2.1.3. Lapis Objek
2.1.3.2. Latar Tempat
Latar tempat dalam Serat Babad Sunan Prabu ditunjukan dalam kutipan-kutipan berikut:
Kutipan:
Tumĕnggung Wiranĕgara lan Arya Danupayadi barise sampun mangetan
sampun kinĕpung baris rusak tĕpisniringipun di dalĕm Kartasura susah prihatining ati
kan Sinuhun sakĕlangkung dening sungkawa. (pupuh VII
bait 21 hal. 62) Terjemahan:
Tumenggung Wiranegara dan Arya Danupadiya
barisnya sudah mengarah ke timur di Negara Kartasura
sudah dikepung barisan rusak besi batas
di dalam kerajaan Kartasura susah prihatin di hati
sang Sinuhun lebih-lebih berdukanya
Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu Negara Kartasura atau Kerajaan Kartasura.
Kutipan:
Samya angalĕm ing nala sĕmantĕn antawis lami bitingira Panĕmbahan kinĕpung dhatĕng Kumpĕni antawis wolung sasi
mangkana ngriku winuwus ika Jĕng Panĕmbahan arsa kondur mring Matawis
ingkang putra kinen tĕngga pabitingan. (pupuh VII bait 79
hal. 71) Terjemahan:
Semua bersamaan memuji di hati begitu sekiranya agak lama betengnya Panembahan dikepung oleh Kumpeni sekitar delapan bulan begitu disana diceritakan itu Kanjeng Panembahan akan pulang ke Mataram
Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu Metawis atau Mataram.
Kutipan:
Sinumbaga abra sinang pasisir kang cĕlak sami wus dhatĕng aneng Sĕmarang kang bang wetan dereng prapti Pangran Harya Matawis nĕnggih kang dadi pakewuh sampun rawuh Santĕnan nĕdya jumĕnĕng pribadi
Sunan Kuning wau ing jĕjalukira. (pupuh VII bait 40 hal.
65)
Terjemahan:
Tersinari cahaya merah bersinar pesisir yang terdekat semua sudah datang di Semarang yang daerah timur belum datang Pangeran Harya Mataram yang menjadi sungkan
sudah datang Santenan (Pathi) segera duduk disinggasana Sunan kuning itu namanya.
Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu Semarang Kutipan:
Wondene putra-putranya angĕlar jajahan sami Rahadyan Surya Taruna lan Rahaden Singasari Dyan Jayapuspita di miwah ingkang para mantu gitik mancanĕgara
ing Jipang Kudus wus sami
lan ing Dĕmak kang tumut ing Kartasura. (pupuh VII bait 41 hal. 65)
Terjemahan:
Sedangkan anak-anaknya yang meggelar jajahan
Raden Surya Taruna dan Raden Singasari raden jayasupita juga para menantu
tongkat keci diluar negara di Jipang Kudus sudah bersama dan di Demak yang ikut di Kartasura.
Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu Jipang, Kudus dan Demak.
Kutipan:
Panĕmbahan ingaturan dhatĕng Raden Surapati anjog nĕgari ing Malang Kĕdhiri wus denanciki dhatĕng bala Kumpĕni pan akarya biting sampun Atmral mring Surabaya mĕdal ing Japan nĕgari
sami nungkul punggawa mancanĕgara. (pupuh VII bait 168
hal. 84) Terjemahan:
Panembahan diundang oleh Raden Surapati ke Negara di Malang Kediri sudah dikuasai oleh bala kumpeni
juga sudah bekerja membuat beteng Amral menuju Surabaya
keluar di Negara Japan
bersama-sama menundukan kepala punggawa mancanegara Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu Malang dan Surabaya
Kutipan:
Saha Kumpĕni sumahab Kapopongan dennya jurit Jĕng Sultan karoban lawan inggal mundur dipunungsir dening wadya Kumpĕni
Sultan minggah marang gunung antang anjog ing Malang kang bujung wus wangsul sami
mring Kĕdhiri lajĕng samya pamondhokan. (pupuh VII bait
171 hal. 82) Terjemahan:
Kumpeni juga berkelompok banyak Kapopongan berperangnya
Kanjeng Sultan kebanjiran lawan segera mundur diusir
oleh bala tentara Kumpeni Sultan naik ke gunung antang sampai ke Malang yang keburu sudah pulang ke Kediri lalu segera beristirahat.
Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu Kediri Kutipan:
Sampun mangkat saha bala Pangeran Hamangkubumi neng Kĕlathen barisira sigra wong Mataram prapti rame dennya ajurit
gĕnti ilih arug
langkung sudiraning prang Pangeran Hamangkubumi
wong Mataram akathah longe kang pĕjah. (pupuh VII bait
23 hal. 63) Terjemahan:
Sudah berangkat dengan pasukan Pangeran Hamangkubumi
di Klaten pasukannya
segera orang Mataram datang ramai olehnya berperang berganti-ganti lawannya apalagi darah peperangan Pangeran Hamangkubumi
orang Mataram banyak yang mati.
Kutipan:
Ngĕlih nama Pangran Harya mangkin Mangkunĕgara ing Kartasura
kocap malih lah ing kono ingkang lumakyeng nglaut sampun prapta nagri Bĕtawi Panĕmbahan Purbaya lan sarowangipun Panĕmbahan Herucakra
pan binucal dhatĕng pulo Kap anunggil.
(h. 181) rakanya sĕpuh pyambak. (pupuh VIII bait 4 hal. 102)
Terjemahan:
Berganti nama Pangeran Harya nanti Mangkunegara di Kartasura
diceritakan berubahlah di sana yang berjalan di laut
sudah sampai Negara Betawi Panembahan Purbaya
dan kawan-kawannya Pangeran Harucakra
akan dibuang ke pulau Kap bersatu kakaknya tertua sendiri.
Kutipan di atas menunjukkan latar tempat yaitu Negara Betawi/Jakarta
Kutipan:
Gumrĕ tangis wong srajoning puri para bĕndara miwah parĕkan tan adangu lah ing kono dan siniraman sampun Ki Pangulu wus dentimbali sayid myang kancanira lan suranata wus layon dalĕm tinabĕla
tuwin Kanjĕng Gusti Pangeran Dipati
Terjemahan:
Suara tangis orang-orang dari dalam keraton semua keluarga dan kerabat menangis disitu tidak lama lah disitu
dan setelah pemandian selesai ustad sudah dipanggil
sayid ke temannya dan abdi dalem sudah
jenazah dimaksukkan kedalam peti dan Kanjeng Gusti Pangeran Dipati menunggui jenazah sang ayah.
Kutipan di atas menunjukan latar tempat yaitu di dalam Puri/Kerajaan.
Kutipan:
Sinumbaga abra sinang pasisir kang cĕlak sami wus dhatĕng aneng Sĕmarang kang bang wetan dereng prapti Pangran Harya Matawis nĕnggih kang dadi pakewuh sampun rawuh Santĕnan nĕdya jumĕnĕng pribadi
Sunan Kuning wau ing jĕjalukira. (pupuh VII bait 40 hal.
65) Terjemahan:
Tersinari cahaya merah bersinar pesisir yang terdekat semua sudah datang di Semarang yang daerah timur belum datang Pangeran Harya Mataram yang menjadi sungkan
sudah datang Santenan (Pathi) segera duduk disinggasana Sunan kuning itu namanya.
Kutipan di atas menunjukkan latar tempat yaitu di pesisir.
Kutipan:
Kangjĕng Sultan Balitar wus aparentah siyagaa ngajurit
wus samya sumĕkta sakĕpraboning yuda ing alun-alun abaris sanggyeng punggawa
asaos pancaniti. (pupuh 6 bait 200 hal. 55)
Terjemahan:
Kangjeng Sultan Balitar sudah memeribtah bersiagalah perang
sudah semua siap beserta kerajaan perang di alun-alun berbaris
semua punggawa (pemimpin) menjaga singgah sanah
Kutipan di atas menunjukkan latar tempat yaitu alun-alun.
Kutipan:
Garwa Kandha anake aneng kunjara inggal dennya marani
kunjara binubrah sira Ragum wus mĕdal Ki Garwa Kandha manangis dhuh anak ingwang
tan nyana lamun urip. (pupuh 6 bait 8 hal. 33)
Terjemahan:
Garwa Kandha anaknya ada di penjara cepat dirinya datang ke
penjara dirusak
dia ragum sudah keluar Ki Garwa Kandha menangis dhuh anakku
tidak menyangka kalau hidup
Kutipan di atas menunjukkan latar tempat yaitu penjara.
Kutipan:
Samangkana Kangjĕng Ratu lajĕng minggah dhumatĕng Gunung Kunthi
Pangeran Balitar prapta ing Purubaya ngidul sawadyanira glis
kang ibu mirsa
ngawe nguwuh anjĕlih. (pupuh 6 bait 19 hal. 34)
Terjemahan:
Begitulah Kangjeng Ratu kemudian naik menuju Gunung Kunthi
Pangeran Balitar
bertemu dengan Purubaya
menuju ke selatan dengan tergesa-gesa bersama teman-temannya
Sang Ibu mengetahui
melambaikan tangan berseru memanggil.
Kutipan di atas menunjukkan latar tempat yaitu Gunung Kunthi.