عضو زا کاردا ی
ت ربهر ی طبار و راسگتمدخ ۀ
امرس اب نآ ۀی
عامتجا ی
دروم(
علاطم ه زرواشک کناب : ی
)نادمه ناتسا
س ی سور ربنق
1ی ، ورپ ی ز ون ی د
2ی
1 . شناد ی
،را لعوب هاگشناد ی
س ی
،ان ا ،نادمه ی ار ن
2 . وجشناد ی سانشراک ی لعوب هاگشناد ،دشرا ی
س ی
،ان ا ،نادمه ی نار
4تفایرد خیرات(
50 / 50 / 4931 4شزیذپ خیرات ؛ 02
/ 50 / 4931 )
هدیکچ
سرزت فذَ ات زضاح صَيژپ ی
عضي سا کاردا ی
ت زثَر ی طتار ي راشگتمذخ ۀ
امزاس اات نآ ۀی
اامتجا ی ت شير وتاسا ٌذاض ااجوا ای
،ق
صًت یف ی مَ صَيژپ حزط ي گتست
ی عماج وتسا ۀ رامآ ی مامت لماض ی سرياطک کوات ناىکراک ی
مو شير سا ٌدافتاسا اات ٍاک دًت ٍاوً
گ ای ز ی
فداصت ی
ٍ ثط ا ی و وذض باختوا ی
ش اىتم ةس ،ٍ ثط زَ مجح ات 430
ٍت زفو وًمو ناًى ۀ رامآ ی ازت ی ازات وذوذاض باختوا ٍعلاطم ی
ريآدزاگ ی
ٌداد اَ
ی صسزپ يد سا ،صَيژپ ماو
ۀ زثَر دراذواتسا ی
امزس ي راشگتمذخ ۀی
امتجا ی
ٌداد وذض ٌدافتسا ااَ
ی ت ای ق امج سا اپ ريآ
ی اات
ٌدافتسا زو رامآ راشفا ی يSPSS LISREL ل ت
ی ل و وذوذض ات ی ج ل ت ی ل زثَر سا کاردا ٍک داد ناطو ی
ٍافلؤم ي راشگتمذخ ااَ
ی رد ،نآ
عضي ی ت تًلطم ًاتثسو ی ت ودراد رازق ی ه زثَر ی امزس ات راشگتمذخ ۀی
امتجا ی
، طتار ۀ ىعم ي تثثم ی راد ی ودراد دًجي
ناگصاودیلک
سرياطک کوات ،ناذمَ ناتسا ی
، زثَر ی امزس ،راشگتمذخ ۀی
امتجا ی .
ٜسٙؿ٤ٛ٘
َٛئؿٔ
، ٤اض :ٝٔب٘ب parviz.navidi43@gmail.com
:یپاچ اپاش 6071
- 2423
:یکینورتکلا اپاش 608X
- 2423
http://jscm.ut.ac.ir
همدقم ٜظٚطٔا
ٖبٔظبؾ بٞ
ف٥پ ٚ غ٤طؾ تاط٥٥غت سٞبق ٣ٙ٥ث
ط٤صپب٘
٠سیٙ٤اعی زیثبلض رسٙدیؿٞ ٍ٥یحٔ ضز ٢زب٤ظ
ضز تاط٥٥غت ٚ تبػلاَا ٢غِٛٛٙىت ـطدؿٌ ٚ ٝؼؾٛت ،٣٘بٟخ
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
ز٥ؼٕخ ٢ ٢ٚطی٥٘ ،٣دذبٙیق
ضبجػ ٝث رزؾا ٜزاز ضاطل تاط٥٥غت تّل ضز اض ٣٘بؿ٘ا
ٟٓٔ ،طٍ٤ز ت ضز ٣دثبلض ز٤عٔ ٗ٤طت
ٖبٔظبیؾ بیٞ
،
ٝف٥ظٚ ٚ ٝدر٥ٍ٘اطث ،سٟؼدٔ ٖبٙوضبو ؼبٙق
سٙدیؿٞ
ؼبیجػ ،ضٛیپ 1881 ،ٖاطیٍ٤ز ٚ ٣ّلٛیٔ ؛ 1888
ر)
٣ث ١٤بٔطؾ ٚ ـظضابث ُٔبػ ،طٞبٔ ٚ ٍ٤اطق سخاٚ ٣٘بؿ٘ا ٢ٚط٥٘
ٖبٔظبؾ ١ؼؾٛت ٚ سقض ٢اطث ٖب٤بپ بیٞ
يضعث ٚ ٣ّنا ٚ ٗ٤طت
ُٔبػ ٚ ٝ٤بٔطؾ ٗ٤طت طٞ
ٖآ زیطك٥پ ٢اطث ضٛكو زؾا
ٚ ٢زبثآطه٘ ٢ضب٥درث
،ٖاطٍ٤ز 1888
ٖبُّؾ ؛ ،ٖاطٍ٤ز ٚ ٜزاظ 1891
؛
Mayer, 2008
ر)
ٝخٛت ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ْب٘ ٝث ٢طٍ٤ز ١٤بٔطؾ ٝث ،٢زبهدلا ٚ ٣ِبٔ ،٣٘بؿ٘ا ٢ٚط٥٘ ضبٙو ضز ٜظٚطٔا ٣ٔ
ٝث ،ٝىجق ه٤ ٖب٥ٔ تبَبجتضا ٚ س٘ٛ٥پ ٝث ْٟٛفٔ ٗ٤ا رزٛق ث ٣ؼجٙٔ ٖاٛٙػ
بیث ٝیو زضاز ٜضبیقا ـظضاب
بًػا فاسٞا كمحت تجؾ ،ُثبمدٔ زبٕدػا ٚ بٞضبدٙٞ كّذ یٔ
٣ زٛیق ٗی٤ا ضز ٣ػبیٕدخا ٠غاٚ زٛیخٚ ر
ٍیثاٚض ١ىجیق ضز ٚ زؿ٥٘ ٢زطی ٚ ٣هرق ٣٤اضاز غثبٙٔ ٗ٤ا ٝو زضاز س٥وأت زم٥مح ٗ٤ا طث ،ت٥وطت ضاطل زضاز ،ٖاطٍ٤ز ٚ ٣٘اضز 1887
ر)
ٝث ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ْٟٛفٔ
فٔ ٖاٛٙػ ٢ضب٥یؿث ضز ضاصٌط٥ثأت ٚ ٣ػبٕدخا ّْٛػ ضز ٢سؼثسٙچ ٣ٟٔٛ
ظا
ٜظٛح بٞ
ٝیث ؛زیؾا ٝیدیب٤ ٜػی٤ٚ ٜبٍ٤بخ ع٥٘ ٝؼؾٛت بث ٍجتطٔ ٗدٔ ضز ٚ زؾا ٜسق حطُٔ ٝؼٔبخ ٢
ٌٝ٘ٛ
ا ٝؼؾٛت ٠سقزٛمفٔ ١مّح اض ٖآ ٣ذطث ٝو ٢
ٔ ٣
٘از
ٙ س ١٤بٔطیؾ ظا ٝیو ٢زاطییا ٝو َلاسدؾا ٗ٤ا بث ر
بٕت ،س٘ضازضٛذطث ٖاٚاطی ٣ػبٕدخا ضز زوطیق ٚ طتزبیق ٚ ِٓبیؾ ٣ٌس٘ظ ٝث ٢طدك٥ث ُ٤
ِبؼی ی٥ ز بیٞ
٢
س٘ضاز غٔاٛخ ضز ٣ػبٕدخا ٚ سحٛٔ
ٖاطٍ٤ز ، 1887
؛
et al., 2011
ر)Weil
ٝ٤طظ٘ رزؾا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ،٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ زبد٤ا ضز طثؤٔ ُٔاٛػ ظا ٣ى٤ ز٤ط٤سیٔ ٖاظازطپ
زؿ٥ث ٖطل ،ٖبٔظبؾ ٚ اض ٓى٤ٚ
ٖبٔظبؾ ٢طجٞض ٖطل
ٔ ٣ سٙ٘از
ٖآ زبمدػا ر ،٢طیجٞض ٝیو زیؾا ٗ٤ا طث بٞ
ز٥میٛٔ ٣ّنا ُٔبػ ٖبٔظبیؾ
بیٞ
زیؾا ٢ظٚطیٔا ١یؼٔبخ ٚ ،ٖاطیٍ٤ز ٚ ٢سی٘ٚلال
1891 ٚ ٖلازضا ؛
،ٖاطٍ٤ز 1891
؛
Washington & Field, 2006; Fridell, et al., 2009
ر)
،٢طجٞض لٛهذضز
ٚض ٤ بٞزطى ٝیث ٝو ٣٤بٞزطى٤ٚض ظا ٣ى٤ رزؾا ٜسق ٝئاضا ٣ٌ٘ٛبٌ٘ٛ ٢ ٌظبیت
٣
تحبن ٝخٛت زضٛٔ
ٝیث ٝخٛت بث ،ٗ٤اطثبٙث رزؾا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ،ٝدیطٌ ضاطل ز٤ط٤سٔ ٜظٛح ٖاطظ٘
ضٛئت ٢ بٞ
ٝیث ٝخٛت بث ٚ غٔبخ ٜبٌس٤ز ظا زؾا ٖآ طث ٣ؼؾ ،س٤سخ ٢بٍِٞٛا ضز ٢طجٞض ٢ ٝیجٙخ
بیٞ
٢
س٥فٔ
ضٛئت ٢ بٞ
٢اطث س٤سخ ٣٤ٍِٛا ٣یطؼٔ ٝث ٗ٥ك٥پ ٢
ٖبٔظبؾ بٞ
٢ ضاعٞ
ا ٝیو زٛیق ٝیدذازطپ ْٛؾ ٠ ظ
ٝدؿ٤طٍ٘ ٢طجٞض ٠س٤سپ ٝث ،٢سؼثسٙچ ٚ قلاذ ١٤ٚاظ سقبث
،٣ؾٚٚبَ
1898 ر)
ضز ٣٘بؿ٘ا ُٔبػ ٝث ٝخٛت
ٖبٔظبؾ بٞ
عٌ
٤
ٝٙ
ا
ٝث ٝو زؾا ٢ ٚ ٣٘بیؿ٘ا غثبٙٔ ز٤ط٤سٔ ّٓػ ضز ٣ٌظبت
ٖاٚض ةبرد٘ا ٢ضبٔآ ١ؼٔبخ رزؾا ٜسق ٝخٛت ٖآ ٝث ٣ؾبٙق ٖبدیؾا ٢ظضٚبیكو هی٘بث ٖبیٙوضبو ،ٜسیق
٤ا زّػ رسٙدؿٞ ٖاسٕٞ
بیث ٣ى٘بیث ٓدیؿ٥ؾ ُیٔبؼت ٚ ٌبیجتضا ٝیو زٛث ضاٛدؾا ؼبؾا ٗ٤ا طث ةبرد٘ا ٗ
ط٤بؾ ٚ ٣ِبٔ ٖب٥ٔبح ،٣نٛهذ فرث ،زِٚز ٖٛچٕٞ ٣فّدرٔ ُٔاٛػ ه٘بث
بٞ
ٗ٥ث ٢ ٚ ٣ِّّٕا
ٟٓٔ
طت
ٚ ٣ؾب٥ؾ ،٢زبهدلا ،٣ػبٕدخا ُٔاٛػ ٕٝٞ ظا زؾز ٣ٍٕٞ ٣ٍٙٞطی
ٝث ٓٞ زؾز
ٜزاز سی٘ا ٣یُ٥حٔ بیت
دؿ٥ؾ ٗ٤ا ٢اطث اض َٓلاتطپ رسٙٙو زبد٤ا ٓ
٢زب٤ظ زٚسح بت اض ٣ى٘بث ١ػٕٛدٔ ،ه٘بث ضز َبؼی ٣٘بؿ٘ا غثبٙٔ ٢ٚط٥٘ بث سٕٙ٘اٛت ٣٘بٔظبؾ زبد٤ا ٣ٔ زظیبحٔ ٣ُ٥حٔ تاط٥٥غت طثاطث ضز ظا ٣ى٤ ع٥٘ ُثبمٔ ضز رسٙو
ٚ ٤ یٌػ ٣ بیٞ
٢ ٖبٔظبیؾ بیٞ
كییٛٔ ٢
ز٤ط٤سٔ ،٢ظٚطٔا اضاز
٣٤ بٞ
ٚ بٔطؾ ٤
ٝ بٞ
ضز زٛیخٛٔ میذ ٝیو زؾا زٛذ زٟٛكٔب٘ ٢ ضز ٝیٙ٥ٔظ ٗی٤ا
ٖبٔظبؾ بٞ
ٚ ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٝیث ٗدذازطیپ ،ٝید٥د٘ ضز رزؾا ؼّٕٛٔ ٚ ؼٛؿحٔ ًلأبو ضٛكو ٢
،ٖبٙوضبو ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ
ٔ ٣ س٘اٛت ٝو سقبث ٣ٕٟٔ ُئبؿٔ ظا
ٖبٔظبؾ بٞ
٣جیؾبٙٔ ٢بٞضبوٚظبیؾ سی٤بث
بث ٝواطچ ؛سٙك٤سٙ٥ث ٖآ ١ؼؾٛت ٢اطث ؼِبُٔ
ك٥لز ١
ٚ ٖبٔظبؾ ضز ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض طت ٣مّت ٟٓٔ بث
ٖزطو
٣ٔ ف٤اعیا ٖبٙوضبو ٣٤اضبو ٚ ٣كرثطثا ،ٖبٙوضبو ضز ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ طنبٙػ ،ز٤بٟ٘ ضز ع٥٘ ٗ٤ا رسثب٤
٣ٔ ف٤اعیا اض ٝؼٔبخ ٢س٥ِٛت ٖاٛت رزضاز ٣پ ضز اض ٣٘بٍٕٞ ١ؼؾٛت ٚ ٜبیض ٚ سٞز
٣٤بیؾبٙق بیث ٣٘بیؿ٘ا غثبیٙٔ ١ؼؾٛت طث عوطٕت زسن ضز ،طيبح فٞٚػپ زطو ٖاٛٙػ س٤بث ُیٔاٛػ
١٤بٔطیؾ ،تبیم٥محت ظا ٢ضب٥یؿث ضز رزیؾا ضاعٍدٔسیذ ٢طجٞض ٛتطپ ضز ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ طث ضاصٌطثا
ٝث ٣ػبٕدخا ٚ ٣ّنا ُٔبػ ٝثبثٔ
طثؤٔ
زیؾا ٜسق ٣ؾضطث ٣٘بؿ٘ا ٢ٚط٥٘ زطىّٕػ ٚ ٣ٞزظبث ف٤اعیا طث
س٥وأت ْٟٛفٔ ٗ٤ا طث ضاصٌطثا ُٔاٛػ ٣ؾضطث ز٥ٕٞا ٝث تبؼِبُٔ ٚ
ٜزطو س٘ا ٤بیؾبٙق ٝیواطچ ؛ ُیٔاٛػ ٣
٣٘بٔظبؾ تبؼِبُٔ ٢بدؾاض ضز ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ طث ضاصٌطثا
ٔ ٣ س٘اٛت ٣ٔبٌ
طثؤٔ
زذبٙیق بت زٛق غلاٚ
رززطٌ ٓٞاطی لٛهذ ٗ٤ا ضز ٣ثطدت ٚ ٢طظ٘ ف٘از ٚ ٣ّػ ٢بدیؾاض ضز زیؾا زسین ضز طيبح فٞٚػپ ،ٟٓٔ ٗ٤ا ٓلض فٞٚػیپ
بیٞ
ٝدیقصٌ ضز ٝیو ٣٤
ضٛن ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض لٛهذضز ٕٗي ،زؾا ٝدیطٌ ت
أت ٥٤ س ٤
ٝدیب بٞ
ضز ٖآ ٢
طث ٝو ٣٤بًی ٚ ٍ٤اطق ه٘بث
بٞ
٢طیجٞض ٗ٥یث ٍیثاٚض ٣٤بیؾبٙق ٝیث ،زیؾا ٓوبیح ضٛیكو ٣یدِٚز ٢
ؼبیؿحا ضٛوصیٔ ٢ضبیٔآ ١یؼٔبخ ضز ٣یكٞٚػپ غیّذ ٝواطچ ؛زظازطپث ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٚ ضاعٍدٔسذ
ٔ ٣ زٛق حطُٔ ُئبؿٔ ٝث ٝخٛت بث ر دؾبپ َبج٘ز ٝث فٞٚػپ ٗ٤ا ،ٜسق
ٌٛ
بی٤آ ٝو زؾا فؾطپ ٗ٤ا ٝث ٣٤
٣ٙؼٔ ١ُثاض ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث
؟زضاز زٛخٚ ٢ضاز
صهوضپ یزظن ینابم راشگتمدخ یزبهر ظا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٢ضٛئت ضٛئت
٢ بٞ
ٖطیل ضز اض ٢طیجٞض هجیؾ ٚ ُىیق ٚ زؾا ُٔبىت َبح ضز ٢
ٜزاز ضاطل ط٥ثأت زحت طيبح زؾا
،ٖاضبىٕٞ ٚ ٢سٕحٔ
1891 ر٘ ر)
ٗ٥دؿ
،ضبث
ٗ٤طٌ
ظا ف٥ِ
٢ضٛیئت
٢طجٞض
ٜزبفدؾا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض رزطو
ضاعٍدٔسذ بث
ؽح ٣ؼ٥جَ
٢زطی ظبلآ
ٔ ٣ زٛق
؛ ٣ٙؼ٤ ٢زطی
ٝو
ُ٤بٕت ٣تاش
ٝث زٔسذ رزضاز
ٗ٤ا ةبرد٘ا زطی ،ٝ٘بٞبٌآ اض
قبدكٔ
یٔ
٣ سیٙو بیت ٖاطیٍ٤ز اض ز٤اسیٞ
رسیٙو
٣٘بٔظ
ٝو
ٝث زاطیا
ٝئاضا زٔسذ
ٔ ٣ زٛق
،
ٖآ بٞ
بث زیب٤ضز زٔسذ
ِٓبؾ
،طت
،طتسٙٔزطذ طتزاظآ
ٚ
ُمدؿٔ
طت
٣ٔ
س٘ٛق
ٚ ٣دح زؾٚز س٘ضاز
ٖبقزٛذ
ٓٞ
ضاعٍدٔسذ س٘ٛیق
٣یّل ،ٖاطیٍ٤ز ٚ ضٛیپ 1888
٣فیؾٛ٤ ؛
،ٖاطٍ٤ز ٚ ٢زبثآس٥ؼؾ 1889
،ٖاطٍ٤ز ٚ ٖلازضا ؛ 1891
؛
Andersen, 2009 Andre & Lantu, 2014;
ر)
ثا ضز س٤بث ضاعٍدٔسذ طجٞض ،ف٥ِ ٗ٤طٌ ١دفٌ ؼبؾاطث ٝث اسد
٘٥ بٞظب ١یف٥ظٚ رسیٙو ٝیخٛت ٖاطٍ٤ز ٢
بیت سیٞسث اض ٖبیىٔا ٗ٤ا ٖب٘آ ٝث ٚ س٘اضٚطپث اض ٖبٙوضبو فٙٔ ٚ ـٛٞ ٝو زؾا ٖآ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
ّثبل ٥ ز بٞ
زطیىّٕػ طث تضبظ٘ ـٚض بث ٢طجٞض ٠ٛ٥ق ٗ٤ا رسٙ٘بؾض ضٟٛظ ٝث َبٕو سح ضز اض ف٤ٛذ ٢ ز٥ؼلٛٔ زبد٤ا رزؾا ُثبمت ٚ زبًت ضز
«
ٜس٘طث
ٜس٘طث–
» تجؾ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ضز
ٔ ٣ زٛق سؼث زاطیا
ٜس٘طث ؼبؿحا ضبو ْبٕتا ظا
ٖسق سٙٙو ،٣٘بٟفناطه٘
1889 ؛
Freeman, 2004
ر)
طظ٘
٤
ٝ بٞ
ٗ٤ابیث ؛سی٘زٛث ٜسیق ٗ٤ٚسیت زی٥ّٔبػ ٢بیٙجٔ طث ٢طجٞض ٣دٙؾ ٢ ٢طیجٞض ١ی٤طظ٘ ،َبیح
ٜزبٟ٘ ٖب٥ٙث ز٥ٔزبذ ٢ضٛئت ؼبؾاطث ضاعٍدٔسذ سق
٣ّل ،ٖاضبىٕٞ ٚ ضٛپ 1888
ر) ،ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
ٝ٤طظ٘
٢ا ٌطیق بیٟٙت زٔسیذ رزیؾا ٢طجٞض ٢زٛخٚ زّػ زٔسذ ،ؼبؾا ٗ٤ا طث رزؾا ضٛحٔٚط٥پ
ؼأض ضز ٢ضٛحٔ ُٔبػ ٚ ٢طجٞض ز٤بل ٝىّث ؛زؿ٥٘ ٢طجٞض
ٖبٔظبؾ بٞ
زؾا كیٛٔ ٢ ٚ ٣ِٟا فئبذ
،ٖاطٍ٤ز 1888
Russell & Stone, 2002; Stonen, et al., 2003; Yoshida et al., 2014;
ر)
س٘سمدؼٔ ٖاطٍكٞٚػپ ،سق ٝدفٌ ٝچ٘آ ؼبؾا طث
ٖبٔظبؾ بٞ
٣یٔ ُ٥ىیكت ٜسیٙ٤آ ضز ٝیو ٣٤ ،س٘ٛیق
ٝىجق ا ،٢
ٝقٛذ ا
ٜٚطٌ ،٢
ٝث ،زٛث سٙٞاٛذ رررٚ ٣ؿ٤طتبٔ ،ٜضٛظٙٔسٙچ ٢بٞ
عخ
ٖبٔظبؾ بٞ
ْطیٞ ٢ ٝیٌ٘ٛ
ضز ٖآ ٢طجٞض ٝو ؼأض
ضاطل ٗ٥٤بپ ضز زاطیا ٚ ْطٞ
ٔ ٣
ٌ ٥ س٘ط ٣٘بٔظبیؾ ْطیٞ ،ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ضز ر
ؼٔ
زؾا ؼٛى
Dennis, 2004
؛
Su Song & Yong Lee, 2009
ةلا ٜبٌسی٤ز ظا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ر)
1
1999
ٜظاس٘ا ٝفِؤٔ فق ك٤طَ ظا ) ٢ط٥ٌ
ٔ ٣ زٛق تضبجػ ٝو ا
:ظا س٘
شسرا :دازفا هب نداد زٔسذ ،زاطیا ٝث زبمدػا ٢بٙؼٔ ٝث1
ٝث ٖزطو
٘٥ بیٞظب ٚ زٛیذ ظا ُیجل زاطییا ٢
ـٌٛ ٚ ـط٤صپ تٚبًل ٖٚسث ٖزاز
رزؾا
:دازفا ةعسًت
ٓٞاطی ٢بٙؼٔ ٝث8
ٖزطو زینطی بیٞ
ٖبیك٘ ،سیقض ٚ ٢ط٥ٌزبی٤ ٢اطیث ٣٤ ضبیدیض ٖزاز
رزؾا ت٥لطت ٚ ك٤ٛكت ك٤طَ ظا ٖاطٍ٤ز ز٤ٛمت ٚ تؾبٙٔ
:هواتسيد طباير یرازقزب ٖاطیٍ٤ز بیث ٝ٘اضبىٕٞ ٖزطوضبو ،٢ٛل ٣هرق ٍثاٚض زبد٤ا ٢بٙؼٔ ٝث4
ُئبل ـظضا ٚ ٝث ٖسق
تٚبفت بٞ
زؾا ٖاطٍ٤ز ٢ ر
ناشو :دامتعا نداد دؾبپ ٢بٙؼٔ ٝث5
ٚ زلاسن ظفح ٚ ٖاطٍ٤ز ظا ٢ط٥ٌزب٤ ٝث ُ٤بٕت ،زاطیا ٝث ٣٤ٌٛ
٣ٔ ٝچ٘آ ٝث ٝو ٣٘اطجٞض رزؾا زبٕدػا ُٕػ سٙ٤ٌٛ
ٔ ٣ سٙٙو زبد٤ا اض زبٕدػا ٝو سٙدؿٞ ٣٘اطجٞض ، یٔ
٣ سیٙٙو ر
ا ز٥ّثبل ف٤اعیا تجؾ ،ٖاطٍ٤ز ظا زاز ٖٚضز زیب٤ضز ٝث ٢طجٞض ُ٤بٕت ٚ ٝللاػ زبٕدػ
ٔ ٣ ززطٌ
ر
1. laub
2. values people 3. develops people
4. establish friendly relations 5. Show confidence
مهازف :یزبهر ةىیمس ندزک ف٥پ 1
ٚ ضبىدثا ،ٜسٙ٤آ ٣ٙ٥ث ٗیقٚض ٚ ٣ٙ٤طیآضبیو
ٝیث فاسیٞا ٗدذبیؾ
رزؾا ٜٚطٌ ٢بًػا :یزبهر هتشاذگ کازتشا هب ٚ تضسییل ٓ٥ٟیؿت ،نطدكییٔ فٙی٥ث ُ٥ٟیؿت زبدی٤ا ٢بٙؼیٔ ٝیث1
٣٤ب٘اٛت ٢بمتضا ٚ نطدكٔ ز٥ؼلٛٔ ٚ َطدٙو
ٞ ٖاطٍ٤ز ٢ب زؾا
،٢ضلابؾ 1889
،ٖاطیٍ٤ز ٚ ٢س٘ٚلال ،
1891 ٢س٥ػ ؛ ،ٖاطٍ٤ز ٚ ضٛپ 1891
؛
;Winston, 2004 laub, 2009
ر)
زٔسییذ ١فییؿّی طییث ضاعٍدٔسییذ ٢طییجٞض ،ضاعٍدٔسییذ ٖاطییجٞض ٚ زییؾا ٜسییق ضاٛدییؾا ٣٘بییؾض
،٢ضبىٕٞ ١٥حٚض ،ُثبمدٔ زبٕدػا ،٢ظبؾسٕٙ٘اٛت اطی ٢بیٞضبدیض
یكم٘
٣ ،)٣٘بٔظبیؾ ٢س٘ٚطٟیق ضبیدیض
ـظضا ٚ ٣للاذا ٠زبفدؾا زٔسذ
ح٥خطت ٖبٔظبؾ ضز ٢طٍ٤ز ع٥چ طٞ ٝث ،ٖاٚط٥پ ٝث اض ٣٘بؾض
ٔ ٣ سیٙٞز
٣ّل ،ٖاطٍ٤ز ٚ ضٛپ 1888
ر)
یعامتجا ۀیامزس بٔطؾ ١٤ ػبٕدخا ٣
ٙدجٔ ًبتسٕػ ٣
یٍٙٞطی ُیٔاٛػ طث ٣
ػبیٕدخا ٚ ٣
،بٞسی٘ٛ٥پ ٌٖٛبیٌ٘ٛ ٜٛیخٚ رزیؾا
ٚ ُثبمدٔ زبٕدػا ،٢ضبىٕٞ
ٝىجق ٢بًػا ٖب٥ٔ تبَبجتضا
، تجؾ
ًػا فاسٞا كمحت
ٔ ب ٣ زٛیق ر زٛیخٚ
٤بٔطییؾ ١ ٜطیٟث ٢اطث ٣جؾبٙٔ طدؿث ،٣ػبٕدخا ٤بٔطیؾ ٢ضٚ
١ ٚ زیؾا ٣یى٤ع٥ی ٚ ٢زبیهدلا ٚ ٣٘بیؿ٘ا
ؽىػطث
، زٛج٘
ٖآ بٔطؾ ط٤بؾ ٣كرثطثا ، ٤
ٝ بٞ
ٔ ٣فدٙٔ ٝؼؾٛت ٝث ٣ثب٥دؾز ضز اض ٣
سٙو ر
ٝث ْٟٛفٔ ٗ٤ا ـط٤صپ ػٛ٘ ٖاٛٙػ
٣ ؼؾٛت ٖلاو ز٤ط٤سٔ حُؾ ضز ٝ٤بٔطؾ ١
بٞضٛكو
، ٢سی٤سخ زذبٙق ظا
ٓدؿ٥ؾ ٢زبهدلا ٢بٞ
- زبد٤ا ٣ػبٕدخا ٣ٔ
سٙو ٢ضبی٤ ٝؼیؾٛت زٕؾ ٝث ٝؼٔبخ طدٟث ز٤اسٞ ضز اض ٖازطٕدِٚز ٚ
٣ٔ
س٘بیؾض
(Mohan, et al., 2005; Schultz, et al., 2008)
ر ٣ػبیٕدخا ١٤بٔطیؾ ظا
ٚ ٤ یٌػ ٣ بیٞ
٢ ٖبٔظبیؾ بیٞ
٢
٣یطؼٔ ُثبمدٔ زٛؾ ٢اطث ٢ضبىٕٞ ٚ ٣ٍٙٞبٕٞ ُ٥ٟؿت ٢اطث ٝو زؾا ٣ػبٕدخا ـضٚطیپ ضز ٝیو زیؾا ٜسق
٣ٔ غلاٚ طثؤٔ ٣ػبٕدخا زوضبكٔ ف٤اعیا ٚ ٝؼٔبخ زٛق
Araya, et al., 2006
؛
Carpiano, 2008
ر)
1. Provides Leadership
2. Shares Leadership
ٝث ٝ٤بٔطؾ ٗ٤ا ،٣یً٥ی ٚ ٣یٟ٥می زؾا ٜسق ٝدذبٙق ٣ػبٕدخا ٢بٞزضز ٢ٚضاسقٛ٘ ٖاٛٙػ
1886 )
بفدیؾا بیث ٝیو بٙؼٔ ٗ٤ا ٝث زؾا ضازضٛذطث ٢سِٛٔ زٛذ ٚ ٣٤اظززٛذ ٣ٌػ٤ٚ ظا ٝو ،ٖآ ظا تیؾبٙٔ ٜز
ٓٞاطی ٖآ ز٤ٛمت ٚ س٥ِٛت ٢اطث ٝٙ٥ٔظ
ٔ ٣ زٛق ٝیث ز٤ط٤سیٔ ُیثبل ٣ػبیٕدخا سی٥ِٛت ٣ػٛی٘ ،غیلاٚضز ر
ةبؿح
ٔ ٣ آ٤ س ،ٖاطٍ٤ز ٚ اس٥حٚ
1888 ،٣٤بٟٙت ٗؿحِاٛثا ٚ ٣تطًح ؛ 1888
ر)
ٜس٤ز ٢زٕٛػ ٚ ٣میا ُىق ٚز ٝث ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ،ز٤ط٤سٔ ٖٛدٔ ضز
ٔ ٣ زٛق ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ر
،٣میا
ٜٚطٌ ٚ زاطیا ٖب٥ٔ ٍثاٚض ظا ٣قب٘
بٞ
ضز زوضبیكٔ ُىیق ضز ٝیو زؾا ٝىجیق
بیٞ
٣ػبیٕدخا ٢
ٗ٥ث زبٕدػا حُؾ ٚ ٣ٕؾض ٣ّدت ٢زطی
ٔ ٣ ٤ سثب ٌبیجتضا ظا ٣یقب٘ ٢زٛیٕػ ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ر ٚ زاطییا
ٜٚطٌ
بث بٞ
تضسل بٞ
،فّدرٔ ٢ ٚ غثبٙٔ
ؼلٛٔ
٥ ز بٞ
اض ْزطیٔ زٔلایؾ َٚا ١خضز ٝو زؾا ٣ػبٕدخا ٢
ط٥ثأت زحت ضاطل
یٔ
٣ سیٞز
ٚ ُٔبیق مذبیق بیٞ
زیؾا زاطییا زٔلایؾ ف٥ینٛت ٢اطیث ٢ضبیدیض ٢
Engstrom, et al., 2008; Borgonovi, 2010
ر)
ز٤بٟ٘ ضز
ٔ ٣
ٖاٛت ،زبیٕدػا طی٥ظ٘ ٣ػبیٕدخا ٖبٔظبیؾ ٌٖٛبیٌ٘ٛ ٜٛیخٚ ،٣ػبیٕدخا ١٤بٔطؾ زفٌ
ٚ بٞضبدٙٞ
ٝىجق بٞ
ٝو زؾا ٢
ٔ ٣ سٙ٘اٛت ٔبخ ٣٤اضبیو ،ًٙٞبٕٞ تبٔاسلا ُ٥ٟؿت بث اض ٖبٔظبیؾ ٚ ٝیؼ
سیٙٞز زٛجٟث ٚ بی٥وظا
،٢زبیثآظٚط٥ی 1887
؛
Fujisawa, et al., 2009
زطیى٤ٚض بیث زی٥ج٘ ٚ َبیقٌٛ ر)
،٣٘بٔظبؾ
ٝجٙخ بٞ
٢بخ ٝمجَ ٝؾ ضز اض ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ فّدرٔ ٢
ٔ ٣ سٙٞز ٗی٤ا ح٥یيٛت ٝث ط٤ظ ضز ر
ٝجٙخ ٣ٔ بٞ
رٓ٤ظازطپ :یراتخاس زصىع ؼبٕت ٢ضبو ٢ٍِٛا ٝث طهٙػ ٗ٤ا
ٗ٥ث ٢بٞ
بث طهٙػ ٗ٤ا ضز بٔ رزضاز ٜضبقا زاطیا
ٝجٙخ بٞ
ُ٥جل ظا ٣٤ ٍثاٚض
ٝىجق ا ٢سٙثطى٥پ ،زاطیا ٗ٥ث ٢
ٝىجق ا
ٝثٚض تؾبٙٔ ٖبٔظبؾ ٚ ٢ ٣ٔ ٚض
رٓ٤ٛق
:یتخاىش زصىع
ٓٞاطی ٝو زضاز ٜضبقا ٣ؼثبٙٔ ٝث طهٙػ ٗ٤ا ٚ بٞط٥یؿفت ٚ بیٞط٥جؼت ،طٞبیظٔ ٠سیٙٙو
ٓدؿ٥ؾ
ٜٚطٌ ٖب٥ٔ ضز نطدكٔ ٣٘بؼٔ ٢بٞ
رزؾا بٞ
ٝجٙخ بث طهٙػ ٗ٤ا ضز ٢بٞسیو ٚ ٖبثظ ُ٥جل ظا ٣٤بٞ
ٖبدؾاز ٚ نطدكٔ
ٝثٚض نطدكٔ ٢بٞ
٣ٔ ٚض رٓ٤ٛق
هطبار زصىع ف٥پ ؼبؾا طث ٖبٔظبؾ ٢بًػا ٗ٥ث ٣هرق ٍثاٚض ٝث زضاز ٜضبقا طهٙػ ٗ٤ا:یا
وطی ٣٤بیٞ
ٝدقاز ٝدقصٌ تلأبؼت ١٤بپ طث ٗٞش ضز ٝو
ٝجٙخ بث ،طهٙػ ٗ٤ا ضز رس٘ا
ُ٥جل ظا ٢بٞ
ٕدػا تاضبیظد٘ا ،بیٞضبدٙٞ ،زب
ٝثٚض ز٤ٛٞٚ تبٔاعِاٚ
٣ٔ ٚض
ٓ٤ٛق چ٥ّل ٣ِ
ٚ ،٣ىجكٔ
1885
؛
Brune & Bossert, 2009
ر)
صهوضپ یبزجت ینابم تضٛن تبؼِبُٔ
زذبٙیق ٚ ٣٤بیؾبٙق ٢اطیث ـلایت ٕٗیي ،ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٠ظٛیح ضز ٝدیطٌ
ٝفِؤٔ
بٞ
٣یؾضطث ٝیث ،لٛیهذ ٗی٤ا ضز ٣یثطدت ٚ ٢طیظ٘ ةٛچضبیچ ١ئاضا ٚ ٖآ ٢ ٢طیجٞض ١یُثاض
ط٤بؾ بث ضاعٍدٔسذ غدٔ
٥ بٞط ٜسٞبیكٔ ،ٗ٥یث ٗی٤ا ضز رزیؾا ٝیدذازطپ ٖبٔظبیؾ ٚ ٖبیٙوضبو بث ٍجتطٔ ٢
ٔ ٣ زٛق ضز طدك٥ث تبؼِبُٔ ف٥َ
ٜظٛح بٞ
ضز رزضاز ضاطیل ٣٘بٔظبیؾ ضبیدیض ٚ ٣٘بؿ٘ا غثبٙٔ ز٤ط٤سٔ ٢
،ُ٤ش
ٝنلاذ ا تضٛن تبؼِبُٔ ظا ٢ ٢بدؾاض ضز ٝدیطٌ
غدٔ
٥ بٞط ؾا ٜسق ٝئاضا فٞٚػپ ٢ رز
ليذج 1 ترًص تاعلاطم جیاتو ٍصلاخ . یاتسار رد ٍتفرگ
غتم ی اَر شَيژپ ی
ف٤زض كمحٔ
ك٥محت ح٤بد٘
ٚ ٢زبثآس٥ؼؾ ٣فؾٛ٤ 1 ٖاضبىٕٞ
1888 ) ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ١ُثاض ٖبٙوضبو ٢ضبو ٣ٌس٘ظ ز٥ف٥و ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ٢ضاز
رزضاز زٛخٚ
1 ٣ّل ٖاضبىٕٞ ضٛپ 1888
)
ٕدػا ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ١ُثاض ٣٘بٔظبؾ زب
رزضاز زٛخٚ ٢ضاز
8 ضلابؾ
٢ 1889 ) رزؾا ضاصٌطثا ٖبٙوضبو ٣٘بٔظبؾ سٟؼت طث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
ٖاضبىٕٞ ٚ ٢س٘ٚلال 4 1891 )
ٝفِؤٔ
بٞ
ٝث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٢ ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ضَٛ
٢س٘ٚطٟق ضبدیض زبؼثا ٢ضاز
ف٥پ اض ٣٘بٔظبؾ ٣ٔ ٣ٙ٥ث
رسٙٙو
5 ٢س٥ػ ضٛپ 1891 ) رزؾا ضاصٌطثا ٖبٙوضبو ز٥للاذ ضز ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
ٗ٥ؿح 6 ،٢بپٛٞآ ٚ ضٛپ
1891 ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ١ُثاض ٣٘بٔظبؾ ٣ٙ٤طیآضبو ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث )
رزضاز زٛخٚ ٢ضاز
7 ٖاضبىٕٞ ٚ ٢ظاطذ 1891
٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ١ُثاض ٖبٙوضبو ٣ّغق ز٤بيض ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ) زٛخٚ ٢ضاز
رزضاز
8 ضا ٖاضبىٕٞ ٚ ٖلاز 1891
٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ١ُثاض ٣دذبٙق ٢ظبؾسٕٙ٘اٛت ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ) زٛخٚ ٢ضاز
رزضاز
9 ٖاضبىٕٞ ٚ ٗ٥ثطذآ 1898
) رزؾا ضاصٌطثا ٣ّغق قب٥دقا ٚ ٣٘بٔظبؾ ٢ط٥ٌزب٤ طث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
11 Mittal & Dorfman, (2012) صٌطثا ٝؼؾٛت ٚ ٢ظبؾسٕٙ٘اٛت طث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
رزؾا ضا
11 Liden, et al., (2007) رزؾا ضاصٌطثا زطىّٕػ زٛجٟث طث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
صهوضپ شور ٣ف٥نٛت طيبح ك٥محت ـٚض ٓیٞ ٣یكٞٚػپ حطیَ ٚ ٣ك٤بٕ٥پ
٣ٍدیؿث زیؾا ر ٗی٤ا ٢ضبیٔآ ١یؼٔبخ
ٝیث ٝیو زیؾا ٖاسٕٞ ٖبدؾا ٢ظضٚبكو ه٘بث ٖبٙوضبو ٣ٔبٕت ُٔبق فٞٚػپ ْبیٕت تضٛین
ضز زیلٚ
بٔظبؾ ٗ٤ا ْاسردؾا
ٜزٛث ٖ ٓدح رس٘ا ؼٔبخ
٢ضبٔآ ١ 818 زؾا طف٘
ٕٝ٘ٛ٘ ـٚض ظا ٜزبفدؾا بث ٝو ٢طی٥ٌ
٣یزبهت
، ،ٝمجَ طٞ ٓدح بث تؾبٙدٔ
196
ٝث طف٘
ٕٝ٘ٛ٘ ٖاٛٙػ ةبرد٘ا
س٘سق ر ٕٝ٘ٛ٘ ٓدح ٗ٥٥ؼت ٢اطث
٢ضٚآزطٌ ضاعثا رسق ٝدیطٌ ٜطٟث ٖبٌضٛٔ َٚسخ ظا
ٜزاز بٞ
فؾطپ ،فٞٚػپ ٢ حطیق ٝیث زضاس٘بدؾا ١ٔب٘
:زؾا ط٤ظ شسزپ )فلا :راشگتمدخ یزبهر درادواتسا ةماو
فؾطپ ٗ٤ا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض َسٔ ؼبؾاطث ٝٔب٘
ةلا 1999 رزؾا )
فؾطپ ُٔبق ٝٔب٘
ٝیفِؤٔ
بیٞ
ـظضا ٢ ،ٝ٘بدیؾٚز ٍیثاٚض ٢ضاطیلطث ،زاطییا ١ؼیؾٛت ،زاطییا ٝیث ٖزاز
ٖبك٘
ٓٞاطی ،زبٕدػا ٖزاز طپ ٗی٤ا رزیؾا ٢طیجٞض ٗدقاصٌ ناطدقا ٝث ٚ ٢طجٞض ١ٙ٥ٔظ ٖزطو
فیؾ ٝیٔب٘
٠س٘ط٥ٌطثضز 61
ؼبی٥مٔ ظا ٜزبفدیؾا بیث ٚ ٣یى٥ىفت ١ٌ٘ٛ ٝث اض ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٖاع٥ٔ ٚ زؾا ٝ٤ٌٛ
حٙپ
ٝخضز ا تطى٥ِ ٢
ٔ ٣ دٙؾ س فؾطپ ٣٤اٚض ر ٢سی٥٤أت ٣ّٔبػ ُ٥ّحت ؼبؾا طث ع٥٘ ٝٔب٘
أت ی٥٤ س ٚ ٜسیق
٣ّل ّٕٝخظا ٣ّجل تبؼِبُٔ ضز ٣٤ب٤بپ ٖاطٍ٤ز ٚ ضٛپ
1888 ،) 95 / 1 α; رزؾا ٜسق ـضاعٌ
طيبح فٞٚػپ ضز ،ضٛوصٔ ضاعثا ٣٤ب٤بپ ٚ ٣٤اٚض ٢بدؾاض ضز
ٔ ٣
ٖاٛت فیؾطپ ٝیو زطیو ٖبی٥ث ١یٔب٘
ًیٙٞبٕٞ ٢اطیث ٣یِٚ ؛زؾا ٝدقاز ٣٤اٛدحٔ ٣٤اٚض ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض زضاس٘بدؾا ٖزطیو
تلااؤیؾ بیث
ٖآ ٢ضٛن ٚ ٣٤اٛدحٔ ٣٤اٚض ،ٗ٤اطثبٙث رزیطٌ تضٛن ٖآ ضز ٣تبحلانا ،٢ظضٚبكو ه٘بث ٚ ٖبٙوضبو طظ٘ بث ز٤ط٤سٔ ٚ ٣د٥ثطت ّْٛػ ٖازبدؾا ٚ ٖبههردٔ
أت ٥٤ س رسق
فؾطپ ٣ّٔبػ ُ٥ّحت ح٤بد٘
ٔب٘
١ فق ،ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
ٝفِؤٔ
اض طظ٘ زضٛٔ
ث ٝ ضز ٝو زضٚآ زؾز
ٖآ 61 سنضز ظا رزٛیث ٜسق جاطردؾا تلااؤؾ ؽ٘ب٤ضاٚ
ٖٛیٔظآ 77
;%
زیّتضبث ٚKMO
111 / 1
P<
)
ز ُٔاٛػ ٗ٤ا ٚ زؾا ٣یبو ٕٝ٘ٛ٘ ٓدح ٝو زاز ٖبك٘
ؼٔبخ ض ١ رزضاز زٛخٚ ٢ضبٔآ ٣ّٔبػ ٢بٞضبث ح٤بد٘
ف٥ث ظا 8 سنضز فذطچ بث فق ،سٔبؼدٔ
طظ٘ زضٛٔ ٝفِؤٔ
اض ث ٝ رزضٚآ زؾز فؾطپ ٣٤ب٤بپ
عی٥٘ ٝیٔب٘
خبج٘ٚطو ٢بفِآ ت٤طي ؼبؾا طث 95
/ 1 α; رسٔآ زؾز ٝث
شسزپ )ب :یعامتجا ةیامزس ةماو
فؾطپ ٗ٤ا ٚ زی٥پبٞب٘ ٣ػبیٕدخا ١٤بٔطؾ َسٔ ؼبؾا طث ٝٔب٘
ٌ َبقٛ
1111 فؾطپ رزؾا ) ١٤بٔطیؾ ٚ ٣دذبٙیق ١٤بٔطیؾ ،٢ضبدذبیؾ ١٤بٔطیؾ زضاٛیٔ ُٔبیق ٝیٔب٘
ُٝثاض ا فؾطپ ٗ٤ا رزؾا ٢ ٠س٘ط٥ٌطثضز ٝٔب٘
15 ١یٌ٘ٛ ٝیث اض ٣ػبیٕدخا ١٤بٔطیؾ ٖاعی٥ٔ ٚ زؾا ٝ٤ٌٛ
حٙپ ؼب٥مٔ ظا ٜزبفدؾا بث ٚ ٣ى٥ىفت
ٝخضز ا ٣ٔ تطى٥ِ ٢ فؾطپ ٣٤اٚض ،سدٙؾ
ُی٥ّحت ؼبیؾا طیث ٝٔب٘
بت ٣ّٔبػ ٢س٥٤ أت ٥٤ س
ٚ ٜسق چ٥یّل ّٕٝخظا ٣ّجل تبؼِبُٔ ضز ٣٤ب٤بپ ٣ىجیكٔ ٚ ٣یِ
1885 ،) 89 / 1 α;
رزؾا ٜسق ـضاعٌ
،طیيبح فٞٚػپ ضز ،ضٛوصٔ ضاعثا ٣٤ب٤بپ ٚ ٣٤اٚض ٢بدؾاض ضز یٔ
٣ ٖاٛیت فیؾطپ ٝیو زیفٌ
١یٔب٘
ًیٙٞبٕٞ ٢اطیث ٣یِٚ ؛زیؾا ٝدقاز ٣٤اٛدحٔ ٣٤اٚض ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ زضاس٘بدؾا ٖزطیو
تلااؤیؾ بیث
ضبو ٖآ ٢ضٛین ٚ ٣٤اٛدحٔ ٣٤اٚض ،ٗ٤اطثبٙث رزیطٌ تضٛن ٖآ ضز ٣تبحلانا ٢ظضٚبكو ه٘بث ٚ ٖبٙو
ز٤ط٤سٔ ٚ ٣د٥ثطت ّْٛػ ٖازبدؾا ٚ ٖبههردٔ طظ٘ بث أت
٥٤ س رسیق فیؾطپ ٣ّٔبیػ ُی٥ّحت ح٤بید٘
یٔب٘
١
ٝؾ ،٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ
ٝفِؤٔ
طظ٘ زضٛٔ
ث اض ٝ ٖآ ضز ٝیو زضٚآ زیؾز 57
تلااؤیؾ ؽ٘بی٤ضاٚ سینضز
ٜسق جاطردؾا رزٛث
ٖٛٔظآ 71
;%
زّتضبث ٚKMO
111 / 1
P<
زیؾا ٣یبو ٕٝ٘ٛ٘ ٓدح ٝو زاز ٖبك٘ )
ؼٔبخ ضز ُٔاٛػ ٗ٤ا ٚ ١
رزضاز زٛخٚ ٢ضبٔآ ٣ّٔبػ ٢بٞضبث ح٤بد٘
ف٥ث ظا 8 سنضز فذطچ بث ،سٔبؼدٔ
ٝؾ طظ٘ زضٛٔ ٝفِؤٔ
اض ث ٝ رزضٚآ زؾز فؾطپ ٣٤ب٤بپ
خبیج٘ٚطو ٢بیفِآ ت٤طیي ؼبیؾا طیث عی٥٘ ٝیٔب٘
87 / 1 α; سٔآ زؾز ٝث ر
ٝ٤عدت ُ٥ّحتٚ
ٜزاز بیٞ
ْطی٘ ظا ٜزبفدیؾا بیث ٢ضبیٔآ ٢بیٞضاعیا
SSPS16
ٚ
LISREL
حُیؾ ٚز ضز
ظا ٣ف٥نٛت حُؾ ضز رسق ْبد٘ا ٣َبجٙدؾا ٚ ٣ف٥نٛت
ٜضبٔآ بٞ
،زضاس٘بدیؾا فاطیح٘ا ،ٗ٥ٍ٘بی٥ٔ ط٥ظ٘ ٣٤
٣َبجٙدیؾا حُیؾ ضز ٚ ٣ٌس٥كو ٚ ٣ٍِٛچ ظا
ٖٛیٔظآ بیٞ
ٓیٞ ت٤طیي ٢ ُی٥ّحت ،ٖٛیؾط٥پ ٣ٍدیؿث
ْبٌ ٖٛ٥ؾطٌض
ٝث هت ٣ت ٚ ْبٌ
ٕٝ٘ٛ٘
ا تضسیل ٚ ٖاعی٥ٔ ٗ٥٥ؼت ٢اطث ٗ٥ٙچٕٞ رزؾا ٜسق ٝدیطٌ ٜطٟث ٢
ٖاٛت ثأت ٥ ط
َسٔ ظا ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ طث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض
ْط٘ ؼبؾا طث ٢ضبدذبؾ تلازبؼٔ ٣ثب٤ ضاعییا
٢ضبٔآ
LISREL
رزؾا ٜسق ٜزبفدؾا
ی هتفا اه صهوضپ ی َٚسخ ضز ه٥یاطٌٛٔز تبػلاَا ح٤بد٘
1 ا ٜسق ٝئاضا رزؾ
ٖٛٔظآ ح٤بد٘
هتT
ٕٝ٘ٛ٘
ا ٝیث ٢ضبیٔآ ١ؼٔبخ بث ٢ضبٔآ ١ٕ٘ٛ٘ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ١ؿ٤بمٔ ٚ ٢ ٣یؾضطث ضٛیظٙٔ
َٚسخ ضز ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ظا ناضزا ز٥ؼيٚ
8 رزؾا ٜسق ٝئاضا
ليذج 2 تیعمج تاعلاطا . یرامآ ةوًمو یتخاىش
ط٥غدٔ
ٜضبٔآ ٣٘اٚاطی
سنضز ط٥غدٔ
ٜضبٔآ ٣٘اٚاطی
سنضز
ز٥ؿٙخ زطٔ
156 6
/ 79
نضسٔ
٣ّ٥هحت
ّٓپ٤ز 41
4 / 11
ٖظ 41
4 / 11 ٣٘ازضبو
15 8
/ 11
ط٥غدٔ
ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ
ضب٥ؼٔ فاطح٘ا ٣ؾبٙقضبو
117 6
/ 54
ٗؾ 85
/ 88 88
/ 6 طدك٥ث ٚ سقضا
14 1
/
11 تاٛٙؾ
98 زٔسذ / 14 66
/ 7
ُو 196
ليذج 3 نًمزآ جیاتو . کتt
ٍوًمو ا
ٌدرخ ي راسگتمذخ یربَر تیعضي زا کاردا ی قم
ی سا
َ ا نآ ی
ط٥غدٔ
ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ
فاطح٘ا زضاس٘بدؾا ٠ضبٔآ
١خضز T ٢زاظآ حُؾ
٣ٙؼٔ
٢ضاز تٚبفت
ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ
ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض 44
/ 8 51 / 1 85 / 11 195
111 / 1 44
/ 1
ـظضا زاطیا ٝث ٖزاز 61
/ 8 58 / 1 89 / 16 195
111 / 1 61
/ 1
زاطیا ١ؼؾٛت 57
/ 8 61 / 1 88 / 18 195
111 / 1 57
/ 1
ٝ٘بدؾٚز ٍثاٚض ٢ضاطلطث 61
/ 8 71 / 1 48 / 11 195
111 / 1 61
/ 1
ٖبك٘
زبٕدػا ٖزاز 46
/ 8 78 / 1 15
/ 8 195 111
/ 1 46
/ 1
ٓٞاطی ٢طجٞض ٖزطو 18
/ 8 71 / 1 51
/ 5 195 111
/ 1 18
/ 1
٢طجٞض ٗدقاصٌ ناطدقا ٝث 11
/ 8 67 / 1 48
/ 1 195 11
/ 1 11
/ 1
َٚسخ ح٤بد٘ ٝث ٝخٛت بث 8
اعٍدٔسیذ ٢طجٞض ز٥ؼيٚ ظا ناضزا زضاس٘بدؾا فاطح٘ا ٚ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ، ،ض
ٝث ت٥تطت 51 /
±1 44 / 8 رزؾا ـظضا زضاس٘بدؾا فاطح٘ا ٚ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ
زاطییا ٝث ٖزاز 58
/
±1 61 / 8 ١ؼیؾٛت ،
زاطیا 61 /
±1 57 / 8 ٝ٘بدؾٚز ٍثاٚض ٢ضاطلطث ، 71
/
±1 61 / 8
ٖبك٘ ، زبٕدػا ٖزاز 78
/
±1 46 / 8
ٓٞاطی ، ٖزطو
٢طجٞض ١ٙ٥ٔظ 71
/
±1 18 / 8 ٢طجٞض ٗدقاصٌ نطدقا ٝث ٚ 67
/
±1 11 / 8 ٚ طٍ٘بی٥ث طٔا ٗ٤ا رزٛث ز٥ؼیي
ٗ٤ا ةُّٛٔ ًبدجؿ٘
ٝفِؤٔ
بٞ
ٖبٙوضبو طظ٘ ظا رزؾا
٠ضبٔآ ٗ٥ٙچٕٞ
٣ٙؼٔ حُؾ ٝث ٝخٛت بثT
٣ٙؼٔ تٚبفت ،٢ضاز بیث ٢ضبٔآ ١ٕ٘ٛ٘ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ٗ٥ث اض ٢ضاز
١ؼٔبخ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ
ضبٔآ ٢ 8 ) لٛهذضز ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ز٥ؼيٚ ظا ناضزا
ٝفِؤٔ
بیٞ
ٖبیك٘ ٖآ ٢
ٔ ٣ سٞز ٖبٙ٥َٕا بث ،ٗ٤اطثبٙث ر 99
سنضز
ٔ ٣ ٖاٛیت ٚ ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٗ٥ٍ٘بی٥ٔ ٝیو زییطٌ ٝید٥د٘
ٝفِؤٔ
بٞ
َٚسیخ ضز رزیؾا ٍیؾٛدٔ حُیؾ ظا ف٥یث ،ٖاسیٕٞ ٖبدیؾا ٢ظضٚبیكو هی٘بث ضز ٖآ ٢ 4
،
مذبق بٞ
٣ٌس٥كو ٚ ٣ٍِٛچ ،زضاس٘بدؾا فاطح٘ا ،ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ُٔبق بٞط٥غدٔ ٣ف٥نٛت ٢
ٝئاضا
ٜسق س٘ا ر
ٗ٤لاو 1111 زبٟٙك٥پ )
ٔ ٣ سٙو
َسٔ ضز ٝو ٣ّػ ٣ثب٤
سیمدؼٔ ٚا رسیقبث َبٔط٘ س٤بث بٞط٥غدٔ غ٤ظٛت ،
ٝث ،بٞط٥غدٔ ٣ٌس٥كو ٚ ٣ٍِٛچ كُّٔضسل زؾا ظا طدیك٥ث سی٤بج٘ ت٥تطت
8 ٚ 11 ٝیث ٝیخٛت بیث رسیقبث
َٚسخ 4 حطیُٔ ط٤زبمٔ ظا طدٕو بٞط٥غدٔ ٣ٔبٕت ٣ٌس٥كو ٚ ٣ٍِٛچ كُّٔضسل ، ٗی٤لاو ٍیؾٛت ٜسیق
1111 ف٥پ ٗ٤ا ،ٗ٤اطثبٙث رزؾا )
َسٔ وطی ؼ٤ ،٣ّػ ٣ثب٤
َبٔط٘ ٣ٙ
هت ٖزٛث ضز رزؾا ضاطلطث ٢ط٥غدٔ
َٚسخ 5
ٓٞ ؽ٤طتبٔ ، فٞٚػپ ٢بٞط٥غدٔ ٣ٍدؿث
ٝئاضا
ٜسق س٘ا ر
َٚسخ 4 ر مذبق بٞ
٣ف٥نٛت ٢ غدٔ
٥ بٞط فٞٚػپ ٢
ط٥غدٔ
ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ
زضاس٘بدؾا فاطح٘ا ٣ٍِٛچ
٣ٌس٥كو
ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض 44
/ 8 51
/ 1 16
/ 1 87
/ 1
ـظضا زاطیا ٝث ٖزاز 61
/ 8 58
/ 1 19
/ 1 18
/ 1 -
ت زاطیا ١ؼؾٛ
57 / 8 61
/ 1 89
/ 1 18
/ 1
ٝ٘بدؾٚز ٍثاٚض ٢ضاطلطث 61
/ 8 71
/ 1 91
/ 1 - 54
/ 1
ٖبك٘
زبٕدػا ٖزاز 46
/ 8 78
/ 1 16
/ 1 - 11
/ 1
ٓٞاطی ٢طجٞض ٖزطو 18
/ 8 71
/ 1 19
/ 1 - 51
/ 1
٢طجٞض ٗدقاصٌ ناطدقا ٝث 11
/ 8 67
/ 1 58
/ 1 61
/ 1
٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ 48
/ 8 68
/ 1 11
/ 1 16
/ 6
٣دذبٙق طهٙػ 86
/ 8 55
/ 1 49
/ 1 - 19
/ 1 -
٢ضبدذبؾ طهٙػ 47
/ 8 74
/ 1 58
/ 1 - 89
/ 1
طهٙػ
ُٝثاض ا ٢ 47
/ 8 15
/ 1 89
/ 1 89
/ 8
ليذج 5 مَ سیرتام . یعامتجا ةیامرس ي راسگتمذخ یربَر هیب یگتسب
بٞط٥غدٔ
1 1 8 4 5 6 7 8 9
ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض 1
ـظضا زاطیا ٝث ٖزاز 61**
/ 1 1
زاطیا ١ؼؾٛت 75**
/
** 1 56 / 1 1
ٝ٘بدؾٚز ٍثاٚض ٢ضاطلطث 78**
/
** 1 89 /
** 1 51 / 1 1
ٖبك٘
زبٕدػا ٖزاز 98**
/
** 1 41 /
** 1 61 /
** 1 71 / 1 1
ٓٞاطی ٢طجٞض ٖزطو 86**
/
** 1 86 /
** 1 57 /
** 1 68 /
** 1 88 / 1 1
٢طجٞض ناطدقا 71**
/
** 1 88 /
** 1 88 /
** 1 88 /
** 1 71 /
** 1 58 / 1 1
١٤بٔطؾ ٣ػبٕدخا 41**
/
** 1 11 /
** 1 11 /
** 1 85 /
** 1 41 /
** 1 89 /
** 1 85 / 1 1
٣دذبٙق طهٙػ 81**
/
* 1 17 /
** 1 14 /
** 1 19 /
** 1 81 /
** 1 81 /
** 1 18 /
** 1 59 / 1 1
٢ضبدذبؾ طهٙػ 51**
/
** 1 14 /
** 1 85 /
** 1 51 /
** 1 49 /
** 1 41 /
** 1 88 /
** 1 77 /
** 1 89 / 1 1
طهٙػ
ُٝثاض ا
** ٢ 19 / 1 11 / 1 118 / 1 18 /
** 1 11 /
** 1 11 /
** 1 11 /
** 1 85 /
** 1 14 /
** 1 48 / 1 1
p<0.05 * p<0.01
**
َٚسخ ح٤بد٘ ؼبؾا طث 5
٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ، 41
/ 1 )r =
حُؾ ضز 11
/ 1 ،
٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ١ُثاض ٣ٔبٕت ٗ٥ث ٗ٥ٙچٕٞ رزضاز زٛخٚ ٢ضاز
ٝفِؤٔ
بٞ
١٤بٔطیؾ ٚ ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٢
ٓٞ ،٣ػبٕدخا ؼٔ ٚ زجثٔ ٣ٍدؿث
٣ٙ
٢ضاز حُؾ ضز 11
/ 1 ـظضا ٗ٥یث ١یُثاض بٟٙت رزضاز زٛخٚ
ٝیث ٖزاز
ٝ٘بدؾٚز ٍثاٚض ٢ضاطلطث ٚ زاطیا ١ؼؾٛت ،زاطیا طهٙػ بث
ُٝثاض ا ٣یٙؼٔ ٢ َسیٔ ٖٛیٔظآ ح٤بید٘ رزٛیج٘ ضاز
ُىق ضز ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٚ ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ٢ضبدذبؾ تلازبؼٔ
1 رزؾا ٜسق ٝئاضا
لکش 1 نًمزآ یًگلا . شَيژپ ٌذش
ُىق ٝث ٝخٛت بث 1
٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ طث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٓ٥مدؿٔ طثا ، 58
/ 1 ٠ضبٔآ بث ) 87
/ 8 ضز
حُؾ 111 / 1 ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ، رزؾا ضاز
ليذج 6 .
ٍصخشم اَ
قابطوا یگذوزارب ی
AGFI GFI
CFI RMSEA
X2/df
88 / 1 91
/ 1 91
/ 1 174
/ 1 91
/ 1
ٖٛٔظآ َسٔ ـظاطث ٖاع٥ٔ ٣ؾضطث ٢اطث ظا ،ٜسق
مذبق بٞ
ٗی٤لاو ٢ 1111
ٗی٤ا رسیق ٜزبفدیؾا )
مذبق بٞ
تضبجػ ا مذبق :ظا س٘
X2/d.f
ظا طدٕو ط٤زبمٔ ٝو 8
٣٤ٛیى٥٘ مذبق ،زؾا ـط٤صپ ُثبل
ـظاطث
GFI 1
٣م٥جُت ـظاطث مذبق ،)
CFI 1
ظا طدیك٥ث ط٤زبیمٔ ٝو ) 9
/ 1 تیؾبٙٔ ـظاطیث طٍ٘بی٥ث
ُ٤سؼت ـظاطث ٣٤ٛى٥٘ مذبق ،زؾا ٢ٍِٛا
ٝدیب٤
AGFI 8
ك٥ث ط٤زبمٔ ٝو ) ظا طد
8 / 1 زؾا َٛجل ُثبل
1. Goodness of Fit Index
2. Comparative Fit Index
3. Adjusted Goodness of Fit Index
ت٤طمت ٢بُذ تبؼثطٔ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ضٚصدٔ ٚ
RMSEA 1
ظا طیدٕو ط٤زبیمٔ ٝیو ) 18
/ 1 ـظاطیث طٍ٘بیك٘
ٝث ،ٝٔازا ضز رزؾا ٢ٍِٛا تؾبٙٔ
ٖاٛت ٣ؾضطث ضٛظٙٔ
ثأت ٥ ط ظا ه٤طٞ
ٝفِؤٔ
بٞ
طیث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٢
َسٔ ك٤طَ ظا ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ تلازبؼٔ ٣ثب٤
ضبدذبؾ ٢ ظا ،)ط٥یؿٔ ُ٥ّحت ْطی٘
٢ضبیٔآ ضاعییا
Lisrel
رسق ٝدیطٌ ٜطٟث ُىق ٝث ٝخٛت بث 1
ٖب٥ٔ ظا ،
ٝفِؤٔ
بٞ
ٖبیك٘ ٓ٥مدؿٔ طثا بٟٙت ،ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٢ طیث زبیٕدػا ٖزاز
٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٢ٚض 14
/ 1 ٠ضبٔآ بث ) 46
/ 1 حُؾ ضز 15
/ 1 ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ
رزؾا ضاز
لکش 2 نًمزآ یًگلا . شَيژپ ٌذش
ليذج 7 .
ٍصخشم اَ
وزارب ی قابطوا یگذ
AGFI GFI
CFI RMSEA
X2/df
87 / 0 94
/ 0 93
/ 0 06
/ 0 82
/ 2
1. Root Mean Square Error of Approximation
هجیتن و ثحب یزیگ
،زاٛیٔ ،ٝ٤بٔطیؾ ،ضبیو ٢ٚطی٥٘ ٖٛچٕٞ ٌٖٛبٌ٘ٛ غثبٙٔ ظا سٔآضبو ٚ طثؤٔ ٠زبفدؾا ٚ زٛجٟث ٢اطث ـلات ٖبٔظبیؾ ٖاط٤سیٔ ٣ٔبیٕت فسیٞ ،تبػلاَا ٚ ٢غط٘ا ٚ ٣دؼٙین سی٥ِٛت ٢بٞسیحاٚ ٚ ٢زبیهدلا ٚ بیٞ
سذ تبؿؾؤٔ
ٝیٕٞ ظا ٚ َزبیؼدٔ ضبیو ٢بیًی ،ِٓبیؾ ضبیو ضاعیثا ٚ تاع٥ٟدت رزؾا ٣قظٛٔآ ٚ ٣تبٔ
ٟٓٔ
ٝیث ُی٥٘ ٢اطیث س٤بث ٖاط٤سٔ ٝو زؾا ٣تب٤ضٚطي ظا ٝدؿ٤بق ٚ ز٥حلان سخاٚ ٣٘بؿ٘ا ٢ٚط٥٘ ،طت رسٙٙو ٝخٛت ٖآ ٝث ةُّٛٔ زطىّٕػ سقض
ـلات ٣ٔبٕت
ٖبٔظبؾ ضز طكث ٢بٞ
زیؾا ٣ِبیػ زطیىّٕػ ٝیث ٖس٥ؾض ز٤بٟ٘ ضز ،بٞ
ٜاض ٗی٤ا ضز ٚ
ُ٥ذز ٣تٚبفدٔ ُٔاٛػ س٘ا
طیيبح فٞٚػپ ،ٟٓٔ ٗ٤ا نضز بث رزؾا ٣٘بؿ٘ا ُٔبػ ،ُٔاٛػ ٗ٤ا ظا ٣ى٤ ر
رزؾا ٝدذازطپ ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ بث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ١ُثاض ٣ؾضطث ٝث
ٝ٤عدت ٤ ُ٥ّحتٚ
ٝدیب بٞ
ظا ناضزا ز٥ؼيٚ ٝو زاز ٖبك٘ فٞٚػپ ٢
ٝفِؤٔ
بٞ
ظا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٢
ٜبٌس٤ز ح٤بد٘ رزضاز ضاطل ٣ثُّٛٔ ز٥ؼيٚ ضز ٖبٙوضبو ٤ بث
ٝدیب بٞ
فٞٚػپ ٢
ٔ ٥ اظط ٣ی٤ 1891 ٛیؿٕٞ )
ٝو سق مركٔ ضٛوصٔ فٞٚػپ ضز اط٤ظ ؛زؾا هی٘بث ٖاط٤سیٔ ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٢بٞضبدیض حُؾ
ٖبٕٙؾ ٖبدؾا ٣ّٔ
، ؾا ةُّٛٔ ًبدجؿ٘
رز
٤ بث ُنبح ح٤بد٘
ٝدیب بٞ
فٞٚػپ ٢ قٛٞ
٥ ضب 1891 ض ز٥ؼيٚ ٣ؾضطث ٝث ٝو ) ضز ضاعٍدٔسیذ ٢طجٞ
ْبیٕت ٝیو سی٤زطٌ مریكٔ عی٥٘ فٞٚػیپ ٗی٤ا ضز اط٤ظ ؛زؾا ٛؿٕٞ ،زذازطپ زّٔ ه٘بث ٖبٙوضبو
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
رزضاز ضاطل ٣جؾبٙٔ ز٥ؼيٚ ضز ٝؼِبُٔ زضٛٔ ٖبٔظبؾ ضز ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٢ ٚ زیجثٔ ١یُثاض ،٣ػبیٕدخا ١٤بٔطیؾ بیث ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ٗ٥ث ٝو زاز ٖبك٘ فٞٚػپ طٍ٤ز ح٤بد٘
٣ٙؼٔ
ضاز ٤ بث ُنبح ح٤بد٘ رزضاز زٛخٚ ٢
ٝدیب بٞ
٢ فٞٚػپ بٞ
٣یّل ٝیّٕخظا ٝدقصٌ ٢ ٖاطیٍ٤ز ٚ ضٛیپ
1888 ٖاطٍ٤ز ٚ ٢س٘ٚلال ،) 1891
ٕٗیضٚز ٚ َبد٥ٔ ٚ ) 1111
رزؾا ٛؿٕٞ )
طٍكٞٚػپ ٌبجٙدؾا ٝث
ٔ ٣
ٖاٛت ٝیو زطیو ٖبی٥ث هجیؾ ٣ّینا فسیٞ
ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض زبید٤ا ،
ٖبٔظبؾ ٢طجٞض ضز ٣٤بٞزٛجٟث ٤اطق ضز ٚ بٞ
فیّدرٔ ٣ُ٥حٔ ٍ ٢طیجٞض زبیؼثا ٝیث ٝیخٛت ٝیو زیؾا
ـظضا ٢بدؾاض ضز ضاعٍدٔسذ ١ؼؾٛت ،ٖب٘آ ٖزازضاطل ـط٤صپ زضٛٔ ،زاطیا ٝث ٖزاز
زنطی بٞ
٢ط٥ٌزب٤ ٢
ٗ٥ث ٍثاٚض زبد٤ا ،سقض ٚ
ٖبك٘ ،٣هرق
ٓٞاطی ،زبٕدػا ٖزاز ٝیث ٢اطیث ـلایت ٚ ٢طیجٞض ١یٙ٥ٔظ ٖزطو
ٗی٤ا ضز ضبی٥دذا ى٤ٛفت ٚ ٢طجٞض ٗدقاصٌ ناطدقا ٝیٙ٥ٔظ
یٔ
٣ سی٘اٛت ١٤بٔطیؾ ف٤اعییا ٢بدیؾاض ضز
رسقبث طثؤٔ ٣ػبٕدخا ،ط٤سٔ مرق ٝىٙ٤ا ٢اطث
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
،سقبث ٝدقاز اض ٢ضاعٍدٔسذ ٢
ٕ٘
٣
ٖاٛت ٗ٥ٙچ
ٚ ٤ یٌػ ٣ بیٞ
٣٤
َسٔ بث ،ُ٥ِز ٗ٤ا ٝث رزطو ٝدى٤ز ٚا ٝث اض ٢ظبؾ
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
ضاعٍدٔسذ ٖاطجٞض تب٥نٛهذ ٚ یٔ
٣ ٖاٛیت
ث رزذازطپ ٢ضبو ٗ٥ٙچ ْبد٘ا ٝث ،ٗ٤اطثبٙ
ٔ ٣
ٖاٛت
ٝث ٚ تبفن ٢ظبؾٍِٛا ١ّ٥ؾٚ
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
، هجیؾ ٗ٤ا
ٖاطجٞض ٚ ٖاط٤سٔ ٖب٥ٔ ضز اض
ٖبٔظبؾ بٞ
رزاز ٝؼؾٛت
ٗ٤ٚست ٚ ٝ٥ٟت
ٝٔب٘طث بٞ
ٝث ٣قظٛٔآ ٢ تضبٟٔ ـضٚطپ ٚ ٝؼؾٛت ضٛظٙٔ
ٚ ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٢بٞ
ٗ٤ا سٙ٘اٛدث ٝو ٣٘اط٤سٔ ٝث ٜػ٤ٚ تاظب٥دٔا ١ئاضا
ٜضٚز بٞ
٥میٛٔ بث اض ز٥ٕٞا عئبح ،س٘ضاصٍث طؾ زكپ ز
ٚ زؾا
ٔ ٣ س٘اٛت ٖبیك٘ بیث ٖاط٤سٔ رسقبث سٔآضبو ضب٥ؿث ٖاط٤سٔ ٣كرثطثا ضز ٖزاز
ٚ ٤ یٌػ ٣ بیٞ
طیجٞض ٢
ٝث تجؾ ضاعٍدٔسذ ضز رررٚ تسػبؿٔ ،٢ضبىٕٞ ٝ٥حٚض ،زبٕدػا ٛخ ٖسٔآزٛخٚ
ٖبٔظبؾ بیٞ
یٔ
٣ س٘ٛیق ر
ٖاط٤سٔ
ٔ ٣ سٙ٘اٛت ذا َٛنا ز٤بػض ُ٥جل ظا ٢بٞضبدیض ْبد٘ا بث ـظضا ،ةٛیذ ٍیثاٚض ٢ضاطیلطث ،٣للا
ُئبل تٚبفت ٝث ٖسق ٣ثبی٤ظضا اض زٛذ ٝ٘بلزبن ،٣ٍٙٞطی ٚ ٢زطی ٢بٞ
ًٙیؾ ٚ ٜس٘ٛٙیق ،ٖزطیو ضٛجین
ْسمٔ زٛذ ٢بٞظب٥٘ ٝث اض ٖبٙوضبو ٢بٞظب٥٘ ،ٖزٛث ٖبٙوضبو ،ٗدقاز
ٝٔب٘طث بیٞ
٢اطیث ٣ٙیقٚض فاسیٞا ٚ
ٓ٥ؾطت ٖبٙوضبو
ٝث ٝ٘بدؾٚز ٍثاٚض ظا ٜزبفدؾا ،ٖزطو ٢بیخ
ٝدیؾز ٗی٤ا ظا ٢بیٞضبدیض ٚ ٣ٕیؾض تضسیل
رس٘ٛق ٖبٙوضبو ٖب٥ٔ ضز ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ف٤اعیا تجؾ زؾا ٗىٕٔ
ٖبیك٘ سیؼث ،ضاعٍدٔسیذ ٢طجٞض زبؼثا ٖب٥ٔ ظا ٝو سق مركٔ ،ز٤بٟ٘ ضز زبیٕدػا ٖزاز
یٔ
٣ سی٘اٛت
ٝث ٣ٙؼٔ ٚ زجثٔ ضَٛ
ف٥پ اض ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٢ضاز رسٙو ٣ٙ٥ث
ٗثطیٌ طیظ٘ ظا
ِ ی٥ ف 1991 یٕدػا ،) ،زب
عٚطق زبٕدػا بث ٢طجٞض ز٥ػٚطكٔ رزؾا ضاعٍدٔسذ ٢طجٞض ضٛحٔ
ٔ ٣ زٛیق
Greenleaf, 1991
ضز ر)
َٛحٔ سٕدؼٔ زاطیا ٝث ٖبٔظبؾ ٢طجٞض ٝو ٣ٔبٍٙٞ ،ٝد٥د٘
ٔ ٣ زٛق ،
ٔ ٣ سٙ٘اٛت زاطیا ٗدر٥ٍ٘اطث ٚ زبٕدػا
ٖبك٘ ك٤طَ ظا اض
ٗ٥ث زبٕدػا ٖزاز رسٙٙو زبد٤ا ٖاٚط٥پ ضز ٣هرق
لزبن ،ٖاطجٞض ٗ٤ا
ٝ٘ب ه٤طق تبػلاَا ضز اض زٛذ ٖاٚط٥پ
ٔ ٣ سٙٙو ضز ٝیو سٙٙو ُنبح ٖبٙ٥َٕا بت
طظ٘ ضز اض ٖاٚط٥پ غیبٙٔ ،تبٕ٥ٕهت صذا
ٝدیطٌ
س٘ا ٢طجٞض زبٕدػا ٖبٙوضبو ٝو ٣ٔبٍٙٞ ،ٍ٤اطق ٗ٤ا ضز ر
فٞٚػپ ح٤بد٘ ؼبؾا طث ،س٘زطو نضز زٛذ ٝث اض ٖبٔظبؾ
ٔ ٣ س٘اٛت
ٖآ ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ف٤اعیا ضز بیٞ
اٚ طثؤٔ
رزٛق غل ٣ٔ ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ طنبٙػ ه٥ىفت ٝث ٝخٛت بث ،بدؾاض ٗ٤ا ضز ٣دذبٙیق طیهٙػ ٝو زطو ٖب٥ث ٖاٛت
ٖبٙوضبو ط٥ؿفت ٚ ٜسٞبكٔ ٢اطث غخطٔ ةٛچضبچ زبد٤ا ٝث ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٍ٥حٔ ظا
ٔ ٣ زظازطپ ٗی٤ا ر
طهٙػ
ٔ ٣ س٘اٛت
ٚ ثحث ضز
َزبجت
،بًػا ٗ٥ث طظ٘
ٝیث ٝیثطدت َزبیجت ٢اطث تؾبٙٔ ٢طدؿث
ٚ رزضٚآ زٛیخ
ٝث ٢ضبدذبؾ طهٙػ ٗ٥ٙچٕٞ
ٝیف٥ظٚ طی٥ظ٘ ٣ّٔاٛیػ ٝث ،٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ٢بٙجٔ ٖاٛٙػ ؽیح ،٣یؾبٙق
ٝدى٘ ،٢ضبىٕٞ
تجیؾ ٢ضبدذبیؾ طهٙػ ٚ زضاز ٜضبقا ٖبٙوضبو ٣مّت ظطَ ٚ ز٥ّثبل ،٣دٙؾ یٔ
٣ زٛیق
ٖبٔظبؾ بٞ
ز٥ِٛئؿٔ ٚ ٣٤ب٘اٛت ٝث ٢زب٤ظ سح بت ث ٚ سیقض ،سیٔآضز زبید٤ا ٢اطیث ٖبیٙوضبو ٢ط٤صپ
زٛیجٟ
ٜطٟث ٚ ٣٤اضبو فطَطث ْٚعِ ٝث ٝخٛت بث ٚ ؼبؾا ٗ٤ا طث رس٘ٛق ٣ىدٔ ٢ضٚ
ضز زیوطح ٚ غی٘اٛٔ ٖزطو
٢بمتضا ٢بدؾاض بٔطؾ
زبٟٙیك٥پ ٖبٔظبیؾ ٖاط٤سٔ ٝث ،٣ػبٕدخا ١٤ یٔ
٣ زٛیق ٢ضاعیٌطث بیث ٜبیٌضبو
بیٞ
ٚ
ٜضٚز بٞ
٢بیمتضا ١ٙ٥ٔظ ،٣قظٛٔآ ٢
ٚ ٤ یٌػ ٣ بیٞ
رسیٙٞز ف٤اعییا ٖاط٤سیٔ ضز اض ضاعٍدٔسیذ ٢طیجٞض ٢
ٝیٙ٥ٔظ ،٣ػبیٕدخا ١٤بٔطؾ طث ضاصٌطثا ُٔاٛػ ٣٤بؾبٙق ٢بدؾاض ضز ٢سخ ـلات ٗ٥ٙچٕٞ
ٚ سیقض ظبیؾ
٣ٔ ٖبٔظبؾ ٚ ٖبٙوضبو ٖب٥ٔ ضز ٣ػبٕدخا ١٤بٔطؾ ١ؼؾٛت رزٛق
یطهوضپ یاهداهنطیپ زبٟٙك٥پ
ٔ ٣ زٛق ٖلاٛئؿٔ
ٖبٔظبؾ بٞ
ٝخٛت ،
ٚ ٤
ٜػ ا ٢طیجٞض ٢بیمتضا ٚ فدٙیؾ ،زذبٙیق ٝث ٢
ٚصیجٔ ٖبٔظبؾ ضز ضاعٍدٔسذ ٖاطیجٞض ةصیخ بیث ،زیؿر٘ ١یخضز ضز زیؾا ْظلا ٗ٤اطثبیٙث رسی٘ضاز َ
،بدؾاض ٗ٤ا ضز ٖاطجٞض طدك٥ث ـضٚطپ ٚ ز٤بٕح ،ك٤ٛكت ؽپؾ ٚ ضاعٍدٔسذ
ْبٌ
بٞ
رزقاز طث س٥فٔ ٢
٣ٔ زبٟٙك٥پ
ٜبٌس٤ز ٝث ٖبٔظبؾ ٖاط٤سٔ زٛق ٝیو ٣٤بیخ بیت ٚ سٙٙو ٝخٛت ٖبٙوضبو ٢بٞطظ٘ ٚ بٞ
٥ٌ ضبیو ٝث ُٕػ ضز اض بٟ٘آ ،زؾا ٗىٕٔ
ٜزبیكٌ بیث ،ٖبیٙوضبو بیث ُیٔبؼت ضز ٚ سی٘ط ٣٤اط٤صیپ ،٣ی٤ٚض
فطح رسٙقبث ٖب٘آ ٢بٞ
ٝیٙ٥ٔظ ٖبٔظبؾ ٖاط٤سٔ
ؼیؾٛت ٢اطیث ْظلا ٢بیٞ
١ زوضبیكٔ كی٤طَ ظا اض زاطییا
ٖآ ٖزاز ضز بیٞ
ٜضٚز رسٙٙو ٓٞاطی زٔسذ ٕٗي ـظٛٔآ ٢بٞ
زبٟٙك٥پ
ٔ ٣ زٛق بث ٖبیٙوضبو ١٘بدیؾٚز ٚ ِٓبؾ ٍثاٚض ٢اط٤صپ ،ٖبٔظبؾ طدؿث ٚ بًی بیث بیت سیق
زبد٤ا ١ٙ٥ٔظ ،تلأبؼت نضز
ٝىجق بٞ
رززطٌ ٓٞاطی ٣َبجتضا ٢ضبدٔ ٚ ٣دؾٚز ٢
زبٟٙك٥پ ٖاط٤سٔ ٝث
ٔ ٣ زٛق ٖآ ـطیٍ٘ عٛی٘ ،زاطییا میهرت ٗدیطیٌطظ٘ضز بث ٠ضبیثضز اض بیٞ
ٝیٙ٥ٔظ عی٥٘ رس٘ٛق ٖبٔظبؾ ُو ضز ضبو ٍ٥حٔ ٍ٤اطق زٛجٟث تجؾ ٚ سٙٙو َٛحدٔ ف٤بظٚ
ٚ سیقض ظبیؾ
ٚ س٘ٛق زاطیا ٢بمتضا ٖبىٔا
ؼؾٛت رس٘ظبؾ ضٚسمٔ اض ٣ٕٔٛػ ٜبیض ف٤اعیا ،ز٤بٟ٘ ضز ٚ ٣ػبٕدخا ١
زبٟٙك٥پ ٖلاٛئؿٔ ٚ ٖاط٤سٔ ٝث
ٔ ٣ زٛق ٢اطیث ٓیٟی ُیثبل ٚ فبفق ُىق ٝث اض ٖبٔظبؾ فاسٞا
رسٙٙو ٖب٥ث ٕٝٞ
