ตะวันแดงสาดแสงเดือน (สุพัฒน์2558) หน้า 2
พวก Kra ใช้ค าเรียก “วัน” ว่า “vən11” “whan33” “wuŋ31”“vai33”และเรียก “ดวงอาทิตย์” ในค า
ว่า “tau53 wan31”“la44 vuaŋ44 ” “du35 vu33 ”
ในแบบเดียวกับพวก Kam-Sui พวก Tai เหนือแถบถิ่นจ้วง เรียกค านี้ในท านองว่า “van4” “toŋ2
ŋon2” “ŋwan2” “ŋon2”
และพวก Lakkja เรียก “wan2” และ “tau3 wan2” เป็นต้น
นักวิชาการด้านภาษาศาสตร์ได้สืบสร้างค าดั้งเดิมชนิด “Proto-Tai”ออกมาเป็นค าว่า “*ŋwan A”
และค าว่า “wan A4”
ซึ่งโดยรวมก็พูดได้ว่าพวกตระกูลไท-กะได เรียกขาน “วัน”หรือ “ดวงอาทิตย์”คล้ายๆ กัน เช่น “ตาเวน” “ตา
วีน” “ตาเว็น” “เวิน” “แวน” “วัน” “ตะวัน” “หวัน” “วุง” “วุดุง”“งัน” จนถึง “หงัน” บางกลุ่มเรียกรวมๆ กัน
ในขณะที่บางกลุ่มจะเติมค าน าหน้าเช่น “ตะ-”“ดะ-” “เตา-” เพื่อก าหนดให้ “ดวงอาทิตย์”แยกออกจาก “วัน”
ในภาษาเก่าแก่บนเกาะไต้หวัน ที่เชื่อกันว่าเป็นต้นตระกูลภาษาออสโตรนีเซียน และอาจรวมถึงพวกไท
-กะได เรียกขานค าข้างต้นดั้งเดิมของตระกูลออสโตรนีเซียน ตามนักภาษาศาสตร์สืบสร้างได้ภาษาว่า
“*qalejaw” แล้วแตกตัวออกลูกหลานเป็นค าใกล้เคียงกับพวกไท-กะได เช่น
พวก Atayal กลุ่มหนึ่งเรียก “waɣiʔ” หมายถึงดวงอาทิตย์
พวก Seediq เรียกแยก “hidaw” แทนดวงอาทิตย์ และ “diyan” แทนวัน พวก Bunun เรียกพระอาทิตย์ว่า “vali” และเรียกวันว่า “diqanin” พวก Siraya เรียกรวมว่า “wài”
พวก Pazeh ก็เรียกรวมว่า “dalí” “dalí'an”
พวก Saisiyat เรียกวันว่า “hilaan”
หรือพวก Paiwan เรียก “qadaw” และ “mauqadaw” แทนดวงอาทิตย์และวันตามล าดับ
พวก Puyuma ก็เรียกแยกชัดเจนว่า “kaðaw ” และ “wari”
ตะวันแดงสาดแสงเดือน (สุพัฒน์2558) หน้า 4
ว่า “kaðaw” และเรียกวันว่า “wari”ดูเหมือนใกล้เคียงกับทางอินโดนีเซีย แต่หากวิเคราะห์ที่ค าว่า “kaðaw” ก็
อาจตีความได้ว่าเป็นค าที่หดสั้นจากค าเดิมที่ยาวกว่า จากค าว่า “maʈawari” ในความหมายแบบเดียวกับค าว่า
“matahari” ตัวที่ท าให้เห็นของอินโดนีเซีย เหลือเพียง “maʈaw” และ “kaðaw”ในท้ายที่สุด
เช่นเดียวกับค าเรียกในหมู่พวกไท-กะได ตั้งแต่เหนือจรดใต้ ก็วิเคราะห์แปลความได้เหมือนๆ กัน อาทิ ค าว่า
“วัน” อย่างไรก็ต้องหดสั้นจากค าเดิมว่า “hari” หรือ “wari” หรือ “vali” และค าว่า “ตะวัน” อย่างไรก็ต้องหด สั้นจากค าเดิมที่ยาวกว่าว่า “matahari” หรือ“maʈawari”
ถึงตอนนี้จึงได้ให้น ้าหนักลงไปว่า “วัน” และ “ตะวัน” นั้นเริ่มต้นจากทางย่านทะเลใต้ขยายขึ้นเหนือมากกว่า ที่จะคลอดออกมาจากไต้หวัน ด าเนินความเป็นมาเป็นไปในแนวทางเดียวกับค าว่า “vulaw” และ “*pla:” ใน บทความเรื่อง “Out of Taiwan” กับเงี่ยงย้อนแย้งของ “Fish Tail”
สุพัฒน์ เจริญสรรพพืช
