ثأت ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش رفآراک ی نان ۀ هاگشاب اه ی گنهرف ی -
و شزر ی : شقن م ی جنا ی گنهرف روآون
ی و لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد
داوجدمحم ئان
ی ج
1ی
، داهرف هانپ ی
*رف
، 2
ز ی بن دنفسا ی را
3ی
0 . داتسا ی را هورگ بسک راکو
، دکشناد ة دم ی ر ی ت و رادباسح ی
، هاگشناد هش ی د تشهب ی
2 . ا داتس ی را هورگ س ی متس اه ی عامتجا ی - نف ی
، دکشناد ة دم ی ر ی ت و رادباسح ی
، هاگشناد هش ی د تشهب ی
9 . سانشراک دشرا
رفآراک ین ی
، دکشناد ة دم ی ر ی ت و رادباسح ی
، هاگشناد هش ی د تشهب ی
رات ی خ رد ی تفا : 09 / 10 / 0931
رات ی خ ذپ ی شر : 23 / 11 / 0931
کچ ی هد
فده ا ی ن سررب ،شهوژپ ی
ثأت ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی رب ارگ ی ش رفآراک ی هنان
، رط زا ی ق م شقن ی جنا ی روآون گنهرف ی
و
لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت هاگشاب رد شناد اه
ی گنهرف ی - شزرو ی ا .تسا ی ن شهوژپ هب ظاحل فده دربراک ی و زا رظن وحن ة
روآدرگ ی هداد اه
، صوت ی ف ی مه عون زا گتسب ی تسا . عماج ۀ رامآ ی شهوژپ لماش هاگشاب اه ی گنهرف ی - شزرو ی ناتسا رد اه ی
ناهفصا و نارهت تسا
هک هب شور هنومن گ ی ر ی فداصت ی باختنا هداس دندش
. نومن ۀ قحت ی ق لماش 77 گنهرف هاگشاب ی
- شزرو ی
ناتسا حطس رد اه
ی ناهفصا و نارهت تسا
. ارب ی روآدرگ ی هداد ،اه 070 دم زا همانشسرپ ی
نار ا نادنمراک و ی
ن هاگشاب اه
رد ی تفا .دش رازبا لصا ی روآدرگ ی هداد
،اه همانشسرپ اه ی اور هک تسا درادناتسا یی
اپ و یا یی نآ اه ارب ی مامت ی هزاس اه
لباق لوبق تسا . ارب ی سررب ی ثأت ی ر غتم ی اهر رب ی دک ی رگ
، لدم زاس ی راتخاس تلاداعم ی
ئزج تاعبرم لقادح زا هدافتسا اب ی
ماجنا تفرگ . ی هتفا اه ب ی رگنا آ ن تسا هک ارگ ی ش رفآراک ی هنان
، رازاب فلتخم داعبا زا ی
با ی لخاد ی شاداپ لماش دربهار
ی
،
لخاد تاطابترا ،هعسوت و شزومآ ی
ربهر و ی لاع ی ثأت ی ر م ی ذپ ی در نچمه . ی ن ی هتفا اه
، شقن م ی جنا ی گنهرف روآون ی و
لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد ار طبار رد ۀ مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ و ی ش رفآراک ی هنان أت یی د م ی دننک .
هژاو اه ی لک ی د ی : رازاب ی با ی لخاد ی
، هاگشاب اه ی گنهرف ی - شزرو ی
، گنهرف روآون ی
، ارگ ی ش رفآراک ی
،هنان عبانم ناسنا ی .
* ون ی دنس ۀ لوئسم : Email: f_panahifar@sbu.ac.ir
همدقم عسوت ۀ رفآراک ین ی رد زوح ة مها زا شزرو ی
ت ز ی دا ی ز ،تسا رادروخرب ی
ار تصرف اه ی سب ی را ی
ارب ی شزرا رفآ ین ی داصتقا ی رد ا ی ن هزوح دوجو دراد و سب ی را ی زا سناتپ ی ل اه ی داصتقا ی
شخب اه ی شزرو فلتخم ی
، هجوت دروم رتمک هدوب
مظاکدمحم( تسا ی
،ناراکمه و 0939
.)
ارب ی عسوت و اقترا ۀ
لباق ی ت اه ی رفآراک ی هنان نامزاس و شزرو تعنص رد اه
ی شزرو ی
،
د ی هاگد اه ی عونتم ی دوجو دراد هک ی ک ی زا مهم رت ی ن نآ اه ور ی درک نتبم ی رب عبانم
0تکرش
تسا . ای ن ور ی درک
، مها رب ی ت تکرش عبانم هب
ناونع روآدوس و دشر کرحم ی
بسک رازبا و
زم ی ت تباقر ی کأت ی د دراد (
Castrogiovanni et al., 2001
.) اب دوجو مها ی ت عبانم ناسنا ی
، عسوت ۀ
ارگ ی ش رفآراک ی هنان رط زا ی ق ن ی ور ی ناسنا ی نامزاس رد اه
ی شزرو ی ز ،تسا راوشد ی
ار نانکراک
حم رد ی ط ی لاعف ی ت م ی دننک نابطاخم هک نآ
اه رد ضرعم رمت ی ن ه ا ی مسج تخس ی
حور و ی
،
پ تاعبت ی زور ی ارب و دنراد رارق نارگاشامت و نارادفرط راشف و ،تسکش و ی
ا ی داج اضف ی
نتبم ی رب روآون ی اب ی د اهدربهار زا ی
رثؤم ی ئان( درک هدافتسا ی
ج ی لعسابع و ی
،هداز 0930 .) ا رد ی ن
،اتسار نامه هنوگ طوط هک ی رف ض و ی ءا ( 0939 ب ) ی نا م ی
،دننک دم تامادقا ی
ر ی ت ناسنا عبانم ی
رد
ک بس و ک اهرا ی شزرو ی اب ی د مز ی هن زاس عسوت ۀ امرس ی ه اه ی رکف ی ات دنشاب نامزاس رد
تهج
اقترا ی روآون ی اه ی مزلا
، زا ن ی اهور ی اش ی هتس دافتسا ة هب ی هن تروص گ ی در . اتن ی ج شهوژپ اه ی
ن فلتخم ی ز ب ی رگنا نآ تسا هک اقترا ی فرظ ی ت تباقر ی رط زا ی ق رفآراک ین ی
، تسد ورگ رد ی
با ی هب
نی ور ی ناسنا ی شناد ی هب ناونع مهم رت ی ن زم بسک عبنم ی
ت تباقر ی تسا
؛ هکارچ هب تلع تعرس
غت یی
،تار ن ی ور ی ناسنا ی دنمناوت و راگزاس اب ارش ی ط وپ یا مک ی با تسا و لقت ی د ا زا ی ن ن عبنم ی ز
ارب ی ابقر راوشد هب رظن م ی دسر (
Montoro-Sa´nchez and Soriano, 2011
.)
اب هجوت هب شقن لماوع ناسنا ی
، رد لاس اه ی خا ی ر ارگ ی ش ازف ی هدن ا ی و هجوت موزل هب
وگخساپ یی ن هب ی اهزا ی نانکراک هب
ناونع ی ک ور ی درک شهوژپ رد دنمدوس اه
ی رفآراک ین ی
هب دوجو هدمآ تسا هک رازاب ی با ی لخاد
2ی
، ی ک ی عماج زا رت ی ن هافم ی م ا رد ی ن ور ی درک رد .تسا
رازاب ی با ی لخاد ی
، لغاشم هب ناونع نامزاس تلاوصحم ی
رد رظن هتفرگ م ی دنوش . زا ا ی ن
،ور اب ی د
1. Resource-based view 2.Internal marketing
هب وحن ی رعت ی ف حارط و ی رتلااب هک دنوش ی
ن اضر حطس ی
ت ار نانکراک هب
هارمه هتشاد دنشاب
(
Kyrgidou & Hughes, 2010
.) قطنم رازاب ی با ی لخاد ی ا ی ن تسا هک اضرا ی ن ی اهزا ی
،نانکراک
نامزاس ار رد عقوم یت ی رتهب رد بلج اضر ی ت رتشم ی نا رارق م ی دهد (
Ahmed et al., 2003
) .
نچمه ی ن اهنت اب دوجو نانکراک ضار
ی م ی ناوت هب رتشم ی نا ضار ی تسد ی تفا (
Yusuf et al.,
).2016
ا دوجو اب ی
ن شهوژپ دهاوش ی
، رد نابم ی رظن ی دنچ فاکش رظن ی دوجو دراد . تسخن ا ی هکن
شهوژپ اه ی دوجوم
، بی رتش هدرخ رب س ی متس اه ی دم ی ر ی ت ناسنا عبانم ی
هدرک زکرمت دنا
(
Bonet et
al., 2011; Do et al., 2016
).
ا ی ن رد لاح ی تسا هک رازاب ی با ی لخاد ی
، هب تلع هرهب گ ی ر ی زا
ور ی اهدرک ی هعسوت ی تفا ۀ رازاب ی با ی
، صخاش و اهرازبا اه
ی دربراک ی رت ی تخا رد ی را نامزاس رارق اه
م ی دهد (
Anoskie, 2008
) نچمه . ی ن رازاب ی با ی لخاد ی م کمک ی دنک نامزاس اه اب دروخرب رد
مامت ی ذ ی ناعفن رتشم دننام ی
،نا مأت ی ن ناگدننک رازاب زا ،نانکراک و
ی با ی هب ناونع ی ک ور ی درک
دننک هدافتسا هباشم و مجسنم .
مود ی ن فاکش ا ی ن تسا هک اهوگلا ی دوجوم
، شقن هب رتمک
غتم ی اهر ی م ی جنا ی هجوت هتشاد دنا و دم داعبا اهنت ی
ر ی ت ناسنا عبانم ی
ار هب ناونع غتم ی ر لقتسم
سررب ی هدرک دنا (
Hayton, 2005; Florén et al., 2016
) ا . ی ن لاح رد ی خرب رد هک تسا ی
شهوژپ اه هب تروص نمض ی م شقن هب ی
جنا ی غتم ی اهر یی دننام گنهرف و دم ی ر ی ت شناد هراشا
هدش تسا (
Chen & Huang, 2009
) هک سررب ی شقن نآ اه بلاق رد ی
ک لدم
، هب کرد
وپ یا ی ی اه ی طبار ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ و ی ش رفآراک ی هنان کمک م ی دنک .
اب هجوت هب ا ی ن فاکش
،اه سررب رضاح شهوژپ فده ی
ثأت ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش
رفآراک ی نان ۀ هاگشاب اه ی گنهرف ی - شزرو ی
، م شقن نتفرگرظنرد اب ی
جنا ی گنهرف روآون
ی و
لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد تسا . سپ بدا رورم زا ی
تا
،عوضوم ضرف
ی ه اه حرطم م ی دوش . سپس
زجت ی ه لحت و ی ل هداد
،اه ثحب و تن ی هج گ ی ر ی رب انبم ی ی هتفا اه ی شهوژپ م تروص ی
گ ی در .
رورم ی نابم رب ی رظن ی و پ ی ش ی ن ۀ شهوژپ
رازاب ی با ی لخاد ی و ثأت ی ر ارگ رب نآ ی
ش رفآراک ی هنان
رازاب ی با ی لخاد ی هب لابند هب گراک ی ر ی هافم ی م رازاب ی با ی ارب ی دم ی ر ی ت شخبرثا طبار
ۀ اب نامزاس
نانکراک نآ
رازاب داقتعا .تسا ی
با ی لخاد ی ا ی ن هافم زا هدافتسا اب هک تسا ی
م مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی
م ی ناوت بسانم خساپ رت
ی ن هب ی اهزا ی مآ و داد نانکراک ی
تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی
، اتن ی ج و رتهب
دربراک ی رت ی اقم رد ی هس اب تنس تامادقا ی
دم ی ر ی ت ناسنا عبانم ی
دراد (
Anoskie, 2008
).
نچ ی ن
داقتعا ی ا رب ی ن رازاب هک تسا راوتسا للادتسا ی
با ی
، هب ظاحل تاذ ی نتبم ی رب اضر ی ت نامز و تسا ی
دم تمدخ هب هک ی
ر ی ت ناسنا عبانم ی
مرد ی آ ی د
، عومجم ۀ مجسنم ی اهرازبا زا ی مزلا ار ارب ی بسک
اضر یت دنم ی نانکراک رد
تخا ی را نامزاس رارق م ی دهد (
Lee & Chen, 2005
)
؛ هب وحن ی هک خرب ی
ه دننام نارگشهوژپ ی
نوت ( 2113 و ) کاتپماز ی س و کاتسوم ی
0س ( 2117 ) دندقتعم رازاب ی با ی لخاد ی
،
دم فدارتم ی
ر ی ت ناسنا عبانم ی
ارب .تسا شخبرثا ی
بت یی ن رازاب توافت ی
با ی لخاد ی ب ا دم ی ر ی ت عبانم
ناسنا ی
، ( ناراکمه و دمحا 2119
ناونع اب دعب راهچ )
« مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی
2» پ ی داهنش درک دن
هک مه اب چ بوچرا لکش
ی مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی مه و تسا راگزاس رد
اقم ی هس اب تامادقا ی ا
هدرخ س ی متس اه ی دم ی ر ی ت عبانم ناسنا ی
، داعبا توافتم ی ار لماش م ی دوش . ای ن مآ ی هتخ
، رب لمتشم
شاداپ دربهار ی
، تاطابترا نورد
ی
، شزومآ
، هعسوت ربهر و ی لاع ی شاداپ .تسا دربهار
ی
، بی رگنا
هدافتسا زا س ی متس شاداپ ارب ی تسد ی با ی هب فادها نامزاس ی تسا . تاطابترا لخاد
ی
، می ناز شرتسگ
سم ی اهر ی طابترا ی رس رد رسا نامزاس ار م ی دجنس و ضورفم
،نآ ازفا ی ش اضر ی ت نانکراک
،
گدرتسگ اب ماگمه ی
لاناک اه ی طابترا ی تسا (
Ahmed & Rafiq, 2003
) . زا رظن دمحا و ناراکمه
( 2119 ) هعسوت و شزومآ
، رازاب کرتشم لصف ی
با ی لخاد ی دم و ی ر ی ت ناسنا عبانم ی
رب .تسا ساسا
ای ن
،رصنع مه اتسار اب غت یی تار حم ی ط ی
، س ی متس شزومآ و هعسوت ن ی ز اب ی د هب زور و راک آ دم دوش .
ربهر ی لاع ی
، اناوت یی قلاخا ی و رکف ی نامزاس و دم ی نار ار ارب ی تهج هد ی دربهار ی هب نانکراک
م ناشن ی دهد شاداپ . دربهار ی هعسوت و شزومآ و
، رازاب رد ی با ی لخاد ی دم و ی ر ی ت ناسنا عبانم ی
هب هجوت دروم کرتشم تروص دوب
ه
،دنا اما تاطابترا نورد
ی و ربهر ی لاع ی
، داعبا هبرصحنم درف
رازاب ی با ی لخاد ی ا نمض .دنتسه ی
هکن مه ۀ رصانع مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی
، تسد رب ی با ی فادها هب
نامزاس ی رط زا ی ق اضر ی ت حارط رد هک دنراد زکرمت نانکراک ی
همانشسرپ اه ی رازاب ی با ی لخاد ی ن ی ز
ا هب ی ن تسا هدش هجوت هتکن (
Ahmed et al., 2003
.)
سررب ی پ ی ش ین ۀ شهوژپ رد دروم ثأت ی ر ناسنا عبانم ی
ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان
، ناشن رگ بلغ ۀ داعبا
1.Zampetakis& Moustakis 2.Internal marketing mix
تنس ی دم ی ر ی ت عبانم ناسنا ی تسا و دادعت رتمک ی زا شهوژپ اه هب ثأت ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی رب
رفآراک ین ی نامزاس ی هب و و ی هژ ارگ ی ش رفآراک ی هنان هتخادرپ دنا . ارگ ی ش رفآراک ی هنان
، هب ناونع ی ک ی
مهم زا رت ی ن ناشن اهرگ ی رفآراک دوجو ین
ی نامزاس ی م هتخانش ی دوش ب و ی رگنا باختنا ی دربهار ی ارب ی
تصرف زا هدافتسا اه
ی بسک راکو تسا (
Monteiro et al., 2017
) . اب دوجو ا ی هکن ارگ ی ش
رفآراک ی هنان
، رکف هوجو هب ی
و اهرکفت زرط ،تسا طوبرم
رد بسانم لمع رت
ی ن پ ی ش ب ین ی دننک ة
رفآراک ین ی نامزاس رد قلت اه
ی م ی دوش نامزاس رد . اه
ی اب ارگ ی ش رفآراک ی نان ۀ
،لااب دم کبس ی
ر یت ی
دم ی نار رفآراک ،دشرا ی
هنان ا و تسا ی ن مصت رد رما ی
تام دربهار ی فسلف و ۀ لمع ی تا ی لجت تکرش ی
پی اد م ی دنک (
Covin & Slevin, 1989
.) نامه هنوگ م هک ی رل رف و ی نز ( 0372 ) کأت ی د م ی دننک
،
ارگ ی ش رفآراک ی هنان ب ی رگنا دوجو دربهار رد هناروآون ی
ک هک تسا تکرش انبم
ی فده راذگ ی اه
و تامادقا لمع
ی رارق م ی گ ی در . رد شهوژپ اه ی
،فلتخم داعبا
توافتم ی ارب ی شجنس ارگ ی ش
رفآراک ی هنان هئارا هدش تسا هک وگلا ی هس دعب ی م ی رل ( 0379 هرطاخم لماش ) ذپ
ی ر ی
، روآون ی و
بی ش لاعف ی و وگلا ی جنپ دعب ی کپملا ی ن و سد ( 0331 مجاهت تباقر و للاقتسا دعب ود هک ) ی
هب ار
لبق دعب هس ی
م ی ازفا ی
،د ار زا ی ج رت ی ن نآ اه دنتسه (
Fadda & Sørensen, 2017
.) ره ود وگلا رد
شهوژپ اه ی ز ی دا ی جنسرابتعا ی
هدش
،دنا اما رب ساسا شهوژپ اه ی زوح ة ارگ ی ش رفآراک ی
،هنان
وگلا ی هس دعب ی م ی رل هک رب ساسا قم ی سا ووک ی ن و ولسا ی ن ( 0331 ) جنس ی هد م ی دوش
، ار ی ج رت ی ن و
بسانم رت ی ن ارگ شجنس لدم ی
ش رفآراک ی هنان هب رامش م ی آ ی د (
Kropp et al., 2008
.)
رد ی ک ی ا زا ی ن شهوژپ اه ی رد دودعم راب
ة ثأت ی ر رازاب ی با ی لخاد ی ارگ و ی ش رفآراک ی
،هنان
کاتپماز ی س کاتسوم و ی
س ( 2117 دزن طابترا ) ی
ک ی م ی نا ا ی ن تلود شخب رد هزاس ود ی
ی نانو
ی دنتفا . نآ اه ا رد ی ن شهوژپ
، ارب ی رازاب شجنس ی
با ی لخاد ی
، لغش شدرگ صخاش راهچ زا ی
،
نتبم شاداپ ی
رب
،درکلمع شزومآ
نتبم ی رب مس ی ران و رود ة امزآ ی ش ی ارب ی نامدختسم تلود
ی
نادنچ توافت هک دندرک هدافتسا ی
بدا اب ی تا ار ی ج دم ی ر ی ت ناسنا عبانم ی
.درادن ثأت ی ر رازاب ی با ی
لخاد ی هافم رب ی م رفآراک اب طبترم ین
ی قلاخ دننام ی
ت روآون و ی ن ی ز سررب شهوژپ دنچ رد ی
هدش
.تسا نارگشهوژپ رد
علاطم ۀ نانکراک ی ک تکرش لوت ی د ی رد ا ی نار
، ا هب ی ن تن ی هج سر ی دند هک
رازاب ی با ی لخاد ی روآون رب ی نامزاس ی رثؤم تسا ا رد . ی ن رازاب ،شهوژپ ی
با ی لخاد ی راهچ اب
مآ ی تخ ۀ تنس ی رازاب ی با ی ی نع ی
،لوصحم ق
ی
،تم فرت ی ع و ناکم زوت(
ی ع ) جنس ی هد دش و راهچ ره رثا
روآون رب دعب ی
نامزاس ی تابثا دش ( رصن ناهفصا ی و
،ناراکمه 0932
.)
رگا رازاب موهفم ی
با ی لخاد ی
، ن هب هجوت لداعم ی
اهزا اضر و ی ت خرب ،دوش هتسناد نانکراک ی
زا
شهوژپ اه ی د ی رگ ن ی ز هب ثأت ی ر رفآراک رب نآ ین
ی هتخادرپ دنا . ارب ی
،لاثم اتن ی ج شهوژپ ک یت ی گن و
لا ی زراو ( 2117 ناشن ) م ی دهد هجوت هب ن ی اهزا ی عبانم ناسنا ی رد انص ی ع روانف ی روحم
، مهم رت ی ن
رفآراک لماع ین
ی نامزاس رد اه
ی هزات سأت ی س .تسا نچمه ی ن شهوژپ موت ی ره و ی
0س ( 2111 )
م ناشن ی دهد هجوت ن هب ی اهور ی ناسنا ی ن و ی اهزا ی نانآ هب و ی هژ دم ی ر ی ت درکلمع و شاداپ اه
، و
عسوت ۀ سم ی ر لغش ی
، اهراتفر ی رفآراک ی هنان ار وشت ی ق م ی دنک ا هب هجوت اب . ی
ن شهوژپ دهاوش ی
،
ضرف ۀی تسخن شهوژپ هب تروص ز ی ر م هئارا ی دوش :
0 . رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان
، ثأت ی ر رادانعم و تبثم .دراد
ثأت ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی رب گنهرف روآون
ی و دم ی ر ی ت شناد
دنچره نابم ی رظن ی
، زا ثأت ی ر قتسم ی م مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش رفآراک ی نان ۀ نامزاس اه
تشپ ی ناب ی م ی
،دننک اتن ی ج خرب ی شهوژپ اه هب تروص نمض ی ب ی رگنا نآ تسا شخب هک ی ا زا ی ن
ثأت ی ر
، زا رط ی ق ود غتم ی ر م ی جنا ی گنهرف روآون ی و دم ی ر ی ت شناد تروص م ی گ ی در (
Chen &
Huang, 2009; de Castro et al., 2013
) . گنهرف روآون ی هب م ی ناز تشپ یب نا ی رصانع گنهرف ی
نامزاس دننام شزرا اه و اهرواب ی نامزاس زا روآون ی قلاطا م ی دوش (
Donate & Guadamillas,
)2010
ا . ی ن گنهرف هب ناونع هورگ و دارفا قوشم ارب اه
ی هب و فشک گراک
ی ر ی تصرف اه لمع
م ی دنک (
de Castro et al., 2013
) . رد اقترا ی ناسنا عبانم تامادقا ،هناروآون گنهرف ی
و مآ ی تخ ۀ
رازاب ی با ی لخاد ی شقن ی ساسا ی ا ی اف م ی دننک رازاب . ی با ی لخاد ی تسا رداق گنا
ی هز اه ی ار نانکراک
ازفا ی ش هب و دهد عسوت
ۀ امرس ی ه اه ی ناسنا ی و عامتجا ی کمک دنک (
Hayton, 2005
) . نامه هنوگ
ود هک ( ناراکمه و 2101
ب ) ی نا م ی دننک
، مادقا ره ی ناسنا عبنم رد ی
ارب ی روآون هب هکنآ ی
و
رفآراک ین ی ب ی
،دماجن اب ی د هب ادتبا عسوت ۀ ماظن شزرا ی نتبم ی رب روآون ی کمک دنک . رب ای ن
،ساسا
ضرف ۀی مود شهوژپ هب تروص ز ی ر م هئارا ی دوش :
2 . رازاب ی با ی لخاد ی روآون گنهرف رب ی
ثأت ی ر رادانعم و تبثم .دراد
1.Twomey & Harris
رد نابم ی رظن ی مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی
، رب ثأت ی ر رج دوبهب رد نآ ی
نا اه ی شناد ی و
لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت هست ،بسک دعب هس ره رد شناد ی
م هب و گراک ی ر ی شناد کأت ی د ز ی دا ی هدش
تسا (
Chen & Huang, 2009
) . ود رصنع تاطابترا لخاد
ی و ربهر ی لاع ی رد مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی
لخاد ی
، شرتسگ رب لاناک
اه ی طابترا ی ازفا و ی ش امرس ۀی عامتجا ی نامزاس کأت ی د ببس هک دنراد
ارف دوبهب ی اهدن ی م شناد راشتنا و بسک ی
دنوش ا و ی ن لاناک اه اهنرد ی ت
، گنس انب ی روآون ی و
تصرف اه ی رفآراک ی هنان هب رامش م ی آ ی دن (
Figueiredo et al., 2016
.) ل ی و نچ ( 2113 شقن )
لصا ی رازاب ی با ی لخاد ی نامزاس دعاوق زا نتساک ار اه
ی د ی ناو رلااس هتسناد تکراشم هب هک دنا
بی رتش هست رد نانکراک ی
م م تاعلاطا ی
دماجنا . ضرف ۀی موس شهوژپ هب تروص ز ی ر تسا :
9 . رازاب ی با ی لخاد ی رب لباق ی ت دم ی ر ی ت شناد ثأت ی ر رادانعم و تبثم .دراد
ثأت ی ر روآون گنهرف ی
دم و ی ر ی ت ارگ رب شناد ی
ش رفآراک ی هنان
سررب ی پ ی ش ین ۀ ثأت ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان
، ب ی رگنا م شقن ی جنا ی ود
غتم ی ر روآون گنهرف ی
دم و ی ر ی ت ا رد شناد ی
ن مز ی هن
؛تسا هب وحن ی هک مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی
لخاد ی
، رد تروص ی هب عسوت ۀ ارگ ی ش اه ی رفآراک ی هنان م ی ا دماجن اقترا هک ی و هناروآون گنهرف
دم تامادقا ی
ر ی ت .دشاب هتشاد هارمه هب ار شناد ثأت
ی ر رفآراک رب گنهرف ین
ی
، پی ش ین ۀ هدرتسگ ا ی
لم گنهرف و دراد ی
نامزاس و ی پ زا ی ش ب ی ن اه ی مهم عسوت ۀ رفآراک ین ی هتخانش م ی دنوش
(
George & Zahra, 2002
) روآون گنهرف . ی
هب ناونع شخب ی نامزاس گنهرف زا ی
شرتسگ رب هک
شزرا اه ی نتبم ی رب روآون ی کأت ی د ازفا ببس ،دراد ی
ش هرطاخم ذپ ی ر ی تشپ و ی ناب ی و دشر زا
عسوت ۀ درف ی و هورگ ی رد نامزاس م ی دوش (
Donate & Guadamillas, 2010
) نامز . ی هک
نامزاس گنهرف ،نانکراک ی
تشپ ار ی ناب روآون ی امح و دننادب ی
ت دم ی ر ی ت
،دننک ساسحا ار
هب روط لباقتم اهراتفر یی م ناشن ی دنهد ناسرب تعفنم نامزاس هب هک د
و ارب ی قفوم ی ت نامزاس زا
رط ی ق ازفا ی ش لباق ی ت اه ی رفآراک ی هنان شلات م ی دننک (
Florén et al., 2016
) بدا رد . ی تا
روآون ی
، خرب ی هافم ی م ن هناروآون وج دننام هناروآون گنهرف اب هباشم ی
ز ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان
رثؤم تسا هدش هتسناد (
Farrukh et al., 2014
) اتن . ی ج شهوژپ هاشاباب ی و ناراکمه (
0932 )
ناشن م ی دهد اهدربهار ی عبانم ناسنا ی
، رد تروص ی هب اقترا ی ارگ ی ش رفآراک ی هنان کمک م ی دنک
هک رد لهو ۀ تسخن هب ا ی داج ی ک وج هناروآون رجنم
دوش . اب هجوت هب ا ی ن دهاوش شهوژپ ی
،
ضرف ۀی مراهچ هب تروص ز ی ر پ ی داهنش م ی دوش :
0 . گنهرف روآون ی ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان ثأت ی ر رادانعم و تبثم .دراد
رد رانک گنهرف روآون ی
، هب ثأت ی ر دم ی ر ی ت شناد رب ارگ ی ش رفآراک ی هنان و شقن م ی جنا ی نآ
رب طبار ۀ مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی و ارگ ی ش رفآراک ی هنان هراشا دش ه تسا . رد طبترم رت ی ن
شهوژپ
، نچ و گنآوه ( 2113 ) شقن م ی جنا ی لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد ار رد طبار ۀ تامادقا
دربهار ی عبانم ناسنا ی و درکلمع هناروآون سررب ی درک دن . قباطم اتن ی ج
، دم ی ر ی ت شناد اب لوت ی د
شناد رد حوطس فلتخم نامزاس و هست ی ل رج ی نا اه ی شناد ی
، شقن ی ساسا ی رد طبار ۀ دم ی ر ی ت
عبانم ناسنا ی و روآون ی نامزاس ی ا ی اف م ی دنک . دم ی ر ی ت شناد رد ره هس دعب صحت ی
،ل هست ی م و
هب گراک ی ر ی
،شناد شخب ی زا رازبا دروم ن ی زا ارب ی وقت ی ت ارگ ی ش رفآراک ی هنان ار مهارف م ی دنک .
خرب ی بحاص نارظن
، نانچ شقن ی ارب ی دم ی ر ی ت شناد لئاق دنا هک قلاخ ی ت تاذ ی رد ا ی هد اه ی
رفآراک ی هنان ار چ ی ز ی زج رعتزاب ی ف شناد دوجوم ی ا کرتزاب ی ب شناد دوجوم اب شناد دج ی د
من ی دنناد (
Manne, 2009
) . رب ای ن
،ساسا ضرف ی ۀ مجنپ هب تروص ز ی ر هئارا م ی دوش :
3 . لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان ثأت ی ر رادانعم و تبثم .دراد
وگلا ی رظن ی شهوژپ
اب دوجو ا ی ن دهاوش شهوژپ ی
، رتمک وگلا ی نومزآ هدش ا ی رد دروم طبار ۀ مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی
لخاد ی ارگ و ی ش رفآراک ی هنان تسا هدش هئارا .
بی رتش شهوژپ اه دم رب ی ر ی ت ناسنا عبانم ی
زکرمت
هدرک و دنا هب و ی گژ ی اه ی رازاب صاخ ی
با ی لخاد ی و مآ ی تخ ۀ نآ رتمک هجوت هتشاد .دنا نامه هنوگ
هک پی ش رت هراشا دش
، رازاب ی با ی لخاد ی هب تلع اضر رب زکرمت ی
ت ،نانکراک هب
بوخ ی تامازلا
دم ی ر ی ت ناسنا عبانم شخبرثا ی
م ششوپ ار ی
دهد لصا طخ . ی
ثأت ی ر رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش
رفآراک ی هنان
، مادا ۀ سم ی ر شهوژپ ی علاطم ۀ کاتپماز ی س کاتسوم و ی
س ( 2117 تسا )
؛ ا اب ی ن توافت
رازاب داعبا هک ی
با ی لخاد ی رب ساسا مآ ی تخ ۀ وگلا ی و دمحا ناراکمه (
2119 و ) نتبم ی رب راهچ
لخاد تاطابترا ،شاداپ رصنع ی
، ربهر و ،هعسوت و شزومآ ی
لاع ی سررب ی م ی دوش . شقن
می جنا ی روآون گنهرف لماع ود ی
لباق و ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد
، رب ساسا شهوژپ دهاوش ی
هک
هب و ی هژ نچ و گنآوه ( 2113 ) و د ی ورتساک و ناراکمه (
2109 ) هئارا هداد دنا
، رد لدم بلاق
راتخاس ی سررب ی م ی وش د هک ناکما لحت ی ل بطت ی ق ی
، شقن نآ اه رد ار طبار ۀ مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی
لخاد ی ارگ و ی ش رفآراک ی هنان م مهارف ی دنک رظن لدم . ی
شهوژپ هب
تروص لکش 0 هئارا
م ی دوش :
لکش 1 . بوچراچ رظن
ی شهوژپ
شور سانش ی
شهوژپ دربراک ،فده رظن زا رضاح
ی رظن زا و وحن
ة روآدرگ ی هداد صوت ،اه ی ف ی عون زا
مه گتسب ی عماج .تسا ۀ
رامآ ی
،شهوژپ لماش
هاگشاب اه ی گنهرف ی - شزرو ی هد لقادح اب
ناهفصا و نارهت ناتسا ود رد دنمراک تسا
ا . ی ن دودحم ی ت ارب ی ارب ،نادنمراک دادعت ی
مطا ی نان
زا مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی رد عماج ۀ رامآ ی لامعا دش . هب تلع سرتسدرد
ندوب تسرهف
هاگشاب اه ی اراد ی هنومن باختنا ،ناناوج و شزرو ترازو زوجم رب اه
ساسا شور هنومن گ ی ر ی
فداصت ی هداس تروص تفرگ ا رد . ی ن ،تسرهف 270
گنهرف هاگشاب ی
- شزرو ی دوجو دراد هک
002 هاگشاب رد ود ناتسا نارهت و ناهفصا رقتسم دن . ای ن دب ا ن تسانعم هک اب دوجو دودحم ی ت
شهوژپ ارب
ی روآدرگ ی هداد اه زا هاگشاب اه ی رسارس
،روشک زکرمت رب ود ناتسا نارهت و
ناهفصا
، بی ش زا 00 هاگشاب زا دصرد اه
ی گنهرف ی - شزرو ی م ششوپ ار روشک ی
دهد و اتن ی ج
،
هب لک روشک لباق معت ی م تسا . ساسارب هنومن لومرف گ
ی ر ی عماج ۀ ،دودحم 77
هاگشاب گنهرف ی -
شزرو ی هب ناونع هنومن اه ی دندش باختنا شهوژپ .
ارب ی خساپ شروت شهاک
،اه رد ره هاگشاب
ی ک خساپ م زا هدنهد ی
نا دم ی نار و ی ک خساپ هدنهد زا م ی نا نانکراک باختنا
دش م و ی گنا ی ن
خساپ اه ی ا ی ن ،ود هب ناونع هاگشاب نآ خساپ هب
راک تفر لصا رازبا . ی
روآدرگ ی هداد اه ی
،شهوژپ همانشسرپ
اه ی درادناتسا هک تسا
ساسارب ط
ی ف جنپ زگ ی هن ا ی ل ی ترک حارط ی هدش
ۀتخیمآ یلخاد یبایرازاب
شاداپ یدربهار یلخاد تاطابترا هعسوت و شزومآ یلاع یربهر یروآون گنهرف
شناد تیریدم تیلباق هنانیرفآراک شیارگ
H3 H4 H2
H1
H5
اب .تسا ا هب هجوت
ی هکن هب روط
،لومعم خرب
ی زا همانشسرپ اه
هدنادرگزاب من
ی
،دنوش 203
همانشسرپ م
ی نا 77 هاگشاب هب تروص فداصت
ی زوت ی ع رد اب هک دش ی
تفا 070 مانشسرپ ۀ
لباق ذپ ی شر دم و نانکراک زا ی
نار ا دشرا ی ن گنهرف هاگشاب ی
- شزرو ی
، افک دح هب شهوژپ ی
ت
روآدرگ ی هنومن سر اه ی د . زا ا ی ن
،دادعت 30 هاگشاب زا ناتسا نارهت و 99 هاگشاب زا ناتسا ناهفصا
دوب دن هک اب تبسن هاگشاب اه ی ا ی ن ود ناتسا رد تسرهف لوا ی
،ه قابطنا بسن ی دراد .
اب ا هب هجوت ی هکن ا فده ی ن ندومزآ ،شهوژپ ثأت
ی ر غتم ی اهر رب ی دک ی رگ تلاداعم شور زا ،تسا
راتخاس ی دش هدافتسا و
ساسارب
،نآ راثآ قتسم ی
،م غ ی قتسمر ی م لک و ی غتم ی اهر ی م و لقتسم ی
جنا ی رب
ارگ ی ش رفآراک ی هنان جنس ی هد دش . مرن رازفا اه ی
IBM SPSS
و
PLS 3.2.6
ارب ی ارجا ی نومزآ اه ی
رامآ ی هب راک هتفرگ دش دن . پی ش زا ندومزآ ضرف ی ه اه ی شهوژپ ساسارب راتخاس تلاداعم شور ی
،
اب ادتبا ی د اپ یا یی اور و یی هزاس اه اهرازبا و ی شهوژپ سررب ی ش دو . ارب ی سررب ی اپ یا یی هزاس
،اه لنروف
و
0رکلا ( 0370 کلام هس ) پی
داهنش م ی دننک افلآ لماش هک ی
اپ ،خابنورک یا
یی کرت یب
2ی ره ی ک زا
هزاس اه و م ی گنا ی ن داقم ی ر کارتشا ی ره
9هزاس افلآ رادقم .تسا ی
زا رتلااب خابنورک 7
/ 1 اپ ، یا یی
کرت یب ی زا رتلااب 1 / 1 اپ و یا یی کارتشا ی زا رتلااب 3 / 1 اپ رگناشن ، یا
یی لباق لوبق غتم ی اهر تس . رد لودج
0 ، عبنم همانشسرپ اه ی قحت درادناتسا ی
ق هارمه هب ارض ی ب اپ یا یی و م ی گنا ی ن راو ی سنا جارختسا ی ارب ی
غتم ره ی ر .تسا هدمآ نامه
هنوگ ا هک ی ن م ناشن لودج ی
،دهد اپ یا یی مامت ی غتم ی اهر حطس رد
لباق لوبق ی .دراد رارق ارب
ی زرا ی با ی اور یی لدم
،شهوژپ زا
شور اه ی شجنس اور یی ارگمه و
خشت ی ص ی
، لک شزارب و ی
دش هدافتسا لدم اور .
یی ارگمه اب صخاش( تلااؤس اه
ی ،دوخ ) هب سررب ی
می ناز مه گتسب ی غتم ره ی ر نونکم م ی دزادرپ . ارب ی زرا ی با ی اور یی ارگمه
، زا عم ی را طسوتم راو ی سنا
جارختسا ی ا .دش هدافتسا ی
ن ب صخاش ی رگنا م ی گنا ی ن راو ی سنا هب کارتشا هتشاذگ هدش ب ی ن ره هزاس اب
صخاش اه ی .تسا دوخ طسوتم
راو ی سنا جارختسا دش ة 3 / 1 ی ا رتلااب
، افک ی ت اور یی ارگمه ار ناشن
م ی دهد ا . ی ن اور یی ارب ی هداد اه ی
،شهوژپ لودج رد
0 هئارا هدش و تسا نامه هنوگ هظحلام هک
م ی دوش
، مه ۀ غتم ی اهر نماد رد ۀ لباق لوبق .دنراد رارق شور
د ی رگ عت یی ن اور یی
،ارگمه اقم ی س ۀ اب نآ
1.Fornell & Larcker 2.Composite reliability(CR) 3.Communality
اپ یا یی کرت یب ی تسا . دب ی ن انعم هک اپ یا یی کرت یب ی ارب ی ره ی ک اب ،لماوع زا ی
د گرزب رت م زا ی گنا ی ن
راو ی سنا جارختسا ی دشاب (
CR>AVE
).
اب اقم ی س ۀ نوتس اپ یا یی کرت یب ی و م ی گنا ی ن راو ی سنا
جارختسا ی رد لودج 0 صخشم تسا هک ارب ی مه ۀ غتم ی
،اهر ا ی ن اور طرش یی .تسا رارقرب ارگمه
لودج 1 . ارض ی ب اپ یا یی و می گنا ی ن راو ی سنا جارختسا ی غتم ی اهر ی شهوژپ
غتم ی ر افلآ عبنم
ی خابنورک اپ
ی ا یی
کرت یب ی اپ ی ا یی
کارتشا ی م ی گنا ی ن راو ی سنا
جارختسا ی
مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی دمحا و ناراکمه ( 3002 ) 697 / 0 478 / 0 717 / 0 717 / 0
گنهرف روآون ی د
ی ورتساک ( 3012 ) 604 / 0 419 / 0 796 / - 0
لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت شناد نچ و گنآوه ( 3009 ) 676 / 0 438 / 0 710 / 0 710 / 0
ارگ ی ش رفآراک ی هنان ووک ی ن و ولسا ی ن ( 1964 ) 603 / 0 427 / 0 734 / 0 739 / 0
رابتعا خشت ی ص ی : ارب ی زرا ی با ی ا ی ن عون
،رابتعا لنروف کلام -
( رکرلا 0370 ) نآ تسا هک
م رذج ی گنا ی ن راو ی سنا جارختسا ی ی ک اب هزاس ی د زا مه گتسب ی نآ هزاس اب هزاس اه ی د ی رگ ب ی رتش
دشاب . رد لودج 2 ، ارض ی ب مه گتسب ی م رذج و ی
گنا ی ن راو ی سنا جارختسا دش ة غتم ی اهر ی
شهوژپ اقم ی هس هدش دنا هک اتن ی ج
، بی رگنا أت یی د خشت رابتعا ی
ص ی .تسا ساسارب ا ی ن رذج ،لودج
می گنا ی ن راو ی سنا جارختسا ی مامت ی هزاس اه ی لصا ی شهوژپ
، مه زا گتسب ی نآ هزاس اب اس ی ر
هزاس اه ی شهوژپ ب ی رتش تسا .
لودج 3 . اقم ی س ۀ رتام ی س مه گتسب ی م رذج و ی گنا ی ن راو ی سنا جارختسا دش ۀ غتم ی اهر ی شهوژپ
غتم ی مآ اهر
ی تخ ۀ رازاب ی با ی
لخاد ی ارگ
ی ش
رفآراک ی هنان گنهرف
هناروآون لباق
ی ت دم ی ر ی ت
شناد
مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی 587
/ 0
ارگ ی ش رفآراک ی هنان 629
/ 0 597
/ - 0
گنهرف هناروآون 790
/ 0 770
/ 0 - 1
لباق ی ت یاه دم ی ر ی ت شناد 772
/ 0 604
/ 0 723
/ 0 581
/ 0
ی هتفا اه
صوت ی ف عمج ی ت تخانش ی
نامه هنوگ زوت هک ی ع عمج ی ت تخانش ی هنومن اه ی قحت ی ق م ناشن ی
،دهد عومجم زا 070
رفن هک
مانشسرپ ه ار هب تروص لباق ذپ ی شر هدرک رپ دنا
، 090 رفن ( 9 / 73 )دصرد درم و قب ی ۀ دارفا ی نع ی
09 ( رفن 7 / 20 )دصرد نز دنتسه نچمه . ی ن زوت ی ع نس ی وگخساپ ی نا
، ط ی ف رتمک زا 91 لاس ات
لااب ی 31 لاس ار ربرد م ی گ ی در دارفا هک 91 ات 93 اب لاس 0 / 09 ب ،دصرد ی رتش ی ن ناوارف دصرد ی
ار
کشت ی ل م ی دنهد . دارفا 01 ات 03 لاس 9 / 23 دصرد
، دارفا ب ی ش زا 31 لاس 3 / 03 دصرد و دارفا
زا رتمک 91 لاس 0 / 02 دصرد هنومن ار کشت ی ل م ی دنهد . نچمه ی ن رد عضو شنکارپ ی
ت صحت یل ی
وگخساپ ی نا
، 3 / 11 دصرد صحت ی تلا د ی ملپ قوف و د ی ملپ
، 27 دصرد صحت ی تلا سانشراک ی و
0 / 02 دصرد صحت ی تلا سانشراک ی رتکد و دشرا ی
دنراد .
رابتعا لک ی
0لدم : ی ک ی زا عم ی اهرا ی لک ی ن ی وک یی شزارب ار سواهننت ( ناراکمه و2
2113 )
پی داهنش دندرک . رد ا ی ن عم ی
،را کارتشا طسوتم م لداعم هک9
ی گنا ی ن راو ی سنا جارختسا ی ره ی ک زا
غتم ی
،تساهر طسوتم رد
R2
مامت ی غتم ی اهر ی نورد از م برض ی دوش لدم رد . ی
با ی راتخاس ی
،
صخاش لک ی ن ی وک یی شزارب زا رتمک 0 / 1
،کچوک ب ی ن 0 / 1 ات 23 / 1 طسوتم و ب ی ش زا 91 / 1 گرزب
م دادملق ی دوش . ز لومرف قباطم هک شهوژپ لدم شزارب صخاش هب هجوت اب ی
،ر 333 / 1 هب تسد هدمآ
،تسا لدم نومزآ دش ة نومن رد شهوژپ ۀ
سررب دروم ی
، سب شزارب ی
را بسانم ی .دراد
√ 2 √1 107 1 311 1 333
نومزآ ضرف ی ه اه
لدم لک ی شهوژپ اب
هدافتسا زا نکت ی ک ئزج تاعبرم لقادح ی
نومزآ دش . ارب ی سررب ی
رادانعم ی مه گتسب ی اه ی هدهاشم هدش
، زا شور نادرگدوخ زاس
ی پارتسا توب(
هدافتسا )0
ش د
1. Goodness of Fit index (GOF) 2.Tenenhaus
3.Communality 4.Bootstrap
ک ه رامآ ة م تسد هب ارt
ی دهد . رد حطس اطخ ی 3
،دصرد رگا رادقم رامآ ة
t-value
گرزب رت زا
31 / 0 مه ،دشاب گتسب ی اه ی هدهاشم هدش تسا رادانعم رظن لدم .
ی لکش رد شهوژپ 2
رد(
ارض تلاح ی
ب رادانعم دادعا و درادناتسا ی
امن ) ی ش .تسا هدش هداد نامه
هنوگ ا هک ی ن لکش
م ناشن ی
،دهد مامت ی هرامآ اه ی
،t
رد لصاف ۀ 31 / 0 و 31 / 0 - ب هک تسا هتفرگ رارق ی
رگنا أت یی د
مه ۀ ضرف ی ه اه ی شهوژپ رد
حطس 3 دصرد .تسا رب ای ن
،ساسا ثأت ی ر مامت ی سم ی اهر ی لع ی
رعت ی ف هدش شهوژپ لدم رد أت
یی د م ی دوش .
لکش 3 . لدم شهوژپ رد تلاح ارض ی ب درادناتسا و دادعا رادانعم ی
ثحب و تن ی هج گ ی ر ی
رد ،رضاح شهوژپ ثأت
ی ر مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش رفآراک ی هنان رط زا ی ق م شقن ی جنا ی
غتم ود ی ر روآون گنهرف ی
لباق و ی ت دم ی ر ی ت شناد سررب ی دش هک اتن ی
،ج ب ی رگنا لباق ی ت لااب ی
ای ن غتم ی اهر ی لقتسم و م ی جنا ی
، ارب ی بت یی ن ارگ ی ش رفآراک ی هنان رد هاگشاب اه ی گنهرف ی -
شزرو ی تسا . دنچره رد خرب ی شهوژپ اه ی پ ی ش ی ن
، هب طبار ۀ دم ی ر ی ت عبانم ناسنا ی اب رفآراک ین ی
هتخادرپ هدش
،دوب رد ا ی ن شهوژپ زا مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی - هک موهفم ی دج ی رتد و عماج رت
تسا - هدافتسا دش . نچمه ی ن شقن م ی جنا ی گنهرف روآون ی لباق و ی ت دم ی ر ی ت شناد سررب ی
دش هک دوبهب لباق هجوت ی رد اهوگلا ی پ ی ش ی ن ا ی داج م ی دنک . ساسارب اتن ی ج
،شهوژپ هاگشاب
اه ی
گنهرف ی - شزرو ی هک ارب ی اقب و ظفح زم ی ت اه ی تباقر ی ن ی دنمزا هدافتسا زا تصرف اه ی
شزرا رفآ ین ی
،دنتسه اب ی د رب رتسگ ة سو ی ع ی زا مآ ی هتخ اه ی رازاب ی با ی لخاد ی دننام شاداپ
ارگ ی ش رفآراک ی هنان
( 671 / 12 ) 793 / 0
( 778 / 6 ) 793 / ( 0
602 / 2 ) 366 / 0
( 094 / 7 ) 801 / 0
( 110 / 2 ) 343 / 0
مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی
لخاد ی گنهرف
روآون ی
لباق ی ت دم ی ر ی ت شناد
دربهار ی
، شزومآ و
،هعسوت تاطابترا لخاد
ی و ربهر ی لاع ی زکرمت دننک . رد م ی نا داعبا
فلتخم رازاب ی با ی لخاد ی
، رد لهو ۀ تسخن اب ی د رب س ی متس شاداپ کأت ی د درک
؛ هب وحن ی هک ا ی ن
س ی متس اب ی د لباق ی ت شزرا راذگ ی روآون ی و عت یی ن شزرا عقاو ی تکراشم رفآراک
ی نان ار هتشاد
دنشاب و نتبم ی رب م ی ناز تکراشم نادنمراک
رد تسد ی با ی هب فادها نامزاس حارط ی وش د .
0هنام
( 2113 ن ) ی ز هب اتن ی ج هباشم ی تسد ی تفا و مهم رت ی ن و ی گژ ی س ی متس اه ی رد تامدخ ناربج
نامزاس اه ی رفآراک ی ن وشت ار ی ق اهراتفر ی هرطاخم ذپ ی ر ارب تخادرپ رتلااب حوطس و ی
ا ی ن
تسناد اهراتفر .
رصنع مود مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی
، عسوت ۀ لخاد تاطابترا ی
زا هک تسا ی
ک ا هب وس ی داج
کرتشم کرد و
هب ندمآدوجو ساسحا
کلام ی ت هب نامزاس و م کمک تاعلاطا لدابت ی
دنک و
وس زا ی د ی
،رگ ذ اب طابترا رب ی
ناعفن نورب نامزاس ی هب و ی هژ رتشم ی نا ثأت ی ر م ی دراذگ . زا وس ی
د ی
،رگ عسوت ۀ لخاد تاطابترا ی
، وقت هب ی ت لاعف ی ت اه ی ت ی م ی م کمک ی دنک . نامز ی هک نانکراک
رد بلاق ت ی م اه ی م ی نا ظو ی هف ا
2ی راک م ی
،دننک رطاخم ة لاعف ی ت اه ی دج ی د م ی نا نآ اه سقت ی م
م ی دوش کاردا و نآ
اه زا خ یاهرط لامتحا ی م شهاک ی
ی دبا ا هک ی ن ی
،هتفا اتن اب ی ج دنچ ی ن
شهوژپ د ی رگ ناوخمه ی دراد (
Bratnicki, 2005; Twomey & Harris, 2000
).
ی ک ی زا تامازلا رفآراک ین ی
، زاسدنمناوت
9ی هعسوت و شزومآ هک تسا نانکراک هب
ناونع ی ک ی زا
رصانع مآ ی تخ ۀ رازاب ی با ی لخاد ی
، مه زا ی ن رط ی ق وقت هب ی ت دنمناوت ی ناسنا عبانم ی م کمک ی دنک هتبلا .
نامه هنوگ ( ناراکمه و تنوب هک 2100
ب ) ی نا هدرک تروص رد شزومآ ،دنا ی
رفآراک رب ین
ی ثأت ی ر
م ی دراذگ ازفا هب هک ی
ش فرظ ی ت خت ی
،ل فاطعنا ،عادبا ذپ
ی ر ی هرهب و گ ی ر ی ب شناد زا ی
دماجن ا و ی ن
،رخآ دروم أت
یی د ی رب سم ی ر رعت ی ف هدش رد لدم
،شهوژپ نبم
ی رب ثأت ی ر رازاب ی با ی لخاد ی ارگ رب ی ش
رفآراک ی هنان رط زا ی ق لباق ی ت اه ی دم ی ر ی ت .تسا شناد ربهر
ی لاع ی
، ی ک ی د ی رگ رصانع زا مآ
ی تخ ۀ
رازاب ی با ی لخاد ی رضاح شهوژپ رد تسا
هک أت یی د ثأت ی ر ارگ رب نآ ی
ش رفآراک ی
،هنان ب ی رگنا مها ی ت
ربهر شقن ی
پ رد ی دربش لاعف ی ت اه ی شزرا رفآ ی ن مامت رد ی ربهر .تسا نامزاس حوطس ی
ی ک ی زا
1.Manne 2.Cross-functional 3.Empowerment
