ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ طﺎﺒﺗرا ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد
نﺎﯿﻟﻮﺳر ﻢﯾﺮﻣ ﺮﺘﮐد ﯽﻬﻟا ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺮﺘﮐد ،*
ﯽﻤﯿﻫاﺮﺑا ﻢﺨﻓا هﺰﯾﺰﻋ ،**
***
هﺪﯿﮑﭼ
فﺪﻫ :
ﺖـﯾﺎﻔﮐ ﺶﻫﺎـﮐ و ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ رد ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا ﯽﺳرﺮﺑ و ﯽﺼﺨﺷ یﺎﻫ
ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
شور
210:
مﺮﮐا لﻮﺳر نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد ﻞﻏﺎﺷ رﺎﺘﺳﺮﭘ )
ص ( ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ ی ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ی
کﻻزﺎـﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ و
ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﻣﺎﻧ ی
ﺎﺗﻮﺳ ﻪﻨﯿﻣ یرﻮﺤﻣ ﺪﻨﭼ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ
، ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﯿﺼﺨﺷ لﻼﺘﺧا سﺎﯿﻘﻣ .
،داﺪﻌﺗ ﻦﯾا زا 184
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﯿﻘﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﻪﻣﺎﻧ ی
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺦﺳﺎﭘ نوﺪﺑ ﺎﻫ دﻮﺑ
ﺑ ﺎﯾ ﻪ دﻮﺑ هﺪﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﺺﻗﺎﻧ رﻮﻃ )
ﺦﺳﺎﭘ ناﺰﯿﻣ :
6 / 87 (%
. 4 ﻪـﮐ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ داﺮـﻓا زا هوﺮﮔ
ﯽﮔﮋﯾو ﯽﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻨﺘﺷاد ار ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ .
هﺮـﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ توﺎـﻔﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ یاﺮﺑ
ی ﻦـﯾا رد ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ
هوﺮﮔ ﻪﻓﺮﻄﮑﯾ شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ شور ،ﺎﻫ
(ANOVA)
، ﺎﻣآ شور ﻪﻓﺮﻃ ﺪﻨﭼ شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ یر
(MANOVA)
و ﯽﺒﯿﻘﻌﺗ شور
Post- hoc
شور ﺎﺑ
Least
ﻪﺑ ﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﮐ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
ﺪـﻌﺑ رد و ﻦﯿﯾﺎﭘ ،ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ﺪﻌﺑ رد ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ ﺪﻌﺑ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﯽﻠﮐ ناﺰﯿﻣ :
دﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﯽﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ .
ﯽـﺳاﻮﺳو لﻼﺘـﺧا ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا -
ﺗﻻﺎـﺑ یرﺎـﺒﺟا
ﻦﯿﯾﺎـﭘ و ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ ناﺰـﯿﻣ ﻦﯾﺮ ﻦﯾﺮـﺗ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار ﯽﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ ناﺰﯿﻣ .
ﺖـﯾﺎﻔﮐ و ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦـﺴﻣ ناﺰـﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ یاراد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﻔﯿﺷدﻮﺧ و ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ داﺮﻓا
ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺼﺨﺷ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ
:
هوﺮﮔ رد ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ و ﯽﻠﻐﺷ یﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺮﺑ نوﺰﻓا ،ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ
ـﯿﻧ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎﻫ ﺰ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﻩﮊﺍﻭﺪﻴﻠﻛ : ﻲﮔﮋﻳﻭ ،ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔﺩﻮﺳﺮﻓ ،ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻱﺎﻫ
،ﻲﺼﺨﺷ ﺖﻳﺎﻔﻛ ،ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﮕﺘﺴﺧ ﻥﺍﺭﺎﺘﺳﺮﭘ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* ،ﮏﺷﺰﭙﻧاور ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا
–
ناﺮـﯾا ﯽﻧﺎـﻣرد .
،نﺎـﻬﺟ ﻪـﭼﻮﮐ ،ﯽﺘﻌﯾﺮـﺷ و رﺎـﻬﺑ ﻦﯿـﺑ ،ﯽﻧﺎـﻘﻟﺎﻃ نﺎـﺑﺎﯿﺧ
کﻼـﭘ 1
،
ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ و ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻮﺘﯿﺘﺴﻧا .
**
،ﮏﺷﺰﭙﻧاور ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
–
ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد .
ﻧاد ﺐﻨﺟ ،ناﺮﯿﻤﺷ ﭻﯿﭘ ،ناﺮﻬﺗ ﯽﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ هﺪﮑﺸ
-
،ناﺮـﻬﺗ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﯽﺘﺴﯾﺰﻬﺑ
کﻮﻠﺑ 2 ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و شﺮﯾﺬﭘ ﺰﮐﺮﻣ ، )
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .(
E-mail: [email protected]
***
ناﺮـﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺑﺮﻣ ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ .
ﺎﺘـﺳ نﺎـﺑﺎﯿﺧ ﯽﻧﺎـﻣرد ﯽـﺸﻫوﮋﭘ ﯽـﺷزﻮﻣآ ﻊـﻤﺘﺠﻣ ،ﺶﯾﺎـﯿﻧ نﺎـﺑﺎﯿﺧ ،نﺎﺧر
مﺮﮐا لﻮﺳر تﺮﻀﺣ )
ص ( ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﺶﺨﺑ ، .
ﻘﻣ ﺪ ﻪﻣ
ﯽﻠﻐـﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ 1
هژاو ﺶـﻧاد
ﻒﯿـﺻﻮﺗ یاﺮـﺑ یا
ﯽﻧﻮــﮔﺮﮔد رد رﺎــﺘﻓر و ﻪــﯿﺣور ،شﺮــﮕﻧ ﯽــﻔﻨﻣ یﺎــﻫ
ﺎﺑ ﯽﯾورﺎﯾور ﯽﻧاور یﺎﻫرﺎﺸﻓ
ﺖﺳا رﺎﮐ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ .
ﻦـﯾا
ﺷ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻞﻐ
ﯽﻣ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﯾﺎﻫ
داﺮـﻓا ﻪـﮐ ﺪـﯾآ
ﺖﻋﺎﺳ زا یدﺎﯾز نﺎﻣز ﮏـﯾدﺰﻧ طﺎـﺒﺗرا رد ار یرﺎﮐ یﺎﻫ
ﯽــﻣ مدﺮــﻣ ﺮﯾﺎــﺳ ﺎــﺑ رﺬﮔ
ا ﺪــﻨﻧ . ﺞــﯾار زا ﻒــﯾﺮﻌﺗ ﻦﯾﺮــﺗ
کﻻزﺎﻣ ار ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ نﻮﺴﮑﺟ و 2
ارا 3
ﯾ هدﻮﻤﻧ ﻪ ﺪﻧا .
ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻧﺎﮕﻧﺎﺸﻧ
ﯽ ناور ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻣﺎﺷ
ﯽﮕﺘﺴﺧ
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ 4
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ، 5
ﯽـﺼﺨﺷ ﺖـﯾﺎﻔﮐ ﺶﻫﺎﮐ و
6
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) ﯽﻠﻓﻮﺷ 7
کرﺎﻣ و کﻻزﺎﻣ ، ،8
1994 .(
کﻻزﺎـﻣ
) نﺎﻤﻫ ﺎﺟ (
ارا ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ زا یﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﯾ
ﯽﻣ ﻪ ﺪﻫد :
ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ًﻼﻣﺎﮐ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ ﺖـﺳا
،
و ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻦﺘـﻓر نﺎﯿﻣ زا و ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﺎﺸﻓ ﺮﯾز سﺎﺴﺣا
دﺮﻓ رد ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ﯽـﻔﻨﻣ ﯽﺨﺳﺎﭘ ،ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ
ﺨﺷا ﻪﺑ ﻪﻧﻻﺪﮕﻨﺳ و ﺖـﻓﺎﯾرد ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﺻﺎ
ﯽﻔﻨﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺮﻓ یﻮﺳ زا ﺖﻣﺪﺧ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
دراد هرﺎﺷا ﺶﯾﻮﺟدﺪﻣ زا دﺮﻓ .
ﺖـﯾﺎﻔﮐ سﺎﺴﺣا ﺶﻫﺎﮐ
ﻪـﻔﯿﻇو مﺎﺠﻧا رد ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ سﺎﺴﺣا نﺪﺷ ﻢﮐ ،ﯽﺼﺨﺷ ﺎـﺑ ﻪﻄﺑار رد دﻮﺧ زا ﯽﻔﻨﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﮏﯾ و ﺖﺳا ﯽﺼﺨﺷ
ﻪﺑ رﺎﮐ مﺎﺠﻧا
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ دور . ﻪـﮐ ﺖـﺳا روﺎـﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ یو
ﺳﺮﻓ
ﯽﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮ
ﻪـﯾارا ﺖـﯿﻔﯿﮐ ﺖـﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ی
ﺖﺳد یاﺮﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ،ددﺮﮔ تﺎﻣﺪﺧ
،ﻞﻐـﺷ ﮏﯾ زا نﺪﯿﺸﮐ
ﻪـﯿﺣور ﺎﯾ و ﺖﺒﯿﻏ
ی
لﻼﺘـﺧا ﺎـﺑ و ﺪـﺷﺎﺑ ﻦﯿﯾﺎـﭘ
ﯽﯾﺎـﻫ
ﻢﻫ
ﯽﺑ ،ﯽﻧﺪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺧ نﻮﭼ
یور ،ﯽﺑاﻮﺧ
ﻞـﮑﻟا ﻪﺑ ندروآ
ﻪﺘـﺷاد طﺎﺒﺗرا ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز و ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ تﻼﮑﺸﻣ و داﻮﻣ و ﺪﺷﺎﺑ .
ـﺧا ﮏﯾ ،ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ ﺖـﺴﯿﻧ ﯽـﻧاور لﻼﺘ
شﺮﺘﺴﮔ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﯽﮕﺘﺴﻫآ ﻪﺑ ﯽﻟو ﯽﻣ
ﺪﺑﺎﯾ ﻦﮑﻤﻣ و
دﻮـﺷ ﻞﯾﺪـﺒﺗ ﯽـﻧاور ﯽﻧاﻮﺗﺎـﻧ ﮏﯾ ﻪﺑ ﺖﺳا )
و ﯽﻠﻓﻮـﺷ
،نارﺎﮑﻤﻫ 1994
.(
ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ یداﺮﻓا ﻪﻠﻤﺟ زا نارﺎﺘﺳﺮﭘ و ﯽﺘﻣﻼـﺳ ﺖﯿﻟﻮﺌـﺴﻣ ،ﺪـﻧراد مدﺮﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﮓﻨﺗﺎﮕﻨﺗ و
نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز
ﯽﻣ شود ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ـﺸﮐ ﻨ ﺪ و ﺑ ﺎـﺑ و نارﺎـﻤﯿ
یرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻣرد یﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ وﺮﺑور ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ .
ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ور ﻦﯾا زا
ﯽﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار یﺪﯾﺪﺷ ﯽﻧاور یﺎﻫرﺎﺸﻓ
ﺪﻨﻨﮐ . ﻪـﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﺮﯿﺛﺄـﺗ نارﺎـﻤﯿﺑ زا ﺖـﺒﻗاﺮﻣ ﺖـﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ
ﯽﻣ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ رد نآ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺘﻬﺑ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ،دراﺬﮔ
ارا تﺎﻣﺪﺧ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯾ
ﻪﻨﯿﻣز رد هﺪﺷ ﻪ
ی
د و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،نﺎﻣر
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻨﻣدﻮﺳ
1 .
ﯽﺳرﺮﺑ مﺎﺠﻧا یﺎﻫ
هرﺎﺑرد هﺪﺷ
ی رد ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ
،نﺎـﺴﮑﯾ یرﺎﮐ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ
ﯽﻤﻧ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ رﺎﭼد هزاﺪﻧا ﮏﯾ ﻪﺑ داﺮﻓا ﺪﻧﻮﺷ
. نﺎـﯿﺑ ﻪـﺑ
ﯽﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﻣﺎﻌﺗ زا ،ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ،ﺮﮕﯾد
ﻪـﻠﻤﺟ زا یرﺎﻤﺷ
ﯽــﮔﮋﯾو و ﯽﻠﻐــﺷ ،یدﺮــﻓ نﺎــﯿﻣ ،یدﺮــﻓ ﻞــﻣاﻮﻋ یﺎــﻫ
ﺷ
ﯽﻣ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﺘﯿﺼﺨ
ﺪـﯾآ ) ،نارﺎـﮑﻤﻫ و ﯽﻠﻓﻮـﺷ 1994
.(
ﻪـﺑ نﺪﯿـﺸﺨﺑ مﺎﺠـﺴﻧا ،ﺖﯿـﺼﺨﺷ یدﺎـﯿﻨﺑ یﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ یﺎـﻫرﺎﺘﻓر مﺎـﺠﻧا یﺎﺘﺳار رد کاردا و ﻪﺸﯾﺪﻧا ،سﺎﺴﺣا ﺖــﺳا ﺪــﻨﻤﻓﺪﻫ ) .
کودﺎــﺳ
،کودﺎــﺳ و 9
2000 .(
نﺎــﯿﻣ
ﯽﮔﮋﯾو ﯽﻠﻐـﺷ ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ نﺎﮕﻧﺎـﺸﻧ و ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎﻫ
طﺎﺒﺗرا ﯾﺎﻫ ﯽ
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﯾد .
ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ یاﺮﺑ
ﻫ نﺎﺸﻧ ﺎ
هداد ﯽـﻧاور رﺎـﺸﻓ ،ﯽﻠﻐـﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻪﮐ ﺪﻧا و
ﯽـﮔﮋﯾو
یرﺎـﺑدﺮﺑ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ ﻢـﻫ ﺎـﺑ10
ﺪـﻧراد طﺎـﺒﺗرا )
ﻮـﯿﭘد ،11
نودرﻮــﮔ ردﻮــﯾ و 12
،13
1999 ( ﺮﺘــﺸﯿﺑ یرﺎــﺑدﺮﺑ و
، ﺎــﺑ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ یﺮﺘﻤﮐ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ
) ﯽﻨﯿﺘﻧﺎﺘـﺳﻮﮐ ،14
ﻮﻧﻻﻮﺳ 15
ید و ﯽﻟﻮﭘﺎﻧ ،16
1997 .(
یﺎﻫرﺎﺘﻓر نآ ﺮﺑ نوﺰﻓا
ﭗﯿﺗ A
ﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ، نارﺎﺘـﺳﺮﭘ نﺎﯿﻣ رد ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺎﺑ ار ﯽﺘﺒ
ﺖــﺳا هداد نﺎــﺸﻧ )
ﻮــﮑﻧاوﻻ ،17
1997 .(
و ﯽﻨﯿﺘﻧﺎﺘــﺳﻮﮐ
نارﺎﮑﻤﻫ )
1997 (
ﯽـﮔﮋﯾو ﯽﯾﺎـﺳﺎﻨﺷ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد
یﺎـﻫ
ﺶﯿﭘ رد ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ ﺪﻨﻣدﻮﺳ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ زا یﺮﯿﮔ
ﺖﺳا . ﯽﻟﺎـﻤﺘﺣا طﺎﺒﺗرا یﻮﺠﺘﺴﺟ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا
ﯽﮔﮋﯾو نﺎﯿﻣ
ﻐـﺷ ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ ناﺰـﯿﻣ و ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ ﯽﻠ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻦـﯾا ﺮـﺑ نوﺰـﻓا
، یﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺶـﻘﻧ
ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻠﻐﺷ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺖﺳا .
_______________________________________
1- professional burnout
2- Maslach 3- Jackson
4- emotional exhaustion 5- depersonalization 6- decreased personal accomplishment
7- Schaufeli 8- Marek
9- Sadock 10- hardiness
11-Depew 12- Gordon
13- Yoder 14- Costantini
15- Solano 16- DiNapoli
17- Lavanco
ﺵﻭﺭ
ﯽﻔﯿـﺻﻮﺗ شور ﻪـﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا -
ﯽـﻌﻄﻘﻣ مﺎـﺠﻧا 1
ﺪﯾدﺮﮔ . ﯽﻧدﻮـﻣزآ
ﺶﻫوﮋـﭘ یﺎـﻫ
، رد ﻞﻏﺎـﺷ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ
مﺮـﮐا لﻮـﺳر نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ )
ص ( لﺎـﺳ نﺎﺘـﺴﺑﺎﺗ رد 1381
هدﻮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ
رد یﺮـﯿﮔ بﺎـﺨﺘﻧا سﺮﺘـﺳد
ﺪﻧﺪﺷ . ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ کرﺪﻣ ندﻮﺑ اراد ،داﺮﻓا بﺎﺨﺘﻧا رﺎﯿﻌﻣ
مﺮﮐا لﻮﺳر نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد ندﻮﺑ ﻞﻏﺎﺷ ،یرﺎﺘﺳﺮﭘ )
ص ( و
ﺖﺳد ﻦﺘﺷاد ﻢﮐ
6 ﻪﻘﺑﺎﺳ هﺎﻣ ی
دﻮﺑ رﺎﮐ .
یروآدﺮﮔ راﺰﺑا هداد
ﮏﯾ ار ﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ی تﺎﻋﻼﻃا
ﺖﯿﻌﻤﺟ ،ﻞـﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌـﺿو ،ﺲﻨﺟ ،ﻦﺳ درﻮﻣ رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ی
اﺰﯿﻣ و رﺎﮐ
ﺶﺳﺮﭘ ،ﻪﺘﻔﻫ رد رﺎﮐ ن
ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧ
کﻻزﺎﻣ ﯽﻠﻐﺷ
(MBI)
و 2
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ی ﺪـﻨﭼ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ
ﺎﺗﻮــﺳ ﻪــﻨﯿﻣ یرﻮــﺤﻣ -
ﺖﯿــﺼﺨﺷ لﻼﺘــﺧا سﺎــﯿﻘﻣ
(MMPI-PD)
هداد ﻞﯿﮑﺸﺗ3
ﺪﻧا . ﺶﺳﺮﭘ ﻪـﻣﺎﻧ ی کﻻزﺎـﻣ
ﺞﯾار راﺰﺑا ﻦﯾﺮﺗ ﺶﺠﻨﺳ
ﯽﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ
یاراد 22 هراﺰﮔ ی
ﺖـﺳا ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ .
9 درﻮـﻣ رد هراﺰـﮔ
ﯽﮕﺘﺴﺧ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ )
ﻪﻧﻮﻤﻧ یاﺮﺑ :
ﯽﻣ سﺎﺴﺣا ﺮـﻈﻧ زا ﻢﻨـﮐ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ اﺮﻣ ناﻮﺗ مرﺎﮐ ،ﯽﻧاور (
، 5 درﻮـﻣ رد هراﺰـﮔ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ )
ﻪﻧﻮﻤﻧ یاﺮﺑ :
ﯽﻣ سﺎﺴﺣا ﯽـﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﻢﻨﮐ
ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﺖﯿﺼﺨﺷ نوﺪﺑ ﯽﯾﺎﯿﺷا ترﻮﺼﺑ ﻢﻧﺎﯾﻮﺟ دﺪﻣ زا ﯽﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﻢﻨﮐ
( و 8 درﻮﻣ رد هراﺰﮔ ﺖـﯾﺎﻔﮐ
ﯽـﺼﺨﺷ
) ﻪﻧﻮﻤﻧ یاﺮﺑ :
ﯽﻣ سﺎﺴﺣا ﺟدﺪﻣ ﻪﮐ ﻢﻨﮐ
ﯽﺧﺮﺑ یاﺮﺑ ﻢﻧﺎﯾﻮ
ﯽﻣ ﺶﻧزﺮﺳاﺮﻣ نﺎﺸﺗﻼﮑﺸﻣ
ﯽـﻣ ﺮـﺼﻘﻣ و ﺪـﻨﻨﮐ ﺪـﻨﻧاد
(
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
سﺎﺴﺣا ﻦﯾا ﯽﻧاواﺮﻓ
هﺮﻤﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺮﻔـﺻ زا ﯽﯾﺎـﻫ
) ﺰﮔﺮﻫ ( ﺎﺗ 6 ) زور ﺮﻫ (
ﯽـﻣ هﺪﯿﺠﻨـﺳ دﻮـﺷ
. هﺮـﻤﻧﺮﯾز ی
ﺑ ﻪ
ﻪـﺒﻨﺟ ﻪﺳ زا ﮏﯾﺮﻫ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد
، ﻪـﯾﺎﭘﺮﺑ ی هﺮـﻤﻧ ی
ﻊﺟﺮﻣ ) ،نﻮﺴﮑﺟ و کﻻزﺎﻣ 1993
(
ﻪﺘـﺳد رد ی ،ﻦﯿﯾﺎـﭘ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯾ ﺎ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﻻﺎﺑ دﺮﯿﮔ
. هﺮﻤﻧ ﺮﯾز ی ﯽﮕﺘـﺴﺧ یﻻﺎﺑ
هﺮـﻤﻧﺮﯾز و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ
ی ﺖـﯾﺎﻔﮐ ﻦﯿﯾﺎـﭘ
نﺎﺸﻧ ،ﯽﺼﺨﺷ
هﺪﻨﻫد
ﯽﻣ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ی ﺪﺷﺎﺑ
. تﺎـﺒﺛ
ﺶﺳﺮﭘ ﯽﻧورد
خﺎـﺒﻧوﺮﮐ یﺎـﻔﻟآ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ 71
/ 0 ﺎـﺗ
90 / 0 نآ ﯽﯾﺎـﻣزآزﺎﺑ ﺐﯾﺮﺿ و 60
/ 0 ﺎـﺗ 80 / 0 شراﺰـﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ )
،نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻠﻓﻮﺷ 1994
.(
ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﻣﺎﻧ ی
MMPI-PD
یاراد 33 زا ﯽـــﺷراﺰﮔدﻮﺧ ﺶـــﺳﺮﭘ 11
رد ﻪـﮐ ﺖﺳا ﺖﯿﺼﺨﺷ لﻼﺘﺧا
DSM-III-R
ﻒﯿـﺻﻮﺗ 4
هﺪﺷ ﺪﻧا .
ﻞـﺼﻔﻣ ﻞﮑﺷﺎﺑ سﺎﯿﻘﻣ ﻦﯾا توﺎﻔﺗ
ﻦـﯾا ،نآ ﺮـﺗ
هراﺰﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا و هﺪـﺷ فﺬـﺣ ﺪﻧراد ﯽﺷﻮﭙﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
هراﺰﮔ ﺎﻬﻨﺗ سﺎﯿﻘﻣ ﺮﻫ یاﺮﺑ هﺪﺷ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺪﻧا
هراﺰﮔ
سﺎﯿﻘﻣ ﺮﯾﺎﺳ یﺎﻫ
ﺎﻫ ﯽـﺷﻮﭙﻤﻫ ﺖﯿﺼﺨﺷ لﻼﺘﺧا ی
ﺪﻨــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاﺪﻧ .
ﻪــﻨﯿﻣز رد ی
ﺐﯾاﺮــﺿ ،سﺎــﯿﻘﻣ ﯽــﯾاور
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ 52
/ 0 ﺎـﺗ ،ﯽـﺳاﻮﺳو ﺖﯿـﺼﺨﺷ لﻼﺘﺧا یاﺮﺑ
75 / 0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﯽﺑﺎﻨﺘﺟا ﺖﯿﺼﺨﺷ لﻼﺘﺧا یاﺮﺑ
) ﺮﺟار ﻦﯾﺮﮔ ،5
1991
1 .(
ﯽﮔﮋﯾو نﺎﯿﻣ طﺎﺒﺗرا ﯽﺳرﺮﺑ یاﺮﺑ
و ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎـﻫ
،ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ 4
رﻮـﻣ داﺮﻓا زا هوﺮﮔ ﯽـﺳرﺮﺑ د
ﯽﮔﮋﯾو ﯽﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ
ﺪﻨﺘـﺷاد ار ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎـﻫ
هﺮـﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ توﺎـﻔﺗ ،هﺪﺷ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ یﺎـﻫ
ﻦﯾا رد ﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﯽﻠﻐﺷ 4
یرﺎـﻣآ شور ﺎـﺑ هوﺮـﮔ
ﮏﯾ شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ
ﻪﻓﺮﻃ
(ANOVA)
راﺮـﻗ نﻮـﻣزآ درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ .
ﯽﻨﻌﻣ ترﻮﺻ رد یرﺎـﻣآ شور ،توﺎﻔﺗ ندﻮﺑ راد
ﻪﻓﺮﻃ ﺪﻨﭼ شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ
(MANOVA)
ﺲﭙﺳ
Post-hoc
شور ﺎﺑ
Least
ﻪﺑ ﯽﻣ هدﺮﺑ رﺎﮐ ﺪﺷ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
زا 210 ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ی ،هﺪﺷ ﻊﯾزﻮﺗ 184
ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﻣﺎﻧ
ﺪـــﯾدﺮﮔ ﻞـــﯿﻤﮑﺗ )
ﺦـــﺳﺎﭘ ناﺰـــﯿﻣ :
6 / 87 (%
. ﺮﺘـــﺸﯿﺑ
ﺦــﺳﺎﭘ نﺎﮔﺪــﻨﻫد )
96 (%
ﺪــﻧدﻮﺑ نز .
هﺮــﻤﻧ ی ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ 70
/ 20 ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ، 26
/ 3 و ﺖﯾﺎﻔﮐ
،ﯽﺼﺨﺷ 03
/ 36
ﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ
هﺮﻤﻧ ﻪﺑ ﻪ یرﺎـﺠﻨﻫ یﺎـﻫ
ﻪﺑ
ﻪﺘـﺳد رد ﺐﯿﺗﺮﺗ
ی راﺮـﻗ ﻂـﺳﻮﺘﻣ و ﻦﯿﯾﺎـﭘ ،ﻂـﺳﻮﺘﻣ
ﯽﻣ ﺖﻓﺮﮔ . 33 % ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ یﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ،داﺮﻓا 4
%
و ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦـﺴﻣ یﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ 25
% زا ﯽﻨﯿﯾﺎـﭘ ناﺰـﯿﻣ
ﺖﯾﺎﻔﮐ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار ﯽﺼﺨﺷ .
ﯽﻠﻐـﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻞﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌﺿو ،ﻦﺳ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
ی رﺎﮐ ناﺰﯿﻣ و رﺎﮐ
ﻔﻫ رد لوﺪﺟ رد ﻪﺘ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
هداد ﻦﯾا ﻞﯿﻠﺤﺗ
ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯽـﺧ یرﺎـﻣآ نﻮـﻣزآ ﮏـﻤﮐ ود
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ :
_______________________________________
1- cross sectional
2- Maslach Burnout Inventory
3- Minnesota Multiphasic Personality Inventory- Personality Disorders
4- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (3rd ed.) Revised
5- Green Roger
لوﺪــﺟ 1 - ﯽﻧدﻮــﻣزآ ﯽــﻧاواﺮﻓ ﻊــﯾزﻮﺗ ﺶﻫوﮋــﭘ یﺎــﻫ
ﺐﺴﺣﺮﺑ
ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ
، ،ﻞـﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌـﺿو ،ﻦﺳ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ی ﻪﺘﻔﻫ رد رﺎﮐ ناﺰﯿﻣ و رﺎﮐ
یﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﻧاواﺮﻓ
ﯽﺒﺴﻧ (%) ﯽﮕﺘﺴﺧ
ﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽ
*ﻻﺎﺑ (%) ﺦﺴﻣ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻻﺎﺑ (%) ﺖﯾﺎﻔﮐ
ﯽﺼﺨﺷ ﻦﯿﯾﺎﭘ (%)
*ﻦﺳ ) لﺎﺳ ( ﺮﯾز 30 54 24
4 24
39 - 30 28 30
6 27
40 ﻪﺑ ﻻﺎﺑ 18 60
3 21
ﻞﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌﺿو دﺮﺠﻣ
ﻞﻫﺄﺘﻣ 41
59 30
33 8
2 19
30
ﻪﻘﺑﺎﺳ ی
*رﺎﮐ ) لﺎﺳ (
ﺮﯾز 10 66 30
4 29
20 - 10 20 30
5 23
یﻻﺎﺑ 20 14 59
0 17
ناﺰﯿﻣ ﻪﺘﻔﻫ رد رﺎﮐ )
ﺖﻋﺎﺳ (
ﺎﺗ 40 36
33 0
17
60 - 41 53 39
5 32
یﻻﺎﺑ 60 11 19
0 38
و ﻦـﺳ ﺮـﯿﻐﺘﻣ ﺐـﺴﺣ ﺮـﺑ ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ ناﺰﯿﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ توﺎﻔﺗ * ﻪﻘﺑﺎﺳ ی ﯽﻨﻌﻣ رﺎﮐ دﻮﺑ راد ) 05 / p<0 .(
1 - هدوﺰـﻓا ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ ناﺰـﯿﻣ ﺮﺑ ﻦﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﯽﻣ دﻮﺷ رد ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ ناﺰﯿﻣ و ﺎـﺑ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ی زا ﺶﯿﺑ رﺎﮐ 20
،لﺎﺳ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺳا .
2 -
ﯽﮔﮋﯾو ﯽﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
داﺮﻓا نﺎﯿﻣ رد ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ
ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
هوﺮـﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ
نوﺪـﺑ یﺎـﻫ
لﻼﺘﺧا ) 40 (%
ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ ، )
21 (%
ﯽﺳاﻮﺳو ، -
یرﺎـﺒﺟا
) 16 (%
ﻪﺘﻔﯿﺷدﻮﺧ و )
11 (%
دﻮﺑ ) رادﻮﻤﻧ 1 .(
هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ یﺎﻫ و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ
ﺖﯾﺎﻔﮐ ﻦﯾا رد ﯽﺼﺨﺷ 4
طﺎـﺒﺗرا ﯽـﺳرﺮﺑ یاﺮﺑ ،هوﺮﮔ
ﯽﮔﮋﯾو
ﻪﺑ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺎﺑ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ
ﻪـﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ
ﺪﺷ .
ﮏﯾ شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ
نﺎـﯿﻣ توﺎـﻔﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻓﺮﻃ
هوﺮﮔ ﯽﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ یﺎﻬﺳﺎﯿﻘﻣ رد ﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ راد هدﻮﺑ
ﯽـﻨﻌﻣ ،ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ سﺎﯿﻘﻣ رد و
راد
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ )
لوﺪﺟ 2 .(
رادﻮﻤﻧ 1 -
ﯽـﮔﮋﯾو ﯽـﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ
رد ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎـﻫ
مﺮﮐا لﻮﺳر نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ )
ص (
لوﺪﺟ 2 - شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻓﺮﻄﮑﯾ
(ANOVA)
درﻮﻣرد
توﺎﻔﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﯽﻠﻐﺷ
رد هوﺮﮔ یﺎﻫ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
ﺮﯿﻐﺘﻣ هﺮﻤﻧ
F ی ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ یراد
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ 8185
/ N.S. 0
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ 0711
/ 4 01
/ 0
ﯽﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ 1548
/ 3 05
/ 0
توﺎـﻔﺗ ﻪـﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻓﺮﻃ ﺪﻨﭼ شاﺮﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ
یﺎـﻫ
و ﯽـﺸﯾﺎﻤﻧ هوﺮـﮔ رد ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦـﺴﻣ ﺪﻌﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺳاﻮﺳو - ﺪﻌﺑ رد و یرﺎﺒﺟا ﺖﯾﺎﻔﮐ
هوﺮـﮔ رد ﯽﺼﺨﺷ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺘﻔﯿﺷدﻮﺧ ﺖﺳا هدﻮﺑ راد
) لوﺪﺟ 3 .(
لﻼﺘﺧانوﺪﺑ ﺪﯿﯾوﺰﯿﮑﺳا
ﯽﺑﺎﻨﺘﺟا ﻪﺘﺴﺑاو
ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ ﻪﺘﻔﯿﺷدﻮﺧ
یزﺮﻣ
یرﺎﺒﺟا-ﯽﺳاﻮ ﺳو 0
10 20 30 40
ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫﯽﮔﮋﯾو
لوﺪﺟ 3 -
ﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ه
یﺎـﻫ ﺦـﺴﻣ ،ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ
ــﺼﺨﺷ ﺖﯿ و ﺖــﯾﺎﻔﮐ هوﺮــﮔ ﺐــﺴﺣﺮﺑ ﯽــﺼﺨﺷ
یﺎــﻫ
ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ
هوﺮﮔ یﺎﻫ
ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ ﯽﮕﺘﺴﺧ
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﺦﺴﻣ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ
ﯽﺼﺨﺷ
لﻼﺘﺧا نوﺪﺑ 97
/ 19 8143 / 2 0571 / 36
ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ 67
/ 18 8421 /
*4 6842 / 35
ﻪﺘﻔﯿﺷدﻮﺧ 70
/ 15 1000 / 1 2000 /
*40
ﯽﺳاﻮﺳو - یرﺎﺒﺟا 27
/ 21 2759 /
*4 3103 / 33
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ * نﻮﻣزآ ﺎﺑ راد
MANOVA
ﺚﺤﺑ ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ ﯽـﻠﮐ ناﺰـﯿﻣ ﻪـﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا لﻮــﺳر نﺎﺘــﺳرﺎﻤﯿﺑ رد ﻞﻏﺎــﺷ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ رد ﯽﻠﻐــﺷ
مﺮﮐا ) ص ( ﺪـﻌﺑ رد ،ﻂـﺳﻮﺘﻣ ،ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ ﺪﻌﺑ رد
ﺪﻌﺑ رد و ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ﺖﯾﺎﻔﮐ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯽﺼﺨﺷ
ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎـﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ یﺎﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ
و ﻻﺎـﺑ ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ،ﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﺖـﯾﺎﻔﮐ
ﯽـﺼﺨﺷ
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑ یﺎﻫ
رﺪـﻔﻠﯿﮐ ﺶﻫوﮋـﭘ زا هﺪـﻣآ ﺖﺳد ،1
2روﺎﭘ ﺰﻟو و ) 3
2001 ( ﻢﻫ دراد ﯽﻧاﻮﺧ .
ﯽـﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد ،
ﯽﻨـﺳ هوﺮـﮔ 39
- 30 ناﺰـﯿﻣ لﺎـﺳ
و ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦـﺴﻣ دﺎـﻌﺑا رد ار ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ زا یﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯾﺎﻔﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯽﺼﺨﺷ ﺮـﻈﻧ زا و
توﺎـﻔﺗ یرﺎـﻣآ
هﺪﺷ هﺪﯾد
هوﺮﮔ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ
ﯽﻨﺳ یﺎﻫ ﯽﻨﻌﻣ
ﻮﺑ راد د . ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
یرﺎﯾﺪﻨﻔـﺳا ﯽﺳرﺮﺑ رد ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ )
1380 (
ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﺰﯿﻧ 35
- 30 تﺪـﺣو ﯽـﺳرﺮﺑ رد و لﺎـﺳ
ﯽﻫﺎـﻨﭘ ﺖﻌﯾﺮﺷ )
1376 ( ﯽﻨـﺳ هوﺮـﮔ رد 40
- 31 لﺎـﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ود ﻪـﮐ ﺶﻫوﮋـﭘ
توﺎﻔﺗ و هدﻮﺑ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ًﺎﻓﺮﺻ هﺪﺷدﺎﯾ
ﺎﻫ ار یرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ هدﺮﮑﻧ ﺪﻧا ﯾ ﺎﺑ ، ﻪﺘﻓﺎ ﺮﺿﺎﺣ ﯽﺳرﺮﺑ یﺎﻫ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ
ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ .
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ار ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ راد
داد نﺎﺸﻧ ﻦﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ .
ﻢﻫ توﺎﻔﺗ ﻦﯿﻨﭼ
رد دﻮﺟﻮﻣ یﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ یرﺎﻣآ ﺮﻈﻧزا دﺮﺠﻣ و ﻞﻫﺄﺘﻣ هوﺮﮔ ود دﻮﺒﻧ راد
، ﻪـﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ
ﻪﺑ یﺎﻫ نارﺎـﮑﻤﻫ و رﺪﻔﻠﯿﮐ ﯽﺳرﺮﺑ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
) 2001 ( دراد ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ
1 .
هوﺮـﮔ رد ﯽﻠﻐـﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺮﺿﺎﺣ ﯽﺳرﺮﺑ رد
یﺎـﻫ
ﻪﻘﺑﺎﺳ یاراد
ی ﺰـﯿﻧ ﻪـﺘﻔﻫ رد توﺎـﻔﺘﻣ رﺎﮐ ناﺰﯿﻣ و رﺎﮐ
توﺎﻔﺗ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺎﺑ داﺮﻓا رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﯾﺎﻫ
ی یﻻﺎـﺑ
20
ﯽﻨﻌﻣ لﺎﺳ
دﻮﺑ راد . ﺎـﺑ داﺮـﻓا ﺰـﯿﻧ رﺪﻔﻠﯿﮐ ﯽﺳرﺮﺑ رد
ﻪـــﻘﺑﺎﺳ ی ناﺰــﯿﻣ ،ﺮﺘــﺸﯿﺑ یرﺎــــﮐ ﺖــﯾﺎﻔﮐ
ﯽــﺼﺨﺷ
ﻦﯿﯾﺎﭘ
رد و ﺪﻨﺘﺷاد یﺮﺗ
دراﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ
،
ﯽـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ یراد
ﻪﺑ دﻮﺑ هﺪﻣﺎﯿﻧ ﺖﺳد .
ﻪﻨﯿﻣز رد ی ،ﻞـﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌـﺿو ،ﻦـﺳ یﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ی
ﺖﻋﺎﺳ ناﺰﯿﻣ و رﺎﮐ
ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ رد یرﺎـﮐ یﺎﻫ
ﯽﺳرﺮﺑ رد ﯽﻠﻐﺷ
ﻪـﺘﻓﺎﯾ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ یﺎـﻫ
ﯽﺗوﺎـﻔﺘﻣ یﺎـﻫ
ﺖــﺳا هﺪــﺷ شراﺰــﮔ )
،نارﺎــﮑﻤﻫ و رﺪــﻔﻠﯿﮐ 2001
؛
،یرﺎﯾﺪﻨﻔﺳا 1380
،ﯽﻫﺎـﻨﭘ ﺖﻌﯾﺮﺷ تﺪﺣو ؛ 1376
.(
رد
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﺳ ﺎﺑ داﺮﻓا ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا 40
ﻪﻘﺑﺎﺳ و لﺎﺳ
ی رﺎﮐ
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 20 ﺖﺒﺴﻧ یﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ یاراد لﺎﺳ
هدﻮﺑ داﺮﻓا ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ
ﺪـﻧا . نآ زا ﻪـﮐ ﺎـﺟ و ﻦـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا
ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﻢﻫ داﺮﻓا رﺎﮐ ی
ﯽﻣ ﺎﺘﺳار ﺪﻨـﺷﺎﺑ
،
ﻪـﯾﺎﭘ ﺮـﺑ
ﻦـﯾا ی
ﯽﻤﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ
زا ﯽﮑﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﯾآ ﻪﮐ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﯽﮕﺘـﺴﺧ ناﺰـﯿﻣ ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ ،ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﻦﯾا ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ
ﻪﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﺮﻫ ﺎﯾ ﺖﺳا هدﻮﺑ
ﺖﻟﺎﺧد نآ رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ
ﻪﺘﺷاد
داد ﺦﺳﺎﭘ ،ﺪﻧا .
ﻢﻫ
نآ زا ،ﻦﯿﻨﭼ
رد داﺮﻓا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺎﺟ
ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﯽﺒﺻﺎﻨﻣ رد ﺐﻠﻏا هﺪﺷدﺎﯾ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ) ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﺳ رﺎﺘﺳﺮﭘ ( ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ
ﻪـﺑ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺷ ،ﺪﻧرﺎﮐ
ﻓ ﺪﺷﺎﺑ طﻮﺑﺮﻣ هوﺮﮔ ﻦﯾا رد ﺮﺘﺸﯿﺑ یرﺎﮐ رﺎﺸ .
هوﺮﮔ رد یﺎﻫ 4 ﻪـﻧﺎﮔ ی یرﺎـﻣآ توﺎـﻔﺗ ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ
و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ یﺎﻫﺪﻌﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺖـﯾﺎﻔﮐ
ﯽـﺼﺨﺷ
ﯽﻨﻌﻣ
ﻪﻨﯿﻣز رد و دﻮﺑ راد
ی توﺎـﻔﺗ ،ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ
ﯽﻨﻌﻣ
ﺪﺸﻧ هﺪﯾد یراد .
ﯽـﮔﮋﯾو ﺎـﺑ داﺮـﻓا ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد
ﯽﺳاﻮﺳو ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ -
هﺮـﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎـﺑ یاراد ،یرﺎﺒﺟا ی
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ یﻻﺎﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ )
ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ ﺖﯿﺼﺨﺷ زا ﺲﭘ (
ﻦﯿﯾﺎﭘ و هﺮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗ
ی ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺖﯾﺎﻔﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺼﺨﺷ .
ﯽﮔﮋﯾو زا
ﯽـﺳاﻮﺳو داﺮﻓا یﺎﻫ -
_______________________________________
1- Kilfedder 2- Power 3- Wells
لﺎﻤﮐ ،ﻢﻈﻧ ﺎﺑ ﺮﯿﮔاﺮﻓ ﯽﻨﻫذ ﺖﯿﻟﻮﻐﺸﻣ ،یرﺎﺒﺟا و ﯽـﯾاﺮﮔ
نداد ﺖـﺳدزا یﺎـﻬﺑ ﻪـﺑ یدﺮـﻓ نﺎـﯿﻣ و ﯽـﻨﻫذ لﺮﺘﻨﮐ فﺎﻄﻌﻧا ﯽﻣ یﺮﯾﺬﭘ ﺪﺷﺎﺑ
. آ لﺮـﺘﻨﮐ ﻪـﺑ ﯽـﻧاواﺮﻓ زﺎـﯿﻧ ﺎـﻬﻧ
ﻢﯿﻤﺼﺗ ،ﺪـﻧراد ساﺮـﻫ ندﺮﮐ هﺎﺒﺘﺷا زا نﻮﭼ و ﺪﻧراد ﺎﻫ
ﯽﻤﻧ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﻨﺳﺮﺑ ﯽﻌﻃﺎﻗ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
) و کودﺎـﺳ
،کودﺎﺳ 2000
.(
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
نﺎﻣرآ یداﺮﻓا ﻪﮐ
و اﺮـﮔ
هﺰﯿﮕﻧاﺎﺑ ی ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻻﺎﺑ و
ﯽﻣ نﺎﺷرﺎﮐ ﻒﻗو ار دﻮﺧ ،ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺪﻌﺘﺴﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ )
ـﺷ ،نارﺎـﮑﻤﻫ و ﯽﻠﻓﻮ
1994 ( . ﯽﻓﺮﻃ زا ﯽﻧارﺎﺘـﺳﺮﭘ نﺎـﯿﻣ رد ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘﺴﺧ
ﯽـﻣ هﺪـﯾد ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺪﻧراد ﺪﯾدﺮﺗ زا ﯽﯾﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ دﻮـﺷ
) نﺎﻤﻫ ﺎـﺟ ( . ﺎـﺑ ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦـﺴﻣ و ﯽﻧﺎـﺠﯿﻫ ﯽﮕﺘـﺴﺧ
ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻠﻐﺷ ﺶﻘﻧ رد ضرﺎﻌﺗ
، رد ﺮـﺘﻤﮐ ﺪـﯾدﺮﺗ ﺎـﺑ و
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻠﻐﺷ ﺶﻘﻧ ﺪﺑﺎﯾ
) ،نارﺎﮑﻤﻫ و رﺪﻔﻠﯿﮐ 2001
( .
ﻦﯾا
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ
ﻢﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ یﺎﻫ
دراد ﯽﯾﻮﺳ .
ﻢﻫ ،ﻦﯿﻨﭼ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ یﺎﻫ ﺎـﺑ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻪﮐ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ ،لﺮﺘﻨﮐ ﻦﺘﺷاﺪﻧ سﺎﺴﺣا نﺎﺸﻧ یﺮﺗ
ﯽﻣ ﺪﻨﻫد ) ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻠﻓﻮﺷ 1994
( ﯽﺼﺨﺷ ﺖﯾﺎﻔﮐ و
ﺶﯾاﺰـﻓا رﺎـﮐ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ یﺎﻫداﺪﯾور ﺮﺑ لﺮﺘﻨﮐ سﺎﺴﺣا ﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ ) ،نارﺎـﮑﻤﻫ و رﺪﻔﻠﯿﮐ 2001
( ﻢـﻫ
دراد ﯽﻧاﻮـﺧ .
ﯽـﮔﮋﯾو یاراد داﺮـﻓا ،ﻦـﯾا ﺮﺑ نوﺰﻓا
ﯽـﺳاﻮﺳو یﺎـﻫ -
عﻮﻧ ،یرﺎﺒﺟا
یدوﺪـﺤﻣ ﺖﯿﻤﯿﻤـﺻ و ﺖـﻓﻮﻄﻋ ،ﯽﺘﺳود
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ) ،کودﺎﺳ و کودﺎﺳ 2000
( ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ داﺮﻓا ﻦﯾا رد ﻻﺎﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ﺮﺑ یﺮﮕﯾد ﻪﯿﺟﻮﺗ .
ﻢﻫ
ﯽﺳاﻮﺳو ﯽﮔﮋﯾو یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ زا ﻦﯿﻨﭼ -
ﺶﻨـﺗ ،یرﺎﺒﺟا
یرﺎﻤﯿﺑ و ﺎﻫ
ﻪﺘﮑﺳ نﻮﭼ ﯽﯾ
ی ﯽﺒﻠﻗ ) تاﺮﻫﺎـﻈﺗ ﻪﺑ یﻮﻧﺎﺛ
ﯽﻋﻮﻧ ﺖﯿﺼﺨﺷ یﺎﻫ
Aعﻮﻧ ( ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) نﺎﻤﻫ ﺎـﺟ ( ﺎـﺑ و
عﻮﻧ رﺎﺘﻓر ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا A
هﺮـﻤﻧ ﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
یﺎـﻫ
دراد ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ )
،ﻮﮑﻧاوﻻ 1997 ( ﻢﻫ ناﻮﺧ ﺖﺳا .
ﯽـﻨﻌﻣ ،ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ درﻮﻣ رد توﺎـﻔﺗ ﻦﯾﺮـﺗراد
ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ
MANOVAی
ﺪﺷ هﺪﯾد ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ هوﺮﮔ رد ﺖﺳا ه
.
زاﺮﺑا رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ داﺮﻓا ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا سﺎﺴﺣا قاﺮﻏا دﻮﺧ یﺎﻫ ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ
ﻢﻬﻣ ار یﺰﯿﭼ ﺮﻫ و
ﺮـﺗ
ﯽﻣ هﻮﻠﺟ ﺖﺴﻫ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ زا ﺪﻨﻫد
) ،کودﺎـﺳ و کودﺎـﺳ
2000 ( ﯽﻓﺮﻃ زا و تﺎـﺳﺎﺴﺣا ﺮﮕﻧﺎﯾﺎﻤﻧ ،ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ
ﯽـﻣ ﺶﯾﻮﺟدﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ ﻦﯿـﯿﺒﺗ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻦـﯾا ،ﺪـﺷﺎﺑ
ﯽﻣ دﻮﺷ . درﻮﻣ رد ،ﺰـﯿﻧ ﯽـﺼﺨﺷ ﺖـﯾﺎﻔﮐ توﺎـﻔﺗ
ﯽـﻨﻌﻣ راد
سﺎﺳاﺮﺑ
MANOVA
ﺪﺷ هﺪﯾد ﻪﺘﻔﯿﺷدﻮﺧ هوﺮﮔ رد .
ﻦﯾا
ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎـﺑ هوﺮﮔ ﺖـﯾﺎﻔﮐ
ار ﯽـﺼﺨﺷ ﺪﻨﺘـﺷاد
.
ﺖﯾﺎﻔﮐ
نﺎـﺸﻧ ﯽﺼﺨﺷ
هﺪـﻨﻫد و ﯽﮕﺘـﺴﯾﺎﺷ سﺎـﺴﺣا ی
زا دﺮـﻓ ﯽﺑﺎـﯾزرا و ﺖـﺳا ﯽﺼﺨﺷ ﻒﯾﺎﻇو ﻖﻓﻮﻣ مﺎﺠﻧا
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ رﺎﮐ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ار دﻮﺧ ﺪﻫد
. ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا
سﺎــﺴﺣا ،ﻪﺘﻔﯿــﺷدﻮﺧ داﺮــﻓا ﻪــﻧﺎﻨﯿﺑ گرﺰﺑدﻮــﺧ یﺎــﻫ
ﺑ ﻪ
ﺪـﻧراد دﻮﺧ ﻦﺘﺷاﺪﻨﭘ ﻢﻬﻣ ترﻮﺻ و
یﺎﻫداﺪﻌﺘـﺳا رد
ﯽﻣ قاﺮﻏا دﻮﺧ ﺪﻨﻨﮐ
) ،کودﺎـﺳ و کودﺎﺳ 2000
( ﻦـﯾا
ﻪﯿﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﺑ ود زا نارﺎﺘـﺳﺮﭘ رد ﯽﻠﻐـﺷ ﯽﮔدﻮـﺳﺮﻓ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ
ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا یاراد ﻪﺒﻨﺟ :
ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ،ﺖﺴﺨﻧ
، ﺖﻣﻼـﺳ
ﺗ ار دﺮﻓ ﯽﻧاور ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤ
ﻼﻋ ﺚـﻋﺎﺑ و ﺪـﻫد ـﯾ
ﻢ
ﯽـﻣ ﻞﻐـﺷ ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﻞﻐﺷ زا ﺖﺒﯿﻏ ،ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ ددﺮـﮔ
. مود
نآ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻪﮐ
،
ارا تﺎﻣﺪﺧ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯾ
نارﺎـﻤﯿﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار ﺪﻫد
. ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺖﺧﺎﻨـﺷ
ﺢﻄـﺳ ندﺮـﺑ ﻻﺎـﺑ رد ﻢـﻫ نآ زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ و ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ
ﯿﻔﯿﮐ نﺪﺷﺮﺘﻬﺑ رد ﻢﻫ و داﺮﻓا ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ارا ﺖ
ـﯾ ﻪ ی
ﺮﺛﺆﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﺳا
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮﯿﺛﺄـﺗ توﺎﻔﺘﻣ یﺎﻫ
ﺖﯿﻌﻤﺟ و ﯽﻠﻐﺷ یﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺮﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
،
ﻪﺑ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ
ﺶﯿـﭘ یﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾﺮـﺘﻬﺑ ﺪـﺳر
ﯽـﻨﯿﺑ هﺪـﻨﻨﮐ ی
ﺖﯿـﺼﺨﺷ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ یﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ،داﺮﻓا رد ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﺳرﺮﺑ رد
ﻞـﻣاﻮﻋ ﯽـﺧﺮﺑ طﺎـﺒﺗرا ﻦﯿﺸﯿﭘ یﺎﻫ
ﺑ ﺪــﻨﻧﺎﻣ ﯽﺘﯿــﺼﺨﺷ ﭗــﯿﺗ یﺎــﻫرﺎﺘﻓر ﺎــﯾ یرﺎــﺑدﺮ
ﺎــﺑ A
ﺖـﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ .
ﺮـﺿﺎﺣ ﯽـﺳرﺮﺑ
ﯽـﺳاﻮﺳو لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ -
یرﺎـﺒﺟا
ﺪﻧراد ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﯽﮔدﺎﻣآ ﻦﯾﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ .
ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ داﺮﻓا
ﯽـﻣ نﺎـﺸﻧ ار ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ زا یﺮﺘﺸﯿﺑ ناﺰﯿﻣ و ﺪـﻨﻫد
ﺖــﺳد ﯽﮕﺘﻔﯿــﺷدﻮﺧ ﯽــﮔﮋﯾو ﻪــﺒﻨﺟ رد ﻢــﮐ
ی ﺖــﯾﺎﻔﮐ
ﯽﺼﺨﺷ
، ﯽﻣ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﺪﺷﺎﺑ
.
نآ زا
یرﺎﺘﺳﺮﭘ ردﺎﮐ شزﻮﻣآ ﻪﮐ ﺎﺟ
، ﻪﻨﯾﺰﻫ ی ﯽﯾﻻﺎـﺑ
ﺑ ار ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻈﻧ ﺮ -
ﻧﺎﻣرد ـ ﯽﻣ ﻞﯿﻤﺤﺗ رﻮﺸﮐ ﯽ ﺪﯾﺎﻤﻧ
،
ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻦﺘﻓررﺪﻫ ﺐﺟﻮﻣ داﺮﻓا ﻦﯾا ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺎﻫ
ﯽﻣ ددﺮﮔ
و هﺮﻬﺑ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار یرو ﺪﻫد
. یداﺮﻓا ﺶﻨﯾﺰﮔ ور ﻦﯾا زا
ﯽـﮔﮋﯾو یاراد ﻪﮐ
ﺎﺤﻣ ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ یﺎـﻫ ﺖـﻈﻓ
زا هﺪـﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻪﺑ و
ﻪـﻠﺧاﺪﻣ ندﺮـﺑ رﺎﮐ
شزﻮـﻣآ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﯽﻧﺎـﻣرد یﺎـﻫ
ترﺎﻬﻣ ﺎـﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ یﺎﻫ ﯽـﻧاور رﺎـﺸﻓ
ﻞـﻣاﻮﻋ ﺖـﯾﻮﻘﺗ و
ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ
ﯽـﻣ هﺪﻨﻨﮐ
ﺶﯿـﭘ رد ﺪـﻧاﻮﺗ زا یﺮـﯿﮔ
ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳ داﺮﻓا ﻦﯾا ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ .
ﺎﺟ یور ﺮـﺑ ﯽـﺳرﺮﺑ ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﺘﻔﮔ ﻪـﻌﻣ
یا
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا دوﺪﺤﻣ .
ﺮـﺘﻬﺑ ﻢﯿـﻤﻌﺗ یاﺮـﺑ ور ﻦﯾا زا
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﺳرﺮﺑ ،ﺎﻫ
دﺎﻬﻨـﺸﯿﭘ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺰـﮐاﺮﻣ رد ﯽﻟﻮﻃ یﺎﻫ
ﯽﻣ ددﺮﮔ .
ﻱﺭﺍﺰﮕﺳﺎﭙﺳ زا نﺎــﻨﮐرﺎﮐ لﻮــﺳر نﺎﺘــﺳرﺎﻤﯿﺑ یرﺎﺘــﺳﺮﭘ مﺮــﺘﺤﻣ
مﺮﮐا ) ص ( ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ﻪﮐ ﺶﻫوﮋﭘ
نﺎﺸﯾا یرﺎﮑﻤﻫ نﻮﻫﺮﻣ
ﯽﻣ یراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ دﻮﺷ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
،یرﺎﯾﺪﻨﻔﺳا ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ
) 1380 ( ردﺎﮐ ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ؛
جﺪﻨﻨﺳ یﺎﻬﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد ﻞﻏﺎﺷ یرﺎﺘﺳﺮﭘ .
هﺎﮕـﺸﻧاد ﯽـﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
،نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ
21 ، 36 - 31 .
ﻢﯾﺮﻣ هﺪﯿﺳ ،ﯽﻫﺎﻨﭘ ﺖﻌﯾﺮﺷ تﺪﺣو )
1376 .(
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ناﺰﯿﻣ یا
مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﻣرد و ﯽﺷزﻮﻣآ ﺰﮐاﺮﻣ نﺎﻨﮐرﺎﮐ رد ﯽﻠﻐﺷ ﯽﮔدﻮﺳﺮﻓ ﯽﮑﺷﺰﭘ ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و
ﯽـﺼﺼﺨﺗ ﻪـﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ .
،ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻪﺘﺷر
ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد -
ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد .
Costantini,A.,Solano,L.,& DiNapoli,R.(1997). Rela- tionship between hardiness and risk of burnout in a sample of 92 nurses working in oncology and AIDS wards. Psychotherapy and Psychoso- matics, 66, 78-82.
Depew,C.L.,Gordon,M.,& Yoder,L.H.(1999). The relationship of burnout, stress, and hardiness in nurses in a military medical center: a replicate descriptive study. Journal of Burn Care Reha-
bilitation, 20, 515-522.
Green Roger,L.(1991). MMPI-2/MMPI an interpre- tive manual. Massachusetts: Allyn an Bacon,(p.
215).
Kilfedder,C.J.,Power,K.G.,& Wells,T.J.(2001). Burn- out in psychiatric nursing.Journal of Advanced Nursing, 34, 383-396.
Lavanco,G.(1997). Burnout syndrome and type A behavior in nurses and teachers in Sicily, Psycho- logical Reports, 81, 523-528.
Maslach,C.,& Jackson,S.E.(1993). Manual of the Mas- lach Burnout Inventory(2nded.).Palo Alto: Con- sulting Psychologists Press Inc.
Sadock,B.J.,& Sadock,V.A.(2000). Comprehensive textbook of psychiatry (7th ed.).Philadelphia: Li- ppincott Williams & Wilkins, (P.P. 821-822).
Schaufeli,W.B.,Maslach,C.,& Marek,T.(1994).Pro- fessional burnout:recent developments in theory and research (1st ed.). Washington: Taylor &
Francis, (P.P. 207-211).
