DIVERSnAS
SEMUT
0'LENOPTERA:FORMICIDAE)
PAI'A
EMPAT
IIAAIIAT
DI HUTAN
LINbIJNG
SIINGAI PUI.AI
PULAU
BINTAII KEPUI.AU
N
RIAU
TESIS
Olet:
AMNI
BXSTIA
8.P.0821208011
PROGRAM PASCASAR.IANA
UNI\.ERSITAS
ANDALAS
tlivenitrs
Semur(Hydetropicr,:
For
ricid'c)
nrd.
Emp,r
flrbitnt
di
Hulab LindnneSungriPulai
?ul,u
Bintnn KcpnlNmnRitu
Och:
An,ni BcniaaDibasahbmhinsrnProl D.
SirlSanahdaiDr
llennvHcsi'[.MS')
RINGKASAN
l{uun
l-iMlfg
Sungai PulaimenPrkrn sahh srtu
h
&i
linduig
laig
crdaparJi
PutauBidkn
KepulauafRiru. hutar
lindtrn!
irriDr'miliki
beherupal,rbibr
belhedx.aitr.r
LdinFmukidan
pcndudtrk perkehuaneNn.
hurai bekrsr.rhxkar.
dan
hut.n
sc[mdcr K.ndiri
iri
DrcmhdikaDpduang
rdrnra
kenruigki'[n
pcAedDn
diveEnas spcsicifrum
tang
ierkand0ngd]
Jalarnnva'iidrk
te.ltccmli
sPcsicsda
kelompol
FormicidacNrmun
scjauhini inbnnrsi
menqeiai
romi.idae prdd k!*asan
ini
bclumad.
BerdasNrk'ihal
iers'burdil
rkanp.iclitlar
ini dcngan rujran unrtrlt mcrsclahui divD6iEs \ncricssniur
(Hlmenoprcra, r_omicidae) pado empar habilar
di
HulanIindung
SuDgriP|L'i
l,ulal Simaf
Kcpulauan Rlau.dan
cnletrhui
prnvcbrrn
spcsils nadr k'Dm|arh abira! vanr be rbeda rcsc but
Pdclirian
iii
dllakLLkan padr habiral pcmuki'nan pcddudtr[- p'rkcbunansriir.
huhn b.k0s icrbrka. dan huransekundcrlilrrn Liidung
sugaiP!hiPtrLu
Bif{m.
*lamr
buL.
.runi20l0
hingsd Scpiemhc.l0l0
Pmclilian
diLdkukif dcng.tr Dielodcsuflei, pci$mbiLan$Dpe
Jildtrkan
dengan menggiktrli$arda'J
petrgumpulaf
tfrtrt
-e]!ultr
y.l.t.l'
oLehYamaic dan
H'shimob
(2001)' dengan mengsunakrnko'nbnaricnpar
tekhnik )ai(trli"'r
/)/r
(LLmpanmrJo)'
Iidoiesia meruFkrn \rlah
s
'
ncgaramclrbiodivc.si{rs
yaig
r.lkDn.l
Itarcna [eka]-aan hayari
baik
llora
D,alpunl]una.
llal
ini
dibukrikM
dcn8.db.nyakn!.
spcsiesorganline I-mg
dircmukan padabobagai
*ilayah
denganlrakrr
yan! kh.s.
Salahlaru
[eltayran
halai]
lndoneslr adalah kclompokr
inibclud
rctoksplorasi s..ara komprchctrsii:semur
.dalah
slih
eru
keompok seEneer]ang
kchcradarn'ra sangat!nun
datr menle6a' lua\. pallng srLscsd.ri
scmuakclofrpok sranS!a.
p€krn
rrdanai
dimda-naia
dihabitor te.enerial dan ju'nLahnya'rlcbihi
hc*h-hcs.n
danrlaLnn!..kehe.adDnmc.chmulaida.idacmhkurup$mpaltopisdaDpesi\n
{mfai
ncsrntrnlar (Botror.
lriflehorn
andJohn{,n.
1992). PaJa da.nthhpn
*nN
ncmlLiki
keragaman yang ringgi dxnlcr.sah.n
r.6cbut
dapa{ nrenu.unse.arr
dra{is
pdd. pcninEka6tr8!ris
intaDg dan altltud(Agoni.
Mrlcl
lonni andSchullz.20n0).
l)ai
751J000 spcsl.s s.rang-laJi
dunix
9.500(1.27
%)d
nlaanla
dJdlrh
Fonricidac(ADer 1985.r
r,
Ag.sri. Maj.L
k,nso mdS.htrlk,
1000).
Boliof
(199.1) menrp.rknakanFomiciJac
rcllh
mcn.apai +Scmur mcnrpakan
ehh
srlu
kelomp{rkhe*rn
!.ng
dikahkatr sebqgi lndikaror [ean.karagananhaFri.
rbreai aai
m.nit'in!
pen'b.hri
kualiraslingkunsni dan p.nenruan
lasren
lon{rvasi
dan p.ngcloLaank
vasai, hali',i
la.en!
didukmq
sildrsild
yansdimllik smul.
yairu hidupdi
herbagri habirar.2000). Semut mempuntai tungsi ekologis nembanrtr
rumbuhan
drlammcnleba*rn
biji
(dispeual), mefeeembu*anlamh,
predatoraEu
mcma4saeBng€a
lain(Schult
od
Mcclyon,2000;
Dun. 2005j S!frhicharcnchai. 2006).pengudi
aku
d.titls
(Yanane.
Itino
dd
Rahnan.
1996) menpengaruhiksnckmgaman
haydi(Rolton.
1994;lto. Ymane.
Eguchi, Noerdjiro, Krhono.Tsuji.
Ohkawrra.Yanauchi,
Nishida danNakamuq
2001) bioindikarordrri
kondisi
hutln
dan
kualiras
raMn (Brhul. Cdlron
dd
Linscman
2002i Shanabuddin 200liStephen and Wagner, 2006i Agosli.r
al,
2000iLobry,
1999)da
menbanlu mengendrLikan hanapcrbiian
(Mele andCu..
2004). W.laupunlmut
ering
juld
dian$ap
ncrusikan manusia yailu*ba8ai
hama pedanian danh
a rumah rangea(Jder. Hmihon
dd
Klota
2002; Cookdd
Dees. 2002itre,
2002i
Dunn.
2005),juea
seba8aivekror penyokit
bagi
manusia danmenekon&minsi peElabn
rang
terdaDardi
runah
Gng€a.iuban
ekit
danSemutdijadikan
eb4ai
bioindikaror dari suatuka*atr
remduk
kondisihubn. dengan bloindikaror
ini
dapar dilihar perubahan yana tcdadi padahewan-hcsan tcnentu yang beEifat sensitif
trhadap
perubahansuru
krwasan. Halini
menjadi penringdi
Indonesiasal
ini karena sbagian besarkondisihu6n
lindune di Indoncsia sedary mengalami perubahan alibat ganggudda
mc
an.lndonesia
memiliki ejumlah hulan
lindung
ta|g
menurul
funginyandgatur
bh
an, mencegah banjir, mengendalilansosi
nencogahintusi
airl.0r
da
memelihankesubur
knah.
Diantamnya hulan lindung yana lerdapat dipllvinsi
Kcpulauan Riauyln8
sat
ini sebrgianbts
edangdengalanidcman
ds
permelahan
rnbra
lain adantaDcrmbahe
kawaenhuh
lindln8
menjadiV.
KESIMPULAN
DAN
SARAN
Drri
p3nelirian
yang lelah ditatukai
rcnrdg
t)ireEiras
Scmul (Hymenoplem: [ormicidae) pada Empar Hxbilaidi
lluhn
lindun8
SuneaiP
la:PuLau
Binhn
Kefulauan Riru dengaDnef$unakan
sbddd
pcnlunrpuLm*mui
'sr,/,up.,nx?f
dapatdisimptrlk.n :I
Ditemulen 70 spesiesenrui
yangtceolong
ke drlam :14 geius datr enamnrbf:mili
Subthnili
)'ang palin-s banyak rdslahMlmicinac
(12 spssies/ 45,71"/oto6l
spesiet
sedrfgkansrbfrmili yrng
palingsedikil
adalah(-apahlinn!
lsdtr
spcsics/ 1..13%iolal
spesiet.
Ccitrs
r-ans paling banyak dilemukan!€ilu
/rrirtr
Gcmbihn s0esies/ l?.36%roiilspcsict.
Spesier yan-s
prling
hanlak jumLah
individunya^'Jnldh,.lnLdolepit
,,J
1,"
o
lo
:nd:
du
'..n"
ruLr
'd.
d
'
edaetan
pc'.
Jdngprlins
sedikir.iumlahlndivduny!
tdalahHrpop.n!r.
sp.Polrt@ht
sp. I dansp.I
(Fomicina.)
(frasing hasine sattriidividu).
2.
lndeksDive^ira
semut prda kawEanhutai lindms iniiemasuk
kal*ori
scdangr-.irr
sebcsd 2,35. Indeks DiveFiras spesiesschI
lcbih bc\ar dihulaD sekunder (2.60).
diikuri
oLch pcrkcbman sa*i1(2-4r).
pemukimanDtndlduk
(2,23) dan dlversiias semul paling rcddahpida
huian bclas:l
Indeks Domindsirergolong ringgiorda habn.l huran bckas rcrbakarlairtrnatrthakishran.
rN
1996Fo.ei
Liuer
inseciConinuiiiies.,5Lter.
f,rrsr.r.
Andcrscn,4.N 2000. A Clobal l]coloB! of Rain
ioE$
,^nls: runctional Grc ups in Rclarioi ro Envircmenlal Stressald
Disturbaicc Inr ,^gonl D.M.jc.
JD.ALdisoLE
SchultIR(edt
-1n^: Skniuttl
M(llbtl!
ForMlosrn
s.n.l
M.n
orjnsBi.di.r'tt.
W^shinetonr Smnhsoni.n Insirurion Pr.Ago*i,
D., J.D.Miier, L.E.,{lonsoandT.R.
SchuLt2000,4,.J
.9z,rzrMerr.*
for
Mean.in!
dntlMonibnnt Rrn./ sriilr. smiih$nirn rniirution
PresswshiDFon
and l.ondonmbrchr,
I
andL
Pe
ecro. 2001.Liner rwi8
Dwellin8Aft
Spesies Richne$ And Prcdatoin Potentlalwithin A rorcsl FBEment AndNei8hboiie
Cotfc PlanrationsOl
Coitrsring
llabiirt
Qualitv
In
Mexico. ,,Jsdrlrrd.
Fto\an.no,l
rhrih'hne 91:tol
ttt
Abbot,
K. Hrds,
R.. Lcncr.P. 2001. lnvasivc AnrsRik
Asse$mentarbrd.,rty.
Beftlmelcr B.Tmd WicnsJ.A
1996. ThcEfccrr
OfLrd
UseOnThe Stncturc OlCrotrnd-Fora8in8 AntComnuiirics ln
Thc ArgcnnncCh$o.
6.?/,sf
)ppl
i.dtj.
6: 1225 - 1 210.B.i.n.
B.
1991.l.le,titcatio
s
ideto
th?,1
1Genta
.[
t]E
Wo
d
ttnatd
llniversity Pre$. l.ondon EnglaDd.
lacksoD
l.
wills
2007
Pdm
oil
Ma*.r
aid
Jounttl
.f
Lirnl
kicn.
dtulTc.htulap
109 :BorFr,
D.J.,C.A.
riiplehorn.
andNF.
lohson 1t92.
j'tr*ruhh
P.|iuru"
,sdr,,&ja
ed.6 (dnerJcmahkanoleh
sodiyono
Panoecdjono).
G.djahMadr Prcs. Yosyakatu.
Bruhl.
CA.
T.
ElL.nd
K.E
Linscmaii.2001.
Sizc DocsMa(d
Enc.r
ol
Iopica
Rrinfore{
Frasmhrarion on ThcLerf
Lilcr
AnrComnuniq
inSabrh.
Malalsir
Bm.tv?
irr.,./Ca:!
tbn12.117I
lia9.
B!mc. M
M.
1994.Ecologyoltwig
dwel ine anrs inr
wel lo*1and lopicaLforcsl.aiotulj.rl
26:6t
77Ca(g.
C.,
W.ritrle).
l.
[rr. l)
Future Suppl].
t
/rNa,
C.lemm.
S.C..D.
Crosdeyaid
P.
F
Hendrik.t
,/oa},. Elsevier cadcmic Prcss.moia.