LAPORAN PRAKTIKUM LAPORAN PRAKTIKUM
MIKROBIOLOGI
MIKROBIOLOGI FAFARMASIRMASI
UJI SENSITIV
UJI SENSITIVITAITAS ANTIMIKROORGANISME DENGANS ANTIMIKROORGANISME DENGAN METODE DILUSI
METODE DILUSI
Anggota Kelompok : Anggota Kelompok : E
ETTIIK K PPUUJJI I HHAASSTTUUTTII ((2200114444116666AA)) SORA
SORAA A PUTRI ORSHITA PUTRI ORSHITA RES!IRES!I (2014416"A(2014416"A)) !
!IIRRAA##II##A A AA!!AA$$%%AA ((22001144441166&&AA)) A
ASSAA''IIA A $$OOPPRRIIAA$$TTI I !!EERR''II ((22001144441100AA))
FAKULT
FAKULTAS AS FARMASIFARMASI
UNIVERSITA
UNIVERSITAS S SETIA BUDISETIA BUDI
SURAKARTA SURAKARTA
2015 2015
UJI SENSITIVITAS ANTIMIKROORGANISME DENGAN METODE DILUSI
I. TUJUAN
!aa*+*,a -apat mengeta.+ /aa kea peng.+an *en*+t++ta* ant+m+ko3a -engan meto-e -+l.*+
II. DASAR TEORI
Ant+3+ot+ka a-ala *ena,a k+m+a ka* ang -+a*+lkan ole ogan+*me +-.p5 tema*.k t..nan *ena,a -an *t.kt. analogna ang -+3.at *e/aa *+ntet+k5 -an -alam ka-a en-a mamp. mengam3at po*e* pent+ng -alam ke+-.pan *at. *pe*+e* ata. le3+ m+koogan+*me
Hal ang pal+ng pent+ng mengena+ kon*ep ant+m+ko3+a a-ala *ele/t+e to7+/+t a+t. *elekt+8 -alam mengam3at pet.m3.an ogan+*me tanpa me.*ak +nang Tok*+*+ta* *elekt+8 tegant.ng kepa-a *t.kt. ang -+m+l+k+ *el 3akte+ -an man.*+a m+*alna -+n-+ng *el 3akte+ ang t+-ak -+m+l+k+ ole *el man.*+a5 *e+ngga ant+3+ot+k -engan mekan+*me keg+atan pa-a -+n-+ng *el 3akte+ memp.na+ tok*+*+ta* *elekt+8 elat+8 t+ngg+
9e-a*akan tok*+*+ta* *elekt+8 a-a ant+3akte+ ang 3e*+8at 3akte+o*tat+k -an 3akte+*+- Kelompok ang petama mengam3at pet.m3.an ata. pekem3angan 3akte+5 kelompok ang ke-.a 3ekea memat+kan 3akte+ 9akte+*+- me.pakan ant+3+ot+k ang mempenga.+ pem3ent.kan -+n-+ng *el ata. pemea3+l+ta* mem3an5 *e-ang 3akte+o*tat+k a-ala ant+3+ot+k ang 3ekea pa-a *+nte*a pote+n Ant+3akte+ tetent. akt++ta*na -apat men+ngkat -an 3akte+o*tat+k mena-+ 3akte+*+- 3+la ka-a ant+3akte+na -+t+ngkatkan mele3++ KH!
Ka-a Ham3at !+n+mal (KH!) ata. !+n+m.m on/entat+on (!I) a-ala ka-a m+n+mal ang -+g.nakan .nt.k mengam3at pet.m3.an 3akte+ *e-angkan kon*enta*+ teen-a -a+ ant+3+ot+k ang mem3.n. &&5&; +nok.l.m 3akte+ -+*e3.t Ka-a 9.n. !+n+mal (K9!) ata. !+n+m.m K+ll+ng on/entat+on (!K)
!ekan+*me kea *e3ag+an 3e*a ant+3+ot+k -apat -+3ag+ mena-+ < /aa :
1 !engam3at pem3ent.kan -+n-+ng *el5 /onto: pen+*+l+n5 amp+*+l+n5 met*+l+n5 *e8alo*8o+n
2 !enggangg. pem3ent.kan mem3an *el5 /onto : pol+m+k*+n 9
= !engam3at *+nte*+* pote+n5 /onto: *teptom+*+n5 gentam+*+n5 kloam8en+kol 4 !engam3at *+nte*+* a*am n.kleat5 /onto : *+po8lok*a>+n5 n+8amp+n
< Antagon+* meta3ol+t5 /onto : +*on+a>+-
?akto@8akto ang mempenga.+ akt++ta* ant+m+ko3a a+t. pH l+ngk.ngan5 komponen@komponen pe3en+an5 *ta3+l+ta* o3at5 3e*ana +nok.l.m 3akte+5 ma*a pengeaman5 -an akt++ta* meta3ol+k m+koogan+*me
!eto-e -+l.*+ -+g.nakan .nt.k menent.kan ka-a am3at m+n+m.m (KH!) -an ka-a 3.n. m+n+mal (K9!) -a+ o3at ant+ m+ko3a P+n*+p -a+ meto-e -+l.*+ +n+ a-ala mengg.nakan *at. *e+ ta3.ng eak*+ ang -++*+ me-+a /a+ -an *e.mla tetent. *el m+ko3a ang -+.+ Setela +t. ma*+ng@ma*+ng -+.+ -engan o3at ang tela -+en/ekan *e/aa *e+al Se+ ta3.ng -++nk.3a*+ pa-a *.. =61 *elama 1"@24 am -an -+amat+ tea-+na keke.an pa-a ta3.ng Kon*enta*+ teen-a o3at pa-a ta3.ng ang -+t.n.kan -engan a*+l 3+akan ang m.la+ tampak en+ (t+-ak a-a pet.m3.an m+ko3a) a-ala KH! -a+ o3at Kon*enta*+ teen-a o3at pa-a 3+akan pa-at ang -+t.n.kan -engan t+-ak a-ana pet.m3.an kolon+ m+ko3a a-ala
K9! -an o3at tea-ap 3akte+ .+ III. ALAT Dan BAHAN
a Alat
• Ta3.ng eak*+ • Sp.+t +nek*+ 3 9aan
• 'a.tan ant+3+ot+/ kloam8en+/ol • 'a.tan -apa 8o*8at
IV. CARA KERJA
1 !ema*.kan '%? ke-alam ta3.ng III *ampa+ -engan IB ma*+ng@ma*+ng *e3anak 1 ml
2 !ema*.kan la.tan ant+3+ot+k kloampen+/ol ke-alam ta3.ng I *ampa+ IB Pa-a ta3.ng I -++*+ la.tan ant+3+ot+k kloampen+kol *e3anak 2 ml -engan kon*enta*+ 200 ppm Kem.-+an ta3.ng II -++*+ la.tan ant+3+ot+k *e3anak 2 ml lal. omogenkan 5kem.-+an ta3.ng II -+am3+l 1 ml kem.-+an -+ma*.kan ke-alam ta3.ng III lal. omogenkan !elak.kan al ang *ama *ampa+ pa-a ta3.ng IB
= Pa-a ta3.ng ke IB *etela -+omogenkan -+am3+l 1 ml kem.-+an -+3.ang5 *e+ngga ta3.ng II *ampa+ BI te-apat 1 ml la.tan
4 !ema*.kan 1 ml 3+akan 3akte+ *almonella ke-alam ta3.ng II *ampa+ IB lal. omogenkan %an .nt.k ta3.ng B -+tam3akan 3+akan 3akte+ *almonella *e3anak 2 ml
< !eng+nk.3a*+ pa-a *.. =C *elama 24 am
6 !engamat+ keke.an ang menan-akan a-ana pet.m3.an 3akte+ V. DATA PERCOBAAN
%+keta.+ kon*enta*+ ant+3+ot+k t+ap ta3.ng : Ta3.ng 1 200 ppm (*e3aga+ kontol negat+8 )
Ta3.ng 2 200 ppm (kon*enta*+ *ama -engan ant+3+ot+k ) Ta3.ng = 100 ppm Ta3.ng 4 <0 ppm Ta3.ng < 2< ppm Ta3.ng 6 12< ppm Ta3.ng 62< ppm Ta3.ng " =2< ppm Ta3.ng & 1<62< ppm
Pe3an-+ngan ta3.ng 1 -an Pe3an-+ngan ta3.ng 1 -an &
Pe3an-+ngan ta3.ng 1@6 Pe3an-+ngan ta3.ng 1 -an "
Ja-+ -a+ .+ m+ko3a meto-e -+l.*+ .nt.k men/a+ kon*enta*+ am3atan m+n.m.m ang me.pakan kon*enta*+ ant+3+ot+k teen-a ang ma*+ -apat mengam3at pet.m3.an ogan+*me *almonela tp+ a-ala 12< pm ang te-apat -alam ta3.ng no 6
VI. PEMBAHASAN
Ant+3+ot+k a-ala 3aan ang -+a*+lkan ole m+koogan+*me ata. *+ntet+* ang -alam .mla ke/+l mamp. menekan mengam3at ata. mem3.n. m+koogan+*me la+nna Ant+3+ot+k mem+l+k+ *pekt.m akt++ta* ant+3+o*+* ang 3eagam !ekan+*me kea ant+3+ot+k antaa la+n a-ala mengam3at *+nte*+* -+n-+ng *el5 me.*ak pemea3+l+ta* mem3an *el5 mengam3at *+nte*+* R$A (po*e* tan*k+p*+)5 mengam3at *+nte*+* pote+n (po*e* tan*la*+)5 mengam3at epl+ka*+ %$A
T..an pakt+k.m +n+ a-ala pakt+kan -apat melak.kan penent.an !I *.at. ant+3+ot+k mengg.nakan tekn+k -+l.*+ !I (!+n+m.m In+3+to +n/entat+on) a-ala kon*enta*+ teen-a -a+ ant+3+ot+k ang -apat mengam3at pet.m3.an m+koogan+*me5 Paamete .nt.k !I a+t. keen+an pa-a ta3.ng eak*+
9akte+ ang -+g.nakan a-ala 3akte+ *almonella -engan ant+3+ot+k kloam8en+kol (200Dgml) Unt.k pengen/e ant+3+ot+k -+g.nakan '%? (la.tan -apa 8o*8at) ang 3e8.ng*+ mempetaankan PH la.tan ant+3+ot+k5 la.tan +n+ ana -apat -+g.nakan *e3aga+ pengen/e k.*.* ant+3+ot+k Pakt+k.m kal+ +n+ -+g.nakan /ontol po*+t+8 (F) *etakontol (@)
Kontol po*+t+8 3e+*+ 3akte+ ang 3et..an .nt.k mengamat+ pet.m3.an 3akte+ Unt.k /ontol negat+e ana 3e+*+ me-+a ant+3+ot+k ang -+g.nakan *e3aga+ pem3an-+ng t+ngkat paamete keen+an %alam pakt+k.m ang -+g.nakan *e3aga+ kontol negat+8 a+t. ta3.ng eak*+ no1 ang 3e+*+ la.tan ant+3+ot+k kloampen+/ol *e-angkan kontol po*+t+8 ta3.ng eak*+ no10 ang 3e+*+ *.*pen*+ 3akte+ salmonella.
Setela -+-+amkan *elama 24 am pa-a *.. .angan maka akan tel+at keke.an pa-a *e3ag+an ta3.ng eak*+ KH! -+tent.kan -a+ ta3.ng en+ ang memp.na+ nomo pal+ng ak+
Ka-a am3at m+n+mal *.at. ant+3+ot+ka -apat mel+at ka-a teke/+l -a+ *.at. ant+3+ot+ka ang -+3.t.kan .nt.k mengam3at pet.m3.an m+ko3a Ant+3+ot+/ ang akan -+tent.kan -alam pe/o3aan +n+ a-ala kloampen+/ol -an k.man ang -+g.nakan -alam pe/o3aan +n+ a-ala *almonella
Unt.k menent.kan ka-a am3at m+n+mal -a+ *.at. ant+3+ot+ka5 tam3akan +nok.l.m -engan kon*enta*+ ang *ama pa-a me-+a ang *e3el.mna tela -+tam3akan ant+3+ot+/ -engan kon*enta*+ ang 3e3e-a pa-a *et+ap ta3.ng eak*+ Unt.k mem3.at ant+3+ot+/ -engan kon*enta*+ ang 3e3e-a5 k+ta g.nakan meto-e pengen/ean
Setela k+ta 3.at kon*enta*+ ang 3e3e-a5 pa-a kon*enta*+ tetent. ant+3+ot+k te*e3.t -apat mengam3at pet.m3.an m+ko3a Pa-a *aat t+m3.l keke.an pa-a *.at. kon*enta*+5 -apat k+ta natakan 3a,a ant+3+ot+k -engan kon*enta*+ te*e3.t t+-ak -apat mengam3at pet.m3.an m+ko3a
Kontol me-+a ang a-a -+g.nakan .nt.k menent.kan t+ngkat keen+an Ta3.ng eak*+ ang me-+ana -apat mengam3at pet.m3.an k.man akan menampakkan keen+an ang *ama -engan kontol me-+a Ja-+5 +ka kontol me-+a ke. 3eat+ -alam pengeaanna t+-ak a*ept+*
Sela+n +t. -+g.nakan .ga kontol m+ko3a *e3aga+ pem3an-+ng t+ngkat keke.an %alam ta3.ng eak*+ +n+ k.man t.m3. tanpa a-a am3atan %alam ta3.ng eak*+ +n+ t+ngkat keke.an pal+ng t+ngg+ Pa-a pe/o3aan pakt+k.m kelompok kam+ -+-apatkan a*+l -a+ pe3an-+ngan t+ap ta3.ng -a+ nomo II *ampa+ nomo IB -engan pem3an-+ng -a+ ta3.ng I *e3aga+ kontol negat+8 (@) -an ta3.ng B *e3aga+ kontol po*+t+8 (F) -+-apatkan pa-a ta3.ng eak*+ nomo GI -engan kon*enta*+ 12<.gml *e3aga+ KH!( kon*enta*+ Ham3atan !+n+m.m) -+mana pa-a kon*enta*+ te*e3.t la.tan an+3+ot+k kloampen+/ol ma*+ -apat mengam3at pet.m3.an m+koogan+*me ang -+tan-a+ pa-a ta3.ng no GII m.la+ a-ana
ke.an pa-a ta3.ng te*e3.t VII. KESIMPULAN
1 U+ ant+3+ot+k m+ko3a a-ala peng.+an *.at. ant+3+ot+k tea-ap pet.m3.an m+ko3a
2 Ant+3+ot+k a-ala 3aan ang -+a*+lkan ole m+koogan+*me ata. *+ntet+* ang -alam .mla ke/+l mamp. menekan mengam3at ata. mem3.n. m+koogan+*me la+nna
= KH! -+t.n.kan ole ta3.ng nomo GI -engan ka-a 125< Dgml 5 ang at+na kon*enta*+ ant+3+ot+k kloam8en+kol m+n+mal ang -apat mengam3at pet.m3.an 3akte+ a-ala 125<Dgml
VIII. DAFTAR PUSTAKA
Pat+,+5T200"5 Mikrobiologi Farmasi Jakata: Elangga
Ha-+oetomo5RS1&"<!+ko3+olog+ %a*a -alam Paktek: PT ame-+a