BAB2 :
MASYARAKAT MELAYU
TRADISIONAL
MASYARAKAT MASYARAKAT
SEKUMPULAN MANUSIA YANG HIDUP DALAM SATU KELOMPOK, SALING BERINTERAKSI
DAN MENGAMALKAN NILAI HIDUP YANG SAMA
SEKUMPULAN MANUSIA YANG HIDUP DALAM SATU KELOMPOK, SALING BERINTERAKSI
DAN MENGAMALKAN NILAI HIDUP YANG SAMA
MELAYU
MELAYU SATU KELOMPOK MASYARAKAT YANG MEWARISI KUMPULAN MANUSIA PERTAMA YANG WUJUD DI NEGARA INI. “SESEORANG YG MENGANUT AGAMA ISLAM, BERCAKAP BAHASA MELAYU DAN MENGAMALKAN ADAT DAN BUDAYA
MELAYU (Perkara 160)
SATU KELOMPOK MASYARAKAT YANG MEWARISI KUMPULAN MANUSIA PERTAMA YANG WUJUD DI NEGARA INI.
“SESEORANG YG MENGANUT AGAMA ISLAM, BERCAKAP BAHASA MELAYU DAN MENGAMALKAN ADAT DAN BUDAYA
MELAYU (Perkara 160)
TRADISI
TRADISI PERKARA BERSIFAT ASAL, LAMA,TERADAT PERKARA BERSIFAT ASAL, LAMA,TERADAT DAN DIAMALKAN SEJAK TURUN TEMURUNDAN DIAMALKAN SEJAK TURUN TEMURUN
MASYARAKAT TRADISI MASYARAKAT
TRADISI
MASYARAKAT YANG HIDUP DALAM NILAI LAMA DAN MERUPAKAN KELOMPOK MASYARAKAT
YANG TERIKAT DENGAN BUDAYA DAN ADAT RESAM SETEMPAT
MASYARAKAT YANG HIDUP DALAM NILAI LAMA DAN MERUPAKAN KELOMPOK MASYARAKAT
YANG TERIKAT DENGAN BUDAYA DAN ADAT RESAM SETEMPAT
DEFINISI MMT
KEHIDUPAN MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL KEHIDUPAN MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL
Masy Melayu Tradisional :
- sopan
- hormat
- sayang menyayangi
- mementingkan prinsip hidup, kebenaran, berpegang kepada janji
- ada harga diri
MMT adalah masy. yg sudah hidup dlm
Abdul Rahman (2000) : konsep Melayu adalah lebih dengan elemen
bangsa: ada tiga pendekatan Abdul Rahman (2000) : konsep Melayu adalah lebih dengan elemen
bangsa: ada tiga pendekatan
Kulit sawo matang, bertutur bahasa
Melayu
Polinesia,mendiami alam Melayu Kulit sawo matang,
bertutur bahasa Melayu
Polinesia,mendiami alam Melayu
Sejarah Melayu: Berasal dari
Bukit Seguntang,
Konstruksi sosial Pengikut raja Sejarah Melayu:
Berasal dari Bukit Malaysia 1957
fasal 160 dan fasa89 (6) :
berbahasa Melayu beragama
Islam dan budaya Melayu
Perlembagaan Persekutuan Malaysia 1957
fasal 160 dan fasa89 (6) :
berbahasa Melayu beragama
SISTEM POLITIK DAN KEMASYARAKATAN
SISTEM POLITIK DAN KEMASYARAKATAN
GOLONGAN PEMERINTAH GOLONGAN PEMERINTAH
GOLONGAN YANG DIPEMERINTAH GOLONGAN YANG
DIPEMERINTAH
SISTEM FEUDAL
-Raja berkuasa mutlak / konsep daulat dan derhaka
INSTITUSI BERAJA
INSTITUSI BERAJA
DIANGGAP MEMPUNYAI KUASA UNGGUL DAN TERPELIHARA MELALUI SPIRITUAL [ WAKIL ALLAH] DAN MATERIAL [ KEKAYAAN]
MEMPUNYAI PERALATAN DALAM UPACARA SEPERTI KERIS , PEDANG LEMBING, COP MOHOR, WARNA KUNING
DIANGGAP MEMPUNYAI KUASA UNGGUL DAN TERPELIHARA MELALUI SPIRITUAL [ WAKIL ALLAH] DAN MATERIAL [ KEKAYAAN]
MEMPUNYAI PERALATAN DALAM UPACARA SEPERTI KERIS , PEDANG LEMBING, COP MOHOR, WARNA KUNING
WARISAN TAKHTA
IKUT SISTEM PATRIMONIAL (KETURUNAN/ JURAI SEBELAH BAPA) PEWARISAN IKUT KETURUNAN
ADAT TEMENGGUNG -MEMENTINGKAN ANAK LELAKI/ PUTERA SULTAN/ ADIK LELAKI
WARISAN TAKHTA
IKUT SISTEM PATRIMONIAL (KETURUNAN/ JURAI SEBELAH BAPA) PEWARISAN IKUT KETURUNAN
ADAT TEMENGGUNG -MEMENTINGKAN ANAK LELAKI/ PUTERA SULTAN/ ADIK LELAKI
DAULAT
UNIT POLITIK DAN PENTADBIRAN
PERANAN PEMBESAR
Membantu sultan/raja menguruskan pentadbiran/ adat istiadat
Pelantikan
pembesar-Sistem Empat Lipatan- Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana
Pembesar lapan Pembesar 16 Pembesar 32
Pembesar 64 lapis
Membantu sultan/raja menguruskan pentadbiran/ adat istiadat
Pelantikan
pembesar-Sistem Empat Lipatan- Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana
Pembesar lapan Pembesar 16 Pembesar 32
Pembesar 64 lapis
SISTEM PENTADBIRAN
DAN
PERUNDANGAN
Lengkap dan diterima pakai;
i- Hukum Kanun Melaka- dokumen bertulis- meliputi semua keadaan kemasyarakatan
Ii- Undang-undang Laut Melaka – merangkumi peraturan pelayaran dan tugas/ bidang kuasa pegawai pelayaran
ii- Adat – Temenggung dan Pepatih Lengkap dan diterima pakai;
i- Hukum Kanun Melaka- dokumen bertulis- meliputi semua keadaan kemasyarakatan
Ii- Undang-undang Laut Melaka – merangkumi peraturan pelayaran dan tugas/ bidang kuasa pegawai pelayaran
Adat yang disusun oleh Datuk Perpatih Nan Sebatang berpusat di Pagar Ruyung
diamalkan di Negeri Sembilan dan Naning
Lebih berbentuk Matriarchal atau memihak wanita perkahwinan sepupu tidak dibenarkan
hukum berdasarkan sumber resam dan hukum syarak mengutamakan pemulihan dengan memberi ganti rugi perkahwinan sesama suku dilarang
isteri, ibu dan anak perempuan mempunyai keutamaan mewarisi harta pusaka
KEPIMPINAN: Yamtuan Besar – Undang – Lembaga- Buapak - Perut
Adat yang disusun oleh Datuk Perpatih Nan Sebatang berpusat di Pagar Ruyung
diamalkan di Negeri Sembilan dan Naning
Lebih berbentuk Matriarchal atau memihak wanita perkahwinan sepupu tidak dibenarkan
hukum berdasarkan sumber resam dan hukum syarak mengutamakan pemulihan dengan memberi ganti rugi perkahwinan sesama suku dilarang
isteri, ibu dan anak perempuan mempunyai keutamaan mewarisi harta pusaka
KEPIMPINAN: Yamtuan Besar – Undang – Lembaga- Buapak - Perut
Diasaskan oleh Datuk Ketemenggungan yang berpusat di Palembang
i. Adat ini diamalkan di semua negeri kecuali Negeri Sembilan dan Naning ii. bersifat patriarchal atau memihak kepada lelaki
iii. meliputi sistem kekeluargaan, sistem perwarisan harta dan sistem pemerintahan dan politik iv. meliputi semua jenayah sivil dan jenayah
v. undang-undang Islam diberi keutamaan jika berlaku percanggahan dengan undang-undang adat
vi. lelaki menjadi ketua keluarga dan diberi keutamaan untuk memiliki harta pusaka Diasaskan oleh Datuk Ketemenggungan yang berpusat di Palembang
i. Adat ini diamalkan di semua negeri kecuali Negeri Sembilan dan Naning ii. bersifat patriarchal atau memihak kepada lelaki
iii. meliputi sistem kekeluargaan, sistem perwarisan harta dan sistem pemerintahan dan politik iv. meliputi semua jenayah sivil dan jenayah
v. undang-undang Islam diberi keutamaan jika berlaku percanggahan dengan undang-undang adat
Daerah satu tempat yang mempunyai beberapa kampung
- Pembesar mempunyai pegangan ke atas daerah
selepas dapat tauliah oleh pemerintah
- Tugas Pembesar
1. Mengutip cukai
2. Mengendalikan buruh kasar
3. Mempunyai pengikut: hulubalang, petani, nelayan 4. Pengerak pentadbiran dalam sistem “ Empat
Lipatan”
Tinggal berhampiran istana sultan
Daerah satu tempat yang mempunyai beberapa kampung
- Pembesar mempunyai pegangan ke atas daerah
selepas dapat tauliah oleh pemerintah
- Tugas Pembesar
1. Mengutip cukai
2. Mengendalikan buruh kasar
3. Mempunyai pengikut: hulubalang, petani, nelayan 4. Pengerak pentadbiran dalam sistem “ Empat
Lipatan”
Tinggal berhampiran istana sultan
SISTEM EMPAT LIPATAN
SISTEM EMPAT LIPATAN
BENDAHARA [TUN PERAK] BENDAHARA
[TUN PERAK] PENASIHAT SULTAN, MENGUTIP CUKAI (Perdana Menteri) PENASIHAT SULTAN, MENGUTIP CUKAI (Perdana Menteri)
PENGHULU BENDAHARI
[GELARAN SERI NARA DIRAJA]
PENGHULU BENDAHARI
[GELARAN SERI NARA DIRAJA]
MENJAGA DAN MENYELIA KEWANGAN, HASIL NEGARA, MENGAWASI BENDARI LAIN , MENERIMA UFTI, MENJAGA BANGUNAN ISTANA, MEMERIKSA SENARAI
JEMPUTAN DIRAJA, KETUA ISTIADAT, KETUA RASMI DIRAJA
MENJAGA DAN MENYELIA KEWANGAN, HASIL NEGARA, MENGAWASI BENDARI LAIN , MENERIMA UFTI, MENJAGA BANGUNAN ISTANA, MEMERIKSA SENARAI
TEMENGGUNG
TEMENGGUNG NEGARA, PASTIKAN PERLAKSANAAN UNDANG-UNDANG, KETUA POLIS, MENJAGA KEAMANAN, KESELAMATAN KETUA ADAT ISTIADAT
KETUA POLIS, MENJAGA KEAMANAN, KESELAMATAN NEGARA, PASTIKAN PERLAKSANAAN UNDANG-UNDANG,
KETUA ADAT ISTIADAT
LAKSAMANA
LAKSAMANA MENJAGA SEMPADAN DAN PERAIRAN, MEMPERTAHANKAN TANAH JAJAHAN MENJAGA SEMPADAN DAN PERAIRAN,
MEMPERTAHANKAN TANAH JAJAHAN
ULAMA
ULAMA MENGEMBANGKAN DAN MENYEBARKAN AGAMA ISLAMMENGEMBANGKAN DAN MENYEBARKAN AGAMA ISLAM
KESULTANAN MELA YU
STRATIFIKASI SOSIAL
KAMPUNG DAN PENGHULU
UNIT TEMPAT KEDIAMAN: PENGHULU MENJAGA KEAMANAN ANAK BUAH, MEMASTIKAN PENDUDUK TINGGAL DENGAN AMAN, MENUNJUKKAN TAAT KEPADA RAJA
GOLONGAN RAKYAT
NELAYAN, PETANI PEDAGANG
HAMBA
GOLONGAN PERTENGAHAN DIKENALI KIWI RAKYAT : RAKYAT PERIBUMI DAN ASING GOLONGAN HAMBA
GOLONGAN HILANG TARAF KEBEBASAN
SISTEM SOSIAL MMT
Raja- pembesar- rakyat
(Pemerintah dan yg diperintah) RAJA –LAMBANG STATUS
-Konsep daulat dan derhaka- pantang larang
SISTEM SOSIAL – RIGID Raja- pembesar- rakyat
(Pemerintah dan yg diperintah) RAJA –LAMBANG STATUS
-Konsep daulat dan derhaka- pantang larang
SISTEM SOSIAL – RIGID
Golongan hamba
Rakyat biasa yang kehilangan taraf kebebasan disebabkan oleh
faktor-faktor tertentu: Jenis-jenis hamba:
hamba abdi : @ hamba tawanan : ditangkap selepas peperangan
hamba diranggah : hamba bangsa ku lit hitam yang diperdagangkan
hamba berhutang : status tinggi : bebas selepas hutang diselesaikan
•orang berhutang : tidak berjaya langsai hutang •anak mas : abdi yang kahwin abdi lain dan akhirnya bertuankan seorang
•hamba waris : isteri dan anak si berhutang menjadi hamba
•hamba bayar : dijadikan bayaran kepada orang lain sekiranya tuannya tidak dapat bayar hutang
hamba serah : miskin dan tidak dapat menyara sendiri
Golongan hamba
Rakyat biasa yang kehilangan taraf kebebasan disebabkan oleh
faktor-faktor tertentu: Jenis-jenis hamba:
hamba abdi : @ hamba tawanan : ditangkap selepas peperangan
hamba diranggah : hamba bangsa ku lit hitam yang diperdagangkan
hamba berhutang : status tinggi : bebas selepas hutang diselesaikan
•orang berhutang : tidak berjaya langsai hutang •anak mas : abdi yang kahwin abdi lain dan akhirnya bertuankan seorang
•hamba waris : isteri dan anak si berhutang menjadi hamba
•hamba bayar : dijadikan bayaran kepada orang lain sekiranya tuannya tidak dapat bayar hutang
SISTEM KEPERCAYAAN
SISTEM KEPERCAYAAN
ANIMISME
- Kepercayaan kepada makhluk halus - Percaya kepada jin dewa, semangat
- Dianggap bawa kebaikan - Wujud bomoh
ANIMISME
- Kepercayaan kepada makhluk halus - Percaya kepada jin dewa, semangat
- Dianggap bawa kebaikan - Wujud bomoh
AGAMA HINDU BUDDHA AGAMA HINDU BUDDHA
- AGAMA ISLAM [ DAKWAH ISLAMIAH] - batu bersurat di Terengganu
- Islam diterima kerana
keadilan,kesamaan dan bersifat sederhana
- AGAMA ISLAM [ DAKWAH ISLAMIAH] - batu bersurat di Terengganu
- Islam diterima kerana
keadilan,kesamaan dan bersifat sederhana
NILAI-NILAI MASYARAKAT – pantun, peribahasa
Semangat gotong-royong, hormat menghormati, akrab
Pentingkan institusi kekeluargaan NILAI-NILAI MASYARAKAT – pantun, peribahasa
Semangat gotong-royong, hormat menghormati, akrab
UUM : PENGAJIAN UMUM
SISTEM EKONOMI DAN
PERDAGANGAN ANTARABANGSA
SISTEM EKONOMI DAN
PERDAGANGAN ANTARABANGSA SISTEM KERAH DAN
SERAH AMAL SISTEM
BARTER SISTEM KERAH DAN
SERAH AMAL SISTEM
BARTER
HASIL HUTAN NELAYAN HASIL HUTAN
NELAYAN
PUSAT PERDAGANGAN PUSAT ENTREPOT SUMBER ARAB, CHINA PUSAT PERDAGANGAN
PUSAT ENTREPOT SUMBER ARAB, CHINA HUBUNGAN SAUDAGAR ISLAM
PERANAN ULAMA MENGGALAKKAN
MASALAH YANG DIHADAPI
PENGKHIANATAN PEMBESAR
KETIDAK ADILAN RAJA
KECURANGAN DALAM PENGKUTIPAN CUKAI
BERLAKU PENJAJAHAN
HILANG NILAI TRADISIONAL
MASALAH YANG DIHADAPI
PENGKHIANATAN PEMBESAR
KETIDAK ADILAN RAJA
KECURANGAN DALAM PENGKUTIPAN CUKAI
BERLAKU PENJAJAHAN
KEPENTINGAN CIRI-CIRI MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL
1. Unsur-unsur penting perlembagaan: i- Raja berpelembagaan
2. Islam sebagai agama rasmi
3. Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan 4. Kedudukan istimewa orang Melayu
5. Pembentukan Dasar Kebudayaan Kebangsaan 6. Pembinaan identiti negara
KEPENTINGAN CIRI-CIRI MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL
1. Unsur-unsur penting perlembagaan: i- Raja berpelembagaan
2. Islam sebagai agama rasmi
3. Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan 4. Kedudukan istimewa orang Melayu
5. Pembentukan Dasar Kebudayaan Kebangsaan 6. Pembinaan identiti negara
