Makanan Saring

(1)

Makanan Saring

Riri Melinda Riri Melinda 2014-32-063 2014-32-063

Fakultas Ilmu Gizi Universitas Esa Unggul Fakultas Ilmu Gizi Universitas Esa Unggul

Jalan r!una Utara "#$%& 'l($ )021* +6,4223& Jakarta arat Jalan r!una Utara "#$%& 'l($ )021* +6,4223& Jakarta arat

 I

.E"/UU"

1 1$$11 aattaar r eellaakkaanngg

eseatan adala al ang sangat (enting 5agi keidu(an setia( manusia$

'i

'idak dak ereran an !ik!ika a manmanusiusia a melmelakuakukan kan segsegala ala al al untuntuk uk menmena(a(ai ai keskeseaeatantan

dalam idu(na$ Misalna 5er5agai maam kegiatan- kegiatan ang memau

tu

tu5u5u  ununtutuk k 5e5erakraktivtivitaitas$ s$ /a/an n mamasi si adada a mamanunusia sia aang ng titidadak k auau  (a(adada

kes

keseaeatan tan ididu(nu(na a sensendirdiri i aki5aki5atnatna a 5an5anak ak 5er5er5ag5agai ai !en!enis is (en(enaakit kit anangg

menerang$ (a5ila (enakit tela menerang tu5u maka makanan ang akan

dik#

dik#nsumsi akan di5atasi$ /alam makala ini nsumsi akan di5atasi$ /alam makala ini akan di5aas tentang tu!uan dietakan di5aas tentang tu!uan diet

ang ada di Ruma 7akit& standar makanan di Ruma 7akit& !enis makanan di

Ruma 7akit$ /iet (ada Ruma 7akit ditu!ukan (ada (asien ang menderita

5er5agai

5er5agai (enakit (enakit misalna misalna (enakit (enakit gangguan gangguan saluran saluran erna& erna& (re (re dan dan (asa(asa

#(erasi dan masi 5anak lagi$ /imana 5ertu!uan untuk memulikan keadaan

(asien

(asien ang ang menderita menderita (enakit (enakit saluran saluran erna& erna& memulikan memulikan (re (re dan dan (asa(asa

#(erasi$ /alam makala ini !uga mena!ikan makanan ang dian!urkan dan

tidak dian!urkan (ada (asien sesuai (enakit ang dideritana$

1

1$$22 ''uu!!uuaann

'u!uan dari makala ini adala8

a$

a$ MenMengetgetauaui a(a ti a(a tu!uu!uan dian diet maket makanaanan sarn saringing$$

5$

5$ Mengetaui a(a !enis makanan saring$Mengetaui a(a !enis makanan saring$

$

$ /an m/an makanakanan anan ang diang dian!ur!urkan dkan dan tidan tidak diaak dian!un!urkarkan$n$

 II

(2)

.EM7"

2$1 .engertian /iet

/iet adala makanan dan minuman ang dik#nsumsi #rang seara teratur setia( ari$ !umla dan !enis makanan ang di5utukan dalam situasi tertentu& se(erti menurunkan atau menaikkan 5erat 5adan& diet ang dilakukan sangat tergantung (ada usia& 5erat 5adan& k#ndisi keseatan dan 5anakna kegiatan ang dilakukan dalam seari ari$

2$2 'u!uan Melaksanakan /iet Makanan 7aring

/iet ang dilakukan dise5ut tera(i diet& tu!uanna 8 1$ Mem(er#le status gizi ang 5aik

2$ Mem(er5aiki de9isiensi gizi 3$ Mengistiraatkan #rgan tu5u

4$ Menesuaikan asu(an:intake dengan kemam(uan tu5u +$ Mengu5a 5erat 5adan 5ila di(erlukan

2$3 Jenis-!enis 7tandar Makanan

Jenis-!enis standar makanan itu sendiri terdiri atas + !enis makanan& aitu terdiri dari 8

$ Makanan iasa $ Makanan unak ;$ Makanan 7aring /$ Makanan ;air

E$ Makanan e<at .i(a

2$3$1 erikut di!elaskan !enis-!enis makan diet8 $ Makanan iasa

o Makanan 5iasa di5erikan ke(ada (enderita ang tidak makan

kusus seu5ungan dengan (enakitna$

o 7usunan makanan sama dengan makanan #rang seat& ana

tidak di(er5#lekan makanan ang merangsang atau ang da(at menim5ulkan gangguan (enernaan$

o Makanan ini uku( energi& (r#tein dan zat-zat gizi lain$

$ Makanan lunak

o Makanan lunak di5erikan ke(ada (enderita sesuda #(erasi

(3)

tidak terlalu tinggi 8 3,&+ ;=3> ;$

o Menurut keadaan (enakit& makanan lunak da(at di5erikan

langsung ke(ada (enderita atau meru(akan (er(indaan dari makanan saring ke makanan 5iasa$

o Makanan ini muda erna& renda serat dan tidak mengandung

5um5u ang merangsang$ Makanan ini uku( energi& (r#tein dan zat-zat gizi lain$

;$ Makanan saring

o /i5erikan ke(ada (enderita sesuda mengalami #(erasi

tertentu& (ada in9eksi akut& termasuk in9eksi saluran (enernaan se(erti gastr# enteritis dengan kenaikan suu 5adan ? 3% ; serta (ada kesukaran menelan$

o Menurut keadaan (enakit makanan saring da(at di5erikan

langsung ke(ada (enderita atau meru(akan (er(indaan dari makanan air ke makanan lunak$

o Makanan ini di5erikan dalam !angka (endek karena tidak

memenui ke5utuan gizi terutama energi$

o aan makanan ang tidak 5#le di5erikan sama dengan

makanan lunak$ /$ Makanan air

o /i5erikan ke(ada (enderita se5elum dan sesuda #(erasi

tertentu& dalam keadaan mual dan munta& dengan kesadaran menurun& dengan suu 5adan sangat tinggi atau in9eksi akut$

o Makanan ini di5erikan 5eru(a airan !erni ang tidak

merangsang dan tidak meninggalkan sisa$

o "ilai gizi sangat renda& ingga (em5erian ana di5atasi

selama 1=2 ari sa!a$

o ;#nt#8 te& kaldu !erni& air 5u5ur kaang i!au& sari 5ua&

siru($

E$ Makanan le<at (i(a

o /i5erikan ke(ada (enderita ang tidak 5isa makan le<at mulut

karena 8

o Gangguan !i<a& (rek#ma& an#reksia nerv#sa& kelum(uan

#t#t-#t#t menelan& atau sesuda #(erasi mulut& tengg#r#kan dan gangguan saluran (enernaan$

o Makanan di5erikan 5eru(a sari 5ua atau airan kental ang

di5uat dari susu& telur& gula dan margarin$

(4)

2$3$2 Makanan ang d5erikan dengan ara kusus

 'idak da(at makan melalui mulut )(enakit 5erat& demam terus menerus& luka 5akar e5at& kela(aran (ara& kanker mulut& 9aring& #es#(agus& k#ma dll*

 .em5erian makanan le<at (i(a melalui mulut )nas#gastri 9eeding*  idung lam5ung

 .em5erian makanan melalui gastr#st#mi dan !e!un#st#mi 

makan langsung kelam5ung:!e!unum melalui (em5edaan

 .em5erian makanan melalui (em5ulu dara )Intraven#us Feeding*:(arenteral nutriti#n  #(erasi saluran (enernaan& luka (ara

2$4 7tandar Makanan Umum Ruma 7akit $ Makanan iasa

1$ Gam5aran Umum

Makanan 5iasa sama dengan makanan seari-ari ang 5eraneka ragam& 5ervariasi dengan 5entuk& tekstur& dan ar#ma an n#rmal$ 7usunan makanan mengau (ada (#la menu seim5ang dan angka keuku(an gizi ) G * ang dian!urkan 5agi #rang de<asa seat$ Makanan 5iasa di5erikan (ada (asien ang 5erdasarkan (enakitna tidak me<merlukan makanan kusus ) diet *$ @alau tidak ada (antangan kusus makanan se5aikna di5erikan dalam 5entuk ang muda dierna dan tidak merangsang (ada saluran erna$

2$ 'u!uan /iet

Makanan 5iasa adala mem5erikan makanan sesuai ke5utuan gizi untuk menega dan mengurangi kerusakan !aringan tu5u$

3$ 7arat /iet

7arat makanan 5iasa adala se5agai 5erikuta8

a$ Energi sesuai ke5utuan n#rmal #rang de<asa seat dalam keadaan seat$

5$ .r#tein 10-1+ A dari ke5utuan energi t#tal$ $ emak 10-2+A dari ke5utuan energi t#tal$ d$ ar5#idrat 60-,+A dari ke5utuan energi t#tal$ e$ ;uku( mineral& vitamin& dan kaa serat$

9$ Makanan tidak merangsang saluran erna$

g$ Makanan seari-ari 5eraneka ragam dan 5ervariasi$ 4$ Indikasi .em5erian

Makanan 5iasa di5erikan (ada (asien ang tidak memerlukan diet kusus 5eru5ungan dengan (enakitna$ Makanan ang tidak dia!urkan

(5)

untuk diet makanan 5iasa adala makanan ang merangsang& se(erti makanan ang 5erlemak tinggi& terlalu manis& terlalu 5er5um5u& dan minuman ang mengandung alk##l$

$ Makanan unak 1$ Gam5aran Umum

Makanan lunak adala makanan ang memiliki tekstur ang muda di kuna& ditelan dan dierna di5andingkan makanan 5iasa$ Makanan mengandung zat-zat gizi& asalkan (asien mam(u mengk#nsumsi makanan dalam !umla uku( menurut keadaan (enakit& makanan lunak da(at di5erikan langsung (ada (asien atau se5agai (er(indaan dari makanan saring ke makanan 5iasa$

2$ 'u!uan /iet

'u!uan diet makan lunak adala mem5erikan makan dalam 5entuk lunak ang muda ditelan dan dierna sesuai ke5utuan gizi dan keadaan (enakit$

3$ 7arat /iet

7arat-sarat diet makanan lunak adala se5agai 5erikut8 1* Energi& (r#tein dan zat gizi lain uku($

2* Makanan di5erikan dalam 5entuk inang atau lunak sesuai dengan keadaan (enakit dan kemam(uan makan (asien$

3* Makanan di5erikan dalam (#rsi sedang aitu 3 kali makan lengka( dan 2 kali selingan$

4* Makanan muda dierna$ Renda serat dan tidak mengandung 5um5u ang ta!am$

4$ Indikasi .em5erian

Makanan lunak (ada (asien sesuda #(erasi tertentu& (asien dengan (enakit in9eksi dengan kenaikan suu tu5u tidak terlalu tinggi& (asien dengan kesulitan menguna dan menelan& serta se5agai (er(indaan dari makanan saring ke makanan 5iasa$

aan Makanan /ian!urkan /an 'idak /ian!urkan

Bahan Makanan

Dianjurkan Tidak Dianjurkan

7um5er ar5#idrat

eras dirim& di5u5ur& kentang dire5us& di(ure& makar#ni&s#un& r#ti& 5iskuit&te(ung sagu& ta(i#ka& maizena& gula& madu$

"asi g#reng& 5eras ketan& u5i singk#ng$

7um5er .r#tein e<ani

/aging& ikan& aam& unggas tidak 5erlemak dire5us& dikukus& ditim&

di(anggang& tel#r dire5us$

/aging dan aam 5erlemak& dan 5erurat 5anak& ikan& daging aam& tel#r dig#reng& mu!air& mas

(6)

dan selar$ 7um5er

.r#tein "a5ati

'em(e dan tau dire5us& dikukus& ditumis& di(anggang& kaang i!au dire5us& susu kedele$

'em(e dan tau dan kaang-kaangan dig#reng& kaang mera$

7auran 7auran tidak 5anak serat dan dimasak se(erti daun 5aam& daun kangkung& kaang (an!ang muda& 5unis muda& la5u siam& la5u

kuning& la5u air& t#mat an <#rtel$

sauran 5anak serat se(erti daun singk#ng& daun katuk& daun melin!#& nangka muda& (are& re5ung& k#l& sa<i& sauran menta$

ua- 5uaan ua segar& se(erti (isang matang& (e(aa& !eruk manis dan !us 5ua ) (ada (asien t#leransi renda

terada( asam !us 5ua asam tidak 5#le di5erikan*$

ua 5anak serat dan menim5ilkam menim5ulkan gas se(erti nenas keuali &nangka masak dan durian&5ua lain dalam keadaan utu keuali (isang&5ua kering$

um5u- 5um5u

/alam !umla ter5atas85um5u da(ur&garam&gula&(ala&kau

manis&asam&sa#s t#mat&kea($

;a5e dan meria

Minuman 7iru(&te&dan k#(i ener&!us sauran dan !us 5ua&air (uti masak$

Minuman ang mengandung alk##l dan s#da se(erti 5ir&<iski&limun&airs#da&te dan

k#(i kental$

7elingan Es krim&(uding ue kaang&kue kenari&5ua kering&kue terlalu manis dan 5erlemak$

;$ Makanan 7aring

1$ Gam5aran Umum

Makanan saring adala makanan semi(adat ang mem(unai tekstur le5i alus$dari(ada makanan unak&seingga le5i muda di telan dan dierna$Menurut keadaan (enakit&makanan saring da(at di5erikan langsung ke(ada (asien atau meru(akan (er(indaan dari makanan air kental ke makanan lunak$

2$ 'u!uan /iet

'u!uan diet makanan saring adala mem5erikan makanan dalam 5entuk semi(adat se!umla ang mendekati ke5utuan gizi (asien untuk !angka <aktu (endek se5agai (r#ses ada(tasi terada( 5entuk makanan ang le5i (adat$

3$ 7arat /iet

(7)

1* ana di5erikan untuk !angka <aktu singkat selama 1-3 ari& karena kurang memenui ke5utuan gizi&terutama energi dan tiamin$

2* Renda serat&di5erikan dalam 5entuk disaring atau di5lender$ 3* /i5erikan dalam (#rsi keil dan sering aitu 6-> kali seari 4$ Indikasi .em5erian

Makanan 7aring di5erikan ke(ada (asien sesuda mengalami #(erasi tertentu&(ada in9eksi akut termasuk in9eksi saluran erna&serta ke(ada (asien dengan kesulitan menguna dan menelan&atau se5agai (er(indaan dari makanan air kentalke makanan lunak$

arena makanan ini kurang serat dan vitamin ;&maka se5aikna di5erikan untuk !angka <aktu (endek&aitu selama 1-3 ari sa!a$

aan Makanan Bang /ian!urkan dan 'idak dian!urkan

Bahan Makanan

Dianjurkan Tidak Dianjurakan

7um5er ar5#idrat

eras di5u5ur saring atau dialuskan )di5lender*&r#ti di(anggang atau

di5u5ur&krakers&5iskuit&te(ung-te(ungan&se(erti8te(ung 5eras& maizena&sagu&gila (asir&gula mera&gula aren&sir#($

eras ketan !agung u5i singk#ng

7um5er (r#tein

e<ani

/aging&aam&ikan tan(a duri&digiling8 telur aam re5us setenga masak atau diam(ur dalam makanan atau minuman&susu sa(i$

/aging dan aam 5erlemak&ikan dan telur di g#reng daging dia<et se(erti dendeng& mu!air&mas dan selar$

7um5er (r#tein na5ati

'em(e dan tau digiling kaang i!au disaring atau

dialuskan&susu kedelai

aang-kaangan dan asil #la se(erti tau dan tem(e dig#reng

7auran 7auran renda serat dan disaring atau dialuskan se(erti 5aam&<#rtel&la5u kuning&la5u siam&dan t#mat$

7auran menta8 sauran ang menim5ulkan gas se(erti

l#5ak&k#l&sa<i8sauran ang 5anak serat se(erti

singk#ng nangka muda$ ua-5uaan ua ang tidak 5anak serat disaring

atau di 5uat !us&atau dialuskan se(erti (e(aa&semangka&mel#n&dan !eruk$

ua-5uaan ang mengandung serat dan menim5ulkan gas&nanka durian&ked#nd#ng&dan

nenas$

um5u- 5um5u

um5u ang tidak ta!am salam !umla ang ter5atas se(erti garam dan kea($

um5u ang ta!am se(erti a5e dan meria$

(8)

Minuman 'e ener&k#(i ener&#klat dalam !umla ter5atas

Minuman ang mengandung alk##l se(erti 5ir&s(erti <iski8minuman ang mengandung s#da se(erti air s#da&minuman ringan$

2$4$1 Rese( Makanan 7aring aan8

• ir aldu • 20 gram eras

• 30 gram /aging am • 2 5ua .isang e(#k • 30 gram @#rtel

;ara mem5uat8

• .ertama ui 5ersi 5eras

• emudian inang alus daging aam$

• 7elan!utna ku(as <#rtel& ui 5ersi& dan (arut alus$

• emudian kukus (isang ke(#k ingga matang& kemudian aluskan • alu re5us 5eras dan aam dengan air kaldu& aduk terus ingga

men!adi 5u5ur

• Masukan <#rtel dan (isang masak ingga <#rtel matang • ngkat dan dinginkan

• 7aring : 5lender ingga alus