• Tidak ada hasil yang ditemukan

Makrong Kasanayan

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Makrong Kasanayan"

Copied!
10
0
0

Teks penuh

(1)

Makrong Kasanayan: Pagbasa at Pagsulat Makrong Kasanayan: Pagbasa at Pagsulat Pagbasa

Pagbasa Pagsulat Pagsulat

Ang pagbasa ay ang pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag Ang pagbasa ay ang pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag upang mabigkas nang pasalita

upang mabigkas nang pasalita. Ito rin . Ito rin ay pag-unawa sa lenggwahe ng awtor sa pamamagitan ngay pag-unawa sa lenggwahe ng awtor sa pamamagitan ng mga nasusulat na simbolo. Paraan din ito ng pagkilala, pagpapakahulugan at pagtataya sa mga mga nasusulat na simbolo. Paraan din ito ng pagkilala, pagpapakahulugan at pagtataya sa mga simbolong nakalimbag.

simbolong nakalimbag.

Ang pagbasa ay pag-unawa sa mga kaalaman upang matamo ng karunungan, pagbabalik sa Ang pagbasa ay pag-unawa sa mga kaalaman upang matamo ng karunungan, pagbabalik sa nakaraan, pagtatasa sa kasalukuyan at antisipasyon sa hinaharap.

nakaraan, pagtatasa sa kasalukuyan at antisipasyon sa hinaharap.

Walang oras o walang panahonang pagbasa sa madaling sabi, hindi ka bilanggo sa sirkulo o espasyo Walang oras o walang panahonang pagbasa sa madaling sabi, hindi ka bilanggo sa sirkulo o espasyo ng panahon. Nararating ng diwa ang

ng panahon. Nararating ng diwa ang nais marating, nababatid ang mga kaalamang dati-rati'y mulanais marating, nababatid ang mga kaalamang dati-rati'y mula sa ati

sa ating malang malayy..

AngPagbasa at Pag-unawa /Komprehesyon AngPagbasa at Pag-unawa /Komprehesyon

Kailangan ang pag-unawa sa anumang binabasa. Ang mga mambabasa ay kailangang makadebelop Kailangan ang pag-unawa sa anumang binabasa. Ang mga mambabasa ay kailangang makadebelop ng mga kasanayan na

ng mga kasanayan na makatutulonmakatutulong sakanila upang maunawaan ang kanilg sakanila upang maunawaan ang kanil ang binabasa.

ang binabasa.

Mahalaga kung gayon ang komprehesyon o pag-unawa sa konteks at mga natutunang impormasyon Mahalaga kung gayon ang komprehesyon o pag-unawa sa konteks at mga natutunang impormasyon upang maging katulong sa pagbasa at maging makabuluhan ang anumang binabasa o

upang maging katulong sa pagbasa at maging makabuluhan ang anumang binabasa o pinapakinggan.

pinapakinggan.

Mga lebel / Antas ng Pag-iisip Mga lebel / Antas ng Pag-iisip 

 Faktwal na lebelFaktwal na lebel- ito ay simpleng paggunita sa mga in!ormasyong inilahadsateksto. Pagtukoy ito sa- ito ay simpleng paggunita sa mga in!ormasyong inilahadsateksto. Pagtukoy ito sa mga detalye.

mga detalye.

• Interpretatib lebel

• Interpretatib lebel o pagpapakahulugano pagpapakahulugan- kailangang magbasa "between the lines# - kailangang magbasa "between the lines# ang ginagawaang ginagawa rito upang makapaghinuha at makapag-ugnay ng mga impormasyon sa teksto. $a pagitan ng mga rito upang makapaghinuha at makapag-ugnay ng mga impormasyon sa teksto. $a pagitan ng mga linya ano ang mga isinasaad%

linya ano ang mga isinasaad% 

 Transaktib LebelTransaktib Lebel- kailangan ditto ang kaalamang galling sa teksto, personal naiskemata at sariling- kailangan ditto ang kaalamang galling sa teksto, personal naiskemata at sariling pagpapahalaga &osenblatt ()*+ uddell ()). Ipinapasok ng mambabasa ang kanyang sarili sa pagpapahalaga &osenblatt ()*+ uddell ()). Ipinapasok ng mambabasa ang kanyang sarili sa kuwento na tila isa siya sa mga tauhan dito. "eading with the /hara/ter# ang pagpapakilala sa lebel kuwento na tila isa siya sa mga tauhan dito. "eading with the /hara/ter# ang pagpapakilala sa lebel na ito. Ang "sariling pagpapahalaga# ang kapansin-pansin dito.

na ito. Ang "sariling pagpapahalaga# ang kapansin-pansin dito. Ang Komprehesyon ay nakabataysa:

Ang Komprehesyon ay nakabataysa:  Kaalaman ang pagbabasa ay makabuluhan  Kaalaman ang pagbabasa ay makabuluhan

 Mga natutunang kaisipan0 karunungan ng mambabasa  Mga natutunang kaisipan0 karunungan ng mambabasa  Mga

 Mga impormasyonimpormasyong ibinibigay ng tekstog ibinibigay ng teksto

 Paggamit ng konteksto upang tumulong sa pagkilalang salita at kahulugan nito.  Paggamit ng konteksto upang tumulong sa pagkilalang salita at kahulugan nito. Maging literal, inferensyal o kritikal man ang pagbasa

Maging literal, inferensyal o kritikal man ang pagbasa , dapat naisaalang-alang ang mga, dapat naisaalang-alang ang mga sumusunod1

sumusunod1

 Pagkuha ng pangunahin at mga kaugnay na detalye  Pagkuha ng pangunahin at mga kaugnay na detalye  Pagbuo n ghinuha o palagay

 Pagbuo n ghinuha o palagay

 Pagkuha o pagdama sa tonong sulating ginamit ng awtor  Pagkuha o pagdama sa tonong sulating ginamit ng awtor  Pagtukoy sa pamaksang pangungusap

 Pagtukoy sa pamaksang pangungusap  Paglalapat ng angkong kongklusyon  Paglalapat ng angkong kongklusyon

Ang pag-iisip nang mabuti upang makakuha0makadebelop at maiayos ang mga nakalap na datos Ang pag-iisip nang mabuti upang makakuha0makadebelop at maiayos ang mga nakalap na datos bago magsulat.

bago magsulat.  2

 2anungin ang anungin ang sarili1 Ano sarili1 Ano ang aking isang aking isusulat%usulat% Isulat ang sagot sa tanong na binanggit. Isulat ang sagot sa tanong na binanggit. Mangalap ng datos para

Mangalap ng datos para sa paksang pinili.sa paksang pinili. Isulat ang sariling ideya tungkol sa paksa. Isulat ang sariling ideya tungkol sa paksa.

Alin sa mga ideyang naisulat ang gustong bigyan ng !okus% Mag-istik dito. Alin sa mga ideyang naisulat ang gustong bigyan ng !okus% Mag-istik dito.

Iorganisa ang mga nakalap na datos at ang sariling ideya upang madebelop ang pangunahing Iorganisa ang mga nakalap na datos at ang sariling ideya upang madebelop ang pangunahing

(2)

ideyang gustong sulatin. Pangatnig/Konektivs

Goodman - saykolinggwistiks na paghinuha &guessing game kung saan ang nagbabasa ay

bumubuong muli ng isang mensahe o kaisipang hango sa tekstong binasa. Isang prosesong sibikal buhat sa teksto na nagpapakahulugan o nagbibigay ng prediksyon.

oady - ang kaisipang inihayag ni 3oodman at sinabing ang dating kaalaman ng tagabasa ay

kailangang maiugnay niya sa kanyang binubuong konsepto0kaisipan at kasanayan sa pagproproseso ng mga in!ormasyon na mababasa sa teksto.

- ang kakayahang pangkaisipan ay panlahat na kakayahang intelektwal ng isang mambabasa. Ang mga istratehiya sa pagproproseso ng in!ormasyon ay iyong mga in!ormasyong nasa isipan ng mga mambabasa &kaalamang semantika, kaalamang sintaktika, kaalaman sa ugnayang

graphophoni/ &halimbawa1 pagpapantig, pagbaybay, atbp.. Ang dating kaalaman ay binubuo ng lahat ng karanasan at in!ormasyong nasa isipan ng tagabasa na pantulong sa kahinaang sintaktik ng mambabasa.

Ang pagbasa ang pinakapagkain ng ating utak &mental !ood sabi ni 4ames 5ee6alentine. $a maraming pagkakataon ay napatunayan na natin na marami sa mga matatagumpay na tao ang mahilig sa pagbabasa. Ang pagkahilig sa pagbasa ay nadedebelop kung nagbibigay ang tao ng humigit-kumulang na tatlumpung minuto araw-araw para sa gawaing pagbasa. $a mga aklat at iba pang babasahin nakakakuha ng mga ideya at mga salitang iniimbak sa utak. Nagbibigay-liwanag ang mga ito sa mga bagay na di natin batid. Ang pagiging ignorante natin sa maraming bagay ay

nabibigyang katugunan ng maraming aklat at babasahin.

 4oseph Addison - kung ang ehersisyo ay para sa katawan, ang pagbasa ay para sa isip. $a lahat ng libangan0direksyon sa buhay, wala pang makakapuno sa mga 7empty spa/es7 o kahulugan ng mga espasyo maliban sa mga kapaki-pakinabang na pagbasa.

G! Mortimer "erome Alder - 7Ang pagbasa ay isang basikong instrumento sa mabuting pamumuhay.7

#arriet Martineau  78agamat marami ang nagbabasa, kakaunti ang nagiisip.7 4ohn 5alberg -7Kailangan tayong matuto hindi lamang sa pamamagitan ng pagsulat kung hindi maging ng pagbasa.7

8akit tayo nagbabasa%

Ngunit, bakit ba kailangang magbasa ng tao%

9nang-una, upang maaliw 9pang tumuklas ng mga bagong kaalaman at maimbak ang mga

kaalamang ito mula sa kanyang alaala &memory bank o kubling-malay &sub/ons/ious mind. 9pang makapulot ng mga karanasan ng iba na kapupulutan ng aral.

Anuman ang maging layunin ng tao sa kanyang pagbabasa, ang mahalaga ay makuha o maunawaan niya ang esensya o kahalagahan nito sa kanyang buhay. Ngunit dapat tandaan ng isang nagbabasa na anumang babasahin na kanyang binasa ay di-totoong nabasa kung di niya natamo ang

komprehensyon o pag-unawa.

$lang Konsiderasyon sa Pagbasa

- Maisulong ang pagbasa na may laya at kusa.

- Madebelop ang kasanayan sa pagtugon sa teksto.

- Masanay ang mambabasa na magkaroon ng sapat na pang-unawa. - Matulungan ang mambabasa na magbasa nang may angkop na bilis. - Mahikayat ang mambabasa sa epektibong pagbasa nang tahimik. Ang mga %enepisyo ng Pagbasa

- Kaalaman0Karunungan

- Pagpapaunlad ng Komprehensyon

(3)

- Pagpararami ng :okabularyo0talasalitaan - Paghuhusay ng pakikipag-usap

- Pagbibigay ng kompiyansa sa sarili &sel!-/on;den/e - Pagtataas ng pagtingin sa sarili &sel!-esteem

- Kaunlaran at tagumpay sa buhay Mga &eorya sa Pagbasa

&eoryang %ottom-'p

$inasabi sa teoryang ito na ang pagbasa ay ang pagkilala ng mga serye ng mga nakasulat na simbolo &stimulus upang maibigay ang katumbas nitong tunog &tugon o response. Ayon pa sa teoryang ito ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa yugtu-yugtong pagkilala ng mga titik, salita, parirala, at pangungusap ng buong teksto bago ang pagpapakahulugan sa teksto.

Ang teoryang ito ay tinatawag na 7pagkilala sa salita7 at ang teksto ang tinatayang pinakamahalagang elemento sa pagbasa.

Ang prosesong ito ay nagsisimula sa kaisipan ng tagabasa &top patungo sa teksto &down sapagkat ang dati niyang kaalaman ang nagpapasimula ng kanyang pagkilala sa teksto at kung wala ito, ang anumang babasahin niya ay hindi mabibigyang-kahulugan.

7Inside-out o /on/eptually dri:en7 din kung tawagin ang teoryang ito sa dahilang ang pag-unawa ay nagsisimula sa mambabasa patungo sa teksto kung saan ang mga dating alam ng mambabasa ay iniuugnay sa mga binanggit na ideya sa teksto ng awtor.

&eoryang $skema

$a teoryang ito, pinaniniwalaang ang teksto ay walang kahulugang taglay sa sarili. Ito ay nagbibigay lamang ng direksyon sa nakikinig o mambabasa kung paano gagamitin at magpapakahulugan mula sa kanilang dating kaalaman. Ang 7bakgrawnd knowledge7 ang saligang kaalaman at ang kayariang balangkas ng dating kaalaman ang iskema.

$inasabi sa teoryang ito na ang lahat ng ating natutuhan at naranasan ay nakalagak sa isipan at maayos na naihanay ayon sa kategorya. Ang mga iskemang ito ay patuloy na nadaragdagan, nalilinang, nadedebelop, nagbabago at ginagamit natin sa pag-uugnay ng anumang bagong karanasan.

Ang mga iskema ay 7kaha ng in!ormasyon7 na nabuo dahil sa ating mga karanasan sa pakikipag-ugnayan sa ibang tao. Ang mga iskema ay maaaring buuin ng iba't ibang balangkas ng kaalaman. Ang teksto ang pinaka!okus para maunawaan ang binasa. $a teksto &bottom patungo sa tagabasa &up nagsisimula ang pag-unawa.

 2inawag itong 7outside-in7 o 7data dri:en7 ni $mith &()*< sapagkat ang in!ormasyon sa pag-unawa ay hindi nagmula o nanggaling sa tagabasa kung di sa teksto.

&eoryang $nteraktib

8inigyang-diin o empasis ng teoryang ito ang pag-unawa bilang proseso at hindi bilang isang

produkto. Paano mararating ng mag-aaral ang gayong sagot. &tama man o mali. $inusuri natin ang mga proseso sa kasagutan ng mag-aaral. $a interaktibong prosesong ito, matutulungan ng guro ang mambabasa upang lubos niyang maunawaan ang teksto.

$a teoryang ito ay mahalaga ang larangan ng metakognisyon na nahihinggil sa kamalayan at kabatiran sa taglay na kaalaman, gayon sin sa angking kasanayan at ang paghahatid sa mga kasanayang ito.

Mga Paraan ng Pagbasa

5alawa ang paraan ng pagbasa, ito ay ang malakas at tahimik na pagbasa.

Malakas- kung ang mga inihanda o hinalaw na diskurso ay binabasa sa harapan ng mga tagapakinig. $a pagbasa ng malakas ay dapat na isaalang-alang ng nagbabasa ang mga sumusunod1 ang tindig, tamang pagbigkas ng mga salita, kontak sa mga tagapakinig, at tamang paghawak ng aklat o

(4)

 2ahimik- ito ang anyo ng pagbasa na ang tuon ay sa sarili lamang. Mata lamang ang ginagamit. $a ganitong paraan ng pagbasa ay dapat ding isaalang-alang ang mga sumusunod1 tamang posisyon ng katawan at ang pook kung saan isinasagawa ang pagbasa.

$a pamamaraang ganito, nakikita natin ang neytyur o lawak ng sakop ng aklat, ang organisasyon at ang pangkalahatang atityud at 7approa/h7 ng may-akda. $a pag-iiskim ng nobela, tinitingnan natin ang ilang maliliit na bahagi. Kung interesado ka lang sa 7plot7 o kaya'y sa pangunahing tauhan

magagawa mo ito sa loob ng tatlumpung minuto. $amantala, sa mga editoryal o artikulo sa magasin ay maaaring mahanap ang paksang pangungusap at ang mga detalyeng sumusuporta. $a pag-iiskim ng mga materyal sa silid-aklatan, maaaring tingnan at gamitin ang kard /atalog. Malaki ang

maitutulong ng katalogong ito sa paghahanap ng mga materyal. $(KA)$)G

- Ito ay isang masusing pagtingin sa babasahing materyal. Nangangailangan ito ng maraming iskils tulad ng1

-mabilis na sarbey para makuha ang pangkalahatang organisasyon at 7approa/h7 ng may-akda -maingat na pagbasa at muling pagbasa ng mga talataan upang mahanap ang pamaksang pangungusap at detalye -pagdiskubre ng ugnayan ng bawat talataan

-pag-iimbestiga sa mga pahina upang mahanap ang mga sagot sa mga tiyak na tanong KA#A)*AA) (A PAG%A(A

=salik upang makapaghanda sa pagbasa ayon kay 5r. Pa>uito 8adayos1 (. Pisikal matyuriti o kahustuhang pisikal ng tagabasa

?. Mental na kahandaan

<. Kahandaang sosyal at emosyonal @. Karanasan at personaliti

$skiming

Pinararang pagbasa &glan/ing ang pamamaraang ito. Isang paraan ng pagbasa kung saan ang mga mata ay mabilis na tumingin sa mga nakalimbag na papel upang maghanap ng in!ormasyon.

3inagawa ito upang ...

- makuha ang pangkalahatang impresyon tungkol sa aklat o artikulo - makuha ang isang partikular na detalye at

- mahanap sa silid-aklatan ang materyal na kailangan para sa isang lektyur o ulat

$a iskiming, nagbibigay tayo ng sampu hanggang labinlimang minutong sarbey o pagtingin sa aklat. Karaniwang hinahagod natin ng tingin ang pahina ng titulo ng aklat, paunang salita, nilalaman at indeks. Mabilis din nating tinitingnan ang yunit0tsapter, dibisyon, larawan, kapsyon, mapa0tsart at dayagram.

MA%AGA+ )A PAG%A(A mga dahilan1

-isahang-salitang pagbasa -mabagal na perseptwal reaksyon

-hindi agarang pagkilala at pagtugon sa materyal -:okalisasyon -mahinang mata -regresyon na nakamihasnan -kulang sa konsentrasyon

-walang praktis sa pagbabasa -kawalan ng interes -takot na hindi maunawaan ang binabasa kaya matagal ang oras na ibinibigay sa pagbasa ng bawat isa -7habit7 na ang mabagal na pagbasa

-kahinaan sa ebalwasyon kung ano ang importante sa hindi importante -ang kagustuhang maalalang lahat ang binasa kaysa piliin lamang ang isang bahagi ng binasa

MA%$+$( )A PAG%A(A

 Ang isang mag-aaral sa kolehiyo ay nakababasa ng ?+ hanggang <+ salita bawat minuto.

 2inatayang ang magaling na pagbasa ay nasa pagitan ng + hanggang B salita bawat minuto o kaya'y mas higit pa.

=< mahalagang !aktor upang mapabilis ang pagbasa= (. Ang interes na mapaunlad ang bilis ng pagbasa

(5)

?. Ang kusang-loob na matuto ng mga bagong teknik <. Ang motibasyon sa pagpapraktis pa pagbasa

K)*$() (A PAGPAPA%$+$( )G PAG%A(A -ipasusi ang mga mata

-alisin ang ugaling pagbigkas ng salita habang nagbabasa. Magkonsentreyt sa mga pangunahing salita o key words at nga makabuluhang ideya

-iwasan ang regresyon na pagbasa. -Palawakin ang paningin sa binabasa

- sikaping paandarin ang mata sa mga sumusunod na salita upang makakuha ng mga kahulugan sa mga parirala at mumunting kaisipan.

KA(A)AA) (A PAG- $$($P .&hinking (kills (. Pag-alaala-paggunita &remembering-re/all ?. Pagsasalin &translation <. Pagsusuri &analisis @. Pagpapakahulugan &interpretation +. $intesis &synthesis C. D:alwasyon &e:aluation B. Aplikasyon &appli/ation KMP01#1)()/PAG-')A2A (A %$)A(A +iteral na Pagbasa

Ang panlabas na kahulugan ng salita o in!ormsayong na kasulatang tanging natamo na kadalasan ay ibinibig ay ng awtor.

$nferensyalng Pagbasa

Ito ay nagbibigay ng interpretasyon at nagpapahintulot sa mambabasa na magbigay ng kongklusyon o kayaEy manghula sa kalalabasan o bunga ng in!ormasyong ibinibigay at kung ano ang ibinibig ay naimplikasyon ng awtor.

Kritikal na Pagbasa

Fumikha itong ebalwasyon at paghuhusga. Ang mambabasa ay maaaring tanungin upang makita o makilala ang opinion sa katotohanan o kayaEy tanungin ang kawastuhan at kasapatan ng

in!ormasyon.

Mga (uliranin sa Komprehensyo/Pag-unawa ng ga salita Mga 9nang $intomas ng Kahirapan sa Pagbasa

(. Kahirapang matukoy ang koneksyon ng letra sa tunog. ?. Kahirapan sa pagbigkas ng di kilalang salita.

<. Palagi ang pagkakamali sa ispleing at pagbasa ng mga letrang napag babaligtad &b0d, &m0w, &!0p. @. Pagkalito sa pagkakasunod-sunod ng bilang lalo na kung papataas na ang pagkabilang at mga simbolong pang-aritmetika& -, G, H, 0, .

+. Kahirapang maintindihan o maalaala ang binasa sapagkaEt nahihirapang kumilala ng salita. ?. 2AFA$AFI2AAN- May mga salita o terminolohiya na nagiging hadlang sapag-unawa ng

mambabasang teksto.

= Idyoma o Matalinhagang $alita- hindi nakukuha sa pa-unawa sa kahulugan ng bawat salitang bumubuo rito sapagkat matalinghaga, kailangang suriin ng mabuti.

= $alitang may Naililipat na Kahulugan- ang mga metapora o pagwawangis ang mga halimbawa nito. = $alitang Maraming Kahulugan- ang isang payak na salita ay may ibaEt ibang kahulugan ayon sa paraan nang paggamit ng awtor at ng disiplinang pinaggagamitan nito.

= $alitang 2eknikal- mga tiyak na salita o terminolohiya na ginagamit sa bawat disiplina tulad ng inhinyerya, IJ2, pang madlang komunikasyon, atbp.

(6)

salita ayon sa kanyang layunin o nais iparating.

= Iroiya o Kabalintunaan- pagbibigay ng mga pahayag na ang karaniwang kahlugan ay kabaligtaran nan nais na ipahayag. $a pagkakataong ito, hindi kahulugan ng salita ang mahirap unawain kung di kung ano ang ibig sabihin ng awtor sa pagkagamit ng salita.

@. 3AMI2 N3 PAN3-93NA- Ang isang teksto ay binubuo ng magkakaugnay na kaisipan na maaaring binabanggit sa dakong unahan o hulihan ng teksto sa tulong ng mga re!erensya.

= Anapora- mga salitang tumutukoy sa mga binanggit na sa unahan ng teksto = Jotapora- mga salitang bumabanggit sa mga bagay na nasa hulihan ng teksto

= Dliptikal na pahayag- mga salitang hindi na binabanggit ng awtor dahil nagiging paulit-ulit lamang ito o kaya ay nagtitipid sa pahayag.

(. KLN$DP2L- May kaisipan o mensaheng inihahatid ang awtor sa mga mambabasa. $atulong ng dating kaalaman, karanasan at pag-unawa sa kaligiran ng teksto ay kinukuha ng mambabasa ang konseptong nakapaloob dito. Ang kawalan ng kaalaman at karanasan sa paksa ng tinatalakay ay nagbubunga ng suliranin sa pag-unawa. Kaya, mula sa mga ideya0kaisipan ng manunulat ay bumubuo ng sariling ideya ng mambabasa.

<. Istrukturang Pangungusap- Ang mahahaba at maliligoy na pangungusap ay nagiging hadlangsa mabilis na pag-unawa ng mambabasasa nilalaman ng teksto. Mas simple ang pangungusap mas mainam. Mas kaunti ang mali at madaling ma-edit, maorganisa at ma-interpret ang mahihirap na konsepto.

Ang Kahulugang Nakapaloob sa 2eksto

$a aklat nina Austero, 8andril, at 5e Jastro &())) binanggit ang ganito. Mga pangungusap ang bumubuo sa teksto kaya dapat naiayos upang maghatid ng mensahe. May mga kahulugan na nakapaloob sa teksto na nagibigay ng mensahe sa ibaEt ibang paraan. May apat na antas ng kahulugan na makukuha sa isang teksto na dapat maunawaan ng isang mambabasa. Ibingay na halimbawa ang mga sumusunod1

 Kahulugang Konseptwal- Ang kahulugan ng salitaang tinutukoy dito. 8awat salitang ginagamit sa teksto ay may ibig sabihin. Maaaring maging payak o komplikado ang kahulugan ng salita. Ang konseptwal na kahulugan ng mga salita sa teksto ang siyang batayan ng iba pang mga kahulugan.  Kahulugang Proposisyunal- Ito ay ang pansariling kahulugan ng isang pangungusap. Ang mga

pangungusap ay may kahulugang taglay kahit na hindi ginagamit sa isang konteksto. Nakatayo ito sa kanyang sarili.

 Kahulugang Kontekstwal- Ito ay ang kahulugang taglay ng pangungusap kung nasa isang kalagayan o konteksto. Makukuha ang kahulugang kontekstwal batay sa ugnayan ng mga

pangungusap sa teksto. Makukuharin ang kahulugan nito ayon sa paraanng pagkakagamit ng awtor sa mga pangungusap.

 Kahulugang Pragmatiko- Ito ang kahulugan ng pangungusap batay sa interaksyon ng awtor at ng mambabasa. Ang kahulugang ito ay naglalaman ng damdamin, saloobin, pananaw ng awtor

naipinararating sa mga mambabasa. Kaugnay rin nito ang inaasahang maging bias sa mga mambabasa.

Proseso ng pagsulat

Ang kasaysayan, kultura, kabihasnan ng isang lipunan ay naisisiwalat, nalilinang naipapakalat, naisasalin dahil sa mga dokumento at re/ord ng nakaraan at kasalukuyan na nagiging possible dahil sa pagsulat.

 $a pagsulat, ang matalinong kaisipan o pag-iisip ng bayan ay naiimbak at nailalantad. Ang mga pananaliksik &tesis at disertasyon, literature, teknikal at siyentipikong papel na dumaan sa masusing pag-aaral at imbestigasyon ay nagpapakita ng kritikal at malikhaing pag-iisip ng tao.

5ahil sa pagsulat, naihahayag at naipapakilala ng tao ang sariling husay, talino, kakayahan at karunungan.

#lohika ang tunguhin ng pagsulat.# Ayon kay 5a:id . Llson. Naeeksamen ang nilalaman ng papel na naisulat at nakikita ang mgakamalian. 5ahil sa naeeksamen ito, Kailangan ng pag-iingat sa

(7)

pagsulat. Nakikita rito ang katotohanan o kasinungalingan. Ang detalye ay nasusuri para sa akyurasi at konsistensi, kaya, ang nagiging resulta ay ang pagiging lohikal at sayantipik ng papel. Nakikita ang kababawan o kalaliman ng talakay.

Ang pagsulat ay ayon kina Austero, Mangonon, et al &?? ay

-Pagbibigay ng sustansya kahulugan sa mga bagay na para sa iba ay walang kahulugan. -Isang proseso ng intelektwal in>uiry

-pagkikipag-usap sa kapwa sa pamamagitan ng panulat.

-Isang paghuhunos ng damdaming bumukal at nagpahinog sa diwaEt kaisipan na naisisiwalat ng panulat.

-Isang kreeyti: na gawaing dinide:elop sa papel. -isang pansariling pagtuklas.

9ri ng $ulatin &Ayon kay 4ames Kinnea:y

In!ormati:- nagbibigay impormasyon at ebidensya tulad ng mga report, ulat, balita at ibapa. ItoEy naglalayong magpabatid.

Persweysi:- Mga sulating nanghihikayat upang tanggapin ang sinasabi ng awtor o mapaniwala ang mga bumabasa tulad ng sanaysay, tanging lathalin, at iba pa

Dkspresi:- pampersonal na sulatin ng isang tao na nagsisiwalat ng kanyang damdamin at iniisip. Imaginati:-Mga akda na likhang isip ng manunulat tulad ng mga tula, dula at kwento ay bunga ng imahinasyon ng manunulat.

ormulai/- ang mga sulating itoEy may sinusunod na !ormat sa pagsulat tulad ng mga liham pangkalakal, tesis, disertasyon, teknikal at siyentipikong report.

Ang $standard )g Mahusay )a (ulatin:

Kaisahan- May isang paksang tinatalakay. Isang sentral na ideya na hinuhugisan at dinedebelop. Oindi lumilihis sa paksang ito ang talakay.

Koherens- Nagkokonek at nagkakaugnayan ang mga pangungusap. Ang mga transisyonal na salita ay nagamit nang tama upang magkaroon ng lohika ang bawat talataan. Ang pagpili ng kongkreto at ispesipikong detalye ay mahusay na dinebelop. Maayos na inihanay ang mga magkakasunood na ideya.

Kalinawan- Malinaw at hindi maligoy ang mga pangungusap . Dksakto at may katiyakan sa pagpili ng mga salitang gagamitin. Ang mga ideya ay hinulma at hinuhugisan upang maunawaan ng

mambabasa.

Kasapatan- Oindi bitin ang ginawang sulatin. May sapat na detalye, ebidensya, patunay sa sinasabi. Nakatutugon sa mga katanungang hinahanapan ng sagot ng mambabasa.

Dmpasis0 5iin- Nag!okus sa paksa at sentral na ideya. Walang paglihis na ginawa rito.

Kagandahan- Fibre sa kamalian-ispeling, bantas, sintaks, mahusay ang debelopment, organisado at iskolarli ang pagkakabuo.

Pagpili ng Paksa

- upng malimita niya ang paksa at higit niyang pag-ibayuhin ang pananaliksik at malinaw ang ga detalye

Publikasyon

-kompleto ang pakiramdam - naiplimbag0lathala ang isinulat Pagtitipon ng mga 5atos

(8)

- mula sa mga aklat, pahayagan, onal, 7online database7 -makakatulong sa paghahanap ng in!ormasyon

-sangkot ang proseso ng brainstorming t klastering ng mga ideya Pag-aanalisa ng mga 5atos

-kailangang maigrupo ang mga magkakaugay, maestablis ang kanilang koneksyon, makagawa ng pagpapasiya hinggil diyo

-7spreadsheet7

5ra!ting o Panimulang Pagsulat

-nagsisimulang isulat ang mga ideyang naglalaro sa utak -7tool7 sa pagsulat ng dra!t

Pagrerevisa/editing

-muling tinitignan ang akda upang rebyuhin at makita kung may mali - matukoy ang kahinaan at tungkulin

Muling Pagsulat

-kailangang isulat muli upang matiyak na nagawa ang koreksyon Paghahanda ng pial na kopya

-gawan ng pinal na kopya

-makinis, malinis, at libre na sa ga koreksyon

Ano ang Kinukunsidera sa 8awat Oakbang sa Pagsulat% $a panimulang pagsulat

$a Pagsulat Pagwawasto

Ang pagtingin sa kamalian upang maiwasan ang1 Istilo at Lrganisasyon

Mahusay ba ang debelopment ng talataan%

$umusuporta ba ang mga detalye sa pangunahing paksa% Nakagaganyak ba ang pangungusap%

May sabstans ba ang mga pangungusap% May simula ba at wakas%

Ang proseso ng "paghuhugis ng ideya# tungo sa pagbubuo ng pangungusap.

Isulat ang paksang pangungusap, mga sumusuportang detalye, simula, katawan, at wakas na talataan.

Magsulat nang malinaw, simple o payak na mga pangungusap.

3umamit ng mga link o konekti:s sa paraang mapaghuhusay ang ayos ng pangungusap at talataan. Kumunsulta sa diksyunaryo para sa wastong paggamit0pagpili ng salita

3ramar at Ispeling  2ingnan ang ispeling  2ingnan ang gramar

8asahing muli ang sinulat

Nag-aagri ba ang sabek at predikeyt%  2ama ba ang panahunan%

Muling pasulat

Muli sa iniwastong talataan, muling isusulat ang sulatin na taglay ang mga ginawang koreksyon.

Naipasok ba ang lahat nang nakitang kamalian%

Makinis ba at malinaw ang daloy ng mga pangungusap% Naging maayos ba at organisado ang talataan%

(9)

Naipasok ba ang wastong bantas, baybay ng salita% Publikasyon

$ino o kanino ipalilimbag%

May pera ba para maipalimbag% &kung gustong ang manunulat mismo ang magpalimbag

Mga 'ri

Mga kataga o salitang ginamit sa pag-uugnay ng isang salita sa kapwa

salita, parirala, at sugnay sa kapwa sugnay upang mabuo ang diwa ng pangungusap at talataan. 3! Pagbibigay-sanhi/dahilan

Pinag-uugnay ng pangatnig ang mga lipon ng salita upang magbigay katwiran at magsabi ng kadahilanan. Oalimbawa1 kaya0kaya naman tuloy bunga nito 4! Pagbibigay ng bunga/resulta

Nagsasaadng kinalabasan o kinahinatnan Oalimbawa1

kaya0kaya naman tuloy

bunga nito

5! Pagpapatotoo

Nagsasaad ito ng pagpapatunay. Oalimbawa1

sa totoo 0sa totoo lang sa katunayan

6! Pandagdag/Adisyon

Nagsasaad ito ng diwa ng pagpupuno o pagdaragdag ng in!ormasyon. Oalimbawa1 bukod puwera ang0sa0kay huwag lang0lamang kungdi lang 7! Pagbibigay-eksepsyon

Nagsasaad ng pagbubukod, paghihiwalay o pagsasabi ng maliban sa.

Oalimbawa

dahil sa0 dahilan sa sapagkat

mangyari

palibhasa kasi

8! Pagbibigay-layunin

Nagsasaad ng hangarin o naisin Oalimbawa1 upang sa gayon0ganon nang para sa 9! Kontrast/Pagsalungat

Nagsasaad ng pag-iiba, pagkontra o pagtutol Oalimbawa1 pero ngunit sa halip datapwaEt subalit ! Pagbibigay-konklusyon

Nagsasaad ng pang-huling pananaw o opinyon Oalimbawa1

(10)

samakatuwid kung kaya kaya kung gayon anupaEt sa wakas sa huli sa katapusan sa darating na araw ;! Pagbibigay-kondisyon

Nagsasaad ng kondisyon o pasubali Oalimbawa1 kapag kung sakali sandali basta

Referensi

Dokumen terkait

Segala puji syukur kehadirat Allah SWT atas segala nikmat, rahmat, dan hidayah-Nya tidak lupa shalawat serta salam tercurah pada Rasulullah SAW sehingga Tugas

Jumlah pendapatan marjin dan bagi hasil atas pembiayaan yang diberikan dan atas aset produktif lainnya akan dibagikan kepada nasabah penyimpan dana dan Bank, dihitung

Tujuan dari penelitian ini adalah untuk mengetahui: (1) tingkat kemampuan berpikir divergen dalam keterampilan proses sains aspek biologi (KBDKPSAB) pada siswa

 Pasal 9 (1) Larangan kepemilikan, menguasai, menggunakan, penggunaan alat tangkap dan atau metode yang merusak yang mengancam kelestarian sumber daya perikanan dan lingkungan..

KEBUMEN, FP – Kerjasama yang dilakukan oleh Polsek Kuwarasan Polres Kebumen dan anggota Polres Sumedang dalam melakukan pengejaran terhadap tahanan yang berusaha kabur,

Jumlah guru dihitung dengan membagi jam tersedia dengan wajib mengajar (24 jam). Apabila jam yang tersedia kurang dari 24 jam, kebutuhan guru dihitung satu sesuai

Karena dipicu penyakit/trauma berat, akan terjadi aktivasi pembekuan darah, terbentuk fibrin dan deposisi dalam pembuluh darah, sehingga menyebabkan

- Guru memberikan kesempatan kepada siswa untuk bertanya tentang materi Guru memberikan kesempatan kepada siswa untuk bertanya tentang materi pembelajaran yang