Staj Defteri

(1)

1

BÖLÜM ŞEBEKE SAYFA 1

YAPILAN İŞ BEDAŞ hakkında bilgi TARİH 02.07.2012

Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş.(BEDAŞ); Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) ’nun İstanbul Avrupa Yakası’nda elektriğin dağıtımından, tesislerinin bakım ve onarımından sorumlu alt şirketidir. Dağıtım hizmetini farklı bölgelere dağılan 12 işletme müdürlüğüyle vermektedir. Bunlar; Avcılar, Bakırköy, Bayrampaşa, Beyazıt, Beyoğlu, Çağlayan, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kumburgaz, Sarıyer, Sefaköy ve Silivri İşletme Müdürlükleridir. 2008 yılı raporlarına göre bu işletmeler vasıtasıyla 1 yılda yaklaşık 19 milyar kWh lık enerjinin dağıtımı gerçekleştirilmiştir. 12 işletmenin toplam kurulu gücü 2136,3 MVA dır. Benim staj yaptığım yer ise Çağlayan İşletme Müdürlüğüdür.

Çağlayan İşletme Müdürlüğü, Kağıthane ve civarı bölgesinden sorumlu birimdir. Bünyesinde 4 mühendis, 21 teknisyen ve 71 işçi çalışmaktadır. Tesis olarak 14 indirici trafo (YG\YG) ve 666 normal trafo (YG\AG) olmak üzere 680 trafoya sahiptir. Kurulu gücü ise 837,08 MVA dır. Çağlayan İşletme Müdürlüğü 2008 yılında abonelerine yaklaşık 1.2 milyar kWh enerji satmıştır.

STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(2)

2

YAPILAN İŞ Kesici tanıtımı TARİH 02.07.2012

KESİCİLER

Yüklü devreleri güvenli olarak açıp kapamaya yarayan sistem elemanlarıdır. Kesiciler 24V DC ile çalışır.

Kesicinin devamlı açmasının sebepleri;

1. Rölenin uyarıcı kontakları yapmıştır.

2. Kablo hattında veya havai hatta arıza vardır.

3. Kesici arızalıdır.(yağ yakmıştır veya otomatik kumanda arızalıdır)

4. Akım trafosu arızalıdır.(Baralar arasında kısa devre vardır veya kedi fare girmiştir) 5. Demenaj akımından dolayı, fazla güç çekilmesi halinde açabilir.

6. İzolatör veya ayırıcı veya baralar arızalı olabilir. 7. Redüktör (akım trafosu) arızalı olabilir.

Demenaj akımı: Tesisin elektriği kesildiğinde jenaratörün devreye girip çalışmaya başladığı anda çektiği akıma demenaj akımı denir.

Ke E M : Kesici : Elektriki kilitleme : Mekaniki kilitleme STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(3)

3

YAPILAN İŞ Kesici çeşitleri tanıtımı TARİH 02.07.2012 Kesicilerin en çok kullanılan 3 çeşidi vardır. Bunlar;

1. Yağlı Kesiciler 2. SF6 Gazlı Kesiciler 3. Vakumlu Kesicilerdir.

1.Yağlı Kesiciler

Kesiciye gelen açma kumandası ile birlikte, sabit kontaktan ayrılan hareketli kontak arasında bir ark meydana gelir. Ark yolu üzerinde bulunan ark hücrelerine girer, ark’ın ısı etkisinden dolayı yağda bir miktar yanma olur. Yanmadan dolayı meydana gelen gaz, söndürme hücresi içerisinde basınç dengeleme odasına gider. Bu anda kesicinin içinde meydana gelen basınç, yağı ark yağı söndürme hücresine iter ve arkı söndürür.

2.SF6 Gazlı Kesiciler

Özellikleri:

 Renksiz, kokusuz ve zehirsiz bir gazdır.

 Dielektrik dayanma özelliği çok yüksektir.

 Yanmaz.

 SF6 normal atmosferik koşullarda gaz halindedir. 1bar basınç altında ve 200C de havadan 5 kat daha ağırdır.

Arkın sönmesi:

 Puffer Sistemi: Kesiciye açma geldiğinde hareketli kontağın aşağı inmesi ile hareket eden piston sayesinde kontak altında sıkışan basınçlı SF 6 gazı arkın üzerine püskürtülmesi ile ark söner.

 Fulark Sistemi: Bu sistemde kesme hücrelerinde bulunan basınçlı SF6 gazı hareketli kontağın boşalttığı alanı doldurarak arkı boğması ile söndürülür.

(4)

4

YAPILAN İŞ Kesici çeşitleri tanıtımı TARİH 03.07.2012

3.Vakumlu Kesiciler Yapısı:

Vakum hücresi içerisinde biri sabit, diğeri dışarıdan hareket alan Karşılıklı disk şeklinde bakır krom alaşımlı iki kontak ve havası alınmış bir kap ile keramik silindirden oluşur. Basınca dayanıklı fiber porselenden imal edilirler.

Arkın Sönmesi:

Kesiciye açma kumandası geldiğinde, kontaklar birbirinden ayrılmaya başlar, iki kontak arasındaki akım sıfıra ulaşana kadar ark devam eder, akım sıfır noktasına gelince ark söner. Vakum hücresi içerisinde biri sabit diğeri dışarıdan hareket alan karşılıklı disk şeklinde bakır-krom alaşımı iki kontak ve havası tamamen alınmış bir kap ile keramik silindirden oluşur. Bir ucu hareketli kontağın şaftına diğer ucu havası boşaltılmış kaba bağlı olan metal körük vardır. Bu metal körük; havası alınmış hücre ile dış havanın arasındaki sızdırmazlığı sağlar. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(5)

5

YAPILAN İŞ Ayırıcı tanıtımı TARİH 04.07.2012

AYIRICILAR

Yüksüz devreleri güvenli olarak açıp kapamaya yarayan sistem elemanıdır. Kesiciler elle açılır ve açılması için öncelikle kesicinin de açılarak devreden yük akışının kesilmesi gerekmektedir. Bu sebeple iletken kablolarda yük iletiminde yük önce kesici sonra ayırıcıyla karşılaşır.

Ayırıcının parçaları;  Şase

 Mesnet izolatörü

 Hareketli kontaklar

 Sabit kontaklar

 Hareketli kontak iticileri

 Mekanizma ve kilitleme talimatı

 Toprak bıçağı (Hat ayrıcılarında bulunur).

AYIRICI TİPLERİ VE ÇEŞİTLERİ; 1. Dahili Tip

2. Harici Tip

Monte Edildikleri Yere (Görevlerine) Göre Ayırıcı Çeşitleri;

1. Hat Ayırıcısı: E.N.H.(Enerji Nakil Hatları)’nın hat başında veya hat sonunda bulunan ayrıcılardır. Bağlı olduğu kesici açık iken açılıp kapatılabilir.

2. Bara Ayırıcısı: Bara kesici ile bara arasında bulunan ayrıcıdır. Alt olduğu kesici kapalı iken açılıp kapatılabilirler.

3. By-Pass Ayırıcısı: TEK bara sisteminde kesici ile paralel çalışan ayrıcı olur. Alt olduğu kesici kapalı iken açılıp kapatılabilir.

4. Transfer Ayırıcısı: Çift bara sisteminde ana barayla transfer barayı birleştirir. Alt olduğu kesici kapalı iken açılıp kapatılabilir.

5. Topraklama Ayırıcısı: Gerilim altında bulunmayan elektrik devrelerinin toprakla irtibatını sağlar. Bu tip ayırıcılar; hat ayrıcısı, kesici, bara ayırıcısı, transfer ayırıcısı, bay-pass ayırıcısı varsa karşı tarafın ayrıcısı ve varsa karşı tarafın ayırıcısı açılmadan kapatılamaz.

(6)

6

YAPILAN İŞ Ayırıcı tanıtımı TARİH 05.07.2012

Yapılarına Göre Ayırıcılar;

1. Bıçaklı Ayırıcılar 2. Sigortalı Ayırıcılar 3. Güç Ayırıcıları STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(7)

7

YAPILAN İŞ İzolatör tanıtımı TARİH 06.07.2012

İZOLATÖRLER

Enerji nakil hatlarını, şalt sahaları ve dağıtım merkezlerinde baraları, tespit edildikleri yerden yalıtan ve taşıyan elemanlara izolatör denir. Enerji iletim ve dağıtım şebekelerinde kullanılan izolatörlerin 2 ana görevi vardır;

1. Elektriksel bakımdan iletkenleri topraktan ayırmak,

2. İletken ağırlığını ve iletkenlere gelen ek yükleri karşılamak.

İzolatörler, elektrik akımına karşı büyük direnç gösteren sıcak ve soğuk hava şartlarına dayanıklı malzemeler olan porselen ve camdan imal edilir. İzolatörler başlıca 5 kısımda oluşur. Bunlar;

1. Gövde: İletkenin ve mesnet demirinin tutturulduğu kısımdır.

2. Tutturma yuvası: İzolatör demirinin izolatöre tespit edilebilmesi için açılan düz veya

vidalı kısımdır.

3. Siper veya etek: İzolatörün elektriksel direncini artırmak için gövdeye yapılmış bir veya birden fazla kanatlardır.

4. İletken yuvası: İzolatöre bağlanacak olan iletkenlerin yerleştirilmesi için yapılmış

yuvalardır.

5. Tutturma demiri (izolatör demiri): İzolatörü direk veya konsol üzerine tespit etmeye

yarayan demir aksamdır.

Taşıdığı İletkenin Gerilimine göre İzolatör Çeşitleri

 Alçak gerilim izolatörleri (Anma gerilimi 1000V ‘a kadar olan izolatörler): Taşıyıcı (E), durdurucu (ED), mesnet (ED), gergi (ED), mekanik (EM) ve makara (EM) tipi izolatörlerdir.

(8)

8

YAPILAN İŞ İzolatör tanıtımı TARİH 09.07.2012

 Orta gerilim izolatörleri (Anma gerilimi 35 kV ‘a kadar olan izolatörler): i. Mesnet izolatörleri (MN)

ii. Dolu tip mesnet izolatörleri (MD) iii. Zincir izolatörler (Z.40.U) (K1) iv. Çubuk İzolatörler (ÇD)

v. Ayırıcı mesnet izolatörler (C 4 – 170) vi. Ayırıcı itici mesnet izolatörler (SCD-30) vii. Geçit izolatörleri (DAF-30\400)

viii. Bara mesnet izolatörleri (SAR-30)

(9)

9

YAPILAN İŞ Baralar tanıtıldı TARİH 10.07.2012

BARALAR

Yüksek akımlı veya gerilimli elektrik devresinde ek alma kolaylığı sağlayan bakır veya alüminyumdan yapılmış devre elemanıdır. Baralar sayesinde tesislerde, trafolarda ve konutlarda enerji dağıtımı yaparken kablo kargaşasından kurtulmuş olunur. Yüksek gerilim baralarında da alçak gerilim baralarında da sistem aynıdır. Önce iletken kablolar vasıtasıyla üç ayrı faz üç ayrı barayı besler. Enerji gerektiği kadar ve gerektiği yerlere bu baralardan ek alınarak dağıtılır.

Şekil1 ve şekil2’ de görünen resimler bir trafo merkezine (34.5 kV/1 kV) aittir. 34.5 kV enerji üç ayrı fazda şekil2’deki trafoya girerek kV’ a düşürülür ve çıkışında mavi, yeşil ve beyaz olmak üzere üç ayrı fazda baraları besler. Bu baralardan şekil1’ deki gibi ek alınarak enerji AG panoya verilir. Buradaki gri bara ise nötr barasıdır.

Şekil3’ te bir AG pano görülmektedir. Mavi, yeşil ve beyaz faz baraları ve gri nötr barasından sigortalarla beraber kablolar vasıtasıyla enerji alınıp abonelere dağıtılır. Fazlar sigortalı, nötr sigortasız alınır. En az 6-7 evi besleyecek bir depar hattına bu baralardan çekilen 3 faz ve 1 nötr iletken vasıtasıyla girer.

Baraları boyanma sebepleri şöyle sıralanabilir; 1. Renklerden faz sıralarını kolayca tanıyabiliriz. 2. Güç kaybını önlemiş oluruz.

3. İzole etmiş oluruz.

4. Boyanın kabarması halinde ısındığını anlayabiliriz. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

(10)

10

YAPILAN İŞ Akım transformatörü tanıtımı TARİH 11.07.2012

AKIM TRANSFORMATÖRLERİ

Akım transformatörü; normal kullanma şartlarında primer akımı belli bir oran dahilinde düşüren ve primer akım ile sekonder akım arasındaki faz farkı sıfır derece olan bir ölçü transformatörüdür.

Rölelerin ve ölçü aletlerinin yüksek gerilim sisteminden yalıtımını da sağlar. Devreye seri olarak bağlanan sargılarına primer; röle ve ölçü aletlerini besleyen sargılarına sekonder denir. Primer devre akımının, sekonder devre akımına bölünmesi akım trafosunun dönüştürme oranını belirtir.

Örnek: Etiketinde 100/5 A yazan akım transformatöründe 100 rakamı primer akımını, 5 rakamı sekonder akımı ifade eder.

Buna göre transformatörün dönüştürme oranı

(11)

11

YAPILAN İŞ Gerilim transformatörü tanıtımı TARİH 12.07.2012

GERİLİM TRANSFORMATÖRLERİ

Gerilim Transformatörü; yüksek gerilimi belli bir oran dahilinde düşüren ve primerle sekonder gerilimleri arasındaki faz farkı yaklaşık sıfır derece olan bir transformatördür. Röle ve ölçü

aletlerinin düşük gerilimle çalışmasını sağlar.

Gerilim ölçü transformatörünün sekonder tarafı (v küçük) daima topraklamalıdır. Topraklama, tehlikeli temas gerilimine karşı can ve mal emniyetinin sağlaması bakımından zorunludur. Primer ve sekonder tarafa (kısa devreye karşı korumak için ) sigorta konulur. Toprak hattına kesinlikle sigorta konulmaz.

Gerilim transformatörünün etiketinde yazılı olan nominal primer gerilimin, nominal sekonder gerilimine oranıdır.

Örnek : Etiketinde 34,5/0,1 kV yazan bir gerilim transformatörünün dönüştürme oranı

Primer anma gerilimi genellikle 3,3 – 6,3 – 10,5 – 15,8 –31,5 – 34,5 – 154 – 380 kV’ tur. Sekonder anma gerilimi standartlarda 100 – 110 – 115 – 120 Volt veya bu gerilimlerin kök3 bölümüdür.

Sistemimizde genellikle kullanılan gerilim 100 Volttur.

(12)

12

YAPILAN İŞ OG Kablo kesitleri TARİH 13.07.2012

10 kV’ luk ve 30 kV’ luk kağıt yalıtkanlı 3 kılıflı ve 3 iletkenli kabloların yükleneceği akım değeri;

Plastik izolasyonlu 10 kV’ luk ve kağıt izolasyonlu kurşun kılıflı kablonun yükleneceği akım değeri;

Kablonun dayanma gücü göz önünde bulundurularak normal şartlarda 1 mm2’ lik kablonun 3 Amper kaldırabileceği düşünülmektedir.

1 mm2 = 3 A

Kablo Anma Kesiti(mm2) Gerilim 10 kV Gerilim 35kV 16 25 35 50 70 95 120 150 185 240 300 400 - 95 A 125 A 150 A 190 A 230 A 270 A 310 A 350 A 395 A 460 A 520 A - - 135 A 165 A 200 A 235 A 270 A 310 A 345 A 400 A 450 A 515 A

Kablo Anma Kesiti(mm2) Akım değeri 16 25 35 50 70 95 120 150 185 240 300 400 - 85 A 110 A 135 A 165 A 200 A 240 A 280 A 320 A 360 A 420 A 475 A STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(13)

13

YAPILAN İŞ AG Kablo kesitleri TARİH 16.07.2012

1 kV’ a kadar alçak gerilimler için plastik izolasyonlu ve kağıt izolasyonlu kurşun kılıflı yeraltı kablolarının yüklenebilecekleri akım değeri;

1 mm2 = 3 A Kablo Anma Kesiti (mm2) Akım değeri

10 16 25 35 50 70 95 120 150 185 240 300 400 80 A 110 A 135 A 165 A 200 A 245 A 295 A 340 A 390 A 445 A 515 A 590 A 700 A STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(14)

14

YAPILAN İŞ Ring Sistemi TARİH 17.07.2012

RİNG SİSTEMİ

Ring şebekelerde besleme bir yerden yapıldığı gibi birkaç yerden de yapılabilir. Bu tür şebekeler ile tüketim merkezlerinin enerji ihtiyaçları kesintisiz olarak karşılanabilir. Örneğin Sekil4’ te X ile gösterilen bir noktada arıza olduğunda B ve C merkezlerindeki koruma röleleri yardımı ile arızalı B-C bölgesi sistemden ayrılır. Bu arıza giderilinceye kadar ring (halka) şebeke, iki ana kolu bulunan bir dallı şebeke seklinde beslenebilir. Bu şebekelerde kesit her yerde aynıdır. Bu nedenle daha çok iletken kullanılır. Şebekenin işletme güvencesi fazladır. Besleme kaynağı birden fazla olursa, beslemenin sürekliliği de artar. Orta gerilim şebekeleri çoğu zaman ring şebeke türünde düzenlenirler. Ayrıca endüstri isletmeleri ile benzeri isletmelerde, köy ve kasaba dağıtım şebekelerinde bu tür uygulamalar görülebilir. Bunlardan ayrı olarak fabrika, işletme, motel, park, kamplar ve benzeri yerlerde iç aydınlatma devreleri ring şebeke seklinde düzenlenebilir.

Arka sayfada şekil5’te ring sistemi kullanan Çağlayan İşletme’ nin 35 kV besleme şemasını görebiliriz. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 4

(15)

15

YAPILAN İŞ Ring Sistemi TARİH 17.07.2012

STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 5

(16)

16

YAPILAN İŞ Trafo Merkezi tanıtımı TARİH 18.07.2012

Bir trafo merkezi içinde 3 hücre barındırır. Bunlar; giriş, çıkış ve trafo hücreleridir. Başka bir trafo merkezinden deparlar vasıtasıyla gelen enerji giriş hücresindeki baraları besler. Bu baralarda ek alınarak yine baralarla trafo hücresi ve çıkış hücresine enerji aktarılır. Trafo merkezine gelen orta gerilim burada alçak gerilime dönüştürülürken çıkış hücresine gelen gerilim düşürülmeden başka bir trafo merkezine aktarılır. Trafo orta gerilimi (34.5/10 kV) alçak gerilime (0.4 kV) dönüştürdükten sonra alçak gerilimi AG panodaki baralara aktarır. Buradan da enerji abonelere dağıtılır veya aydınlatma için kullanılır. Dağıtım yapılırken de AG panodan çekilen deparlar, iletildiği yere göre 3

faz 1 nötr veya 1 faz 1 nötr olarak çekilir.

Şekil6’ da bir trafo merkezinin dıştan görünüşü görülmektedir. Şekil7’ de ise bu trafo merkezine ait trafo hücresi ve onun içindeki 10/0.4 kV’luk trafo bulunmaktadır. Şekil8 de bu trafo merkezinde bulunan AG panoyu göstermektedir. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 6 Şekil 7 Şekil 8

(17)

17

YAPILAN İŞ 9319 T.M. tanıtımı TARİH 19.07.2012

Mecidiyeköy, Esentepe caddesi Karanfil sokakta bulunan trafo merkezi bina tipi trafo merkezidir. Dağıtım trafosu olmasıyla birlikte 35/0.4 kV gerilim düşürücüdür. 1000 kVA gücündedir. Kesicileri SF6 gazlı kesicidir. Trafo merkezi ayrıca açık sistemdir. Aşağıdaki şekilde tek hat şeması ile gösterildiği gibi 9319 TM, girişini 9362 TM’ den almış, çıkışını ise 9384 TM’ye vermiştir.

TRF 9362 9384

9319 TM’ nin 12 tane AG çıkışı bulunmaktadır. Bunlar tablo1’ de akım değerleriyle birlikte verilmiştir.

NO R FAZI ( A ) S FAZI ( A ) T FAZI ( A )

1 45 50 90 2 110 210 175 3 155 140 115 4 55 55 75 5 30 40 55 6 10 15 55 7 140 125 125 8 55 40 55 9 130 85 60 10 40 40 60 11 215 170 185 12 175 175 140 TOPLAM 1160 1145 1190 AKIM ORTALAMA 1165 AKIM STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(18)

18

YAPILAN İŞ 9409 TM tanıtımı TARİH 20.07.2012

Çağlayan, Kağıthane caddesi Uğur sokakta bulunan trafo merkezi bina tipi trafo merkezidir. Dağıtım trafosu olmasıyla birlikte 10/0.4 kV gerilim düşürücüdür. 1600 kVA gücündedir. Kesicileri SF6 gazlı kesicidir. Trafo merkezi ayrıca açık sistemdir. Aşağıdaki şekilde tek hat şeması ile gösterildiği gibi 9409 TM, girişini 9028 TM’ den alır, çıkışını ise 9038 TM’ye verir.

TRF 9028 9038

9409 TM’ nin 13 tane AG çıkışı bulunmaktadır. Bunlar tablo2’ de akım değerleriyle birlikte verilmiştir.

Tablo 2

NO R FAZI ( A ) S FAZI ( A ) T FAZI ( A )

1 180 80 210 2 340 350 300 3 110 110 70 4 180 180 160 5 80 70 70 6 40 25 20 7 300 250 260 8 60 50 60 9 270 215 240 10 20 15 40 11 45 35 30 12 210 200 150 13 280 310 285 25 TOPLAM 2115 1890 1895 AKIM ORTALAMA 1967 AKIM STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(19)

19

YAPILAN İŞ Hürriyet Tepesi İndirici Merkez 10 kV dağıtımı TARİH 23.07.2012

Hürriyet Tepesi İndirici merkezi 35 kV’u 10 kV’a düşürür. Çağlayan İşletme Müdürlüğü’nün bulunduğu alan içerisine kurulmuştur. Hürriyet Tepe İndirici Merkez sadece gerilimi düşürme işini yapmaz. Aynı zamanda hem 35 kV hem de 10 kV gerilimi dağıtma işini yapar. Şekil9’da gerilimi düşüren indirici trafoyu görebiliriz.

Trafo1 ve Trafo2 de 35 kV’tan 10kV’a düşürülen gerilim ile şekil10’daki tek hat şemasında göreceğiniz gibi 2 katlı olan indirici trafo merkezinin 2. Katındaki baralar beslenir. Trafo1’ in beslediği baradan 9647 ve 3912 TM’ lerine doğru çıkış verilmiştir. Aynı baradan 1. kattaki baraları belemek üzere enerji aktarılmıştır. Trafo2’ nin 2. katta beslediği baradan da 9169, 3593, 9120, 3152, 9087 ve 9073 TM’ lerine doğru çıkış verilmiştir. 2. kattan gelen enerji ile beslenen 1. kattaki baradan da 9102, 9034, 9475, 9220 ve 3107 TM’e doğru enerji çıkışı bulunmaktadır. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 9 Şekil 10

(20)

20

YAPILAN İŞ Hürriyet Tepesi İndirici Merkez 35 kV dağıtımı TARİH 24.07.2012

Hürriyet Tepe İndirici Merkez gerilimi 10 kV’a düşürüp dağıttığı gibi düşürmeden 35 kV’ta da dağıtmaktadır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte yalıtım sistemleri gelişmiş ve bu da elektriğin daha yüksek voltajda iletimine olanak vermiştir. BEDAŞ da elektrik dağıtımını 10 kV olan eski sistemlerinin yerine 35kV olan yeni sistemleri yaygınlaştırmıştır. Hürriyet Tepesi indiricide 35 kV’ta dağıtımı şekil11’de gösterilmiştir.

Hürriyet Tepesi İ.M.’ in 35 kV’luk baraları 1. ve 2. Kattaki hücreleri besler. Yıldız Tepe’den gelen 4 tane 3x240 mm2’ lik kablolar vasıtasıyla 35 kV gerilim girişi olmaktadır. 2. kattaki baradan ayrıca Trafo1 ve Trafo2’ ye 10 kV’a düşürülmek üzere 35 kV enerji gönderilir. 9360 ve 9556 TM’ lerde 2. kattaki baradan çıkış almaktadırlar. 1. Kattan ise 9463, 9113 ve 9116 TM’ lere doğru çıkış bulunmaktadır. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 11

(21)

21

YAPILAN İŞ Cendere İndirici Merkez tanıtımı TARİH 25.07.2012

Cendere İ.M. de 35 kV gerilimi 10 kV gerilime düşüren trafolara sahiptir. Şekil12 ve şekil13’ te de göreceğimiz gibi kapalı sitem hücrelere sahiptir. Şekil12 35 kV’luk, şekil13 ise 10 kV’ luk hücreleri gösterir. Yıldız Tepe’ den 35 kV’ luk gerilimi 4 tane 3x240 mm2 kablo vasıtasıyla alır. 35 kV’luk baralarından beslenen hücrelerden 9133, 9460, 9084, 9317, 9455, 9621 ve 9624 TM’lerine doğru çıkışları bulunmaktadır. Bu çıkışları sağlayan, 35 kV gerilim taşıyan 3x240 mm2’ lik kablolar şekil13’te, 10 kV gerilim taşıyan 3x120 mm2’lik kablolar şekil14’te görülmektedir. Ring sistemi göz önüne alındığında şekil5’te görüldüğü gibi Cendere İ.M.; 9460 çıkış hücresiyle Yıldız Tepe Şalt Merkezine, 9317 ve 9455 çıkış hücreleri ile Levent İ.M.’e, 9601 çıkış hücresiyle Maslak Ş.M.’e, 9133 çıkış hücresiyle Alibeyköy Ş.M.’e, 9084 çıkış hücresiyle de Hürriyet Tepesi İ.M.’e bağlıdır.

STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe Şekil 12 Şekil 13 Şekil 14 _{Şekil 15}

(22)

22

YAPILAN İŞ Mühendis yanında ölçmeye gidildi TARİH 26.07.2012

Arıza raporuna göre Gürsel mahallesinde sokak aydınlatmasının arızalı olduğu bildirildi. Arıza noktasının tespiti için ölçme aracıyla arıza mahaline gidildi. Mühendis ölçme aracında bulunan dalga üretici aletle kablo üzerinden dalga göndererek arızanın mesafesini bulmaya çalıştı. Her faz için ayrı ayrı işlem uygulanarak doğru faz tespit edilmeye çalışıldı. Mesafe yaklaşık olarak öğrenildikten sonra sinyal algılayıcı aletle nokta tespit edilerek arıza onarım servisine bildirildi. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(23)

23

YAPILAN İŞ Manevra anlatıldı TARİH 27.07.2012

Manevra Ring sisteminin bize sağladığı en büyük kolaylıktır. Çünkü herhangi bir arıza durumunda hiçbir yer elektriksiz kalmamaktadır. Bütün trafo merkezleri çift taraflı olarak enerjili oldukları için arıza esnasında diğer taraftan enerji alabilirler bu sayede arızanın giderilmesini beklemek zorunda kalmazlar. Örneğin; Hürriyet Tepesi İndirici Merkez ile Şişli Şalt Merkez arasındaki hatta 9659 TM ile 9639 TM arasında arıza var. Burada 9103 TM tağdiye merkezidir yani Hürriyet Tepe’den 9103 TM’ ye kadar olan TM’leri Hürriyet Tepe’den, 9103 TM’den Şişli’ye kadar olan TM’ler ise Şişli’den beslenir. 9103 TM sadece Hürriyet Tepe’den beslenir. Anılan arıza sebebiyle 9659, 9452, 9345, 9349 ve 9103 TM’ler karanlıktadır. Arızanın giderilmesi esnasında buraların karanlıkta kalmaması için tağdiye merkezinden manevra yaparak yani 9103 TM’de açık olan ayırıcı ve kesiciyi önce ayırıcıyı sonra kesiciyi sırayla kapatarak, karanlık kalan TM’lerin Şişli’den beslenmesi sağlanır. Bu sayede kablo arızası hiçbir yer karanlıkta kalmadan giderilir. Arıza giderildikten sonra 9103 TM’de 9123 TM’ye doğru çıkış hücresinde ki kesici ve ayırıcı açılır. Hürriyet Tepe’den 9103 TM’ye doğru enerji verilir.

(24)

24

YAPILAN İŞ ---(hiçbir iş yapılmadı) TARİH 30.07.2012

(25)

25

BÖLÜM NÖBETÇİ MONİTÖRLÜK SAYFA 25

YAPILAN İŞ 9649 TM’ de arıza TARİH 31.07.2012

9326 deparından ihbar alındı. Levent BKM 9197 de dahil uzaktan 9 tane TM’e (9326, 9035, 9386, 9540, 9003, 9215, 9174, 9397, 9197 (bkz.şekil5)) enerji verildi. 9197 deparının devamında arıza arandı. Yapılan kontrolde 9649 TM’ de 9199 çıkış hücresinde iki adet başlığın patlak olduğu tespit edildi. Arızalı kısım ayrılarak deparın tamamı enerjilendi.

(26)

26

YAPILAN İŞ Hürriyet Tepesi İ.M.’ patlama TARİH 01.08.2012

9220 Hürriyet Tepesi İ.M.’ de 9102 (10 kV) çıkış hücresinde patlama meydana geldi. Trafo2 çıkışları karanlık kaldı. 9102 hücresi ayırıcı açılarak izole edildi. Trafo2 çıkışlarına enerji verildi. 9102 Beyoğlu’ndan beslendi. Arızanın kesici patlaması olduğu tespit edildi. Kesici değiştirildi. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe

(27)

27

YAPILAN İŞ Alibeyköy Şalt Merkez ile 9124 TM arasında _{kablo arızası} TARİH 02.08.2012

Alibeyköy Şalt Merkez’ den enerji kesildi. 9007, 9124, 9398, 9425 ve 9225 deparları karanlık kaldı. Yapılan kontrolde Alibeyköy Ş.M. ile 9124 TM arasındaki 34.5 kV kablonun koptuğu tespit edildi. Arızalı kısım ayrılarak 9124 deparının tamamı Hürriyet Tepe’den beslendi. Alibeyköy Ş.M.’den tüm çıkışlar beslendi.

(28)

28

YAPILAN İŞ 9409 – 9038 TM’ler arası kablo arızası TARİH 03.08.2012

9124 deparından ihbar alındı. Yapılan kontrolde 9409 – 9038 TM’ler arasındaki mavi faz – toprak’ın arızalı olduğu tespit edildi. Arızalı kısım ayrılarak deparın tamamı enerjilendi.

mavi faz – toprak arızası

(29)

29

YAPILAN İŞ 9614 – 9399 TM’ ler arası kablo arızası TARİH 06.08.2012

9614 – 9399 TM’ler arası 10 kV kablosunda beyaz faz – toprak’ ta arıza tespit edildi. Arızalı kısım ayrılarak deparın tamamı enerjilendi.

(30)

30

YAPILAN İŞ Metrocity’ de kesici ve akım trafosu patlaması TARİH 07.08.2012

Metrocity 9389 TM’ de 9530 çıkış hücresinde kesici ve akım trafosu patlaması öğrenildi. 9648 TM’de 9389 TM’ ye doğru enerji kesildi.Kesici ve akım trafosu değiştirildi. Daha sonra 9530 TM’ den 9389 TM’ye doğru tağdiye ceyranı verildi. 9389 TM’de başlıklarda atlama görüldü. Enerji kesilerek kablo izole edildi.

(31)

31

YAPILAN İŞ AG kablo arızası TARİH 08.08.2012

Kağıthane Kemerburgaz caddesi no:7’den ihbar alındı. yapılan kontrolde kofradan 1 faz ceyran gelmediği tespit edildi. Arızanın 9193 TM’den gelen 10 numaralı deparda (3x120+70) olduğu anlaşıldı. Arıza raporu hazırlanarak kablo servisine verildi.

(32)

32

YAPILAN İŞ AG kablo arızası TARİH 09.08.2012

Kağıthane Girne caddesi no:57 1 faz ceyran olmadığına dair ihbar alındı. Arıza mahaline gidildi. Arızanın 4x10 mm2 AG kablolarda olduğu tespit edildi. Kablonun 9154 TM’den gelen 1 numaralı depar olduğu belirlendikten sonra arıza raporu hazırlanarak kablo servisine verildi.

(33)

33

YAPILAN İŞ Levent İ.M. ile 9210 TM arasında kablo arızası TARİH 10.08.2012

9210 deparından ihbar alındı. Yapılan kontrol neticesinde 9000 Levent İ.M. ile 9210 TM arasında yeşil fazda omaj düşüklüğü tespit edilmiştir. Arızalı kısım ayrıldı. Deparın tamamına enerji verildi. STAJ YETKİLİSİ Elektrik Müh. Samet SELLİ İmza Kaşe