• Tidak ada hasil yang ditemukan

Pengalaman Nyata dalam Pengembangan Kemandirian dan Menggerakan Masyarakat Pedesaan

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Pengalaman Nyata dalam Pengembangan Kemandirian dan Menggerakan Masyarakat Pedesaan"

Copied!
18
0
0

Teks penuh

(1)

LOKAKARYA PROGRAM P E R I N T I S A N SARJANA PENGGERAIC PEMBLsl~?GlrbTht*l PEDESAAM B E R O R I E N T A S I PEMBAMGLIItlAN

PERTRM I A N DAN A G R O I I ? D ~ J S T R I PEDESAAN EQGOR,

1

-

2

AGUSTUS

1989

PEtit7AZJRMAN EIYATA DALAM PENGEhlDAPlGhb? I<EbfAE.ID 1

RI

hfJ

ZlijFl hfEMGGERAKIChh1 MASYARhEiAT P E D E S A A N

O l a h

Moehd. K a s i r n A r i f i n

PEtJYELENGG ARA

YhYASA1.1 13IblP. TARUMA T A N 1

INDOMESlh

(2)

I'ENGA1,AMAN NYATA IIALAM PENGE1.fBAfJCAN REMhNl R I A N

DAl.1 MENGGERAZ\'KAN MASYARAIiAT I'EDESAAN

2j

O l g h

Moehd. K n s i m Arif i n 2

1

( 1 ) . D a l a m G a r i s - g u r i f ; B e s a r I j n l u a n I l e g a r a ( G B H N ) t e l a h

r e r r r r r r i u r ~ t ~ s i u I r i d o n e s i n seutuhnya dein s e l u r u t i

rnusyuraku-t; ridi l clan rnakmur yartg m e r o t a m a t e r i a l d a r ~

J I-

1

.

iJn.t;l.ik rnewu j t t d k a n n y n rnaka P e m e r i n t a h

i,lns i o n a l r a n g d iti,cnngkan d a l a r n R e n c a n a P e m b a n g u n a r ~ L i m a T ~ ~ h u n (RXPELITA) d a n d i ln k s a n a k a r i s e c a r a b e r t n h a p d c n g a r t t i n d a l : l a n j c r t n y a ~ e n y e d i a n n l a p a n g a n

kcr j n yEtrjg 1 U R S u n t u k t e r b u g a i s e k t o r .

P e r n e r i n t a h t e l a h b e r t e k a d u n t u k s e m a k i n inen ingl:rl.tkori g e r u l : perrrbangunari d i w i 1 a y a h p e d e s n a r i , menging'ztf; s e k i t a r

80X

m a s ; , - a r a k a t I n d o n e s i a b e r t e m ~ a t L i n g g a l

di

p e d e s a n r ~ d u n s e k i t a r 56-60% s u r n b e r

) 14~tkulatt dir;nrny?uikiin p a d a L l c - r k a k ~ r y n d m T e m u w i c t l r a p r o b r a 1 1 1 I'sr i n t; i r;~in S a r jnnn P e n g g e r c i k Perfihangl~nari P e d e s a n n Ueroi r i e n t n s i A g r o i n d u s t r i d u n Perribangunan P e d e s n a n ,

') l i e t , ~ i t r BP. ii/Cld ( i < u l in h K e r j a blyata) U n i v . S y i n h I i u o l o ,

(3)

B . V - 2

p r ~ r t ~ ~ ~ a t ~ g u r ~ n r ~ , bail.: program s e l c t o r - a l , r e g i o n a l clan

Inpres d i n r n h k a r i ke d u e r a h pedesaan.

0 1 e h karenct i t u , pernbaniunan d e s a t e r l e b i l l

d ai-11.i 11.1 d i t l . 4 jt.rl;an pndu p e r u b a h a n kel? i d u p a n rriar3yarukat

pe(:ler;auil y n n g uml.irntiyn m a s i h t e r b e l a k a n g ' d a n bers i f a+, t r u d i s i o r j a l

ke

arnh kehidupan yang

lebih

b a i k d o n

l i - I j j ~ . ~ w a n d o t ~ o (1981"235), m c n y e b u t k n n

L1.i Ji.inn penibatigcinan deso, m e 1 i p t - { t i :

3 . T i I I :=ai t u incningkir t k a n produktivi t a r ;

. .

i:i 1 j I ; i \ ~ ~ 1 ; ~ ~ r l r ~ l r i g k a i ; i ~ ~ r i & i . i : . ; t i i ~ ~

. , .

k ~ > l i ! i ~ 2 ~ < l ~ ~ ~ ~ i - ~ d i ( i i ~ l ~ l - ~ t k l & > ~ ( - 1 f 2 ~ a a r J .

2 . l'. i t 2 i a , ke u r n t i r)enrerntani-A k c s e j n t i t e r u a r l

pertdl.rdcrl< d e s a .

3 . 'i'ujt-rcts~ 1 l ; u l - t u r o l , d a l a r n n r t i rrrening1:atkan k u u l i t u r ;

h idl-ip perld~.idi.ik I.lrrrurnriyEt d a r i r n a s y a r a k s t p e d e s a n r ~

.

4 . 'I'u jl-ian 1 i s dnlarn n r . b i rrrenumbuhkan (inn

nierlgerr~bangk~tr~ p a r t i s i p a s i r n a s y a r a k n t d e s a secsrcr

rnakr; irrtul clal a m menun jnng ~.t.r;at~ri-usaha ~.~emI>anguriun

(4)

penclucti.tk i t l i clir)crll.il:an b a n y n k s n r n r i n d u n p r a s a r a i l a ;

y a n g

d

i r; irrrk,olkarr den& an seki an

P

( k e c u k u p a n Pang a n ,

p a k a i a?,:sar1(:1at1~;, paztnn /Perurnahan, P e n d i d i k a n

,

Pekcr jnan, P c l e s t c i r i a n L i r l g k u n g a n Midup d clrl IkemI:irnnr~ clan r ; e t e r . ~ . t s t l y a )

.

ilrnt.tnl rnengetLztlui Lahwn 6214; rnl<:=a-L I n d ~ > n c s i a h i d u p d u n G c r m a t a p e n c a h n r i a n

clar i sckt;r-,r p a r t ; n n i a n clcrlgan d i l n t a r b e l a k a n g i uleh

p e r t g c t n t ~ ~ c c r n , lie.ter-arrrpi l u n dart t e k n o l o g i :icing d i r . ~ e r . o l e h s e c a r a t ; r n d i s i o f j i l , d e n g a n t i n g k a t

Z:e~rrz~l:irici~-c~n :;crr~g t n k merata.

P a r a p c t n n i clan n e l u y a n k i t a , p a d a d a s a r n y a mengingir1l:ars t i p g k n t i.:emal:murnn dnn k e h i d u p a n yarig

l a y a k , 112Litl b a i k d a t i s t ~ t b i ? ~ i t a u p u n s e n a n t i m a rrrcrj i n g k a t

.

I'orr112rintal.l L c l a b irrei-lyediakan b e r b a g n i s u r a r i n r ~ mrjrr~b . irnb i t i d , rnct~gci j u k , t r r, triernbarl1;1~

< l c i r l 1 1 1 i iia~trr~ p c . t ; n r ~ i k i t a d i p e d e s a a r l g u n a rir(>il il-~gk.~~t;Z;:ir'~ !<121~ ic$l.tpe~rlaya k c t i n g k o t yarie 1 sl.litl

1

(:layi r ; c j n k L . 1 L , L : I . ~ dcr-lgnn c u r a rriailailikurl p r o d u k r ; i

r?er.sati,inr~ 11.ias 1nhur1 clar-i b e r b a g a i l ; u r e o ~ i i t i p e r t o .

1.1 i i . 1 ~ 1 yctt-iG cf i1.1:;;it.iciI;ar1 rrrelalu i. k e g i a tar-, S u p t u lJ:;a.ha

( ! J I ~ ; I , 1 , p o s c o pctnerl )

.

P e p a t a h A c e l l

i i i r i t I I 1 I , nrat;n tin pa.s.ai "

.

Do:.,a ria 1 n r y n r ~ g ' larrrl~an k a r e n a k e t e r t ~ ~ \ t ; a r ; a r - l

I : (1 01.1 f c1kLo1- l a i r j r j y a , Le1.1 i h a I ; t,~trj;;~&

.

.
(5)

23.v 4

jnt.~h c1ar.i p c ~ : l a upil :=ar)& r l i k ~ ~ r a p k a r l .

D r . S ~ . I ~ J " f a t Sen pernah G e r k a t u : "berticara i t u

rr~i.ir-1 t i h ~

,

" bekcr .i:{ i t u sul itiberat, t e t n p i : ' i r ~ c r i ~ < i ~ r t i k c i u " i t u jnuh l e b i h sulit l a g i . C t r r n - c a r a 1.1ni;uk ~ r ~ c t l g c r t i k n n i n i

,

a d a l o h t e r r n a s u k s a l a h satt.1

rcnzur pen L i n g d r r r i sisterrr PEl*IYULUHAl~i. ( d h i : Periy\.tluhon P e ~ ' t i t t ~ i ~ i r i ) ynng pperlu d i c t a s a r i itendan i I i 1 1 : scss i u l

,

c k o n o ~ r i i , k c t ~ n u n i k n s i - - p e r - t a n i an- r~~'a:j'r:sirig dari l a i t l n y a .

*.

u i ~ s Irt1.11nn terctktiir i n i d i rrredia pers b n r i y a k c:i i k , e r . i t a k o : ~rrc.rrQ,'crloi 500. 000 saz. j a n a p e r r g a n g g t J r yztr~g

r r r tcr..';c:d i ctng-u 1 a p u n l j a n k e r j n

dar

i b e r h a g h i

s c k t o i - . k~-.g;'iut.c?rl t>l;oiionii ( I J n r t o E k o n u m i , No. 03 1/'I/: 3 clt.ili 1 0 8 0 ) .

rr~as.~.nrcika t cieso dolam pcmlangi.inan, t.elafi d i L e r l ti-rk

a . l c l n h ~ l g ~ yang a k a n rriembantu p e m e r i n t u h d e z a d a l uirr rarlgkn roc?t~~;'crnban~kc?r~ desa

dar

i ciesn swadnya 1:e d e s a r;wnlraryn n k b i r n y a rnenuju desu swnsernbada.

Lcnitluga tcrr;r2L1.1 t , L e r r i \ ~ a l dari Lcrrlbngc? SUS i a l

licriu (

LSD!

dal-j b c r k e ~ ~ ~ b u n g s e l a n j u t n y a met-1 j u d i LKMD

( i La1 l ~ ~ i i a ~ i b1:tr; y a r n k a t , D e s u ) y a r ~ g t ~ i g n s n y s

(6)

B.V

--5

2 . n i i ~ ~ ~ g g c ~ . c ~ ] : k c t r ~ p a s t i s i p a s i r n a s y a r - a k a t secara a k t i f

rcr..ai-a clan iius i t i f t t r ~ t ~ - i k m e 1 o k s n n a k a n pemburigunan .>

-

t ~ ~ ~ i ~ t i 1 . 1 , laik y a t ~ g L c r a s n f d n r i berbagai keg i a t a i ~ glesncr i n tab rnntcr~t-t n swaclaya g o t o n g - - r o y o r ~ g

rr~nsy n r ' a k a t , dcrrl

3 . nl~lil.llilt~~.thkar~ I

i

i d irlartri s incis>.arakat. dctlnrn

L r r ~ ~ : i ~ ~ c ~ i r ~ ~ ~ t t ~ ~ l : i t ~ ~ , ~ ~ ' r r ~ ~ r ~ ~ i p t ; ~ ~ k a n k c 1 . 1 1 e t a r i ilari

~ : z : . k a r ~ ~ ~ r r l ~ n ~ ~ i y uric rr~engariclurig l;t.rr~nmpunrl uri t u k

per~genrt~atigcor.~ I~ct,c.atlctrlczn da? arri i n i i s e g a l ix

L u r ~ t a r ~ g n n r-1ul.l t~nir~hls tnn d n 1 an! rsing't:a p e r i i h n r i g ~ ~ n n n

ti i 1 nyat-A .

Itcpcngi.truf;an LICb"i t e r - c t i r i d n r i bertlcigni

pirnpirlnn r ; o s i z t l trli d e s a , a e p e r t i pernl-~ka-pernuka adat;

d s n ugarria, gua-u,l:cercl il: p n n d n r l / c e n d e l : i a w a r ~ , pcmudn

c l ~ l t 1 pctrlr.tka pcrrii.tkn s o s i n l l a i r i n y a . Pirnpit>arl i n f o r r n ~ t l i n i ctkac~ rncr.i.ipeknn w n h a n u dolnrn rnernclhi 1 i s u r

rnosyor-aka.. :;.ct.errrpat; ~ . ~ n t i + t k tl,tri.~t s e r ' t a b a r p u r t i s i p a s i

clnlurr~ ~.ir;nk~n p.lenrlarigitnnr1 dc.:;ct.

Dnlnirr I . prose:; perrlban&uaail tcrltiiti::n

t;c?rifctpci L f i l k t u r - f a k t o r y n r g ~ n e n d u k u n g 1ccber.has i 1 nr:~

p c e r r r L a n ~ ~ . ~ i l . ~ r ~ i r t t r . r i ~ . i r ~ . ~ t kI;Lpi l;1~pl.i1i.i ( 1 9 7 4 : 1 3 2 ) r n e n y a t a k a t i ttila 3 f a!:tcir. p ~ : r i t irig cia1 nrr~ i . ~ c r ~ i L n r i g ~ ~ r i a n y a i Li.4 :

. t t I l l ~ rnc?nt.~s.i~~ t clan rnocJu1;

cl iirraria i . i ~ ~ f ; i l l . i r r ~ i r ~ i ~ ~ i i i r ~ ~ ~ ~ y c i n~enlcgiit~g- perRrior1 t e r p c n t i r - i g .

O!

12h l<arerr5\ I , d c l ~ a t ; d i k a t ~ t k ~ k n p e n t i r ~ g r l y a
(7)

3 . V -6

k e i k u t s e r t a s n ( p a r t i s i p a s i ) m n s y a r a k a t d a l a m yrernlang~.~narr.

Dalam ha1 i n i p e r a n a n LMD (Lembaga Masyawarah

Desa) t a k d a p a t d i k e s a m p i n g k a n .

{ I T ) . P a r L i s i p a s i m a s y a r a k a t d a l a m pembangunan p e r l u d i k s g a s k a n dalarn a r t i n i l a i - n i l a i kernanusiaan t e t a d i jurr j u n g Lirrggi

.

J e l a s n y a b e r p a r t i s i p a s i tidak t e r a r t i menyurrihangkan k e n a g a t a n p a d i h a y a r , t e t a p i p a r l i s i p a s i h a r u r ; rf i b ~ r i k a n drrlarn a r k i a n yarig l e t i h

$ * .

~ I A E L F ; , y a i r , u ~ l r ~ t t . s e r t a " , H a l i n i s e b e n a r n y a unt-uk

merighindarkan ral:y at, d a r i s t a t u s s e h a g a i s a s a r a n / o b j e k pemhangunan, t e t a p i rnenempatkan r a k y a t z e b a g a i pel akui'sub

jek

pembangunan

.

K a r e n a i t u , s e b a i l i n y a p a r t i s i p a s i t i d a l ; t e r h a t a s p a d a a d a n y a p e l a k s a r l a a n s a j a , t.etapi d i m u l a i s e jak awal y a i t u d a r i s d a n y a i d e , proses

pengarnhi

l

&n keputusarr

,

r r , s a i k u t rrren~i l

iki

,

rnemanfaatkan d a n m e m e l i h a r a m e l e s t a r i k a n h a s i l - h a s i l pemhangur~un . yang L e l ah d i la k s a n a k a n { p e r e n c a n s a n - pelaksanaan-perrranf aatan,ipernel i h a r a n n )

,'

(8)

f a r j a n a maupun non s r z r j a n a , y a n g sudah maupun b e k e r j a .

("d

.

U n t u k menampung

demikian

banyaknya

program

maeuk

desa d a r i b e r h a g a i i n s t a n s i / d i n a s / j a w a t a n dan

l n i n n y n , k a r e n u t e r b o t a s n y a p e n g e t a h u a n d a n t e n a g a p e n g u r u s LICMD, s e y o g y n n y a n y a l a h d i b a n t u oleh t e n a g a - t e n a g a t e r a m p i l / t e r l a t i h , a n t a r a l a i n : KPD ( K a d e r Pemhsngunan Desa)

,

TICST ( T e n a g a K e s j a S u k a r e l a T e r d i r i , d a r i D e p n a k e r ) ,

KKN

( K u l i a h K e r j a M y a t a ) , A k s i B a k t i S o s i n l M a h a s i s w a , d a n SP3 ( S a r j a n s P e i j g g e r a k Perfibangunan P e d e s a a n , d m hienpoi-a)

,

j u g a b a n t u a n - b m t u n n r lentbaga nor1 P e m e r i n t n h ( a n t a r a l a i n LSM

=

Lernbaga Swadaya M a s y a r a k a t ) ,J:

Mahasiowa dan c a r j a r l a , y n n g t i n g g a l dari b e r b a u r d e n g u n r n a s y a r a k a t d i pedesaan, b e r p e r a n s e b n g a i " S u k a r e l a w a n " dalurn / r n e n g a r t i k a n p e s u n - y e s a n y e m b a i ~ g u n n n "

( a r 1 t . r ~ l a i n : S P J , t r a n s p o r t sulit, s u n y i clan l a i n - l a i n ) .

SP3 d a p a t l n h d i k n t u k a n s e b a g a i lan j u t a r ~ d a r i r e a l i s a s i k e g i a t a n KKN y a n g i n % r a k u r i k u e r d a r i T r i d h u r n r a P e r g u r u a n T i n g g i

.

Dalarn k e g i a t a i j

KKN

(9)

13.v - 9

Tctupi bngi Pcrg~.rrurul T i n g g i y a n g b e l u m / t i d a k rircloksanuuri IiICN mungkin t e r j a d i s c b a l ikriya.

S n r j a u a duri SP3 d a r i b c r b a g a i c l i s i p l i r i i l ~ a u y a r ~ g b e r t u g n s d i desa merupnkan m i t r a kerja d u r i ja jrzr-zu-~ apnrat; c l e s a y a n g rnnmpu rnenghirnpurl p o t e n s i dcsa, s e k a l i g u s men j n d i p e n g g e r a k , pengunal i s a rntlsalatl dari petigil~.iburig d i dahrtrn, a n t n r d u n l u a r desn

(sclor~ j u t n y o

l

i h n t D e s a k u y s r ~ g k u c i n t a , desuku y a n g

permoi)

.

Peril-igasan 500 r i b u s a r j a n a ynng b e l u ~ r t menclapat

p e k o r j n a n secarzi g o t o n g - r o y o n g olctr berbagai

I > c p a r . t c ~ n c r j dran Lcrnhuga PcnreririCnh

di

6 6 . 5 9 4 desa

( L e r a r t i 7

H

r;c?r.jnrio~desa), s e g e r a mez-ias wajah c l e s a

s w u d n y a , swctknrya :;ring i l r ~ l s i h rnururn, s e n d u ~ k u n

r;egera e e r a h darl b e r s e r i r r ~ e n j a d i desi? swnsernbncln.

( V I )

. Dalam r n c n i n g k n t k a n s u m b e r d e v i s n , a n t a r e t lain

rricnggal akknrl e k s p o r rivn migas p e r n n SP3 dalanr k c g i c t t n n a g r o b i s n i a d a n n g r o i n d u s t r i s a n g a t d i h a r a p k n n .

UnLuk yung s e j e n i s d e n g a n IPB d a l a r n p r v f e s i

:=c~rig acln k e t e r k n i t u n s ~ t . t u S C i i n i i l a i n r l y a l e b i h n ~ c r ~ d u k u n g d il-rarrd ingl:an dengan 1Jniver-s i tar;.

Derlgari! ~ ~ c i u r i y a d n s a r p c n d icl i k u r l , tarrrlcihan k e t e r - o m ~ ~ i l n r i i r r c l n l u i (lnngnng dnn l a t i h a r i kesju) s e r t u

(10)

B.V

9

i t i l ) , 1.ti~?:,i.t1; bekcr.jci L i i l g e o l cii criesa bukorl ?;I-la ti^ rriH.C;D

1 ; I J i L I T . ~ ~ . I T J : j U i \ U i i l i a kcl.tii Liclak dap8.t d l t i a d i rk:xri d i pt?~?f..:r;:ini-i c t a l a t r r rrrusa 2 (cStaa) t a h t . 1 ~ s o j a .

v.

.

i\t;.s :.Lc.il:arl d i d e z ~ i , rrrclnburi.t;u a p a r a t dec u ( . I i L o r b a : r d e i i i:lcr;a, " r-indi,i l.;otuV a k c i n segerc? 1 u n t ; l ~ r . dun

! ctiiki as:.-il; c l c ~ t ~ L c r g u i r:ih d i l3cdoanori.

L t ~ p a r l g n r . t \.laaha :;an$ t:l i d i r ikarinya clct&tlr~ j iwn

1 l .-,. ' i i . J J : a k k)&j

. .

. . .

. .

i i 1 t ii - 1 1 b 1 I , Z t f l Z i l : i k l

1.1.1gar; ycrc~d inl-t 1 i u .

Uiit,~.tl; k c g i n t o r i rrgrr-~'bir;r?is riiungkin c l a y t a t . d i i k u t i

- 7 -

1 1 ' . . I ~ i rJi 1 1 j s r - ..iawri. ,

!;<:I : I L I j i ~ t . t . j : = i l d i t l c i r n ~irerribirl~k k l i j i w d

" I ; n r . i i rrrirJs:leJ" d i pec-tcsac~n n e r v i l i r ' i , r ~ i c l a p ~ r t , r

cl i. 1iii.i 1 n i (2ur.i S c k o l a h Dosar ( SD) u n t r i k k e t e r a r n p i I a n

121 1.1 ~i 1-1 :; r; i:k ti. 12 2 p f> 1- t ctri i .

St.

t,nrriiltriyu d u r i Sf), t . i d u k dapnt; melan j itkzlri ~ lie

' I '

dari set;crt.~:;rlyu j ~ W E L tan i t l y ~ i nie[nurigg i 1 i.rt-1 t t i k rirci~.Yinhr; ir~gkctcj 1cr:rigarz ta ju, k~t_t:rsil~lbnti p e l t i h b c k c r jo

(11 i dcsnnya ctcrigarl rncngarrrb i 1 m a r ~ f n c ~ t be1 a jar. dan

(11)

B . V -

10

1 .

Ti

op i 1 I , i ~ 1 eillnrl ; p e r t . c i r l j. an

I i s pcrkct:tl.irtar~ ( c o k l n t , , l a d u , pala,

~ . . . ~ - r i ~ l . : ~ ; . t i , 1 ~ c n i i r i , kclapa, t a n a m a n hctrt,ikt.tl t u r ' a ) d n n tuuntrr:tr~ palawi j n ( k c d c l e , k a c n r i g t u n a h dczrl 1 a i n n y a ) d i r ; c ~ ~ n p i r i g taanmurl pad

i

( s u w n h / I a d a n g )

,

i r i l 5 1 : . liehurl i n i m e r i j u d i kebun desn, yang

~ E L C I ~ nwo1rig'a diT~i-tkc-i,!dii.tsahal:an olek p a r a

pc~n~+ida,~'pcrrrctcrla/,'rerrra ja d a r i setiap a n g k a t a n

f k c l a t i i ran) d i Acsa t e r s e l i i " i d a n selcirl ji-ttriya

r i i k c l n l a olelz LICMP.

' i i k e l i . t a r & n , rfierlgurnng i pars i b e r a s y a r g a k n n

Jit:.onak s e t ~ c i r i y n k 2 ( d u a ) s e n d o k n~nkclrl sctia

j

i

w a ,:'I<ii;'i-~ a 1- i

.

Ccin tc1t1 : ~:ler;et 1'. cldcngan 500 j iwo

tcrkl.~irrpl~tl : 5 i i O s 2 s c r ~ c l o k rrrcrkuri ( SKI )

=

1960 .;ill

-

12,s kg' bcras @ Rp 6 9 0 , Q Q

=

I2p 7. 500, 00 pcr t i a r i

.

f - ' c ~ l g ~ > l o l a c ~ r i i j y a c l a p u t c l i s u r n t i k a n podn para

pemuda/'r'crrro j u irirsr; j i d y n n g i~rcr~gurnpu 1 kuririya set i ay

.JI.I~KI' oL c\ i '1mw:ih b i r ~ ~ I ~ i i ~ g a r ~ / ' p e r ~ g a ! . ~ a s a t ~ parn u 1 arna

:;r:t-.enrput. S e c n r u t iclnk l a r i g s u n g LKblLi j u g a t e l n t ~

rri~;r~i\-li~~a p a r a r e n ~ c r j c t urlt~.tk m e "rrianage" u s a h a i r t i r;ccsar.a u r g a n i sra!;

i

.

3 . rei-1 i t i p i t r i 1 2 pol-ion tnnuinnn/'l;omod itas y a r ~ g

(12)

B.'J . -

1 1

pr-.pa;;n - - f pisarig berangan clan l a i n - . - l a i n 1

d i ~ e k a r n r i g n n ~ Inharj i ~ s a h a lainnya.

4 . i kebi-in d e s a ctengan t a n n m a n p e r k e b ~ ~ n a r r ~ { l c:h pnsangnn y c r n g istierr iknh sebanyc& 10 ( f;epc~lul-r )

pc-jhoii drrrj 5 0 g-lc-~kic~m t.~rjtt-ll: pasangan yang berccrai . 5 . Dan ~rrungl:in musih 12anyak s u r r i b e r dana yang dapat;

(.I i kcni'Ll~r~1g?..~ii1 s c;.s 1 . t ~ i (:lt.lriear~ ltorrd is i criner.ah riinr; i ng'

niEic2 i C L. ~

S*~i-I~i~igi:~?ii i.iiif i.zk p a r a :;.cir- j a n a (.ters.itarna SF3 1 dari nlaticrsir;xcr dirtoriiit;cii~ fiirit.ivar;i $<er.jo IAZM r r t t ~ r l U M S I Y A I 3

3 - *

y o n g ttc.r-;-i 11-1 d u r i :

I

.1 I:.-. L , I ~ I . ~ ::arig (i3cri~ic?-rifaat 1 yang anda rrii

l

iZti s n a t

i a i sckmgai p r o f e s i andn d a n keterampi I a n

1 ~ i i t i r i y ~ t

A :-- rliiia?kari1aki, :;ecar.;x

I

=

Ikhlas,

d c n g u n didasari

1.: -

13 -. i4 i at; ( At:r;~a

1

:.i 1-1 i r~ i s k ~ ) .?

I-? = I J T ~ k,i.lk k;ciga~ nix-i 1 i ci

i

b.i 1 = klir;t;ayn

s

= Snc.i(?nra aa~.ir.iarr~ j l o f ; e r t , a SP3

Y

=

Yakirrlali illari

I : Insya A l l n l . ~

il = ~ ~ I < Z C I ~ i i : l ~ i

11 :: I I m i l n y a ( Iiiog i Ire-pcrit ingnr.i/'kcse j a h t e r o a n

(13)

( V I I I )

.

Sekmgai kesirripularr clan s a r a n - s a r a n :

1 . Masyaraknt p e d e s a a n dengan s i s t e m s o s i a l (t;nt;anan) ynrtg acrta, pada d a s a r n y a klanrpir sarnn d i s c l u r u t l t a n a h a i r k i t r r .

:;if

at kckerczbntan, k e k c l tirtrg'aan, keg'otong'. royongarr dan s a l i n g kerral a n t a r penduduk d e s a akarl l e b i h memudahkan usL+ia - - u s a h a ppengenalarl perbahrrr.ustn.

s i f a t nzenghormati yang d i t u a k a n s e b a g a i pcsnu.t;an IJrritrrnnya : l u r n h , parnong desa, Gericik, U l a r n a d a n Us.tadz, Guru, Tuha P e u t . //Kumituwo, Hetua Pernz~da darj l a i n . . l a i i ~ .

2 . Masyarakat ciesa mcmpurryai p a t o k a n - p a t o k a n s o s i a l , a t t ~ r a n -at~.irrnn yang mmenuntt~t kepat;t,illan u n t u k dilzrkoannkarr secarn t e r t i b . t e r u t a m a b a g i pcnduduk

setcnrpcxt darl pendatarig'. "Pendat;angW

,

t l a r u s

irrcngenal

"SIKON"

( S i - t u a r ; i / : ~ ; i s t e r n dan 1Condir;i ynng

adit), untl.ik riienggalang menggorakkan p a r t i s i p a s i ( k c i k u t s c r t o a n : / s e l ~ ~ r . ~ . r h ) s c l u r u h masystrakat.

3. P e n c I a t ; a n g , ~ ' ~ ~ ~ t ~ ~ g a s , l i a r u s d a p a t menyelami, merlcori kendaraarl "motor" mann ynng c e p n t xiensukseskun program ynng ada

.

S e b a g a i s o p i r , " p e n d n t a n e / ~ e t . u P a s " d i m i n t a p e r s y a r a t a n a g a r

mas:,-nrakat d a p a t menerimanya sebug'ai

(14)

b u k a n l a h jadi knmbinEnuaW

.

S : ~ a r a t s v a r a t i t u a n t a r a l a i n :

- p u n d a i paridailziti rnerrrbawa d i r i (sopan s a n t u n --

k u t u r k a t a j ' t e g u r sapa yarlg b a i k - j u j u r - j a n g a n ungkuh . j a g a l a h -tats s u s i l a dari Lingkah

1 sku ) .

p c n a m p i l n n d i r i yang wajar dan m e r a k y a t ( j a n g a n bermake u p dan b e r p a k a i n n yang m e n y o l o k ) .

k e n a l

i

l a h ?.janyak nama pcnduduk dun t a e n j a l i n

d i i ; ~ i l rmgai-I ~ n a s y a r a k n t s e t e m p a t , Hubungi t o k o h n i a s y a r a k a t ynng b e r p e n g a r u h yang p u n y a " k h a r i s ~ i a " t m i k f c r r i n s l l (umurrrriyn P e j a k a t deca

e. s ) clan i n f o r m a l (uwnrnya orang--orang'. yang

b c r p e n g e r u h d i d e s u n n t a r a l a i n : A l i m ulama,

~ . i s t a c l z , g1.1r.1~ clurl l sin--lain)

.

7rterr;iknp n e - t r a l terklradap adanya konf l ik-korif l i k d i d e s a clan d i c n r i j u l a n k e l u a r n y a . S e n a n t i a s a ~ncnahnn d i r - i un t u k t i d a k rnengeluarkan komerr t a r

atai-1 p e n i l z ~ i a n apapuu t e r h a d a p s o n l - s o 3 1 "peka"

s e y e r t . i hrrrlnya SARA ( S u k u , Agarria, R a f j dan

Antar i;r_llor~gczr~) .

4 , p,..p- Ll . ~ r i 1 ah babilscr y a n g rrrudah d i r n e r i g e r t i o l e h

(15)

5 . Iieikl.i.tsertaan s e g a f a pikrak menyukseskan perrfbanguizan d i p e d e s a a n t a n p a parrrrih sang a t d i h a r a p k a n k a r e n a b e r b a t a s n y a kemampuan a p a r a t yzengt-;.lola LIWD t e r s e b u t . Murigkin derrgarr mot+,o

I R I i 1 d a n

UNSYIAH

( y a n g d i j e m b a t a n i j a l u r keagarnann

1,

a k a n memhuka h a t i p a r a c e r i d e k i a w a r ~ 1-rntuk menyumbangkan p i k i r a n k e d e s a n y a .

6 . K e t e r p n d u a n u n s u r P e r r ~ e r i n t a h Desa d a n LU4D d a l a m menangani pembangunan di d e s a , mat menentuksn k e b e r h a s i l LKMD; k e i k u t s e r t a a n m a s y a r a k a t d a r i d u s u n / R T y a n g t e r p e n c i l d a n p o t e n s i a l a m a t menentukan s e k a l i

.

7 . P e n e n t u a n K e p u l a Desa y a n g j u g a rfierangkap sebagai ICetua U r n t ~ m

LKMD,

b e r t u j u a n u n t u k merryerasikan pemahamnn p e l a k s a n a a n k e g i a t a n LKMD p e r l u dip~trrtm-1, d i e v a f u a s i d a n d i a w a s i o l e h pe j a b a t r a n g f e h i h t i n g g i r a n g ada k e t e r k a i t a n n y a (Camat d a n ~ ~ r r s ~ i r pernbnngunan d e s a t i n g k a t k e c a m a t a n ) u n t u k mendapa-bkan e f e k t i v i t a s d a n e f i s i e n s i k e r j a ymlg t i r i g g i

.

Banyaknya p r o g r a m masuk Jesa { y a n g

p e r m a s a l a h a n y a n g a d a d i d s s a , d e n g a n t i d a k d i d u k u n g n y a o l e h p e n d i d i k a n y a n g e u k u p dan

rrtana j e m c n yang h a i k , mekanisme k e r ja LKMD t i d a k

sepert;l gang d i k ~ n r a p k a r i . Murigkinkah k e d u d u k ~ n

(16)

B.'? - :5

P Kijrpr; SP3 :iertb (If i lengkapi dengar1 berbagai media

(17)

1 - - . .- . . - - - -. -. - - . . -. ,

REFELITA

1'4, 1084/1935 - 19S8,'1939 Suku I T T 2 . . . - . - . - -. . -. .. . , 1989 : Dcr;al:r.t yarrg ECucirrta desaki.5 yang pernmi

(-terrrrasl.~k ~;ayplernennya),

Dir

jerr P e r i d i d i k a n L u a r Sekolati

Pem3.:iia d a n

(11

ahraga, Depd ikb-irl, .Jakaruta

4 . S u d i h a r t ; ~ }

D

jiiwandono, 1991, Masalah P e n i n g k a t ; n n

h

af

ekt-i vit;n.c; O r g ~ r n i s a s

i

~~~~~~~~~~~inan Liesa, Anal i s a

X,

tJo.

3 , CSIS, Ja1:art.a

(18)

Referensi

Dokumen terkait

Hasil pengujian menggunakan metode regresi logistik, menunjukkan hasil bahwa dari kelima variabel yang digunakan dalam penelitian ini, terdapat tiga variabel

Models Based on the Human Brain 326 Investigating Cognitive Psychology 328 Parallel Processing: The Connectionist Model 329 How Domain General or Domain Specific..

PENERAPAN DATA MINING UNTUK MEMPREDIKSI MINAT ANGGOTA TERHADAP PRODUK KOPERASI PTPN VII MUSI LANDAS (WAHYU

Di dalam menangani pembelajaran bahasa Arab secara profesional, minimal ada empat komponen yang terlibat , yaitu guru, siswa, materi, dan metode. Dari keempat komponen tersebut,

Alih kode bahasa dalam bentuk alih bahasa ini terjadi pada penggunaan bahasa Indonesia yang dilakukan oleh masyarakat tutur kemudian beralih bahasa ke bahasa Jawa dalam

a) Dalam rangka pengendalian Risiko Tata Kelola, Perusahaan harus memastikan bahwa Perusahaan telah memiliki pedoman tata kelola yang ditetapkan oleh Direksi

Penerimaan daerah ini akan digunakan untuk mendanai pengeluaran daerah yang dituangkan dalam Anggaran Pendapatan dan Belanja Daerah (APBD) yang ditetapkan

Sedangkan dalam rentang tahun 1970-1995, Secara umum musik iringan Tari Jepin sudah menggunakan violin model standar Grand Amati yang sifatnya konvensional dan