KIRGIZĠSTAN TÜRKĠYE MANAS ÜNĠVERSĠTESĠ
MODERN DĠLLER YÜKSEK OKULU
DĠL ÖĞRETĠM BÖLÜMÜ
TÜRKĠYE TÜRKÇESĠ ÖĞRETĠMĠ KOORDĠNATÖRLÜĞÜ
TEMEL TÜRKÇE
ÇALIġMA KĠTABI
Türkiye Türkçesi Öğretimi Koordinatörlüğü Komisyon BaĢkanı Belgin ÖZEK BaĢkan Yardımcısı Tayfun KALKAN Komisyon Üyeleri Faruk ÖZTÜRK Levent DOYURAN Bilge Kaan SELÇUK Semih BABATÜRK Halit AġLAR
SUNUġ
1995 yılında kuruluĢ anlaĢması imzalanan ve 1997 yılında eğitim öğretime baĢlayan Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesinin öğretim dili Türkiye Türkçesi ve Kırgızcadır.
Üniversitemizde Türkiye Türkçesi eğitim öğretimi, alanında uzman ve deneyimli bir kadroyla kaliteli bir baĢlangıç yapmıĢ olup o günden beri de dil öğretimindeki geliĢmeleri yakından izleyerek Türkiye Türkçesinin, Türk dünyasının bilim ve iletiĢim dili olmasına katkıda bulunmaktadır. Kırgızistan ve diğer Türk Cumhuriyetleri ile akraba topluluklardan gelen öğrencilere yönelik hazırladığımız materyallerin ilki olan bu çalıĢma dil bilgisi, okuma anlama, dinleme anlama, dikte metinleri ve yazılı anlatım konularını kapsamaktadır.
Bu çalıĢmanın yabancı dil olarak Türkiye Türkçesi öğretimine yararlı olmasını umar, katkıda bulunan herkese teĢekkür ederiz.
Saygılarımızla
DĠL BĠLGĠSĠ... 1-38 TT – DĠL – 001... 2 TT – DĠL – 002... 3-4 TT – DĠL – 003... 5-6 TT – DĠL – 004... 7 TT – DĠL – 005... 8-9 TT – DĠL – 006... 10 TT – DĠL – 007... 11 TT – DĠL – 008... 12 TT – DĠL – 009... 13 TT – DĠL – 010... 14-15 TT – DĠL – 011... 16 TT – DĠL – 012... 17 TT – DĠL – 013... 18-19 TT – DĠL – 014... 20 TT – DĠL – 015... 21-22 TT – DĠL – 016... 23 TT – DĠL – 017... 24 TT – DĠL – 018... 25 TT – DĠL – 019... 26 TT – DĠL – 020... 27 TT – DĠL – 021... 28 TT – DĠL – 022... 29-30 TT – DĠL – 023... 31-32 TT – DĠL – 024... 33-34 TT – DĠL – 025... 35-36 TT – DĠL – 026... 37-38 OKUMA ANLAMA... 39-97 EVDE... 40-41 CEM BEY... 42-43 LOKANTADA... 44-45 MEHMET BEY... 46-47 AHMET... 48-50 YALNIZ NĠNE... 51-52 KÜÇÜK KUġ... 53-55 BĠR ZĠYARET... 56-58 KURTULUġ SAVAġI... 59-61 SABAHIN ĠLK IġIKLARI... 62-64 RAMAZAN BAYRAMI... 65-66 ZENGĠNLĠK... 67-69 HASTALIK VE SAĞLIK... 70-71 DÜNYAMIZI KĠRLETĠYORUZ... 72-74 BALIĞIN BAġI... 75-76 KÜÇÜK KIZ VE KURT... 77-79
KĠBRĠTÇĠ KIZ... 86-87 KUġLAR NASIL YAġAR... 88-89 OKUL... 90-91 MEġE AĞACI... 92-94 KALEM VE KILIÇ... 95-97 DĠNLEME ANLAMA... 98-128 FATMA HANIM... 99-100 DĠL ÖĞRENMEK... 101-102 BĠR TRAFĠK KAZASI... 103-104 KAÇ LĠRA... 105-106 KARINCA VE AĞUSTOS BÖCEĞĠ... 107-108 KIZ KULESĠ... 109-110 KIMIZ... 111-112 CĠRĠT OYUNU... 113-114 DANS... 115-116 KARAGÖZ... 117-118 KOMUZ... 119-120 LÂLE ANNE... 121-122 NASREDDĠN HOCA... 123-124 AYAKKABI TAMĠRCĠSĠ... 125-126 SALĠCAN CĠGĠTOV... 127-128 DĠKTE... 129-138 ALIġVERĠġ... 130 METĠN BEY... 131 BÜRODA... 132 KÖYÜM... 133 TÜRKĠYE’DE TURĠZM... 134 ALIġKANLIK... 135 BĠLGĠ... 136 GENÇLĠK VE KĠTAP... 137 AĠLENĠN ROLÜ... 138 HĠKÂYELER... 139-145 BĠR KOCANIN HĠKÂYESĠ... 140 BĠR AġK HĠKÂYESĠ... 141-143 EVET, YAPABĠLĠRSĠNĠZ... 144-145 YAZILI ANLATIM... 146-150
TT – DB – 001
Lütfen, aşağıdaki diyalogları uygun şekilde tamamlayınız.
SABAH
Aysel : __________________________________________. Kıyal : __________________________________________.
Aysel : Benim adım Aysel. __________________________________________? Kıyal : _____________________________________________________. Aysel : _____________________________________________________.
Kıyal : Ben de __________________________. ____________________________? Aysel : 19 yaĢındayım. Ya ______________?
Kıyal : 18 yaĢındayım.
Aysel : Ben Kırgızca öğreniyorum.
Kıyal : Ben de __________________________________________. Aysel : _____________________________________________________? Kıyal : Ġktisat bölümünde okuyorum. Ya sen?
Aysel : ___________________________________________________. Kıyal : Sonra görüĢürüz. Ders var. HoĢça kal.
Aysel : ___________________________________________________. ÖĞLE
Aybek : Ġyi ______________________, Hocam.
Zeynep Hanım: _________________________________________. Aybek : Nasıl_____________________? Zeynep Hanım: ___________________________________________? Aybek : ___________________________________________. AKġAM Metin Bey : _________________________________! Ali Bey : _________________________________! Metin Bey : __________________________________?
Ali Bey : Sağ olun, ______________________. Siz ________________________________? Metin Bey : _________________________________________________________.
KıĢın hava çok soğuk ol__________. Ġnsanlar kalın giysiler giy__________. Bazen kar bazen yağmur yağ__________. BiĢkek’e çok kar yağ__________. O zaman çocuklar kartopu oyna__________, kardan adam yap__________. Benim anneannem benim için mısır patlat__________. Ben mısırı çok sev__________, bol bol mısır ye__________, hiç kimseye ver__________.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları şimdiki zaman ekleriyle doldurunuz.
1. Biz her akĢam televizyon seyret____________, ama radyo dinle____________. 2. Sen yarın Ġngilizce kursuna git____________ ______________?
Hayır, _____________________________________________________________. 3. Çocuklar her gün evden okula kadar yürü____________.
4. Mehmet gitar çal____________ ve Ģarkı söyle_____________. 5. Bebekler çok sık ağla____________.
6. Sizinle biraz konuĢmak iste____________. 7. Siz saat kaçta kahvaltı et_____________?
8. Ben Almancayı iyi konuĢ____________ ____________?
Hayır, _____________________________________________________________. 9. Hava çok soğuk, üĢü___________.
10. Hava çok sıcak, terle___________. 11. Biz partilerde çok eğlen____________. 12. ġimdi yemek mi yiyor____________?
Evet, ______________________________________________________________. 13. Dünya kendi etrafında dön____________ ____________?
14. Siz hiçbir zaman gazete, dergi oku____________ ____________?
Hayır, _____________________________________________________________. 15. Onlar köpekten kork___________ ____________?
C) Lütfen, sayıları yazıyla yazınız. 1. (762) ________________________________________________________________ 2. (1.481) _________________________________________________________________ 3. (157.000) _________________________________________________________________ 4. (98.769) ______________________________________________________________________
Ç) Lütfen, cevap veriniz.
1. Altıncı ay hangi ay? __________________________________________________. 2. Hangi mevsimde hava çok sıcak? ________________________________________. 3. Sen ne iĢ yapıyorsun?__________________________________________________. 4. Annen evde neler yapıyor?______________________________________________.
1. Ders saat üç_____________ baĢla_____________, beĢ____________ bit_______________. 2. Ben her gün üniversite_______________ gel_______________.
3. Pazar günleri havuz_______________ gir_______________. 4. Postahane_______________ mi git_______________? 5. Kim_______________ inan_______________? - Herkes_______________ inan_______________. 6. Kanepe_______________ uzan_______________. 7. Saat_______________ bak______________. 8. Kim_______________ kız_______________? – Aynura_______________ kız_______________.
9. Bu otobüs terminal______________ git______________, terminal______________ gel_______________.
10. Öğretmen_______________ soru sor_______________. 11. Mektup_______________ mürekkep döküldü.
12. Sokak_______________ hiç çık_______________ _______________? 13. Kedi ağaç_____________ tırman______________.
14. Siz yurt_______________ saat kaçta git_______________? 15. Sen koltuk_______________ otur_______________. 16. Ben yatak_______________ yat_______________. 17. Teyp_______________ bir kaset koyun.
18. Uçak_______________ kork_______________ _______________? 19. Durak_______________ doğru git_______________.
20. Irak_______________ gel_______________. 21. Murat_______________ kitap verdim.
22. BiĢkek_______________ bir gün kaldım.
23. Bisiklet_______________ bin_______________. 24. Cip_______________ in_______________. 25. Top_______________ vur_______________. 26. Süt_______________ Ģeker koy_______________. 27. Polis ehliyet_______________ bak_______________. 28. Dolap_______________ ne koydun?
31. Çocuk yol_______________ fırladı.
32. Gökyüzü_______________ bir kuĢ uç_______________. 33. Babam hastahane_______________ çalıĢ_______________. 34. Her gün park_______________ koĢ_______________. 35. Ben_______________ nefret mi et_______________? 36. Siz_______________ borç iste_______________. 37. Ahmet_______________ özür dile_______________. 38. Aybek_______________ teĢekkür et_______________. 39. Yemekhane_______________ yemek ye_______________.
KIġ VE ĠNSANLAR
Bugün ilk kar yağ_____________. Karlar hava_____________ kelebekler gibi uç____________. YavaĢ yavaĢ yere in____________. Ben pencere____________ dıĢarı bak_____________. Ġçerisi sıcak, ama dıĢarısı galiba biraz soğuk. Ben soğuk hava____________ nefret et_____________, fakat kar____________ hoĢlan____________. Ġnsanlar soğuk havalarda hastalan____________.
KarĢıda bir durak var. Durak____________ gençler, yaĢlılar, çocuklar otobüs, troleybüs ve dolmuĢ bekle____________. Durakta otobüs____________, troleybüs____________ ve dolmuĢ____________ dur_____________. Otobüs ve troleybüs_____________ Ģimdi daha kalabalık ol____________, çünkü hava biraz soğuk ve yerler de ıslak, bunun için insanlar kıĢın daha az yürümek iste____________.
Bazı insanlar hızlı hızlı yürü____________, bazıları ise yavaĢ yavaĢ git____________. Yol_____________ çocuklar var. Mutlular, hepsi gül____________, Ģaka yap____________, kartopu oyna____________. Kardan en çok çocuklar hoĢlanıyorlar.
Bugün hava çok soğuk değil, ama sıcak da değil. AkĢam ve gece hava daha soğuk ol____________. Hava artık erken karar____________. Saat beĢ buçuk____________ akĢam ol____________. AkĢam ben kitap, gazete, dergi oku____________, televizyon seyret_____________, sonra erkenden yat_____________. Çok fazla televizyon seyret____________, çünkü televizyon gözler için çok zararlı.
Sabah erken kalk____________, biraz spor yap____________. Banyoda yıkan_____________ ve mutfak_____________ güzel bir kahvaltı yap_____________. Kalın giyecekler giy_____________. Hava soğuk ve ben sık sık hasta ol_____________. Ev____________ çık____________, durak_____________ dolmuĢ_____________ bin____________ ve okul____________ git_____________.
TT – DB – 005
A) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerle cümle kurunuz.
1. ben – siz – telefon – istemek – kullanmak
2. yarım – siz – saat – yemek – önce – hazırlamak
3. yapmak – resim – biz – ressam
4. som – elma – kilo – kırmızı – kaç
5. siz – çiçek – sulamak – bugün ( ? )
6. biz – bitirmek – yıl – üniversite – bu
7. çok – açmak – radyo – ses
8. Meydan – Ala Too – merkez – BiĢkek ( ? )
9. beğenmek – hangi – siz – ayakkabı
10. AyĢe – renk – mor – araba ( ? )
11. çanta – iç – Murat – var – sigara ( ? )
12. arka – postahane – ev – biz
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Lütfen, televizyon__________ düğme__________ bas__________! 2. Biz__________ otobüs__________ Ģoför__________ galiba uykusuz. 3. Bugün okul__________ bahçe__________ gez__________ __________? 4. Annem__________ yüzük__________ ben al__________.
11. Sebzeler__________ buzdolabı__________ koy lütfen!
12. Ben__________ kardeĢ__________ oda__________ her zaman dağınık. 13. Mehmet istasyon__________ anne__________ el__________ öp__________. 14. Eskiden yurt__________ kantin__________ her Ģey ucuzdu, ama Ģimdi pahalı.
15. Saat on bir_________ yurt_________ odaları_________ ıĢıklar__________ kapan_________. 16. Nazlı__________ anne__________ ev__________ anahtar__________ bazen okul__________
unut__________.
17. Kim__________ çanta__________ sözlük var? 18. Çay bardak__________ iç__________ kaĢık yok.
19. ArkadaĢlarla öğleden sonra müze__________ ön__________ buluĢ__________. 20. Bora’__________ ceket__________ düğme__________ yok.
21. Bugün hiç keyif__________ yok.
22. Oya dün geceki partide yeni elbise__________ giydi.
23. Sigara__________ duman__________ siz__________ rahatsız et__________ __________? 24. Polis hırsız__________ silâh__________ her yerde aradı.
25. Çiçek__________ renk__________ ne kadar da hoĢ! 26. Bebek__________ ağız__________ üç diĢ var.
27. Atatürk Park__________ (Benim) ilkokul öğretmen__________ rastladım. 28. Biz de o haberi, Hürriyet Gazete__________ okuduk.
TT – DB – 006
A) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları ad durum ekleri ve emir kipi ile doldurunuz.
1. Lütfen, kasa_____________ para_____________ öde_____________! 2. Çocuklar çok mutsuz. Sakın, onlara kızma_____________!
3. Ġmdat! Boğuluyorum. Ben_____________ yardım et_____________!
4. Ders_____________ dinlemiyor. Elindeki kâğıt_____________ bir Ģeyler karalıyor. 5. Annesi çocuk_____________ zorla ev_____________ götürüyor.
6. Bugünden sonra o, her gün ben_____________ uğra_____________! 7. Emine’_____________ doğum günü için bir hediye alıyoruz.
8. Mektup_____________ zarf_____________ koy_____________ lütfen! 9. Annem ben_____________ sen_____________ bahsetti.
10. Yurt_____________ geç çıkıyor, bunun için zar zor otobüs_____________ yetiĢiyor. 11. Lütfen, bu soru_____________ cevap ver!
12. O, her gün siz_____________ telefon et_____________ _____________? 13. Ahmet sokaktaki kedi_____________ kasap_____________ ciğer aldı. 14. Otobüs sabah saat yedi_____________ yol_____________ çıkıyor. 15. Öğretmen tahta_____________ yeni kelimeler_____________ yazıyor.
B) Lütfen, aşağıdaki cümleleri olumsuz yapınız.
1. ġu adam polistir. 2. Bu sınıf çok geniĢ.
3. Ġnsanlar durakta otobüs bekliyorlar mı? 4. Her zaman beni ziyaret ediyor.
5. Bugün hava çok sıcak. 6. O dilekçeyi imzalayınız. 7. Bu yemeği yiyin!
8. O, yarın akĢam dıĢarı çıksın mı? 9. Bu sınıfta tembel öğrenci var.
1. Biz___________ saat___________ pil___________ bitti. 2. Kalem___________ kapak___________ kırık.
3. Ev___________ lâmba___________ yanıyor mu?
4. Selda___________ gözlük___________ Ģekil___________ güzel mi? 5. Sen___________ doğum gün___________ ne zaman?
6. Siz___________ yan___________ boĢ mu?
7. Ben___________ babaanne___________ takma diĢler___________ var. 8. O___________ yazlık ev___________ bahçe___________ çok ufak. 9. Onlar___________ aile___________ yazın buraya tatile geliyor. 10. Umut___________ pul koleksiyon___________ yok.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları iyelik, tamlayan durumu ve ad durum ekleriyle doldurunuz.
1. Kabak yemek___________ hiç sevmiyorum.
2. KardeĢ___________ kalabalık yerler___________ hoĢlanıyor. 3. Dünya___________ uydu___________ Aydır.
4. Yeni araba___________ renk___________ beğenmedim.
5. Ezgi___________ kolye___________ nazar bocuklar___________ var. 6. Baba___________ gençlik resim___________ bakıyoruz.
7. Biz___________ yurt___________ ad___________ “Manas Öğrenci Yurt___________”. 8. Yorgan ve battaniye___________ yatak___________ üst___________ koyun!
9. Osman’___________ köpek___________ çok korktum.
TT – DB – 008
A) Lütfen, paragraftaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
Bugün saat üç____________ arkadaĢım ve ben park____________ gittik. Park____________ taksi ile gitmek istedik. Sokak____________ on dakika taksi bekledik, ama taksi gelmedi. Sonra otobüs geldi ve biz otobüs____________ bindik. Meydan____________ otobüs____________ indik. Park____________ yarım saat kaldık. Park____________ ev____________ yürüyerek döndük.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları emir kipi ile doldurunuz.
1. Doktor “Sakın, siz Ģekerli ve tuzlu yiyecekler ye____________.” dedi. 2. Polis, Ģoföre “Lütfen, kemerinizi bağla____________.” dedi.
3. KomĢumuz bize “ġu teybin sesini kıs____________! Çok gürültü var.”dedi. 4. Sakın, bir daha benim hakkımda böyle kötü Ģeyler düĢün____________! 5. Yarın herkes buraya yiyecek bir Ģeyler getir____________!
6. Lütfen, biraz daha öne git____________ de Ģu yaĢlı kadın Ģuraya otur____________, ayakta kal____________!
C) Lütfen, sorulara cevap veriniz.
1. Saat kaç? (16:10) 2. Saat kaç? (10:40)
3. Saat kaçta uyanıyorsun? (08:30) 4. Saat kaçta eve dönüyorsun? (18:45)
Ç) Lütfen, sorulara cevap veriniz.
1. Siz her gün iĢten sonra markete uğruyor musunuz?
Evet, ________________________________________________________________________. Hayır, _______________________________________________________________________. 2. Çocuklar dinleniyorlar mı?
Evet, ________________________________________________________________________. Hayır, _______________________________________________________________________. 3. Emel pencereyi açsın mı?
Evet, ________________________________________________________________________. Hayır, _______________________________________________________________________.
1. Öğrenciler pencere______________ sokak______________ bak______________.
2. Çocuklar tren_____________ in______________, otobüs_____________ bin______________. 3. Ali timsah_____________ kork____________, ama yılan_____________ kork____________. 4. KuĢlar ağaç_____________ kon___________, fakat direk_____________ kon_____________. 5. Murat et____________ nefret et___________, tavuk____________ ise çok sev____________. 6. Ben her gün yurt______________ git______________ ve televizyon izle______________,
sonra yatak______________ yat______________ ve dinlen______________. 7. Turistler BiĢkek______________ bir otel______________ kal______________.
8. Öğretmen öğrenci_____________ soru sor_____________, öğrenci soru_____________ cevap ver______________.
9. Biz hiçbir zaman teneffüs______________ çay iç______________. 10. Lütfen, ben______________ bir kitap ver______________!
11. Siz polis______________ ne sor______________? 12. Sakın, o______________ bunu söyle______________!
13. Sen ders______________ hiç konuĢ______________ ______________?
14. KardeĢin______________ söyle! Raf______________ kitap______________ al____________, dolap______________ koy______________!
15. Lütfen, kek______________ bir dilim daha ye______________!
16. Kırmızı ıĢıkta karĢı______________ karĢı______________ sakın geç______________! 17. Siz klâsik müzik______________ hoĢlan______________ ______________?
18. Öğrenciler yarın bir fotoğraf getir______________ ______________? ( Emir kipi)
B) Lütfen, sorulara cevap veriniz.
1. Saat kaç? (15:45)
2. Saat kaçta akĢam yemeği yiyorsunuz? (19:30) 3. Saat kaç? (21:10)
4. Saat kaçta ders çalıĢıyorsunuz? (17:00)
C) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerle cümle kurunuz.
TT – DB – 010
A) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Her gün saat üç___________ dört___________ kadar kütüphanede Türkçe dergi okuyorum. 2. Ev___________ durak___________ kadar yürüyoruz ve sohbet ediyoruz.
3. Üniversite___________ sinema___________ kadar otobüsle gittik, çünkü yağmur yağdı. 4. Yurt___________ okul___________ beĢ dakikada geliyorum, çünkü çok yakın.
5. Kant___________ BiĢkek___________ kadar yol trenle elli dakika sürüyor.
6. Ġkinci kat___________ dokuzuncu kat___________ kadar merdivenden çıkınız, çünkü asansör bozuk.
7. 1987___________ 1997___________ kadar Ankara’da yaĢadık. 8. Göl___________ otel___________ kadar bisikletle gidiyor.
9. Almaz birinci ders___________ dördüncü ders___________ kadar sınıfta uyuyor. 10. Sabah___________ akĢam___________ kadar internetten haberleri okuyor. 11. Ocak___________ Ģubat___________ kadar tatil var.
12. 15 Ağustos___________ 20 Eylül___________ kadar kaydınızı yaptırınız. 13. Pazartesi___________ cuma___________ kadar ders var.
14. Otobüs ilk durak___________ son durak___________ kadar yarım saatte gidiyor. 15. Ġstasyon___________ park___________ kadar yürümek mi istiyorsun?
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Kahvaltı____________ ______________ giyiniyorum, evden çıkıyorum. 2. Yemek____________ ______________ ellerinizi yıkayın.
3. Her akĢam haberler____________ ______________ yatıyorum. 4. Ders____________ ______________ ne yapıyorsun?
5. Pazar günü saat beĢ_________ _________ bize gelin, çünkü saat beĢ_________ kadar iĢim var. 6. Mayıs____________ ______________ haziran geliyor.
7. Kırgızistan 1991____________ ______________ bağımsız oldu. 8. AlıĢveriĢ____________ ______________ bankaya git ve para çek. 9. KıĢ____________ ______________ sonbahar mevsimini yaĢıyoruz. 10. Rejim____________ ______________ 120 kiloydum.
18. YürüyüĢ____________ ______________ terliyorum ve duĢ alıyorum. 19. Konser____________ ______________ insanlar salonu terk ediyorlar. 20. Hasta baĢarılı ameliyat____________ ______________ hemen ayağa kalktı. 21. Gençler parti____________ ______________ salonu süslüyorlar.
22. Beden eğitimi ders____________ ______________ eĢofmanlarımızı giyiyoruz. 23. Bu alıĢtırma____________ ______________ baĢka alıĢtırma yapmıyoruz.
TT – DB – 011
A) Lütfen, paragraftaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
Ben iyi bir insan ol___________ iste___________, bunun için çevre___________ hiç kirlet___________, sokaklar___________ gürültü yap___________. Herkes___________ saygı göster___________, büyükler___________ say___________, küçükler___________ seviyorum. Hiç yalan söyle___________. Otobüs___________ yaĢlılar___________ yer ver___________. Ben insanlar___________, dünya___________ çok seviyorum.
B) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerle cümle kurunuz.
1. Biz – içmek – sabah – iki – her – yumurta – iki – süt – yemek – bardak – ve (ġimdiki zaman olumlu)
2. Biz – çok – yardımsever – hoĢgörülü – dürüst – ve (Ġmek eylemi olumlu)
3. Bugün – siz – sonra – biz – yürüyüĢ – öğle – çıkmak (ġimdiki zaman olumlu soru)
4. ders – çiğnemek – sakız – sakın – öğretmen – kızmak – çok (Emir olumsuz, Ģimdiki zaman olumlu)
C) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. NeĢe lise__________ öğrenci__________ ve Ġngilizce öğrenmek için kurs__________ gidiyor.
2. Yemek__________ __________ arkadaĢım__________ birlikte ev__________
park__________ __________ yürüyoruz.
3. Müdür iki gün önce bir iĢçi__________ fabrika__________ kovdu.
Ç) Lütfen, aşağıdaki cümleleri olumsuz yapınız.
1. Ayhan her zaman çok yemek yiyor.
_____________________________________________________________. 2. Çocuklar bugün dıĢarı çıksınlar.
_____________________________________________________________. 3. Siz yalancısınız.
1. Eskiden amcamın oğlu çok cömert__________, ama Ģimdi cimri. 2. Sen iki yıl önce evli __________ __________?
Evet, evli__________.
3. Senin deden gençliğinde çok yakıĢıklı__________, anneannen de güzel bir kadın__________. 4. Ayakkabılarım boyasız__________, boya__________.
5. Siz kahverengi gözlü__________, siyah saçlı__________.
6. Bir ev gör__________. Üç odası var__________. Pencereleri çift camlı__________.
7. Onun dayısı nazik__________, iyi kalpli__________, yardımsever__________, ama ne yazık ki öl__________.
8. Sen çok yaramaz__________, tembel__________ ve yalancı__________.
9. Dün annem__________ birlikte alıĢveriĢ yap__________. Her Ģey çok pahalı__________. Çok az Ģey al__________.
10. Gömleğin kirli__________, yıka__________ ve as__________.
11. Dün sen uzun saçlı__________ ve saçının rengi siyah__________, ama bugün kısa saçlı__________ ve saçının rengi kızıl.
12. Siz dün çok mutlu__________, bugün hiç gül__________. Mutsuz __________? 13. Üzgün__________, size yardımcı olmam mümkün değil.
14. Biliyorum, hata yap__________, piĢman__________. Lütfen, beni affet__________! 15. Çantam nerede?
Çantan yerde__________, onu ben al__________. 16. Ben iki yıl önce yaz tatilinde Ġtalya__________. 17. Sabah öğrenciler sınıf__________, ama Ģimdi yoklar.
18. Dün seni telefonla ara__________, evde yok__________. Nerede__________? 19. Bu sabah ekmekler taze__________, ama Ģimdi bayat.
20. Rahmetli Hasan Bey çok iyi birisi__________. 21. Geçen yılki öğrenciler çok baĢarılı __________? 22. Geçen kıĢ bu kıĢtan daha mı soğuk__________?
TT – DB – 013
A) Lütfen, paragraftaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
Benim çok güzel bir köpeğim var_____, fakat üç ay önce ev_____ kaç_____. Onun ad_____ Kıvırcık_____. Uzun beyaz tüylü_____. Gözleri siyah_____. Saçları kıvır kıvır_____. Biz bunun için adını “Kıvırcık” koy_____. O_____ ben_____ babam al_____. O gün benim doğum günüm_____. Babam ev_____ küçük, beyaz bir köpek_____ gel_____. Köpek_____ ben_____ hediye et_____. Ben çok sevin_____. Babam_____ sarıl_____.
Hayvanlar_____ çok sev_____. Bence hayvanlar_____ sevmeyenler insanlar_____ da sev_____. Kıvırcık_____ çok özle_____. Kıvırcık lütfen, ev_____ dön!
B) Lütfen, sorulara cevap veriniz.
1. Leyla da resimlere baksın mı?
Evet,______________________________________________________. Hayır,_____________________________________________________. 2. Yarın pikniğe gidiyor muyuz?
Evet,______________________________________________________. Hayır,_____________________________________________________. 3. Türkçeyi iyi konuĢuyor musun?
Evet,______________________________________________________. Hayır,_____________________________________________________. 4. Siz yabancı mısınız? Evet,______________________________________________________. Hayır,_____________________________________________________. 5. Dün onunla buluĢmadın mı? Evet,______________________________________________________. Hayır,_____________________________________________________. 6. Onlar okuldan saat kaçta geliyorlar? (14:35)
_____________________________________________________. 7. Sen eskiden mühendis miydin?
çünkü / fakat / de / ise / ve / bu nedenle / yahut / yalnız
Bu sabah saat on biri on geçe kalktım, babam _______________________ benden yarım saat sonra kalktı. Ġkimizin de iĢi yoktu, _______________________ bugün hafta sonuydu. Kahvaltıdan sonra babamla çarĢıya gittik. Mağazalarda çok güzel giysiler ve ayakkabılar vardı, _______________________ çok pahalıydı, _______________________ babam “Oğlum karar ver, ayakkabı _______________________ kazak al, ikisini almaya paramız yetmiyor.” dedi. Ben _______________________ “Tamam ayakkabı istiyorum.” dedim. Ayakkabı aldık, eve döndük.
TT – DB – 014
A) Lütfen, paragraftaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
Asel Ġngiltere____________ yeni geldi. ġimdi BiĢkek____________, arkadaĢı Damira____________ aynı ev____________ otur____________. Onlar bir Ģirket____________ çalıĢ____________. Asel bir ev al____________ iste____________. Damira____________ yakın bir ev ara____________.
Asel____________ Damira her gün saat yedi____________ on kala kalk____________. Kahvaltı yap____________ ve saat yedi buçuk____________ ev____________ çık____________. Otobüs____________ Ģirket____________ git____________.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Lütfen, Ģu gazete_________ masa__________ al__________, ben__________ ver__________.
2. Adnan Bey çok mükemmel bir insan___________. Esprili___________,
yardımsever___________ ve nazik___________, fakat son zamanlarda çok değiĢti. 3. Sakın, pencere___________ aç___________! Çok soğuk, üĢü___________.
4. Biz her gün ders___________ sonra arkadaĢlarımız___________ buluĢ___________ ve yemekhane___________ yemek ye___________.
5. Kedin su__________ yer__________ dök__________, bunun için o__________ kız_________. 6. Bu asansör bozuk, beĢinci kat___________ kadar çık___________, biz bunun için dördüncü
kat___________ in___________.
7. Biz sabah saat (8:15) ________________________________________ akĢam saat (21:00) ______________________ kadar çalıĢ___________, bu yüzden Ģimdi çok yorgun___________. 8. Sen öğle yemek___________ bir saat sonra mı ye___________? Niçin? Aç değil ___________?
C) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerle cümle kurunuz.
1. otobüs / insanlar / oturmak / durmak / bazı / ayak / bazı / insanlar
2. lütfen / etmek / buraya / park / yasak / çünkü / etmek / park
A) Ben küçük bir kuĢ__________. Bütün gün bir ağaç__________ diğer ağaç__________
kon__________, uç__________, Ģarkılar söyle__________. Ben çok neĢeli__________. Benim çok kardeĢ__________ var. Hepsi__________ sev__________. Onlar çok güzel, ama ben çok çirkin__________, bu yüzden kardeĢler__________ ben__________ alay et__________. Ben__________ hep “Sen çirkin_____________.” de__________. Tüyler__________ de parlak __________. Ben kısa ayaklı__________, küçük kara gözlü__________, küçük kanatlı__________, bunun için hiç kimse ben__________ beğen__________. Artık ev__________ ayrılmaya karar verdim. Valiz__________ kıyafet__________ koydum ve aile__________ bir mektup yazdım. Çok uzak__________ git__________.
B) Bugün hava güneĢli__________. DıĢarı__________ çık__________ ve biraz hava
al__________ iste__________. Böyle güzel bir hava__________ ev__________
otur__________ çok iyi bir fikir değildi. Ev__________ çık__________. Bir saat kadar yürü__________ ve bir park__________ gel__________. Bir bank__________ otur__________. KuĢ__________ seyret__________. Yer__________ bir karınca var__________. Bir minik ekmek parçasını ev__________ götürmeye çalıĢmaktaydı. Hiç kimse, hayvanlar bile aç kal__________ iste__________. AkĢam üstü hava biraz soğu__________, ben de üĢü__________. Hemen bir pastahane__________ git__________ ve sıcak bir çay iç__________. Sonra yavaĢ yavaĢ ev__________ geri dön__________.
C) Ġki ay sonra bahar gel__________. Sıcak günler baĢla__________. Ağaçlar yeĢer__________, çiçeklen__________. Hayvanlar kıĢ uyku__________ uyan__________. Ġnsanlar ince giysiler giy__________. Evlerimizde kalorifer ya da soba yan__________, ama hiç üĢü__________.
Yaz__________ BiĢkek sıcak ol__________, bunun için bahar__________ daha çok sev__________, fakat yaz__________ havuz__________ ya da göl__________ girmek ve yüzmek de çok güzel. Ben kıĢ__________ nefret et__________, çünkü soğuk hava__________ hiç sev__________, çok üĢü__________.
Ç) Narıngül__________ bir ağabey__________ var. O, bir yıl önce BiĢkek__________, ama Ģimdi Amerika__________. Onun ağabey__________ orta boy__________, kahverengi göz__________, siyah saç__________. O__________ ad__________ Aybek. Aybek spor__________, müzik__________ ve dans__________ çok hoĢlan__________, ama halk müzik__________ hiç beğen__________. Dün o__________ telefon__________ ara__________. Biz__________ çok kız__________, çünkü bir ay önce telefon et__________, bir daha et__________. O haklı__________, ama biz de haklı__________, yurt dıĢı__________ telefon etmek çok masraflı oluyor.
D) Ġki yıl önce Bursa__________ git__________. Bursa Türkiye__________ bir Ģehir_____.
Marmara Bölge__________. Bursa__________ havlular__________, kestane Ģeker__________, ipek__________ çok ünlü__________. Bursa__________ bazı ilçeler__________ deniz vardır. Burası eskiden Osmanlı Ġmparatorluk__________ ilk oluĢumunda ve kuruluĢunda baĢkent__________. Burada birçok türbe, cami var. Bunlar turistler__________ ilgi__________ çek__________. KıĢ__________ insanlar Uludağ__________ tatil yap__________. Uludağ__________ otobüs__________, minibüs__________, taksi__________ ya da teleferik__________ çık__________. Burada piknik yap__________, kay__________. Ben Bursa__________ ve Bursa__________ çok sev__________.
Buket her yaz tatil____________ hala____________ yan____________ git____________. Onun halası Fethiye____________ yaĢa____________. Onlar birlikte Fethiye____________ ve Fethiye____________ çevre____________ güzel tatil yerler____________ gez____________. Buket gündüzleri genellikle plaj____________ güneĢlen____________ ve deniz____________ girip yüz____________. AkĢamları hala____________ beraber bir lokanta____________ yemek ye____________. Yemek____________ ____________ evlerine dön____________.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Oktay’ın niĢan___________ Ġstanbul’dan Ankara’ya taĢınacak.
2. Öğretmen___________ yapmak için sabır___________, hoĢgörü___________ olmak gerekir. 3. “Otur___________, dost___________ konuĢ___________.” dedim, ama reddetti.
4. Acele et___________ de film baĢlamadan bütün iĢleri bitir___________. 5. Saat___________ parkta oturduk, kuĢların sesini dinledik.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları daha, en, kadar, göre, gibi, kadar ve uygun eklerle doldurunuz.
1. _____________ kalın bir Ģeyler giy, dıĢarısı çok soğuk. 2. Dünyanın _____________ yüksek tepesi neresi?
3. Teybin sesini son_____________ _____________ açmayın !
4. Bizim arabamız sizinki_____________ _____________ eski galiba. 5. Bu gemi ____________ büyük bir gemi daha görmedim.
6. Sen de Asıl _____________ Ġngilizce konuĢuyorsun. 7. Adam balık _____________ yüzüyor.
8. _____________ iyisi biz gidelim, saat on iki. 9. Bu ceket tam sen_____________ _____________. 10. _____________ sonunda sizinle tanıĢtık.
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara altlarındaki sözcükleri uygun şekilde yerleştiriniz.
1. ĠĢçiler _____________ _______________ ____________________ fazla _______________ ______________ ______________ çalıĢırlar.
en – inĢaatta – gün – daha – on – bu
2. ______________ ______________ bize ____________________, anneme ______________ ve ______________ ______________ yaptıralım.
TT – DB – 017
Lütfen, cümlelerdeki boşlukları yeterlik eylemi ile doldurunuz.
1. ArkadaĢım o kadar güçlü ki bir arabayı rahatlıkla kaldır_______________.
2. Ben çok iyi Türkçe biliyorum. Hiç hatasız konuĢ____________, yaz___________ ve oku___________.
3. Size durağa kadar eĢlik et_______________.
4. Belli değil, bu akĢam arkadaĢımın partisine git_______________.
5. Ahmet çok iyi Fransızca konuĢ_______________, fakat Almanca konuĢ_______________. 6. O kadar sevinçliyim ki her an ağla_______________.
7. Babam ehliyet sınavında arabayı sür______________, o yüzden de ehliyet al_______________. 8. Ali bu yıl sınıfını geç_______________, bu sebeple tatile git_______________.
9. Dün telefonumuzu tamir etmiĢler. YaĢasın ! Artık arkadaĢlarımı ara_______________. 10. Affedersiniz, size nasıl yardımcı ol_______________ acaba?
11. Halam gençken terziymiĢ. YaĢlı olmasına rağmen hâlâ güzel elbiseler dik_______________. 12. Vergi kimlik numaranız yok, bu yüzden bankaya para yatır_______________.
13. Kırmızı ıĢıkta otomobiller geç_______________, ama yayalar o sırada geç_______________. 14. Uzun zamandır rahat rahat uyu_______________. Sence doktora gideyim mi?
15. Uzun süreden beri arkadaĢıma mektup yaz_______________. Duyduğuma göre bana gücenmiĢ. 16. Maalesef bu üründen mağazamızda kalmamıĢ; görevli 10 dakika içinde depomuzdan
getir_______________. Beklemek ister misiniz? 17. Bizler insanız, hata yap_______________.
18. DıĢarıdaki gürültü yüzünden ders çalıĢ_______________, Ģikayet edeceğim. 19. Param var, birçok kitap al_______________.
20. Almanca kursuna gittim, artık bir Almanla günlük Ģeyleri konuĢ_______________. 21. Bugün parkta gez_______________, çünkü yağmur yağıyor.
22. Siz iyi ki yer bul_______________. Ahmet aramıĢ, ama bul_______________.
23. Günümüzde uzaydaki uydular sayesinde haberleĢme çok hızlı bir Ģekilde sağlan_____________. 24. Ayla, bana “AyĢe’yi çok seviyorum, bunun için onu hiçbir zaman kır__________.” diye söyledi.
1. ġoför bey bir sonraki durakta dur_______________ _______________ acaba? 2. Ayfer niçin böyle davranıyor, hâlâ anla_______________.
3. Zeki , yedi yaĢında ve ilkokul ikinci sınıfta; artık o gazete bile oku_______________. 4. Babamın Ankara’da çok iĢi var; Adana’daki toplantıya git_______________.
5. Dürüst insanlar haksızlıklara karĢı suskun kal_______________ _______________?
6. Havuzda da denizde de yüz_______________, çünkü sudan daha doğrusu boğulmaktan çok korkuyorum.
7. Dünkü filmin sonunu seyret_______________, sen seyret_______________ ____________? 8. Affedersiniz, bu bavulu bagaja koymama yardım et_______________ _______________? 9. BağıĢlayın, bu adresi bana tarif et_______________ _______________?
10. YaĢar, içeride çok duman var, pencereyi aç_______________ _______________? 11. SavaĢ zamanında her an her Ģey ol_______________.
12. Dün akĢam gürültüden dolayı ben ancak bir saat uyu_______________. Sen uyu____________ ___________?
13. Siz gelecek ayki partiye katıl____________ _____________, katıl____________ __________? 14. Affedersiniz, rica etsem bana yardımcı ol_______________ _______________?
15. Tercümanımız Ġspanyolca konuĢ_______________ _______________?
16. Mehmet adlı futbolcu sakatlığı nedeniyle yarınki maçta oyna_______________. 17. Affedersiniz, size bir Ģey sor_______________ _______________?
18. Lütfen biraz alçak sesle konuĢ_______________ _______________? 19. Sen briç oyna_______________ _______________?
20. Bana açık çay ver_______________ _______________?
21. AĢırı kalabalık yüzünden konsere gir_______________. Biletler elimizde kaldı. 22. Maymunlar bazen insanımsı davranıĢlar göster_______________.
23. ArkadaĢım Fatih, Rus Dili ve Edebiyatı mezunudur; Rusçadan Türkçeye çeviri yap__________. 24. Bize göre tekrar milletvekili seçil_______________, çünkü sözlerinizi tutmuyorsunuz.
TT – DB – 019
A) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları bağlaçlar ve uygun eklerle doldurunuz.
1. Sen __________ çok iyi basketbol oyna___________ ____________ çok iyi yüz___________. 2. ____________ Nilgün ____________ ben bu kitabı oku____________, ama Aylin bu kitabı
oku____________.
3. Ben buz________ ve limon________ koladan hoĢlan________. Sen nasıl içmeyi sev________? 4. KıĢın havalar soğu____________, yazın ısın____________.
5. Ben hiçbir zaman yağ____________ ve acı____________ yemekler ye____________.
6. Bilmiyorum, ama yarın ____________ alıĢveriĢe çık____________ ____________ da sinemaya git____________. ġu an karar veremem.
7. Siz__________ yarın Ala-Too Sinema__________ ön__________ buluĢ_________ ________?
8. Çocuk____________ et yemekler____________ ye____________, ama sebze
yemekler____________ çok sev____________.
9. Biz bazen Isıkköl____________ git____________ ve orada göl____________ gir____________, güneĢlen____________.
10. ____________ teyze____________ ziyaret et____________ ____________ de hala____________. Sadece amcamlara uğramayı düĢünüyorum.
B) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerle cümle kurunuz.
1. akĢam – hem – dinlemek – resim – dün – müzik – hem – yapmak 2. hava – hem – bugün – güneĢli – hem – yağmurlu
3. insanlar – kirletmek – fabrikalar – hem – çevre – hem 4. gömlek – küçük – eski – hem – bu – hem
5. sınıflar – ne – televizyon – video – var – ne – eskiden 6. ceket – yazlık – kıĢlık – ya – ya – sen – almak – bir 7. dün – yorgun – hasta – hem – ben – hem
8. belki – seyretmek – macera – belki – aĢk – film – yarın – biz 9. öğrenmek – öğrenciler – kültür – Türkçe – Türk – hem – hem
1. “Beni bir dakika bekleyin.” diyor.
2. Görevli, iki seyirciye “Lütfen yüksek sesle konuĢmayın, sessiz olun!” diye söyledi. 3. Kaptan, yolculara “En kısa zamanda değerli eĢyalarınızla birlikte gemiyi terk edin.” dedi. 4. Polis, maçtaki taraftarlara “Lütfen sahaya yabancı madde atmayınız.” dedi.
5. Müdür, sekreterine “Öğleden sonraki randevuların tümünü iptal et!” dedi. 6. Öğretmen, öğrencilere “Ödevlerinizi yapmadan derse gelmeyin!” diyor. 7. Doktor “Tahlillerinizi yaptırıp röntgen filmi çektirin!” dedi.
8. AyĢe, Ali’ye “ Selim yarın iĢ dönüĢü mutlaka bana uğrasın!” dedi.
9. Dil uzmanı “Dil öğretim metotlarıyla ilgili son geliĢmeleri yakından izleyin!” dedi. 10. Annesi, çocuğuna “Yolu iyice kontrol etmeden karĢıdan karĢıya geçme!” diyor. 11. Öğretmen “Saltanat Isıkköl’ün birkaç fotoğrafını çeksin!”dedi.
12. Doktor, hastaya “Bu ilâçları için ve iki hafta sonra kontrole gelin!” dedi.
13. ArkadaĢım “KardeĢimi, senin kardeĢinle tanıĢtır, onlar da arkadaĢ olsunlar!” dedi. 14. Babam “Yoldaki arabalara dikkat et, kırmızıda dur, sarıda hazırlan, yeĢilde geç!” dedi. 15. Annem, bize “Televizyonun sesini biraz kısın.” demiĢ.
16. Ablam her zaman “Benim iĢime karıĢmayın.” der.
17. Annesi, çocuğa “Dondurmanın hepsini bitirme, kardeĢine de biraz bırak!” dedi. 18. Doktor “ Hemen telâĢa kapılmayın, korkmayın, sakin olun!” dedi.
TT – DB – 021
A) Lütfen, paragraftaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
Hafta sonları biraz dinlenmek, biraz Ģehir____________ gürültü____________ uzaklaĢmak için sessiz yerlere kaçmak iste____________. Daha çok dağlık yerleri seç____________, çünkü oralarda hem piknik yap____________ hem de temiz hava al____________. Pikniğe git____________ ____________ annelerimiz evde yemekler piĢir____________ çantaları hazırla____________. Biz de topumuzu, salıncak kurmak için ip al____________ herkesten önce arabaya bin____________. Ailece yola çık____________ ____________ en güzel piknik yerlerini bulmak için sağa sola bak_____________. Piknik yerine gel____________ ____________ herkes arabadan in____________. Babalarımız bizim için salıncak kur____________ top oynamamız için saha yap_____________. Babalarımızın iĢi bununla bit____________. Onlar mangalı yak____________ etleri de piĢir____________, daha sonra hep birlikte afiyetle yeriz.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları bağlaçlar ve uygun eklerle doldurunuz.
1. ____________ Ġngilizceyi ___________ de Fransızcayı öğren_________ __________ iĢe girdi. 2. Elif dersini yap____________ ______________ _____________ yemek yedi _____________
de televizyon seyretti.
3. Doktor hastayı muayene et_____________ tavsiyelerde bulun______________ _____________ reçete yazdı.
4. Turistler odanın anahtarını teslim et____________ parayı öde_____________ otelden ayrıldılar.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Çocuklar leylek_____________ yuva_____________ bozup oradan uzaklaĢtılar.
2. Ali_____________ dirsek_____________ yanlıĢlıkla Ayla_____________ burun____________ çarptı.
3. Çınar ağaç_____________ alt_____________ tavĢan_____________ gördünüz mü?
4. Ben her sabah bal_____________ süt içerim, yağ_____________ veya çikolata_____________ ekmek yerim.
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara altlarındaki sözcükleri uygun şekilde yerleştiriniz.
1. ______________ ve ______________ bir ______________ gelenek ve ______________ en ______________ ______________.
1. Siyah göz____________ adamın hareketler____________ çok Ģüphelendik.
2. Çiçek____________ saksı____________ dik____________ ____________ toprak___________ eller____________ kazdı.
3. Kız bulaĢıkları yıka____________ ____________ bir bez____________ tabakları kuruladı. 4. Garson____________ Ģeker____________ bir kahve iste____________ arkadaĢ____________
sohbete devam etti.
5. Çocuk____________ hastahaneye götür____________ ____________ doktor____________ bir randevu aldı
6. ArkadaĢlar____________ birlikte balık lokanta____________ git____________ güzel bir yemek ye____________ ____________?
B) Lütfen, paragraftaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
Türkiye Asya ile Avrupa arası___________ bir ülkedir. Türkiye’nin üç taraf___________ deniz___________ çevrilidir. Ben Türkiye’ye ilk defa 1986 yıl___________ uçak___________ gittim. O zaman üniversite___________ öğrenci___________. Ankara___________ birçok Türk___________ tanıĢtım. Onlar___________ çok iyi dost oldum. Yazın onlarla birlikte Türkiye’nin kıyılar___________ gez___________ güzel bir tatil yaptım. ġimdi ülke___________, ama Türkiye’yi ve arkadaĢlar___________ çok özlüyorum. Belki bir gün yine Türkiye’ye git___________.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara altlarındaki sözcükleri uygun şekilde yerleştiriniz.
1. Dedem ___________________ __________________ __________________ okuyamaz, __________________ onun _________________ çok _________________ _______________.
görmez / iyi / kitap / gözlük / çünkü / gözleri / takmadan
2. Annem, bize ____________________ ____________________ ____________________ televizyon __________________, erken ____________________ erken __________________ _________________.
söyler / kadar / seyretmememizi / vakte / yatıp / geç / kalkmamızı
3. Emel ________________ _______________ saatlerce gezdikten ____________________ okulun ____________________ bir ____________________ ____________________ çay ____________________.
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara bağlaçları uygun şekilde yerleştiriniz.
hem .... hem / ne .... ne / ya .... ya / ancak / belki .... belki / öyleyse / zaten 1. _____________ bu yıl _____________ gelecek yıl askere gideceğim.
2. _____________ arkadaĢlarımla _____________ ailemle tatile çıkarım. 3. BoĢ vaktimiz var, _____________ sinemaya gidelim.
4. Mehmet Beyin ____________ akciğerlerinde ____________ de midesinde herhangi bir hastalığa rastlanmadı, endiĢelenmeyin.
5. Aziz Nesin’in kitapları insanları ____________ eğlendirir ____________ de düĢündürür. 6. Ġki tabak yemek yedim, ____________ karnım doymadı.
Sevgi genellikle sabahları geç kalk____________. Kahvaltısını yap____________ gazetesini oku____________ ____________ park____________ git____________. Orada köpeğini dolaĢtır____________.
Bugün onun için çok özel bir gün, çünkü bugün Ankara Üniversite____________ yeni bir iĢe baĢla____________, bunun için dün kuaförde saçlarını kestir_____________ boyat_____________. Sabah erkenden kalk____________. Ne gazete oku____________ ne de kahvaltısını yap____________. Hemen evden çık____________, fakat o sırada dıĢarıda korkunç bir yağmur baĢla____________. Sevgi____________ saçlar____________ yağmur____________ sırılsıklam oldu. Üniversitede odasına girdi, bütün insanlar ĢaĢkınlıkla ona bak____________ gül____________.
B) Lütfen, cümleleri uygun bağlaç ya da ulaçla birleştiriniz.
1. Yemekler hazırlayacağız. Misafirlerimize ikram edeceğiz.
2. Tembel öğrenciler ödevini yapmaz. Tembel öğrenciler okula gelir.
3. Her gün kahvaltı yapıyorum. Sonra gazete okuyorum.
4. Partiye gitmedi. Önce elbise aldı.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Doktor, anneme bundan sonra fazla tuz___________ ve yağ___________ yiyecekler ye___________ söylemiĢ.
2. ArkadaĢım bizim ev___________ üst kat___________ kirala___________ karar vermiĢ.
3. Atatürk___________ resim___________ oturma oda___________ as___________ düĢünüyorum.
4. Masa___________ üst___________ kitap___________ oku___________ ___________ birkaç günlüğüne alabilir miyim?
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları bildirme kipi eki (-DIr) ile doldurunuz.
1. Dün gece hava çok soğuktu, bence yollar buz tut___________, arabayı dikkatli kullan. 2. Sınav sonuçları iki gün sonra panoya asıl___________, duyurulur.
D) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerle cümle kurunuz.
1. yemek / zaman / yapmak / sen / patlıcan / her / güzel / çok ( GeniĢ Zaman )
17 Ağustos 1999’da Marmara Bölgesinde son yıllar______________ en büyük depremi oldu. Türkiye______________ birçok Ģehir______________ zaman zaman deprem olur, ancak bu depremi insanlar aynı zamanda birçok Ģehirde hissettiler. 17 bin______________ çok insan hayatını kaybetti. Bu insanları binalar______________ alt______________ çıkarmak hafta______________ sürdü, ayrıca binlerce insan da ev______________, iĢ______________ ve aile______________ kaldı. Aradan yıllar geçti, ama hâlâ bu insanlar için kötü günler bitmedi.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Çok hasta, bu nedenle doktordan rapor al______________ gitti. 2. Hep aynı iĢleri yap______________ daha bıkmadın mı?
3. Tatilini nerede geçir______________ düĢünüyorsun?
4. Senede en az iki defa doktora gidip kontrol ol______________ fayda var. 5. Artık bu Ģehre alıĢ___________ baĢladım.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. AteĢböcekleri gövdelerini lâmba gibi yak____________ ıĢık saçarlar. 2. Onu tanı____________ ____________ daha çok sevdim.
3. Annem her zaman yemek piĢir____________ ____________ sebzeleri yıkar. 4. Bu konu bir daha tartıĢıl____________ ____________ burada kapansın.
5. Cüzdanını al_________ evden çıktı. Sonra cüzdanını al__________ ________ tekrar eve döndü. 6. Benimle ilgilen____________ benden intikam alıyor herhalde.
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları yeterlik eylemiyle doldurunuz.
1. Belki saat üçteki uçağa yetiĢ____________.
2. Ankara terminali çok büyük, bu nedenle birbirinizi bul____________. Bence arkadaĢına telefon edip buluĢma yerini iyi bir Ģekilde belirle.
3. Önümüzdeki ay da izne çık____________ ____________?
D) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara altlarındaki sözcükleri uygun şekilde yerleştiriniz.
1. Uçaklar _____________ havayı önden ______________ içeride ______________ ____________ geriye püskürtmesiyle _____________ kazanıp ____________ doğru yol alırlar.
motorlarının - ileri - güç - ısıttıktan sonra - emip
2. Dil, _______________ duygu ve _______________ baĢkalarına _______________ onlarla _______________ kurma _______________ ortaya çıkar.
aktarıp - iletiĢim - düĢüncelerini - ihtiyacından – insanların
E) Lütfen, cümleleri dolaylı anlatıma çeviriniz.
1. O, sana “Burul yarın mutlaka benim odama uğrasın.” dedi.
____________________________________________________________________________ 2. Otobüsteki kadın, bana “Siz bu durakta inmeyin.” diye söyledi.
____________________________________________________________________________
F) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara bağlaçları uygun şekilde yerleştiriniz.
hem .... hem / ne .... ne / ya ... ya / ancak / belki ... belki / öyleyse / ayrıca 1. Bu iĢ çok fazla, ______________ iki gün sonra bitiririm.
2. _____________ seni görmek ____________ sesini duymak istiyorum. Senden nefret ediyorum. 3. _____________ “Ciğerlerim kötü, çok öksürüyorum.” diyorsun ____________ sigara içiyorsun. 4. O konsere gitmeye henüz karar vermedim, ______________ giderim ______________ gitmem. 5. “Ben de yıllar önce aynı problemi yaĢadım.” diyorsun, _____________ beni en iyi sen anlarsın. 6. Doktor hastaya kutu kutu tablet yazdı, ______________ altı tane de iğne verdi.
Değerlendirme : A: 0.25 x 10 = 2.5p, B: 0.25 x 5 = 1.25p, C: 0.25 x 7 = 1.75p, Ç: 0.25 x 4 = 1p, D: 0.5 x 2 = 1p, E: 0.5 x 2 = 1p, F: 0.25 x 6 = 1.5p.
Nasrettin Hoca her zamanki gibi gece namazını kıl______________ yatak______________ gir______________. Bir sağa bir sola döner, ama gözüne hiç uyku gir______________. Kalk______________ terliklerini giy______________. Eline bir fener al______________ ______________ sokak______________ çık______________.
Mahalle bekçi______________ gece yarısı elinde fener______________ sokak sokak dolaĢan Hoca’yı gör______________: “Hayrola Hocam! Bu saatte sokakta ne arıyorsun?” diye sor______________. Hoca bekçi______________ yüz______________ bak______________ gülümser ve bu anlamsız soruyu Ģöyle cevapla______________: “Uykum kaç______________. Gecenin bu vaktinde onu ara______________ çık______________!”
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Hâlâ çocuk______________ davranıyorsun! Biraz akıl______________, bir yetiĢkin gibi hareket et!
2. Hata______________ üretim sebebiyle Mercedes firması binler______________ arabayı tekrar kontrol etmek için topladı.
3. Haydi, hep birlikte bu hafta sonu göle git____________ balık avla___________ ___________? 4. ġimdi______________ ______________ bu kitabı oku______________ hiç vaktim olmadı. 5. Çiçekler de çocuklar ______________ sürekli bizim onlarla ilgilen______________ beklerler. 6. ______________ iyisi biz bu konuyu burada uzun uzun konuĢ______________ vazgeçelim.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları yeterlik eylemiyle doldurunuz.
1. Patates yemeğini sevmez, bu nedenle belki ye______________. 2. Bana bu sözcükleri açıkla______________ ______________? 3. En sonunda oyunu bitir______________, yaĢasın!
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara bağlaçları uygun şekilde yerleştiriniz.
sanki / ayrıca / ancak / hem .... hem / zaten / mı .... mı / ne .... ne / belki ....belki / ya .... ya 1. Ozan karınca gibi çalıĢkan bir çocuk. ______________ üniversitede okuyor ______________
kitap pazarlayıp ailesine bakıyor.
2. ġubat tatili için daha hiç program yapmadık. ______________ paramız da yok. ______________ tatile çıkarız ______________ çıkmayız. Bilmiyoruz.
3. Artık iyice yaĢlandım. ______________ çocuklarıma ______________ torunlarıma bir faydam var, ______________ kendi iĢlerimi yapabiliyorum.
4. Bırak, çocuk paltosunu giymesin, ______________ hava çok sıcak. ______________ yazdan kalma bir gün gibi.
5. Ahmet bursunu aldı ______________ almadı ______________ haberimiz yok.
D) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara altlarındaki sözcükleri uygun şekilde yerleştiriniz.
1. Nasrettin Hoca ____________________ yanlıĢ ____________________
_____________________ koymaktan _____________________. ortaya – insanların – çekinmez – yönlerini
2. Dile ______________ hakim olmanın en iyi ______________ sözcüklerin ______________ iyi bilmek ve ______________ yerli yerinde kullanmaktır.
onları / iyice / yolu / anlamlarını
Bir gün fakir bir köylü dinlenmek için ağaç___________ alt___________ oturur, çok umutsuzdur ve Allah’a yalvar___________. “Allah’ım bir dileğim var, onu kabul et! Tam dokuz gün uyumadan sana dua edeceğim.” der. Allah köylü_________ dilek_________ kabul et________. Köylü gün___________ uyu___________ ve sözünü tutup Allah’a dua etmeye baĢlar, ancak son gün istemeden uyu___________. Ertesi gün uyandıktan sonra kendine çok kız___________ ve göz kapaklar___________ kesip onları yere at___________. Bir yıl sonra orada yeĢil, ince yapraklı bir ot çıkar. Köylüler bu otu toplayıp suda kaynat___________ ve su kan gibi kırmızı bir renge döner. Sonra bu suyu içerler ve ona çay adını ver___________.
Bu kısa öykü, hem çayın hem de birkaç bardak çay içmenin uykusuzluğa neden olmasının öyküsüdür.
B) Lütfen, cümlelerdeki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
1. Belki gelecek yıl biraz para biriktir___________ ___________ ustaları çağırıp onlara evimizin çatısını tamir ettir___________.
2. SavaĢlarda insanlar hiç acı___________ birbirlerini hâlâ öldür___________.
3. Öğretmen öğrencilere sınav soru kitapçıklarını ver___________ ___________ onlara yoklama kâğıdını imzalat___________, daha sonra kitapçıkları dağıttı.
4. Çıngız Aytmatov’un “Cemile” adlı romanına bu hafta sonu baĢla___________ kısa sürede onu oku___________ ve sana getireceğim.
C) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara hem .... hem, ne .... ne, belki .... belki, ya .... ya bağlaçlarından uygun olanını yazıp fiillere istek ve emir kipi eklerini koyunuz.
1. YılbaĢında ___________ restorana ___________ de kafeye git___________, yılbaĢını evimizde kutla___________.
2. Ablana söyle! ___________ çamaĢırları yıka___________ ___________ gömlekleri ütüle___________, boĢ boĢ otur___________, iĢlerden birini yapsın.
3. Sağlıklı bir yaĢam için ___________ spor yap___________ ___________ de beslenmenize dikkat et___________.
Ç) Lütfen, cümlelerdeki boşluklara altlarındaki sözcükleri uygun şekilde yerleştiriniz.
1. Büyük Türk ________________ Mevlâna din, felsefe ve ________________ alanlarındaki ________________ insanları ________________ ve kardeĢliğe davet etmektedir.
edebiyat / düĢünürü / birliğe / eserleriyle
2. Her hangi bir konuda _______________ düĢünmeden tartıĢmalara ______________ fikrimizi söylemeye _______________, körler mahallesinde ayna ______________ benzer.
girip / çalıĢmak / satmaya / iyice
TT – OA – 001
EVDE
Benim adım Ahmet. Ben Çankaya’da oturuyorum. Evde üç arkadaĢım var. Sedat, Murat ve Nihat. Sedat üniversiteye gidiyor. Nihat ve Murat kursa gidiyorlar. Onlar Ġngilizce öğreniyor. Sedat televizyon seyretmeyi hiç sevmiyor, ama Nihat ve Murat her zaman televizyon seyrediyorlar. Nihat ve Murat saat dokuzda kursa gidiyor ve iki saat Ġngilizce öğreniyorlar. Kurs on birde bitiyor. Onlar otobüse biniyorlar ve eve geliyorlar. Onlar yemek yiyorlar, sonra televizyon seyrediyorlar. Onlar her gün beĢ saat televizyon seyrediyorlar.
Sedat, Nihat ve Murat’a çok kızıyor, çünkü evde her zaman gürültü oluyor. Gürültülü bir evde ders çalıĢmak çok zor.
1. Onlar nerede oturuyorlar?
2. Sedat nerede okuyor?
3. Evde kaç kiĢi var?
4. Nihat ve Murat nerede Ġngilizce öğreniyorlar?
5. Nerede her zaman gürültü oluyor?
B) Lütfen, aşağıdaki boşlukları metne göre doldurunuz.
1. Nihat ve Murat kursta _____________________ öğreniyorlar. 2. Sedat hiç televizyon _____________________.
C) Lütfen, doğru cümleleri (D), yanlış cümleleri (Y) ile işaretleyiniz. 1. Ahmet’in evde üç arkadaĢı var. ( )
2. Sedat kursa gidiyor. ( )
3. Bu evde televizyon yok. ( ) 4. Nihat, Sedat ve Murat’a kızıyor. ( ) 5. Bu evde ders çalıĢmak zor değil. ( )
Ç) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerin zıt anlamlarını bulunuz.
1. Zor x 2. Binmek x
TT – OA – 002
CEM BEY
Cem Bey mühendistir. Fabrikada çalıĢıyor. O, sporu çok seviyor. Cem Bey hafta sonu stadyuma gidiyor ve futbol oynuyor. O, hafta sonu erken kalkıyor, banyo yapıyor, spor elbisesini giyiyor, stadyuma gidiyor ve futbol oynuyor.
Cem Bey, hafta sonunda bir gün eve gelmiyor. EĢi Gül Hanım merak ediyor. Gece saat yarım oluyor, ama Cem Bey yok. Telefon çalıyor. Telefonda bir doktor Gül Hanıma "Cem Bey hastahanede." diyor. Cem Bey futbol oynuyor, düĢüyor ve ayağı kırılıyor. Gül Hanım çok üzülüyor ve ağlıyor. Hemen hastahaneye gidiyor. Cem Beyi görüyor ve ona " Lütfen, bir daha futbol oynama!" diyor. Bir hafta sonra Cem Bey hastahaneden çıkıyor ve eve geliyor. O, bir ay iĢe gitmiyor. Cem Bey yürümüyor, yatakta yatıyor.
Cem Bey Ģimdi hiç futbol oynamıyor, çünkü korkuyor. Cem Bey stadyuma gidiyor ve yalnız maç seyrediyor.
A) Lütfen, aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1. Cem Bey ne iĢ yapıyor? Nerede çalıĢıyor?
2. Cem Bey neyi seviyor? Her hafta sonu ne yapıyor?
3. Gül Hanım niçin Cem Beyi merak ediyor?
4. Cem Bey niçin hastahanede yatıyor?
5. Gül Hanım Cem Beye ne diyor?
B) Lütfen, aşağıdaki boşlukları metne göre doldurunuz.
1. Cem Bey eve ____________, bunun için Gül Hanım eĢini çok ____________ ____________. 2. Cem Bey hafta _________ erken kalkıyor, çünkü _______ gidiyor ve orada futbol __________. 3. Cem Bey bir ____________ sonra ____________ çıkıyor.
4. Gül Hanım Cem Beyin durumuna çok ____________ ve ____________. 5. Artık Cem Bey futbol ____________, sadece maç ____________.
C) Lütfen, doğru cümleleri (D), yanlış cümleleri (Y) ile işaretleyiniz. 1. Cem Bey iĢe gitmiyor, çünkü o çok yorgun. ( ) 2. Cem Bey kazadan sonra da hafta sonları futbol oynuyor. ( )
3. Cem Bey hiçbir Ģeyden korkmuyor. ( )
4. Gül Hanım her zaman ağlıyor. ( )
Ç ) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerin zıt anlamlarını bulunuz.
1. Erken x 2. Ağlamak x
TT – OA – 003
LOKANTADA
Meral Hanım ve Mete Bey yeni evliler. Mete Bey doktordur. Meral Hanım da avukat. Onlar çok mutlular, ama bir sıkıntıları var. Meral Hanım hiç yemek yapmayı bilmiyor.
Onlar bugün lokantaya gidiyorlar, çünkü evde yine yemek yok. Ġkisi de açlar. Lokantada garson geliyor ve “Ne yemek istiyorsunuz?” diye soruyor. Meral Hanım ĢiĢ kebap Mete Bey de döner yemek istiyor. Birkaç dakika sonra garson yemekleri getiriyor. Yemekten sonra lokantadan çıkıyorlar. Bir diskoya gidiyorlar. Diskoda uzun bir süre dans ediyorlar ve çok yoruluyorlar. Eve dönüyorlar ve uyuyorlar. Gece yarısı aniden ikisi de uyanıyorlar, çünkü mideleri bulanıyor ve baĢları dönüyor. Karı koca hastalanıyorlar. Mete Bey lokantada zehirlendiklerini anlıyor.
Meral Hanım söz veriyor ve yemek yapmayı öğreniyor. Onlar bir daha lokantada yemek yemiyorlar.
1. Mete Bey ne iĢ yapıyor?
2. Mete Bey ve eĢi lokantada ne yemek istiyorlar?
3. Niçin evde yemek yok?
4. Onlar gece yarısı niçin uyanıyorlar?
B) Lütfen, metne göre doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Meral Hanım ne iĢ yapıyor? a) Öğretmen b) Mimar c) Gazeteci ç) Avukat 2. Yemekten sonra nereye gidiyorlar?
a) Diskoya b) Otele
c) Bara ç) Eve
3. Onlar neden zehirleniyorlar? a) ġekerden b) Pastadan c) Yemekten ç) Sütten
C) Lütfen, aşağıdaki sözcüklerin zıt anlamlarını metinden bulunuz.
1. Bekâr x 3. Mutsuz x
2. Tok x 4. Uyumak x
Ç)Lütfen, paragraftaki boşluklara metne uygun şekilde aşağıdaki sözcükleri getiriniz.
gelinler / evli / Ģikâyet / kavga / yardım
Yeni _____________ insanlar çok mutludur, ama genellikle yeni _____________ çok iyi yemek yapmayı bilmiyorlar, bunun için kocalarıyla sık sık _____________ ediyorlar. Kadınlar kocalarından çok _____________ ediyor, çünkü onlar da eĢlerine hiç _____________ etmiyorlar.
D) Lütfen, doğru cümleleri (D), yanlış cümleleri (Y) ile işaretleyiniz.
1. Meral Hanım çok yorgun, bunun için yemek yapmıyor. ( ) 2. Meral Hanım ve Mete Bey sabaha karĢı diskoya gittiler. ( ) 3. Karı kocanın baĢları çok ağrıyor ve ateĢleri var. ( ) 4. Mete Bey bundan sonra kendi yemek hazırlıyor. ( )
