D A I L Y L E S S
D A I L Y L E S S O N O N L O GL O G (Pang-araw-ara (Pang-araw-araw w nana Tala sa
Tala sa Pagtuturo)Pagtuturo)
Paaralan Baitang/Antas
Paaralan Baitang/Antas 99
Guro Asignatura
Guro Asignatura Edukasyon sa PagpapakataoEdukasyon sa Pagpapakatao
Petsa/Oras Markahan
Petsa/Oras Markahan UnaUna
UNANG ARAW
UNANG ARAW
I. Layunin I. Layunin A. Pamantayang A. Pamantayang Pangnilalaman PangnilalamanNaipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa lipunan at layunin
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa lipunan at layunin nito (ang kabutihang panlahat).nito (ang kabutihang panlahat).
B. Pamantayan
B. Pamantayan sa Pagganap sa Pagganap Naisasagawa ng Naisasagawa ng mag-aaral ang mag-aaral ang isang proyekto isang proyekto na makatutulong na makatutulong sa isang pamaysa isang pamayanan o seanan o sektor saktor sa pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural at pangkapayapaan.
pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural at pangkapayapaan. C. Mga kasanayan sa
C. Mga kasanayan sa Pagkatuto. Isulat ang Pagkatuto. Isulat ang codecode ng bawat kasanayan ng bawat kasanayan
a.
a. Natutukoy ang Natutukoy ang mga elemento mga elemento ng kabutihang ng kabutihang panlahat.panlahat. EsP9PLIa-1.1EsP9PLIa-1.1 b.
b. Nakabubuo Nakabubuo ng ng isangisang reciperecipe para sa isang matiwasay na lipunan. para sa isang matiwasay na lipunan. c.
c. Nakapagpapahayag ng Nakapagpapahayag ng damdamin ukol sa isang damdamin ukol sa isang matiwasay na lipunan sa pmatiwasay na lipunan sa pamamagitan ngamamagitan ng pagguhit.
pagguhit. II. Nilalaman
II. Nilalaman
Modyul 1: Layunin ng Lipunan-Kabutihang Panlahat
Modyul 1: Layunin ng Lipunan-Kabutihang Panlahat
A. Sanggunian A. Sanggunian
1. Mga pahina sa Gabay ng 1. Mga pahina sa Gabay ng
Guro Guro
Gabay sa Pagtuturo: Edukasyon sa Pagpapakatao 9
Gabay sa Pagtuturo: Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TGTG p. 1-4 p. 1-4
2. Mga Pahina sa 2. Mga Pahina sa Kagamitang Kagamitang Pang-Mag-aaral aaral
Modyul para sa Mag-aaral: Edukasyon sa P
Modyul para sa Mag-aaral: Edukasyon sa P agpapakatao 9agpapakatao 9 LM LM p. p. 1-51-5
3. Mga pahina sa Teksbuk 3. Mga pahina sa Teksbuk
4. Karagdagang Kagamitan 4. Karagdagang Kagamitan
mula sa
mula sa portal portal ng ng LearningLearning Resource
Resource
http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883 http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883
B. Iba pang Kagamitang B. Iba pang Kagamitang
Panturo Panturo
Lyric Video
Lyric Video ng awiting “Ako’y Isang Mabuting Pilipino” ng awiting “Ako’y Isang Mabuting Pilipino” ni Noel Cabangonni Noel Cabangon https://www.youtube.com/watch?v=hkfOuCzJl78
https://www.youtube.com/watch?v=hkfOuCzJl78 Panturong Biswal:
Panturong Biswal: LCD projector, laptop, speaker, Manila paper, markerLCD projector, laptop, speaker, Manila paper, marker atat bondpaper bondpaper
III.
III.PamamaraanPamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Balik-Aral sa nakaraang aralin at pagsisimula ng aralin at pagsisimula ng bagong aralin.
bagong aralin.
1. Habang pinatutugtog ang isang
1. Habang pinatutugtog ang isang instrumental music instrumental music , magkaroon ng pagbabalik gunita habang, magkaroon ng pagbabalik gunita habang nakapikit ang mga mag-aaral. Isa-isahin ang mga
nakapikit ang mga mag-aaral. Isa-isahin ang mga pananagutan sa sarili at sa pananagutan sa sarili at sa kapwa. Ipaalalakapwa. Ipaalala ring mahalagang mamulat ang bawat mag-aaral sa lipunang kanilang ginagalawan upang ring mahalagang mamulat ang bawat mag-aaral sa lipunang kanilang ginagalawan upang makamit ang kabutihang panlahat. Tumawag ng mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang makamit ang kabutihang panlahat. Tumawag ng mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang mga realisasyon.
mga realisasyon. (Gawin sa loob (Gawin sa loob ng 3 ng 3 minuto) (minuto) (Reflective Approach)Reflective Approach) 2. Pasagutan sa notbuk ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin. 2. Pasagutan sa notbuk ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin.
(Gawin sa loob ng 7 minuto) (
(Gawin sa loob ng 7 minuto) ( Reflective Approach)Reflective Approach) PAUNANG PAGTATAYA
PAUNANG PAGTATAYA
Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang tanong. Piliin
Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang tanong. Piliin ang pinakaangkop naang pinakaangkop na sagot at isulat ang titik nito sa sagutang papel.
sagot at isulat ang titik nito sa sagutang papel. 1.
1. Ayon kay Dr. Ayon kay Dr. Manuel Dy, isang Manuel Dy, isang propesor ng Pilosopiya propesor ng Pilosopiya sasa Ateneo de Manila University Ateneo de Manila University ,, binubuo ng tao ang lipunan at
binubuo ng tao ang lipunan at binubuo ng lipunan ang tao. Ito binubuo ng lipunan ang tao. Ito ay nangangahulugang:ay nangangahulugang: a.
a. Ang tao ang gumagawAng tao ang gumagawa sa lipunan at kaalinsabay nito ay ang lipunan ang humua sa lipunan at kaalinsabay nito ay ang lipunan ang humuhuboghubog sa tao.
b.
b. Ang tao ang bumubuo sa lipunAng tao ang bumubuo sa lipunan dahil mula sa kaniyang pagsilang ay an dahil mula sa kaniyang pagsilang ay nariyan na angnariyan na ang pamilyang nag-aaruga sa kaniya; binubuo ng lipunan ang
pamilyang nag-aaruga sa kaniya; binubuo ng lipunan ang tao dahil matatagpuan ang taotao dahil matatagpuan ang tao sa lahat ng bahagi nito.
sa lahat ng bahagi nito. c.
c. Ang tao Ang tao ang bumubuo ang bumubuo sa lipunan sa lipunan dahil ang dahil ang kanilang mga kontribusyon kanilang mga kontribusyon angang nagpapalago at nagpapatakbo dito; binubuo ng lipunan ang tao dahil
nagpapalago at nagpapatakbo dito; binubuo ng lipunan ang tao dahil ang lipunan angang lipunan ang nagbubuklod sa lahat ng tao.
nagbubuklod sa lahat ng tao. d.
d. Ang tao ang buAng tao ang bumubuo sa lipunan mubuo sa lipunan dahil pamilya ang nag-ardahil pamilya ang nag-aruga sa tao at uga sa tao at dahildahil matatagpuan ang tao sa lahat ng bahagi
matatagpuan ang tao sa lahat ng bahagi nito; binubuo ng lipunan ang tao nito; binubuo ng lipunan ang tao dahil sadahil sa lipunan makakamit ang kaniyang kaganapan ng pagkatao.
lipunan makakamit ang kaniyang kaganapan ng pagkatao. 2.
2. Ang sumusunod ay hadlang sa pagAng sumusunod ay hadlang sa pagkamit ng kabutihang panlahat maliban sa:kamit ng kabutihang panlahat maliban sa: a.
a. Paggawa ng Paggawa ng tao ayon sa kaniyang tao ayon sa kaniyang pansariling hangadpansariling hangad b.
b. Pagkakaroon ng pakiramdaPagkakaroon ng pakiramdam na mas malaki ang naiaambag ng sarim na mas malaki ang naiaambag ng sarili kaysa sali kaysa sa nagagawa ng iba
nagagawa ng iba c.
c. Pakikinabang sa benepisyong hatid ng kabPakikinabang sa benepisyong hatid ng kabutihang panlahat subalit pagtanggi sautihang panlahat subalit pagtanggi sa pagbabahagi para sa pagkamit nito
pagbabahagi para sa pagkamit nito d.
d. Pagkakait ng tulong para sa kapwPagkakait ng tulong para sa kapwa na nangangailangan.a na nangangailangan. 3.
3. Ano ang pagkakaibAno ang pagkakaiba ng lipunan sa a ng lipunan sa komunidad?komunidad?
a. Sa lipunan, ang nangingibabaw ay ang iisang tunguhin o layunin samantalang sa a. Sa lipunan, ang nangingibabaw ay ang iisang tunguhin o layunin samantalang sa
komunidad ang mahalaga ay ang pagkakabukod-tangi ng mga
komunidad ang mahalaga ay ang pagkakabukod-tangi ng mga kabilang nito.kabilang nito. b. Sa lipunan, ang pangkat ng mga tao ay may nagkakaisang interes, mithiin at b. Sa lipunan, ang pangkat ng mga tao ay may nagkakaisang interes, mithiin at
pagpapahalaga samantalang sa komunidad, ang namumuno ang nagbibigay ng pagpapahalaga samantalang sa komunidad, ang namumuno ang nagbibigay ng direksiyon sa mga taong kasapi nito.
direksiyon sa mga taong kasapi nito.
c. Sa lipunan, ang namumuno ay inaatasan ng mga mamamayan na kamtin ang mithiin ng c. Sa lipunan, ang namumuno ay inaatasan ng mga mamamayan na kamtin ang mithiin ng
mga kasapi nito samantalang sa
mga kasapi nito samantalang sa komunidad, ang mga tao ang nararapat na manaig sakomunidad, ang mga tao ang nararapat na manaig sa pagkamit ng kanilang mithiin.
pagkamit ng kanilang mithiin. d. Sa lipunan, mas malaking
mas maliit na pamahalaan. mas maliit na pamahalaan. 4.
4. Ang buhay Ang buhay ng tao ay ng tao ay panlipunan. Ang panlipunan. Ang pangungusap pangungusap ay:ay: a. Tama, dahil sa l
a. Tama, dahil sa l ipunan lamang siya nakapamumuhayipunan lamang siya nakapamumuhay
b. Tama, dahil lahat ng ating ginagawa at ikinikilos ay nakatuon sa ating kapwa b. Tama, dahil lahat ng ating ginagawa at ikinikilos ay nakatuon sa ating kapwa c.
c. Mali, dahil may mga pagkakataong ang Mali, dahil may mga pagkakataong ang tao ang nagnanais na makapag-isatao ang nagnanais na makapag-isa d.
d. Mali, dahil may iba pang aspekto ang tMali, dahil may iba pang aspekto ang tao maliban sa pagiging panlipunanao maliban sa pagiging panlipunan 5.
5. Ang sumusunod ay elemento ng Ang sumusunod ay elemento ng kabutihang panlahat maliban sa:kabutihang panlahat maliban sa: a. Kapayapaan
a. Kapayapaan b. Katiwasayan b. Katiwasayan
c. Paggalang sa indibidwal na tao c. Paggalang sa indibidwal na tao
d. Tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng d. Tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng lahatlahat 6. “Huwag mong itanong kung ano ang magagawa ng bansa
6. “Huwag mong itanong kung ano ang magagawa ng bansa para sa iyo, kundi para sa iyo, kundi itanong moitanong mo kung ano ang magagawa mo para sa
kung ano ang magagawa mo para sa iyong bansa.” Ang mga kataganiyong bansa.” Ang mga katagang ito ay winika ni:g ito ay winika ni: a.
a. Aristotle Aristotle b. b. St. St. Thomas Thomas AquinasAquinas c.
c. John John F. F. Kennedy Kennedy d. d. Bill Bill ClintonClinton 7.
7. Ano ang tunay Ano ang tunay na layunin ng lipunan?na layunin ng lipunan? a.
a. kapayapaan kapayapaan b. b. kabutihang kabutihang panlahatpanlahat c.
c. katiwasayan katiwasayan d. d. kasaganaankasaganaan 8.
8. Ano ang Ano ang kabutihang kabutihang panlahat?panlahat? a. Kabutihan ng lahat ng tao a. Kabutihan ng lahat ng tao
b. Kabutihan ng mga pangkat na kasapi ng lipunan b. Kabutihan ng mga pangkat na kasapi ng lipunan c. Kabutihan ng bawat indibidwal na kasapi ng lipunan c. Kabutihan ng bawat indibidwal na kasapi ng lipunan d. Kabutihan ng lipunang nararapat bumalik sa l
9.
9. Ang tunguhin ng lipunan ay Ang tunguhin ng lipunan ay kailangang pareho sa tunguhin ng kailangang pareho sa tunguhin ng bawat indibidwal. Angbawat indibidwal. Ang pangungusap ay:
pangungusap ay:
a. Tama, dahil sa pagkakataon na ganito lamang matitiyak na makakamit ang tunay na a. Tama, dahil sa pagkakataon na ganito lamang matitiyak na makakamit ang tunay na
layunin ng lipunan layunin ng lipunan
b. Tama, dahil mahalagang makiayon ang bawat indibidwal sa
b. Tama, dahil mahalagang makiayon ang bawat indibidwal sa layuning itinalaga ng lipunanlayuning itinalaga ng lipunan c. Mali, dahil may
c. Mali, dahil may natatanging katangian at pangangailangan ang bawat isang indibidwalnatatanging katangian at pangangailangan ang bawat isang indibidwal d. Mali, dahil ang
d. Mali, dahil ang bawat indibidwal sa lipunan ang nararapat na nagtatakda ng mga bawat indibidwal sa lipunan ang nararapat na nagtatakda ng mga layuninlayunin 10. Kalayaan at pagkakapantay-pantay ang nararapat na manaig sa l
10. Kalayaan at pagkakapantay-pantay ang nararapat na manaig sa l ipunan. Angipunan. Ang pangungusap ay:
pangungusap ay: a. Tama, dahil ito ang
a. Tama, dahil ito ang mahalaga upang mangibabaw ang paggalang sa mga karapatan ngmahalaga upang mangibabaw ang paggalang sa mga karapatan ng tao
tao
b. Tama, dahil ito ay inilaan na makamit ng tao sa lipunan ayon sa Likas na Batas b. Tama, dahil ito ay inilaan na makamit ng tao sa lipunan ayon sa Likas na Batas
c. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihang panlahat at sa c. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihang panlahat at sa
pagkakapantay-pantay, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal pantay, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal
d. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal at sa d. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal at sa
pagkakapantay-pantay, masasakripisyo ang kabutihang panlahat pagkakapantay-pantay, masasakripisyo ang kabutihang panlahat 4. Pagkatapos, iwasto ang kanilang s
4. Pagkatapos, iwasto ang kanilang s agot. Gamiting gabay ang resulta ng pagsusulit upangagot. Gamiting gabay ang resulta ng pagsusulit upang mataya ang mga konseptong nangangailangan ng mas malalim na pagtalakay.
mataya ang mga konseptong nangangailangan ng mas malalim na pagtalakay. B. Paghahabi sa layunin ng
B. Paghahabi sa layunin ng aralin at pagganyak aralin at pagganyak
A. Gamit ang
A. Gamit ang objective board objective board , babasahin ng guro ang mga , babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.layunin ng aralin. 1.
1. Natutukoy ang Natutukoy ang mga elemento mga elemento ng kabutihang ng kabutihang panlahat.panlahat. 2.
2. Nakabubuo Nakabubuo ng ng isangisang reciperecipe para sa isang matiwasay na para sa isang matiwasay na lipunan.lipunan. 3.
3. Nakapagpapahayag ng damdNakapagpapahayag ng damdamin ukol sa isang matiwasay na lipunan sa pamin ukol sa isang matiwasay na lipunan sa pamamagitan ngamamagitan ng pagguhit.
B.Tingnan ang bawat larawan at tukuyin ang ipinakikitang sitwasyon ng lipunan sa kasalukuyan B.Tingnan ang bawat larawan at tukuyin ang ipinakikitang sitwasyon ng lipunan sa kasalukuyan ..
Ipalarawan ang opinyon ng mga mag-aaral ukol dito.
Ipalarawan ang opinyon ng mga mag-aaral ukol dito. Tumawag ng dalawa hanggang tatlongTumawag ng dalawa hanggang tatlong mag-aaral na magbabahagi.
mag-aaral na magbabahagi. (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Gawin sa loob ng 5 minuto) ((Integrative Approach)Integrative Approach)
C. Pag-uugnay ng mga C. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong halimbawa sa bagong aralin aralin
Pakinggan at panoorin ang awiting isinulat
Pakinggan at panoorin ang awiting isinulat at inawit ni Noel at inawit ni Noel Cabangon na may pamagat na “Ako’yCabangon na may pamagat na “Ako’y Isang Mabuting Pilipino”
Isang Mabuting Pilipino”.. https://www.youtube.com/whttps://www.youtube.com/watch?v=hkfOuCzJl78.atch?v=hkfOuCzJl78. Tumawag Tumawag ng mgang mga mag-aaral na magsasagot ng mga katanungan na nasa
mag-aaral na magsasagot ng mga katanungan na nasa ibaba.ibaba. (Gawin sa loob ng 10 minuto)(Gawin sa loob ng 10 minuto) ((Integrative and Reflective Approach)Integrative and Reflective Approach)
“Ako’y Isang Mabuting Pilipino” “Ako’y Isang Mabuting Pilipino”
ni: Noel Cabangon ni: Noel Cabangon Ako’y isang mabuting
Ako’y isang mabuting Pilipino Pilipino Minamahal ko ang bayan ko Minamahal ko ang bayan ko Tinutupad ko ang aking mga tungkulin Tinutupad ko ang aking mga tungkulin Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin
Tumatawid ako sa tamang tawiran Tumatawid ako sa tamang tawiran Sumasakay ako sa tamang sakayan Sumasakay ako sa tamang sakayan
Pumipila at ‘di nakikipag
Pumipila at ‘di nakikipag-unahan-unahan At ‘di ako pasiga
Bumababa’t nagsasakay ako sa tamang sakayan Bumababa’t nagsasakay ako sa tamang sakayan
(Nagbababa ako sa tamang babaan) (Nagbababa ako sa tamang babaan) ‘di nakahambalang parang walang pakiaalam ‘di nakahambalang parang walang pakiaalam Pinagbibigyan kong mga tumatawid sa kalsada Pinagbibigyan kong mga tumatawid sa kalsada
Humihinto ako ‘pag ang ilaw ay pula Humihinto ako ‘pag ang ilaw ay pula
[chorus] [chorus]
‘pagkat ako’y isang mabuting Pilipino ‘pagkat ako’y isang mabuting Pilipino
Minamahal ko ang bayan ko Minamahal ko ang bayan ko Tinutupad ko ang aking mga tungkulin Tinutupad ko ang aking mga tungkulin Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin ‘Di ako nagongotong o nagbibigay ng lagay ‘Di ako nagongotong o nagbibigay ng lagay Ticket lamang ang tinatanggap kong ibinibigay Ticket lamang ang tinatanggap kong ibinibigay
Ako’y nakatayo doon mismo sa kanto Ako’y nakatayo doon mismo sa kanto
At ‘di nagtatago sa ilalim ng puno At ‘di nagtatago sa ilalim ng puno ‘D
‘Di ako nagkakalat ng basura sa lansangani ako nagkakalat ng basura sa lansangan ‘Di bumubuga ng usok ang aking sasakyan ‘Di bumubuga ng usok ang aking sasakyan Inaayos ko ang mga kalat sa basurahan Inaayos ko ang mga kalat sa basurahan
Inaalagaan ko ang ating kapaligiran Inaalagaan ko ang ating kapaligiran
[repeat chorus] [repeat chorus]
Lagi akong nakikinig sa aking mga magulang Lagi akong nakikinig sa aking mga magulang
Kaya’t pag
Kaya’t pag-aaral ay aking pinagbubutihan-aaral ay aking pinagbubutihan ‘‘di ako gumagamit ng bawal na gamotdi ako gumagamit ng bawal na gamot
O kaya’y tumatambay at sa eskwela’y ‘di pumapasok O kaya’y tumatambay at sa eskwela’y ‘di pumapasok
Ipinagtatanggol ko ang aking karangalan Ipinagtatanggol ko ang aking karangalan ‘pagkat ito lamang ang tangi
‘pagkat ito lamang ang tangi kong kayamanankong kayamanan ‘di ko ibinebenta ang aking kinabukasan ‘di ko ibinebenta ang aking kinabukasan Ang boto ko’y aking pinahahalagahan Ang boto ko’y aking pinahahalagahan
[repeat chorus] [repeat chorus]
Ako’y isang tapat at totoong lingkod ng bay Ako’y isang tapat at totoong lingkod ng bayanan
Pabor o lagay ay ‘di ko pinapayagan Pabor o lagay ay ‘di ko pinapayagan Tapat ang serbisyo ko sa
Tapat ang serbisyo ko sa mamamayanmamamayan ‘Di ko ibinubulsa ang pera ng bayan ‘Di ko ibinubulsa ang pera ng bayan Ipinagtatanggol ko ang mamamayang Pilipino Ipinagtatanggol ko ang mamamayang Pilipino
Mga karapatan nila’y kinikilala ko Mga karapatan nila’y kinikilala ko Iginagalang ko ang aking kapwa tao Iginagalang ko ang aking kapwa tao Ipinaglalaban ko ang dangal ng bayan ko. Ipinaglalaban ko ang dangal ng bayan ko.
[repeat chorus twice] [repeat chorus twice]
Pagkat ako’y isang mabuting Pilipino Pagkat ako’y isang mabuting Pilipino Pagkat ako’y isang mabuting Pilipino Pagkat ako’y isang mabuting Pilipino Pagkat ako’y isang mabuting Pilipino Pagkat ako’y isang mabuting Pilipino Tanong:
Tanong: 1.
1. Ano-ano ang mga Ano-ano ang mga katangiang dapat tagkatangiang dapat taglayin ng isang responslayin ng isang responsableng mamamayan?ableng mamamayan? 2.
2. Ano-ano ang mga Ano-ano ang mga pananagutan ng isang pananagutan ng isang indibidwal sa ating lipunindibidwal sa ating lipunan?an? 3.
3. Paano ito nakPaano ito nakatutulong sa patutulong sa pagkamit ng agkamit ng kabutihang panlahatkabutihang panlahat o common good o common good ?? D. Pagtalakay ng bagong
D. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng konsepto at paglalahad ng
Gamit ang
Gamit ang Powerpoint PresentationPowerpoint Presentation, talakayin ng guro ang mga sitwasyon sa bansa kung saan, talakayin ng guro ang mga sitwasyon sa bansa kung saan kapansin-pansin ang hindi pagkakasundo o pag-aalitan ng mga tao, kaguluhan sa pulitika at kapansin-pansin ang hindi pagkakasundo o pag-aalitan ng mga tao, kaguluhan sa pulitika at
bagong
bagong kasanayan kasanayan #1 #1 opisyal opisyal ng ng gobyerno, gobyerno, negosyo, negosyo, kahirapan, kahirapan, gutom, gutom, sakuna sakuna at at mga mga isyung isyung nagpapakita nagpapakita sa sa kalagayankalagayan ng kasalukuyang lipunan
ng kasalukuyang lipunan at at sagutin ang sumususagutin ang sumusunod na tanong.nod na tanong. (Gawin sa loob ng 10 minuto)(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective/Constructivist Approach
(Reflective/Constructivist Approach)) 1.
1. Mulat ka ba sa Mulat ka ba sa mga nangyayari sa mga nangyayari sa lipunan sa kasalukuyan? Pangatuwlipunan sa kasalukuyan? Pangatuwiranan.iranan. 2.
2. Hindi man tuwirang nabibigkas ng maraming Hindi man tuwirang nabibigkas ng maraming tao ay marami rin ang nangangaratao ay marami rin ang nangangarap ng matiwasayp ng matiwasay na lipunan at marahil ay isa ka sa mga ito. Paano nga kaya magkakaroon ng katiwasayan sa na lipunan at marahil ay isa ka sa mga ito. Paano nga kaya magkakaroon ng katiwasayan sa lipunan? Magbigay ng halimbawa.
lipunan? Magbigay ng halimbawa. 3.
3. Ano kaya Ano kaya ang maipapaang maipapayo mo? yo mo? Bakit?Bakit? E. Pagtalakay ng bagong E. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #2 bagong kasanayan #2
Pangkatin ang klase sa limang pangkat. Bigyan
Pangkatin ang klase sa limang pangkat. Bigyan ngng Manila paperManila paper atat marker marker ang bawat isang grupo. ang bawat isang grupo. Gumawa ng isang
Gumawa ng isang reciperecipe para sa Matiwasay na Lipunan. Sundin ang gabay na direksyon sapara sa Matiwasay na Lipunan. Sundin ang gabay na direksyon sa ibaba. Pumili ng isang miyembrong magbabahagi ng natapos na gawain.
ibaba. Pumili ng isang miyembrong magbabahagi ng natapos na gawain. (Gawin sa loob ng 10(Gawin sa loob ng 10 minuto)
minuto) ( (Reflective Approach)Reflective Approach) Sigurado akong nakakita ka na ng
Sigurado akong nakakita ka na ng reciperecipe para sa pagluluto ng isang pagkain. Malinaw napara sa pagluluto ng isang pagkain. Malinaw na nakasulat dito ang mga sangkap at ang sukat ng mga ito. Nakasulat din ang malinaw na detalye nakasulat dito ang mga sangkap at ang sukat ng mga ito. Nakasulat din ang malinaw na detalye ng paraan ng pagluluto nito. Kung isusulat natin ang
ng paraan ng pagluluto nito. Kung isusulat natin ang reciperecipe para sa matiwasay na lipunan, ano para sa matiwasay na lipunan, ano kaya ang sangkap nito at paano kaya ito makakamit? Gagawin mo iyan sa gawaing ito:
kaya ang sangkap nito at paano kaya ito makakamit? Gagawin mo iyan sa gawaing ito: RecipeRecipe para sa Matiwasay na Lipunan. Ang magiging nilalaman nito ay ang sumusunod:
para sa Matiwasay na Lipunan. Ang magiging nilalaman nito ay ang sumusunod:
Sangkap na kinakailangan upang matiyak ang katiwasayan ng lipunan Sangkap na kinakailangan upang matiyak ang katiwasayan ng lipunan
Mga tiyak na sukat nito, katulad ng tasa, kutsara o Mga tiyak na sukat nito, katulad ng tasa, kutsara o kutsarita, kilo, gramo, at iba pa.kutsarita, kilo, gramo, at iba pa.
Pamamaraan kung paano magagamit ang Pamamaraan kung paano magagamit ang mga sangkap na mga sangkap na inilagay (hal. inilagay (hal. Ilagay angIlagay ang katarungan sa isang malaking lalagyan at haluan ito ng pagmamahal. Matapos itong katarungan sa isang malaking lalagyan at haluan ito ng pagmamahal. Matapos itong mapagsama-sama ay budburan ito ng bukas na komunikasyon)
F. Paglinang sa F. Paglinang sa Kabihasahan (Tungo sa Kabihasahan (Tungo sa Formative Assessment) Formative Assessment)
Sagutin ang sumusunod na tanong sa notbuk. Ibahagi ang kasagutan sa klase: Sagutin ang sumusunod na tanong sa notbuk. Ibahagi ang kasagutan sa klase: 1. Ano ang iyong naging
1. Ano ang iyong naging realisasyon matapos maisagawa ang gawain?realisasyon matapos maisagawa ang gawain? 2. Ano ang pinakamahalagang sangkap sa
2. Ano ang pinakamahalagang sangkap sa pagkakaroon ng matiwasay na lipunan? Ipaliwanag.pagkakaroon ng matiwasay na lipunan? Ipaliwanag. 3. Ano ang pinakamahalagang pamamaraan sa pagkakaroon ng matiwasay na lipunan?
3. Ano ang pinakamahalagang pamamaraan sa pagkakaroon ng matiwasay na lipunan? Ipaliwanag. Ipaliwanag. G. Paglalapat sa aralin sa G. Paglalapat sa aralin sa pang-araw-araw na buhay pang-araw-araw na buhay
Itala sa notbuk ang mga
Itala sa notbuk ang mga pansariling pamamaraan upang makamit ang kabutihang panlahat.pansariling pamamaraan upang makamit ang kabutihang panlahat. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Constructivist Approach) (Reflective/Constructivist Approach) 1. 1. ________________________________________________________________ 2. 2. ________________________________________________________________ 3. 3. ________________________________________________________________ 4. 4. ________________________________________________________________ 5. 5. ________________________________________________________________ H.
H. Paglalahat Paglalahat sa sa aralin aralin Sa Sa pamamagitan pamamagitan lamang lamang ng ng lipunan lipunan makakamit makakamit ng ng tao tao ang ang layunin layunin ng ng kanyangkanyang
pagkakalikha sapagkat binubuo ang tao ng lipunan at binubuo ng lipunan ang tao. Ang tunay na pagkakalikha sapagkat binubuo ang tao ng lipunan at binubuo ng lipunan ang tao. Ang tunay na tunguhin ng lipunan ay ang kabutihan ng komunidad na nararapat bumalik sa lahat ng indibidwal tunguhin ng lipunan ay ang kabutihan ng komunidad na nararapat bumalik sa lahat ng indibidwal na kasapi nito at ito ang tunay na kahulugan ng kabutihang panlahat.
na kasapi nito at ito ang tunay na kahulugan ng kabutihang panlahat. I.
I. Pagtataya Pagtataya ng ng Aralin Aralin Isulat Isulat ang ang mga mga katangian katangian ng ng isang isang matiwasay matiwasay na na lipunan lipunan sa sa pamamagitan pamamagitan ng ng malikhaingmalikhaing pamamaraan. Gumawa ng
pamamaraan. Gumawa ng drawing drawing nito sa isang nito sa isang bondpaper bondpaper . Mahalagang maglakip ng maikling. Mahalagang maglakip ng maikling paglalarawan sa ginawang representasyon.
paglalarawan sa ginawang representasyon. (Gawin sa loob ng 10 minuto)(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist (Constructivist Approach)
Approach) Kraytirya: Kraytirya:
a.
a. Pagiging Pagiging malikhain malikhain 40%40% b.
c.
c. Pagkakatugma sa Pagkakatugma sa ninanais na ninanais na paglalarawan paglalarawan 20%20% d.
d. Kalinisan Kalinisan 10%10% J. Karagdagang gawain para
J. Karagdagang gawain para sa takdang-aralin at sa takdang-aralin at remediation
remediation
A.
A. Magsagawa ng pananaliksik sa alinmang sumusuMagsagawa ng pananaliksik sa alinmang sumusunod na pamamaraan: maaaring nod na pamamaraan: maaaring sa silid-sa silid-aklatan,
aklatan, internetinternet oo interview interview tungkol sa mga tungkol sa mga kasalukuyang kalagayan, katangian,kasalukuyang kalagayan, katangian, kontribusyon at layunin ng sumusunod na
kontribusyon at layunin ng sumusunod na institusyong panlipunan:institusyong panlipunan: Paaralan Paaralan Simbahan Simbahan Pamilya Pamilya Negosyo Negosyo Pamahalaan Pamahalaan B.
B. Pagkatapos nito, gumawa ng Pagkatapos nito, gumawa ng isang komprehensibong ulat tungkol dito o isaisang komprehensibong ulat tungkol dito o isangng dokumentaryo o pagsasadula ang bawat pangkat.
dokumentaryo o pagsasadula ang bawat pangkat. C.
C. Maghanda para sa presentasyMaghanda para sa presentasyon ng ginawang pananaliksik.on ng ginawang pananaliksik. IV. MgaTala
IV. MgaTala V. Pagninilay V. Pagninilay
A. Bilang ng mag-aaral na A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa nakakuha ng 80% sa pagtataya. pagtataya. B. Bilang ng mag-aaral na B. Bilang ng mag-aaral na nangangailangan ng iba nangangailangan ng iba pang gawain para sa pang gawain para sa remediation
remediation C. Nakatulong ba ang C. Nakatulong ba ang
remedia
remedial? Bilang ng mag-l? Bilang ng mag-aaral na nakaunawa sa aaral na nakaunawa sa
aralin? aralin?
D. Bilang ng mga mag-aaral D. Bilang ng mga mag-aaral
na magpapatuloy sa na magpapatuloy sa remediation
remediation?? E. Alin sa mga
E. Alin sa mga istratehiyangistratehiyang pagtuturo ang nakatulong pagtuturo ang nakatulong nang lubos? Paano ito nang lubos? Paano ito nakatulong?
nakatulong?
F. Anong suliranin ang aking F. Anong suliranin ang aking naranasang solusyunan sa naranasang solusyunan sa tulong ng aking tulong ng aking punongguro at superbisor? punongguro at superbisor? G. Anong kagamitang panturo G. Anong kagamitang panturo ang aking nadibuhong nais ang aking nadibuhong nais kong ibahagi sa mga kong ibahagi sa mga kapwa ko guro? kapwa ko guro?
D A I L Y L E S S
D A I L Y L E S S O N LO N LO GO G (Pang-araw-ara (Pang-araw-araw w nana
Tala
Tala sa sa PagtuturoPagtuturo
Paaralan
Paaralan Baitang/ Baitang/ AntasAntas 99
Guro Asignatura
Guro Asignatura Edukasyon sa PagpapakataoEdukasyon sa Pagpapakatao
Petsa/Oras Markahan
Petsa/Oras Markahan UnaUna
IKALAWANG ARAW
IKALAWANG ARAW
I. Layunin I. Layunin A. Pamantayang A. Pamantayang Pangnilalaman PangnilalamanNaipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa lipunan at l
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa lipunan at l ayunin nito-ang kabutihang panlahat.ayunin nito-ang kabutihang panlahat.
B. Pamantayan sa B. Pamantayan sa
Pagganap Pagganap
Naisasagawa ng mag-aaral ang isang proyekto na makatutulong sa
Naisasagawa ng mag-aaral ang isang proyekto na makatutulong sa isang pamayanan o sektor saisang pamayanan o sektor sa pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural at pangkapayapaan.
pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural at pangkapayapaan. C. Mga kasanayan sa
C. Mga kasanayan sa Pagkatuto. Isulat ang Pagkatuto. Isulat ang code
code ng bawat kasanayan ng bawat kasanayan a.
a. Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat sa pamilya,sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan.
paaralan, pamayanan o lipunan. EsP9PLIa-1.2EsP9PLIa-1.2 b.
b. Nakabubuo ng Nakabubuo ng komprehensibong ulat komprehensibong ulat o dokumentaryo o dokumentaryo o pagsasadula o pagsasadula tungkol sa ginagtungkol sa ginagawa ng awa ng 55 institusyong panlipunan upang makamit ang kabutihang panlahat (paaralan, simbahan, pamilya, institusyong panlipunan upang makamit ang kabutihang panlahat (paaralan, simbahan, pamilya, negosyo, pamahalaan).
negosyo, pamahalaan). c.
c. Napahahalagahan Napahahalagahan ang kabutihang ang kabutihang panlahat sa panlahat sa pamamagitan ng pamamagitan ng pagtukoy sa mgpagtukoy sa mga hadlang a hadlang atat mga kondisyon sa pagkamit ng layunin ng lipunan.
mga kondisyon sa pagkamit ng layunin ng lipunan. II. Nilalaman
II. Nilalaman
Modyul 1: Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Modyul 1: Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
A. SanggunianA. Sanggunian
1. Mga pahina sa Gabay ng 1. Mga pahina sa Gabay ng
Guro Guro
Gabay sa Pagtuturo: Edukasyon sa Pagpapakatao 9
Gabay sa Pagtuturo: Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TGTG p. 5 p. 5
2. Mga Pahina sa 2. Mga Pahina sa
Kagamitang Kagamitang
Pang-Mag-Modyul para sa Mag-aaral: Edukasyon sa
aaral aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk 3. Mga pahina sa Teksbuk 4. Karagdagang Kagamitan 4. Karagdagang Kagamitan
mula sa
mula sa portal portal ng ng Learning Resource Learning Resource
http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883 http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883
B. Iba pang Kagamitang B. Iba pang Kagamitang
Panturo Panturo
Isang sanaysay mula sa
Isang sanaysay mula sa InternetInternet
http://sanaysaynigorio.blogspot.com/2009
http://sanaysaynigorio.blogspot.com/2009/02/walang-nagbago-kahit-mara/02/walang-nagbago-kahit-maraming-pagbabago.htmlming-pagbabago.html Panturong Biswal:
Panturong Biswal: LCD projector, laptop,colored papers, markerLCD projector, laptop,colored papers, marker
III.
III.PamamaraanPamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Balik-Aral sa nakaraang aralin at pagsisimula ng aralin at pagsisimula ng bagong aralin.
bagong aralin.
Gamit ang
Gamit ang Powerpoint PresentationPowerpoint Presentation, pasagutan ang mga tanong sa ibaba bilang pagbabalik-aral sa, pasagutan ang mga tanong sa ibaba bilang pagbabalik-aral sa mga pagkatuto tungkol sa kanilang pananaw sa matiwasay na lipunan at sa mga sangkap o mga pagkatuto tungkol sa kanilang pananaw sa matiwasay na lipunan at sa mga sangkap o elementong kailangan upang makamit ang isang matiwasay na lipunan. Tumawag ng ilang elementong kailangan upang makamit ang isang matiwasay na lipunan. Tumawag ng ilang mag-aaral upang makakuha ng mga sagot.
aaral upang makakuha ng mga sagot. (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)(Reflective Approach) 1.
1. Ano-ano ang mga Ano-ano ang mga katangian na dapat katangian na dapat taglayin ng isang resptaglayin ng isang responsableng mamamayan?onsableng mamamayan? 2.
2. Ano-ano ang ang Ano-ano ang ang mga pananagutan mga pananagutan ng isang indibidwal sa ng isang indibidwal sa ating lipunan?ating lipunan? 3.
3. Paano ito nakatulong Paano ito nakatulong sa pagkamit ng isang sa pagkamit ng isang matiwasay na lipunan?matiwasay na lipunan? B. Paghahabi sa layunin ng
B. Paghahabi sa layunin ng aralin at pagganyak aralin at pagganyak
.
. Gamit Gamit angang objective board objective board , babasahin ng guro ang mga l, babasahin ng guro ang mga l ayunin ng aralin.ayunin ng aralin. 1.
1. Nakapagsusuri ng Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng mga halimbawa ng pagsasaalang-alang sa kabupagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat satihang panlahat sa pamilya,
pamilya,
paaralan, pamayanan o lipunan. paaralan, pamayanan o lipunan. 2.
2. Nakabubuo ng komprehensibong Nakabubuo ng komprehensibong ulat o dokumentaryo o pagsasadulat o dokumentaryo o pagsasadula tungkol sa ginagawa ngula tungkol sa ginagawa ng 5 institusyong panlipunan upang makamit ang
5 institusyong panlipunan upang makamit ang kabutihang panlahat (paaralan, simbahan,kabutihang panlahat (paaralan, simbahan, pamilya, negosyo, pamahalaan).
pamilya, negosyo, pamahalaan). 3.
3. Napahahalagahan ang kabutihang Napahahalagahan ang kabutihang panlahat sa pamamagitan panlahat sa pamamagitan ng pagtukoy sa mga hadlang atng pagtukoy sa mga hadlang at mga kondisyon sa pagkamit ng layunin ng lipunan.
B. Isagawa ang larong
B. Isagawa ang larong charadecharade, pagbalik-, pagbalik-aralan ang iba’t ibang institusyong panlaralan ang iba’t ibang institusyong panl ipunan naipunan na nakasulat sa
nakasulat sa colored paper.colored paper. Hatiin sa dalawang grupo ang buong klase, Hatiin sa dalawang grupo ang buong klase, kababaihan atkababaihan at kalalakihan, para sa paglalaro. Ilalarawan ang bawat institusyong
kalalakihan, para sa paglalaro. Ilalarawan ang bawat institusyong nakuha sa pamamagitan ngnakuha sa pamamagitan ng paggalaw lamang ng k
paggalaw lamang ng katawan at pagpapakita ng iba’t ibang siatawan at pagpapakita ng iba’t ibang si mbolo na nagpapahiwatig ng naismbolo na nagpapahiwatig ng nais tukuying institusyon.
tukuying institusyon. (Gawin sa loob ng 10 minuto)(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist/Collaborative Approach)(Constructivist/Collaborative Approach)
C. Pag-uugnay ng mga C. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong halimbawa sa bagong aralin aralin
Mula sa isinagawang paglalaro, itala sa bawat kolum ang ilang mga detalye na naglalarawan sa Mula sa isinagawang paglalaro, itala sa bawat kolum ang ilang mga detalye na naglalarawan sa mga institusyong panlipunan. Pasagutan ang mga tanong sa
mga institusyong panlipunan. Pasagutan ang mga tanong sa ibaba. Ibahagi ng lider ng dalawangibaba. Ibahagi ng lider ng dalawang grupo ang natapos na gawain.
grupo ang natapos na gawain. (Gawin sa loob ng 5 (Gawin sa loob ng 5 minuto)minuto) (Collaborative/Constructivist(Collaborative/Constructivist Approach)
Approach)
Paaralan Simbahan Negosyo
Paaralan Simbahan Negosyo Pamilya Pamilya PamahalaanPamahalaan
1.
1. Ano-ano ang mga Ano-ano ang mga katangian ng mgkatangian ng mga institusyong nabanggit?a institusyong nabanggit?
2. Ano-ano ang tunguhin at layunin ng bawat sektor na naglalarawan ng pagkamit ng 2. Ano-ano ang tunguhin at layunin ng bawat sektor na naglalarawan ng pagkamit ng
kabutihang panlahat? kabutihang panlahat? D. Pagtalakay
D. Pagtalakay ng bagng bagongong konsepto at paglalahad konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1 ng bagong kasanayan #1
Basahin ang sanaysay na ipapakita mula sa isang
Basahin ang sanaysay na ipapakita mula sa isang Powerpoint PresentationPowerpoint Presentation. Sagutan sa notbuk ang. Sagutan sa notbuk ang mga tanong.
WALANG NAGBAGO, KAHIT MARAMING PAGBABAGO WALANG NAGBAGO, KAHIT MARAMING PAGBABAGO
ni Gregorio V. Bituin Jr. ni Gregorio V. Bituin Jr.
Matagal na nating pangarap ang pagbabago. At alam nating kahit
Matagal na nating pangarap ang pagbabago. At alam nating kahit ang mga susunod naang mga susunod na henerasyon ay maghahangad nito, lalo na’t nakikita
henerasyon ay maghahangad nito, lalo na’t nakikita at nararamdaman nila ang malaking agwat ng at nararamdaman nila ang malaking agwat ng mahihirap at mayayaman. Ngunit ang kadalasang lumalaganap lamang sa
mahihirap at mayayaman. Ngunit ang kadalasang lumalaganap lamang sa mediamedia ay ang mga ay ang mga pangyayari at balita hinggil sa
pangyayari at balita hinggil sa mga naghaharing uri sa lipunan. Ang mga rigodon ng mga naghaharing uri sa lipunan. Ang mga rigodon ng mga pulitikongmga pulitikong imbes na paglilingkod sa
imbes na paglilingkod sa sambayanan ang inaatupag ay nakatingin na sa sambayanan ang inaatupag ay nakatingin na sa susunod na pambansangsusunod na pambansang eleksyon.
eleksyon.
Magsuri tayo. Ito bang mga pulitikong ito
Magsuri tayo. Ito bang mga pulitikong ito ay may nagawa para magkaroon tayo ngay may nagawa para magkaroon tayo ng moratoryum sa demolisyon? May nagawa ba sila para
moratoryum sa demolisyon? May nagawa ba sila para makakain ng sapat ang ating pamilya samakakain ng sapat ang ating pamilya sa baw
bawat araw? Ang kanilang ginagawa’y pulos buladas at araw? Ang kanilang ginagawa’y pulos buladas lamang, pangako dito, pangako doon kapaglamang, pangako dito, pangako doon kapag kampanyang elektoral. Nasaan na ang isyu ng maralita
kampanyang elektoral. Nasaan na ang isyu ng maralita kapag sila’y naupo na sa kapag sila’y naupo na sa poder? Nasaan?poder? Nasaan? Sa totoo lang, walang pakialam ang mga maralita sa bangayan ng mga pulitiko, Sa totoo lang, walang pakialam ang mga maralita sa bangayan ng mga pulitiko, administrasyon man o
mapa-administrasyon man o mapa-oposisyon. Pagkat ito’y bangayan lamang ng mga oposisyon. Pagkat ito’y bangayan lamang ng mga naghaharing uri, nanaghaharing uri, na ang makikinabang pa rin ay sila-sila. Ang mga mahihirap, nasaan?
ang makikinabang pa rin ay sila-sila. Ang mga mahihirap, nasaan? Ang pakialam ng maralita ay kung
Ang pakialam ng maralita ay kung papaano babaguhin ang papaano babaguhin ang kanilang kalagayan, paanokanilang kalagayan, paano makakaahon sa kinasasadlakang kahirapan at kung paano wawasakin ang s
makakaahon sa kinasasadlakang kahirapan at kung paano wawasakin ang s istemangistemang mapagsamantala sa lipunan
mapagsamantala sa lipunan – –ang lipunang kapitalismo.ang lipunang kapitalismo.
Sadyang napakabilis ng pagbabago sa lipunan, pero wala pa
Sadyang napakabilis ng pagbabago sa lipunan, pero wala pa rin talagang nagbago sarin talagang nagbago sa lipunan. Napakabilis dahil mabilis
lipunan. Napakabilis dahil mabilis ang pag-abante ng teknolohiya. Wala pang isang dekada ang pag-abante ng teknolohiya. Wala pang isang dekada angang nakalilipas nang mauso ang
nakalilipas nang mauso ang pager pager . Ngayon ay. Ngayon ay cellphonecellphone na at marami pa a na at marami pa a ng naiimbento para sang naiimbento para sa kaunlaran (daw) ng lahat pero hindi naman kaya ng
Pero wala pa rin talagang nagbago sa
Pero wala pa rin talagang nagbago sa lipunan, dahil hanggang ngayon, hindi pa rin lipunan, dahil hanggang ngayon, hindi pa rin pantay- pantay-pantay ang kalagayan ng tao sa
pantay ang kalagayan ng tao sa lipunan. Patuloy pa ring yumayaman ang mga lipunan. Patuloy pa ring yumayaman ang mga mayayaman, habangmayayaman, habang lalong naghihirap ang mga mahihirap. Nasaan ang pagbabago? Nasaan na
lalong naghihirap ang mga mahihirap. Nasaan ang pagbabago? Nasaan na itong pagbabagongitong pagbabagong matagal nang inaasam nating mga mahihirap?
matagal nang inaasam nating mga mahihirap? Ang nais nating pagbabago ay ang
Ang nais nating pagbabago ay ang tunay na pagbabago ng tunay na pagbabago ng sistema ng lipunan, hindisistema ng lipunan, hindi pagbabago lamang ng sistema sa gobyerno. Hindi lamang relyebo
pagbabago lamang ng sistema sa gobyerno. Hindi lamang relyebo ng mga namumuno ang atingng mga namumuno ang ating pangarap, kundi pagpawi mismo ng mga uri sa
pangarap, kundi pagpawi mismo ng mga uri sa lipunan upang maging maayos at pantay-pantay anglipunan upang maging maayos at pantay-pantay ang kalakaran at ang ating kalagayan. Kailangang pantay ang
kalakaran at ang ating kalagayan. Kailangang pantay ang distribusyon ng yaman sa lipunan.distribusyon ng yaman sa lipunan. Kailangang pawiin ang pagmamay-ari ng iilan sa
Kailangang pawiin ang pagmamay-ari ng iilan sa mga kagamitan sa produksyonmga kagamitan sa produksyon – –na ginagamit sana ginagamit sa pagsasamantala sa kasalukuyang lipunan.
pagsasamantala sa kasalukuyang lipunan.
Malupit ang sistemang kapitalismo. Napakalupit. At tama lamang na
Malupit ang sistemang kapitalismo. Napakalupit. At tama lamang na pangarapin natin angpangarapin natin ang isang lipunang makatao upang ang lahat naman
isang lipunang makatao upang ang lahat naman ay makinabang. Kung mapapalitan ang sistema ngay makinabang. Kung mapapalitan ang sistema ng lipunan at ang mga maralita at
lipunan at ang mga maralita at manggagawa ang mapupunta sa poder, tiyakin nating ang hustisyamanggagawa ang mapupunta sa poder, tiyakin nating ang hustisya ay para sa lahat, dahil ito mismo ang prinsipyo ng sosyalismo.
ay para sa lahat, dahil ito mismo ang prinsipyo ng sosyalismo. At makakamit natin ito, hindi sa patu
At makakamit natin ito, hindi sa patunga-tunganga, kundi sa ating aktibo at tnga-tunganga, kundi sa ating aktibo at tuloy-tuloy nauloy-tuloy na pagkilos upang abutin ang ating pangarap. Kilos na, kaibigan. Ngayon!
pagkilos upang abutin ang ating pangarap. Kilos na, kaibigan. Ngayon! Sagutin ang sumusunod na katanungan:
Sagutin ang sumusunod na katanungan: 1.
1. Sa iyong palagay, ano ang damdamin Sa iyong palagay, ano ang damdamin ng sumulat ng sanaysay tungkol sa kalagayang sumulat ng sanaysay tungkol sa kalagayan ng atingn ng ating lipunan sa kasalukuyan? Pangatuwiranan.
lipunan sa kasalukuyan? Pangatuwiranan. 2.
2. Ano-ano ang papel ng mga pulitiko sa ating lipunan at paano sila nakaaambag Ano-ano ang papel ng mga pulitiko sa ating lipunan at paano sila nakaaambag sa pagkamitsa pagkamit ng ating lipunan ng kabutihang panlahat?
ng ating lipunan ng kabutihang panlahat? 3.
3. Ayon sa may akda, ano ang Ayon sa may akda, ano ang pwede mong gawpwede mong gawin upang makamit ang isang in upang makamit ang isang lipunang makataolipunang makatao upang ang bawat indibidwal ay makinabang?
upang ang bawat indibidwal ay makinabang? 4.
E. Pagtalakay ng bagong E. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #2 ng bagong kasanayan #2
Hatiin ang klase sa 5 pangkat na tutukoy sa limang institusyong panlipunan. Mula sa naging resulta Hatiin ang klase sa 5 pangkat na tutukoy sa limang institusyong panlipunan. Mula sa naging resulta ng pananaliksik, ang bawat pangkat ay magsasagawa ng isang komprehensibong ulat o ng pananaliksik, ang bawat pangkat ay magsasagawa ng isang komprehensibong ulat o dokumentaryo o pagsasadula. Ipakita sa kabuuang paglalahad ang mga sagot sa mga tanong sa dokumentaryo o pagsasadula. Ipakita sa kabuuang paglalahad ang mga sagot sa mga tanong sa itaas. Gamitin ang kraytirya na nasa ibaba.
itaas. Gamitin ang kraytirya na nasa ibaba. (Gawin sa loob ng 15 minuto)(Gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative(Collaborative Approach)
Approach)
Unang Pangkat: Paaralan Unang Pangkat: Paaralan
Pangalawang Pangkat: Simbahan Pangalawang Pangkat: Simbahan Ikatlong Pangkat: Pamilya
Ikatlong Pangkat: Pamilya Ikaapat na Pangkat: Negosyo Ikaapat na Pangkat: Negosyo Ikalimang Pangkat: Pamahalaan Ikalimang Pangkat: Pamahalaan Kraytirya:
Kraytirya: a.
a. Malinaw Malinaw na na layunin layunin ng ng institusyon institusyon na na napili napili - - 40%40% b.
b. May May angkop angkop at at makabuluhang makabuluhang kaalaman kaalaman tungkol tungkol sa sa institusyon institusyon na na napili napili - - 30%30% c. May hindi pangkaraniwang nilalaman na nakapupukaw ng
c. May hindi pangkaraniwang nilalaman na nakapupukaw ng interes at nakadaragdag sainteres at nakadaragdag sa kabuluhan
kabuluhan ng ng dokumentaryo dokumentaryo - - 20%20%
d.May kawili-wiling simula, lohikal at malaman na pagtalakay ng nilalaman d.May kawili-wiling simula, lohikal at malaman na pagtalakay ng nilalaman – – 10% 10% F. Paglinang sa F. Paglinang sa Kabihasahan (Tungo sa Kabihasahan (Tungo sa Formative Assessment) Formative Assessment)
Suriin ang kasalukuyang kalagayan, katangian, kontribusyon at layunin ng sumusunod na Suriin ang kasalukuyang kalagayan, katangian, kontribusyon at layunin ng sumusunod na institusyong panlipunan at sumulat ng maikling paglalarawan sa bawat isang institusyon o
institusyong panlipunan at sumulat ng maikling paglalarawan sa bawat isang institusyon o sector sector ng ng lipunan.
lipunan. (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach) (Reflective Approach)
Paaralan Paaralan Simbahan Simbahan Pamilya Pamilya Negosyo Negosyo Pamahalaan Pamahalaan
G. Paglalapat sa aralin sa G. Paglalapat sa aralin sa
pang-araw-araw na buhay pang-araw-araw na buhay
Pasagutan ang
Pasagutan ang tanong. tanong. Isulat sa Isulat sa notbuk ang notbuk ang sagot.sagot. (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective(Reflective Approach)
Approach)
Kung gusto mong matanggap ang kabutihan mula sa lipunan, paano ka naman tutugon sa hamon Kung gusto mong matanggap ang kabutihan mula sa lipunan, paano ka naman tutugon sa hamon ng kabutihang panlahat?
ng kabutihang panlahat?
H.
H. Paglalahat Paglalahat sa sa aralin aralin Ang Ang tunay tunay na na paggalang paggalang sa sa dignidad dignidad ng ng tao tao ay ay nangangailangan nangangailangan ng ng pagkamit pagkamit sa sa kabutihangkabutihang panlahat. Ganap lamang na masasabing tunay na kinikilala ang dignidad ng tao kung nananaig sa panlahat. Ganap lamang na masasabing tunay na kinikilala ang dignidad ng tao kung nananaig sa lahat ng pagkakataon ang kabutiha
lahat ng pagkakataon ang kabutihang panlahat. ng panlahat. Ang lahat ng tao ay nararapat na magmAng lahat ng tao ay nararapat na magmalasakitalasakit upang lumikha o sumuporta sa mga i
upang lumikha o sumuporta sa mga i nstitusyong panlipunan at paunlarin ang kalagayan ng buhaynstitusyong panlipunan at paunlarin ang kalagayan ng buhay ng bawat indibidwal na sumasalamin sa lipunan. Mahirap pa itong isipin at ganap na yakapin sa ng bawat indibidwal na sumasalamin sa lipunan. Mahirap pa itong isipin at ganap na yakapin sa kasalukuyan ngunit lahat ng bagay, gaano man ito kahirap ay magagawa kung talagang nais. Sabi kasalukuyan ngunit lahat ng bagay, gaano man ito kahirap ay magagawa kung talagang nais. Sabi nga, “Kung gusto, may paraan; kung ayaw, palaging may
nga, “Kung gusto, may paraan; kung ayaw, palaging may dahilan.”dahilan.” I.
I. Pagtataya Pagtataya ng ng Aralin Aralin Sagutan Sagutan ang ang sumusunod sumusunod na na tanong. tanong. 2 2 puntos puntos bawat bawat tanongtanong (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
(Reflective Approach) 1.
1. Ano ang Ano ang layunin ng balayunin ng bawat sektor ng wat sektor ng lipunan?lipunan? 2.
2. Ano ang Ano ang kontribusyon nito kontribusyon nito sa lipunan?sa lipunan? 3.
3. Ano ang nakikitang Ano ang nakikitang tunguhin ng mga tunguhin ng mga ito sa kasalukuyan?ito sa kasalukuyan? 4.
4. Ano ang kasalukuyang kalagayan nito sa atAno ang kasalukuyang kalagayan nito sa ating bansa? Ano ang ginagawing bansa? Ano ang ginagawa nito tungo saa nito tungo sa pagkamit ng kanilang layunin? Mayroon ba
pagkamit ng kanilang layunin? Mayroon ba itong nagiging impluwensiya sa mga mamamayan atitong nagiging impluwensiya sa mga mamamayan at naiambag na tulong sa pag-unlad ng
naiambag na tulong sa pag-unlad ng lipunan?lipunan? 5.
5. Nakatutulong ba ito Nakatutulong ba ito sa pagkamit ng sa pagkamit ng layunin ng lipunan? Mlayunin ng lipunan? Magsulat ng komprehensibongagsulat ng komprehensibong paliwanag.
paliwanag. J. Karagdagang gawain para
J. Karagdagang gawain para sa takdang-aralin at sa takdang-aralin at
Basahin ang bahaging Pagpapalalim sa
remediation remediation IV. MgaTala IV. MgaTala V. Pagninilay V. Pagninilay
A. Bilang ng mag-aaral na A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa nakakuha ng 80% sa pagtataya. pagtataya. B. Bilang ng mag-aaral na B. Bilang ng mag-aaral na nangangailangan ng iba nangangailangan ng iba pang gawain para sa pang gawain para sa remediation
remediation
C. Nakatulong ba ang C. Nakatulong ba ang
remedia
remedial? Bilang ng mag-l? Bilang ng mag-aaral na nakaunawa sa aaral na nakaunawa sa aralin?
aralin?
D. Bilang ng mga mag-aaral D. Bilang ng mga mag-aaral
na magpapatuloy sa na magpapatuloy sa remediation
remediation?? E. Alin sa mga
E. Alin sa mga istratehiyangistratehiyang pagtuturo ang nakatulong pagtuturo ang nakatulong nang lubos? Paano ito nang lubos? Paano ito nakatulong?
nakatulong?
F. Anong suliranin ang aking F. Anong suliranin ang aking
naranasang solusyunan naranasang solusyunan
sa tulong ng aking sa tulong ng aking punong-guro at punong-guro at superbisor? superbisor? G. Anong kagamitang G. Anong kagamitang panturo ang aking panturo ang aking nadibuho na nais kong nadibuho na nais kong ibahagi sa mga kapwa ko ibahagi sa mga kapwa ko guro?
D A I L Y L E S S
D A I L Y L E S S O N O N L O GL O G (Pang-araw-ara (Pang-araw-araw w nana
Tala
Tala sa sa PagtuturoPagtuturo
Paaralan Baitang/Antas
Paaralan Baitang/Antas 99
Guro Asignatura
Guro Asignatura Edukasyon sa PagpapakataoEdukasyon sa Pagpapakatao
Petsa/Oras Markahan
Petsa/Oras Markahan UnaUna
IKATLONG ARAW
IKATLONG ARAW
I. Layunin I. Layunin A.
A. PamantayangPamantayang Pangnilalaman Pangnilalaman
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa lipunan at l
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa lipunan at l ayunin nito (ang kabutihang panlahat).ayunin nito (ang kabutihang panlahat).
B. Pamantayan sa B. Pamantayan sa
Pagganap Pagganap
Naisasagawa ng mag-aaral ang isang proyekto na makatutulong sa
Naisasagawa ng mag-aaral ang isang proyekto na makatutulong sa isang pamayanan o sektor saisang pamayanan o sektor sa pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural at pangkapayapaan.
pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural at pangkapayapaan.
C. Mga kasanayan sa C. Mga kasanayan sa
Pagkatuto. Isulat ang Pagkatuto. Isulat ang code
code ng bawat kasanayan ng bawat kasanayan
a.
a. Napangangatuwiranan Napangangatuwiranan na ang pagsisikap na ang pagsisikap ng bawat tao ng bawat tao na makamit at na makamit at mapanatili angmapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng moral na
kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mgapagpapahalaga ay mga puwersang magpapatatag sa lipunan.
puwersang magpapatatag sa lipunan. EsP9PLIb-1.3EsP9PLIb-1.3 b.
b. Nakabubuo ng Nakabubuo ng Batayang Konsepto Batayang Konsepto gamit anggamit ang graphic organizer graphic organizer .. c.
c. Nakapagpapahayag ng Nakapagpapahayag ng damdamin sa pamamagdamdamin sa pamamagitan ng pag-unawa itan ng pag-unawa at pagsagot sa at pagsagot sa mgamga mahahalagang tanong na may kinalaman sa paksa.
mahahalagang tanong na may kinalaman sa paksa. II. Nilalaman
II. Nilalaman
Modyul 1: Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Modyul 1: Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
A. SanggunianA. Sanggunian
1. Mga pahina sa Gabay ng 1. Mga pahina sa Gabay ng
Guro Guro
Gabay sa Pagtuturo: Edukasyon sa Pagpapakatao 9
Gabay sa Pagtuturo: Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TGTG p. 5-8 p. 5-8 2. Mga Pahina sa 2. Mga Pahina sa Kagamitang Kagamitang Pang-Mag-aaral aaral
Modyul para sa Mag-aaral: Edukasyon sa
3. Mga pahina sa Teksbuk 3. Mga pahina sa Teksbuk 4. Karagdagang Kagamitan 4. Karagdagang Kagamitan
mula sa
mula sa portal portal ng ng Learning Resource Learning Resource
http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883 http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883
B. Iba pang Kagamitang B. Iba pang Kagamitang
Panturo Panturo
Mga larawan ng mga kilalang personalidad sa telebisyon mula sa mga
Mga larawan ng mga kilalang personalidad sa telebisyon mula sa mga magazinesmagazines Video Clip
Video Clip mula sa mula sa internetinternet -- “Huwag Maliitin ang Maliit sa Ating “Huwag Maliitin ang Maliit sa Ating Lipunan”Lipunan” https://www.youtube.com/watch?v=a8PN54yIB20
https://www.youtube.com/watch?v=a8PN54yIB20 Panturong Biswal:
Panturong Biswal: LCD projector, laptop, Manila paperLCD projector, laptop, Manila paper
III.Pamamaraan III.Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Balik-Aral sa nakaraang aralin at pagsisimula ng aralin at pagsisimula ng bagong aralin.
bagong aralin.
Sa pagbabalik-aral sa nakalipas na
Sa pagbabalik-aral sa nakalipas na talakayan, magbibigay ang guro ngtalakayan, magbibigay ang guro ng iba’tiba’t ibang palatandaang ibang palatandaang naglalarawan sa iba’t
naglalarawan sa iba’t ibang institusyong panlipunang tinalakay sa nakalipas na arawibang institusyong panlipunang tinalakay sa nakalipas na araw,, unahan sa unahan sa pagsagot ang bawat mag-aaral sa institusyong tinutukoy
pagsagot ang bawat mag-aaral sa institusyong tinutukoy nito. Ang bawat tamang sagot ay maynito. Ang bawat tamang sagot ay may kapalit na sampung puntos para sa
kapalit na sampung puntos para sa performance task performance task .. (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative(Collaborative Approach)
Approach) 1.
1. Dito tayo unang natuto. Publiko mDito tayo unang natuto. Publiko man o pribado. Nahahasa ran o pribado. Nahahasa rin ang ating talino. Kaya dapatin ang ating talino. Kaya dapat pangalagaan ito. Nagsisilbing pangalawang tahanan ko.
pangalagaan ito. Nagsisilbing pangalawang tahanan ko. – – Paaralan Paaralan 2.
2. Ang kabuuan ng mga Kristiyano. BinuAng kabuuan ng mga Kristiyano. Binubuo ito ng mga taong kasal o binybuo ito ng mga taong kasal o binyagan na may konkretongagan na may konkretong paniniwala sa Kristong pinagmulan
paniniwala sa Kristong pinagmulan – – Simbahan Simbahan 3.
3. Ang kailangan para sa ikabubuti ng Ang kailangan para sa ikabubuti ng mamamayan. Ito ay mahalaga pmamamayan. Ito ay mahalaga para na rin sa kapakanan ngara na rin sa kapakanan ng taong bayan
taong bayan – – Pamahalaan Pamahalaan 4.
4. Ay isang gawain na bunga ng pagAy isang gawain na bunga ng pagtaya ng isa o higit pang mga mangtaya ng isa o higit pang mga mangangalakal ng kanilangangalakal ng kanilang pawis, pag-iisip at salapi upang kumita at mapalago ang perang pinagsikapan mo
pawis, pag-iisip at salapi upang kumita at mapalago ang perang pinagsikapan mo – – Negosyo Negosyo 5.
5. Ang tinaguriang pinakamaliit na sangAng tinaguriang pinakamaliit na sangay ng lipunan. Dito, maaari ring mabalangkas ang ay ng lipunan. Dito, maaari ring mabalangkas ang isangisang pamahalaan o gobyerno
B. Paghahabi sa layunin ng B. Paghahabi sa layunin ng
aralin at pagganyak aralin at pagganyak
A. Gamit ang
A. Gamit ang objective board objective board , babasahin ng guro ang mga layunin , babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.ng aralin. 1.
1. Napangangatuwiranan na Napangangatuwiranan na ang pagsisikap ng bawat tao na mang pagsisikap ng bawat tao na makamit at mapanatili angakamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng moral na
kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay mgapagpapahalaga ay mga puwersang magpapatatag sa lipunan.
puwersang magpapatatag sa lipunan. 2.
2. Nakabubuo ng Nakabubuo ng Batayang Konsepto Batayang Konsepto gamit anggamit ang graphic organizer graphic organizer .. 3.
3. Nakapagpapahayag ng damdaNakapagpapahayag ng damdamin sa pamamagitan ng pag-unawa min sa pamamagitan ng pag-unawa at pagsagot sa mgaat pagsagot sa mga tanong.
tanong. B.
B. Mula sa mga Mula sa mga inihanda ng guro inihanda ng guro nana fashion magazines fashion magazines, ipakita ang mga larawan ng kinikilalang, ipakita ang mga larawan ng kinikilalang personalidad katulad nina: Kris Aquino, Coco Martin, tambalang JaDine at
personalidad katulad nina: Kris Aquino, Coco Martin, tambalang JaDine at KathNiel at maramiKathNiel at marami pang iba. Tumawag ng mag-aaral upang sagutin ang sumusunod na
pang iba. Tumawag ng mag-aaral upang sagutin ang sumusunod na katanungan. Ibigay ng gurokatanungan. Ibigay ng guro ang tunay na kahulugan ng pagiging sosyal
ang tunay na kahulugan ng pagiging sosyal para sa pagsisimula ng isasagawang pagtalakay.para sa pagsisimula ng isasagawang pagtalakay. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)(Reflective Approach) 1. Paano ninyo mailalarawan ang taong sosyal
1. Paano ninyo mailalarawan ang taong sosyal ? Patunayan.? Patunayan. 2. Sa mga larawang ipinakita, masasabi mo bang sila ay sosyal? 2. Sa mga larawang ipinakita, masasabi mo bang sila ay sosyal?
3. Ano-ano ang kanilang mga katangian kung bakit sila ay tinuring mong sosyal? 3. Ano-ano ang kanilang mga katangian kung bakit sila ay tinuring mong sosyal? C. Pag-uugnay ng mga C. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong halimbawa sa bagong aralin aralin Panoorin ang
Panoorin ang videoclipvideoclip mula sa mula sa YouTubeYouTube ””Huwag Maliitin ang Maliit saHuwag Maliitin ang Maliit sa Ating Lipunan” Ating Lipunan” Video ClipVideo Clip mula sa
mula sa internetinternet :: https://www.youtube.com/whttps://www.youtube.com/watch?v=a8PN54yIB20atch?v=a8PN54yIB20 Sagutin ang sumusunod naSagutin ang sumusunod na katanungan:
katanungan: (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)(Reflective Approach) 1.
1. Tungkol saan Tungkol saan ang napanang napanood mongood mong videovideo?? 2.
2. Anong mahalagang arAnong mahalagang aral ang napulot ninyo al ang napulot ninyo na may kaugnayna may kaugnayan sa ating aralin?an sa ating aralin? D. Pagtalakay
D. Pagtalakay ng bagng bagongong konsepto at paglalahad ng konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1 bagong kasanayan #1
Hatiin ang klase sa lima. Basahin at talakayin ng mga miyembro ng bawat pangkat ang mga Hatiin ang klase sa lima. Basahin at talakayin ng mga miyembro ng bawat pangkat ang mga sanaysay at sagutan ang mga tanong sa
sanaysay at sagutan ang mga tanong sa Manila paper Manila paper .. (Gawin sa loob ng 15 minuto)(Gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative Approach)
(Collaborative Approach)
Pangkat 1- Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat Pangkat 1- Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat
“Walang sinumang tao ang maaaring mabuhay para sa kaniyang sarili
“Walang sinumang tao ang maaaring mabuhay para sa kaniyang sarili lamang”.lamang”. Kinakailangan ng taong makibahagi at mamuhay sa lipunan, isa ito sa itinalagang likas na Kinakailangan ng taong makibahagi at mamuhay sa lipunan, isa ito sa itinalagang likas na
katangian ng mga nilikha ayon sa Likas na Batas. Ayon kay Dr. Manuel Dy Jr., isang propesor ng katangian ng mga nilikha ayon sa Likas na Batas. Ayon kay Dr. Manuel Dy Jr., isang propesor ng Pilisopiya sa
Pilisopiya sa Ateneo de Manila Univeristy Ateneo de Manila Univeristy , ang buhay ng tao ay panlipunan. Makikita ito sa kabuuan, ang buhay ng tao ay panlipunan. Makikita ito sa kabuuan ng ating pag-iral bilang tao
ng ating pag-iral bilang tao – – sa ating pagsasagawa ng mga sa ating pagsasagawa ng mga bagay na kailangan upang mahubogbagay na kailangan upang mahubog natin ang ating sarili. Ang ating mga gawain ay panlipunan dahil natutuhan natin ito kasama sila. natin ang ating sarili. Ang ating mga gawain ay panlipunan dahil natutuhan natin ito kasama sila. Ginagawa natin ito dahil mahalaga ang mga ito
Ginagawa natin ito dahil mahalaga ang mga ito sa lipunan at iniaalay natin sa lipunan at iniaalay natin ito para sa ating kapwa.ito para sa ating kapwa. Halimbawa, ang simpleng gawain na paglilinis ng
Halimbawa, ang simpleng gawain na paglilinis ng ating bakuran ay hindi makakasanayang gawinating bakuran ay hindi makakasanayang gawin ng isang bata kung hindi ito itinuro ng pamilya. Nakalakihan itong ginagawa ng pamilya nang ng isang bata kung hindi ito itinuro ng pamilya. Nakalakihan itong ginagawa ng pamilya nang tulong-tulong. Mas nangingibabaw kaysa sa halaga ng mismong
tulong-tulong. Mas nangingibabaw kaysa sa halaga ng mismong kalinisan ang pagsasama-sama atkalinisan ang pagsasama-sama at pagtutulungan. Bilang anak, alam mong iniaalay mo ang
pagtutulungan. Bilang anak, alam mong iniaalay mo ang gawaing ito sa iyong mga gawaing ito sa iyong mga magulang dahilmagulang dahil alam mong ito ay makapagpapasaya sa kani
alam mong ito ay makapagpapasaya sa kani la at kasabay nito, nakapag-aambag ang ila at kasabay nito, nakapag-aambag ang i nyongnyong pamilya sa kalinisan ng kapaligiran.
pamilya sa kalinisan ng kapaligiran.
Kahit ang pagnanais na mapag-isa ay
Kahit ang pagnanais na mapag-isa ay panlipunan. Di ba, kaya minsan gusto mongpanlipunan. Di ba, kaya minsan gusto mong mapag-isa ay dahil nagtampo ka sa isang tao o kaya naman ay marami kang mga tanong sa iyong mapag-isa ay dahil nagtampo ka sa isang tao o kaya naman ay marami kang mga tanong sa iyong sarili na nais mong
sarili na nais mong masagot upang mas mapalago mo ang iyong kakmasagot upang mas mapalago mo ang iyong kak ayahan na makipag-ugnayanayahan na makipag-ugnayan sa iyong kapwa. Sa gitna ng pag-iisa, isinasaalang-alang mo pa rin ang iyong kapwa. Kung kaya, sa iyong kapwa. Sa gitna ng pag-iisa, isinasaalang-alang mo pa rin ang iyong kapwa. Kung kaya, ang ating pagiging kasama-ng-kapwa ay isang pagpapahalaga na nagbibigay ng
ang ating pagiging kasama-ng-kapwa ay isang pagpapahalaga na nagbibigay ng tunay natunay na kaganapan sa ating pagkatao. (Dy, M.,1994). At ang pagiging kasama
kaganapan sa ating pagkatao. (Dy, M.,1994). At ang pagiging kasama -ng-kapwa ay makakamit-ng-kapwa ay makakamit lamang kung makikilahok at makikipamuhay ka sa lipunan.
lamang kung makikilahok at makikipamuhay ka sa lipunan. Ang salitang lipunan ay nagmula sa salitang
Ang salitang lipunan ay nagmula sa salitang ugat na “lipon” nugat na “lipon” na nangangahuluganga nangangahulugang pangkat. Ang mga tao ay mayroong k
pangkat. Ang mga tao ay mayroong k inabibilangang pangkat na mayroong iisang tunguhin oinabibilangang pangkat na mayroong iisang tunguhin o layunin. Halimbawa, ang pangkat ng mga mamamahayag ay mayroong iisang
layunin. Halimbawa, ang pangkat ng mga mamamahayag ay mayroong iisang tunguhin o layuningtunguhin o layuning maghatid ng mga bagong balitang nagaganap sa bansa at maging sa daigdig. Tinitiyak nilang maghatid ng mga bagong balitang nagaganap sa bansa at maging sa daigdig. Tinitiyak nilang
makararating ito sa mga tao sa iba’t ibang pamamaraan. Ang pangkat ng mga guro ay may iisang makararating ito sa mga tao sa iba’t ibang pamamaraan. Ang pangkat ng mga guro ay may iisang layuning magbigay ng kaalaman/edukasyon sa mga mag
layuning magbigay ng kaalaman/edukasyon sa mga mag -aaral. Ang lipunan o pangkat ng mga-aaral. Ang lipunan o pangkat ng mga indibidwal ay patungo sa iisang layunin o tunguhin. Kolektibo ang pagtingin sa bawat kasapi nito indibidwal ay patungo sa iisang layunin o tunguhin. Kolektibo ang pagtingin sa bawat kasapi nito ngunit hindi naman nito binubura ang
ngunit hindi naman nito binubura ang indibidwalidad o pagiging katang-tangi ng mga indibidwalidad o pagiging katang-tangi ng mga kasapi.kasapi. Sa kabilang dako, madalas na ginagamit ang
Sa kabilang dako, madalas na ginagamit ang salitang komunidad upang tukuyin angsalitang komunidad upang tukuyin ang lipunan. Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba at pagkakaugnay ng dalawang salitang ito lipunan. Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba at pagkakaugnay ng dalawang salitang ito upang hindi maging sanhi ng kalituhan. Ang salitang komunidad ay galing sa salitang
upang hindi maging sanhi ng kalituhan. Ang salitang komunidad ay galing sa salitang LatinLatin nana communis
communis na nangangahulugang na nangangahulugang commoncommon o nagkakapareho. Ang isang komunidad ay o nagkakapareho. Ang isang komunidad ay binubuo ngbinubuo ng mga indibidwal na nagkakapareho ng mga i
mga indibidwal na nagkakapareho ng mga i nteres, ugali o pagpapahalagang bahagi ng isangnteres, ugali o pagpapahalagang bahagi ng isang partikular na lugar. Sa isang komunidad, mas
partikular na lugar. Sa isang komunidad, mas nabibigyang-halaga ang natatanging katangian ngnabibigyang-halaga ang natatanging katangian ng mga kasapi o kabahagi. Ang bawat indibidwal ay mayroong kani-kaniyang mga layunin o tunguhin mga kasapi o kabahagi. Ang bawat indibidwal ay mayroong kani-kaniyang mga layunin o tunguhin sa buhay. Mas magiging madali
sa buhay. Mas magiging madali ang pag-unawa nito gamit ang halimbawa: Mayroong dalawangang pag-unawa nito gamit ang halimbawa: Mayroong dalawang guro na nagtuturo sa magkaibang paaralan. Sila ay
guro na nagtuturo sa magkaibang paaralan. Sila ay bahagi ng isang lipunan, ibahagi ng isang lipunan, i sang pangkat ng mgasang pangkat ng mga indibidwal na ginagabayan ng isang layunin: ang magbigay ng edukasyon/kaalaman sa kanilang indibidwal na ginagabayan ng isang layunin: ang magbigay ng edukasyon/kaalaman sa kanilang mga mag-aaral. Pero walang malalim na ugnayan sa
mga mag-aaral. Pero walang malalim na ugnayan sa dalawang guro na ito. Limitado ang nalalamandalawang guro na ito. Limitado ang nalalaman nila tungkol sa isa’t isa. Ngunit dumating ang pagkakataon na nagsama sila sa isang
nila tungkol sa isa’t isa. Ngunit dumating ang pagkakataon na nagsama sila sa isang scholarshipscholarship at at naging malapit na magkaibigan, naging magkumare at
naging malapit na magkaibigan, naging magkumare at nabuo ang mas malalim pa nilang nabuo ang mas malalim pa nilang ugnayan.ugnayan. Naniniwala ang isa na may
Naniniwala ang isa na may malaking maiaambag ang kaniyang bagong kaibigan para sa paggabaymalaking maiaambag ang kaniyang bagong kaibigan para sa paggabay sa kaniyang anak kung kaya niya ito ginawa. Sa pagkakataong ito, hindi na lamang bahagi ng isang sa kaniyang anak kung kaya niya ito ginawa. Sa pagkakataong ito, hindi na lamang bahagi ng isang lipunan ang dalawang guro kundi naging bahagi na ng isang komunidad.
lipunan ang dalawang guro kundi naging bahagi na ng isang komunidad. Mulat tayo sa isang mundo
Mulat tayo sa isang mundo na kapatid, kamag-anak, kaklase, kababayan at na kapatid, kamag-anak, kaklase, kababayan at marami pangmarami pang ibang kasama na naaayon sa lipunang ating ginagalawan. Makikita ito maging sa
ibang kasama na naaayon sa lipunang ating ginagalawan. Makikita ito maging sa mediamedia. May mga. May mga estasyon sa telebisyon na nagtuturing sa kanilang manonood bilang kapuso, kapamilya, kapatid, at estasyon sa telebisyon na nagtuturing sa kanilang manonood bilang kapuso, kapamilya, kapatid, at iba pa. Ayon kay Jacques Maritain, ang manunulat ng aklat na
iba pa. Ayon kay Jacques Maritain, ang manunulat ng aklat na The Person and the Common GoodThe Person and the Common Good (1966), hahanapin talaga ng taong mamuhay sa lipunan
(1966), hahanapin talaga ng taong mamuhay sa lipunan sa dalawang mahalagang dahilan. Una, itosa dalawang mahalagang dahilan. Una, ito ay dahil sa katotohanang hindi siya nilikhang perpekto o ganap at dahil likas para sa kanya ang ay dahil sa katotohanang hindi siya nilikhang perpekto o ganap at dahil likas para sa kanya ang
magbahagi sa kaniyang kapwa ng kaalaman at pagmamahal. Binigyan ang tao ng
magbahagi sa kaniyang kapwa ng kaalaman at pagmamahal. Binigyan ang tao ng kakayahangkakayahang magwika o magsalita dahil likas na nilikha ng Diyos ang tao na sumalipunan. Ayon kay Dr. Manuel magwika o magsalita dahil likas na nilikha ng Diyos ang tao na sumalipunan. Ayon kay Dr. Manuel Dy, hindi gawa ng dalawang tao ang wika; galing ito sa lipunan. Sa pamamagitan ng wika,
Dy, hindi gawa ng dalawang tao ang wika; galing ito sa lipunan. Sa pamamagitan ng wika,
sumasalipunan ang tao hindi lamang dahil nililikha niya ito kasama ang kaniyang kapwa kundi dahil sumasalipunan ang tao hindi lamang dahil nililikha niya ito kasama ang kaniyang kapwa kundi dahil natutuhan niya ito mula sa
natutuhan niya ito mula sa kaniyang kapwa at ginagawa para sa kaniyang kapwa at ginagawa para sa kapwa. Ang kaalaman atkapwa. Ang kaalaman at pagmamahal ay kapwa maibabahagi lamang sa pamamagitan ng pakikipag
pagmamahal ay kapwa maibabahagi lamang sa pamamagitan ng pakikipag -ugnayan sa kapwa.-ugnayan sa kapwa. Pangalawa, hinahanap ng taong mamuhay sa lipunan dahil
Pangalawa, hinahanap ng taong mamuhay sa lipunan dahil sa kaniyang pangangailangan osa kaniyang pangangailangan o kakulangan mula sa materyal na kalikasan. Mahalaga ring makipag-ugnayan siya sa kaniyang kakulangan mula sa materyal na kalikasan. Mahalaga ring makipag-ugnayan siya sa kaniyang kapwa upang matugunan ang pangangailangang ito at mapunuan ang kaniyang kakulangan. Hindi kapwa upang matugunan ang pangangailangang ito at mapunuan ang kaniyang kakulangan. Hindi makakamit ng tao ang kaniyang
makakamit ng tao ang kaniyang kaganapan kung hindi matutugunan ng lipunan ang kaniyang kaganapan kung hindi matutugunan ng lipunan ang kaniyang mgamga pangangailangan. Hindi lamang ito materyal na pangangailangan kundi mas
pangangailangan. Hindi lamang ito materyal na pangangailangan kundi mas higit ang tulong nahigit ang tulong na maaaring maibigay ng lipunan upang magamit natin ang ating isip at kilos-loob at mahubog ang maaaring maibigay ng lipunan upang magamit natin ang ating isip at kilos-loob at mahubog ang mga birtud. Halimbawa, upang mapagyaman natin ang ating kaalaman, kailangan ng
mga birtud. Halimbawa, upang mapagyaman natin ang ating kaalaman, kailangan ng tao ngtao ng edukasyon na naibibigay sa tulong ng mga guro.
edukasyon na naibibigay sa tulong ng mga guro. Ayon kay Sto. Tomas Aquinas, ma
Ayon kay Sto. Tomas Aquinas, may akda ng aklat nay akda ng aklat na Summa TheologicaSumma Theologica, sa pamamagitan, sa pamamagitan lamang ng lipunan makakamit ng tao ang layunin ng kaniyang pagkakalikha. Mahalaga sa
lamang ng lipunan makakamit ng tao ang layunin ng kaniyang pagkakalikha. Mahalaga sa
pagpapakatao ang pagkilala ng tao na kailangan niya ang lipunan dahil binubuo siya ng lipunan at pagpapakatao ang pagkilala ng tao na kailangan niya ang lipunan dahil binubuo siya ng lipunan at binubuo niya ang lipunan (Dy, M.,
binubuo niya ang lipunan (Dy, M., 1994). Malaki ang magagawa ng lipunan sa 1994). Malaki ang magagawa ng lipunan sa paghubog ng iyongpaghubog ng iyong pagkatao. Mayroon itong impluwensya sa paraan ng iyong pag-iisip at pagkilos. Lahat ng iyong pagkatao. Mayroon itong impluwensya sa paraan ng iyong pag-iisip at pagkilos. Lahat ng iyong iniisip, nararamdaman, sinasabi at ginagawa ay naiimpluwensiyahan ng
iniisip, nararamdaman, sinasabi at ginagawa ay naiimpluwensiyahan ng lipunan na iyonglipunan na iyong kinabibilangan.
kinabibilangan.
Sa lipunan, nagkakaroon ang tao ng pagkakataong maipakita ang
Sa lipunan, nagkakaroon ang tao ng pagkakataong maipakita ang pagmamalasakit, angpagmamalasakit, ang tumulong at matulungan sa panahon ng pangangailangan. Naipakikita ang pagmamalasakit n tumulong at matulungan sa panahon ng pangangailangan. Naipakikita ang pagmamalasakit n a itoa ito sa pagdamay at bukas-palad na pagtulong s
sa pagdamay at bukas-palad na pagtulong s a kapwang walang hinihintay na kapalit. a kapwang walang hinihintay na kapalit. Dahil dito,Dahil dito, umuusbong ang pagtitiwala sa kapwa na siyang dahilan ng sama-samang pagkilos tungo sa isang umuusbong ang pagtitiwala sa kapwa na siyang dahilan ng sama-samang pagkilos tungo sa isang