اثربخشی روش درمان‌شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان سلامت عمومی معتادان خود درمانجو

(1)

ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ - ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

لﺎﺳ مرﺎﻬﭼ هرﺎﻤﺷ ، لوا ، ﻲﭘﺎﻴﭘ ) 6 (

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ 1393

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

29 / 3 / 1391 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ

: 5 / 9 / 1392

ﺺﺻ : 192 - 181

ﺸﺨﺑﺮﺛا نﺎﻣرد شور ﻲ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻲﻫﺎﮔآ دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻮﺠﻧﺎﻣرد

نﺎﻴﻤﻇﺎﻛ ﻪﻴﻤﺳ

،هروﺎﺸﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا هﺎﮕﺸﻧاد

ﻪﻣﻼﻋ

،ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ

،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻳا

Somaye.kazemian@yahoo.com

هﺪﻴﻜﭼ عﻮﺿﻮﻣ زا هراﻮﻤﻫ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ناور ﻢﻬﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ .

ﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ

،ﺮﺿﺎ شور ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا

نﺎﻣرد دﻮﺑ ﻮﺠﻧﺎﻣرددﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ .

ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ

،ﺶﻫوﮋﭘ

ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧدﻮﺑ

ﻪﻛ ياﺮﺑ كﺮﺗ دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ زا ﻲﻜﻳ ﺮﻣ ا ﺰﻛ كﺮﺗ دﺎﻴﺘﻋا نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻳﺎﭘﺮﺳ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺪﻬﺸﻣ

ﻪﻌﺟاﺮﻣ هدﺮﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا داﺪﻌﺗ.

ﻪ 40 ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻔﻧ هﺮﻤﻧ سﺎﺳاﺮﺑ و سﺮﺘﺳد رد يﺮﻴﮔ

يﺎﻫ

نآ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رد ﺎﻫ )GHQ

هﺮﻤﻧ 23 ﺮﺗﻻﺎﺑ و ( هوﺮﮔ ود رد هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا 20

هﺮﻔﻧ

ﺪﻧﺪﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ هاﻮﮔ و ﻲﺸﻳﺎﻣزآ .

ﻪﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻤﺗا زا ﺪﻌﺑ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ يﺎﻀﻋا تﺪﻣ

10 ﻪﺴﻠﺟ 90 ﻪﻘﻴﻗد يا

) نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ (

نآ زا ﺪﻌﺑ هﺎﻣ ود و )

يﺮﻴﮕﻴﭘ ( ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺮﮕﻳد رﺎﺑ ﺪﻧدﺮﻛ ﻞﻴﻤﻜﺗ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻪ

. ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ

ﺎﻳراو نﺎﻣرد شور ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يراﺮﻜﺗ ﺲﻧ ﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘ ،ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ،

ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻮﺠﻧﺎﻣرددﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ،باﺮﻄﺿا ﺖﺷاد

) 01 /

<0 .(P

نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ

ﻲﺒﻴﻘﻌﺗ دﻮﺑ راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﻞﻤﻋ ﺮﺛا ،LSD

) 01 /

<0 .(P

ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ نﺎﻣرد شور

ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﺑ ﻞﻜﺷ ﻢﺸﭼ يﺮﻴﮔ رد ناﺰﻴﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻧاور ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ كﺮﺗ لﺎﺣ رد نادﺎﺘﻌﻣ .

ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : نﺎﻣرد ﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻫﺎ دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ

ﻮﺠﻧﺎﻣرد .

(2)

182 / ﺶﻫوﮋﭘ ،يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ لﺎﺳ

مرﺎﻬﭼ هرﺎﻤﺷ ، لوا ، ﻲﭘﺎﻴﭘ ) 6 (

، ﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ نﺎﺘﺴ 1393

ﻪﻣﺪﻘﻣ دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ داﻮﻣ

،رﺪﺨﻣ هزوﺮﻣا ﻜﻳ ﻲ زا تﻼﻀﻌﻣ

ﺳﺎﺳا ﻲ ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺸﺑ

ي ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻣ ﻲ دور . دﺎﻴﺘﻋا

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار دﺮﻓ ﻲﮔﺪﻧز زا ﻪﺷﻮﮔ ﺮﻫ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﻫد . ﻂﺑاور ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺪﻳﺎﻘﻋ ،رﺎﻛ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا

ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﮕﻤﻫ ،ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ

ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ )

ﻚﻠﻣ

،رﻮﭘ 1387 .(

ﻮﺧ ،ندﺮﻛ تدﺎﻋ ﻪﺑ ار دﺎﻴﺘﻋا ار دﻮﺧ و ﻦﺘﻓﺮﮔ

و هدﺮﻛ ﺎﻨﻌﻣ ندﺮﻛ هﺪﻴﻫﻮﻜﻧ ﻲﺗدﺎﻋ ﻒﻗ ﺪﻧا

. نﺎﻣزﺎﺳ

لﺎﺳ رد ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ 1950

ا ياﺮﺑ ار ﺮﻳز ﻒﻳﺮﻌﺗ دﺎﻴﺘﻋ

دﺮﻛ ﻪﺋارا رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ :

» رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ دﺎﻴﺘﻋا

ﺑ ﻪﻛ يدﺎﺣ ﺎﻳ ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﻪ

وراد ﻚﻳ مواﺪﻣ لﺎﻤﻌﺘﺳا ﺖﻠﻋ ﺎﻳ ﻲﻌﻴﺒﻃ زا ﻢﻋا

ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ عﺎﻤﺘﺟا و ﺺﺨﺷ لﺎﺣ ﻪﺑ و دﻮﺷ

ﺖﺳا روآ نﺎﻳز )

1ﺲﻣﺎﺗ

، 1999 .(

هزوﺮﻣا زا هﺎﮔﺪﻳد

ﻢﻠﻋ ناور

،ﻲﺳﺎﻨﺷ دﺎﻴﺘﻋا

ﺎﻳ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻪﺑ

،داﻮﻣ ﻚﻳ

لﻼﺘﺧا بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻧاور ﻲﻣ

دﻮﺷ . ﻦﻳا هژاو ﻪﻛ رد

ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ يﺎﻫ

،ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ناﻮﻨﻋﺎﺑ

ﺘﺧا تﻻﻼ

فﺮﺼﻣءﻮﺳ داﻮﻣ

ﻒﻳﺮﻌﺗ هﺪﺷ

،ﺖﺳا ﻦﻴﻣود لﻼﺘﺧا

ﻊﻳﺎﺷ ﻲﻧاور ﺖﺳا هدﻮﺑ .

ﺮﺑ سﺎﺳا تﺎﻴﺑدا و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ

،ﻦﻴﺸﻴﭘ دوﺪﺣ 90 ﺪﺻرد نادﺎﺘﻌﻣ ﻪﺑ داﻮﻣ

،رﺪﺨﻣ ﻚﻳ

ﺪﻨﭼ ﺎﻳ لﻼﺘﺧا

ناور ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺮﮕﻳد

ﺰﻴﻧ ﺪﻧراد ﻪﻛ

ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻦﻳا

تﻻﻼﺘﺧا ﻞﻣﺎﺷ

ﻲﻘﻠﺧ تﻻﻼﺘﺧا

) ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺎﻳ

ﺎﻴﻧﺎﻣ تﻻﻼﺘﺧا ،(

ﺑاﺮﻄﺿا ﻲ و رد لﻼﺘﺧا

ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻨﻛ )

،نﻼﭘﺎﻛ 1998

؛ ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا

،ﻲﺒﻴﻘﻧ 1381 .(

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يرﺎﻴﺴﺑ

ﺮﺑ عﻮﻴﺷ تﻻﻼﺘﺧا

ناور ﻲﻜﺷﺰﭘ نﻮﭽﻤﻫ

باﺮﻄﺿا و

ﻲﮔدﺮﺴﻓا رد

نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ داﻮﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ هدﺮﻛ ﺪﻧا ) ﺖﻧﺮﮔ و

،درﻮﻓرﺎﻫ 1995

،ﺖﻴﻛﺎﭽﺳا ؛ 1996

ﺮﻠﺴﻛ ؛ و

،نارﺎﻜﻤﻫ 1997

ﻞﺠﻴﺑ ؛

،نارﺎﻜﻤﻫ و 1998

؛ ﻞﻘﻧ ﻪﺑ

1 Thombs

ﺎﻨﻴﻧﺎﺟ زا

،2

2010 .(

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻧا

ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﻢﻳﻼﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻳ و باﺮﻄﺿا و ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ مﺎﮕﻨﻫ فﺮﺼﻣ داﻮﻣ و ﺎﻳ كﺮﺗ نآ خر ؛ﺪﻫد

اﺮﭼ ﻪﻛ هداد ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد ﺶﻴﺑ زا

٪37 ءﻮﺳ

فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻞﻜﻟا

و

٪53 ءﻮﺳ فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

ﻞﻗاﺪﺣ ،ﺎﻫوراد ياراد

ﻚﻳ عﻮﻧ يرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻳ و ﻲﻧاور

ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ يﺪﺟ

ﺪﻨﺘﺴﻫ . زا يﻮﺳ

،ﺮﮕﻳد ﻲﮔدﺮﺴﻓا و

يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ يﺎﻫ

ﻲﻧاور ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﻢﺋﻼﻋ ﺎﻳ و

ﺮﻄﺧ ﻼﺘﺑا ﻪﺑ دﺎﻴﺘﻋا ار ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ

؛ﺪﻨﻫد ﺎﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﻪﺑ

ﻦﻳا ﻪﻛ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﺎﻣآ ﻲﻣ

ﺪﻨﻫد

٪29 يداﺮﻓا ﻪﻛ ياراد

ﻚﻳ عﻮﻧ يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧاور

هدﻮﺑ

،ﺪﻧا زا ءﻮﺳ فﺮﺼﻣ

ﻞﻜﻟا ﺎﻳ يﺎﻫوراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ

ﺮﮕﻳد ﺰﻴﻧ ﺞﻧر ﻲﻣ هدﺮﺑ ﺪﻧا

) نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮﺴﻧﺎﺟ

،3

2011 .(

ﺳرﺮﺑ رد ﻲ ﺒﺳ ﺐ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ءﻮﺳ دﻮﻋ و داﻮﻣ فﺮﺼﻣ

ﺎﻫرﺎﺘﻓر ي رﺎﺒﺟا

،ي ﻪﻳﺮﻈﻧ و نﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ نازادﺮﭘ

ﺗدﺎﻋ و ﺮﻜﻔﺗ نوﺪﺑ رﺎﺘﻓر ﻲ

) ﻧﺎﻔﻴﺗ ﻲ ، 1999 زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛

،هدازﻮﻜﻴﻧ ازﺮﻴﻣدﺮﻛ 1388

( ، راﻮﺨﺸﻧ ﺮﻜﻓ

ي ) ،لدﺰﻴﺗ

1999

؛

،هدازﻮﻜﻴﻧ ازﺮﻴﻣ دﺮﻛ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 1388

( ،

ﺮﻴﮔﻮﺳ ي ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ

ي ﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ،داﻮﻣ ي

ترﺎﻬﻣ ﺺﻘﻧ و ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺎﻫ

ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي ) ،تﻻرﺎﻣ 1996

؛

،هدازﻮﻜﻴﻧ ازﺮﻴﻣ دﺮﻛ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 1388

( دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ار

هدﻮﻤﻧ ﺪﻧا . ﻪﻛ ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺪﻳﺎﺑ ا

يرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ دﺎﻴﺘﻋ

يﻮﻨﻌﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﻧاور ،ﻲﻤﺴﺟ ﺖﺳا

رد ﻪﻛ

ﻞﻜﺷ ﻪﻨﻴﻣز نآ يﺮﻴﮔ يدﺎﻳز ﺶﻘﻧ دﺎﻴﺘﻋا زا ﺶﻴﭘ يﺎﻫ

ﺪﻧراد ) ﺮﺗﻻﺎﮔ

،4

2010 (

، هﺪﻳﺪﭘ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﺎﻣا

ﻲﻧﻮﻴﻓا داﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻲﻳوراد نﺎﻣرد ،5

هدﻮﺒﻧ زﺎﺳرﺎﻛ

، ﻪﺒﻨﺟ زا ﻲﻓﺎﻛ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻦﺘﺷاد يﺎﻫ

2 Janina

3 Janson & etal

4 Galanter

5 substance dependency

(3)

نﺎﻣرد شور ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻮﺠﻧﺎﻣرد دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺘﻣﻼﺳ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ /

183

ﺖﺳا مزﻻ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ .

ﺷ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻴ

هﻮ ﺎﻫ ي

ﻧﺎﻣرد ﻲ دﺪﻌﺘﻣ ي نﺎﻣرد زا ﺎﻫ

ي وﺎﻜﻧاور ي رﺎﺘﻓر ،

ﻧﺎﻣرد ﻲ ﻧﺎﻣرد هوﺮﮔ ، ﻲ

ﻧﺎﻣرد وراد ، ﻲ

ﻏ و ﻴ ور ﺮﺑ هﺮ ي

ﺑﻴ ﺘﻋا لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤ ﻴ

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ دﺎ

،

ﺮﻫ ﺎﻣا ﻳ ا زا ﻚ ﻳ ﺷ ﻦ ﻴ هﻮ دوﺪﺣ ﺎﺗ ﺎﻫ ي

هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﺛا و

ءﻮﺳ دﺪﺠﻣ ﺖﺸﮔزﺎﺑ و دﻮﻋ ار داﻮﻣ فﺮﺼﻣ

ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ

ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا . ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲ ﻤﻋ ﻞﻜﺸﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻴ

ﻖ و ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ

ﭼ ﻴ ﺰ ي ﺎﺟ رد ﻲﻳ دﺮﻓ ناور زا

، و ي ﺖﻟﺎﺣ رد ار

ﻣ راﺮﻗ دﺪﺠﻣ فﺮﺼﻣ ﻲ

ﺪﻫد . نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮﺴﻧﺎﺟ

) 2011 ( ﻃ ﻲ ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ رد ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺪﻫاﻮﺷ ﻪﻛ

ﺎﻫروﺎﺑ ﺎﺑ ي

ءﻮﺳ هزﻮﺣ رد لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا

دراد دﻮﺟو ﺎﻫوراد و ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ .

ا رد ﻳ ﻣ ﻦ ﻴ نﺎ

، زا

ﺑﻴ ور ﻦ ﻳ ﻧاور يﺎﻫدﺮﻜ ﻲ

ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻣز رد ﻪﻛ ﻴ

ﻣرد ﻪﻨ نﺎ

ءﻮﺳ ﺷزرا داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻴ

ﺑﺎ ﻲ هﺪﺷ نﺎﻣرد ،ﺪﻧا يﺎﻫ

ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ - يرﺎﺘﻓر

، ﺎﻤﺣ ﻳ ﺑﺮﺠﺗ ﺖ ﻲ ﺴﺑ ﻴ ﻻﺎﺑ رﺎ ﻲﻳ ﻪﺑ

هدروآ ﺖﺳد ﺪﻧا

.

نﺎﻣرد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ

،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺣﻼﻄﺻا

شور ياﺮﺑ ﺖﺳا نﻮﻨﻓ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ

ﻞﻜﺷ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و رﺎﺘﻓر ﻲﻫد

، ﻪﻳور ﺮﻴﻴﻐﺗ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ

ﻲﻗﺎﺒﻄﻧاﺮﻴﻏ يﺎﻫروﺎﺑ .

ﻳور ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ دﺮﻜ

ﻧ ﻈ ﻪﻳﺮ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ نﺎﻣرد ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ

ﻲﻣ دﺎﻴﺘﻋا دزادﺮﭘ

. ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ يدﺪﻌﺘﻣ

، ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا

نﺎﻣرد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ

ﻲﻫﺎﮔآ دﺎﻴﺘﻋا نﺎﻣرد رد

هدﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ﺪﻧا

) نارﺎﻜﻤﻫ و لورﺎﻛ

،1

2009 و

ﻲﻏﺎﺑد 1385 ( . ﺖﺳور نآ زا دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا

ﻪﻛ ﻣ ﻪﺑ ﺮﮕﻧﺎﻣرد ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻊﺟاﺮ

يرﺎﻜﻓا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ار

ﻪﻛ

ﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺖﺳا رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ هﺪﻧﺰ

،

ﺮﻴﻏ رﺎﻜﻓا و ﺪﺳﺎﻨﺷزﺎﺑ ار ﻂﻠﻏ يﺎﻫروﺎﺑ و ﻲﻘﻄﻨﻣ

ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ .

1 Carroll & etal

ﻦﻫذ يرﺎﻋ و اﺮﻳﺬﭘ ﻲﻫﺎﮔآ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮔآ

زا توﺎﻀﻗ زا ،ﺖﺳا عﻮﻗو لﺎﺣ رد نﻮﻨﻛا ﻪﭽﻧآ

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) نواﺮﺑ و نﺎﻳار

،2

2003 .(

ﻪﻳﺎﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ

ﻮﻬﻔﻣ ﻲﻣ ار م اﻮﺗ

ﻦﻬﻛ رد ن ﻦﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻳادﻮﺑ يﺎﻫ

3

دﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳدر .

ﻦﻫذ ﺐﻫاﺬﻣ زا ﻲﻓﺪﻫ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮔآ

ﻲﻘﻤﻌﺗ ﻪﺑ 4

ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ادﻮﺑ هﮋﻳو دﻮﺷ

) و نﻮﺴﻨﻴﺑار

نﻮﺴﻧﺎﺟ ،5

1997 موﺮﺘﺴﻨﻜﻟﺎﻓ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛ ،6

2010 .(

نﺎﻣرد ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

،ﺪﻨﻳآدﻮﺧ ﺶﻳﺎﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا رﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ،ﻲﻫﺎﮔآ و ﺪﺑﺎﻳ هﺎﮔآ ﻲﻣﺎﺠﻧا ﺖﻴﻨﻫذ دﺪﺠﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫﺮﺛا زا رد ﻦﻫذ رﻮﻀﺣ ﺖﻟﺎﺣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ و دﺎﺠﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻳﺮﻤﺗ مﺎﺠﻧا ﻖﻳﺮﻃ زا و ﺪﻧﺎﻤﺑ ندﻮﺑ ﺖﻴﻨﻫذ يﺎﻫ

ﺖﻬﺟ ﺎﺑ رﺮﻜﻣ ءﻲﺷ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻧاﺪﻨﻣﺪﺼﻗ ﻲﻫد

ﻲﺜﻨﺧ ) ﺲﻔﻨﺗ نﺎﻳﺮﺟ ًﻼﺜﻣ (

و رﺎﻜﻓا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ

ﺲﺣ ﺎﻳ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺪﻨﻴﺸﻨﺑ دﻮﺧ ﻲﻧﺪﺑ يﺎﻫ

. ﺮﻓا ﻦﻫذ دا

نوﺪﺑ و ﻪﻧادازآ ار ﻲﻧوﺮﻴﺑ و ﻲﻧورد تﺎﻴﻌﻗاو هﺎﮔآ ﻲﻣ كاردا ﻒﻳﺮﺤﺗ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد يدﺎﻳز ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﺪﻨﻨﻛ

هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ نﺎﺠﻴﻫ ،تاﺮﻜﻔﺗ زا يا

ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺎﻫ ﺎﻫ

) ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧﺎﻧ و ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧ زا ﻢﻋا (

ﺪﻧراد ) و نﺎﻳار

،نواﺮﺑ 2003 نارﺎﻜﻤﻫ و نواﺮﺑ ؛ ،

2007 .(

ﻦﻫذ نوﺪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻚﻳ ،ﻲﻫﺎﮔآ و يﺮﻴﮔﻮﺳ

ﻪﺒﻨﺟ نﻮﻣاﺮﻴﭘ توﺎﻀﻗ ﺖﺳا دﻮﺧ يﺎﻫ

. ﻦﻫذ ﻲﻫﺎﮔآ

ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺎﺑ ناور و 7

ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻣﻼﺳ و 8

ﻲﻧاور ﻪﻄﺑار 9

دراد ﺖﺒﺜﻣ يا )

ﺮﺳﺎﻛ و ،نواﺮﺑ ،10

2010

،نارﺎﻜﻤﻫ و نواﺮﺑ ؛ 2007

،موﺮﺘﺴﻨﻜﻟﺎﻓ ؛

2010 .(

نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﺒﻃ )

،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻳوﺎﻛ

2 Ryan & Brown

3 buddhist

4 contemplative traditions

5 Robinson & Johnson

6 Falkenstrom

7 subjective wellbeing

8 psychological wellbeing

9 mental health

10 Kasser

(4)

1384 ( يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ زﺎﻏآ زا ﻲﻧاﺪﻨﭼ نﺎﻣز شور ﻦﻳا

ا رد ﻲﻤﻧ ناﺮﻳ لﺎﺳ رد و درﺬﮔ

1384 ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻴﻟوا

ز رد ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ نﺎﻣرد ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻪﻨﻴﻣ رد ﻲﻫﺎﮔآ

ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻳا .

هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ندﻮﺑ ﺪﻳﺪﺟ و ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا و نﺎﻣرد ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

هروﺎﺸﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﺰﻛاﺮﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻧادﺎﺘﻌﻣ ار يا

ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد عاﻮﻧا زا ﺐﻠﻏا و ﺪﻨﺘﺴﻫ كﺮﺗ لﺎﺣ رد

و ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻞﻴﺒﻗ زا ،ﻲﻤﺴﺟ و ﻲﻧاور تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻜﺷ باﺮﻄﺿا ﻦﻳاﺮﺑ ؛ﺪﻨﻨﻛ

،سﺎﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻣ

ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ناور يﺎﻫ

،هدﺮﻛ فﻮﻄﻌﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا دﺪﺻرد ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﻢﻳﺪﻣآﺮﺑ . قﻮﻓ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

، ﺴﻣ ﻦﻳا ﺄ ياﺮﺑ ﻪﻟ

ﺮﻄﻣ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﺪﺷ ح

ﺎﻳآ ر نﺎﻣرد شو ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ

ﻲﻜﻳ شور زا يﺎﻫ

ناور ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﻣ

ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ناﺰﻴﻣ رد

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻮﺠﻧﺎﻣرد

؟ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺰﻴﻧ

ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ

1 - نﺎﻣرد شور ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

،ﻲﻫﺎﮔآ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﻲﻣ ﺪﻫد .

،ﻲﻫﺎﮔآ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺶﻫﺎﻛ ار ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﻲﻣ ﺪﻫد .

،ﻲﻫﺎﮔآ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﺶﻳاﺰﻓا ار

ﻲﻣ ﺪﻫد .

ﻢﺋﻼﻋ ،ﻲﻫﺎﮔآ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﺑاﺮﻄﺿا ﻫﺎﻛ ار ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﺶ ﻲﻣ ﺪﻫد .

ﻢﺋﻼﻋ ،ﻲﻫﺎﮔآ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺶﻫﺎﻛ ار ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺶﻫوﮋﭘ شور

ﺖﺳا ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ شور .

،ﻖﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ

ﺖﺳا لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﺎﺑ نﻮﻣزآ ﺲﭘ و نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ حﺮﻃ .

ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ

،ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ

ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻛ ياﺮﺑ كﺮﺗ

دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ زا ﻲﻜﻳ ﻣ

ﺮ ا ﺰﻛ كﺮﺗ دﺎﻴﺘﻋا نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻳﺎﭘﺮﺳ

ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ

ﺪﻬﺸﻣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ هدﺮﻛ

ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻖﻳﺮﻃ زا اﺪﺘﺑا ،ﺎﻀﻋا بﺎﺨﺘﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ.

كﺮﺗ ﻚﻴﻨﻴﻠﻛ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ داﺮﻓا زا ،ناﻮﺧاﺮﻓ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ تﻮﻋد هروﺎﺸﻣ هوﺮﮔ رد ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ﺪﻣآ . ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺲﭙﺳ ﻪﻛ يداﺮﻓا يور ﺮﺑ GHQ

ﺐﻠﻃواد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ و ﺪﺷ اﺮﺟا ،ﺪﻧدﻮﺑ

ﻲﻨﻌﻳ ؛شﺮﺑ ﻪﻄﻘﻧ 23

بﺎﺨﺘﻧا ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﺗﻻﺎﺑ و

ﺪﻧﺪﺷ . داﺪﻌﺗ ،ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 40

ﻪﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻳا زا ﺮﻔﻧ

ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و بﺎﺨﺘﻧا هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ هوﺮﮔ ود رد هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ 20

هاﻮﮔ و ﻲﺸﻳﺎﻣزآ هﺮﻔﻧ

ﺪﻧﺪﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ .

ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ياﺮﺟا زا هوﺮﮔ يور

ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ود ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ادﺪﺠﻣ ،

زآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﮕﻳد رﺎﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ نﻮﻣ

هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﻴﮔ .

ﻪﻠﺣﺮﻣ ﭻﻴﻫ رد يا

زا رد و ﺶﻫوﮋﭘ

هوﺮﮔ زا ماﺪﻛ ﭻﻴﻫ ﺎﻫ

ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺖﻓا ، .

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد

1

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاGHQ

. ﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ زا ﻲﻣ

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا 28

هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻟاﺆﺳ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﺷ

ﺖﺳا نﻮﻣزآ هدﺮﺧ .

نﻮﻣزآ هدﺮﺧ ﻢﻳﻼﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ

لﻼﺘﺧا ،باﻮﺧ لﻼﺘﺧا و باﺮﻄﺿا ﻢﻳﻼﻋ ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﺳا ﻲﺳﺎﺳا ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻢﻳﻼﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻨﻛ رد .

ﻦﻣﻮﻫ ) 1376 ( ﻞﻛ ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 82

/ 0 ﻢﻳﻼﻋ نﻮﻣزآ هدﺮﺧ ياﺮﺑ و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ

85 / 0 باﻮﺧ لﻼﺘﺧا و باﺮﻄﺿا ﻢﻳﻼﻋ ، 87

/ 0

،

1 general health questioner

(5)

185

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻨﻛ رد لﻼﺘﺧا 79

/ 0 ﺮﺴﻓا ﻢﻳﻼﻋ و ﻲﮔد

ﻲﺳﺎﺳا 98

/ 0 ﺖﺳا هدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ .

ﻦﻳا رد

ﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ و ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺮﻤﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖﺳا ﺖﻣﻼﺳ مﺪﻋ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ .

ا رد ﻳ ﻦ ﻌﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲ

تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺪﺷ نآ ﺮﺑ

ﻧدﻮﻣزآ ﻲ ﺎﻫ

ًﻼﻣﺎﻛ ﺎﻣﺮﺤﻣ ﻗﺎﺑ ﻪﻧ ﻲ ﺪﻧﺎﻤﺑ ﻊﻤﺟ و روآ ي

ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﻖﻓاﻮﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ تﺎﻋﻼﻃا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

ﮔ ترﻮﺻ ﻴ

دﺮ . اﻳ ﻦ ﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻴ

ﭻ ﻪﻧﻮﮔ ز و رﺮﺿ ﻳ

نﺎ

اﺮﺑ ي ﺖﻛﺮﺷ داﺮﻓا ﺘﺣ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ نﻮﻣزآ رد هﺪﻨﻨﻛ

ﻲ

ﺪﻨﻣدﻮﺳ ي ﻟﺎﻤﺘﺣا ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .

ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

، ياﺮﺑ

هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻳﺎﭘ رد ﻲﻗﻼﺧا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺖﻳﺎﻋر ﺴﻠﺟ ﺰﻴﻧ لﺮﺘﻨﻛ ﺪﻳدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد هوﺮﮔ تﺎ

.

تﺎﺴﻠﺟ ياﻮﺘﺤﻣ ﻰﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هوﺮﮔ

ـ ىرﺎﺘﻓر

لوا ﺔﺴﻠﺟ :

نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ ياﺮﺟا

، ﻲﺳرﺮﺑ و ﺚﺤﺑ

نﺎﻣرد ﺖﻴﻤﻫا هوﺮﮔ هﮋﻳو ﻪﺑ دﺎﻴﺘﻋا ﻲﻳورادﺮﻴﻏ يﺎﻫ

ﻲﻧﺎﻣرد

، و يراﺰﮔﺮﺑ نﺎﻜﻣ و نﺎﻣز ندﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ

تﺎﺴﻠﺟ تﺪﻣ لﻮﻃ

، ﺎﺑ ﺎﻀﻋا يزﺎﺳﺎﻨﺷآ و ﻲﻓﺮﻌﻣ

هوﺮﮔ ﺮﺒﻫر و ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ

، و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ندﺮﻛ حﺮﻄﻣ

ﻲﻫوﺮﮔ تارﺮﻘﻣ .

مود ﺔﺴﻠﺟ :

لﺪﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ يﺮﮕﻧﺎﻣرد

ﻰﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﺘﺒﻣ

،ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ يدﺮﻛرﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻓﺮﻌﻣ

، ﻢﻫاﺮﻓ

ﻲﮕﻧﺎﺧ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ياﺮﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ندﺮﻛ .

مﻮﺳ ﺔﺴﻠﺟ :

ﻦﺷور و يزﺎﺳ ﺖﻳﻮﻟوا

فاﺪﻫا يﺪﻨﺑ

،

كﺮﺗ درﻮﻣ رد رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻳاﺮﮔﻮﺳود ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

، ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ

ﻂﺒﺗﺮﻣ رﺎﻜﻓا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و داﻮﻣ ﺎﺑ

.

مرﺎﻬﭼ ﺔﺴﻠﺟ :

فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ زا رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ كرد

،

هﺎﺗﻮﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ ﺖﻴﻫﺎﻣ لﺎﻘﺘﻧا ارﺬﮔ و تﺪﻣ

، ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ناﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ و ﺎﻫ

ﻞﻴﻣ يﺎﻫ

فﺮﺼﻣ ﻪﺑ .

ﻢﺠﻨﭘ ﺔﺴﻠﺟ :

ناﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻞﻴﻣ يﺎﻫ

، و شزﻮﻣآ

فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ لﺮﺘﻨﻛ نﻮﻨﻓ ﻦﻳﺮﻤﺗ .

ﻢﺸﺷ ﺔﺴﻠﺟ :

ﺘﺳد ﻲﺑﺎﻳزرا سﺮ

مﺎﮔ و داﻮﻣ يﺮﻳﺬﭘ يﺎﻫ

نآ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ مزﻻ

، طﺎﺒﺗرا ﻊﻄﻗ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻲﺳرﺮﺑ

ﻪﺿﺮﻋ ﺎﺑ داﻮﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

، ﻦﻳﺮﻤﺗ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ

ترﺎﻬﻣ داﻮﻣ زا عﺎﻨﺘﻣا يﺎﻫ

، ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ روﺮﻣ

ﺦﺳﺎﭘ تأﺮﺟ و ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ،ﻲﻟﺎﻌﻔﻧا ﻲﻫد ﻪﻧازرو

.

ﻢﺘﻔﻫ ﺔﺴﻠﺟ :

ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻲﺳرﺮﺑ

، درﻮﻣ رد ﺚﺤﺑ

هﻮﻴﺷ ﺎﻀﻋا ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ

، ﻮﻣآ ترﺎﻬﻣ شز عﺎﻨﺘﻣا يﺎﻫ

داﻮﻣ زا

، هوﺮﮔ رد ﻲﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﻤﺗ .

ﻢﺘﺸﻫ ﺔﺴﻠﺟ :

ﻢﻴﻤﺼﺗ كرد و طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ يﺎﻫ

نآ طﺎﺒﺗرا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ

ﻦﻳﺮﻓآﺮﻄﺧ يﺎﻫ

، ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﻴﻤﺼﺗ زا ﻲﻳﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ يﺎﻫ

، ﻦﻳﺮﻤﺗ

ﻢﻴﻤﺼﺗ يور ﻢﻟﺎﺳ يﺮﻴﮔ

.

ﻢﻬﻧ ﺔﺴﻠﺟ :

ﺶﻴﭘ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻲﻨﻴﺑ هﺪﻨﻳآ ﻦﻳﺮﻓآﺮﻄﺧ يﺎﻫ

،

ﻦﻳوﺪﺗ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻚﻳ ﻲﻣﻮﻤﻋ يا

.

ﺔﺴﻠﺟ ﻢﻫد :

نﺎـﻣرد فاﺪـﻫا و ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ هرﺎـﺑود روﺮﻣ

،

ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ درﻮﻣ رد درﻮﺧزﺎﺑ ﻪﺋارا

، درﻮﺧزﺎـﺑ ﺖـﻓﺎﻳرد

ﻪﺒﻨﺟ درﻮﻣ رد رﺎﻤﻴﺑ زا نﺎﻣرد ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ و ﻖﻓﻮﻣ يﺎﻫ

.

ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ

ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ

لوﺪـﺟ رد نآ سﺎـﻴﻘﻣ هدﺮﺧ رﺎﻬﭼ و 1

ـﺷ هدروآ هﺪ

ﺖﺳا .

(6)

لوﺪﺟ 1 . ﻼﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ باﺮﻄﺿا ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣ

رد ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ،

لﺮﺘﻨﻛ ،ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ

ﺶﻳﺎﻣزآ

n=20) ( لﺮﺘﻨﻛ

n=20) (

نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ ﺲﭘ

يﺮﻴﮕﻴﭘ نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ ﺲﭘ

يﺮﻴﮕﻴﭘ

ﺮﻴﻐﺘﻣ (sd)M

(sd)M (sd)M

(sd)M

ﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼ

44 / 35 ) 67 / 9 ( 00 / 23 ) 70 / 5 ( 53 / 23 ) 54 / 5 ( 27 / 36 ) 87 / 9 ( 92 / 31 ) 73 / 11 ( 70 / 33 ) 67 / 9 (

ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ 22 / 8 ) 37 / 2 ( 11 / 5 ) 23 / 1 ( 65 / 5 ) 69 / 1 ( 22 / 8 ) 66 / 2 ( 00 / 8 ) 24 / 3 ( 21 / 8 ) 34 / 2 (

باﺮﻄﺿا 00 / 1 ) 68 / 2 ( 64 / 6 ) 12 / 1 ( 15 / 6 ) 18 / 1 ( 00 / 10 ) 20 / 2 ( 95 / 10 ) 17 / 2 ( 34 / 9 ) 17 / 2 (

دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 67 / 7 ) 48 / 2 ( 99 / 5 ) 22 / 1 ( 79 / 5 ) 34 / 1 ( 00 / 8 ) 48 / 2 ( 4 / 7 ) 57 / 2 ( 78 / 7 ) 17 / 2 (

ﻲﮔدﺮﺴﻓا 23 / 9 ) 97 / 2 ( 00 / 5 ) 78 / 1 ( 00 / 5 ) 77 / 1 ( 35 / 9 ) 78 / 3 ( 12 / 9 ) 18 / 3 ( 10 / 8 ) 05 / 2 (

ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ

ﻪﻴـﺿﺮﻓ ﻪـﺑ ﻲﻳﻮـﮔ رد ،ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ

ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣرد شور

ﻦـﻫذ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

د دﻮـﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ و ﻮﺠﻧﺎـﻣر

ر زا ،نآ سﺎﻴﻘﻣ هدﺮﺧ رﺎﻬﭼ ﻪـﺑ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ شو

هزاﺪﻧا هﻮﻴﺷ يﺮﻴﮔ

ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا رﺮﻜﻣ يﺎﻫ

لوﺪﺟ رد نآ 2

ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .

ﺞﻳﺎـﺘﻧ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮﺑ

لوﺪﺟ رد جرﺪﻨﻣ 2

ﺗ ﺮﺛا ، و نﻮﻣزآ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻠﻣﺎﻌ

ﻪﺑ هوﺮﮔ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺞﻨـﭘ زا ماﺪـﻛ ﺮـﻫ ﺮـﺑ ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ﻪﺘــﺴﺑاو

) ﻼــﺳ ،ﻲﻣﻮــﻤﻋ ﺖﻣ ،ﻲﻧﺎﻤــﺴﺟ ﺖﻣﻼــﺳ

باﺮﻄﺿا

ﻲﮔدﺮـﺴﻓا و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎـﻛ ، (

رادﺎـﻨﻌﻣ

ﺖﺳا ) 01 /

<0 .(P

ﻲـﻣ ،ﻲﺗرﺎـﺒﻋ ﻪﺑ ﻪـﻛ ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ

ﻪﻴــﺿﺮﻓ

ﻦــﻳا ﺮــﺑ ﻲــﻨﺒﻣ ﻲــﺸﻫوﮋﭘ يﺎــﻫ ﻪــﻛ

شور

نﺎﻣرد ﻼﺳ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻣ

باﺮﻄــﺿا ،ﻲﻧﺎﻤــﺴﺟ ﺖﻣﻼــﺳ ،ﻲﻣﻮــﻤﻋ دﺮﻛرﺎــﻛ ،

ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺎﺗ ،ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ

دﻮﺷ .

لوﺪﺟ 2 . ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ هزاﺪﻧا هﻮﻴﺷ ﻪﺑ

ﻼﺳ رد رﺮﻜﻣ يﺮﻴﮔ باﺮﻄﺿا ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣ

و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ،

لﺮﺘﻨﻛ و ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ رد ﻲﮔدﺮﺴﻓا

هوﺮﮔ ﻞﻣﺎﻋ

نﻮﻣزآ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﻋ

نﻮﻣزآ نﺎﻣز و هوﺮﮔ ﻞﻣﺎﻋ

ﺮﻴﻐﺘﻣ )

38 و 1 F( Eta

) 76 و 2 F( Eta

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ

78 /

*4 13

/ 0 93

/

*34 35

/ 0 45

/

*23 37

/ 0

ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ

54 /

*4 11

/ 0 77

/

*18 33

/ 0 9

/

*9 32

/ 0

باﺮﻄﺿا 43

/

*12 27

/ 0 2

/

*55 57

/ 0 67

/

*43 67

/ 0

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ

63 /

*6 22

/ 0 19

/

*18 29

/ 0 33

/

*16 54

/ 0

ﻲﮔدﺮﺴﻓا 32

/

*6 11

/ 0 78

/

*32 46

/ 0 49

/

*26 35

/ 0

) 01 /

<0 (P *

(7)

187

لوﺪﺟ 3 . ﻲﺒﻴﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ ﺮﺑLSD

ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ،باﺮﻄﺿا ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يا

ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ رد

نﻮﻣزآ ﺲﭘ ﻪﺑ نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ

يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻪﺑ نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ

يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻪﺑ نﻮﻣزآ ﺲﭘ

ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ

يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﺢﻄﺳ

يرادﺎﻨﻌﻣ

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ

7 /

*5 01

/ 0 2

/

*4 00

/ 0 09

/ 0 - 14

/ 0

ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ

56 /

*1 01

/ 0 4

/

*2 01

/ 0 14

./

- 08

/ 0

باﺮﻄﺿا 4

/

*2 00

/ 0 26

/

*3 01

/ 0 007

./

12 / 0

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ

*1 01

/ 0

*1 01

/ 0 001

/ 0 06

/ 0

ﻲﮔدﺮﺴﻓا 5

/

*1 00

/ 0 56

/

*1 01

/ 0 005

/ 0 09

/ 0

ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ رد نآ سﺎﻴﻘﻣ هدﺮﺧ رﺎﻬﭼ و ﻮﺠﻧﺎﻣرد

ﻲﺒﻴﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ زا ﺶﻳﺎﻣزآ نﺎﻣز رد LSD

يﺎﻫ

ﻪﺳ ﻪﻧﺎﮔ ) يﺮﻴﮕﻴﭘ نﻮﻣزآ و نﻮﻣزآ ﺲﭘ ،نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ (

لوﺪﺟ رد نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا 3

هﺪﺷ نﺎﻴﺑ

ﺖﺳا . لوﺪﺟ تﺎﺟرﺪﻨﻣ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ 3

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ،

هزاﺪﻧا رد نﻮﻣزآ ﺲﭘ و نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ ﺞﻨﭘ ﺮﻫ يﺎﻫ

ﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺘ

) ﻼﺳ ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣ

باﺮﻄﺿا ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ،

( رادﺎﻨﻌﻣ

ﺖﺳا ) 01 /

<0 (P نﻮﻣزآ ﺲﭘ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا و

ﺖﺳا . نﻮﻣزآ و نﻮﻣزآ ﺲﭘ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ،ﻲﻓﺮﻃ زا رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ماﺪﻛ ﭻﻴﻫ رد يﺮﻴﮕﻴﭘ

ﺖﺴﻴﻧ ) 05 /

<0 (P نﻮﻣزآ ﺶﻴﭘ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻟو ،

ﻣزآ و رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺞﻨﭘ ﺮﻫ رد يﺮﻴﮕﻴﭘ نﻮ

ﺖﺳا ) 01 /

<0 .(P نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﺮﺛا يراﺪﻳﺎﭘ هﺪﻨﻫد

ﻼﺳ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ هزاﺪﻧا رد ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺖﻣ

باﺮﻄﺿا ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺮﻛرﺎﻛ ،

ﺖﺳا ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ

ﻦﻫذ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻫﺎﮔآ

ﺎﺑ ﻲ

ﻼﺳ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

دﻮﺧ دراد ﻪﻄﺑار ﻮﺠﻧﺎﻣرد .

نﺎﻤﻫ ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ رﻮﻃ

و دﺎﻴﺘﻋا عوﺮﺷ ﻞﻠﻋ ﻲﺳرﺮﺑ رد نﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ،نﺎﻣرد زا ﺲﭘ نآ دﻮﻋ هدﺮﻛ هرﺎﺷا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻴﻌﺿو ﺪﻧا

. رد

ﻲﻣ ،عﻮﻤﺠﻣ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

ﺐﺒﺳ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ دﺮﻓ نﺎﻣرد ﺪﻨﻳاﺮﻓ و ﻲﺳﺎﻨﺷ

يزﺎﺑ دﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ . لﻼﺘﺧا دﻮﺟو هاﺮﻤﻫ ﻲﻧاور يﺎﻫ

،

رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺚﻋﺎﺑ يرﺎﻤﻴﺑ هرﺎﺑود ﺖﺸﮔزﺎﺑ و نﺎﻣرد

ﻲﻣ دﻮﺷ ) ﺪﻧﺮﻔﺘﺳﺎﮔ

،1

2009

؛ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﭘ ،2

1997 نارﺎﻜﻤﻫ و ثﻮﺑ و ،3

2004 ( ،ور ﻦﻳا زا ، ﻲﻜﻳ

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ زا راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ

ﺮﻴﮔ اﺮﻳز ،ﺖﺳا داﺮﻓا ﻦﻳا ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ ،د فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ ،نﺎﻳﺰﺘﻧﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣرد دﻮﺧ ﻪﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﺘﺴﻧاد ﻲﻧﺎﻣرددﻮﺧ ﻲﻋﻮﻧ ،دﺎﺘﻌﻣ داﺮﻓا يﻮﺳ زا داﻮﻣ ﻲﻣ ﻲﺗﻼﻜﺸﻣ ﻊﻓر ياﺮﺑ دﺎﺘﻌﻣ داﺮﻓا ﻪﻛ دﻮﺷ

، نﻮﭽﻤﻫ :

ﻲﮔدﺮﺴﻓا دﺎﻤﺘﻋا ﻦﺘﺷاﺪﻧ ،باﺮﻄﺿا ،ﻲﻳوﺮﻤﻛ ،

1 Gastfriend

2 Pani & etal

3 Booth & etal

(8)

ﺑ ﻪ ﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد ﻲﻓﺎﻛ ﺲﻔﻧ تﻼﻜﺸﻣ و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎ

ﻲﺴﻨﺟ و ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ ،هﺮﻣزور ﻦﻳا فﺮﺼﻣ ﻪﺑ

ﻲﻣ ور داﻮﻣ ﺪﻧروآ

.

ترﺎﻬﻣ دﻮﺒﻬﺑ ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ

و

دﻮﻋ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺰﻴﻧ دﺎﺘﻌﻣ داﺮﻓا

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا داد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ

.

نﺎﻣرد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ

ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ

ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار دﺮﻓ ي دﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﻳا و ﺪﺸﺨﺑ

ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ﺪﻨﻛ

ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ

ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳا زا داﻮﻣ فﺮﺼﻣ يﺎﺟ )

،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺎﻬﻴﻧﺎﺧ ﺪﻤﺣا 1385

.(

ﻲﻣ رﻮﺼﺗ دﻮﺷ

ﻦﻫذ داﺮﻓا ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا هﺎﮔآ

1

هﺮﺘﺴﮔ ﻞﻤﺤﺗ رد يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻜﻓا زا يا

،رﺎ

نﺎﺠﻴﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد برﺎﺠﺗ و ﺎﻫ )

،ﺮﻴﺑ 2003 و نواﺮﺑ ؛

،نارﺎﻜﻤﻫ 2007

نارﺎﻜﻤﻫ و وﺮﻴﭘﺎﺷ ؛

،2

2006 .( ﻦﻳا

ﺰﺗراﻮﺷ و ﺖﻜﻓﺮﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ) 3

2004 (

،

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻞﻳرﻮﻛ ) 4

2006 (

، ﻮﻨﻴﺗرآ ) 5

2008 (

،

نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻴﮕﻧﺎﻫ ) 6

2009 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ارﻮﺋﺎﻧﺎﭘ ،

7

) 2009 ( ﻒﻜﺘﻣ،

) 8

2009 ( ﻮﻜﺟ ، ﻮﻜﻳو و نﻮﺴﺑ

9

) 2010 (

،

10ﺲﻧﺎﺟ )

2010 ( ﻮﻨﮕﻣ ، ) 11

2010 ( ،

نارﺎﻜﻤﻫ و ثرﻮﻛاد ) 12

2011 ( ، ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ

ﻦﻫذ ناﻮﺨﻤﻫ و ﻮﺴﻤﻫ ،ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔآ

ﺖﺳا .

1 voluntary exposure

2 Shapiro & etal

3 Perfect & Schwartz

4 Korial & etal

5Artino

6 Hongyan & etal

7 Panaoura & etal

8 Metcalfe

9 Jacobson & Viko

10 Jantz

11 Magno

12 Duckworth & etal

ﻪﺑ

،ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻃ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﻪﻄﻴﺣ نﺎﻘﻘﺤﻣ

هدﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫﺮﺛا زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺪﻧا

ﻦﻫذ ﺪﻨﻣدﻮﺳ

ﺮﺑ ﻻﺎﺑ ،ﻲﻫﺎﮔآ دﻮﺧ ياﺮﺑ داﺮﻓا ناﻮﺗ ند

ﻈﻧ ﻲﻫد ﻢ

ﺖﺳا ) نارﺎﻜﻤﻫ و وﺮﻴﭘﺎﺷ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ

، 13

2006 ( و

دﻮﺧ ﻢﻈﻧ ﻆﻔﺣ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا دﻮﺧ ﺰﻴﻧ ﻲﻫد

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺖﺳﻮﺠﻧﺎﻣرد

. ﻮﺷ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻫا

ﻦﻫذ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ آ

ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد هﺎﮔ

ﻞﻣﺄﺗ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﻤﻋ هﺪﺷ بﺎﺴﺣ و ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) تﺎﺑﺎﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳذ ،14

1990 .(

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا ﻲﻫﺎﮔآ ،ﻦﻫذ شزﻮﻣآ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﺮﻓ ﻲﻫﺎﮔآ و ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ

ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧاور و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺚﻋﺎﺑ نآ شزﻮﻣآ و ﺪﻨﻛ

ﺨﺑ ﻢﻈﻧ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ و ﻲﻧاور تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﺑ ﻲﺸ دﻮﺷ

،

نﺎﺠﻴﻫ شﺮﻳﺬﭘ و نﺪﻳد ﺢﺿاو ﻪﺑ ﺎﻫ

هﺪﻳﺪﭘ و يﺎﻫ

نﺎﻤﻫ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺎﻔﺗا ﻪﻛ رﻮﻃ

ﻲﻣ ق ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ،ﺪﻨﺘﻓا ﺪﻨﻛ

) ،نﺎﻳر و نواﺮﺑ 2003

(.

،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ نﺎﻣرد ﻦﻳا

ﺖﻣﻼﺳ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺪﻧاﻮﺗ

رﻮﻣا رد ﻲﺸﺨﺑ ﻢﻈﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻛ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ .

ﻦﻳا زا ﺮﻣا ﻦﻳا

ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﻛ ﺮﻈﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ

ﻪﻛ ﻓر ﻞﻳﺪﻌﺗ رد مدﺮﻣ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ و ﻲﻔﻨﻣ يﺎﻫرﺎﺘ

ﻔﻨﻣ رﺎﻜﻓا ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻲ

و ﺪﻳﺎﻤﻧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻪﺑ

ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺒﺜﻣ دﻮﺷ

) ﻦﻴﻜﻧﺎﺟ

،15

2007 ( ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ

ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻲﻣ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

زا ﻪﻠﻤﺟ

نﺎﻣرد يﺎﻫ ﻣ ﺆ ﺮﺛ ﺖﻬﺟ نﺎﻣرد تﻻﻼﺘﺧا فﺮﺼﻣ

،داﻮﻣ نﺎﻣرد ﺖﺳا ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻛ

ﺎﺑ فﺪﻫ شزﻮﻣآ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ

ﻣ ﺆ ﺮﺛ

،يﺮﻴﮔدﺎﻳ دﻮﺒﻬﺑ

ﻊﻧاﻮﻣ ﮕﻧا ﻲﺷﺰﻴ و ﻒﻴﻃ ﻊﻴﺳو يﺮﮕﻳد زا تﻼﺧاﺪﻣ

ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ فﺮﺼﻣ

،داﻮﻣ ﻚﻤﻛ ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ و

13 Shapiro & etal

14 Kabat-Zinn & etal

15 Junkin

(9)

189

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻲﻣ

دﻮﺧ دﺮﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻮﺠﻧﺎﻣرد سﺮﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺪﺳﺎﻨﺸﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫ

يﺎﻫ

و ﺪﻴﻔﻣ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﺮﻈﻧ زا ،ﺪﻨﻛ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻳد ﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا يﻮﻀﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻧزﺎﺳ ناﺮﮕ

ﺪﻨﻛ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و يرﺎﻜﻤﻫ )

،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻣﺮﻛ 1385

(.

ﻪﺒﻨﺟ زا رد ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ نﺎﻣرد ﻢﻬﻣ يﺎﻫ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ هوﺮﮔ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،ﻮﺠﻧﺎﻣرد

زا ﻲﻣ دﺎﻳ داﺮﻓا نﺎﺠﻴﻫ ﺎﺑ ﺪﻧﺮﻴﮔ

ﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻲﻔﻨﻣ رﺎﻜﻓا و

،هدﻮﻤﻧ ﻪﺑ ار ﻲﻨﻫذ ثداﻮﺣ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺖﺒﺜﻣ ترﻮﺻ

) ﺮﺠﻳﺎﻤﻟﻮﺑ رﺎﻜﻤﻫ و

1نا

، 2010 ( ﺮﮕﻳد ﻢﻬﻣ ﻪﺘﻜﻧ و

ﻲﻳﺎﻤﻧزﺎﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ نﺎﻣرد ﻪﻛ ﻦﻳا داﺮﻓا ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻧز رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻴﺷا ﻲﻨﻫذ ﻲﻣ

ﻪﻛ دﻮﺷ

نآ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ لﺮﺘﻨﻛ زا زا ﺮﻣا ﻦﻳا و ﺖﺳا جرﺎﺧ ﺎﻫ

ﻔﻨﺗ ﻖﻳﺮﻃ هداد شزﻮﻣآ ندﺮﻛ ﺮﻜﻓ و ﻖﻴﻤﻋ ﺲ

ﻲﻣ دﻮﺷ )

،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳز تﺎﺑﺎﻛ 1990

( . ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻫذ شزﻮﻣآ ﻦ

ﻲﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﻨﭼ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ،ﻲﺘﺒﺜﻣ يﺎﻫ

دﻮﺧ نادﺎﺘﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻮﺠﻧﺎﻣرد

.

ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا

ﻲـﻣ ،ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ زا ناﻮـﺗ

دﺮـﺑ مﺎـﻧ لﺮﺘﻨﻛ و ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ مﺪﻋ .

ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ اﺬﻟ ﺶﻫوﮋﭘ رد ددﺮﮔ

ﺮـﻳز دراﻮﻣ ﻲﺗآ يﺎﻫ

ﻞﻴﺒﻗ زا : نﺎﺴﻤﻫ ﺮﺗ زا لﺮـﺘﻨﻛ و ﺶﻳﺎـﻣزآ هوﺮﮔ ندﺮﻛ

ﻲﮔﮋﻳو ﺮﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

) ،تﻼﻴـﺼﺤﺗ ناﺰـﻴﻣ ،ﻦـﺳ

كﺮﺗ عﻮﻧ ،كﺮﺗ تﺎﻌﻓد ،فﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ ﻖﻓﻮﻣﺎـﻧ يﺎـﻫ

لﺎــﺳ داﺪــﻌﺗ ،ﻲــﻠﺒﻗ ،فﺮــﺼﻣ هﻮﻴــﺷ ،فﺮــﺼﻣ يﺎــﻫ

و نودﺎﺘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد راﺪﻘﻣ ،ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﺖﻴﻌﺿو ( ...

رد

دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .

،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ

گرﺰـﺑ يﺎـﻫ ﺮـﺗ

ﻲﻣ ﻮﺗ ﻢﻴﻤﻌﺗ ﺪﻧا يﺮﻳﺬﭘ

ﻪﺘﻓﺎﻳ ار ﺎﻫ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .

ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ اﺬﻟ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ددﺮﮔ

يﺎﻫ رﺎﻤـﺷ ﺎـﺑ هﺪﻨﻳآ

ﻲﻧدﻮﻣزآ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ دﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﺎﻫ

.

1 Bohlmeijer & etal

ﻊﺑﺎﻨﻣ

ﺪﻤﺣا ﻧﺎﺧ ﻴ

،ﺎﻬ . ح ر

؛ ﺋاﺮﻗ ﻲ م ،رﻮﭘ ﻏﺎﻨﭘ و

ﻲ

، ل .

) 1385 .(

» ﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﮕﺘﺴﺑاو ﻲ و

نﺎﻣرد ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ـ رﺎﺘﻓر ي ﮕﺘﺴﺑاو رد ﻲ

داﻮﻣ ﻪﺑ

ﻓا ﻴ ﻧﻮ ﻲ

«

اور ﻪﻠﺠﻣ

،

ن

ناور و ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ

ناﺮﻳا

، 12 ) 1 ( ، 3 - 8 .

ناور ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ رﻮﺷوﺮﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ

. ) 2007 .(

ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻤﺴﺟ يرﺎﻤﻴﺑ

م ﻪﻤﺟﺮﺗ ،

.

ﻚﻠﻣ رﻮﭘ . ) 1387 .(

اﺮﻬﺗ :ن تارﺎﺸﺘﻧا بآﺮﻬﺷ

.

،ﻲﻏﺎﺑد پ

. ) 1385

ﻲﻧﺎﻣرد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا

.(

هرﺎﻈﻧ ﺮﻜﻔﺗ سﺎﺳاﺮﺑ لﺎﻌﻓ و يا

يزﺎﺳ

هراﻮﺣﺮﻃ رد يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫ

دﻮﻋ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ

فﺮﺼﻣ ﻲﻧﻮﻴﻓا داﻮﻣ

يﺮﺘﻛد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ،

ناور ناور ﻮﺘﻴﺘﺴﻧا ،ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ

.

و ف ،يﺮﻫاﻮﺟ ؛ح ،ﻲﻧﺎﻳوﺎﻛ ه ،ﻲﻧاﺮﻴﺤﺑ

. ) 1384 .(

» ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻫذ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻧﺎﻣرد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﺸﺨﺑ ﺮﺛا ،ﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ شﺮﮕﻧ ،ﻲﻔﻨﻣ ﺪﻨﻳآدﻮﺧ رﺎﻜﻓا ﺶﻫﺎﻛ رد

باﺮﻄﺿا و ﻲﮔدﺮﺴﻓا :

يﺮﻴﮕﻴﭘ 60

زور ه

«

،

هزﺎﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

.

7 ) 1 (

، 49 - 59 .

هدازﻮﻜﻴﻧ ازﺮﻴﻣدﺮﻛ ع ،

. ا ) . 1388

ﻮﮕﻟا

.(

ﺑﺎﻳ ﻲ ﺘﺴﻳز ﻲ -

ﻧاور ﻲ - ﻮﻨﻌﻣ ي ﻦﻳوﺪﺗ و داﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو داﺮﻓا رد

اﺮﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي

بﺎﺗ ءﺎﻘﺗرا روآ

ي ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﺮﺑ

ﺖﻳاور ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ناور و ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺜﻣ ﺖﺒ ﺮﮕﻧ

،

ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺼﺼﺨﺗ يﺮﺘﻛد ﻪﻟﺎﺳر ﻃ

،ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒ ناور هﺪﻜﺸﻧاد

ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ و ﻲ

.

هﺪﺸﻧ پﺎﭼ .

غ ،ﻲﻣﺮﻛ .

؛ح ،ﻲﻳﻮﭽﻛ ؛ج ،ﻲﻠﻣﺎﻋ ؛م ،يﺮﻴﻣا ؛ر ع ،تدﺎﻌﺳ ؛ك ،ﻲﺳوﺪﻗ .

س ،ﻲﻳﻻﻮﺗ ؛ر .

ع و

ع ،ﻲﻋراز .

ا . ) 1385 .(

» ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ

لدﺮﺧ زﺎﮔ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ نازﺎﺒﻧﺎﺟ ﻲﻧاور

«

،

ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺐﻃ

،

8 ، ) 1 ( ، 1 - 7 .

(10)

ﻲﺒﻴﻘﻧ خ ، و ،يرﺎﻄﻋ ع

. ) 1381

ﺺﻴﺨﺸﺗ

.(

و نﺎﻣرد

دﺎﻴﺘﻋا

، نﺎﻬﻔﺻا : تارﺎﺸﺘﻧا هﺎﮕﺸﻧاد

مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ

نﺎﻬﻔﺻا .

Artino, Jr. A. R. (2008). Learning Online:

understanding academic success from a self- Regulated learning perspective, (Unpublished Doctoral Dissertation, Connecticut University).

Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical Psychology.

Science and Practice, 10, 125–143.

Bohlmeijer, E., Prenger, R., Taal, E., Cuijpers, P. (2010). The effects of mindfulness-based stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: A meta-analysis.

Journal of Psychosomatic Research, 68 (6): 539–544.

Booth, R.E., Corsi, K. F. & Mikulich- Gillbertson S. K. (2004). Factors associated with methadone maintenance treatment retention among street-recruited injection drug users. Drug Alcohol Dependence. 74 (2), 85-177.

Brown, K. W., Ryan, R. M., & Creswell, J.

D. (2007). Mindfulness: Theoretical foundations and evidence for its salutary effects. Psychological Inquiry, 18, 211–

237.

Brown, K.W. & Kasser, T. (2010). Are psychological and ecological well-being compatible? the role of values, mindfulness, and lifestyle. Social Indicators Research, 74, 349-368.

Carroll, K. M. & Onken, L. S. (2009).

Behavioral therapies for drug abuse. The American Journal of Psychiatry, 162, 1452-1461.

Duckworth, A. L., Grant, H., Loew, B., Oettingen, G., & Gollwitzer, P.M. (2011).

Self-regulation strategies improve self- discipline in adolescents: benefits of mental contrasting and implementation intentions.Educational psychology, 31 (1),

17-26.

Falkenstrom, F. (2010). Studying Mindfulness in experienced meditators: A Q u a s i - E x p e r i m e n t a l A p p r o a c h . Personality and Individual Differences, 48, 305-310.

Galanter, M. (2010). Innovations: alcohol &

drug abuse, spirituality in alcoholics anonymous, Psychiatric Services, 57,307- 309.

Gastfriend. D. R. (2009). When a substance use disorder is the cause of treatment resistance. In B.K. Pollak, H. Mark (Eds).

Challenges in clinical practice:

pharmacologic and psychosocial strategies. New York, Guildford press.

Hongyan, Z., Guixia, N., & Huiqing, T.

(2009). The research of metacognitive theory training on english self – efficacy.

International conference on computer technology and development.

Jacobson, B. N., & Viko, B. (2010). Effect of instruction in metacognitive self- assessment strategy on chemistry student's self- efficacy and achievement, Academia Arena, 2(11): 1-10.

Janina, G. Gallus, B. & Susa, R. (2010).

Intention to change drinking behavior in general practice pathients whit problematic drink and comorbid depression or anxiety. Alcohol &

Alcoholism. 40 (5), 394-400

Janson, L. A. & Jackson, H. J (2011). Early maladaptive schemasin personality disorder individuals. Journal of Personality Disorders, 18, 467-478.

Jantz, C. (2010). Self- regulation and online developmental student success. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 6(4): 852-857.

Junkin, S.E. (2007). Yoga and self-esteem:

exploring change in middle- age women.

MA Dissertation. Saskatoon, Canada;

University of Saskatchewan, pp. 42-46.

Kabat-Zinn, J., Massion, A.O, Kristeller, J., Peterson, L.G., Fletcher, K.E., Pbert, L.,