If,]\IBUATAN
DANKARAI(TERISASI KITOSAN
VANILIN
SEBAGAI
MEMBRAN
?OLIMER ELEKTROLIT
(PREPAM|ION ,1,l,)
CEARACTERTZ4TION OFCNITOS)N
'INILINE
AS ELECTROLYTE POLYMER
MDMBR)NE')
Edi Pmmonot, Pandu Sario AsiskaPnbowo, Candm Pumawan, JrtiWulansa lurusan
(imia,
FaLalt.s Matemalika dan llmu PengethM.
Alam,Uniye6ihs
SebelsMarci
Jl. Ir. SutaniNo
36 A. Kc.tinganSuahna
Indonsia 57I26
'eoail
:cdijiamono
u.s@yihoo.co.idReceied A
Janmt!
201 I , occeptetl I 5 Februory 201 2, Published 05 Match 2012ABSTRAK
Tehn
dil*ukm
p
elirim
rentag
modinkasi kitosan
dena.n
vanilin
dm
kamlterisasinya sebagainemb@
polimer elekbolit. Senyrwa basascihflktosm vmilin
disjnteshdari
knosan danvanilin
dengln
kllalis
pipcndin.
P6duk
yang
dihasilkm didcposnikan kc dalamk$t,s El$i ncnghsilka.
membran. Kitosan danknoss
vanilin dikaiakerisasi dengan spekkorotonererFourid
TmnsfomInfmEd
(FTIR) dan*aptriks
tular
karionnya. Sedangka, membBndikaEkteisasi
kapasilas tukarkatiomya,
deiajat le.gembanCm dan kelahanan temalnya. Munculnyaluncak
libmsi
8!E!s
imina padaspekrun
ITIR
benunjuklan
bahwa kitosm aanilin telah berhasil disintesis.Pmmblhr
kitosanvmilin
nanpu
noningkatkan kapasiias tuktr kalionnmbtui
namunmenmnks
dsmjalpsngmbang.nnyr M.terial
polin$
membrrn mengalani degradasitemal
aklp
tinggi yaitu
diatd
250'C
dmgan melalui aga
bnapo
deg@dasi.Bedsa&an
nilai kapasitas tukarkation
danstabiliks
lemllny!,
membranlenodifikasi
kirosd
eaitin
ncniliki
pormi
yang baik nnruk aplikasimembrd
polimerelekrolit
tlalam selb s
bakar, namun modinkasi masih
perh
dilaklkar untuk
menuronkan denjat
I<rrr
kunci:
basaschifl
kitosm, *itosan vanilin,'nembran
poliner el.krolit,
sel bahanABSTRACT
The
researchof
chitosa.
modincadonsilh
vanilin
andils
chaEcterization aspolymer electrolyte membmnes
ws
clried
.nt
Chitosan-based shciff base compounds{as
s}nthssized frcm chitosan and vanilin wiL! pypeidine as cahlyst. Thcpolyhm
wcrc charac(eized bylourier
To.slom
InfraredOnR)
and its calionic exchange capaciry,vhile
nembEnes were charadenzed by Mtiotuc exchdnge capacity, swelling degEe and irs thermalstlbility.
The
exhtenceol
iminevibmtion
peak prcvides lhat the cnitosanv.nilinc
wras succesniy
qdhesized.
The
addilio.
of
mniuin
incrcasesthc
cationic exchmge capasityof
nmbnnq
howevsril
decrcases the sNelling degiee.Thmal
dara i.dicate thepolyner nenbEne
degEded above 250'C with thEe step deEndation. Based on nle cationic excfiangecapciiy
ud
nslnemal
slabiliDi,$e
nembEne
has a sood potential lor applicalion inpollm$
elecnolyte membranc tucl cells. but nodification6 rre still needed to reduce lhe swelling deCEBofnmbEnq
Me
bmnpoliner elektolir
(MPE) diaplikasikan secraluapada
berbagai bidanBdirnhanyr
dalam proses pomurni.n (Thisc.n*osr,t,200liOchoa
erut
2006),d.n
rl
bahan bakar{rrer.rls)
(Dnnituea
d,1,2001i
Smi rae/,r,2003;
I-u62noe,,1,20061
Iojoiu
a
,l
2006).Sirrr ulima
)nngdinlliki
oleh membmnini
adal.h kemrnrNrnnva untuknenukarlan
ion
Dalar
iplikasi
scl bahan botar,MIE
hins dcniliki
kaPasiirs tukar kation danstlbilirrs
ttual
yangiinggi
(Smth../ al,
2001:Iojoiu
.r
,r
2006)Psn.miai
mrterialbafl
terusdilakuk.n
dalanr penscmbangan MPE unruk frcndapalkan meDhran Jengan kapasiras tukarkarion dan stabililas iemraLtingli, scna munhFoliicr
alim
sepedi knosan cukup bcryolensi dalan aplikmi mcmbran se1 brnanbrkr.
Kitosm nudah
didal)at.dan
memiliki nrbiliras
temll
yrng
rinsgi.
namuninodinka!
pada
brnrn
Icrscbul
pe
u
dihklkai
agar ncnghasilkan
mrtenal
v.ng
bemuatm
sehinggadapxt
disuiak.n
ssbagaifrcnbian
phincr
relhln
(nosanmemilikl
gr8ls
amino
d.n
augns hidroksil)ang
memungkinkinuntuk di'nodiiik.si.
Beberalr
Dodi|kasi
kiiosrn
t.lah
dilahrka0
diatrtaranvrd.ngan
sqrlawr
aldchid mcighrsilkanb's.
schi$ahu
imlna (Kena*y erdl,
2005rsrnros.r al,
2005;li&
e/ aaSinl!sisbasaSchiffdtikitosandantun.ansilGihLdehiddllakukanolehSantos.r
dl
(lo(l5)
Keenamretksi mtrra
kitosu
dsnsantutrn
salisilaldehid vangbe$edr
mci0njukkxn serapmC=N
dalam sDckrumlR,
)aitu
p.da rentangbila.gm
Selombangl6il,5
cni
sanp
1640,4cnr.
Modilikasi
kitosm
dengan aldchid aromadk sepenivmrlin
menghasilkan senyawaturun.n
kiiosan befupa kitosotrvanilin (KV)
(Wiva6i,
l00sl
Rcaksi
kinia
sintcsis kitosan
v.nili',
ditunjukkan
pada
Cambar
I
Pada peielirirnnya,Wiya6i
(2003)ncmanfa2ik..
sifat asam darivrnilin
sebagrimrrerill
aiti