‟Akl nsakl rahkl `t`mrnf ka ialsaonra sa javat kl taklmar kl ‟Akl nsakl rahkl `t`mrnf ka ialsaonra sa javat kl taklmar kl
ila rah a~ jnlnr ka
ila rah a~ jnlnr ka iabaonkl kamamampja kl v`st`rh kl nfakl iabaonkl kamamampja kl v`st`rh kl nfakl rah+’
rah+’
MAJPOPLAK KL TALSASAONRA MAJPOPLAK KL TALSASAONRA
Nrh a~ mama~ajak ar masaka~ak kl nsakl rah ka ianja~al aklNrh a~ mama~ajak ar masaka~ak kl nsakl rah ka ianja~al akl mak~akl nb`~a/ taknkn|aoa ar kabavaia sa taiaialnrak mak~akl nb`~a/ taknkn|aoa ar kabavaia sa taiaialnrak kl tallainr kl |nmakl kappka|aak kl mak~akl mapsat+ kl tallainr kl |nmakl kappka|aak kl mak~akl mapsat+
Tal)ppsat kl baoa|a Tal)ppsat kl baoa|a h jnlnr takl fnoakh jnlnr takl fnoakl kl ila rah7 l kl ila rah7 aklakl kalsasaonra ar akl mnkamapsat
kalsasaonra ar akl mnkamapsat
MAJAOALAJAK KL TALSASAONRA MAJAOALAJAK KL TALSASAONRA
1+
1+ Kantaaafhr sa Kantaaafhr sa mapsat akl mansntak mapsat akl mansntak ar baibainkl ar baibainkl knohohhf klknohohhf kl kalsasaonra=
kalsasaonra= 6+
6+ Kalnlnkl masaklmatak Kalnlnkl masaklmatak sa talmamapka|aak sa talmamapka|aak kl ila kl ila rah+rah+ 3+ Kamatal)aak~a~a h kamannitop|`ks~a kl saohhfnk kl 3+ Kamatal)aak~a~a h kamannitop|`ks~a kl saohhfnk kl
kamnmnknl= ar kamnmnknl= ar
2+ Kanfpfpoaoas sa tpfonmh akl htnk~hk ar mar|nvakl ia~ 2+ Kanfpfpoaoas sa tpfonmh akl htnk~hk ar mar|nvakl ia~ mafpopjak sa matamakakl takontpkak ptakl ialainr sa mafpopjak sa matamakakl takontpkak ptakl ialainr sa talfph kl ila taramavak ar nsrvar`jn~a sa taltatarptab kl talfph kl ila taramavak ar nsrvar`jn~a sa taltatarptab kl ila nrh+
ila nrh+ 0+
0+ Iabaonkl kaIabaonkl kamamampja kl mamampja kl v`st`rh kl v`st`rh kl nfakl rah+nfakl rah+
MAJAOALAJAK KL TALONKAKL KL MASAKA^AK SA
MAJAOALAJAK KL TALONKAKL KL MASAKA^AK SA
IAFNSAKL TALSASAONRA IAFNSAKL TALSASAONRA
Akl
Akl ila ila taklpkajnkl tnkpkhkl taklpkajnkl tnkpkhkl karak~al karak~al sa sa masa~sa~ak masa~sa~ak klkl banlbnl a~ i
banlbnl a~ ia~ nsakl maraklnakl ntnkalmarpoab sa nsa‘r nsa+a~ nsakl maraklnakl ntnkalmarpoab sa nsa‘r nsa+
Oajar snoa‘~ ia~ iaraas ka akras kl mama~ajakl Oajar snoa‘~ ia~ iaraas ka akras kl mama~ajakl ialtaja~al kl nb`~a kl maknoakl kalnkl masaklmatak ptakl piamnr ialtaja~al kl nb`~a kl maknoakl kalnkl masaklmatak ptakl piamnr kl ila ralajakla ar ralaspkhb+
kl ila ralajakla ar ralaspkhb+
ILA TNKPKH ILA TNKPKH
N+
N+ Afvajai OnkchokAfvajai Onkchok – – barnkl taklpoh klbarnkl taklpoh kl @srabhs Pknbhs/ a~ karak~al ar kal) @srabhs Pknbhs/ a~ karak~al ar kal) n|ak kl jnkbn ka iafpfpvakl fajaln sa n|ak kl jnkbn ka iafpfpvakl fajaln sa masa~sa~ak jnkbn oaiakl sa Ai`vnma masa~sa~ak jnkbn oaiakl sa Ai`vnma mpkbn ialnkl sa fphkl ipkbh+
mpkbn ialnkl sa fphkl ipkbh+
Jnkbn /iaraas akl tnkal)avaoak Jnkbn /iaraas akl tnkal)avaoak satalmar |aoa sn~akl thviao ka satalmar |aoa sn~akl thviao ka `bpmas~hk ar sn~a‘~ iajnvat ka `bpmas~hk ar sn~a‘~ iajnvat ka iaiaia~ak oaiakl+
iaiaia~ak oaiakl+ Akl
Akl ralpita~ ralpita~ kn kn Onkchok Onkchok a~ a~ ianpplka~ ianpplka~ sa sa mak~aklmak~akl b`r`vinkas~hk ka onkaklnk ar tapkoavnk akl mak~akl b`r`vinkas~hk ka onkaklnk ar tapkoavnk akl mak~akl mama~ajakl ialsaonra sa javat kl tpfonmh+
mama~ajakl ialsaonra sa javat kl tpfonmh+ Bajno sa mampoaklak kl ‟
Bajno sa mampoaklak kl ‟st``cj scjhhos st``cj scjhhos ’/ iaraiakl’/ iaraiakl nkhfs`vfajak ar tnkamnkllak kn Onkchok akl tavaak kl nkhfs`vfajak ar tnkamnkllak kn Onkchok akl tavaak kl talsasaonra kl nfakl rah majnr khhkl fara ta oaiakl sn~a+ talsasaonra kl nfakl rah majnr khhkl fara ta oaiakl sn~a+
Jakllakl sa masaopmp~ak/ ntnataoala~ ka akl Jakllakl sa masaopmp~ak/ ntnataoala~ ka akl mak~akl
mak~akl L`rr~sfpvl Abbv`ss L`rr~sfpvl Abbv`ss ar nmaoa|aklar nmaoa|akl Nkaplpvao Nkaplpvao St``cj St``cj
a~ noak sa kararaklnkl tnkamaiajpsa~ ka raopitarn sa fphkl a~ noak sa kararaklnkl tnkamaiajpsa~ ka raopitarn sa fphkl masa~sa~ak kl banlbnl+
masa~sa~ak kl banlbnl+ NN+
NN+ Evakmonk B`oakh Vhhs`u`orEvakmonk B`oakh Vhhs`u`or – – kakaraon sa \jnr` Jhps` kaklkakaraon sa \jnr` Jhps` kakl atar ka spkpb)spkhb ka r`vinkh ipoa 1>63)1>20+
Knonkakl kn~a akl mak~akl mama~a jak sa talsasaonra sa
taiaialnrak kl talfnfnla~ kl
iaraiakl ar`ks~hk sa ila iaoaoa~akl snipoank kl talsasaonra+
Jaohs oajar kl mak~akl raopitarn sa vab~h a~ tvamrnsabh kl opfpsak+
Ialnkl akl mak~akl ila maoafak sa tponrnma a~ piainkl akl mak~akl spkpb)spkhb ka ralpita~ a~ kamaplar sa mak~akl nitop|`ks~a sa mak~akl ralatamnknl+
NNN+ Ghjk E+ M`kk`b~ – Nsa sa ila spsn kl mak~akl ralpita~ a~ akl jpsa~ ka ntnkamnra kn~a sa s`v~` kl ila b`far`kl ntnkaoafas kl ila tvhlvaiakl takr`o`fns~hk+
Bajno sa mak~akl `t`mrnf ka talsasaonra/ rnkaoh kn~a sn Knzhk sa kasafnkl jaoaoaoak+ NU+ B`ihsrj`k`s – rak~al ka nsakl
bamnoakl hvabhv+
Taprao ialsaonra klpknr rnkpvpak kn~a akl mak~akl savnon ialsaonra kakl rpop~)rpoh~ ar rp|nb sa taiaialnrak kl talraraopitarn sa javat kl jaitas kl aohk sa baoaitasnlak+
Iabaoas ka kalspspfh sn~a kl iaonnr ka farh ptakl ianrp|nb oaiakl akl mak~akl takakaonra+
))))))))))))))))))))))))h))))))))))))))))))))))))))
ILA TAKLAKLANOAKLAK SA IAFNSAKL TALSASAONRA
1+ MAAOAIAK – Ptakl ialnkl `t`mrnf ka ralatalsaonra/ manoaklakl aoai ih akl tamsa kl psatak+
Manoaklakl ia~ satar makl maaoaiak sa lvaiarnma+
Manoaklak vnk ka ia~ satar makl maaoaiak sa mporpva kl tnkakllaonklak kl |nmakl lnkalainr ih/ sa n~hkl savnonkl mporpva ar ialnkl sa mporpva kl n~hkl mapsat+
6+ MASAKA^AK – Akl talsasaonra a~ nsakl masaka~akl iaaavnkl onkaklnk+ Manoaklakl ia~vhhkl masaka~ak/ sa |nma/ v`rhvnma/ ar faoavnoa+
Manoaklakl ia~ satar sn~akl masaka~ak sa tal)nnsnt kl i`ksaj` sa tnkamainmonkl takajhk+ *Ia~ ila snr|as~hk masnkl kaklaklanoaklak kltv`s`kc` he inkb +.
Manoaklakl ia~ satar sn~akl masaka~ak sa tallainr kl ila masaklmatak sa talsasaonra rpoakb kl rnknl/ rnkbnl/ laoa| ar nfa takl ak~hkl bn)f`vfao+
Manoaklakl ia~ satar sn~akl masaka~ak sa taltataja~al sa nfa‘r nfakl l`kv` rpoab kl talsasaoa~sa~/ taloaoajab/ taloaoava|ak arft+
3+ RN\AOA SA SAVNON – Akl nsakl rahkl |aoakl rn|aoa sa savnon a~ mavaknakl kalnlnkl mnin h jnkbn taoamnfh+ Manoaklakl iararal akl baibaink ar iaoa|am akl mansntak+
Iatnonrak iak sn~akl ialsaonra tainksak)inksak/ nknoaoakrab kaiak kl mak~akl iajnkakl rnknl/ lavaolao ka fhs`s/ iafalao ka takakaonra/ taprao)prao h akl taklnklnknl akl mampoaklak kn~a kl rn|aoa sa savnon+
Akl ila laknrhkl rah a~ iajnvat ka iamaamnr h iamajnma~ar kl talsakl)a~hk sa ila ralatamnknl+
TAIAKRA^AK KL NSAKL PSATAK
Akl nsakl psatak h chku`vsarnhk a~ nsakl tvhs`shkl taklmhipknmas~hk ka mnkasasaklmprak kl baoa|a h jnlnr takl maoajhm ka lpialainr kl u`vfao h s`k~as ka |nma sa taltataonrak kl maaoaiak/ taltataja~al kl saohhfnk h baibaink ka mpkl saak a~ kamaat`mrh sa mnohs h la|n/ snmhohjnmao/ maaoaiak ar baibaink kl ila tavrnmpoav ka maoajhm+
ILA MASAKLMATAK SA TALSASAONRA
1+ Rnknl – Nrh akl iajaoalakl tpjpkak kl nsakl kalsasaonra+ Sa iavainkl talmamarahk/ mnkamanoaklak akl rnknl a~ ialnkl iatakljnma~ar ar kamamaamnr tamnkllak+ Ia~ ila snr|as~hkl kaklaklanoaklak kl iaoamas ka rnknl klpknr ia~ noak ka iajnkakl rnknl oaiakl+
Ia~ f`kraj` akl nsakl ralatalsaonra mpkl ia~ maaoaiak sn~a sa raiakl talrnitoa kl rnknl/ mpkl maonak opiaoamas ar maonak jpinjnka/ kavavatar ka ia~ rnifv` ka sn~akl kamamampja kl ar`ks~hk kl ralatamnknl+
6+ Fnlmas – Katamajaoalakl ialnkl |asrh akl fnlmas kl nsakl kalsasaonra+ Akl iaonkl talfnlmas kl ila saonra a~ iaaavnkl ialfpkla kl nfakl majpoplak+ Manoaklakl fnl~akl)taksnk kl ralatalsaonra akl fnlmas kl ila saonra masaia knrh akl rnkns/ jafa/ oamas/ nkr`ksnbab/ fnons/ nkrhkas~hk/ bnnk/ falao ar jnkrh kl talsasaonra+
3+ Rnkbnl – Sa nsakl ralatalsaonra/ oaoh ka sa nsakl talrnrnthk h sa ila rnitaoam)taifnlmasak katamajaoala kl rnkbnl+
Mnkamanoaklakl ia~ rnmas/ ‛nma kla/ ipoa poh jakllakl taa+ Jnkbn ialnlnkl matakn)takn|aoa akl nsakl iaifnfnlmas mpkl sn~a‘~ tavakl kakljnjnka h ma~a‘~ sn~a a~ ipmjakl samnrnk+ Manoaklakl sn~a a~ ialraloa~ kl ma|non)|non ar maoplhb)oplhb ka t`vshkaonbab ptakl sn~a a~ ialnkl jnlnr ka iatakljnma~ar+ 2+ Mpitas) Mpkl |aoa knrh/ akl kalsasaonra a~ ipmjakl rphb h
vhfhr+ Klpknr akl mpitas kl maia~ a~ manoaklakl ialnkl aklmht h rpiprplia sa bn|a kl saonra h ila saonrakl fnknfnlmas ptakl ialnkl iaonka| akl i`ksaj`kl kans ntavarnkl sa ila ralatamnknl+
0+ Mnohs ar @mstv`s~hk – Akl `ihs~hk kl kalsasaonra a~ kanoaoakrab sa mnohs kl mara|ak ar `stv`s~hk kl ipmja+ Snlpvabpjnkl aklmht akl mnohs ar `mstv`s~hk jafakl kalsasaonra ptakl nrh‘~ bn ialbpohr kl maonrpjak sa ila ralatamnknl+
Akl ila iara/ faonmar/ taa/ ar poh+ Akl talmnohs kl ila nrh a~ iaaavnkl iamarpohkl h iamasnva sa nsakl kalsasaonra
ILA TAKAKA\ SA TALSASAONRA
1+ @rjhs *@rjncao. – Rpiprpmh~ nrh sa mv`bnfnonbab kl nsakl nstnm`v+ Iajaoala nrh ptakl takn|aoaak sn~a kl mak~akl a|b~`ks ar kamarprpohkl nrh ptakl ias iataraas ta kl nstnm`v akl rn|aoa sa mak~akl savnon+ Safn kla/ akl mv`bnfnonbab a~ jnkbn kampmpja sa iafnons ka tavaak/ falmps/ nrh a~ tnkaljnjnvatak ar tnkal~a~aiak+
6+ Tarjhs *Tarj`rnc. – Rpiprpmh~ kaiak nrh sa `ihs~hkl jarnb kl nstnm`v sa mak~akl a|b~`ks+ Akl takaka| ka nrh a~ nsakl iajaoalakl saonm rpklh sa iafnsakl talsasaonra+ Kavavatar masnkl iavaibaiak kl a|b~`ks akl snks`vnbab kl nstnm`v
jnkbn oaiakl sa takakaonra/ la~hk bnk kaiak sa talnlnkl iamarhrhjakak kl mak~akl snkasafn+
3+ Ohlhs *Ohlncao. – Rpiprpmh~ nrh sa talnlnkl vas~hkao kl nsakl nstnm`v+ Mabaoasak/ akl marhrhjakak kl i`ksaj`kl nknoaoajab kl nstnm`v a~ bpohr kl talnlnkl onmas ka iarakhkl kn~a maplka~ sa ila kakl~a~avn sa mak~akl taonlnb+
ILA R@MKNM SA TALFPFPMAS KL IAFNSAKL PSATAK
1+ Ila tnkamafalhkl faonra 6+ Ila falhkl nithvias~hk 3+ Ila mnkalnlnon|akl la|nk
2+ Ila htnk~hk/ takaka| ar taknkn|aoa
0+ Ila takl~a~avnkl tav`jh knk~hkl kavakasak
ONIAKL MASAKA^AK SA TALSASAONRA
1+ TAMNMNTAL)PSAT
Sa tamnmntal)psat mnkamanoaklakl nsaaoakl)aoakl akl7 … Manoaklakl mamnraak kl tallaoakl sa nsa‘r)nsa+ … Ia~ iaratar ka oa~pknk sa tamnmntal)psat+
… Sa tamnmntal)psat/ mnkamanoaklak kl taonrak kl nb`~a/
jp|al shohjnk kl nsa sa aonkiak sa kal)ppsat akl talsasaonra+
… Akl thmps kl psatak a~ ia~ mnkaoaiak sa nkr`v`s ar
mavakasak kl kal)ppsat+
… Akl tal)ppsat a~ onmas/ fpmao ar mpsakl)ohhf+
6+ TAMNMNTAKA^AI *NKR@VF^P.
Ila batar rakbaak sa tamnmntal)a~hs(talsasala|a kl tamnmntaka~ai7
… Tamnmntalrntak sa mamataka~aink/ talraramba kl ava|/ hvas/
ar oplav ka iaop|al sa mamataka~aink+
… Talfakllnr sa mamataka~aink rpklmho sa taklmaoajarakl
tamsa+
… Talraraoa kl ila marakpklak ka iaaavnkl nrakhkl sa
mamataka~aink+
… Ialnkl iaa~hs sa takakainr ar bpiarnkl sa rambakl hvas … Ialnkl ialaoakl/ iamnknl kl iaraiak ar ialtamnra kl
ma|nonjak+
… N|asak akl talrarakhkl ka iamama)he`kb sa mnkamapsat ar
ila marakpklakl snkasalhr kl hh h jnkbn oaiakl+
… Ialtasaoaiar sa mnkamataka~ai talmaraths kl nkr`vf~p+
3+ TAKLMARAKL)RAOAMA^AK
Ila batar rakbaak mpkl maoajhm sa taklmarakl raoama~ak= … Tamnkllak akl fa|ar sasafnjnk kl ila masaia sa
talraraoama~ak+
… Iamnfajaln/ jp|al iaramhr ialoajab kl marhrhjakak/ jp|al
iakarnonkl rajninm+
… Jp|al ononjns sa tamsakl tnkal)ppsatak ka iaaavnkl
iamataltafalao sa raoama~ak+
… Ialmavhhk kl fpmas ka nsntak+
… N|asak akl iaonkl taklaklar|nvak ar tal)nnsnt/ jp|al
sasaopklar sa marp|nvak kl jnlnr ka kamavavain+
… N|asak akl talnlnkl iataliaraas h iamntal)aonr sa ila
masaia+
2+ TAMNMNTALB@FAR@ H TALRARAOH Rpklmho sa talrponlsa7
… Ntaja~al akl maiaonak kl maoafak
… Noajab akl |aoakl marhrhjakakl snkafn kl maoafak … Raoama~nk akl ila majnkaakl marnfa~ak kl maoafak
… Ntajarnb ka |aoa sa tamsa akl ila tarpka~ ar marp|nvak kl
maoafak
Rpklmho sa talrarakhkl7
… Ialrakhkl rpklmho sa raopitarnkl mafnfnla~ kl snkpkbakl
ralatalsaonra+
… Bn batar ialrakhkl akl baoa|akl ralatalsaonra sa nnsakl
ralatalsaonra+
… Jp|al ta~alakl ialrakhkl sa mak~a akl maoafak mpkl sn~a
akl kalrarakhkl+ 0+ TALRARAOPITARN
Ia~ atar ka taklmaoajarakl pvn kl talsasaonra h talraraopitarn+ Akl ila nrh a~ akl ila spipspkhb7 talfasa kl nsakl nrnkambakl tat`o/ i`ihv~abhkl talsasaonra/ nitvhitrp/ ar `msr`ithv`k~ps+
Pvn kl Raopitarn h Talsasaonra
1+ Talfasa kl nsakl Nrnkambakl Tat`o
Nrh a~ snkasafnkl tnkamaiajnvat sa atar ka tavaak kl talsasaonra+ Iajnvat nrh bajno iaaavn nrhkl iamatalbpohr kl talmafalhr kl a|b~`ks+ Kalala|a masn knrhkl aonsnk akl rp|nvakl mhkram kl nstnm`v sa mak~akl a|b~`ks bajno kamathmps sn~a sa mak~akl fnkafasa+
Kalfpfpkshb bnk nrh kl talma|aoa kl `~`)chkracr ar talnlnkl ihkhrhk` ka ak~h kl rnknl+ Balbal ta/ nsa sa ila `srnoh kl talsasala|a knrh a~ akl tallainr kl ila saonrakl jnkbn oakravakl nsnkasaklmhr akl a|b~`ks+ Nsakl jaonifa|a knrh a~ akl talfasa kl jarho sa ohhf kl mhvr`+
Talfasa kl tat`o sa taka~ai h mpit`v`ks~a
Nrh akl masaka~akl talspoar kl tat`o ka fafasajnk sa mpit`v`ks~a/ akl tal)hhvlaknsa kl ila nb`~a ar akl talspoar kl taknipoa/ mara|ak ar |amas(mhkmops~hk a~ batar ka ialmamaplka~ ar ia~ mansajak+
6+ I`ihv~abhkl Talsasaonra
Ipoa sa r`vinkhkl i`ihv~abh/ nsnkasala|a kl nstnm`v ka ialsaonra mpkl saak kamanifam ka sa mak~akl nsntak akl oajar kl mak~akl sasafnjnk ipoa sa snipoa/ lnrka jakllakl |amas+
Sa nfakl amoar/ iaaavn nrhkl ra|alnkl tnkaljakbaakl raopitarn+ Sa fajalnkl nrh akl ralatalsaonra a~ lpiala|a ipka kl mak~akl raopitarn+
Saiamar|nb/ ia~ taljajakba ka sa laknrhkl rnth kl talraraopitarn ar manoaklakl i`ihv~abh h sapoabh akl t~`sa falh fnlmasnk akl raopitarn+ Sa nfakl talmamarahk/ akl nsnkpoar
3+ Nitvhitrp
Nrh a~ fnloaakl raopitarn ka fnknfnlmas kakl |aoakl lakat ka taljajakba+
Lafa~ sa talfnlmas kl fnloaakl raopitarn7 … Tal)avaoak kl iafprn akl n~hkl tamsa+ … Aoaink mpkl akh akl n~hkl ila maoamasak+ … Lpia|a kl faoaklmas+
… Rakbaak akl n~hkl taknipoa ar |amas+
… Fnl~ak akl savnon kl nsa jakllakl baoa|akl inkprh tava
… Jafakl nma| a~ kalsasaonra/ ialnkl ipoar sa nsrnoh ar
nkrhkas~hk+
Sa |nmakl Nklo`s/ nrh a~ rnkara|al kastpv he rj` ihi`kr mpkl saak akl nstnm`v a~ fnknfnl~ak kl talmamarahkl iamatalsaonra kl |aoa kn akpiakl majakbaak+ Raklnkl piaasa oaiakl sn~a sa ila nithvias~hkl a|rhiarnmhkl jarnb kl mak~akl nsnt+
2+ @msr`ithv`k~ps
Nrh akl talfnlmas sa nsakl mhit`rns~hk ka |aoakl rn~am ka majakbaak sa talfnlmas+ Jnkbn kaiak rn~am h opfpsak akl majakbaak kl ralatalsaonra klpknr ia~vhhk ta vnk h raloa~ ta vnk kn~a akl oninrabhkl majakbaak+
Ila nrnkambakl mhksnb`vas~hk tava sa `zr`ithv`7
… Oninrabh sa hvas sa talnrak kl talmpja kl tamsa ar sa
insihkl taonlsajak
… Talraramba kl hvas sa talraraopitarn
ILA BATAR NSAAOAKL)AOAKL SA TALRARAOPITARN 1+ Akl Iakakaopitarn
Batar nsaaoakl)aoakl kl iakakaopitarn akl mak~akl savnon sa javat kl mak~akl ralatamnknl= akl mak~akl tavaak kl talfnlmas kl ila saonra/ mak~akl takakainr/ mak~akl asao sa `krafoabh/ mpitas kl maia~= ar oalnkl batar rakbaak ka sn~a a~ kasa javat ar tnkamnmnkllak ar tnkakhkhhb kl ila rah+
6+ Akl Raopitarn
Manoaklakl nsaaoakl)aoakl akl knoaoaiak kl raopitarn ptakl iarpmh~ akl |asrh ar tnkamaiafprnkl tavaak kl talfnlmas knrh ar jnlnr sa oajar batar iarpmh~ akl oa~pknk ar
mansntakl kans ntavarnkl kl raopitarn ptakl iantaafhr nrh kl iaonka| sa ila ralatamnknl+
3+ Akl Ralatakhhb ( Ralatamnknl
Jnlnr ka iafprnkl iaoaiak kl nsakl iakakaopitarn akl pvn ar akras kl mak~akl ralatamnknl ptakl iamatal)nsnt sn~a kl iafprnkl tavaakl lalainrnk ka iamatptpma| sa ar`ks~hk kl ila nrh ar kakl iajnma~ar akl ila nrh ka iamnknl jakllakl sa |amas kl raopitarn= iajaoala vnkl iaoaiak mpkl snkh akl ralatamnknl ptakl ianfnla~ sa maknoa akl raopitarn ar ialnkl iaonka| akl majaoalajak kl raopitarn tava sa maknoa+
MARAKLNAK KL NSAKL IAJPSA^ KA IAKAKAOPITARN
1+ Ia~ ialakbakl t`vshkaonbab 6+ Iaonka| ialsaonra
3+ Ia~ iaoa|am ka maaoaiak sa tamsakl rnkaraoama~ 2+ Ia~ masaka~ak sa talraraopitarn
0+ Iajpsa~ lpiainr kl mpitas
ILA MARAKLNAK KL IAFPRNKL MPITAS
1+ Iaop|al ar ialnkja|a – jnlnr ka ialakbakl rnklkak mpkl karpvao akl talmpitas ar jnkbn kaknknlas
6+ Ia~ fpja~ ar jnkbn iaraioa~ – nfa‘r)nfakl snloa akl batar raloa~nk kl ila mpitas
3+ Rn~am – rn~am akl talrprpvh sa rah h fala~ ka nrnkprpvh
2+ Kasa takajhk – kasa ra~inkl akl mpitas/ jnkbn kappka h kajpjpon sa batar knrhkl taloal~ak
0+ Aklmht sa ila kamnmnknl – na~hk akl ila mpitas sa pvn ar akras kl ralatamnknl ar akl oamn(bain kl ila nrh
Akl ramhr sa talsasaonra sa javat kl iaboa a~ rnkara|al ka ‟z`khtjhfna ’ h sral` evnljr+ Nrh akl ramhr ka iatalra|akak fpkla kl iaonkl lvaiav/ iaonkl fnlmas/ iasal|akl rnkbnl h thsr~pv/ mamar|akl nb`~a h ak~hkl tnsnmao+
NFA„R NFAKL BAJNOAK SA SRAL@ EVNLJR
… Ramhr sa iaoamn ar bn)taino~av ka iaboakl ralatamnknl+ … Bn maa~a)a~akl mavaksak sa talsasaonra sa javat kl iaboa+ … Mampoaklak h Ma|aoak sa mavakasak sa talsasaonra sa javat
kl iavainkl rah+
… Baibainkl mampoaklak h nks`m~pvnrn fpkla kl ak~hkl tnsnmao+ … Mampoaklak h ma|aoak kl majakbaak+
… Mampoaklak h Ma|aoak kl taino~avnbab sa oplav h hmas~hk+
MAJNKAAK SA TALRARAOPITARN
… Kappinb/ kapprao ar jnkbn iamatalsaonra kl iaa~hs matal
kamajavat sa iavainkl rah+
… Ias~abhkl ialaoa| akl mara|ak ar jnkbn kamathmps akl
taksnk sa ila kamnmnknl+
… Jnkbn iavaibaiak kl ila ralatamnknl akl maranirniak ar
marhrhjakak kl fa|ar saonrakl fnknfnrn|ak+
… Ias~abhkl iajnka akl rnknl ar jnkbn satar ptakl iavnknl kl
oajar akl snkasafn kl iakakaopitarn+
ILA IPKLMAJN MPKL TAAKH IAMATALSASAONRA KL IAA^HS SA JAVAT KL IABOA7
… Ialmavhhk kl thsnrnfhkl takaka|/ nsntnkl ma~a ihkl
ialsaonra sa javat kl iaboa+ Nsntnk bnkl jnkbn kal)nnsa/ bajno oajar kl ralatalsaonra a~ mnkamafajak sa ila pkakl s`lpkbh h inkprh kl talsasaonra+
… Ialrn|aoa sa n~hkl savnon/ nsntnkl ia~ iajaoalakl nb`~a ka
nfafajaln sa iaboa+
… Rakllatnk ih akl n~hkl savnon/ akl n~hkl ralpita~ ar
mafnlpak/ akl n~hkl maoamasak ar majnkaak/ akl n~hkl
malakbajak ar matnkrasak/ nsntnkl ialnkl akl ila rahkl ia~ b`t`mrh a~ iaavn vnkl ialralpita~+
… Ialmavhhk kl iavpfbhf ka talkakasakl ialnkl iajpsa~
ka ralatalsaonra+
… Javatnk ih akl ramhr/ jp|al ihkl ramasak+ Jnkbn ma
ialmamavhhk kl mavakasak mpkl jnkbn ih spspfpmak+
… Ialtvamrns ma kl ialtvamrns+ Ialsnipoa sa taljavat sa
iaononnr ka taklmar jakllakl sa iaoaoamnkl iaboa+
… Nsntnkl akl ila iaboakl ralatamnknl a~ taoamanfnlak ar jnkbn
iatakljpsla+
… Ialbasao/ jpinkln kl oamas ar bpkhkl sa Thhkl Ia~matao+
RNTS SA IAFNSAKL TALSASAONRA
Akl talsasaonra a~ mnkatataohhfak kl iavainkl s aonm ptakl iaa~hs ar iafnsa nrhkl iansala|a+ Noak sa ila batar rakbaak rpklh sa iafnsakl talsasaonra a~ akl ila spipspkhb7
1+ Maa~psak kl fphkl mnohs h laoa| ka nknjajarnb kl nstnm`v+ 6+ Talnlnkl ao`vrh kl mara|ak ar nsntak kl nsakl nstnm`v maplka~
sa talsasaonra ar nkr`vams~hk kn~a sa mak~akl a|b~`ks+ Iamnmnra masn vnrh akl talnlnkl tpvsnlnbh kn~a sa fphkl baoh~ kl tamnmntalsaonraak+
3+ Tainksak)inksak/ la|nkl mhkrvhoabh akl mnohs la~hk bnk akl talsasaonra+
2+ Akl rp|nvakl talrnklnk sa iara kl ila a|b~`ks a~ iajaoalakl saonm bnk bajno kamnmnra vnrh akl snks`vnbab kl nstnm`v+
0+ Akl maonka|ak/ talnlnkl maa~a)a~a ar mpif`vsas~hkao ka ak~h kl takakaonra a~ kavavatar bnkl nsaaoakl)aoakl+
5+ Snlpvabpjnkl kalraraloa~ kl iaoamas ka nitam akl n~hkl i`ksaj` ar tavaak kl talsasaonra+
<+ Ialnkl rp|nvak sa kans ihkl safnjnk+ N|asak akl taponr)ponr ka taltataon|akal+
:+ Rn~amnkl iaonka| ka ianoaoajab akl n~hkl i`ksaj` sa taiaialnrak kl tallainr kl ila snito`kl saonra ar snito`kl taon|akal+
TAVAAK KL TAL)HHVLAKNSA KL I@KSAJ@KL SASAFNJNK
Ptakl ialnkl iafnsakl nstnm`v/ oajar kl nithvias~hk a~ manoaklakl kamaa~hs sa tavaakl hvlaknsabh+ Kavnrh akl noakl pvn kl tal)hhvlaknsa kl n~hkl sasafnjnkl i`ksaj`7
1+ Lainr akl tavaakl tafnoakl ar taaotaf`rnmao+ Sa talsasaa~hs kl nithvias~hk/ iaaavnkl ialainr akl talfnoakl mpkl saak iaaavn ihkl oal~ak kl fnoakl akl talmamaspkhb)spkhb kl n~hkl sasafnjnk kakl sa la~hk a~ iabaon ihkl iarprpkrhk akl oajar kl nithvias~hk+
6+ Mvhkhohjnmao ka tavaak+ Akl tavaakl nrh a~ rpiprpmh~ sa taloaoajab kl snipoa/ lnrka ar |amas/ tpkh‘r bpoh kl takl~a~avn ar nfa takl ila m ajaonkrpoab ka tavaak+
3+ Tvhlv`snfhkl tavaak+ Sa tavaakl nrh iajnjnkpja akl talraoama~ maplka~ sa nsakl snito` jakllakl mhito`ms ka ila nb`~a/ iabaon jakllakl tnkamaiajnvat ar nfa ta ka mpkl saak iamnmnra akl talspohkl h b`f`ohti`kr kl nsakl fala~ h takl~a~avn+
2+ Ohjnmao ka tavaak+ Akl ohjnmao ka tavaak a~ akl talsasala|a lainr akl rn~am rpklh sa taklmaoajarakl takaka| h ma~a kaiak a~ akl taklmaoajarakl takaka| rpklh sa rn~am/ tvhfo`ia rpklh sa shops~hk h nitonmas~hk+
0+ Tavaakl tarpmoas+ Akl nsakl i`ksaj` a~ iaaavn vnk kaiakl iahvlaknsa sa tavaakl tarpmoas+ Nsnkasala|a nrh sa tamsakl iaaavnkl iantamnra akl hvb`v h a~hs h bn kaiak ma~a a~ akl talmamavhhk ar talma|aoa kl nsakl fala~+
5+ Tavaakl starnao+ Lnkalainr kaiak nrh mpkl akl nithvias~hkl noaoajab a~ ia~ maplka~ak sa j`hlvatn~a/
rvau`ohlp`/ lpnb` iat arft+ Oa~pknk knrhkl iantamnra akl nsakl fala~ sa r`vnrhv~ao ka tavaak+
<+ Tavaakl tatamsa+ Akl ila i`ksaj` a~ iaaavn vnk kaiakl iahvlaknsa sa tavaakl tatamsa+ Nfnl safnjnk/ akl i`ksaj` a~ bnv`rsh ka alab sa tamsakl sasafnjnk kl nstnm`v+ Jaonifa|a knrh a~ akl tallainr kl ila spipspkhb7
) Akh/ Snkh/ Manoak/ Saak/ Taakh ar Famnr
) Thonrnmao
) Shs~ao ar nfa ta
:+ Tavaakl ihrnfas~hkao+ Akl tallainr kl il a ihrnfas~hkao ka opksavak sa talsasaonra a~ iaoamnkl rpohkl sa talmpja kl ar`ks~hk kl a|b~`ks+ Mabaoasak nrhkl iasasamsnjak sa ila in~`ifvh kl cjavnr~ lvhpt mpkl nknoaoajab knoa akl maknoakl oa~pknk sa taljnkln kl rpohkl h bhkas~hk+
Raoasakllpknak7
Faba~hs/ T+ `r ao+ *6414.+ Mhipknmas~hk sa Amab`inmhkl Enontnkh+ Iaoafhk Cnr~7 Ipr~a Tpfonsjnkl Jhps`/ Nkc++
F`vkao`s/ V+ A+/ `r ao+ *644>.+ Amab`inmhkl Enontnkh Rpklh sa @t`mrnfhkl Mhipknmas~hk+ Iaoafhk Cnr~7 Ipr~a Tpfonsjnkl Jhps`/ Nkc++