J\lENGKONSTRtlKSI FUNGSI GREEN PERSAMA,AN DIFERENSIAL LINtER ORDE-n
OLEH;
I\VAN StiGIA.RTO
F.\Kll.TAS MATEMATllU\ [)J\:\ iLlvlt' PENGETAIH.'.\]\; '\: \\1 UNIVERSITAS KATUI IK I'ARAHYA'\(J/\".
r~,\NDl.:N(;
:\(JI.)S']'l'S ~OO 1
MENGKONSTRUKSIFUNGSIGREEN PERSAMAAN DIFERENSIAL UNIER ORDE-n
OLEH:
IWAN StiGIARTO
F.\!< l.'LT!\S MATEMA TlKA DM') IUviU PENGETAlll,\'\ .\L.'\:\1 lNl VERSl'T'AS KATOUK I' ARAHY :\1\(,,\1\
I3ANDUNC .,\GUSTUS :2001
MENGKONSTIUH(SI FUNGSI GREEN PERSAMAAJ\ DIFERENSIAL LlNIIm OHDE-11
I. LataI' Belakang
Tinjau persamaan diferensiai linear ordc - 11
dcngan limgsi h kontinu pada daerah deilllisinya.
Fungsi Green untuk persamaan dil'erensial di atas dapat dicari sehingga dapar llluciah l1K:l)Cntukan solusi persamaun diferensiai un1.uk fungsi h ~,,~barang, Dalam skripsi in), akan dipcrkenalkan mengkonstruksi itmgsi Green persamaml difeorensial lincar.
II. Konscp Fungs; r.;recn
Pandang, pC'.fsamaan difcrensial linc<tr tak homogcn orde - 11
)Jnl ll1l (X))(1I I) +""UI/(X))' , Ii(x) (I )
Fungsi CJ(X,/) dikatakanjilllgsi (;recn untuk masalah nilai aW31 pcrsamaan difercnsial eli alas/ilea mcmenuhi kondisi beriku! il1i .
U(",I)
lerdefinisi pada daerah R clari SCI11Uil tilik (1',1) clcngan \' dan I terkiak clalam selang 1- !l iY
meru!Jakan fUllgsi yang. kontll1u pada R
; Untllk set iap
xo
daJal11 selang dan fungsi Ii , ('(1) fungsi xyp(x) cc
f
G(x,r)Mil
ill adaJah soJllsi persamaan diferncsial 0) yang mCl11cnuhixo
III. Konslruksi Fllngsi Green l'crsamaan DiferclIsial Liniel' Ordc -II 'j'injau pcrsamaall difercnsial :
Solusi umul11 persamaan difrrcnsial di alas adalah : Y" Yli 'Yp
dcngan Yh I11crupakan solusi 111l1Ulll pcrsamaan ciifercnsiai !Jolllogcnnya dell 1'1) salah . , salu solusi khususnya.
('J' ~)
111aka Yh =~ elY} (x) + :"'2}'2 (x)+· '+C]1Yn(x) dengan c1 ,.c2 ,'" ,en mcrupakan kiH1stallta Seclangkan solusi khususnya aclalah :
(3) dimana "11,112 I ) ' " ~ lin; ditentukan dari sistcm pcrsarnaan tcrdirj dac1 n persamaan
111' • 1'1 + 112' I'') • i--+ .. " I i "'. J1 ' II =, 0
I I I " ' I 0
111 YI +112 Y2 C" '+11/1 .1'/1 -
Dcngan aturan Cramer, maka .
I )'1 )'2 Yf..
I
YI'.)-"2
1
I
Yk-
,
I . (11-])
)/1
In
(11-1) J2 ' Ykuk ,
)'1 )'2
}'J 1 )'2
dengan k = 1 , 2 , ... , /I
1 0
()
I) h
Yk-II Yk+I'
(II-1) Yk+1 -,
- .-----, .---~--
)'11
Yn ,
V (11 1)
.- Jl
Y/I ,
I
IY,I
I
(I~
III.}in '!
Misalkan W[Y] (X),Y2 (x),'" ,YII
(xl]
merupakan determinan Wronsky denganI
I
Wln(X),Y2(X)'''',YII(x)]
=:
)'1 Yll
Y2 Y2
YI1 Yn!
1, (11 1) .' n
i11isalkan pula merupakan del{jrn1inan yang, diperoleh
0'
Wb'l (X),Y2(X)'''',YII(x)] dengan 111cnggantikan kOJ0111 ke-k dengan
o
Yl Y2
)1
- l , 0 Yk -i 1Jadi )'k (x) = )'1
.n
0 rki I ,)'k - 1(1/-1) Yki I (II I)
Yi}
)'1/
V (/I
-/I
,
I)
dcngan
Dari persamaan (4) dapat ditulis
YA J () Ylef]
Yk -1 ,
()
\'
" , :
Yk ] (17' 1) i Yk,)" I)
. liIII(;};;Dl""lli!\)]
I'k (x), h(l)
II
k '=II;[)~)~~~;i~)':')'11 (~)l
.In
Yll
\' (Ill)
" 11 .. ,-.-.---.. ~--- .--.
. }.Jk(I)./i(r) ..•...
"k '.\:O W[;'l (t),Y2 (r)," ',J'I1(r)] dl dengan k 1 , 2 , " .• 17
Dengan memasukkan (5) ke dalam (3) c!iperoleh .
x
Yp
! e(x,/)
Ii(t) dl -'0dengan (;(Y, I) = JI](/)IJ(I)"+)'lI(\,)I//.(r) WP'I (r),l2 (T),'" ,.1'11(1)
1
.ladi solusi umUll1 pcrsamaan dilercnsial (2) adalah x
Y Jh +
i
G(x,t) , her) dr YO·Ii
(5)
(6)
G(x,t) yang didefinisikan oleh (6) merupakanfimgsi (frcm un(uk pCr(,1I11aan ciii(ircnsial x
(2) Hal ini disebabkan j G(x,I), h(l) dr solusi pcrsamaan diferensiai 0) dan
C;(I'.I) xo
mcmenuhi hal-hal beriklll
1.
U(x,l)
tcrdciinisi \/(X,I) karcna 11[.1'1 (1),)'2(1),,,,,)1/(0]/ (), VI([Xo,x]
tUllmannya Kontinu sampai c!cngan orclc kc (II .... l) .
kontinu lI(x,!).
kontinu \I(x,l).
kontinu \/(X,I)
x
}. Dari konstruksi Yp, terlihat bahwa ypix) =
JG(x,I),hli)
dt adalall solus;X()
persamaan diferensial (2)
xo
JcJas bahwa
yp(xo)
=I
G(I',l)h(!)ill
= (Ix()
Yp ,(x) .
Akan dibuktikan
C;(x,x)-
0. III'(7)
".
0 Y2
() Y2'
YI
)I') (II
Yl
! V I
j I
l' I
,"j
I
(II I) IYII) Y2
Untuk n ganjil maka
YII
Yn
,Yn (n'
\ I'::; ,
, \ ') I
1) ~I , (nJ) II I
01 o
o o
YI VI + Y2 V2 +" '+Ynf.'n
I
.I'll
-lJ
YI}in ,
YI , (". 2)
"-I
(1/·2)),,, IYI
= YI
)'2 Y3
)'2 Y3'
)'1 .. "'2 J" 1
'vI , )'2 ,\
'"
-i-"'+.hl
I (n· 2) iYI
(II' 2)
)'2
(,,2 )
)'" I
)'J .Y2 Y,}
Yl Y2 Yn
YI ,
.1'2 Yn ,
- ,
(n .. 2)
YI )'2 (n-2) (11-2)
Yn
.. II I'
(n· I)
)'" '
• • F') 1
Y3 ,
(II 2)
v ....
, .)
J'fi )-'11
ill 2)
II
Menul1lt sifat determinan. karena ada dua baris yang terd;ri dari clemcn·clemen yang
Untuk Jl genap, maka
l'll'] + \,"(/"", ,,-\'"j '/1
. I ~ .'.t.- __ .- "
I
Y2J y') I
-),]1 '
~1,(ri-2)
\' '
,2
I
y)I V)'
"'''' \' i
.-v-, .)
)-'1 ,
(n 2) v ....
.- J
,1'2 Y21
, II,
I
(112) (11-2)! v) ,\7
)')
y)
Yl!
I'"
(11-2)
y]
)'2
Y2 Y2' (11-2) J'2 .
J'II
Yn ,
i Y?
(11-2) Y/7
.' J1 \' )
YII )
\' (11- 2)
)'11
YII
YIlI , 11-- )
(n-2) Yn
y] .' )I'" -) }'II
y] , Y3 , \'n
(II 2) (11-2) (II 2)
)/1 V~ rll
" , .- .J
Menurut sifat Jeterminan, karena ada dlla baris yang tenliri dari elemen-,,jemen yang
~
I
Contoh
Ja\\'ab
yo , ..
, ( ' 2(. }J ~ h(l) dli (J ()
yo (x
~\ (II l)(x) .' l'
., .. ,11 2 (.'
c )
1/1 + ~ (x,x)/,(x)
""', Jl --.:.. - . Cy
Konstruksilah Cungsi Green dari pcrsamaan difcrcnsial 3)" "+5y"·2/ r(x), kCl1ludian tenlllkan solusi 11I1lUl11nya I
Pcrsamaan diferensi3! homogen: 3.)/111+5.1"'1 -2y'~: (j
° ?
Persamaan karakterislik: 311(' + Sm- 2m 0
m( 3m2 + 5m .. --
2) ::-: 0
111(3111 J)(lIli 2)
;\kar-akar karakterisuk . 1111 c. 0 , 1112 ... 2 ,lIIe
I Solusi homogen : Yli •. c CI -:-C2e ·2x 1- ( . --.e·) .} oX
dengan
)'1 (x)- I ' · 7 ,
Y2(X) ~ e -.
I ) ~ x
)'0 (x e·)
,
.'
)'I'(x)."O ,(.) ,-1 ..
Y2 x ::= ---,.:...C
I ; I x
\,0 ,(x) .c c,-e') . .) ,)
,
.)
11 I W[Yl(I),n(I),1'3(1)] •.•. 10
10
<' '21 1'1(1), 0II
01'2(1) ...
10 ()
!
1'3 (I) 10 I
\1
=\~
2e
e 21
I I ' I
.---- e·) )
21
~ .. ? I _C -
il ) ... 21
' , (
Jadi hmgsi Green i
\0
!!
°1
I
I()I
,II
id
III
.-
2e 21
I , I
e .1
4(' 21
I "I I '---e .)
')
(' 2f 2e 21
I ., I I
,,--(' . ., C)
.2e 2r 4(' 2f
(,,' ,j i Ii
, -,. ---2e
G(x,1) .... \
I(x)1 '](1); Y2(x)12
(1)+1,(1')1', (/).... ,il;'I(1 ),)'2(;
)d~-)1 ... ,
7 ' 5 0 I ::::: '-=;--e
.>
21
COl1toh
Penyefesaian
7 5 ' I
1· c·)
:,
(;(x,l)
--;- c' 2x
14 ~ 'i !
e ,)
9
() !(Y I)
2( x!) ,
(' + C'.)
'2 14 7
h(l)
Solusi khususnya '
I _
," (
-j L") . 2e
x 3 " _7( " I) ')
~
(x-I) ,(I)j ,) <il
YI) .-
yo
x Yp::
J
"0
e _.
2 14
1 1 .. 2(x.l)
--.---- -j----'e
:2 l'~
.ladi solusi Ui1lumnya •
x
-~
J
-j--'~e 1·2(x t) .') 1'1
yo
--- e·)
7
.,
",('(I)dl
2r)
: KOJ1struksilah nll1gsi Grfen dari persamaan diferensial
.\ '> () . kemudian tentuk2il1 solusi
UmU111I1Va !
i'ersam<1an peillhanlu: /11(111 111m ,,), 2111(m - 11 - 2111,')
10
11/((11/ 1)( 11/ 2), 2(m - ])
Ill( JJ,2
3111-f-2 --j-2m2 2)
m(m
2 /II"
~),
011/(111 + I)(m 2) 0
1111 '" () , 1112 I
, Ill"
-= 2Solusi homogcl1 - YII .- ('1 ,(', x
Ii (x) J YI '(xl --- () )'1' '(x)
)'2 (x) I )'2 ,(x) )
dengan - x y " )2"(1') --- n(y) x ? " V" .)
Cd
,. 2,X n"(x)f J ')
II
r r~W[n (I),Y2 (f), V} (I)
1
c !(J -- 1 2 , 2110 21 ,) ')
!
--2 211 ____ 2
" ()/
:l i --
21 2i
10
1'1 (t)
-10 ,
---2 __ -J _. 3 11 21 .3II
0 ,21'') (I) =
10
0 21- 10
2[I
~l() ')
1~ (t) -
10 21 3
I
Jadi tllIlgsi Green _
~
10 II
0
101 ~
q
2
.
1 2r ~ .. .3
21
I
0'
I
II
"
!
2} u
. . U
() ,
2x -)
' )
11
(i(X,I)
(;(x,l)
II(x)I'\(1)112(X)I' (i); (,)1':1(1) 11;GI(I),12(1)-Y3(IJ]"
1 ( 21) ~ I,] + X i y~
.... ~
- 61
J ? :~ - J I 0
I- I -I
,
-- y-2 ,) 0 ()
Dengan ll1cI11ilih xo' I, ll1aka salusi khuslIsnya :
~/ \
, I J ') I j -J 1 '):
y p =
f, '- -;;
I - I--~ I -x + - x" !' ' - + ---- dl1 \. ~ -, 6 / 13 14
:(
1 1 1 2 I \ -I ,- 1 1 2J 1- --I - - I
Yp --- +:;x I -j--x I
1\ 2 2 -' 3 6
-' 0 .)
\ \ 1 1 -- 1 \ In!11 1 ? -,,-2 Yl) - -'--'Inlll + 'j , ? -- I + - x 0 I -"- , x - -- x-I
12
_J _J
Inh-i ! I
.1'1' ) , --·x 0 -+ , -i" Y I x
:) I 0 I 8
-
,
-J _ -1 , 5 ,2
Y l'
---9 -\'.16
-I --In:I'I: 2 J " .,~) i -x J Inlx:--., 4 "Jacli soillsi 11ll111mnya :
')
I- 6 y-r
-, .~'
i
" , -J , ? I J
y- C] '-i2x (F-L--x
9
1 I I' ___ niX! + , ,1- --i 111"', ,\-',
2 .)
I ,') 1 J
Y .,' A+ HI' -, -;-(x - - --I
nix!
-+- -x -- Inlxi
2 " 3
4
't
dlj
I ?
" y
I ~ I , ~
12
IV.I'ENUTlJP
lkrdasarkan hasil pcmbahasan. maka dipcrolch kcsimJ1ulan bahwa I11cialui mctoclc variasi parameter kita dapat lllcngkonstfuksi iimgsi Green suatll PCI samaan difcrcnsial linier orde -no Tlljllannya kita dapal menentllkan solusi pcrS3maan ciifcrensialnya llntllk filllgsi 11 sebarang.
))AFTAR PUSTAKA
I. Brauer. F, Nohel, lA, Problems and Solutions in Ordinary DifTcrcntial Equation, W.A. Benjamin, New York, 1968, ]]1-136
2. Martono, K, Kalkulus, !TB, 1992.
3. Ostberg, DR, Perkins, F.W., An Introduction to Linear Analysis, ;'Iddison- Wesley, Donn Mills, 19()6, 126-154
4 Roach, G. F., Green's Functions, 2, Cambridge University Press, London,. J 982, 141-148
5. Carrier, Gr, Pearson, C.L., Ordinary DdTcrcntial Equdions, SIA.!'vl, 1991,64-68