OBJEKTIF KHUSUS Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat :

(1)

OBJEKTIF AM

Memahami dan mengetahui prinsip-prinsip asas taking off.

OBJEKTIF KHUSUS

Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat :

Menerangkan aturcara asas dan kegunaan kertas-kertas ukuran.

Menjelaskan kepentingan mengukur dalam aturan yang logik dan pembahagian seksyen kerja.

Menyatakan tujuan dan kegunaan jadual yang disediakan oleh Arkitek dan Juru Ukur Bahan serta formatnya.

Menerangkan kaedah merekod ukuran secara tersusun

Menyatakan peraturan SMM bagi pengukuran bersih dan penolakan ruang kosong.

(2)

3.0 PENGENALAN

Dalam unit 3 anda akan mempelajari berkaitan dengan aturcara asas bagi

penggunaan kertas-kertas ukuran, supaya ianya dapat memberi

kefahaman tentang kaedah-kaedah menggunakan borang-borang

pengukuran dengan kaedah piawai /seragam

Ini bertujuan, menyeragamkan penggunaan borang-borang pengukuran

supaya ianya mudah dibuat rujukan atau semakan oleh para Juru Ukur

Bahan yang lain.

(3)

3.1.1 Kertas ukuran dan kegunaan ruang-ruangnya.

Kegunaan-kegunaan Kertas Ukuran :

Kertas-kertas ukuran boleh dibahagikan kepada tiga jenis :-

 Kertas taking off - digunakan untuk menulis huraian secara

ringkas dan mengambil ukuran kuantiti.

 Kertas abstract - digunakan untuk mengumpulkan kuantiti

yang mempunyai keterangan yang sama mengikut kaedah

trade atau elemen.

 Kertas billing - digunakan untuk menulis huraian dengan

lengkap dan kuantiti telah dijumlahkan dalam unit nombor

(4)

Mengikut B.S 3327:1961 - Stationary For Quantity Surveying,

bentuk kertas taking off adalah seperti berikut :

1

2

3

4

Rajah 3.1. : Kertas Taking Off

Ruang 1 - RUANG ANGKALI

Ruang khas untuk bilangan. Biasanya bagi perkara atau item yang

melebihi 1 bilangan akan dinyatakan di dalam ruang ini.

Ruang 2 - RUANG DIMENSI

Ruang khas untuk dimensi sebenar, diambil terus dari lukisan atau

mengikut skala. Dimensi diambil mengikut unit yang digunakan.

Ruang 3 - RUANG PENDARABAN

Ruang khas untuk mengisi jumlah pendaraban dari ruang 1 dan ruang 2.

Hasilnya akan dipindahkan ke dalam borang abstrak dan seterusnya

(5)

Ruang untuk diisikan dengan keterangan kerja & bahan yang telah di

ukur. Ruangan kosong pada sebelah kanan biasanya diisikan dengan

pengiraan atau maklumat-maklumat penting yang boleh membantu

menjelaskan keadaan pengukuran kerja yang telah diambil.

3.1.3 Kertas Abstrak

RUANG 1

RUANG 2

RUANG 3

RUANG 2

RUANG 3

Rajah 3.2 : Kertas Abstrak

Ruang 1- Ruang keterangan /unit perlu dinyatakan.

Ruang 2 – Ruang pengumpulan kuantiti. muka surat perlu dinyatakan.

(6)

ITEM

DESCRIPTION

UNIT QTY RATE RM C

1

2

3

4 5 6

Rajah 3.3 : Kertas Billing

3.1.4 Kertas Billing

Ruang 1

Digunakan untuk mengisi no. item mengikut abjad pada setiap item yang

diambil. Abjad yang pertama perlu ditulis semula apabila muka surat

berubah.

Ruang 2

Digunakan untuk menulis huraian dengan lengkap tanpa menggunakan

(7)

Ruang 3

Unit pengukuran kuantiti perlu dimasukkan di sini iaitu sama ada :- M,

MS, MC, KG, NO atau Item.

Ruang 4

Kuantiti kerja atau bahan akan dimasukkan di sini di dalam bentuk

nombor bulat sebagaimana yang terdapat pada kertas abstrak.

Ruang 5 dan 6

Ruang ini akan diisikan oleh pihak kontraktor untuk menghargakan

tawaran.

3.1.5 Kepentingan mengukur di dalam aturan yang logik dan

pembahagian seksyen kerja.

Di dalam melakukan pengukuran kuantiti, aturan-aturan yang

logik yang biasa digunakan ialah :-

3.1.5.1 Aturan mengikut kaedah element.

3.1.5.2 Aturan mengikut kaedah trade.

(8)

jenis, kegunaan dan juga jangka masa proses penyiapan dokumen

tawaran/tender projek tersebut.

Pembahagian seksyen kerja perlu dilakukan semasa pengukuran dibuat

supaya kerja-kerja tersebut mudah dikenal pasti untuk dikumpulkan

semula.

3.1.6 Tajuk projek, tajuk-tajuk, nombor lukisan dan nombor helaian

ukuran.

Tajuk projek sebagaimana yang tertera pada lukisan hendaklah ditulis

pada setiap helaian kertas ukuran. Ini bertujuan supaya jika salah satu

helaian kertas ukuran tersebut bercampur dengan kertas ukuran projek

yang lain, ianya dapat dikenal pasti.

Untuk menjimatkan masa dan tenaga biasanya cop getah yang

bertuliskan nama projek digunakan untuk tujuan ini.

Begitu juga dengan tajuk-tajuk yang diukur (mengikut kaedah trade atau

elemen yang akan digunakan) perlu ditulis pada setiap muka surat.

Biasanya ia ditulis di bahagian atas kertas ukuran iaitu di bahagian

(9)

Contoh : PROJEK : CADANGAN MEMBINA DAN MENYIAPKAN PONDOK (1) PENGAWAL DI POLITEKNIK KOTA BHARU.

(2) Element: Work below lowest floor finish

(3) No. Lukisan : UKB/123/95/1

(4) Tajuk : Excavation

(5) Muka surat

PROJEK : CADANGAN MEMBINA DAN MENYIAPKAN PONDOK PENGAWAL DI POLITEKNIK KOTA BHARU

(1)

ELEMENT : WBLFF (2)

DRAWING NO : UKB/1381/95/1(3) ---

Excavation (4)

(1/10) (5) (2/10

)

(10)

ukuran untuk bahagian tersebut tidak bercampur dengan kertas ukuran

bahagian yang lain semasa proses penyusunan dan pemilihan.

Nombor helaian ukuran perlu dicatatkan pada setiap muka surat untuk

menentukan supaya kertas-kertas ukuran dapat di susun mengikut

susunan yang dikehendaki. Catitan ini juga mustahak bagi mengelakkan

kehilangan muka surat.

Contoh penomboran helaian bagi helaian yang mengandungi 10 muka

surat iaitu 1/10, 2/10, 3/10, 4/10, 5/10, 6/10, 7/10, 8/10, 9/10 dan 10/10.

3.1.7 Tujuan dan kegunaan jadual yang disediakan oleh pihak

Arkitek, Jurutera dan Juru Ukur Bahan

Pihak Arkitek biasanya menyediakan jadual-jadual bagi saiz dan

penandaan untuk pintu, tingkap dan sisip angin.

Pihak Jurutera pula biasanya menyediakan jadual yang berkaitan dengan

saiz struktur bangunan dan saiz tetulang yang digunakan serta penandaan

struktur tersebut.

Ianya bertujuan bagi menyenangkan kerja penyemakan dan

(11)

kerja-kerja penyemakan saiz-saiz yang terdapat pada jadual tersebut

berbanding dengan saiz-saiz yang terdapat pada `detail drawing'.

Contoh Jadual yang disediakan oleh Arkitek :-

TYPE

SIZE

W1

4000 X 800

D1

700 X 2000

SD1

2500 X 2000

V1

1000 X 300

Rajah 3.5 : Jadual yang disediakan oleh pihak Arkitek

Contoh jadual yang disediakan oleh Pihak Jurutera :-

TYPE OF FOUNDATION

LENGTH WIDTH

HEIGHT

F1

700

250

F2

525

200

Rajah 3.6 : Jadual yang disediakan oleh pihak Jurutera

Pihak Juru Ukur Bahan biasanya menggunakan dua jenis jadual iaitu :

i. Jadual kerja

(12)

Biasanya sebelum pengukuran kuantiti dilaksanakan, jadual kerja perlu di

sediakan. Ianya menentukan elemen atau trade mana yang perlu diukur

dan siapa yang akan membuat pengukuran tersebut.

Jadual ini boleh disediakan sama ada mengikut ‘element’, ‘trade’ ataupun operasi.

Contoh:-

JADUAL KERJA

BAHAGIAN A :……….

BAHAGIAN B :……….

BAHAGIAN C :……….

KERJA-KERJA PEMBINAAN :

NO. ELEMEN

PROSES

NAMA

TARIKH

CERUCUK

Pengambil

Pengira

Penyemak

(13)

Biasanya jadual ini dibuat oleh Juru Ukur Bahan semasa membuat

kerja pengukuran kuantiti bagi kerja besi tetulang dan juga

kerja-kerja pembekalan saluran air.

Tujuannya ialah untuk menjimatkan masa dan meringkaskan lagi

kerja-kerja pengukuran kuantiti yang mana memerlukan kerja-kerja-kerja-kerja pengukuran

yang banyak.

(14)

ARAHAN

PASTIKAN ANDA DAPAT MENJAWAB SEMUA SOALAN DI BAWAH DENGAN TEPAT

TANPA MERUJUK KEPADA TEKS YANG DISEDIAKAN DI BAHAGIAN INPUT SEBELUM TERUS KE BAHAGIAN PENILAIAN KENDIRI……… SEKIRANYA ANDA GAGAL BERBUAT DEMIKIAN, ANDA DIKEHENDAKI MENGULANGI BAHAGIAN

INPUT.

SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN BERIKUTNYA.

Aktiviti 3A

3.1 Senaraikan kegunaan-kegunaan kertas ukuran.

3.2 Nyatakan ruang-ruang yang terdapat pada kertas-kertas ukuran tersebut :

a) Taking Off

b) Abstrak

c) Billing

3.3 Nyatakan aturan-aturan logik yang biasa digunakan di dalam melakukan

pengukuran kuantiti.

3.4 Lakarkan contoh borang tersebut :

a. Taking off

b. Abstrak

(15)

3.5 Berdasarkan borang di atas nyatakan fungsi setiap ruang yang terdapat

dalam borang tersebut.

3.6 Nyatakan tujuan dan kegunaan jadual yang disediakan oleh pihak arkitek,

Jurutera dan Juru Ukur Bahan.

3.7 Lakarkan contoh jadual yang disediakan oleh pihak Arkitek dan pihak

Jurutera.

3.8 Jelaskan secara terperinci kegunaan jadual kerja dan jadual untuk

(16)

Jawapan kepada aktiviti 3A

Jawapan anda mestilah mengandungi elemen-elemen berikut:

3.1 Kegunaan Kertas-kertas Ukuran :

Kertas-kertas ukuran boleh dibahagikan kepada tiga jenis :-

i. Kertas taking off - digunakan untuk menulis huraian secara

ii. Kertas abstract - digunakan untuk mengumpulkan kuantiti

yang mempunyai keterangan yang sama

mengikut kaedah `trade' atau `elemen'.

iii. Kertas billing - digunakan untuk menulis huraian dengan

lengkap dan kuantiti telah dijumlahkan dalam

(17)

a) Taking off

1

2

3

4

(18)

b) Abstrak

RUANG 1

RUANG 2

RUANG 3

RUANG 2

RUANG 3

c) Billing

ITEM

DESCRIPTION

UNIT QTY RATE RM C

(19)

3.3 Di dalam melakukan pengukuran kuantiti, aturan-aturan logik yang biasa

digunakan ialah :-

Aturan mengikut kaedah element.

Aturan mengikut kaedah trade.

Aturan mengikut kaedah operasi pembinaan.

Juru Ukur Bahan boleh memilih aturan logik yang sesuai dengan saiz,

jenis, kegunaan dan juga jangka masa proses penyiapan dokumen

tawaran/tender projek tersebut.

Pembahagian seksyen kerja perlu dilakukan semasa pengukuran dibuat

supaya kerja-kerja tersebut mudah dikenal pasti untuk dikumpulkan

semula.

3.4 Lakarkan contoh borang tersebut :

a. Taking off

(20)

b. Abstrak

RUANG 1

RUANG 2

RUANG 3

RUANG 2

RUANG 3

C. Billing

ITEM

DESCRIPTION

UNIT QTY RATE RM C

(21)

3.5 Berdasarkan borang di atas nyatakan fungsi setiap ruang yang terdapat

dalam borang tersebut.

a. Taking off

Ruang 4 - RUANG KETERANGAN

b. Abstrak

Ruang 2 – Ruang pengumpulan kuantiti. Muka surat perlu dinyatakan.

(22)

c. Billing

Ruang 1

diambil.

Ruang 2

huruf singkatan.

Ruang 3

Unit pengukuran.

Ruang 4

Kuantiti kerja atau bahan.

Ruang 5 dan 6

(23)

3.6 Tujuan dan kegunaan jadual yang disediakan oleh pihak arkitek, Jurutera

dan Juru Ukur Bahan.

Pihak Arkitek biasanya menyediakan jadual-jadual bagi saiz dan

penandaan untuk pintu, tingkap dan sisip angin.

Pihak Jurutera pula biasanya menyediakan jadual yang berkaitan dengan

saiz struktur bangunan dan saiz tetulang yang digunakan serta penandaan

struktur tersebut.

Ianya bertujuan bagi menyenangkan kerja penyemakan dan

kerja-kerja pengukuran kuantiti.

Jadual-jadual ini biasanya akan digunakan oleh Juru Ukur Bahan untuk

mengambil ukuran semasa pengukuran kuantiti dibuat serta membuat

kerja-kerja penyemakan saiz-saiz yang terdapat pada jadual tersebut

(24)

3.7 Contoh jadual yang disediakan oleh Pihak Arkitek dan Jurutera :

Contoh Jadual yang disediakan oleh Arkitek :-

TYPE

SIZE

W1

4000 X 800

D1

700 X 2000

SD1

2500 X 2000

V1

1000 X 300

Contoh jadual yang disediakan oleh Pihak Jurutera :-

TYPE OF FOUNDATION

LENGTH WIDTH

HEIGHT

F1

700

250

(25)

3.8 Jelaskan secara terperinci kegunaan jadual kerja dan jadual untuk

pengukuran kuantiti disediakan.

Jadual Kerja

Jadual untuk pengukuran kuantiti

(26)

3.2 ATUR CARA ASAS PENGUKURAN DAN PENGENALAN KEPADA

UKURAN-UKURANNYA.

Unit-unit S.I yang digunakan dan panduan merekod ukuran mengikut

Standard Method Of Measurement (SMM)

Unit-unit S.I berikut digunakan di dalam mengambil ukuran iaitu :-

i. Panjang - Meter (M)

ii. Luas - Meter persegi (M2) iii. Isipadu - Meter padu (M3) iv. Berat - Kilogram (Kg)

Di dalam merekod ukuran mengikut section A, General Rules, Clause A.3

measurement no.2 mengkehendaki semua ukuran-ukuran yang diambil

mestilah sehingga 10mm yang paling hampir.

Contoh :

Ukuran sebenar : 1.569 ukuran yang perlu direkod : 1.57 “ : 2.999 “ : 3.00 “ : 4.304 “ : 4.30

(27)

Proses mengambil ukuran adalah proses yang penting di dalam

penyediaan senarai kuantiti bagi menentukan ketepatan kuantiti dan

huraiannya.

Pengambilan ukuran mestilah dibuat secara sistematik dan teliti serta

mengikut peraturan-peraturan yang tertentu. Sebahagian dari peraturan

yang perlu diikut di dalam mengambil ukuran dinyatakan di dalam section

A, general rules A.4 description SMM 2.

Susunan yang standard untuk pengukuran kuantiti ialah :

1. Panjang

2. Lebar

3. Dalam/tebal

Aturan ini bergantung kepada kedudukan lukisan dan juga unit yang

digunakan.

Contoh : Panjang

Panjang

Tebal Tebal

Lebar

(28)

ii. Unit Meter persegi -Panjang x Lebar

iii. Unit Meter padu -Panjang x Lebar x Tinggi/dalam

Susunan standard ini perlu dilakukan semasa membuat pengukuran

kuantiti supaya ukuran-ukuran yang telah dibuat dapat dikenal pasti sama

ada oleh Juru Ukur Bahan yang sama ataupun Juru Ukur Bahan yang akan

membuat semakan nanti.

3.2.2 Peraturan SMM bagi pengukuran bersih

Bagi pengukuran bersih hanya meliputi kerja-kerja yang tertentu sahaja.

Contohnya :

Fabric Reinforcement section F, concrete work, F.9 Fabric reinforcement

(2)

2. Fabric reinforcement shall be measured as the area covered no

allowance shall be made for laps and no deduction shall be made for

voids not exceeding 1.00 m2 tying wire and distance block shall be

deemed to be included.

Lapisan besi Tetulang (BRC) yang digunakan di dalam kerja-kerja

pembinaan hendaklah diukur di dalam unit meter persegi, pengukurannya

hanya meliputi ukuran bersih kawasan tersebut sahaja.

Biasanya pengukuran BRC ini adalah sama dengan keluasan lantai tanpa

(29)

Semasa mengambil ukuran, di dalam keadaan yang tertentu kerja-kerja

penolakan (deduction) perlu dibuat. Contohnya penolakan bagi

pembukaan atau rongga yang terdapat pada kerja-kerja konkrit, bata,

lepaan dan lain-lain.

Antara fasal yang terlibat di dalam kerja-kerja penolakan secara umumnya

ialah :-

Section A, General Rules, A.3.3 Measurement

Unless otherwise stated, where minimum deductions of voids are dealt

with in this document they shall refer only to openings or wants which are

within the boundaries of measured areas. Openings or wants which are at

the boundaries of measured areas shall always be the subjet of deduction

irrespective of size.

Melainkan dinyatakan, tiada penolakan minimum untuk bukaan dan

rongga dibuat di dalam lingkungan kawasan yang diukur. Hanya

penolakan minimum bukaan atau rongga yang berada pada atau di atas

(30)

Bukaan A (0.04m2) tidak perlu ditolak kerana berada dalam lingkungan kawasan yang diukur kerana keluasannya masih kurang daripada 0.05m2. Tetapi bukaan B (0.03m2) perlu ditolak kerana berada pada garisan lingkungan kawasan yang diukur walaupun keluasannya tidak melebihi

0.05m2.

Penolakan bagi sesuatu benda binaan diukur secara berasingan. Tetapi di

awal huraian dituliskan perkataan tolakan atau deduction kemudian ambil

dan catatkan ukuran-ukuran kawasan atau isipadu yang akan dibuat

penolakan.

A = 0.04m2

B = 0.03m2

(31)

Ddt. For opening door on half brickwall

.

2 /

0.90

2.10

1.20

Ddt : deduction/tolakan

Catatan di atas menunjukkan penolakan ke atas dinding bata bagi dua

pembukaan yang berukuran 0.90m x 2.10m dan 1.20m x 1.20m yang terdapat

pada dinding tersebut.

Biasanya perkataan tolakan dituliskan dengan huruf ringkas sahaja dan ini perlu

ditunjukkan dengan jelas supaya semasa membuat kutipan, penolakan ini dapat

dilihat dengan jelas. Contoh :-

Tolakan (deduction) - Ringkasannya Tlk. (Ddt.)

Di dalam menulis huraian dan ukuran untuk kerja-kerja tolakan ini, biasanya Juru

(32)

Bagi unit panjang (M)

0.95 Satu ukuran sahaja di ambil dan di catatkan. Di bawah tiap-tiap satu

0.60 ukuran yang di catatkan itu akan dilukiskan satu garisan pemisah

2.28

0.95 Bagi unit persegi (M2)

0.60 Dua ukuran perlu di ambil dan di catatkan. Di bawah kedua –dua

1.20 ukuran yang dicatatkan, dilukiskan 2.56 satu garis pemisah

2.00 Bagi unit padu (M3)

2.00 Tiga ukuran yang perlu diambil 1.50 dan dicatatkan. Di bawah set ukuran

tersebut perlu dilukiskan garisan pemisah

6 Bagi unit bilangan (No)

Cuma jumlah bilangan benda binaan yang 10 perlu dicatatkan.

(33)

mengisi ukuran bagi asas pad yang berukuran :

Panjang : 1.20 m

Lebar : 1.55 m

Tebal : 300 mm

1.20 Vibrated Reinf. Conc.Grade 20 1.55 as specified in pad foundation exc. 0.30 300 mm thk. poured against faces

of exc

3.2.5 Formula-formula matematik yang biasa di gunakan dalam

borang pengukuran dan kaedah untuk mencatatnya di

ruangan ukuran

Formula matematik yang biasa digunakan ialah formula-formula untuk

mencari luas dan isipadu bagi binaan yang mempunyai berbagai

(34)

Luas segiempat : panjang x lebar (p x l)

Luas bulatan : ∏ j2

Luas segitiga : ½ x t x T

Selain formula yang dinyatakan di atas terdapat banyak lagi formula-formula

matematik yang digunakan dalam borang pengukuran.

AREA `B’

Rajah 3.8 : Pelan Bangunan

AREA ` A’

3940 1940

(35)

seperti contoh di bawah :

½ n

3.94 3.98

1.94 1.94

150 mm thk. bed of hardcore as specified

under conc. floor slab.

&

Layer of polythene or other appr. Equivalent

d.p.m well lapped at joints laid sandwich

between conc. slab.

&

Layer of steel fabric reinf. No. 10 well lapped

at joints & embedded in conc. bed.

(Measured nett-no allowance made for laps)

Area A) Berbentuk segiempat tepat

Area B) Berbentuk separuh bulatan

Formula segiempat tepat

Jejari bulatan

(36)

Semasa pengukuran kuantiti dibuat terdapat tiga tapak asas papak

(pad) yang mempunyai ukuran yang sama, catatan tidak perlu dibuat

sebanyak tiga kali.

Memadai dengan mencatatkan satu set ukuran dan menuliskan angka

tiga (3) di dalam ruangan bilangan (Timesing ) dan menuliskan tanda ‘/’ di antara ruangan bilangan dengan ruangan ukuran.

3 Vibrated Reinf. Conc.Grade 20

1.20 as specified in pad foundation exc.

1.55 300 mm thk. poured against faces

0.30 of exc

3.2.8 Penggunaan ruang ‘Timesing’ di dalam borang ukuran (Samb.)

Catatan di sebelah menunjukkan (3) x (1.20 x 1.55 x 0.30).Simbol `/'

menunjukkan pendaraban ataupun kali.

Akan tetapi jika terdapat dua lagi tapak asas yang berukuran sama tetapi

(37)

menulis angka 2 di ruangan bilangan bersebelahan dengan angka 3 tadi

dan masukkan tanda noktah di antaranya.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20

2. 1.55 as specified in pad fdn exc.

0.30 300mm thk. poured against

faces of exc.

Catatan di atas menunjukkan pengiraan seperti berikut :-

(2+3) x (1.20 x 1.55 x 0.30)

Simbol noktah `.' ataupun dikenali sebagai prinsip Dotting On di antara

nombor 2 dan 3 menunjukkan tambahan ataupun campur.

3.2.9 Penggunaan ruang pembaziran (waste) pada kertas ukuran

Biasanya pengiraan pendek atau ringkas perlu dibuat untuk mendapatkan

sesuatu ukuran. Semua pengiraan pendek atau ringkas mestilah dibuat di

atas kertas ukuran di dalam ruangan huraian.

Dari pengiraan-pengiraan ini, Juru Ukur dapat membuat semakan dari

(38)

iaitu sebaris dengan jawapannya yang akan dicatatkan di dalam ruangan

pengiraan.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20

1.55 as specified in pad fdn exc.

faces of exc.

Width Length

1550 1200

Height 300

Catatan di atas menunjukkan ukuran-ukuran panjang, lebar dan tinggi yang

terdapat di sebelah kanan kertas ukuran dan akan dimasukkan ke dalam

(39)

Untuk menjelaskan lagi pengambilan ukuran, lakaran boleh juga dibuat pada

ruangan `waste' tersebut.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20 1.55 as specified in pad fdn exc.

faces of exc.

1550

1200

(40)

Penandaan ukuran-ukuran yang telah diambil perlu juga dibuatkan pada

ruangan waste. Tujuannya ialah untuk menunjukkan dari manakah sesuatu

ukuran itu diambil.

Tanda-tanda ini akan memudahkan kerja-kerja penyemakan dan sebagai rujukan

pada masa akan datang .

Contoh :

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20 1.55 as specified in pad fdn exc.

faces of exc.

F1 – 1/A

F2 – 2/A

F3 – B/1

F4 – B/2

(41)

(42)

ARAHAN

PASTIKAN ANDA DAPAT MENJAWAB SEMUA SOALAN DI BAWAH DENGAN TEPAT

TANPA MERUJUK KEPADA TEKS YANG DISEDIAKAN DI BAHAGIAN INPUT SEBELUM TERUS KE BAHAGIAN PENILAIAN KENDIRI……… SEKIRANYA ANDA GAGAL BERBUAT DEMIKIAN, ANDA DIKEHENDAKI MENGULANGI BAHAGIAN

INPUT.

SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN BERIKUTNYA.

Aktiviti 3B

3.1 Nyatakan susunan standard untuk pengukuran kuantiti.

3.2 Nyatakan peraturan SMM bagi pengukuran bersih (‘Nett’) dan penolakan

ruang kosong.

3.3 Berikan definisi ruang pembaziran (waste) pada kertas ukuran.

3.4 Nyatakan unit-unit S.I yang biasa digunakan dalam mengambil ukuran.

3.5 Jelaskan kepentingan merekod ukuran secara tersusun

3.6 Nyatakan kaedah merekod ukuran-ukuran di dalam borang pengukuran.

3.7 Nyatakan formula –formula matematik yang biasa digunakan dalam

(43)

Jawapan kepada aktiviti 3B

Jawapan Anda mestilah mengandungi elemen-elemen berikut:

3.1 Susunan standard untuk pengukran kuantiti :

1. Panjang

2. Lebar

3. Dalam/tebal

Aturan ini bergantung kepada kedudukan lukisan dan juga unit yang

digunakan.

Contoh : Panjang

Panjang

Tebal Tebal

Lebar

(44)

3.2 Peraturan bagi pengukuran bersih dan penolakan ruang kosong ialah :

Bagi pengukuran bersih hanya meliputi kerja-kerja yang tertentu sahaja.

Contohnya :

(2)

BRC (Lapisan besi tetulang) yang digunakan di dalam kerja-kerja

pembinaan hendaklah diukur didalam unit meter persegi,

pengukurannya hanya meliputi ukuran bersih kawasan tersebut sahaja.

Biasanya pengukuran BRC (Lapisan besi tetulang) ini adalah sama

dengan keluasan lantai tanpa mengambil kira pertindihan dan

sebagainya.

(45)

Peraturan SMM bagi penolakan ruang kosong.

Fasal-fasal yang terlibat di dalam kerja-kerja penolakan ialah :

- Section F, conc. work, insitu conc, F.1 generally 8 (a) (b) (c) m/s 27

- Section G, brickwork & blockwork, generally G.2 measurement 2 (a) (b)

Section A,general rules, A.3 measurement (3) (m/s 27) unless otherwise

stated , where minimum deduction melainkan dinyatakan penolakan untuk

bukaan hanya dalam lingkungan kawasan yang diukur sahaja. Bukaan di

atas lingkungan kawasan yang diukur tidak dikira.

Mana-mana pembukaan atau unjuran yang bersempadan dengan

kawasan yang diukur mestilah ditolak tanpa mengira saiznya.

(46)

3.3 Definisi ruang pembaziran :

Dari pengiraan-pengiraan ini, juruukur dapat membuat semakan dari

mana punca ukuran tersebut diambil.

Biasanya pengiraan-pengiraan ini dicatatkan di dalam ruangan waste iaitu

sebaris dengan jawapannya yang akan dicatatkan di dalam ruangan

pengiraan.

3.4 Unit-unit S.I yang biasa digunakan dalam mengambil ukuran.

i. Panjang - Meter (M)

ii. Luas - Meter persegi (M2) iii. Isipadu - Meter padu (M3) iv. Berat - Kilogram (Kg)

3.5 Kepentingan merekod ukuran secara tersusun

Proses mengambil ukuran adalah proses yang penting di dalam

penyediaan senarai kuantiti bagi menentukan ketepatan kuantiti dan

(47)

mengikut peraturan-peraturan yang tertentu. Sebahagian dari peraturan

yang perlu diikut di dalam mengambil ukuran dinyatakan di dalam section

A, general rules A.4 description SMM 2.

3.6 Kaedah merekod ukuran-ukuran di dalam borang pengukuran.

2.28

(48)

3.7 Formula–formula matematik yang biasa digunakan dalam borang

pengukuran dan kaedah untuk mencatatnya di ruangan ukuran.

Formula matematik yang biasa digunakan ialah formula-formula

untuk mencari luas dan isipadu bagi binaan yang mempunyai berbagai

bentuk.

Contoh formula adalah seperti berikut :

Luas segiempat : panjang x lebar (p x l)

Luas bulatan : ∏ j2

Luas segitiga : ½ x t x T

Selain formula yang dinyatakan di atas terdapat banyak lagi formula-formula

(49)

AREA `B’

Rajah 1 : Pelan Bangunan

AREA ` A’

3940 1940

(50)

Kaedah untuk mencatatnya di ruangan ukuran berdasarkan rajah 1 adalah

½ n

3.94 3.98

1.94 1.94

&

between conc. slab.

&

Formula segiempat tepat

Jejari bulatan

(51)

Anda telah menghampiri kejayaan. Sila cuba semua soalan dalam penilaian

kendiri ini dan semak jawapan anda pada maklumbalas yang disediakan.

Jika ada masalah yang timbul, sila berbincang dengan pensyarah anda.

Selamat mencuba semoga berjaya…

SOALAN 3.1

a) Terangkan perkara-perkara berikut :-

- Peraturan SMM bagi penolakan ruang kosong.

- Penggunaan ruang timesing.

- Penggunaan ruang pembaziran.

b) Jelaskan dengan contoh-contoh yang sesuai tujuan dan kegunaan jadual

(52)

a) Jelaskan peraturan-peraturan di dalam Standart method Of Measurement

(SMM) bagi kerja-kerja pengukuran bersih serta berikan satu contoh yang

berkaitan dengannya.

b) Di dalam kertas dimensi, terdapat ruangan khas yang dikenali sebagai

ruangan pembaziran (waste) . Jelaskan penggunaan ruang tersebut dan

berikan satu contoh penggunaannya.

SOALAN 3.3

a) Berdasarkan Section A, General Rules, A.3.3 Measurement, jelaskan

peraturan penolakan ruang kosong.

b) Jelaskan kaedah-kaedah yang digunakan untuk merekod ukuran di dalam

borang pengukuran. Sila sertakan contoh-contoh yang sesuai bagi setiap

unit pegukuran tersebut.

SOALAN 3.4

a) Kertas-kertas ukuran boleh dibahagikan kepada tiga jenis .

- Berikan definisi ketiga-tiga jenis kertas ukuran tersebut.

- Jelaskan secara terperinci kegunaan ruang-ruang yang terdapat

pada ketiga-tiga jenis kertas ukuran tersebut.

c) Terangkan dengan jelas berkenaan dengan jadual kerja dan jadual untuk

(53)

Bagaimanakah kaedah-kaedah untuk mencatat formula-formula

(54)

Adakah anda telah mencuba dahulu ?

Jika `YA’ , sila semak jawapan anda.

JAWAPAN 3.1

a) Ruang penolakan

Fasal-fasal yang terlibat di dalam kerja-kerja penolakan ialah :

- Section F, conc. work, insitu conc, F.1 generally 8 (a) (b) (c) m/s 27

- Section G, brickwork & blockwork, generally G.2 measurement 2 (a) (b)

Section A,general rules, A.3 measurement (3) (m/s 27) unless otherwise

stated , where minimum deduction melainkan dinyatakan penolakan untuk

bukaan hanya dalam lingkungan kawasan yang diukur sahaja. Bukaan di

atas lingkungan kawasan yang diukur tidak dikira.

Mana-mana pembukaan atau unjuran yang bersempadan dengan

(55)

penolakan.

Ruang Timesing

Semasa pengukuran kuantiti dibuat terdapat tiga tapak asas papak (pad)

yang mempunyai ukuran yang sama, catatan tidak perlu dibuat sebanyak

tiga kali.

Memadai dengan mencatatkan satu set ukuran dan menuliskan angka tiga

(3) di dalam ruangan bilangan (Timesing) dan menuliskan tanda `/' di

antara ruangan bilangan dengan ruangan ukuran.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20 1.55 as specified in pad fdn exc.

faces of exc.

Catatan di atas menunjukkan (3) x (1.20 x 1.55 x 0.30).Simbol `/'

(56)

Akan tetapi jika terdapat dua lagi tapak asas yang berukuran sama tetapi

masih belum diukur lagi ataupun tertinggal ukurannya.

Set ukuran tersebut tidak perlu dicatatkan semula, mencukupi dengan

menulis angka 2 di ruangan bilangan bersebelahan dengan angka 3 tadi

dan masukkan tanda noktah di antaranya.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20

faces of exc.

Catatan di atas menunjukkan pengiraan seperti berikut :-

(2+3) x (1.20 x 1.55 x 0.30)

Simbol noktah `.' atau pun dikenali sebagai prinsip Dotting On diantara

(57)

Ruang pembaziran

Biasanya pengiraan-pengiraan ini dicatatkan di dalam ruangan ‘waste' iaitu sebaris dengan jawapannya yang akan dicatatkan di dalam ruangan

pengiraan.

b) Tujuan kegunaan jadual

- Bagi menyenangkan kerja-kerja penyemakan dan kerja-kerja

pengukuran kuantiti.

- Bagi menentukan elemen atau trade mana yang perlu diukur dan

siapa yang akan membuat pengukuran tersebut.

- Ianya untuk menjimatkan masa dan meringkaskan lagi kerja-kerja

pengukuran kuantiti yang mana memerlukan kerja-kerja

(58)

JAWAPAN 3.2

a) Bagi pengukuran bersih hanya meliputi kerja-kerja yang tertentu

sahaja.

Contohnya :

(2)

BRC (Lapisan besi tetulang) yang digunakan di dalam kerja-kerja

pembinaan hendaklah diukur di dalam unit meter persegi, pengukurannya

hanya meliputi ukuran bersih kawasan tersebut sahaja.

Biasanya pengukuran BRC (Lapisan besi tetulang) ini adalah sama dengan

keluasan lantai tanpa mengambil kira pertindihan dan sebagainya.

(59)

b) Biasanya pengiraan pendek atau ringkas perlu dibuat untuk mendapatkan

Biasanya pengiraan-pengiraan ini dicatatkan di dalam ruangan `waste'

iaitu sebaris dengan jawapannya yang akan dicatatkan di dalam ruangan

pengiraan.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20

faces of exc.

Width Length

1550 1200

Height 300

Catatan di atas menunjukkan ukuran-ukuran panjang, lebar dan tinggi yang

terdapat di sebelah kanan kertas ukuran dan akan dimasukkan ke dalam

(60)

Untuk menjelaskan lagi pengambilan ukuran, lakaran boleh juga dibuat pada

ruangan `waste' tersebut.

3 1.20 Vib. Reinf. Conc. Grade 20

1.55 as specified in pad fdn exc.

faces of exc.

1550

1200

(61)

JAWAPAN 3.3

a) Peraturan penolakan ruang kosong :

Antara fasal yang terlibat di dalam kerja-kerja penolakan secara umumnya

ialah :-

Section A, General Rules, A.3.3 Measurement

Unless otherwise stated, where minimum deductions of voids are dealt

with in this document they shall refer only to openings or wants which are

within the boundaries of measured areas. Openings or wants which are at

the boundaries of measured areas shall always be the subjet of deduction

irrespective of size.

Melainkan dinyatakan, tiada penolakan minimum untuk bukaan dan

rongga dibuat di dalam lingkungan kawasan yang diukur. Hanya

penolakan minimum bukaan atau rongga yang berada pada atau di atas

(62)

Contoh :

Bukaan A (0.04m2) tidak perlu ditolak kerana berada dalam lingkungan kawasan yang diukur kerana keluasannya masih kurang daripada 0.05m2. Tetapi bukaan B (0.03m2) perlu ditolak kerana berada pada garisan lingkungan kawasan yang diukur walaupun keluasannya tidak melebihi

0.05m2.

awal huraian dituliskan perkataan tolakan atau `deduction' kemudian

ambil dan catatkan ukuran-ukuran kawasan atau isipadu yang akan dibuat

penolakan.

A = 0.04m2

B = 0.03m2

(63)

Ddt. For opening door on half brickwall

.

2 /

0.90

2.10

1.20

Ddt : deduction/tolakan

Catatan di atas menunjukkan penolakan ke atas dinding bata bagi dua

pembukaan yang berukuran 0.90m x 2.10m dan 1.20m x 1.20m yang terdapat

pada dinding tersebut.

Biasanya perkataan tolakan dituliskan dengan huruf ringkas sahaja dan ini perlu

ditunjukkan dengan jelas supaya semasa membuat kutipan, penolakan ini dapat

dilihat dengan jelas. Contoh :-

Tolakan (deduction) - Ringkasannya Tlk. (Ddt.)

Di dalam menulis huraian dan ukuran untuk kerja-kerja tolakan ini, biasanya Juru

(64)

b) Kaedah merekod ukuran-ukuran di dalam borang pengukuran

2.28

(65)

Berdasarkan kepada kaedah-kaedah yang telah dinyatakan, kaedah

mengisi ukuran bagi asas pad yang berukuran :

Panjang : 1.20 m

Lebar : 1.55 m

Tebal : 300 mm

1.20 Reinf. Conc. (1:2:4-19 mm agg) 1.55 as specified in pad foundation 0.30

JAWAPAN 3.4

a) – Definisi :

i. Kertas taking off - digunakan untuk menulis huraian secara

ii. Kertas abstract - digunakan untuk mengumpulkan kuantiti

yang mempunyai keterangan yang sama

(66)

iii. Kertas billing - digunakan untuk menulis huraian dengan

lengkap dan kuantiti telah dijumlahkan dalam

unit nombor bulat.

JAWAPAN 3.4 a

- Kegunaan ruang-ruang pada kertas ukuran :

1

2

3

4

Kertas ‘Taking Off’

Ruang khas untuk bilangan. Biasanya bagi perkara atau `item' yang

melebihi 1 bilangan akan dinyatakan di dalam ruang ini.

Ruang khas untuk dimensi sebenar, diambil terus dari lukisan atau

(67)

Ruang khas untuk mengisi jumlah pendaraban dari ruang 1 dan ruang 2.

Hasilnya akan dipindahkan ke dalam borang abstrak dan seterusnya

kepada borang senarai kuantiti.

Ruang 4 - RUANG KETERANGAN

Ruang untuk diisikan dengan keterangan kerja & bahan yang telah di

ukur. Ruangan kosong pada sebelah kanan biasanya diisikan dengan

pengiraan atau maklumat-maklumat penting yang boleh membantu

menjelaskan keadaan pengukuran kerja yang telah diambil.

SAMB. JAWAPAN 3.4 a

RUANG 1

RUANG 2

RUANG 3

Kertas Abstrak

Ruang 2 – Ruang pengumpulan kuantiti. Muka surat perlu dinyatakan.

(68)

ITEM

DESCRIPTION

UNIT QTY RATE RM C

1

2

3

4 5 6

SAMB. JAWAPAN 3.4 a

Kertas Billing

Ruang 1

diambil. Abjad yang pertama perlu ditulis semula apabila muka surat

berubah.

Ruang 2

huruf singkatan.

Ruang 3

Unit pengukuran kuantiti perlu dimasukkan di sini iaitu sama ada :- M,

(69)

Kuantiti kerja atau bahan akan dimasukkan di sini di dalam bentuk

nombor bulat sebagaimana yang terdapat pada kertas abstrak.

Ruang 5 dan 6

tawaran.

JAWAPAN 3.4 (b)

b) Jadual kerja dan jadual untuk pengukuran kuantiti :

Jadual Kerja

(70)

SAMB. JAWAPAN 3.4 (b)

JADUAL KERJA

BAHAGIAN A :……….

BAHAGIAN B :……….

BAHAGIAN C :……….

KERJA-KERJA PEMBINAAN :

NO. ELEMEN

PROSES

NAMA

TARIKH

CERUCUK

Pengambil

Pengira

Penyemak

Jadual kerja

Jadual untuk pengukuran kuantiti

(71)

JAWAPAN 3.5

Bagaimanakah kaedah-kaedah untuk mencatat formula-formula

matematik yang baisa digunakan di dalam borang pengukuran.

AREA `B’

Rajah 1 : Pelan Bangunan

AREA ` A’

3940 1940

(72)

SAMB. JAWAPAN 3.5

Kaedah untuk mencatatnya di ruangan ukuran berdasarkan rajah 1 adalah

½ n

3.94 3.98

1.94 1.94

&

between conc. slab.

&

Formula segiempat tepat

Jejari bulatan

(73)