14 Ab d ulla h Yus uf Ali, Q ur ' a n , T e r j em a h a n d a n T a f s i r n y a . . .h.7 1 4 15 Ab d ulla h Yus uf Ali, Qu r 'a n , T e r j e m a h a n d a n T a s f i r n y a . . . h . 190 16 T h a b a t h a b a 'i, A l - M i z a n , Vol 3- 4,...h.343
Saya in g in m e n g ut ip p e n a fs ir a n ula m a n us a n t a r a a s a la Suma te r a T imur b e r k e na a n d e ng a n a y a t di atas . Sye kh. H. Ab d ul Ha lim Ha s a n m e n u lis k a n s e bagai b e r ikut:
T e lah d it e r a n g k a n d a la m s ur a t Al- Ba qar ah b a g a im a n a k e d u d uk a n laki- laki d a n p e r e m p u a n d a la m r u m a h tangga , d a n Alla h t e la h m e n a ik k a n k e d u d uk a n laki- la ki s a tu t in g k a t d a r ip a d a p e r e m p u a n y a it u h a k m e n g a t ur d a n h a k m e ng e tua i y a ng k e dua n y a b e r a d a di t a n g a n p ih a k laki- laki, ole h ka r e na d ua s e bab. Pertam a, pa da u m u m n y a laki- laki m e m p u n y a i k e le biha n w a t a k da r i p e r e m p ua n . Ke dua, ole h ka r e na laki- laki m e m p u n y a i k e w a jib a n u n t u k m e m b e la n ja i pe r e m p ua n , m e ng e lua r k a n n a fk a h u n t u k is te ri- is te r i d a n a na k- a na knya . It ula h y a ng d ik a t a k a n h a k "m e n g a t u r ” a ta u h a k "m e n g e t ua i” y a ng d a la m a y a t in i d is e b ut q aw w am . 17
Me n u r u t r iw a y a t s a hih d ic e r ita k a n b a g a im a n a As m a b in t i Ab u Ba ka r be r g a ul d e ng a n s ua m in y a Zuba ir . Dia be r ka ta , "a kula h y a n g m e ng ur us s e gala ur us a n r um a h ta ng g a ka mi. Zub a ir m e m p u n y a i s e e kor kuda , a ku y a n g m e m e lih a r a da n m e n y a b it r um p u t n y a , m e m b e r i m a k a n k uda itu, m e n g a m b il a ir di pe r ig i (s umur - e d) u n t u k dima s a k, m e n g a m b il bua h- b ua ha n da r i k e bun d a n m e n ju n ju n g n y a di atas ke pa la ku, d a n ja r a k a n ta r a r u m a h k u d e ng a n t e m p a t it u a la h 2 / 3 fa r s a kh (2 m ile ).” Be gitu jug a y a ng t e la h d ila k u k a n ole h is te ri- is te r i s a ha b a t y a ng la in. Da la m ur us a n y a ng b e r h ub u n g a n d e ng a n r u m a h ta ng g a ini, b e r be da p a n d a n g a n d a n p e n d a p a t F uqa ha . Me n u r u t Ab u T s aur (s a h a b a t Syafi'i ), w a jib p e r e m p u a n b e r k h id m a t ke pa da s ua m iny a . Satu g o long a n la in be r ka ta , t id a k me s ti, k a r e na k e w a jiba n p e r e m p u a n h a ny a la h s e ma ta - ma ta is t im t a'(m e lay an i k e b u t uh a n s e ks ), ja d i b uk a n u n t u k m e ng ur us r u m a h t a ng g a laki- laki. De m ik ia n p e n d a p a t Ma lik, Syafi'i, da n Abu Ha nifa h. Bagi me r e ka , a ka d n ik a h h a ny a u n t u k is tim ta', b uk a n u n t u k ur us a n r um a h ta ngga . Apa y a ng d ik a t a k a n ha dis di atas h a n y a la h p e r la k ua n y a ng d ik e r ja k a n p e r e m p ua n , b uk a n la h s a tu ke w a jiba n, m e la in k a n s e baga i k e s e na ng a n h a t i b e la k a .18
Or a ng y a n g m e n g a t a k a n w a jib, be r p e g a ng ke pa da F ir m a n Alla h d a la m s ur a h Al- Ba qar ah a y a t 228, "Dan p a ra w an it a m e m p u ny ai h ak y a n g s e im b ang de ngan k e w ajibann y a de ng an c ara y a n g baik ". Da n s a m b u n g a n a y a t ini, "Dan lak i- lak i it u ad a
17 Ab d ul Halim Has an, T a f s i r A h k a m , Ja ka r ta : Ke ncana P r e n a d a , 2 0 0 6 , h. 261- 263. 18 I b i d . ,
sat u d e rajat di at as m e re k a.". 19. Le bih je la s ny a a y a t t e r s e b ut b e r b un y i s e baga i b e r ikut:
A&
© J r ? 0 ^.3
T e ntu t id a k p a d a t e m p a t n y a di s ini u n t u k m e n d is k us ik a n a y a t y a ng p a lin g b a n y a k dika ji pa r a fe m in is t d a n p e m e r h a t i ge nde r . Ha ny a s aja, t it ik t e k a n pe nulis a d a la h pa da ka ta f a d h d h ala s e s ua i d e ng a n t e m a ba b ini. T a mpa kny a , ka ta f a d h d h ala
p a da a y a t di atas dit a fs ir ka n d a la m konte ks k e le biha n laki- laki y a ng b e r s ifa t fithr i a t a u as ali. Ke ba ny a ka n mufa s s ir m e n y e b ut k a n k e le biha n y a ng d im a k s ud d a la m a y a t it u a d a la h k e m a m p u a n a ka l a t a u k e m a m p u a n int e le ktua lita s . Wa n it a k e n da ti jug a m e m ilik i k e m a m p u a n inte le kt ua l, n a m u n “r a s a ” d a n “e m o s in y a ” dia ng g a p le bih d o m in a n . Se hingga t id a k h e r a n jik a a da y a ng m e n y e b u t laki- laki be ke r ja de nga n a ka lny a d a n w a n it a be ke r ja d e ng a n pe r a s a a nny a .
Ya n g je las , ka ta al- fadhl t id a k h a ny a dit a fs ir ka n ke le bih a n m a te r ia l, g a nja r a n di s ur ga t e t a p i jug a m e n y a n g k ut hal- hal y a ng be r s ifa t int e r na l. Ke m a m p ua n akal, e mos i da n k e k ua ta n n u r a n i la inny a . Ke le biha n in i m e m b u a t s e s e or a ng m e n ja d i be r b e da d e ng a n la inny a . Ke nda t i d e m ikia n, ke le biha n- ke le biha n in i d a p a t dic a pa i ba g i s e tia p o r a ng y a ng in g in m e mpe r o le hn y a .
De nga n d e mikia n, b a n y a k ny a t e r m a al- fadhl te r ny a ta d iik ut i ole h be r a g a mn y a ta fs ir t e r h a d a p t e r m a te r s e but. Ma k na al- fadhl s a ng a t t e r g a n t un g ko nt e ks a y a t y a ng m e ng a pit ny a . Na m un y a ng je las , s e b a g a im a n a y a ng t e la h d is e b ut di m uk a ka ta al- f a d h l m e m ilik i b a n y a k m a k n a d a n a g a kny a m a k n a y a ng p a lin g m u d a h ia la h r e ze ki,
k a r un ia a ta u nikm a t .
Kontekstualisasi Ekonomi Islam
Di s a m p in g al- mal (al- a mwa l), Alq ur a n jug a m e n g g un a k a n is tila h la in s e pe r ti
al- fadhl da n ar- rizq. Ke nda ti a da k e m ir ip a n m a k na , n a m u n s e s ung g uhny a s e tiap ka t a m e m ilik i k a n d u n g a n m a k n a y a ng be r be da . S e b a g a ima na ke kha s a n ba ha s a Alq ur a n , s e tiap ka t a t e n t u m e m ilik i m a k n a y a n g be r be da . Jika ka ta al- m al me ng a c u
p a da h a r ta (u m um n y a ) d a la m b e n t u k ma te r i, s e da ng ka n r e ze ki bis a m a t e r i da n le b ih luas da r i s e ke da r ma l, m a ka al- fadhl a d a la h k a r un ia y a ng b e n t uk n y a bis a m a t e r i di d un ia t e ta pi jug a bis a b e r b e n t u k im m a t e r ia l di a khir a t . Ba hka n pote ns i- po t e ns i y a ng d im ilik i m a n us ia y a ng m e m b ua t n y a b e r b e da d e ng a n m a k h lu k y a ng la in s e s ung g uhny a t e r m a s uk ke d a la m al- fadhl.
Me nc e r ma t i ayat- ayat y a n g b e r b ic a r a t e n t a n g al- fadhl, te r ny a ta al- fadhl it u a d a la h s e s ua tu y a n g dic ar i. Ia t id a k da ta n g d e ng a n s e ndir iny a . Be r be da d e ng a n riz q,
y a ng Alla h s e b ut d is a m p in g d iu s a h a k a n ole h m a n us ia , n a m u n a da riz q y a ng la y ah t as ib (r e ze ki y a ng t id a k dis angka- s angka ). Alq ur a n m e nje la s k a n b a h w a , ’’s iapa y a n g b e rt ak w a k e p ad a A llah S w t, A llah ak an m e m b e rik an k e p ad an y a ja la n k e luar dan
re z e k i d ari ja la n at a u arah y a n g t idak dis angk a- s angk a.
T ida k ka la h m e n a r ik n y a di d a la m Alq ur a n , a da ke s an t e n t a n g a da n y a h u b un g a n y a ng e r a t a n ta r a ke t a 'a t a n k e pa da Alla h d e ng a n k a r un ia y a ng kit a pe r ole h. Al- Fadhl t a m p a k n y a bis a kita pe r ole h jik a kita t a 'a t d a n p a t u h p a d a Alla h SWT. QS Al- Jumu'ah a y a t 10 di b a w a h in i m e m b e r i is y a r a t a pa y a ng s aya s e b ut di atas .
10. A p ab ila T e lah d it u n aik an s halat, M ak a b e rt e b aranlah k am u di m u k a b um i; d an c arilah k aru n ia A llah dan in g at lah A llah bany ak - bany ak s upay a k am u be runtung .
Al- Syaukani m e nje la s k a n m a k n a a y a t in i d e ng a n me ng a t a k a n , a p a bila e ngka u t e la h s e le s ai m e la ks a na ka n s h a la t m a k a b e r t e b a r a n la h k a m u di m u k a b u m i u n t u k p e r d a g a n ga n (tija r a t ) da n m e la k uk a n t r a ns a ks i- tr a ns a ks i la inny a , s e s uai d e ng a n a pa y a ng e ngka u b u t u h k a n u n t u k m e m e n u h i ur us a n k e h id u p a n m u . Da n c a r ila h k a r un ia Alla h d a la m b e n t u k r izq i y a n g m e m a n g d ik a r u n ia k a n Alla h b u a t ha mb a ny a . Da la m
konte ks ayat, fa dh l Alla h a d a la h k e unt un g a n - ke unt ung a n (al- arbah) di d a la m m u 'a m a la t da n us a ha- us aha (m ak as ib ) y a n g te la h kita la k uk a n .20
P a da ka t a s e la njut ny a , m a k n a Be r zikir la h k a m u d e ng a n zik ir y a n g b a ny a k d im a k n a i d e ng a n b a n y a k b e r s y ukur k e pa da Alla h atas s e gala p e t u n ju k y a ng d ib e r ik a n n y a b a ik d a la m b e n t u k k e ba ika n u k h r a w i a t a u p u n k e ba ika n d un ia w i. Ma k na la in az - z ik r a d a la h al- ham d (p u jia n ), al- tas bih (m e ns uc ik a n Alla h) d a n al- t ak b ir (m e m b e s a r k a n Alla h) s e r ta al- is tighfar (m e m o h o n a m p un ). Or ang- or ang y a ng m e la k uk a n k e b a ika n di atas , k e n d a ti d a la m a kt ivita s b is nis ny a y a ng c ukup s ib uk mis a lny a , a k a n m e m pe r o le h k e m e n a ng a n (al- falah) y a it u ke s uks e s a n h id up di d un ia d a n di a k h ir a t .21
T ida k k a la h m e n a r ik n y a jika kita m e m p e r h a t ik a n QS Al- Namal a y a t 40
4 0 .B e rk atalah s e o rang y a n g m e m p u ny ai ilm u d ari A I Kitab: "Ak u ak an m e m b aw a s ing g as an a it u k e p ad am u s e be lum m at a m u be rk e dip". M ak a t at k ala S u laim an m e lih at s ing g as an a itu t e rle tak di h ad ap an ny a, iap u n b e rk ata: "Ini t e rm as uk k u rn ia T uhank u u n t u k m e nc o ba A k u ap ak ah A k u be rs y uk ur at au m e n g in g k ari (ak an nik m at- N y a). dan b aran g s iap a y a n g be rs y uk ur M ak a S e s ungg uhny a d ia be rs y uk ur u n t u k (k e b aik an ) d iriny a s e ndiri dan b aran g s iap a y a n g ingk ar, M ak a S e s ung guhny a T uhank u M ah a Kay a lag i M ah a Mulia".
M. Qur a is h Shiha b m e n u lis k a n b a h w a a y a t s e be lum in i me nje la s k a n ke s e dia a n d a n k e s a ng g upa n Jin u n t u k m e n g h a d ir k a n s ing ga s a na Ra tu Saba' d a la m t e m po s e te nga h ha r i. Ay a t it u t id a k m e n g e m uk a k a n t a n g g a p a n Na bi S ula ima n As atas uc a pa n s a ng Ifr it. Rup a ny a a da t a n g g a p a n s p o nt a n da r i s e or a ng m a n us ia y a ng s e la ma in i me ng a s a h k a lb uny a d a n d ia n ug e r a h i Alla h Swt ilmu. Ay a t di atas m e nje la s k a n b a h w a : B e rk at alah s e s e orang y a n g m e m ilik i ilm u d ari al- Kitab, "Aku ak an d at an g k e p ad am u de nganny a, y a kn i d e ng a n m e m b a w a s ing ga s a na it u ke ma r i
s e be lum m a t a m u be rk e dip. Ma ka s e r ta me r t a , t a n p a m e n u n g g u t a n g g a p a n da r i
20 Al- Syaukani, F a t h A l - Q a d i r , Juz II,...h. 82 8 21 I b i d . ,
s ia pa pun, s ing ga s a na it u h a d ir di h a d a p a n Na bi S ula im a n as da n t a tk a la dia m e lih a t n y a t e r le t a k d a n be na r - be na r m a n t a p d ih a d a p a n n y a b uk a n b e r a d a ja u h da r iny a , dia p u n be r ka ta , “in i k e h a d ir a n s ingga s a na s e s uai k e in g in a n k u t e r m a s uk k a r un ia T uha n ku da r i s e kia n b a n y a k k a r un ia y a ng t e la h d ilim p a h k a n n y a k e pa d a k u.22
Ma s ih m e n u r u t M. Qur a is h Shiha b, a y a t in i m e n u n ju k k a n b a h w a de nga n m e ng e t a h ui d a n m e n g a m a lk a n ilm u y a ng b e r s um b e r da r i Alla h Swt, s e s e or a ng a k a n m e m p e r o le h k e k ua t a n d a n k e m a m p u a n ja u h m e le b ih i k e k ua ta n da n k e m a m p u a n y a n g c e r dik da n je nius w a la u da r i je nis jin...Da la m konte ks ini, Na bi Muh a m m a d Sa w be r s a bda , Se s ungguhny a Alla h Ya ng Ma ha Mulia lagi Ma ha Ag un g b e r fir ma n : “Ba r a ng s ia pa y a n g m e m us uh i wali- Ku (o r a ng y a ng d e ka t ke pada- KU) m a k a s e s ung g uhny a a ku t e la h m e ny a t a k a n p e r a n g ba giny a . T ida kla h s e or a ng ha mba - Ku m e n d e k a t k a n d ir i ke pada- Ku, de nga n s e s ua tu le b ih Aku s e na ngi d a r ip a d a m e la ks a na ka n a pa y a ng Aku fa r d h u k a n a ta s nya . Da n t id a k p u la ha mba - Ku s e na nt ia s a m e n d e k a t k a n d ir i d e ng a n m e la k u k a n a m a la n- a ma la n s unn a h, s e hingga Aku m e nc in ta iny a . Da n b ila Aku m e nc int a iny a , m e n ja d ila h Aku t e ling a ny a y a ng ia g un a ka n u n t u k me nd e ng a r , m a t a n y a y a ng ia g un a ka n u n t u k me liha t, ta n g a n ny a y a ng d e ng a n ny a ia me ng ha ja r , d a n k a k iny a y a n g d e ng a n ny a ia be r ja la n. Apa b ila ia b e r m o h o n ke pada- Ku m a ka pa s ti Aku k a b u lk a n p e r m o h o n a n n y a , a p a bila ia m e m in t a pe r lindung a n- Ku m a ka pa s ti ia Ku- Lindungi. T ida k p e r n a h a ku mundur - m a ju m e n y a n g k ut s e s ua tu y a ng Ku- ke r jakan s e ba g a im a n a mundur - ma ju- Ku t e r h a d a p jiw a ha mba - Ku y a ng m u k m in . Ia t id a k s e na ng ma t i, p a d a h a l Aku t id a k s e na ng m e ny a kit i (h a t i)n y a . (HR Buk ha r i m e la lui Abu Hur a ir a h ).23
Apa y a n g d it ulis k a n ole h M.Qur a is h Shiha b di atas c ukup s e ba ga i a r g ume nt a s i b a h w a di s a m p in g cara- cara k o n v e n s io n a l u n t u k m e m p e r o le h al- fadhl a ta u r izqi, t e r ny a ta a da car a la in u n t u k me mp e r o le h ny a ; y a it u m e n ja d i h a m b a Alla h Swt y a ng t e r pilih . Me r e ka la h or a ng- or a ng y a n g m e m p e r o le h c inta Alla h. De nga n de mikia n, t id a k b e r le b ih a n jik a kita me ng a t a k a n , d a la m ke y a k ina n s e tiap m us lim , a da dua b e n t u k al- fadhl y a it u s e s ua tu y a n g kita us a ha k a n le w a t ke r ja ke ras kita di d u n ia ini. Ada p ula al- fadhl y a ng la n g s un g d ib e r ik a n Alla h ke pa d a o r a ng y a ng dike he nda kin y a .
22 M. Qur a is h S h ih a b , T a f s i r A l - M i s h b a h , Vol. 10, h. 225- 226 23
U n t uk m e m p e r o le h fa d h li rab b i it u d ip e r s y a r a tk a n ke t a 'a t a n kita k e pa d a Alla h da n k e p a t u h a n p a d a p e r in t a h d a n la r a nga n- la r a nga nnya .
A l -Ri z q
QS. Al- Baqar ah:22
’^x J l3 jj I ^4j £j^LS 'Ol a * l^ ^ J I J j j Ij "i lL * l^ ^ J Ij L^'ji VI ^x J (J- *- ^ ^ uJI
7
^rr^ J J j^l*j ^Xj Ij I ^I ^ j I ^ I j l * ^ ^3
22. Dialah y a n g m e njad ik an b u m i s e b ag ai h am p aran b ag im u dan la n g it s e b ag ai atap, d an d ia m e n u run k an a ir (h u jan ) d ari langit, lalu d ia m e ng has ilk an de ng an h ujan itu s e g ala b uah- buahan s e bag ai re z k i u n t u k m u ; K are na itu ja n g a n la h k am u m e ng ad ak an s e k utu- s e k utu b ag i A llah, p a d a h a l k am u Me nge tahui.
Kata r izq be r a s a l da r i ka ta raz aqa- y arz uqu- riz qan. Kata in i de nga n s e gala de r iva s iny a d is e b ut s e ba n y a k 123 kali, s ua t u ju m la h y a n g c ukup ba ny a k. Da w a m Ra h a r d jo y a ng m e n ulis b u k u Ens ik lo pe di A l- Qur'an: T afs ir S os ial B e rd as ark an Kons e p- Kons e p Kunci, m e n ja d ik a n t e r m a r izq s e ba ga i s a la h s a tu e ntr i y a ng diba ha s ny a . Me n u r ut Da w a m ka t a r izq de nga n p e r ub a h a n ka t a n y a d is e b ut s e ba ny a k 112 ka li d a la m 41 s ur a t. Lokus y a ng t e r b a n y a k m e m u a t ka ta it u a d a la h s ur a t Al- Ba qa r a h (12 ka li), al- Nahl (9 ka li), d a n Saba' (7 ka li). Da r i ta be l di atas t a m p a k kata r izq d a la m b e n t u k n o u n (ve r ba l n o un ) a d a la h y a n g p a lin g b a n y a k dis e but, y a it u 54 ka li a t a u 4 8 %. Ke m ud ia n m e ny us ul ka ta ke r ja s e ka r a ng a ta u fi'il m u d h a r i' s e ba ny a k 35 ka li a ta u 3 1 ,3 % d a n ke tiga t e r b a n y a k a d a la h ka ta ke r ja ma s a la m p a u (fi'il m a d h i) s e ba ny a k 16 kali a ta u 14,3 % .x
Da r i s e gi ke ba ha s a a n , a s al m a k n a ka ta r izq a d a la h p e m b e r ia n, b a ik y a ng d it e n t uk a n m a u p u n tida k; b a ik y a n g m e n g ik ut i m a k a n a n p e r u t m a u p u n y a ng b e r h ub u n g a n d e ng a n k e kua s a a n da n ilm u pe n g e ta hua n . Kata r izq jug a me ng a c u k e pa d a r izq k e d u n ia w ia n d a n jug a k e ukh r a w ia n. In fo r m a s i y a ng d ib e r ik a n Alq ur a n t e n t a n g p e ny e b ut a n ka ta r izq t e r ny a ta me ng a c u k e pa da m a k a n a n, a ir y a ng
m e n g h id u p k a n h e w a n da n t u m b u h a n , b in a t a n g te r na k, h a m b a s ahaya, is tr i da n a na k- a na k.2
Kata riz q m e n u r u t Ib n Far is b e r a r t i p e m b e r ia n u n t u k w a k t u t e r te nt u. Di s ini t e r lih a t p e r b e da a nn y a d e ng a n al- hibah. P a r ale l d e ng a n it u b e r be da p u la a n t a r a al- r a zza q d e ng a n al- wahhab. P a da p e r k e m b a n g a n b e r ikut ny a , m a k n a r e ze ki m e nja d i me lua s . Re ze ki b e r m a k n a pa ng a n, p e m e n u h a n k e b ut uha n , gaji, huja n , d a n lain- lain. De nga n d e mikia n, r e ze ki d a p a t d ia r t ik a n s e gala b e n t u k p e m b e r ia n y a ng d a p a t d im a n fa a t k a n b a ik m a t e r ia l m a u p u n s pir it ua l.
P a r a ula m a b e r be da d a la m m e n d e fin is ik a n t e n t a n g r e ze ki. F a k h r ud d in Ar- Ra zi b e r p e n d a p a t b a h w a r e ze ki a d a la h ba gia n. Se s e or ang p un y a b a g ia n n y a s e ndir i y a n g b uk a n m e n ja d i b a g ia n o r a ng la in. Ia m e m b a n t a h p e n d a p a t y a ng m e ng a ta ka n b a h w a r e ze ki a d a la h s e s ua tu y a ng bis a di m a k a n d a n d a n d ig un a k a n . Ka r e na Alla h m e n y ur u h kit a m e n a fk a h k a n r e ze ki. S e la njut ny a pa r a ula m a da r i a lir a n a hl s un n a h w a l ja m a 'a h b e r p e n d a p a t b a h w a r e ze ki a d a la h s e gala s e s ua tu y a n g b e r ma n fa a t, b a ik ha la l m a p u n ha r a m , k a r e na k a la u d it ilik da r i s e gi ke ba ha s a a n r izq b e r a r t i ba gia n. Sia pa y a n g m e n g g un a k a n n y a de nga n h a r a m ja d ila h b a g ia n ny a it u ha r a m. Se la njutnya , a lir a n m u 't a zila h m e n g a t a k a n b a h w a y a ng h a r a m t id a k d is e b ut r e ze ki, ka r e na k e p e m ilik a n n y a t id a k s ah. Alla h t id a k m e m b e r i r e ze ki y a n g ha r a m . Ya ng d ib e r ika n Alla h h a ny a la h r e ze ki y a ng h a la l.3
P a r a mufa s s ir u m u m n y a ke tika m e na fs ir k a n a y a t di atas t id a k m e m is a h k a n n y a de nga n a y a t y a ng s e b e lum n y a y a it u a y a t 21. Wa h b a h Al- Zuhaily ke tika m e m b a h a s a y a t 21- 22 m e m b e r i ju d u l b a h a s a n n y a d e ng a n ka lima t , al- am ru bi ib a d a t i A llah w ah d ah w a al- as bab al- m ujibah lah a (p e r in t a h u n t u k b e r ib a d a h k e pa da Alla h s e ba ga i s atu- s atunya T uha n da n s e bab- s e bab w a jib n y a m e n y e m b a h Alla h).
Da r i s is i m u n a s a b a h ayat, pa d a y a t s e b e lum n y a Alla h m e nje la s k a n tiga k e lo m p o k m a n us ia y a it u, or ang- or a ng y a ng b e r im a n , o r a n g ka fir da n m u n a fiq . Alla h m e m e r in t a h k a n s e lur uh m a n us ia , d a n t e r m a s uk la h di a n t a r me r e ka m us y r ik Ma k ka h u n t u k m e n y e m b a h Alla h, t u n d u k s e r ta p a t uh ke pa d a Alla h d e ng a n p e n uh ke ta 'a ta n. Me r e ka ha r us m e ng e s a ka n Alla h d a la m m a k n a n y a y a n g ut uh . (t a uh id
2 Afr a n ia t i Affan, "Riz q " d a la m Ens ik lope dia A l- Qur'an K ajian Kos a Kata..., h. 8 3 6
uluh iy y a h , t a u h id r ub ub iy y a h d a n t a u h id ub udiy y a h ). Me r e ka k a u m m us y r ik Ma k ka h t id a k b o le h lagi m e n y e m b a h p a t u n g d a n b e r h a la a t a u tuha n - t uha n la in y a ng ke r a p m e r e ka s e mba h. Da s a r p ik ir n y a a da la h, k a r e na Alla h y a n g m e n c ip t a k a n me r e ka da n m e n c ip t a k a n or a ng- or a ng s e be lum me r e ka b a h k a n Alla h p u la y a ng m e m b u a t (ba ha n- ba ha n) b e r h a la y a ng d is e m b a h o r a n g m us y r ik te r s e but. T ida k itu s aja, Alla h jug a t e la h m e m b e r ik a n b e r a g a m n ik m a t (al- k hairat) u n t u k s e lur uh m a k h luk .4 Wa h b a h jug a m e n a m b a h k a n b a h w a a y a t di atas m e m b e r i pe ne g a s na t e n t a n g p e n t in g n y a t a u h id da n m e m e lih a r a n y a a ga r t e ta p b e r a d a d a la m ke be na r a n. Di s a m p in g t a uhid , a y a t t e r s e b ut juga me ne ga s k a n b a h w a Alla h Sw t te la h "m e ng a y a k a n " m a n us ia da r i m a k h luk - m a k h luk la in ny a d e ng a n be r ma c a m- ma c a m n ik m a t .5 Na m un m ua r a da r i ke s a da r a n a k a n n ik m a t y a ng d ib e r ika n Alla h, d ih a r a p k a n m e la h ir k a n k e t un d uk a n k e pa d a Alla h.
Me n u r u t Ib n Kas ir, P a da a y a t s e be lumny a , Al- Ba qar ah:21, Alla h
m e m e r in t a h k a n ke pa d a u m a t m a n us ia (r e da ks i a y a t m e n g g un a k a n ka ta y a ay y uhan al- nas ) b a ik y a ng ka fir a t a u p u n y a ng m u n a fik u n t u k me ng e s a k a n da n m e n y e m b a h Alla h, r a bb y a n g t e la h m e n c ip t a k a n ma n us ia . P a da a y a t s e la njutny a , Alla h m e nje la s k a n t e n t a n g ke e s a a nNy a (uluh iy y a h ) d a n k e kua s a a n ny a b a h w a dia m e m b e r ik a n n ik m a t k e pa d a ha mba - ha mba Ny a d e ng a n m e ng e lua r k a n me r e ka dar i t ia d a m e n ja d i a da s e r ta m e n y e m p ur n a k a n ba g i me r e ka n ik m a t la h ir iy a h da n b a t h in iy y a h y a it u Dia m e n ja d ik a n ba gi me r e ka b u m i s e ba ga i h a m p a r a n s e pe r ti tik a r d a n d a p a t d it e m p a t i d a n d id ia m i, y a ng d ik o k o h k a n de nga n g unung - g unun g y a ng m e n jula n g da n d ib a n g u n k a n la n g it s e ba ga i a ta p. Da n Dia t e la h m e n u r u n k a n a ir h u ja n da r i la n g it ba gi me r e ka . Ya ng d im a k s u d (de n ga n la ngit) di s ini a d a la h a w a n y a n g t u r u n pa d a s a a t d ib u t u h k a n ole h me r e ka . La lu dia me ng e lua r k a n bua h- b ua ha n d a n t a n a m a n s e pe r ti y a ng m e r e ka s a ks ika n s e baga i r e ze ki ba g i me r e ka da n ba gi t e r n a k me r e ka .6
T ida k k a la h m e n a r ik n y a a d a la h p e n a fs ir a n y a ng d ib e r ik a n ole h ...de ngan m e g ut ip Im a m Ali b in Hus a in ke t ika m e m a h a m i huja n . "Dia m e n u r un k a n n y a da r i t e m p a t y a ng ting g i a ga r a ir it u s a m p a i ke punc a k- punc a k g unung , da ta r a n- da t a r a n y a n g ting g i d a n le mba h- le mba h ka lia n, k e m ud ia n Dia m e m b a g in y a m e n ja d i h uja n
4 W a h b a h Al- Zuha ily, T afs ir A l- Munir, Vol. I, h. 1 0 5
5Ibid. h. 10 7
y a n g r in tik- r in tik da n h u ja n y a ng le b a t a ga r d a p a t dis e r a p t a n a h ka lia n. Dia t id a k m e n u r un k a n n y a atas k a lia n s e kaligus s e hingga m e r us a k t a n a h ka lia n, p o h o n ka lia n, t a n a m a n k a lia n d a n bua h- b ua ha n ka lia n. Ke m ud ia n a y a t in i m e n y in g g un g m a s a la h n ik m a t bua h- b ua ha n y a ng ke lua r b e r k a t h uja n , s e ba ga i r e ze ki u n t u k u m a t m a n us ia . m e ng e lua r k a n bua h- b ua ha n m e r u p a k a n a la s a n ba g i ha mba - ha mba - Nya u n t u k b e r s y uk ur atas r a h m a t T uha n s e me s ta a la m d a n s e ba b k e t un d uk a n me r e ka t e r h a d a p k e kua s a a n T uha n s e me s ta a la m y a ng d a p a t m e ng e lua r k a n bua h- b ua ha n y a n g be r a n e k a w a r n a da r i a ir y a n g t id a k b e r w a r na , u n t u k m e n ja d i m a k a n a n ba gi m a n us ia d a n b in a ta n g . Ole h ka r e na itu, a y a t in i d ila n jut k a n de ngan,...m ak a k alian ja n g a n m e ng ad ak an s e k utu- s e k utu b ag i A llah, p a d a h a l k alian m e n g e t ah u i.7
Jika di d u n ia in i Alla h Sw t m e m b e r ik a n r e ze ki b e r u p a bua h- bua ha n, t e r ny a ta di a k h ir a t Alla h jug a a k a n m e m b e r ik a n r e ze ki, d ia n t a r a n y a bua h- b ua ha n b u a t p e n d u d u k s ur ga. Ha l in i d e ng a n c ukup je las d in y a t a ka n Alla h di d a la m s ur a h Al- Ba qa r a h a y a t 25
! jiA
Lfa? _>4Jj Ijjlj ^a L 3 jj ^ a J I IjJLs Lsj j S j .
25. Dan s am p aik an lah b e rita g e m b ira k e pada m e re k a y a n g b e rim an d an b e rb u at baik , b ah w a b ag i m e re k a dis e diak an s urga- s urga y a n g m e n g alir s ung ai- s ung ai di d alam ny a. s e tiap m e re k a dibe ri re z k i b uah- b uahan d alam s urga- s urga itu, m e re k a m e n g atak an : "In ilah y a n g p e rnah d ib e rik an k e p ad a k am i d ah u lu ." m e re k a dibe ri b uah- b uahan y a n g s e rupa dan u n t u k m e re k a d i d alam n y a ad a is te ri- is te ri y a n g S uci d an m e re k a k e k al di d alam ny a.
Muh a m m a d F e t hulla h Ghule n m e n g ut ip Al- Ghazali y a ng m e ng a ta ka n b a h w a kita t id a k d a p a t m e m ik ir k a n k e in d a h a n k e h id up a n a la m a k h ir a t d e ng a n p e m ik ir a a n k e h id u p a n kita di d un ia , ka r e na s e gala y a ng t e r ja di di s ur ga be r s ifa t g ha ib y a n g t id a k
7S y a ik h N a s h ir Ma k a r im S y ir a zi, T afs ir A l- A m tsal, (A l- A m sal f i T afs ir K itab A llah al- M unz al) Juz I, t e r j. Ah m a d S o b a n d i, dk k, Ja ka r ta , Ge r b a n g Ilm u Pre s s , t .t h, h.98- 99
d a p a t dic e r na ole h a ka l kita di d un ia . Ya ng kita me ng e r ti ha ny a a da n y a b a la s a n y a ng b a ik ba g i or a ng- or a ng y a n g s a le h ke tika di d un ia . F a k h r ud d in Ar - Razai jug a p e r na h