lairena kabeh
tur sem bah para nujum inggih tuwan benjing manawi paputra miyos priya
prakoswa dibya nung dados prajuriting alam
amumpuni kawijayan jayeng jurit
lalanang sabuwana
//
18. Sadaya ratu kang sura sekti
sami kesor ing asmara laga temah sumiweng sarehe tur raga jiwanipun
dahat sami ajrih sarwa sih kaputer isining rat
ing rawe-rawe rantas luwaring resmi ing kono apranata mring putra paduka sang adipati laju
benjing wangsul malih mring Bettullahi
gusti namung punika
//
dumugekaken khajat 19. Pamanggihing pun abdi anuli ing wau cinaturSiti Katimah ri wusnya asemonta dhateng kancanira
sinarenan dupi wus antuk tri tengsi pan samya guyub ature
nusul atur uninga
//
leres turnya punikudatan siwah sampun netepi 23. Yen wus angidham antuk tri tengsi sangking ing nujum ramal · ri sang duk myarsa turing kang
sang dipatya muwus garwa
lah maneh sira bahara tam bah sengkud panekunge kapindhone rante mutyara kang sang dyah saksana kondur
keksi kuneng malem Jumungah nenggih
para nujum turira
//
Siti Katimah nendra20. Semuning rante mutyara benjing supena kadulu jeng nabi Musa tumedhak
bumi Mekah badhe wonten jaman angandika Katimah wruhanta iki anyantuni sarengate
iku wawratanira
//
nabi lbral1im kang sampun
pan minangsuh winangun malih 24. Metu lanang tembe lamun lair panutaning sajagat ku minangka prajuriting alam mutyara kang semu bisa petak ngobahake
tan lyan sing darah paduka jagat gora gumledhug kang mu:"wani agal lembat inggih sagara reh kagiri-giri
nunggil prabata prakampita
mijil sangking paduka
//
langit gora umung21. Dupi sanalika sang dipati kantaka sagung miyarsa
sujud waspanya dres lir tinuras wong meteng truh kayu ron sol sah
wong nujum ginanjar kabeh sangking wit
arta wastra brana gung kendheng gandhewa pegat
//
tangisira sang adipati 25. Kem bang wigar gagar sah sangking
sing kapenuhan gengnya wit
ungraning hyang Agung
kocak jalanidi aprakatha bubar nujum palakiyah
gara-gara gumita reh
sang dipati kondur sru oneng ing
kilat thathit abarung
rabi limeng dhedhet surya sumilib
duk tetep sawlas warsa
//
lintang pating semburat 22. Duk prapteng dalem sang adipati gora gra gumuntursatru tistis rusak wiyasaning jurit dari jine sadasa sang dyah dupi mangkana
//
padha duwe kalbu 26. Asru kagyat wungu sangking guling kadi atining manungswasakamantyan pangunguning driya kanakane sepuluh awase kadi ginanda arum astane ya lir netraning jalma
//
sare malih sang ayu 30. Warna gilap lir mutyara wening
katon kangjeng Suleman prapti tandhane kacek Ian kehning jalma
arum kang pangandika iku akeh bilahine
nini wruhanam u mapan wis jamakipun
yaitu wetenganira nora ngapa wong bakaI Iuwih
me tu Ianang prawira sudibyeng jurit ya gedhe rancananya
alaiana dikara
I I
wus karseng hyang Agung27. Para ratu sakurebing Iangit Ian asih ing kawuianya
darma bae simpen raja brana nora dhahar yen tan bareng lawan
nanging anakmu kang duwe dasih
wibawa kaya ingsun punggawa para raja
//
amung kacek datan ngratoni 31. Wusnya mangkana mukswa jeng
kang kumelip ing donya nabi
bedane lan ingsun dyah Katimah wungu denya nendra nging sipat kang duwe endhas ginanda arum astane
wedi kabeh ya kaya mring jeneng sare malih sang ayu
mami jeng nabi Adam ingkang nedhaki
sinuyutan; pra raja
//
ngandika wruhanira28. Dyah Katimah nulya wungu malih kung kang sira kandhut metu Ianang tur sudibya astanira ginanda angam bar Ian bobote padha Ian gunung
anrus kakulung wangine sakethi
sare malih sang ayu nalika dhinawuhan
//
nulya rawuh jeng nab i Brahim
arum kang pangandika 32. Mangkana sang dyah kagyat sing
nini darahingsun guling
iku wawetenganira dening bayi kang neng jro wetengan
metu lanang prawira kakung ing gumleger asru swarane
bumi s;mg dyah kongsi anjumbuI
wi weka mandra guna
I I
tarataban ciptaning galih dupi ngraos supena 29. De netrane putranira benjing ayem manahipunsinung a was angoiah gagaman astanya ginanda ngambar kinacek lawan wong akeh sakamantyan pangungunira sang
padha lan netra wolu dewi
33. Nahan gantya kawarnaa malih lampahira rahadyan apatya Betal Jemur sawadyane tlatah Ngarab wus rawuh ngambah tepis wiring nagari gegere apuyengan
kuwur ura-uru
-kang samya ngungsekken bocah bumi Mekah oter kekes sru ning
miris
katur mring sang dipatya
11
34. Lamun wonten papatih Madayin praptanira numpes rare ingkang jaler karsane ratune
wadyane tanpa petung sang dipatya ngluwar semadi
andungkap petangira kalih welas taun
medhak sangking Kakbatullah undhang maring wadya santana
pra mantri kinen saos sugata
11
3 5. Sawarnanira kang sarwa adi cipta kinarya aminta. welas yogya dadi rarubane den alimana iku
lampahira numpes babayi samapta sawawannya pirang-pirang pikul samya arungub diwangga
neka warna gya budhal sang adipati ngiringaken sugata
11
PUPUH XXVII
Mijil
= 25 pada1. Ngungsut bawa mijil sang dipati nitih kuda wadon
minta welas mindha boyongane prapta pabarisannya dyan patih na wadya Madayin
tur uning alam un
11
2. Dipati Mekah sowan mariki ngaturken bon-abon
gya tinim balan prapteng ngarsane radyan kalih dupi tumingal mring sang dipatyeng Ngarbi
kamantyan jrihipun
11
3. Dady a enggal denira marpeki .
anyandhak tan alon
maring dipati Mekah astane den jak salaman tansah tur ajrih kinen lenggah nginggil
ing smu datan ayn
11
4. Sagunging kang para putra Ngarbi ngabekti kumroyok
radyan patih dupi myat cahyane dyan Ngabdulah
tan samar ing galih yen nur buwat nabi rasul kang panutub
11
5. Estu dumunung neng putra Ngarbi duk umajeng alon
arsa ngabekti rinangkul age
dyan patih mesem manyipteng galih sida angabekti
sun sem bah ping sewu
11
6. Ri Wusnya sadaya angabektisang dipati alon
matur angaturaken rubane sarywa ngrarepa netya minta sih rahadyan apatih
kakenan tyasipun
11
7. Temah lulut sih mring sang dipati nulya ngandika lon
ya dhuh kakang aywa ta selarse 14. Tan prabeda wadyanya d
y
an patlhlampah manira numpes babayi gih sami kawiyos
nging waged ngalingi maring sang di pa ti Panggunggunge
in g sriran ta es tu
I I
deny am boja krama amenuhi8. Kadi sang nata pracayeng mami kacihna ing galih
mangsa ta kalakon budi darma alus
11
sang dipati Jangkung panuwune 1 5. Marma ing saben ari sang kalih
dupi saya dangu radyan patih tan pegat patemon
waspada saliring condhong wardaya sami dene
dipati smunipun
11
datan mantra ageng Jawan alit9. Dadya inganggep sudarawedi lir sadherek nunggil
pyagung kalih bonyo yayah rena tuhu
11
datan mantra anyar papanggihe
16. Kuneng Ngarab ing samangkya
kocap samanten radyan apatih ganti
Jajeng den aturi Madayin kacriyos
mring Mekah Jumaju
11
ing nalika dyan patih ungkure
JO. Daut sadaya wadya Madayin sri Kobatsah grah sanget ngranuhi
ing nutan kacriyos wangwang anim bali
dupi ing kitha Mekal1 praptane sang narendra sunu
11
sagung ratu punggaweng Madayin
1 7. Nata ngling kulup sapungkur mami
amakuwon sami
wonten ngalun-alun
11
umadega katong1 1 . Kebekan dening wadya prajurit ambawani sa Madayin kabeh mung wekasingsun mring sira kaki asri kang pakuwon
iya si apatih
tinon alajur-Jajur ajejer iku gagentiku
11
prande Jangkung pam bojakramining
sang dipatyeng Ngarbi 1 8. Poma akunen bapa sayekti
mring wadya Madayun
11
punjungen lalunggoh1 2. Saksana radyan patih aparing bumi saleksa tan tuna angger dene sira pinetya ing nguni
arta myang panganggo madeg ratu luwih
dhateng janma Mekah sadayane
binathara punjul
11
para mantri tekeng pepekir miskin
jalu lawan estri 1 9. Angreh jajahan sagung para ji
tan beda sungipun
11
reprep awotsinom13. A wekasan sami ajrih asih sira ratu pinituwa dhewe
prasami kawiyos ngatas angin tekeng bawah angin
maring radyan patih panggunggunge praja kopya maswi
de ber brana tur rahayu budi nungkul atur-atur
11
para marteng dasih 20. Ri wusira sampet ing waweling