IDA 152 – ISLAM DAN PERADABAN Maruwiah Ahmat
Menerangkan
perkembangan
tamadun Islam zaman:
Nabi Muhammad
SAW
Khulafa’ al-Rashidin
Bani Umayyah
(Damsyik)
2.Perkembangan
Peradaban Islam
2.1 Peradaban Islam
di Zaman Awal
Islam
2.2 Zaman Bani
Umayyah
dan
Abbasiyah
2.3 Zaman Mamluk
dan Uthmaniyah
Hasil Pembelajaran Kandungan
Dipimpin oleh empat orang Khalifah:
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
3Abu Bakar al-Sidiq (632M – 634M)
Umar bin al-Khattab (634M-644M)
Uthman bin Affan (644M – 656M)
Ali bin Abu Talib (656M – 661M)
4
Pusat pentadbiran di Madinah
Perlantikan khalifah melalui
sistem syura’ yang disepakati
oleh masyarakat Islam pada
masa itu.
Mereka meneruskan dakwah
baginda Nabi Muhammad
SAW dan meletakkan
Al-Quran dan al-Sunnah sebagai
sumber utama pemerintahan
dan pentadbiran.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
5
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
6
Kenapa Saidina Abu Bakar al-Siddiq dipilih?
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
As-Sabiqun al-Awwalun Bersama Nabi Muhammad ketika Hijrah Bapa mertua Nabi Menjadi imam solat ketika baginda sakit
Khalifah Abu Bakar As-Siddiq
Lahir pada 572 M (dua tahun selepas Nabi
Muhammad SAW)
Berasal dari suku Taim (Bani Taim).
Bergelar
al-Siddiq
kerana sifatnya membenarkan
semua yang dibawa oleh Nabi Muhammad SAW
tanpa bantahan termasuk orang yang pertama
mengakui peristiwa Israk dan Mikraj.
Wafat pada 634 M ketika berusia 63 tahun.
Sumbangan Khalifah Abu Bakar al-Siddiq
Menyelamatkan negara Islam - tertumpu kepada
menghapuskan gerakan murtad
(yang enggan
membayar zakat) dan
nabi palsu
.
11 pasukan tentera ditubuh untuk memerangi
golongan tersebut.
Ketua-ketua perang yang dilantik terdiri daripada:
Khalid al-Walid Amru al-As
Akramah bin Hisham Muhajir bin Umaiyah Syurahbil bin Hasanah
9
Golongan murtad dan mengaku nabi dipimpin oleh
Musailamah al-Kazzab (Bani Hanifah) di Yamamah
Al-Aswad al-Ansi dari Yaman
Tulaihah al-Asadi (Bani Asadi) dari Yaman
Golongan yang enggan membayar zakat dipimpin
oleh
Malik al-Nuwairah di Butah – menganggap zakat
sebagai ufti yang dibayar oleh orang Islam pada
zaman Nabi Muhammad SAW.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
10
Bertanggungjawab menyebarkan syiar Islam ke
seluruh Semenanjung Tanah Arab – meluaskan
pengaruh Islam ke negara-negara jiran seperti
Rom,
Parsi dam Syria
.
Menghantar tentera pimpinan Usamah bin Zaid ke
Qudha’ah – tujuan melindungi umat Islam drpd
ancaman Rom dan Parsi yang menindas rakyatnya –
memudahkan mereka menerima Islam.
Khalid bin Al-Walid
dan
Muthanna bin Harith
ditugaskan menakluk Parsi.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
11
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
Ketua tentera ke Syria ialah
Ubaidah al-Jarrah
dan kemudian
Amr al-As
ditugaskan menawan
Palestin, Syria pada masa itu ditadbir oleh
Hercules
yang
menghasut
orang
Badwi
melancarkan pemberontakan terhadap kerajan
Islam.
Yazid bin Abu Sufyan
ditugaskan menawan
Damsyik, dan
Syurahbil bin Hasanah
ditugaskan
menawan Jordan.
12
Bertanggungjawab mengumpulkan Al-Quran.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
• Al-Quran ditulis pada pelepah tamar, kulit-kulit kayu dan kulit binatang
Mengelakkan kerosakan pada ayat Al-Quran
• Dengan kematian para Huffaz Al-Quran yang terlibat dalam peperangan.
Al-Quran terhapus
• Mengarahkan Zaid bin Thabit untuk dikumpulkan dan disimpan sebagai khazanah negara.
Dilantik oleh Abu Bakar
sendiri
Kewibawaan
Umar Ketegasan Umar
Bakat kepimpinan
Umar
Kenapa Saidina Umar al-Khattab dipilih selepas
Abu Bakar?
Khalifah Umar bin Al-Khattab
Dilahirkan pada 584 M (13 tahun lebih muda daripada Nabi Muhammad SAW)
Dari suku Bani Adi – keturunan bangsawan yang disegani di Makkah.
Seorang yang berani, tegas, berterus-terang dan mempunyai pemikiran yang tajam.
Pernah menjadi pendamai dan ahli diplomatik pada zaman jahiliyah.
Menjadi khalifah pada 634 M.
Khalifah al-Rashidin paling lama berkuasa (10 tahun)
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
Sumbangan Khalifah Umar al-Khattab
1. Pembaharuan politik
- menempatkan pasukan tentera di kawasan jajahan taklukan Islam dan memperbaharui perjanjian dengan kuasa-kuasa luar
- membahagikan pentadbiran negara kepada 8 daerah: Mesir, Madinah, Syria (Syam), Jazirah (Mesopotamia), Basrah, Kuffah, Makkah dan Palestin.
- Di setiap daerah dilantik gabenor yang dikenali sebagai Wali. Gabenor yang dibantu setiausaha, ketua tentera, pemungut cukai, hakim, pegawai perbendaharaan.
16
Menubuhkan jabatan (dewan) – Jabatan Tentera,
Jabatan Ganjaran dan Agihan, Jabatan Pos,
Jabatan Cukai, Jabatan Perbendaharaan Negara.
– diketuai oleh Katib (Setiausaha).
Jabatan Kehakiman diletakkan di bawah kadi,
kadi
dilantik di setiap wilayah untuk
melaksanakan undang-undang Islam. Kadi-kadi
dilantik secara syura oleh ulama Muhajirin.
Melakukan perluasan wilayah ke Parsi, Syria,
Palestin dan Babylon.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
17
2. Ekonomi
Menambil semula tanah rampasan perang dari tentera dan menjadikan hak milik negara.
Tentera dibayar gaji dengan 4/5 daripada rampasan perang, 1/5 menjadi hak negara.
Mengembalikan harta rampasan perang kepada tuannya apabila mereka memeluk Islam.
Memperkenalkan cukai jizyah (cukai kepala), kharaj (cukai tanah), dan usyur (cukai perdagangan).
Menggalakkan rakyat membuka tanah baharu untuk pertanian. Membina dua buah empangan besar: Empangan Abu Musa di Basrah
dan Terusan Amirul Mukminin di Mesir dan Empangan Abu Musa. Memperkenalkan sistem mata wang.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
18
3. Sosial
Mendirikan rumah persinggahan untuk musafir. Membayar elaun kepada kaum keluarga Nabi
Muhammad SAW dan balu tentera Perang Badar serta tentera yang bersara.
Membentuk pasukan keselamatan kampung. Menyambung usaha Abu Bakar mengumpul Al-Quran. Menentukan takwim Hijrah.
Mengambangkan pengajian Al-Quran dan menghantar
guru ke kawasan taklukan.
Menubuhkan kemudahan infranstruktur.
Pendidikan:
Menubuhkan institusi pendidikan di kota-kota spt. Basrah, Kufah, Fustat. Menubuhkan kuttab (pra-sekolah) Bentuk pendidikan – membaca, menulis, menghafaz, berenang, menunggang kuda
Kenapa Saidina Uthman al-Affan dilantik menjadi
khalifah selepas Umar?
Hasil syura masyarakat Islam Sifat lemah lembut dan penyantun Uthman Zun Nuraian Pengorbanan Uthman terhadap Islam 21
Khalifah Uthman bin Affan
Memeluk Islam melalui Abu Bakar al-Siddiq.
Nama beliau sebenarnya ialah Uthman b. ‘Affan b. Abul-As yang mana beliau dilahirkan pada 574 M ketika baginda Nabi Muhammad SAW berumur 5 tahun.
Uthman merupakan seorang bangsawan dari golongan Quraish dari Bani Ummayah.
Beliau terkenal sebagai seorang yang lemah lembut, pemurah dan baik hati.
Beliau merupakan salah seorang dari saudagar yang terkaya di Tanah Arab, sehingga beliau digelarkan dengan gelaran “al-Ghani“.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
22
Beliau telah memerintah Kerajaan Islam hampir 11 tahun lamanya (644 hingga 655 M).
Beliau memperoleh gelaran ‘Zun Nurain’ yang ertinya yang memiliki dua cahaya. Sebabnya ialah kerana Nabi Muhammad SAW telah mengahwinkannya dengan dua orang puterinya iaitu; pertama, Rugayyah dan sesudah wafatnya semasa Perang Badar, kemudiannya dengan Kalthum.
Selepas memeluk Islam beliau banyak mendermakan hartanya ke arah kepentingan agama Islam.
Dalam Perang Tabuk, beliau telah mendermakan hartanya iaitu 950 ekor unta, 50 ekor kuda dan 1,000 dinar.
Begitu juga ketika umat Islam berhijrah ke Madinah, umat Islam menghadapi masalah untuk mendapatkan air minuman. Oleh itu Uthman telah membeli telaga Ruma dari seorang Yahudi dengan harga 20,000 dirham untuk digunakan oleh umat Islam dengan percuma.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
Sumbangan Khalifah Uthman bin Affan
Tidak banyak perubahan melainkan meneruskan
usaha khalifah sebelumnya.
Perluasan wilayah di mana seluruh wilayah Parsi,
Tabristan, Azerbaijan, Armania berjaya ditakluki.
Menubuhkan armada laut Islam pertama untuk
menawan Rom Timur
Abdullah b. Qays Harith – panglima tentera laut
Islam pertama dan pernah melancarkan 50
serangan ke atas tentera Rom.
24
Sumbangan besar Uthman – penulisan Al-Quran yang sistematik (dikenali sebagai Mashaf Uthmani)
Ketika orang Sham dan Iraq bersatu dalam sebuah
peperangan untuk menakluki Armenia dan Azerbayjan, Huzaifah bin Al-Yaman bertemu dengan Uthman kerana beliau takut tentang perbezaan cara pembacaan Al-Quran antara orang Sham dengan orang Iraq. Huzaifah berkata kepada Uthman: “Wahai ketua penganut-penganut Islam! Selamatkanlah negara ini sebelum mereka berbeza terhadap Kitab (Al-Quran)…...“
Oleh itu, Uthman menghantar satu perutusan kepada Hafsah
yang mengatakan: "Kirimkanlah suhuf kepada kami supaya kami dapat menyusun Al-Quran dalam salinan-salinan yang sempurna dan memulangkan manuskrip-manuskrip kepada kamu."
Setelah penerimaan manuskrip-manuskrip tersebut,
Uthman memerintah Zaid bin Thabit, Abdullah bin
Az-Zubair, Said bin Al-As, dan Abdul Rahman bin Harith bin
Hisyam untuk menulis semula manuskrip-manuskrip itu
dalam salinan-salinan yang sempurna dalam loghat
Quraisy.
Ketika mereka telah menulis banyak salinan, Uthman
memulangkan manuskrip-manuskrip yang asal kepada
Hafsah. Kemudian, Uthman menghantar satu salinan
kepada setiap wilayah Islam, dan memerintah bahawa
bahan-bahan Al-Quran yang lain, baik ditulis dalam
manuskrip cebisan mahupun dalam salinan yang lengkap
dibakar.
Kenapa Saidina Ali bin Abi Talib dipilih selepas
Uthman?
Termasuk dalam sahabat yang dipilih dalam Majlis Syura Sepupu dan menantu Nabi Muhammad Seorang yang rapat dengan baginda/tinggal bersebelahan dengan baginda Pakar dalam hukum dan Hadis. 27Khalifah Ali Abi Talib
Lahir pada 601 M dan meninggal pada 661 M.
Sepupu dan menantu Nabi Muhammad
SAW selepas mengahwini anak perempuan
baginda iaitu Fatimah.
Beliau merupakan khalifah keempat Khulafa
al-Rasyidin, memerintah dari 656 hingga 661 M.
Kanak-kanak pertama memeluk Islam.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
28
Sumbangan Khalifah Saidina Ali Abi Talib
Kelebihan – pakar selok belok hukum Islam dan banyak
menghafal Hadis.
Tidak banyak sumbangan yang dilakukan kerana sibuk
mengatasi masalah pemberontakan.
Menyusun semula
pasukan polis
(al-Syurtah)
Melengkapkan lagi pasukan bersenjata.
Membina markas tentera di Parsi dan Syria.
Meneruskan cukai jizyah kepada Zimmi - dinyatakan
dalam surat yang dihantarkannya kepada al-Asytar.
Ilmu sains dan matematik mula diperkenalkan.
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
29
ZAMAN KHULAFA’ AR-RASHIDIN
Zaman Nabi Muhammad SAW Zaman Khulafa’ al-Rashidin
30
