S BD 1006275 Chapter3

(1)

27

Ginanjar Muhamad Sukamdani, 2014

AJÉN BUDAYA DINA KASENIAN BADOGAR DI DÉSA MARGALAKSANA KECAMATAN CILAWU KABUPATÉN GARUT PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA DI SMA KELAS XI

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu BAB III

MÉTODE PANALUNGTIKAN

3.1 Métode Panalungtikan

Métode panalungtikan mangrupa salah sahiji cara nu digunakeun pikeun

ngahontal tujuan panalungtikan. Dina ieu panalungtikan métode nu dipaké nya éta

métode panalungtikan déskriptif. Métode deskriptif mangrupa hiji métode

panalungtikan nu mibanda tujuan pikeun méré gambaran ngeunaan realitas kana

objék nu ditalungtik sacara objéktif tur diébréhkeun aspék-aspék nu jadi puseur

perhatian panalungtikanna.

Ieu métode mangrupa istilah nu umum anu ngawengku rupa-rupa téhnik

déskriptif. Nu dimaksud panalungtikan kalawan maké téhnik déskriptif téh nya éta

ngawengku panalungtikan nu ngajéntrékeun, nganailisis, jeung ngelompokkeun

kalawan téhnik survéy, angket, téhnik wawancara, observasi (Surakhmand, 1989,

kaca 39).

Masalah anu ditalungtik dina kasenian Barong Domba Garut (Badogar)

mangrupa masalah nu aya dina mangsa kiwari atawa masalah faktual. Sedengkeun

nu didéskripsikeun nya éta ajén budaya dina kasenian Badogar di wilayah Désa

Margalaksana Kecamatan Cilawu Kabupaten Garut.

3.2Ngumpulkeun Data

Eileen Kane (dina Moleong, 2007, kaca 157) nétélakeun harti téhnik

panalungtikan nya éta salasahiji panalungtikan anu mangrupa unsur penting.

Téhnik panalungtikan anu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta téhnik

ngumpulkeun data.

Téhnik ngumpulkeun data mangrupa kagiatan utama dina ieu panalungtikan,

sabab tujuan utama tina ieu panaluntikan nya éta nyangking data. Ngumpulkeun

data bisa dilakukeun dina rupa-rupa sumber jeung cara. Dumasar kana sumber

datana, téknik ngumpulkeun data bis a ngagunakeun sumber primer jeung sumber

(2)

28

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

Sumber primer nya éta sumber data anu langsung méré data ka nu

ngumpulkeun data. Sedengkeun sumber sekunder mangrupa sumber data anu teu

langsung méré data ka nu ngumpulkeun data, misalna ngaliwatan batur atawa

ngaliwatan dokumentasi.

Ditingali tina cara ngumpulkeun datana, téknik ngumpulkeun data bisa

dilakukeun ku cara observasi, wawancara, dokumentasi, jeung gabungan tina

kaopatna. Rupa-rupa téhnik ngumpulkeun data bisa ditingali tina ieu gambar di

handap.

Gambar. 3.1

Rupa-rupa Téhnik Ngumpulkeun Data

Dumasar kana éta gambar, téhnik ngumpulkeun data miboga opat cara, nya

éta: observasi, wawancara, dokumentasi, jeung gabungan/triangulasi. Dina

panalungtikan kualitatif, ngumpulkeun data dilakukeun dina kondisi anu alamiah

(natural setting). Téhnik ngumpulkeun datana leuwih loba ngagunakeun

partisipasi observasi (participan observasi), wawancara sacara jero (in depth

interview), jeung dokumentasi.

1) Observasi

Nasution (dina Sugiyono, 2012, kaca 310) nétélakeun yén observasi nya éta

dasar sagala élmu pangaweruh. Para ilmuwan ngan bisa gawé dumasar kana data,

nya éta fakta anu dimeunangkeun ku cara observasi. Sedengkeun nurutkeun

Marshall (dina Sugiyono, 2012, kaca 310), observasi nya éta niténan paripolah

jeung makna tina éta paripolah. Ku kituna, observasi nya éta kagiatan museurkeun

panitén kana hiji obyék ngagunakeun pancadria; cara ngumpulkeun data sacara

langsung atawa nyata dumasar kana gawé jeung data anu aya. Dina ieu

Rupa-rupa tehnik ngumpulkan

Observasi

Wawancara

Dokumentasi

(3)

29

panalungtikan anu jadi objék observasi nya éta kasenian Badogar anu aya di Desa

Margalaksana Kacamatan Cilawu Kabupaten Garut.

2) Wawancara

Nurutkeun Esterberg (dina Sugiyono, 2012 kaca 319) wawancara mangrupa

jantungna panalungtikan sosial. Lamun nilik kana jurnal élmu sosial, tangtuna

bakal manggihan kabéh panalungtikan sosial dumasar kana wawancara, boh anu

standar boh anu sacara jero. Ku kituna, wawancara nya éta gunem catur anu

dilakukeun sacara langsung antara pananya jeung panyatur. Wawancara miboga

tujuan pikeun néangan pasualan anu kudu ditalungtik sarta digunakeun pikeun

ngumpulkeun data. Anu jadi narasumber dina ieu panalungtikan nya éta

jalma-jalma anu patali jeung objék panalungtikan, diantarana pupuhu/anu nyieun

kasenian Badogar atawa masarakat anu nyaho kana kasenian Badogar.

3) Dokumentasi

Dokumen mangrupa gambaran hiji kajadian. Dokumentasi bisa wangunna

tulisan, gambar, atawa karya-karya monumental hiji jalma. Dokumentasi anu

wangunna tulisan, misalna: tulisan sapopoé, sajarah kahirupan (life histories),

carita, biografi, aturan, kawijakan. Dokumen anu wangunna gambar, contona:

foto, gambar hirup, sketsa jeung nu séjénna. Dokumen anu wangunna karya

misalna karya seni (bisa mangrupa gambar, patung, film, jsb).

4) Triangulasi

Triangulasi dihartikeun salaku téhnik ngumpulkeun data anu sifatna

ngagabungkeun tina rupa-rupa téhnik ngumpulkeun data jeung sumber data anu

geus aya. Dina ngumpulkeun data ku cara triangulasi, panalungtik salian

ngumpulkeun data ogé nguji kredibilitas data.

Dina hal triangulasi, Susan Stainback (dina Sugiyono, 2012, kaca 330)

nétélakeun yén “the aim is not to determine the truth about some social phenomenon, rather the purpose of triangulation is to increase one’s understanding of what ever is being investigated”. (Tujuan tina triangulasi lain pikeun néangan bebeneran ngeunaan rupa-rupa hal anu nyampak, tapi leuwih kana

ningkatkeun pamahaman panalungtik kana naon anu geus kapanggih).

(4)

30

1. Observasi ka lapangan,

2. Nyusun pedoman wawancara,

3. Wawancara narasumber,

4. Dokumentasi kagiatan,

5. Ngumpulkeun data

6. Ngolah data, jeung

7. Nyusun data.

3.3 Instrumén Panalungtikan

Instrumén panalungtikan nya éta alat anu digunakeun pikeun ngumpulkeun

sarta ngolah data, sangkan leuwih gampang dina ngokolakeun hasil

panalungtikan. Instrumén panalungtikan ngawengku sakabéh alat atawa cara nu

digunakeun pikeun ngumpulkeun data nu diperlukeun. Instrumén nu digunakeun

dina ieu panalungtikan nya éta: (1) alat rekam, (2) kamera digital, (3) pedoman

wawancara, jeung (4) observasi.

1) Alat rekam

Alat rekam mangrupa alat panalungtikan anu miboga fungsi pikeun ngarekam

video atawa sora, bisa ngagunakeun handphone atawa digicam.

2) Kamera digital

Kamera digital mangrupa alat panalungtikan anu miboga fungsi pikeun

ngarekam video jeung neundeun gambar.

3) Pedoman wawancara

Pedoman wawancara nya éta sajumlahing patalékan anu digunakeun pikeun

meunangkeun informasi pikeun meunangkeun data. Anapon pedoman wawancara

anu digunakeun nya éta:

INSTRUMEN WAWANCARA

No Patalékan

1. Ti iraha mimiti ayana kasenian Badogar di Désa Margalaksana ?

2. Dina kagiatan naon waé dilaksanakeun kagiatan Badogar?

(5)

31

4. Aya bédana teu antara kasenian Badogar jeung kasenian séjénna?

5. Aya kagiatan anu beda teu dina kasenian Badogar jeung kagiatan kasenian

séjénna?

6. Aya ajén naon waé anu nyangkaruk dina kasenian Badogar ? Sebutkeun

naon waé?

7. Tujuan nyieun kasenian Badogar téh pikeun naon?

8. Pakakas naon waé nu biasa dipaké dina kasenian Badogar? Aya pakakas nu

husus teu?

9. Naha aya kagiatan anu husus (anu dianggap sakral) dina kasenian Badogar ?

Wasta :

Alamat :

Umur :

Pakasaban :

4) Observasi

Observasi nya éta cara nu dipaké pikeun niténan data lapangan.

3.4 Lokasi jeung Sumber Data Panalungtikan 3.4.1 Lokasi Panalungtikan

Lokasi anu dijadikeun tempat dina ieu panalungtikan nya éta aya di Désa

Margalaksana Kecamatan Cilawu Kabupaten Garut. Jarakna 3 km ti puseur kota.

Wates wilayah Désa Margalaksana nya éta beulah kaler aya Désa Ngamplang,

beulah kidul aya Desa Dawungsari, beulah wétan aya Désa Pasanggrahan, beulah

kulon aya Désa anu ngaranna Desa Kolot. Totallega wilayah Désa Margalaksana

nya éta 142 Ha ngawengku lahan sawah, tanah garing, kebon, fasilitas umum,

leuweung, jrrd. Lokasi nu dijadikeun panalungtikanna nya éta di kampung

Cikancung anu mangrupa salasahiji lembur kasenian anu aya di Desa

(6)

32

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu 3.4.2 Sumber Data Panalungtikan

Anu jadi sumber data dina ieu panalungtikan nya éta:

1) Anu nyieun kasenian Badogar, jeung

2) Masarakat, boh ti aparat désa boh ti masarakat umum.

3.5 Desain Panalungtikan

Desain panalungtikan mangrupa rarancang anu digunakeun ku panalungtik

pikeun meunangkeun data anu rék ditalungtik. Desain panalungtikan ngawengku

prosés-prosés saperti ieu di handap:

1) Tatahar

2) Néangan référénsi (studi pustaka)

3) Obsérvasi

4) Ngaanalisis jeung ngolah data

(7)

33

Dina ieu panalungtikan dipedar ngeunaan wangenan operasional, diantarana:

(1) ajén budaya, (2) kasenian Badogar, (3) bahan pangajaran maca.

1) Ajén budaya

Ajén budaya nya éta ajén-ajén budaya anu aya sarta dirageman hiji masarakat

atawa organisasi, anu nyoko kana kabiasaan, kapercayaan, jeung simbol-simbol

anu tangtu.

2) Kasenian Badogar

Kasenian Badogar nya éta salasahiji kasenian karya cipta urang Garut anu has

ti daérah Desa Margalaksana Kecamatan Cilawu Kabupaten Garut.

3) Bahan pangajaran maca

Bahan pangajaran maca nya éta salasahiji matéri pangajaran nu ditepikeun ka

siswa dina kagiatan diajar-ngajar, anu miboga tujuan sangkan nambahan

pangaweruh jeung pangalaman siswa, ngaliwatan kaparigelan maca dina