Detni rnasa,
Sesungguhn~;~a manus I a i t u benar-benar d a l a m k e r k i q i a n , K e c ~ i a l i o r a n g - o r a n g yang b e r i m a n dan m e n g e r j a k a n amal s a l e h dan n a s i h a t m e n a s i h a t i supaya m e n t a a t i kebenaran dan n a s i h a t m e n a s i h a t i supaya m e n e t a p i kebenaran
. . .
( Q . S . 103). .
.
. .
. u n t u k : Bapak, I b u , s a u d a r a - s a u d a r a k u dan 'Mas A f i fDlSAlN DAN U J I TEKlUIS
ALAT PEMlSAH BIJI-BIJIAN SEGARA PNEUMATlK
DEMGAN HEMBUSAN UDARA SEGARA
HORIZONTAL
Oleh
:
ARY NOVlANTl
F 23.1338
1991
FAKULPAS
TEKNOLOCI
PERTANlAN
INSTITUT
PERTANIAN
BOGOR
Ary Novianti
F
23.1338. Disain dan Uji Teknis Alat P e m i s a h
Biji-bijian
Secara Pneumatik dengan Hembusan
Udara
S e c a r a
Horizontal.
D i bawah bimbingan Atjeng
M.Syarief.
RINGKASAN
Pemberszhan merupakan salah satu perlakuan yanq pentinq
dl-
lakukan sebelum hasil pertanlan diproses lebih lanjut.
Tuj
uan
dari pembersihan adalah untuk membuanq
kotoran dan benda-benda
asing dari hasil pertanian sehingqa dapat meninqkatkan mutu hasil
pertanian itu ssndiri. Dalam ranqka meninqkatkan mutu_hasil per-
tanian ini perlu dikembangkan disain alat pemisah.
Salah s a t u
sistem pemisahan adalah mengqunakan hembusan atau aliran udara.
Parameter yanq diperlukan untuk mendisain alat pemisah biji-
bijian ini antara lain massa, kecepatan terminal, koefisien seret
dan jarak jatuh.
Kecepatan terminal adalah parameter yang palinq pentinq
di-
ketahui karena denqan adanya kecepatan terminal suatu bahan, maka
dapat dilakukan
pemisahan dengan menqgunakan
hatas kecepatan
aliran udara yang tepat.
Kecepatan
terminai adalah kecepatan
maksimum yanq dicapai oleh hutiran untuk jatuh hehas denqan
re-
suitante qaya sama denqan no1 atau tidak laqi menqalaml percepat-
'.
-
-en.
Pada penelitian ini kecepatan terminal didapat dari persa-
maan hubunqan antara jarak dengan waktu biji-bijian ~ a t u h
hebas.
Kecepatan terminal yanq didapat pada penelitian ini
adalah
11.0
m/detik untuk kedelai varietas Import,
12.8m/detik
untuk
kedelai varietas Lokon,
7.5m/detik untuk kopl,
17.1m/detik
un-
n a h v a r i e t a s Tuban. Pemisahan b i j i - b i j i a n i n i d a p a t d i l a k u k a n
dengan menghembus u d a r a dengan kecepatan dibawah kecepatan term^-
n a l n y a .
K o e f i s i e n s e r e t yanq d i d a p a t a n t a r a a d a l a h 0.63 u n t u k kede-
l a i v a r i e t a s I m p o r t , 0.31 u n t u k k e d e l a i v a r i e t a s Lokon, 1.15 un-
t u k k o p i , 0.30 u n t u k kacang t a n a h v a r i e t a s Gajah dan 0.36 u n t u k
kacang t a n a h v a r i e t a s Tuban. K o e f i s i e n s e r e t t e r s e b u t d i h a s i l k a n
pada b i l a n g a n Reynold masing-masinq sebesar 4655, 4563, 3574,
12710 dan 8899.
Pada p r o s e s pemisahan h a s i l optimum d i d a p a t dengan menghem-
buskan u d a r a dengan kecepatan 5 m / d e t i k u n t u k k o p i , 13 m / d e t i k
u n t u k kacang t a n a h dan 1 0 m / d e t i k u n t u k pemisahan k e d e l a i .
K a p a s i , t a s a l a t pemisah b i j i - b i j i a n i n i a d a l a h 94.96 kq/jam.
Sedangkan b i a y a pokok p r o d u k s i denqan menggunakan a l a t pemisah
DlSAlN DAN
UJI TEKNlS
ALAT PEMlSAH BIJI-BIJIAN SECARA PNEUMATIK
DENGAN HEMBUSAN UDARA SECARA HORIZONTAL
Oleh
:
ARY NOVlANTl
F
23.133ET
Seba~ai
salah satu syarat uniuk memperoleh gelar
SARJANA TEKNOLQGl PERiANiAN
pada Jurusan Mekanisasi Pertanian.
Fakultas Teknofogi Pertanian.
lnstitut Pertanian Bogor
1 9 9 i
FAKULTAS TEKNOLOGI PESTANIAN
INSTITUT PERTANlAN BOGOR
INSTITUT PERTANIAN BOGDR
FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN
DISAIN DAN UJI TEKNIS ALAT PEMISAH BIJI-BIJIAN
SECARA PNEUMATIK DENGAN HEHBUSAN UDARA SECARA HORIZONTAL
SKRlPSl
S e b a q a i s a l a h s a t u s y a r a t untuk m e m p e r o l e h g e l a r
S A R J A N A T E K N O L O G I P E R T A N I A N
P a d a J u r u s a n M e k a n i s a s i P e r t a n i a n ,
F a k u l t a s T e k n o l o g i P e r t a n i a n ,
I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor
O l e h
ARY NOVlANTlF
23.1338D i l a h i r k a n pada tanqgal
26N o v e m b e r
1966d i J a k a r t a
Tanp&,&Bri-lulus
:2
3
F e b r u a r i
1991 ,, <p.
1;#T><
v d j e n q M.Syarief
,
M S A E
...
KATA
FE?!GAb$TA%
Denqan mengurap s y u k u r a l h a m d u l i i i a h k e h a d i r a t A l l a h SWT yang t e l a h memberikan rahmatNya, bahwa dengan seqa1,a r i n t a n g a n yang ada, maka s k r i p s i i n i d a p a t t e r s e l e s a i k a n .
D i samping i t u , p e n u l i s t a k l u p a u n t u k menyatakan r a s a t e r i m a k a s i h yanq s e b e s a r - b e s a r n y a t e r u t a m a kepada :
1. D r - l r . A t j e n q M. S y a r i e f , MSAE., s e l a k u Dosen Pembimbinq a t a s s e g a l a b i m b i n g a n yang t e l a h d i b e r i k a n .
2. I r . J o h n Kumendonq, MS, s e l a k u a n g g o t a t i m p e n g u j i . 3 . I r .
M.
Yamin, s e l a k u a n g g o t a t i m p e n g u j i .4. Bapak dan I b u s e r t a s a u d a r a - s a u d a r a k u t e r c i n t a yang t e l a h memberikan d o r o n q a n m o r a l dan doa.
5 . Saudara Abdui K h a l i d yanq t e l a h membantu dan b e k e r j a sama h i n g g a t e r s u s u n n y a s k r i p s i i n i .
b . Mas A f i f dan s a h a b a t - s a h a b a t k u t e r c i n t a N i n q , N a n i s e r t a semua p i h a k yanq t i d a k d a p a t d i s e b u t k a n s e c a r a t e r i n c i .
A k h i r n y a denqan m e n y a d a r l s e g a l a k e k u r a n q a n yanq add, p e n u l i s m e n q a k h i r i s k r i p s i i n i denqan h a r a p a n d a p a t b e r q u n a b a q i yanq memerlukannya.
DAFTAR
IS1
H a 1 a m a n K A T A PENGANTAR. . .
i i i
D A F T A R T A B E L. . .
v i
D A F T A R GAMBAR. . .
v i i
D A F T A H L A M P I H A N. . .
i x D A F T A R S I M B O L. . .
x 1 - P E N D A H U L U A N. . .
1 A.
L A T A R B E L A K A N G. . .
1 B . T U J U A N P E N E L I T 1 A N. . .
3 A.
K L A S I F I K A S I F I S I K. . .
5.
.
.
.
.
.
.
B P E N I S A H A N DENGAN UDARA 5 C.
S I F A T A E R O D I N A M I K A.
.
.
.
.
.
.
.
7 D.
B U T I R A N J A T U H B E B A S. . .
10. . .
E.
S I F A T F I S I K DAN O R I E N T A S I B I J I - S I J I A N 13. . .
F.
K I P A S . MOTOR D A N P E N Y A L U R TENAGA 16 I 1 1.
DASAR PEMBUATAN A L A T. . .
20 A.
T A H A P P E N D E K A T A N. . .
20 3.
RANCANGAN F U N G S I O N A L. . .
21 C.
RANCANGAN S T R U K T U R A L. . .
26 I V.
M E T O D A P E N E L I T I A N. . .
27 A.
PENGUKURAN S I F A T F I S I K D A N K E C E P A T A N T E R M I N A L. . .
27 3.
P E M I S A H A N SECARA P N E U M A T I K.
.
.
.
.
32 V.
H A S I L D A N PEMBAHASAN. . .
35. . .
A.
S I F A T F I S I K DAN P R O Y E K S I B I J I - B I J I A N 35ha 1 atnan
8
.
K E C E P A i A N T E R M I N A L B I J I - B I J I A N
. . .
36
C
.
S I F A T A E R O D I N A M I K A B I J I - B I J I A N
.
.
.
42
D
.
A L A T P E M I S A H 3 1 3 1 - B I J I A N
. . .
4 8
E
.
P E M I S A H A N B I J I - B I J I A N
. . .
51
VI
.
K E S I M P U L A N D A N S A R A N
. . .
61A
.
K E S I M P U L A N
. . .
- 6 1B
.
S A R A N
. . .
63L A M P I R A N
. . .
6 4
D A F T A R P U S T A K A
. . .
- 1 0 9DAFTAR
TABEL
T a b e l 1. Kadar a i r k e s e t i m b a n g a n k e d e l a i pada bebe-
r a p a t i n q k a t kelembaban n i s b i
. . .
1 3 T a b e l 2. N i l a i k o e f i s i e n t a h a n a n u n t u k b e b e r a p a k o m b i n a s i b e l t dan p u l i e y ( t a r m i c h a e l , 1 9 5 0 ). . .
T a b e l 3 . K e c e p a t a n t e r m i n a l b i j i - b i j i a n ( k e d e l a i , kacang t a n a h dan k o p i. . .
36 T a b e l 4. N i l a i s i f a t a e r o d i n a m i k a u n t u k k e d e l a i . kacang t a n a h dan k o p i. . .
4 1 T a b e l 5. P e r s e n t a s e p e n y e b a r a n pada pemisahan k o p i dengan t i n g k a t k e c e p a t a n a l i r a n u d a r a 3, 5 dan7
m / d e t i k. . .
50 T a b e l 6. P e r s e n t a s e penyebaran pada pemisahan k e d e l a i( v a r i e t a s I m p o r t ) dengan t i n g k a t k e c e p a t a n
a l i r a n u d a r a 11, 13 dan 15 m / d e t i k
. . . .
54 T a b e l 7. P e r s e n t a s e penyebaran pada pemisahan kacanqt a n a h ( v a r i e t a s Tuban) dengan t i n g k a t kece-