• Tidak ada hasil yang ditemukan

Biologi, Perilaku Peletakan Telur dan Superparasitisme Parasitoid Diadegma eucerophage Horstmann (Hymenoptera : Ichneumonidae) Pada Larva Plutella xylostella Linnaeus (Lepidoptera : Yponomeutidae)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Biologi, Perilaku Peletakan Telur dan Superparasitisme Parasitoid Diadegma eucerophage Horstmann (Hymenoptera : Ichneumonidae) Pada Larva Plutella xylostella Linnaeus (Lepidoptera : Yponomeutidae)"

Copied!
81
0
0

Teks penuh

(1)
(2)

BIOLOGI, PERllAKU PELETAKAN TELUR DAN SUPERPARASITISME

PARASlTOlD

-- Diadegma eucerophaga Horstmann (

HYMENOPTERA

:

- -

ICHNEUMONIDAE

)

PADA LARVA

Plutella xylostella Linnaeus

(

LEPIDOPTERA: YPONOMEUTIDAE

1

O l e h KUSWARA IRIANTO

JURUSAN HAMA DAN PENYAKIT TUMBUHAN FAKULTAS PERTANIAN

(3)

R I NGKASAN

KUSWARA IRIANTO. Si o l o g i

,

P e r i l a k u P e l e t e k a n T e l u r dan

S u p e r p a r a s i t i s m e P a r a s i t o i d Diadecma e u c e r o p h a a a Horstmann

(Hymenoptera: Ichneumonidae) pada Larva P l u t e l l a x y l o s t e l -

l a L i n n a e u s ( L e p i d o p t e r a : ~ p o n o m e u t i d a e ) ( D i bawah bimbing-

-

a n SOINARTON0 SOSROMARSONO).

P e n e l i t i a n d i l a k s a n a k a n d i l a b o r a t orium Eiiologi dan

Ekologi H a m a , J u r u s a n Hama d a n Penyakit Tumbuhan, I n s t i t u t

0 0

P e r t a n i a n Bogor, dengan s u h u ruangan r a t a - r a t a 26.9 0.8 C

dan k e l e m b a b a n n i s b i

73.9

i

5.6

persen. P e n e l i t i a n b e r t u -

j u a n mempela jari be b e r a p a a s p e k b i o l o g i

,

p e r i l a k u p e l e t a k -

a n t e l u r dan kemungkinan t e r ja d i n y a s u p e r p a r a s i t i s m e para-

s i t o i d

2.

euceronhana pada l a r v a

&

p l o s t e l l a yang dipe-

l i h a r a p a d a daun k u b i s .

P a r a s i t o i d

B.

e u c e r o p h a a a merupakan e n d o p a r a s i t o i d

l a r v a s o l i t e r . T e l u r t e r m a s u k t i p e hymenopteri f orm. Te-

l u r mengalami pertambahan u k u r a n , memanjang 1.50 k a l i dan

iiielebar

1.67

k a l i , selama masa i r i l u b a s i n y a , Iv1.iasa i n k u b a s i

t e l u r b e r k i s a r

33

-

38

jam, r a t a - r a t a 35.6 ?; jam. Persen-

t a s i p e n e t a s a n t e l u r mencapai 1 0 0 persen.

Se j a k menetas sampai m e n j e l a n g t a h a p pra-pupa, l a r v a

tumbuh memanjang

4.40

k a l i d a n melebar

7.57

k a l i . Perkem-

bangan l a r v a t e r b a g i t i g a t a h a p i n s t a r , b e r d a s a r k a n f l u k -

t u a s i

l e b a r k e p a l a . I n s t a r p e r t a n a termasuk t i p e c a u d a t e

dan i n s t a r s e l a n j u t n y a mengarah k e t i p e h v m e n o ~ t e r i f o r m .

(4)

r a t a - r a t a

6.7

+

0 . 4 h x r i . L a r v a yang t e l a h berkembang pe-

nuh k e l u a r s e t e l a h l a r v a i n a n g s e l e s a i membuat kokon.

KoBon p a r a s i t o i d b e r b e n t u k s i l i n d r i k , b e r a d a di dalam

kolron i n a n g . Tahap pra-pupa t e r b a g i dalam f a s e p r o n s m ~ h a l

dan e o n y m ~ h a l . Stadium pra-pupa b e r k i s a r 1

-

2 h a r i , r a t a -

r a t a

1.4

+

0 . 5 h a r i . Pupa t i p e e l r s e r a t a . Pada t a h a p pupa,

j e n i s k e l a m i n p a r a s i t o i d s u d a h d a p a t ditentulcan. S t a d i u m

pupa b e r k i s a r

5

-

6

h a r i , r a t a - r a t a

5.6

+

0.6 h a r i .

Imago j a n t a n k e l u a r 1

-

2 h a r i l e b i h awal d a r i b e t i n a .

S i k l u s h i d u p p a r a s i t o i d

Q.

e u c e r o p h a n a d i s e l e s a i k a n dalam

waktu

14

-

17

h a r i , r a t a - r a t a

14.9

+

0.8 h a r i . Umumnya

ukuran imago b e t i n a r e l a t i f l e b i h b e s a r d i b a n d i n g k a n d e n g ~ n

j a n t a n . B e t i n a mampu meletakkan t e l u r pada h a r i p e r t a m a

s e t e l a h k e l u a r d a r i kokon, b a i k dengan maupun t a n p a b e r k o -

p u l a s i l e b i h d a h u l u . Masa p r a - k o p u l a s i dan p r a - p e l e t a k a n

t e l u r , k a l a u p u n a d a , kurang d a r i 1 2 jam. B e t i n a h a n y a ber-

k o p u l a s i s a t u k a l i , sedang j a n t a n d a p a t b e r k a l i - k a l i . Lama

k o p u l a s i b e r k i s a r

4

-

8 m e n i t , r a t a - r a t a 6.2

+

1.3

m e n i t .

Lama h i d u p i m a g o d i p e n g a r u h i o l e h t e r s e d i a n y a makanan. La-

ma h i d u p b e t i n a dan j a n t a n yang d i p u a s a k a n b e r k i s a r 2

-

4

h a r i , sedang b e t i n a y a w d i b e r i l a r u t a n madu b e r k i s a r

5

-

1 2 h a r i , r a t a - r a t a

7.7

+

2.9 h a r i dan j a n t a n b e r k i s a r

4

-

11 h a r i , r a t a - r a t a 6.2

+

2.2 h a r i . Reproduksi Q. e u c e r o -

ohap;a t e r g o l o n g t i p e p a r t e n o g e n e s i s a r r h e n o t o k ~ . Dengan

demikian a k a n t e r ja d i f l u k t u a s i n i s b a h kelamin, t e r g a n -

(5)

Rangsangan penemuan i n a n g dan p e l e t a k a n t e l u r p a r a -

s i t o i d b e r s i f a t kimiawi maupun f i s i k . Rangsangan k i m i a w i

d i d u g a b e r a s a l d a r i senyawa yang & h a s i l k a n tanaman i n a n g

P. x s l o s t e l l a d a n senyawa yang d i t i n g g a l k a n o l e h l a r v a

-

i n a n g pada b a g i a n daun bekas g i g i t a n . Rangsangan f i s i k

b e r u p a lekukan d a u n d a n geralcan l a r v a i n a n g . Kontak a n t e -

n a dengan l a r v a i n a n g h a r u s t e r j a d i sebelum t e r j a d i p e l e -

t a k a n t e l u r . Antena berperar: s e b a g a i o r s a n penerima r a n g -

sangan. Pernotongan a n t e n a n~enyebabkan p a r a s i t o i d t i d a k

manipu menemukan i n a n g dan nieletakkan t e l u r . Tanggap p a r a -

s i t o i d dalam menemukan inang dan m e l e t a k k a n t e l u r d i d u g a

d i p e n g a r u h i a d a a t a u t i d a k adanya t e l u r matang dalam sa-

l u r a n t e l u r .

Fenomena s u p e r p a r a s i t i s m e t e r j a d i pada p a r a s i t o i d

D. eucerophana. Pada Bepadatan i n a n g 20 l a r v a per kurung-

-

a n , selama

24

jam, t i n g k a t s u p e r p a r a s i t i s a s i b e r k i s a r 2

-

5

l a r v a , r a t a - r a t a

3

l a r v a a t a u 18.9 p e r s e n . % l a t e r j a d i

s u p e r p a r a s i t i s m e , hanya s a t u l a r v a yang h i d u p , sedang l a r -

v a l a i n n y a rnati. L a r v a yang h i d u p b e r a s a l d a r i t e l u r yang

menetas pertama k a l i . ?,ielranisme p e r s a i n g a n i n t r a s p e s i f i k

(6)

BIOLOGI, PERILAKU PELETAKAN TELUR DAN SUPERPARASITISME PARIISITOID Diadegma eucerophaga Horstmann (HYMENOPTERA: ICHNEUMONIDAE) PADA LARVA P l u t e l l a x v l o s t e l b L i n n a e u s

( LEPIDOPTERA : YPONOMFUTIDAE)

Oleh

KUSWARA IRIANTO

A .

181513

L a p o r a n Masalah Khusus

s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k memperoleh g e l a r

S a r j a n a P e r t a n i a n

pada

F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor

(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
(20)
(21)
(22)
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
(33)
(34)
(35)
(36)
(37)
(38)
(39)
(40)
(41)
(42)
(43)
(44)
(45)
(46)
(47)
(48)
(49)
(50)
(51)
(52)
(53)
(54)
(55)
(56)
(57)
(58)
(59)
(60)
(61)
(62)
(63)
(64)
(65)
(66)
(67)
(68)
(69)
(70)
(71)
(72)
(73)

BIOLOGI, PERllAKU PELETAKAN TELUR DAN SUPERPARASITISME

PARASlTOlD

-- Diadegma eucerophaga Horstmann (

HYMENOPTERA

:

- -

ICHNEUMONIDAE

)

PADA LARVA

Plutella xylostella Linnaeus

(

LEPIDOPTERA: YPONOMEUTIDAE

1

O l e h KUSWARA IRIANTO

JURUSAN HAMA DAN PENYAKIT TUMBUHAN FAKULTAS PERTANIAN

(74)

R I NGKASAN

KUSWARA IRIANTO. Si o l o g i

,

P e r i l a k u P e l e t e k a n T e l u r dan

S u p e r p a r a s i t i s m e P a r a s i t o i d Diadecma e u c e r o p h a a a Horstmann

(Hymenoptera: Ichneumonidae) pada Larva P l u t e l l a x y l o s t e l -

l a L i n n a e u s ( L e p i d o p t e r a : ~ p o n o m e u t i d a e ) ( D i bawah bimbing-

-

a n SOINARTON0 SOSROMARSONO).

P e n e l i t i a n d i l a k s a n a k a n d i l a b o r a t orium Eiiologi dan

Ekologi H a m a , J u r u s a n Hama d a n Penyakit Tumbuhan, I n s t i t u t

0 0

P e r t a n i a n Bogor, dengan s u h u ruangan r a t a - r a t a 26.9 0.8 C

dan k e l e m b a b a n n i s b i

73.9

i

5.6

persen. P e n e l i t i a n b e r t u -

j u a n mempela jari be b e r a p a a s p e k b i o l o g i

,

p e r i l a k u p e l e t a k -

a n t e l u r dan kemungkinan t e r ja d i n y a s u p e r p a r a s i t i s m e para-

s i t o i d

2.

euceronhana pada l a r v a

&

p l o s t e l l a yang dipe-

l i h a r a p a d a daun k u b i s .

P a r a s i t o i d

B.

e u c e r o p h a a a merupakan e n d o p a r a s i t o i d

l a r v a s o l i t e r . T e l u r t e r m a s u k t i p e hymenopteri f orm. Te-

l u r mengalami pertambahan u k u r a n , memanjang 1.50 k a l i dan

iiielebar

1.67

k a l i , selama masa i r i l u b a s i n y a , Iv1.iasa i n k u b a s i

t e l u r b e r k i s a r

33

-

38

jam, r a t a - r a t a 35.6 ?; jam. Persen-

t a s i p e n e t a s a n t e l u r mencapai 1 0 0 persen.

Se j a k menetas sampai m e n j e l a n g t a h a p pra-pupa, l a r v a

tumbuh memanjang

4.40

k a l i d a n melebar

7.57

k a l i . Perkem-

bangan l a r v a t e r b a g i t i g a t a h a p i n s t a r , b e r d a s a r k a n f l u k -

t u a s i

l e b a r k e p a l a . I n s t a r p e r t a n a termasuk t i p e c a u d a t e

dan i n s t a r s e l a n j u t n y a mengarah k e t i p e h v m e n o ~ t e r i f o r m .

(75)

r a t a - r a t a

6.7

+

0 . 4 h x r i . L a r v a yang t e l a h berkembang pe-

nuh k e l u a r s e t e l a h l a r v a i n a n g s e l e s a i membuat kokon.

KoBon p a r a s i t o i d b e r b e n t u k s i l i n d r i k , b e r a d a di dalam

kolron i n a n g . Tahap pra-pupa t e r b a g i dalam f a s e p r o n s m ~ h a l

dan e o n y m ~ h a l . Stadium pra-pupa b e r k i s a r 1

-

2 h a r i , r a t a -

r a t a

1.4

+

0 . 5 h a r i . Pupa t i p e e l r s e r a t a . Pada t a h a p pupa,

j e n i s k e l a m i n p a r a s i t o i d s u d a h d a p a t ditentulcan. S t a d i u m

pupa b e r k i s a r

5

-

6

h a r i , r a t a - r a t a

5.6

+

0.6 h a r i .

Imago j a n t a n k e l u a r 1

-

2 h a r i l e b i h awal d a r i b e t i n a .

S i k l u s h i d u p p a r a s i t o i d

Q.

e u c e r o p h a n a d i s e l e s a i k a n dalam

waktu

14

-

17

h a r i , r a t a - r a t a

14.9

+

0.8 h a r i . Umumnya

ukuran imago b e t i n a r e l a t i f l e b i h b e s a r d i b a n d i n g k a n d e n g ~ n

j a n t a n . B e t i n a mampu meletakkan t e l u r pada h a r i p e r t a m a

s e t e l a h k e l u a r d a r i kokon, b a i k dengan maupun t a n p a b e r k o -

p u l a s i l e b i h d a h u l u . Masa p r a - k o p u l a s i dan p r a - p e l e t a k a n

t e l u r , k a l a u p u n a d a , kurang d a r i 1 2 jam. B e t i n a h a n y a ber-

k o p u l a s i s a t u k a l i , sedang j a n t a n d a p a t b e r k a l i - k a l i . Lama

k o p u l a s i b e r k i s a r

4

-

8 m e n i t , r a t a - r a t a 6.2

+

1.3

m e n i t .

Lama h i d u p i m a g o d i p e n g a r u h i o l e h t e r s e d i a n y a makanan. La-

ma h i d u p b e t i n a dan j a n t a n yang d i p u a s a k a n b e r k i s a r 2

-

4

h a r i , sedang b e t i n a y a w d i b e r i l a r u t a n madu b e r k i s a r

5

-

1 2 h a r i , r a t a - r a t a

7.7

+

2.9 h a r i dan j a n t a n b e r k i s a r

4

-

11 h a r i , r a t a - r a t a 6.2

+

2.2 h a r i . Reproduksi Q. e u c e r o -

ohap;a t e r g o l o n g t i p e p a r t e n o g e n e s i s a r r h e n o t o k ~ . Dengan

demikian a k a n t e r ja d i f l u k t u a s i n i s b a h kelamin, t e r g a n -

(76)

Rangsangan penemuan i n a n g dan p e l e t a k a n t e l u r p a r a -

s i t o i d b e r s i f a t kimiawi maupun f i s i k . Rangsangan k i m i a w i

d i d u g a b e r a s a l d a r i senyawa yang & h a s i l k a n tanaman i n a n g

P. x s l o s t e l l a d a n senyawa yang d i t i n g g a l k a n o l e h l a r v a

-

i n a n g pada b a g i a n daun bekas g i g i t a n . Rangsangan f i s i k

b e r u p a lekukan d a u n d a n geralcan l a r v a i n a n g . Kontak a n t e -

n a dengan l a r v a i n a n g h a r u s t e r j a d i sebelum t e r j a d i p e l e -

t a k a n t e l u r . Antena berperar: s e b a g a i o r s a n penerima r a n g -

sangan. Pernotongan a n t e n a n~enyebabkan p a r a s i t o i d t i d a k

manipu menemukan i n a n g dan nieletakkan t e l u r . Tanggap p a r a -

s i t o i d dalam menemukan inang dan m e l e t a k k a n t e l u r d i d u g a

d i p e n g a r u h i a d a a t a u t i d a k adanya t e l u r matang dalam sa-

l u r a n t e l u r .

Fenomena s u p e r p a r a s i t i s m e t e r j a d i pada p a r a s i t o i d

D. eucerophana. Pada Bepadatan i n a n g 20 l a r v a per kurung-

-

a n , selama

24

jam, t i n g k a t s u p e r p a r a s i t i s a s i b e r k i s a r 2

-

5

l a r v a , r a t a - r a t a

3

l a r v a a t a u 18.9 p e r s e n . % l a t e r j a d i

s u p e r p a r a s i t i s m e , hanya s a t u l a r v a yang h i d u p , sedang l a r -

v a l a i n n y a rnati. L a r v a yang h i d u p b e r a s a l d a r i t e l u r yang

menetas pertama k a l i . ?,ielranisme p e r s a i n g a n i n t r a s p e s i f i k

(77)

BIOLOGI, PERILAKU PELETAKAN TELUR DAN SUPERPARASITISME PARIISITOID Diadegma eucerophaga Horstmann (HYMENOPTERA: ICHNEUMONIDAE) PADA LARVA P l u t e l l a x v l o s t e l b L i n n a e u s

( LEPIDOPTERA : YPONOMFUTIDAE)

Oleh

KUSWARA IRIANTO

A .

181513

L a p o r a n Masalah Khusus

s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k memperoleh g e l a r

S a r j a n a P e r t a n i a n

pada

F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor

(78)
(79)
(80)
(81)

Referensi

Dokumen terkait

Lam bang bilangan dari Sem bilan belas ribu Sem bilan rat us Sem bilan puluh Sem bilan

Para pem ak ai dapat m engev aluasi kem am puan peru sahaan dalam m enghasilkan k as ( dan set ara kas) dengan lebih baik kalau m ereka m endapat inform asi yang

Surat pernyataan ini saya buat dengan sebenar-benarnya dan bertanggung jawab mutlak secara hukum..

77 o C dan bakteri ini sangat resisten terhadap pemanasan (121 o C selama 60 menit). Bakteri termofilik tidak memproduksi toksin selama pertumbuhannya pada makanan. Contoh

Jika perkawinan dilangsungkan di luar wilayah Indoensia, antara dua warga negara Indonesia, atau antara seorang warga negara Indonesia dengan seorang warga negara asing,

Berdasarkan perumusan masalah, peneliti menggunakan model CTL (Contextual Teaching and Learning) menggunakan CD interaktif dalam upaya memecahkan permasalahan tentang

Hasil penelitian ini menunjukan tidak ada hubungan tingkat pendidikan, pengetahuan dan dukungan keluarga dengan asupan protein pasien gagal ginjal kronik dengan

Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui bagaimana pengaruh rasio keuangan seperti (current ratio, debt to equity ratio, total asset turnover, return on investenentdan