_Jj1-- - - -llu - KHASTARA

c; J1·\i~.

W 41

_Jj1 - - - - - - l lu

l===rlf'l

. I

I I

No.9.- 4 DECEMBER 1940.-

I I

I I

I

N 0 T U L E N van

het verhandelde in de vergadering van

den Raad der Stadsgemeente M A K A S S A R

I

I i

^j

l :

--~ ~ ·l ^\

1_1 ^{=:- -==- ~=::-} -==--==--==--==--==--==--==--== - -== - -== - -==- --=: !

l----~--1!~~~~~~~~~~~~~~~_J...:__~_1

i'lo,9.-

-- ^.. -- - ----

Punt 1.

Pu.YJ.t ... 2.

Punt

3.

Punt

4.

Pi.mt

5.

Punt

6.

Punt

7.

Pimt ·..)⁰ ·

Punt

9.

Pn:1t 10. Punt 11.

.Ptmt 12. Punt J-3.

?n'1t

1 4.

NOTULEN v::i.n het verhindelde in de opc1~b .. <r(~ vcr_{0 .'.}dorinc v:m den ra::i.d der st::idscemcente i!Lck·,s:; .. r, c;ehou- dun op WOENSDAG, den 4clcn DECELTI3ER 19!.~0 tc (.. )0 n,m. in de r:.,:1dz:::cl. -

Voorz:lttcr: de burgemE'c:3teJ.' H~F.T.JR1PE. - TE I3EHANDELEH ONDERWERPEI!:

V.'.!ststelling v::in de notulen vccn de openll.'.l'G ve:!":~;.lfle-

rinG van 20 October 1940 No.G. - . .

Goedkeuring v:in de lc3ver"'-ntwoordiiV~e;; over At:,_;u.'.>t¹ .. to, 3eptcmuer en October 1940. ·

Toel'.!ting lid st~dsz~neenter~ad. (V~cc.turc Hr.J.~. l.ii jer ).

Benoeming wm een plv.1·;ethouder. (V•"c·:ture 1Ir.D.E.v 'rl

Zwieten).

Benoeming v:in een vertegenwoordi!.\Cr v:'.n de :c indcolc ~ 11B¹¹ v:n de H.V.¹¹VolkshuisveGtinr: te l1l:~k.tss .r11 • (V.-:c.- ture Hr. J.A.Mijer). ,,

Voorstcl tot v::.ststellin@: vc.n de 11i;1d::cs:::· .:rsche nood- verordeningif, ( Ge>:"?eentebl:·.d 1940 Ifo. 67),

Voorstel tot intrel:kine; v::n <ie verorclen:!.!1~' l'e:~clende

de bekcndr,::Jcingen in de :;erieente. (Gemet:nt:°cbl,~d 1940 No.60).

Voorstel tot v:.ststcllin'.': v."n de ve!.'O!'.'dcn5_·.-:;·' vc1"·1el- dende qe verordenin3en e;.; ke1."ren in :.'.:.'.k::.3.<;;ci; te,ri;en ,.,ellccr overtred:l.n.:; str.-:f i3 '.)edreic,d. (Ge: ecn~ebl '.d 194.0 '.io.65).

lste :le!jrootingscd jzir;inc; 19L~o. ((J.;r:cc;1'.;e;,1 .C:~ l)i~o iJo,72).

Vc-orstel om een ui tl~eering toe tc k:en~:_e:1 ~ .. ..:.!1 c.:c z ie!,:el'!.- in~·ic],tin:-; 110tell' r:.:ris¹¹, ('.Ienc·.'Gtnl1 l:d lj';.O :'n.71).

Voorstel om het verzoek or.: 2;1'.:t:.i.s "1:.tc:o te lt·vd'en :m de J''.lesd,iids, .1f tc wijzen. {:.ie:'r:cnteiil .d l?\O :;o,7cl), i.lededeolingen, ( Gcr.ieentebl::d 1~)1:.0 :io. 73).

.3tuk\'.cn ter kennisne~1inc. Rondvr .. <F,.

A.~nwczi~; =:ijn de hei:ren: Abdul H:cr:iid,

Ac hr:acl S:c:;af, ( ;)l v. ·::e th.,,.. beclr, )

L!. December

1940, -

Ir.W.Il;;\rends, (weth,v,techn.z. niet.Jr::-..:.:dslid)

A.H,Bruggem~n, )

G.L.Th.D~rksen, (die om 6,50 n.m. ter verg:-.derinr: komt

s ..

S.P j:::.rn:m, J .r.;, W, ~orfmeyer,

!J. J·, J. Havens, J ,H, V. Posthumus, Drs. T:.1n Tek Heng, Th, E. E, ·:rrouerb:i.ch, G, \iJ.el:,nd en. .

D,Ll.v~n Zwieten, (weth,v.fin. niet-r:i.~dslid),

Afwezig net lcennisgevin~ de heeren IC. v::m der I.leer, Ong Tionc; Bie {vreth.v.bedr. Jen R,M.Sistojo (wetll.v. jur.z. ).

Niet :.::mwezig zonde1• opg:we v:in l'edenen de heer D. H.

'3loeni1 .. rd.

Er zijn twee v:tc:~tures (HH. Ir.W.F,Eysvoogel en l.1r.Soe-

n~:r jo J.

Om 6.30 n.rn. opcnt de voorzitter de verg:.dering, en heet cie ~"c'.'.nwezigen wellrnm en wel specLL\l den wet- hourler voor fin~mcien, den heer v2n Zwieten, die n.:i eenigen tijd de ftmetie v::n pl.L\tsverv:::.ni;end wethouder voor juridische z~-.ken te hebben vervuld th:::.ns ecn v.cs- ten zetel inneemt. In den korten ti jd d,'. t deze uet- hollder. deel uitm::...·.kt v.1n het colle::i;e heeft de heer v:m Zwieten bewezen de rechte m:~n op de rechte pl::...:ts te zijn.

Oolc de heer Dorfrneyer, een oud ingezetene, die

!falc:::.ssJ.r in een vroeger st:1dium heeft gekend, en die heden voor het eerst een verg::-..dering van dezen r·.'.~d

bi jwoont, roept sprelrnr een woord v:.n welkom t.oe en ze3t, d::t deze benoeming on.getwijfeld een ~"·~nwinst

voor deze gemeente lcn warden genoemd.

Verder merkt de voorzitter op, d:.ct inr,liddels drie

v~cn de vier wethouders zijn J.fgetreden, t.w. de hecren Ir.Eysvoogel, Mijer en Mr.SoenC<rjo, w:;.:.rv:1n de heer

!lijer noe: wel :els r_:::.dslid zitl;ine; heeft, m ... :-.r op hct punt st:::.:lt ::.f te treden.

I\ij dit cdscheid zou sprclrnr er op wille11 v!ijzen d::.t de drie vorengenoemden, de eerste wej;houder:i· v::.n deze gemeente zijn geweest en derlnlve de verschillende moeilijkheden bij den groei v~m dit college hci)iJen me- de r;ern::i.:il{t,

In het licht v:.n de decentr::lis:ttie bezien is dit .:iftreden wel '.lls een groote bijzondcrhc:ld te zien, det:;.r dit :-.llerminst in de 11 jn lic;t v:.n de ciec:,.,:1tr:;.- lis:J.tieged:-chte. Zoo wordt het niet juist gc~:cl".t w~'.n­

neer een burgemeester niet minstens zes j~tren :;.,·.n het hoofd v:::.n een gemeente heeft 3est;::::.n en in lledc:'L1nd wordt zolfs twintig j:::.r·en nog n::.uv1eli jlcs voldocnde r~e­

:.cht. Het is d::.n ook zel:cr niet de bcdoeli1v: v~m de'

deccntr:1lis~1tie dJ.t een d.::.gelijlcsch oestuur v.:n ecn gcMeente in ecn betreklrnlijk zoo kort t~jdsl.>estck ~;e-

hecl v·m leden vlisselt. ··

De voorzitter memorecrt dJt een iedcr v:.n de wet- houdcrs op eigen terreln n~.:::.r beste wet.en hceft r"e- wcrl:t: en sprcker zou doze drie \'lctllouder3 r:~Me:'ls~'den

Punt 1,

Punt

3,

Punt

5.

Punt

6.

I:'lmt

7.

rc.~\d schriftelijk willcn G.·.ml~cn vo'.Jl' lw.t~:cn z:~j i:1 hD.t bel.::n3 ·v··.n G.c Gt .. ~clsgenecnto :.~::.lc.::.3::L-~l" hc~:.~JO:l v~r-

r:lcht.

Het coller_:c Jr. •n zich hicr::iu'<.; vc~nc; ''ni::;en.

Hicrn~ wordt nvurGDGl~n ~ct

'l..iststellinr; ^v·:1:. (~C notulen ^V:lr; di1 o,1s:1b:.;'^1• vcr:·;--.de- ring \r.;n 28 'octo1..1er 19!;.0 Iro.G, ZJ.::.c r-or·de1 (_:·0oc~.~:c.l.:r:!urc": ..

Gocdl.:eurin~ v.1n (~e k::nver:ntHoorc~:l.i1-:·cL over· ;h~-~;u:;ti·s,

.September OP.. .Jctober 1940. ·

Voor lcennisc;evinr; ~::mi:;e:-ior·,cn ..

'.i.'o,:l:.ting l id st:·.c1:.;r;cr.:center:·.c0 .. (V .c ·.tc:.•.⁰c :·i:r. J,_:,,U .. icr). i.ie ::L~nc"e'.7ez·cn coMniss:to, ·:)c:J l~ : . . nr1c '-1~L t t::c hc~i··,;n

J,A,Ei jer, J.E.V.?o3thu.~1u3 e:1: r_f'I.1,;.~.~:.?roucrh:.ch, dcelt bij nondc van eeri;~;r:;enoer:dc medc, ,:~.t r.t:.:n';ez .. ~:!: C¹c heor Ir.H. J, cle · .. !.ilde de Ligny ni.:·'.,: 1:iecr to 7~~1k:'.!..s~;;_;.r

3evcstigd is, dcze: niet als :::-~1ctd8l:!.d: 1-~ci.n :0:-...•(..l . .;r; t"1e:::e- laten.

Denoemint; .va.n ecn ';)lv,,1ct.houdcr·. (Vacqt;;1ro li:-,0,I.'.,van

~v:ieten).

i":Ict ncgen ste:-:1!~!.C..!'l wo:-dt, de {iooj_~ d.9n 110( l., .J.A.Vii,jer aanOcvolen hecr :,~r. S~.D.~rnanuels, rcchte··:·li.:l·: a~--~~Jtena£Lr

bij den raad van justitie, jer.o·~·:~; tot :il\'.'i.'<,L.cct~C.cr.

1i1wee s to;:~nen blanco.

13encc!ainc van ccn vertc::;enwoci⁰di~:1Jr v:.in ccc ::canrieclen

11B¹¹ van Ge H. V. ¹¹Volkshuj.sve3ti'.l'': t.c i.'.nlrn:is:cr". ('.laca- turc Br.;,A,Mijer). ·

Mc L acht stG:runon r:o!'c.lt .het t~:)or t~cn 1.11-:c :r• tT, A .!.:1 jt:}r voorr;edragen ra.J.c~slicl Th.E.E.Trouerbc..ch bcrtc:or..c: tot

vert.~c;cm1oorC::.ige1• van de aandcc le:". "B" van de ·.;. V. ⁱ¹Volks-

hui~ve:::ting te-!.1aknssar".

· Drie ste:>ir:1cn blanco.

Yoorst.el tot· Vf.;;tst1)llin~ •;an dP i1Ii.'l.lU:sc: . .l~r;,c:¹·,e nood- verordcninc;'1, (Gc:·Kentc:Jbd 19~.0 :;,,,

67 l.

Da:tr seen l~2l' l(-;60n alge~tC:?nC; be_;:-OC~~10;1·:"1 ~1¹·;;:.~~ ..-·cnsci·~t

te houc1.en,worclt orn:i.d.:lellijl·; O','C:.:·:·1·~aa;:, tot de r":·til:cls- gewijze bchnndcli~~ van Je ~0.ror~c~~n~, ;sai~i ' ~e ~rti­

kelen 1 on 2 on.·⁷evri ~--ir~, 'io·:·"·e··1 --11·,c·nno·:c·r

Hier-n?. v-!o:<~·~'t ~~ ..

, v8.:i.· o; ..

,·:~:~i;1,:··-;~~~·1~icl·;~.._ · ~~:···)·Ji. -~~:. ::-:ol!d~:., hoofdeli.ilce: stcr.11:1inc -~:oedt~elu:~·~.tr~< ,·~n 1-.~c:. "-'.\..:;~ de ·-·~.:; Culcr.

voor zoovcr ~ij hi0rou '.Jet~1¹c~·~Lii1-- ~·:c-~:.:,_ :J., 2¹s~c."L~:; C.:f:

vor.:uucrin~ ~~earrcetccr,:. ·

Voorstel tot int;·el:kin'~ van do v"·o,.,,. ·,.n ·· c· r ··rl , (c

de· bel:cndnalrlnr:cn in

d~; --; e~ E.· o n ~c ~ -~

^,(

G~,:1< ~-~~ '.· . 0~~-:~l J. ~ 9>~o

lfo. 60). -

.Jeer.. der lGL~c·:;L 1·.rensc:!it :J.l. --:c· .. ·:1?( rH.· -..:~".c¹ ·)1.r.d_.J:-e:r. ~:c }1oucicr!, vn:~.lrop C:..: v0c.,2·~ittc1· o·y'v\..'l .. ,:as.:-, (.~.: c\~ t~: ~_.1^J~el:,-

r~~i r ~:: bt~~~~~;~ ~rJL~~n,. 1 ^{;;:~ ~:.}

^''.:

^{~~~~'.l ~ ~:;~;~ . : :'.} .c ^{:~' L;:c}

^_

Jli;· ~~~.3 --

4

^December

1940.

Punt 3.

Punt 9.

Hierna wordt de verordening zonder discussie en zonder hoofdelijke stenming vastgesteld en warden de op dit punt betrekking hebbende notulen staande de ver- gadering gcarresteerd.

Voorstel tot vastatellin~ van de verordenin~ vermeldende de verordeningcn en keur·in in ::lalrnssar te15en wellrer overtredine; straf is bedreigd. (Gerwenteblad

191.;.0

llo.65).

Aangezien ,seen algemeene lleschouwingen warden ge- houden, v10rdt tot de artikelsgewi :ize behandelinc; van de vcrordenins overgcgaan. De artilcelen 1, 2 en

3

worden ongeuijzi[;d goedgekcurd en daarna wordt de verorde- nin.r1: in haar gehcel zonder bcspreking en zonder hoof- deli jke stemming aangenomen. De notulen hierover warden staande de vergadering gearresteerd.

Voo:rstel tot vaststelling· van de ¹¹i.!almssaarsche verma- lce 1 i jl[heidbc las ti ngverordcning^{11• (} Gemeente bl ad 1940 No. 66).

Op de vraag van den voorzitter of een der leden algemeene bescJ-1ouwingen wenscht ·te houden, lees.t de heer Acbnad Se_r,af (plv.v:eth. v.bedr.) het onderstaande voor:

Bezoekers, die onafhanlceli jk van hun vdl geen zitplaatsgn kunnen bekomen in de klasse, waarvoor zij entree hebben betaald, moeten automatisch zonder eeni,::;e bijbetaling naar de naast hooc;ere lclasse kunnen overgaan.

Hot gcval heeft zich voorgedaan, dat oij de vertooning van een mooie film in een der' )1J.cr ter plaatse gevestigde blo~copen door den bctrokken exploitant toego.n::;sbewijzen voor den lsten rang werden verkocht tot een oni;eJ_initeerd aantal, alhoewel het hem bekend was, dat het -aantal be- schikbare zitplaatsen dao.rop niet berekend VIas.

Bi j he t lolcet, 11aar de toeganc:sbC'f.!ijzen wer.- den vcrkocht, vrcrd geen bordje r;0)laatst, dat be- doelde rang was uitverkocht, terv1ijl door den lcaart jesverkooper van deze omstandighe id aan de b'3zoekers evenmin mededeelinr; werd gedaar'"

Eerst toen de bezoelcers zich in de zaal be- vonden, kwamen zij tot de minder uangename ont- dekking, dat ze voor een volgeboekte klaJs'3 ston- den.

Deze menschen werden echter door den e::rnlol- tant gcrustgesteld met de mededeeline;, dat z~ eon beetje geduld moesten hebben, omdat er zitplaatsen voor hen zouden worden gemaakt.

Het aantal bczoekers voor dezelfde klasse nam intusschen toe en stond. in eon rij achtcr el- lcaar, mao.1' de beloofde zitplaatsen liete"n op zich wachten,

Dat het geduld van deze menschcn, die steeds noesten blijven staan om een zitplaats tc bemach- tigen zviaar op de proef werd gesteld, behoeft geen nader oetoog.

i;i j, die hct wachton noede \·mren en die over

=

ruine =

Punt 10.

Punt 11.

- 133 - 4

Decomo.or 1Q40, : ruirne geldmiddelen beschiktcn, kozcn de wijste

parti j en r:,ingen teGen bi jbetalinc: no.ar c:cn hooi;ere klasse over,

Of voor dezc suppletie de vorschulUiGdC ver- malce 11 jkheidsbelast ing in rekeninr; wcrd c;e'Jracht,

. mean ik te moeten bctwi jfelen, n.l ~hans hot i:Jedrac,

zijnde het vcrschil van den entreepri js v~:1 de hoor:;ere klasse en de lclassc, waarvoor zi .i oorspron- Jcelijk tocgang hadden betaald, werd aan den exploi- tant ovcrgcdragcn, waarna zij hun zitplaatscn mochten innemen.

Zi j, die daartoe nict bi j machte Haren, wer- den vo6r de keuze gesteld, de zaal te vorl~ten of zich tevreden stellen net een staanpl1.:..ats.

De voorzitter vestigt .er de aando.cht van den vo- ric;en sprelcer op, dat thans de ·vastst(lllinr;: aan de orde is van een verordenin5, waarin de hcffing v:m ccn be- lasting op het houden van een vermakelijl{heid · .. 'ordt ge- regeld, zoodat hetgeen naar voren i:> gebracht hier ge- heel buiten staat,

(De heer Dirksen komt binnen).

Spreker verzoekt in dergelijke gevkllen in den vervolge even ·te waarschuwen, opdat de controledienst het een en ander lean n:igaan.

Hierna wordt overi;egaan tot de urtilrnlsc;ev:i jze behandeling van de verordening, wc.arbl j de ai·t'Llrnlen l tot en r.iet 18 onsev:ijzigd worden c;oedc;elrnurd. Da:irna wordt de ve1·ordening in haar gehecl zondc1' di. :icussie en zonder hoofdelijke stemming va3tgesteld,

lste Begrootingswfjziging 1940. (Ger:1<:,er~teblad 19!:.0 lfo.72).

Daar geen algemeene beschouwin5en warden geho'1de11, wordt onmiddellijk overgegaan tot de o.rtilcels3e1,;ijze behnndeling wanrbi j zonder besprekinc; en zonder hoo.f- deli jke stemming conform het voorstel wordt bc:.iloten.

De notulen hierop betrelclcing hebbcnde '!1orden '1ta:m- de de vergadering gearresteerd.

·Voorstel om een uitkeering toe te lrnnn('!: !ta;; C.:e zieh'r.- inrichting ¹¹Stella Maris¹¹• ( Ge:1en1teblnd 19),_0 .:o, ';'l ).

De voorzitter licht toe, d&t het hier octrcft eei:

uitkecring en geen subsidic, zooda t dH l>cc~r:.rc btig,~n

de vastgestc>l.de subsldieree;cling sto.at.

De heer Hovens zegt, dat het he1, een tG .. <"::-·to is

OP! nar.1ens de directio van de ziekeninrichtin:" ·¹..itell:-.

Maris¹¹ den hartelijlcen danlc over te br·en;::;e~1 :VDor do v:ijze, waarop sprelrnrs vcrzoek door hct ccllc :''' v:::i D.en

w.

aan den raad is voorgelegd.

Den heer Drs. Tan Tele HenG zcgt de voorzi tter nuc:r aanleidin['. van een door eer:3t2:er1oer;1de 3e,'.3ever. ·rnorbeeld toe, da t bi j de verdeeling zal word er, tocQ;c zic:1, ctn t gecn onbillijlcheden plaats vJ.nden &lhoe-.·1el :1ct scccve;1 voorbeeld wel tot de zeldzaamheden zal beho<)re:i.

De heer Dirlcsen zer,t, dat }faJ.:assa;· zic.1 ~cLtl:l:it;

lean prijzen met een dergclijke frnnie i~rich~~:i~ ~ls

"Stella t.iarisil alhoe1:;el sprcker mede ·::;.~st •::' h~t :'10oie

1~. December 1940.

- 134 -

Punt 12.

hospitne;I en ook op het zic\((mhuis ¹¹tnboe'.ln Badji¹¹• Al is dit lantstc l~n~ zoo frao.1 niet, i3 de toelQOP er buitengewoon groot en er warden do.nr meer pntienten ver- plcegd dc.n in ¹¹wtelb. I.!o.ris¹¹•· Sprckcr merkt nor; op, dat onlangs eeri ten oehoeve v.:.n lo.:i.tstgenoencle inrichting 13ehouden fancy f:lir on(Te'-;_eer / L~OOO, - heeft opgebro.cht.

Een te[jer.ioet1rnming v".'..n ; 1000, - 2cht de hcer Dirlrnen d'.ln oolc voldoende.

S1Jrelcer memoreert no.-:i; d:'t subsidies worden ver- lecnd volgens vc.s'cc;estelde richtlijnen evcnals ook bij den D, V ,G, hieromtrent een vast principe wordt gevolgd. De he er iii ,iBr lie ht den hcc:· Drs. Tan 'l'el: Heng toe, do.t niet zooo.ls deze vermecnde de subsidies \'/Orden be- relcend nnar de lwsten mno.r no.:~r de presto.tics vnn de ins tell 1ngen.

De voorzitter ncent .. dim door den heer Hovens ge- sproken dank g!l".'..rne a::n en wijst er ten slotte nog op do.t de door den ro.o.d vo.stgest.elde richtlijnen voor het verleenen van subsidies voor iedere ziekcninricht1ng gelden zonder uitzondering,

Voorstel om hct verzoc.k om rrro.tis water te leveren aan de mesdjids, af te wijzen, (GeMeenteblad 19L1.0 No,70),

De heer Djamnn leest het volgende voor:

Mijnheer de voorzitter.

Van deze gelei;enheid tot het bcspreken van het verzoek om c;r<>-tis wc.ter te leveren a:in de mesdjids, moge i]{ namens de Nationale fractie ge- bruil{ mo.ken on e•:nige r;edac;1ten en suggesties nn'.lr

voren te brengen; . .

In de eerstc pl:wts bctuig ik nrnnens de Is- 1::;.mitischc in.5czetenen vo.n deze i;emeente U, mi,jn- hecr de voorzitter, mijr. ciank, voor Uw welwillend- heid om cl.it belc.ngri jlcc onderwcrp e.ls agende.punt van de vcrgo.dering O'). dezen '.lvond op te brengen.

Tot mijn snijt, moot ik cchter mededeclen, dat ·de Islami tisci10 bevolking hi er ter plac.tse m"t teleurstelllne; is vervulci., bij het ])9oren vcm hct bericht, dat het colJecc van D.en W. vo.n oor- deel is, drit een dergclijk ~erzoek nict voor in- williging vatba1r i31 zoodat het coll~ge den raad r.ioet advisceren hierop c.fwijzend te beschiklcen.

Mi jnheer de voor;4.t ter.

Reeds velc malen is buitcn dezen re.ad de wensch geuit dat door de gemeente gratis water Qan de mesdjids worde gcleverd.

Zooals bekend, hebben de bestuursledcn van .Mcsdjid Djami 1 zich met een.dc.artoe ::;trckkend

verzookschrift tot den semcenteraad cericht. Dit verzockschrift hecft de bijzondere symp(tthle vc.n de Islami'cisclie ingczetcncn, orncht wellicht 18.r..''.~

dezen \'1~g genoemde mcsdjids eindclijk op de vm- terleiding zullen ·1orden nnngcslotcn. Indcrdo.nd, Mijnheer de voorzitter, slcchts met bcle.ngcloczc nedewerlcin(T v'.ln onzri P,e!"lecnte zo.l het rior<;cli jk zijn, dat wij van de ~odcrne watcrvoorzienin~ in C.e mesdjids :;ebruil< lrnm10:-i mal:en.

=

!'.ocht

=

- 135 - 4

^December

1940.-

~focht echtcr de genieente van oor~eel zi jn, dat inwilliging van dit verzoek tot verstrekkende consequentie3 a::i.nleiding zou kunncn e;even, zoo zou wellicht in overweging kunnen worden genomen om een commissic in te stellen, besto.cmde ui t eenige leden van dezen rao.d, welke commissie tot t:lo.lc heeft een onderzoek in te stellen, welke van de voornaamste mesdjids bier ter stede hot mcost voor gratis waterverstrelclcing in aruunerking zouden lcun- nen lcomen,

Hijnheer de voorzi tter.

De Nations.le fractie lean het verzoek van hct bestuur van Mesdjid Djami' warm a'.lnbevelen, en is gaarne bereid het te ondersteunen met do haar ten dienste sto.ande middelen. De volgende ovcrwegingen, mogen hiertoe gelden:

le. Onder de 85000 bewoners van Malm::; so.r bevinden zich 60000 Islamieten. In verband hicrmede ben ilc van meaning dat de door de gemeente te ver- leenen steun a.an de mesdjids in den vorm van het leveren vo.n gratis water, van onschatbare waarde voor het grootste deel van de bewoners van Malca s s .scr is.

2e. Aangezien de gemeente aan verschillende instel- lingen in deze stad stoun in al lerlei vorm verleent, zoo wi l het mij redelijk voorkomen, dat oolc steux1 moet worden verleend in den vorm van het levoren van gratis water aan de mes- djids, danr de waterleiding toch een bezi t van de gemeente is.

3e. Het leveren vfln gratis wo.ter van d.6 wo.terlei- ding aan de rnesdjids, beteekent ook zeer ze- lcer het bevorderen van de gezondhoid en de hygienische verzorging van de bevolking, het- t;een· immers ool' tot de taak vo.n de ge:meente behoort.

4e.

^{Bet verl}eenen van steun in den vorm van het loveren van gratis water a3.n de mesdjids in deze stad, ~'.cht ilc p:ering, wanneer vlij in o.anmerlcing nemen de ui tgebreide steun :i.an de verschillende instellin;i;en hit>r t?.r plaatse, welke niet I slami tisch zijn georientcerd,

waarvoor een bedrag tot cen tote.al van ~/

5000,-

per jaar door de ger:ieentc v1orG.t ui tc;cccvon. Mijnheer de vcorzitter .

Het is me'c het oog op de Islami t i sche belan- ge·n dat ik genoernd vorzoek ondor de :i.::tndacht van dezen raad breng.

Na.mens de Nationale fractie, doe ik eon be- roe]J op de medeworking van mijn gec.chte :Suropee- sche en Chineesche medel eden, die met onze Isla- r.iitische belangen sy:mpat hiseeren, het 1·:01 da:irheen te wi l lcn leiden, do.t de door ons G;<"Vr::::c.gde steun in don vo:!:'lll van het leveren v.::.n c;ra tis ··:• t(?r a:J.n de mesdjids vordt verleend.

= Voor =

4

December 1940 .. - 136 -

Voor Uw mcde1·1erlcing in dezc, betuig ik U na- mcns de Islamitische ingezetcnen van dezo 3tads- cemeontc oij voorba.::it mijn d:mk.

Ile danlc U.

De hecr Abdul Ho.nid is in weerwil ·n.n het pleidooi,

d::i'.: cl.: hecr Dj:::mo.n heeft gchouden niet voldnnn en acht

hot.niot juist do.t door een g9gsdienstleern::ir deze fn- cilit,,it v:ordt verzocht voor een mcsdjid. Sprc\(cr k:::n derhCtlve Ct'.\n hot voorstel zoonls het nu is voorr;cbr:icht, zijn 3teun niet cevon.

Iio hoer Wieland weet van eon oud Molummo.dao.n, s'!at hot nict tod'.l.::ttbo.o.r is voor dit doel met chemicnlien bowcrkt ':10.ter to gebruilcen instcde van ret;en- of put-

De voorzitter !cm begri jpen, do. t do le den oplcomen voor de belcngcn van de groep,die zij in den raad ver~

tcgenwoordi,sen en tot nu toe heeft spreker kunnen con-

st~1 teeren, dc.t steeds is getr:::tcht het algemeen belang voor oogen te houden, terwijl men dozen ro.:i.d zeker niet to.n ven;ijten ooit een bevolkingsgroep te hebbon be- voordeeld boven eon o.ndere. Bij de verdediginr, vo.n dit verzock wordt cen po.rtijdig element gelogd, en schijnt dit principe te zijn verlaten.

Duidelijk heeft en wil het college v:i.n D.en W.

derho.lve gewezcn zien op de gevo-lgen voor de Gemecnte wo.nl'lee1· dit verzoelc zou worden ingewilligd.

Dergelijke verzoelcen, die meermalen worden ontvan- gcn vo.n scholen, kerlrnn ziekeninrichtingen, instellingen vo.n licfd:idigheid enz. moeten onherroepelijk vo.n de ho.nd gewezen worden, omdat die enkele guldens de gemeente op duizenden lcomen te sto.o.n,

D:::.::tr de tho.ns '/ro.gende groep in alles meedeelt moet sprekcr het verleenen van steun in no.tur:i. met Jdem ont-

:.:,2c.lcn.

~:u heer I?.~.t:l<Sen zou op de overdracht vo.n den Eerctllonst o.o.n de [Cmeente nict willen vooruitloopen door i·Pcc•s th'.ln!O to beginnen met het gro.tis leveren vo.n

Op de vrc.o.g v::;r,: den beer Abdul Ho.mid of het ver- zoek slechts voor een enlcele mesdjid geldt, verwijst de v_QQ~zitt~ naar hot gemeenteblad, waaruit blijlct, dnt het o.p een ga.'.\t over de mesdjid Djami, wo.arop de hecr J?jnma:_i opmerkt, dat het verzoelc alle mesdjids in Mo.ko.sso.r omvat.

De voorzitter merkt op dat dit nergens uit blljkt, mo.::ir indien dit o.l de bcdoeline; is of wordt, wordt do.o.rmede het door hem beweerde reeds bevesti~d.

De he er £.jo.man zegt hierop als volgt: '-' Mijnhee~ de voorzitter.

·il:i.nneor U mi j dao.rtoe de gelcgenheid r;eeft, dan zou ik c;ro.ag hct woord willen voeren in twecden tcrMijn. Doch alvorens daartoe over te r;uo.n, roep ik gr::io.g de welwillendheid van den rand in, om mij toe te sto.o.n, mij van de Mnlcische to.o.l to beC.ienen, opdo.t ik mijn st::mdpunt in deze onder- vr0rpelijlrn bel:i.n(\rijke kwestie betcr lean weergeven

:: on

=

?tint

13.

' I

4 December 1940.

en motiveeren, zoodnt misverstnnd en verkeerd be-

. grijpen uitgesloten worden geacht.

Do.ar de voorzitter in dit bijzondcre gexal hier- tegen geen bezwaar hecft, leest de heer Djamo.n het volgende voor:

Toean voorzitter.

Ko.lau kiranja gemeente dapat· kaboellmn per- rnintann do.ri oernmnt Islam ini, dnn r..;.emeente moelai lebih dahoeloe dengan memberi gratis waterleiding boeat Masdjid Djam1¹ jo.ng di B::mdastraat; jang .mo.nn Mo.sdjid itoe didatangi oleh lebih lrnernng

3000 orang tio.p2 Djoem'at; dan bero.rti 12000 orang tiap2 boelan. Malm lrn.lau gerneente boi;ic, t Masd jid Djrun1¹ do.pat memberi 100

m3

tiap2 bool~n, jo.ne berh!lrgn ditaksir / 20 ,- makn dengan ini 9emeente

soedah rnemberi bo.ntoean sedjoemlo.h ho.rga / 20,- o.ir watcrleiding oentoek 12000 oenunat Islo.m jo.ng bernrti bnntoean 1/6 cent boeo.t tiap2 orang dalam 1 boelan.

Dan lrn.lau gemeente memberi b::mtoeo.n jang be- gitoe lcepado. 3 boeah Mo.sdjid jang terbcsc.r do.lam lcota ini, malw. bernrti bc.ntoean 3 x

1/6

cent sama dengan

i

cent tiap2 boelo.n.

Djoega meingat bo.hwo. do.lam zo.mo.n jo.n8 sebngai selmro.ng ini, m::..ko. amo.t perloe seko.l:i. diichtiarko.n soepo.jo. didapo.ti pcrhoeboengo.n jo.ng ro.po.t o.ntnru pemerento.h dengo.n r:i ¹ jo.t. Halm menoeroet filciran snja, dengo.n bo.ntoeo.n gemecnte beroepo. wo.terleiding lrnp:?.d::i. l'.Yasdjid2 itoe o.dalnh menimboellwn o.rti per- hoeboengan j:mg r::.po.t sclmli o.nturo. ger:ieente de- ngan ra ¹ jat.

Lebih2 l:::gi kalo.u diingo.ti bo.hvm do.lam Mo.sdjid itoe tio.p2 Djoen'o.t, diho.diri oleh ro.¹jat dari sego.lo. lo.piso.n do.n golongnn.

Demild:mlo.h t::.mbnho.n do.ri lrntero.ngan sn.jo., agar soepaja perr.iintnan terseboet do.pat diterima bo.ik dal.'.\m ro.o.d ini dengo.n soear'.1 boelnt ( eenstem- mig).

Terimo. ko.sih, toean voorzitter .

Hicrno. wordt het voorstel in sternminr, gebro.cht en met twno.lf tegen twee stcmr.1en ao.ng~nomen.

Tegen stem1:1en de heeren

s .

S.Djo.mo.n en Achmo.d Sago.f.

De heer Vlieland o.cht het onjuist do.t cen wcthouder :um een door het college v::in B.en W. a:m den r~lo.d inge- dicnd voorstel zijn ster.1 nict se0ft.

De voorzitter zegt do.t de heer Ach':lo.d O:,r. ;:.f 1:'.ls pl::1:itsvervangend wethouder o.lleen den heclenavond o.f- wezir,en vretl'iouder voor bedrijven vervungt.

f.!ededeelingen.(Gemeentebhd 1940 Ifo,73).

a. Tot wethouder voor fino.ncien is o.o.ngewezen de hoer D.M. van Zwieten.

b. Tot viethouder voor juridische znken, onderv1iJs en volksgezondheid is o.o.n;:;ewezen de he or R. !·;, Sistojo.

= c. =

Punt 14.

c. Tot lsten p~v.burge!Tloester is um~ewezen de heer Ons Tiong !he.

cl. Tot 2dcn plv.burger.1eester -is C•nn3ev1ezen de heer Ir.'<:. 3'.lrends.

c. Op vq:zoek ontslo.gen de !clerk der -'.lfd. boelchouding A .H ,lfostnphu.

f, Op proef n'.':.nsesteld c.ls m~.:mdselder nfd.boekhouding Thio Eng Oc.ng.

g. Op Los~ri is u'.ln den heer H.Dirks .!. 1000 m2 grond ver- lwcht o. / 3,- per m2. ·· ..

h. Een gedeelte vo.n het terrein, onlnngs gelrncht v:m de Ilour1 i,!ij.Ibko.sso.r, St:ilstrno.t hoelc 3de Beroestrao.t, is overe;ed!'Ggen u.:in den heer Gunn in ruil voor een terrein van dozen. De gerneente ontvo.ngt op basis vnn / 2,50 per m2

f

625,- toe.

i. Voor Jcosten uitbreiding H.B.S. zie gemeenteblnd 1940 iio. 69.

Ge en opme rldngim. -

Stuklrnn ter lcennisn~ming.

n, Gouvernementsbesluit ddo,30 October 1940 No,15 houdende afwijzing vun het door den stndsgcmeenteraGd vun lilako.s- sar ingestelde beroep tegen· het besluit van den· Gouver- neur van de Groote Oost ddo,28 December 1939 No,154, wuc.rbij de goedkeuring is geweigerd op de begrooting voor hct dienst jao.r 1940.

b, Afschrift van den brief van den Directeur van I3innen- landsch Bestuur ddo.26 September 1940 No.Dec 94/1/6, gericht tot ~ijne Excellentie den Gouvez;neur-Generaal van Hed.Indie, betreffende starting ad / 30.000,- op aandeelen val'\ de N,V,i''folkshuisvest1ng te Makassar11 ,

c. Ilesluit van den Directeur van Verkecr en Waterstaat ddo,5 November 1940 No, A 57/19/21 inzake beheersovcr- dracht van de terr0inen random het fort Rotterdam.

d. Beslui t van den Gouverneur van de Groote Oost, ddo.

15 November 1940 No.268 nopens bekrachtigin[; en aan- vulling van het besluit van het co1lege van burgemees- ter en wethouders van l1lalcassar ddo,16 September 1940 No,59/VII, waarbij aan de N,V,.Ned.-Ind.Ga~ Mij. ver- gunning werd verleend tot oprichting en exploitatie van een diesel-electrische centrale op het terrein van het gemeente-waterleidingbedr1jf.

e, Brief van den Gouverneur van de Groote Oest ddo,18 No- venber 1940 No,F·.T.9/2/8 houdende gocdk:euring van het raadsbcsluit ddo,28 October 1940 No,2252/A.l betre·f'- fendc subsidie ad / 5000,- ten behoeve van den Celebc8- wacht.

f , Verslag van lcasopname ~do.14 Hovenber i940 van den wethouder voor financien.

g. l'lekelijlcsche versl:lgen · 1oopemie van 13 October 1940 tot e:-i r.iet 2 Hcve!"'lber d.a.v,

:= h. :=

Punt 15.

4

^{December 19hO. ·}

h~ Opga.ve~ va.n b·esmettelijlrn zieleteri. over de maa1;d 3epter.i-

.ber t940 ddo,2Q October 1940 No,5798/B. .

i, Maandverslag van den dirccteur c;emeentey.;erlrnn ovc1° de .··. rnaand October 19!~0.

j. ·Maandstatistiek van de arbeidsbeurs over de ms.and Octo- . ber 1940.

le. Dankbetuiging van het Cele bes comi te der Kracl."t.i.f.'. Indic:

actie voor de verleend financieele steun. Geen opmerkingen.

R o n d v r a a g •

De heer Wieland verzoekt om maatrc⁰:clor:. tc tref- fen teneinde den ondraeelijken stanlc VO.Xl de Eal:'.~.IJSetr­ rivler weg te nernen. Spreker vermeent l1c.t 1~:1r:cr <Jver- kluizing te lrnstbaa!' is wellicht iets ~:.:u; v:orden be- reilct met het doorspoelen van ovcrtoll:'..e; water van de

waterleiding. •

De heer Dorfmeyer dankt voor de \'TOorden van welkom en voe gt hieraan toe dat alhocwel :iprekcr in di t col- lege zitting neemt aln vertegemvoorci.l;:;or van do V.C.

bet algemeen belane van Makassar bij hem steeds den doorslag zal geven.

Sprelrnr zegt toe zi jn beste lcrachton to zullen geven in het bc-lang van de e;e1:-ieente Malmssar.

De beer Drs.Tan Tek Heng wijst op den toestand van de schuilloopgraven aan den van Schclleweg, terwijl ook de heer Hoveris 'de aandacht vraagt voor dit onderwerp.

De hecren Trouerbach en Dirlcsen wi jzen op den Arendsburgweg, die volgens hen voor verbetcrin3 in aan- mcrldng komt.

De heer van Zwieten (weth. niet-raaclslid) dankt voor het in spreker gestclde vertrouwen en spociaal den voorzitter die gewezen hocft op sprelrnrs wcrlr in het college van B.en W.

Sprelrnr zal trachten het ale;cmccn bclane, van de ger.10cntc f;lalrnssar, mu.r bcstc weten t<: bchurt:lr;en.

Do hoer Achmad Sagaf (plv.weth,v,hedr.) zogt hot volgende:

In het alhier verschijnend Male'i3ch clagblad Pernborita Malmssar van 23 Hovembe~' ,j.1. :fo.271 (2de blad) lrnmt een artilrnl voor, \•:aarin de schrij- ver eon lo.ns breekt vcor de bolfan •r:m van do rorcC.- vcnters hier tor nlaatse. ··

De strekking. van i:;cnccr:d art:fad lcn'1"'~ in .'let kart samen.~evat op hot volgcndc ~rn0r.

De schrijver beklaagt er zi1~]1 ov0:- w;t de j.l.

plaats go bad bcbbende poll tioneclc vervulf\ing0n van de rondventers, die zich c>chuldi,::: hebben 17,e- r.iaakt aan ovcrtreding van de be tr,~kl:e "Li jlcc veror- dening, voor bet grootste godcelte ~oetc-n worden toegenchrcven a:i.n onwct·enclhe:i.d vs.:: c.'e vool'3Cl:rif- . ten van deze verlwoper~>.

Dit lrnr.1t doordat de tekst vs.n he~ u.l~'.;re~·:scl

van be doe lll•c vcrordening voor:co!Y,c·nc;~, ::ip cie :~roene

lee.art, rr,:·ltc aar, de rondventcrs ~o::;r,:1 br. '.:,liYlf,

l~ Pecembcr 1940.

.

-

^{. ,·,}

word.t uitgereilct, niet in het· Maleisch is geredi- geerd, doch in het Nederlandsch.

Aangezien bet rondventersviezeD v.oor het

grootste deel bestaat uit Indonesiers en Chlneezen, wordt door den 3Chri,jver voorgestold de aan genoem- de bevolkingsr,roepen te verstreklcen groenc kaarten voortaan van ecn Malcische tekst te doen voorzien,

Uct betrekking tot het verbod van het rond- vcnten op de groote verlceerswogen in hot algemeen zooals de Passcrstraat, de Tempelstraat enz. kan dezelfde krantenschrijver met hot een en ander accoord gaan, ait teneinde de eischen en de vei- ligheid van hct verkeer niet in gevaar te doen brengen,

Een oi;ien vraag is het echter voor hem waarom de minder druklrn wegen met name den van ~chcllowcg,

Roembiawee, Matjiniajoweg, de lste en 2dc Doele- lcangstraat, Muurstraat, Pakareppestraat cnz. voor de rondventers verboden zijn,

Hierdoor worden niet alleen de rondventers gedupeerd, maar ook de aan genoemde we gen wone nde personen, de eersten omdat de gelecenheid tot ver- lcoop voor hen tot een minimum wordt beperlct en de

tweeden omdat ze nu gedwongen zijn al hun inkoopen op den passer tc doen.

II. De Nationale fractie stelt de vra.ag of en zoo ja, in hoeverre bet mogelijk is aan de moslrne ¹ s vanwcge de gemeente water te doen vcrstre!:.l;on met een zekere ~orting, b,v,

50%.

Teneinde onze gedachten hierover te laten gaan, geef ik U in overweging deze kwestic op de eerstvolgende vcrgadering als agendapunt op te brenr;;en.

III. Door ecnige intellectueele bewoners va.n Djo- ngaja word mijn tu3schenkomst ingeroepen on door den raad de mogeli jlcbe id in overweging te doen nemcn in genoer.:oon lcampong een paar munthydran~11n

· vanwcgc de gemccnte te doen aanbrenr;en, t, w. ec:1 tegenover de moskee en een tweede cp den driespronc (weg naar de leprozerie en den nieuwen wer, naar Soenggoeminasa).

Aangezien de leprozerie te Djone;a,ja ao.n de gemeentelijke waterleidine; is aangesloten, zullen de aan den aanleg van genoemde hydranten '!Crbonden kosten niet hoog zijn.

IV. Door cenige bewoners van den Lagewec~ wi~rd

het verzoek gedaan om den naam "Lagewee;¹¹ tc doen wijzigen in dien van ¹¹Verlengde Willemslo.an¹¹•

Daartegen lcunnen naar ik geloof, econ over- we;;ende bczwarcn bestaan, aangczien de Lar:cweg als

ec>1 voortzetting is te bcscbouwen van de Vlillems- laan. -

Hicrna sluit de voorzittcr om

7. 50

^{n,m, de ver-}

gadering, -

Aldus v.:.stgesteld in de vergade- rini:; V-ll 4 DECEMBER 1940 (cedcel- teli jk) en i!: die vein 23 JANUARI 1941.-

bur-c~08:t8r v~n M~lc~ss .. r, i{. f . BRl_'NE. -

De gemeentcsecrotaris, F. l'IENDT. -