ارزیابی رابطه استخراج منابع آب زیرزمینی و فقر روستایی در ایران

Evaluation of the Relationship between Underground Water Resources Extraction and

Rural Poverty in Iran

Seyed Parviz Jalili Kamjo*¹, Younes Nademi²

1. Assistant Professor in Economics, Ayatollah Boroujerdi University, Parviz.jalili@gmail.com 2. Assistant Professor in Economics, Ayatollah Boroujerdi University,Younesnademi@yahoo.com

Received: 2018/10/07 Accepted: 2019/04/30

Abstract

Poverty has different dimensions and multiple variables have effect on types of poverty. But in recent decades holistic look has changed to detailed and targeted poverty. Also, due to the severity of degradation and evacuation of the environment, in the transitional stages of countries to development, evaluation of environmental variables impacts such as water on poverty have been considered. The main objective of this research is to evaluate the effect of groundwater resources extraction on absolute poverty in Iran's rural areas during 1985-2015, using the Markov switching specification and the determination of two absolute poverty schemes. The results showed that rural poverty in Iran's economy has two low and high poverty regimes. Low poverty regime tends to be more sustainable than high poverty regime. Also, the extraction of underground water resources in the high rural poverty regime has a nonlinear and threshold effect on the absolute rural poverty index. In other words, as long as the index is less than 74.46, its increase has been able to reduce rural poverty. But after increasing the extraction of groundwater resources and crossing the above threshold, increasing the extraction of underground water resources will increase the rural absolute poverty. These results indicate that groundwater resources should be exploited based on an optimal long-term extraction pathway in order to achieve sustainable development. In this way, it is suggested that the quality of water governance and access to water resources be implemented in the form of a comprehensive water resources management system in absolute poverty stress areas, in order to prevent environmental poverty in rural areas.

JEL Classification: L95, Q25, N57, P28, I32

Keywords: Groundwater Resources, Absolute Poverty, Markov Switching

*. Corresponding Author, Tel: 09185003597

ناریا رد ییاتسور رقف و ینيمزریز بآ عبانم جارختسا هطبار یبایزرا

وجماک یليلج زیورپ ديس

*

،1

یمدان سنوی

2

1 . ناریا ،درجورب ، يدرجورب للها تیآ هاگشناد ،یناسنا مولع هدکشناد ،داصتقا هورگ رایداتسا ،

Parviz.jalili@abru.ac.ir

2 . اسنا مولع هدکشناد ،داصتقا هورگ رایداتسا ناریا ،درجورب ،يدرجورب للها تیآ هاگشناد ،ین

،

younesnademi@yahoo.com

:تفایرد خیرات 15

/ 07 / 1397 :شریذپ خیرات 10

/ 02 / 1398

هديکچ ا یاراد رقف نوگانوگ یاهریغتم و تسا یفلتخم داعب

رقف عاونا رب ی ررثؤم

ؤهد رد اؤما تؤسا

لک هاگن ریخا و ییزج هاگن تمس ب رقف ب نایارگ

تسا تفای رییغت دنمفده مه

نینچ ؤجوت اؤب

طیحم یلخت و بیرخت تدش ب عؤسوت ؤب اهروؤشک راذگ لحارم رد ،تسیز

و لؤیلحت ،یگتفاؤی

یبایزرا ریرأت یلصا فده تسا تفرگ رارق جوت دروم رقف رب بآ دننام یتسیز طیحم یاهریغتم

یبایزرا شهوژپ نیا ریرأت

رب ینیمزریز بآ عبانم جارختسا ارؤیا ییاتؤسور قطانم رد قلطم رقف

هرود رد 1393 - 1364 زا هدافتسا اب و گنیچیئوس فوکرام حیرصت

قؤلطم رقف یمیژر ود حیرصت

یم دشاب داد اشن لدم دروآرب جیاتن ه

ک رؤقف مؤیژر ود یاراد ارؤیا داؤصتقا رد ییاتؤسور رقف

ب تبسن یرتشیب یراگدنام نییاپ رقف میژر ک تسا لااب و نییاپ دراد لااب رقف میژر

مؤه نیؤنچ

،لااب ییاتسور رقف میژر رد بآ ینیمزریز عبانم جارختسا ریرأت

ناتسآ و یطخریغ ی صخاش رب یا

زا رتمک صخاش نیا ک ینامز ات رگید ترابع ب دراد ییاتسور قلطم رقف 46

/ 74 شیازفا ،دشاب

دوش ییاتسور قلطم رقف شهاک بجوم تسا تسناوت آ

، زا سپ اما یؤب شیازفا

جارختؤسا ؤیور

بؤجوم بآ یؤنیمزریز عباؤنم جارختؤسا شیازفا ،قوف ناتسآ دح زا روبع و ینیمزریز بآ عبانم یم ییاتسور قلطم رقف شیازفا یم اشن جیاتن نیا دوش

ینتبم دیاب ینیمزریز بآ عبانم ک دهد

ؤم ،رادیاپ عسوت ب لین روظنم ب تدمدنلب جارختسا نیهب ریسم کی رب هرؤهب درو

رارؤق یرادرؤب

داهنشیپ بیترت نیا ب دریگ یم

وش طیحم رقف لت زا یریگولج روظنم ب ک د قطانم رد یتسیز

تیریدؤم متؤسیس کؤی بؤلاق رد بآ عبانم ب یسرتسد هوحن و بآ ینارمکح تیفیک ،ییاتسور ضوح رد بآ عبانم عماج

وش ارجا ،قلطم رقف شنت تحت یاه د

هقبط JELيدنب

L95, Q25, N57, P28, I32:

:يديلک ياهژاو ،قلطم رقف ،ینیمزریز بآ عبانم

گنیچیئوس فوکرام حیرصت

هدنسیون * لوئسم

، سامت هرامش



1 - همدقم نوگانوگ لماوع رقف رب ی

ریرأت نیؤب ؤطبار یؤضرف زا یؤبربت دهاوؤش اؤما ،تسا راذگ

یم تیامح ییاتسور قلطم رقف و ینیمزریز بآ فرصم یرخؤسس دؤنک

،1

2014 لئؤسم )

و بآ ریرأت یک رب آ رشب تایح تیف مهم

رت نیب شلاچ نی طیحم داصتقا یللملا

رد تؤسیز

هد سیدوکاناکس دوب دهاوخ یتآ یاه ،2

2016 هدؤحتم تلاایا اهج بآ عسوت شرازگ )

س 2015 یم اشن ) ابیرقت ک دهد

748 ملاؤس یندیماؤشآ بآ ؤب اؤهج رد رؤفن وؤیلیم

لؤلم امزاؤس یناهج عسوت شرازگس دنرادن یسرتسد ،3

2015 ) کؤی زا شیؤب تؤشیعم

یم یگدنز رلاد کی رقف طخ ریز رد ک رفن درایلیم دننک

، ب دش ت ،تؤسا بآ ؤب تسباو

هژیو ب 850 رؤیگرد ،دنتؤسه لغاؤش یزرواؤشک شؤخب رد اهاتؤسور رد ؤک رفن ویلیم

ارامانس دنتسه بآ یبایمک ،4

2010 نیؤب ،یناهج حطس رد ) لاؤس

اؤه ی 2000 اؤت 2050

ین تعنص رد بآ فرصم ابیرقت ز

400 دهاوخ دشر دصرد رک

،سیدوکاؤناکس د 2015

ؤک ،)

یم اشن تحت زین تعنص شخب رد لاغتشا دهد

ریرأت ب جوت اب تفرگ دهاوخ رارق بآ

رب هولاع ،تیعمج شیازفا دنور نیمأت

یاؤضف و یمومع ،یرابت ،برشس ینوکسم یاضاقت

روظنم ب ،)یرهش زبس نیمأت

تؤیعمج ییاذغداوم 1

/ 9 اؤیلیم لاؤس رد یدر 2050

دؤیاب

یزرواشک تلاوصحم دیلوت ازیم 70

رد ییاذؤغ تؤینما دؤنور نیا اب دبای شیازفا دصرد

نیریش بآ یبایمک و تیعمج شیازفا تلع ب عسوت لاح رد یاهروشک ب–

لیلد عیزوت

شراب راقتمان یوج یاه

- ارگن ، ارگؤسمس دوؤب دؤهاوخ هدننک 2017

بوؤنج ؤقطنم )

ایسآ 44 دصرد

ًابیرقت اقیرفآ لامش و 26

رد رلاد کی زا رتمکس قلطم ریقف دارفا زا دصرد

یم لماش ار )زور بآ مک ءزج ک ،دوش

،ارامانس تسا اهج قطانم نیرت 2010

یسرتسد )

رادؤیاپان رؤقف شهاؤک ؤب ربنم ییاتسور قطانم رد یزرواشک بآ ب شیازؤفا قؤیرط زا5

م عرزم حطس رد دمآرد و لوصحم ،لاغتشا ی

اراؤکمه و وؤتتیلس ددرؤگ ،6

رد )2003

زا شیب اهج رساترس 850

ازؤم رد رفن ویلیم ؤب ؤک دؤنراد لاغتؤشا کؤچوک عر

روؤط

میقتسم ،یرخؤسس دنتسه بآ ب تسباو

2014 اؤب بآ ؤب یؤسرتسد تؤینما نیمؤضت )

یروؤئت رؤب یؤنتبم بآ عباؤنم عماؤج تیریدؤم ورگ رد ک بسانم تیمک و تیفیک یاؤه

1. Sekheri

2. Kanakoudis, et al.

3. UNWWDR 4. Namara, et al.

5. Transient Poverty 6. Lipton et al.

ا بآ داصتقا

،)بآ تیکلام قوقح قیقد فیرعتس تس یم

دناوت هدؤنیآ ب تبسن ار تاراظتنا

تبثم ک باختنا و دن ریؤسم رد ار بآ رادؤیاپان عبانم اب یبآ شنت تحت ِدارفا یداصتقا یاه

هراپ دوبهب اراکمه و رمارکس دهد رارق ییوت

،1

2005 ییاتسور قطانم رد ) ب

لیلد دوؤجو

آ ،رویط ،ماد اب طبترم لغاشم و دراد یدؤیلوت و یفرؤصم شقن بآ عرزم و ینابغاب ، ایزب

ب لیلد قطاؤنم ؤب تبؤسن اؤسنا یتملاؤس رد بآ شؤقن یتشادهب تاناکما نیئاپ حطس

تسا رتشیب یرهش مه

نینچ مزلا یامرؤس دوؤبن ب جوت اب ؤب

روؤظنم بآ هرؤیخذ یاؤه

یحطس بآ ، ینیمزریز یاه ریرأت

اد دؤهاوخ قوؤف یاؤهریغتم رب یرتشیب و دؤلومس تؤش

اراکمه ،2

2007 قطاؤنم رد دراد دوؤجو یداصتقا و یکیزیف تروص ود ب بآ یبایمک )

ییاتسور ب

لیلد یامرس دوبن حطؤس رد اؤی یتلود لاثم یاربس رتمک تصرف نیزه اب یاه

فرص یب ابیرقت بآ دیلوت ییاهن نیزه ینحنم ،)سایقم زا یشان یاه بآ و تؤسا شؤشک

مزریز بآ صوصخ ب اتؤسور انکاؤس و تسا یداصتقا یبایمک راچد ینی

ؤب لؤیلد دوؤبن

ولونکت اراکمه و رتراکس دنرادن یسرتسد بآ عبانم ب یژ ،3

2007 رؤب بآ میقتؤسم ررا )

بآ ؤب یؤؤسرتسد ،رؤقف شهاؤک ؤؤب

اوؤنع طؤساو ، ؤؤیلوا هداؤهن رؤؤرا تؤسا ییاؤؤهن و یا

قف شهاک رد ییاتسور قطانم رد بآ ب یسرتسد میقتسمریغ یامرؤس ؤک تؤسا نؤیا ر

یارؤب هدرؤشف تؤباقر یور رؤب زؤکرمت یاؤج ؤب یناؤسنا یورین و شناد ،یلام و یکیزیف

،بآ ب یسرتسد هرهب شیازفا یور رب

یامرس عارتخا و عادبا ،یرو یم یراذگ

کؤنابس دننک

،یناهج 2005 ددرؤگ سرتؤسد رد بآ تیفیک شهاک ب ربنم تسا نکمم بآ یبایمک )

ب قیرط نیا زا و ؤب یسرتسد ک ییاتسور قطانم رد صوصخ ب دارفا یذغت و یتملاس ر

متسیس ،تسین نیهب حطس رد زین بآ لاقتنا یتشادهب یاه ریرأت

دؤشاب تؤشاد میقتؤسم

یاهداپواس دمص و

،4

2005 ) لاس رد 2007

، اؤبیرقت 1 / 1 بآ ؤب یؤسرتسد رؤفن دراؤیلیم

تشادن ملاس یندیماشآ

ا ارگید و زمیجس دن ،5

2005 عوضوم نیا ک ،) یم

دؤناوت طؤخ رؤب

قلطم رقف ررثم

یلصا فده بیترت نیا ب دشاب یباؤیزرا شهوژؤپ نؤیا

ریرأؤت بآ عباؤنم

ینیمزریز ب

اونع مهم رت طیحم ریغتم نی رد ییاتؤسور قطاؤنم رد قؤلطم رقف رب یتسیز

تسا اریا مه

نینچ مود شؤخب رد ؤک تؤسا بؤیترت نیا ب شهوژپ نیا یلصا راتخاس

یپ یم یارا شهوژپ نیش دؤهاوخ رؤقف و بآ نیؤب طبار یرظن ینابم ب موس شخب دوش

1. Cremers et al.

2. Molden, et al.

3. Carter et al.

4. Upadhyay and Samad 5. James et al.

گنیچیئوس فوکرام حیرصت ب مراهچ شخب تخادرپ

، جارختؤسا نیؤب ؤطبار یباؤیزرا ب

ؤبیتن رخآ شخب رد تیاهن رد دراد صاصتخا قلطم رقف و ینیمزریز بآ عبانم و یرؤیگ

یم یارا یتسایس تاداهنشیپ دوش

2 - پ شهوژپ هنيشي طیؤحم یاهریغتم نیب طبار یبایزرا ب اریا و ایند رد یمک رایسب تاعلاطم یتؤسیز

تخادرپ رقف و

ا یم اشن یبربت دهاوش اما دن عباؤنم ؤیلخت و بؤیرخت شرتؤسگ اؤب دهد

نیب طبار ،ینیمزریز و یحطس طیحم و رقف

هدیچیپ تسیز یم رت

وش بؤیکرت اؤب دؤیاب و د

یروئت پ عسوت یاه یروئت و رادیا

یرؤظن تاؤیبدا ،رؤقف لؤطاب یاهرود و لت تسکش یاه

د یدیدج ش دیلوت نیمز نیا ر

دو

س اراکمه و ارگسم 2017

داد اشن ) ه ا

رد ارؤیا رد یزرواؤشک رادیاپ عسوت ک دن

رؤگا و تؤسا اؤخ تریدؤم و یؤنیمزریز بآ عباؤنم صوؤصخ ب بآ عبانم تیریدم ورگ گ تشک لماشس بآ عماج تیریدم ناخل

متسیس و یا رد ارؤیا رد )یراؤیبآ تفرشیپ یاه

،دوشن یتایلمع و ییارجا هدرتسگ حطس ب

دش ت ؤت ؤب رادؤیاپ عسوت أ

داؤتفا دؤهاوخ ریخ

مه نینچ یزرواؤشک تلاوؤصحم رتؤشیب دؤیلوت ؤب ربنم رتشیب نیمز زا هدافتسا شیازفا

د عیزوت و بآ تیریدم دیاب و دش دهاوخن هرابو

درؤیگ تروص نیمز س یرخؤس

2014 )،

اؤب

هاچ نیب طبار یبایزرا بآ یاه

ب اونع رؤقف و یؤنیمزریز بآ عبانم جارختسا یلصا عبنم

داد اشن دنه رد ییاتسور قلطم تسا ه

هاؤچ رؤفح رد نیناوق تیدودحم ک قؤمع اؤب اؤه

یکیژولونکت فعض رانک رد ،صخشم مهم

رت یؤنیمزریز بآ ؤب یؤسرتسد مدؤع لؤماع نی

قتسم روط ب ک تسا یم دنه ییاتسور قطانم رد قلطم رقف شرتشگ ب ربنم می

ددرگ

نیلوراک و ریدسلا س1

2010 )،

روؤشک ییاتؤسور قطاؤنم رد بآ و رقف نیب طبار یبایزرا ب

ت اب نیچ أ شور زا هدافتسا اب عسوت داعبا رب دیک

WEILAI

نیب رد 534 ؤتخادرپ راوناخ

داد اشن و ه ا

ب یسرتسد نیب تبثم طبار ک دن دراد دوؤجو رقف زا جورخ لامتحا و بآ

س اراکمه و آرامان 2010

)،

اؤشن رقف و یزرواشک بآ عبانم تیریدم نیب طبار یبایزرا اب

داد ه ا یامرس ک دن هرؤهب شیازؤفا روؤظنم ب بآ عبانم تیریدم شخب رد یراذگ

،بآ یرو

مهم رت شهاؤک رد ماگ نی ریرأؤت

تؤسا ییاتؤسور رؤقف رؤب بآ یباؤیمک یؤفنم و راؤبناه

اراکمه س2

2009 )،

یامرس و بآ عباؤنم یملع تیریدم شزومآ ،یزرواشک بآ رد یراذگ

1. Alasdair & Caroline 2. Hanjra et al.

یؤم اؤیپوتا رد ییاتسور رقف ماد نتسکش یلصا لماع ار بآ رازاب یحارط و زؤمیج دؤنناد

اراکمه س1

2007 )،

اد اؤشن هدحتم تلاایا رد بآ و رقف نیب طبار یبایزرا اب هد

ا دؤن ؤک

اس بآ ب یسرتسد رؤقف طخ بساحم رد مهم ریغتم کی یرهش قطانم رد یتشادهب و مل

کؤهد یارب بآ ب یسرتسد مانرب اهنآ تسا یرهش قلطم ؤب ار یدؤمآرد نیئاؤپ یاؤه

داد داهنشیپ رقف و بآ لطاب رود نتسکش روظنم ه ا

رد رؤقف طخرؤیز دارؤفا دادؤعت تبلا دن

بآ ب ک تسا یدارفا دادعت زا رتشیب هدحتم تلاایا طؤقف یؤنعی ،دؤنرادن یسرتسد ملاس

ایاران و یاراتاهاب تسین رقف هدننک نییعت ملاس بآ س2

2003 )،

داد اشن ه ا

دوؤبهب ؤک دن

شور دنه ییاتسور قطانم رد یرایبآ یاه یم

دناوت ددرؤگ قؤلطم رؤقف شهاؤک ؤب ربنم

س رابناه و نیسح 2003

و 2004 داد اشن ایپوتا روشک رد ) ه ا

میقتؤسم طبار ک دن نیؤب

یامرس شیازفا م ک راذگ

هرؤهب دوبهب ب ربن یؤم بآ یرو

وؤش د

، قؤلطم رؤقف شهاؤک اؤب

س یاهداپوی دراد دوجو ییاتسور 2003

)،

اراؤکمه و حلاؤص ،یبوؤنج یاؤقیرفآ و دنه رد

س 2003 عومبم رد ) ار یباؤیزرا ؤب ،اؤنم یاهروشک زا یا

تیؤسنج و بآ ،رؤقف نیؤب ؤطب

تخادرپ داد اشن و

ه ا دن ک مک دوؤبهب و تؤسا اهروؤشک نؤیا رد رؤقف یلؤصا لؤماع یبای

شور تحت یرایبآ تفرشیپ یاهداهن دابیا و یرایبآ یتنس یاه ریرأت

یتیؤسنج فاکش و

ویلاوار و تاد تسا س3

1998 )،

داد اؤشن دؤنه رد یزرواؤشک عرازم علاطم اب ه ا

ؤک دؤن

هرهب شیازفا اخ و بآ یرو

یم دناوت ک شؤخب رد رؤقف شهاک ب ربنم ددرؤگ یزرواؤش

عسوت روشک رد یتح تفای

مارؤگنا و وارب هدحتم تلاایا دننام یا س4

1987 دؤنداد اؤشن )

و دارؤفا یؤخرب یارب بآ تیکلام قح نتشادن و بآ ب یسرتسد مدع انوزیرآ تلایا رد ک هداوناخ س یلیلج و ینایچوخ تسا قلطم رقف لت رد اهنآ داتفا یلصا لیلد اه 1398

ؤب )

بایزرا ی ریرأت ویؤسرگر لدؤم زا هدافتؤسا اؤب دیلوت دشر رب ینیمزریز بآ عبانم جارختسا

ایارادان میمعت یگتسبمه بیرض و وستاو–

هرود رد تفای 1362

ات 1394 داؤصتقا یارب

تخادرپ اریا

ا اشن شهوژپ جیاتن دن یم

هد مدؤع زا یکاؤح ،رؤبنارگ تؤیلع چرگا ک د

ن دیلوت و بآ فرصم نیب طابترا میمعت یگتسبمه بیرض اما ،تسا یلخاد صلاخا

و ؤتفای

ؤب یؤلخاد صلاخان دیلوت زا فرط کی یلنرک تیلع دوجو زا اشن کیرتماراپان ویسرگر تسا بآ فرصم

، تفا نیاربانب هرفس دش یهت و ینیمزریز بآ حطس

یؤنیمزریز بآ یاه

ب تدش یم دناوت ر یداصتقا دشر دشر لاناک ود زا و دنک رراتم ا

عباؤنم شهاک و یداصتقا

1. James, et al.

2. Bhattarai & Narayanamoorthy 3. Datt & Ravallion

4. Brown & Ingram

تحت ار رقف ،بآ ریرأت

یدنه دهد رارق س اراکمه و هداز

1397 )،

ییاؤضف لیلحت ب ریرأؤت

ؤتخادرپ تاؤنئاق اتؤسرهش رد ییاتسور قلطم رقف رب تسیز طیحم بیرخت

ا جیاؤتن دؤن

اشن یم هد یؤنیمزریز بآ عبانم حطس تفا دننام تسیز طیحم بیرخت دصرد کی ک د

ب ربنم 9

/ 2 یم قلطم رقف دشر دصرد س یؤلیلج ددرؤگ

1397 ) ، اوؤنع اؤب یؤشهوژپ رد

"

تؤؤشد رد ازرواؤشک طؤسوت یؤنیمزریز بآ عباؤنم جارختؤسا یداؤصتقا شزرا یباؤیزرا ادمه -

"راهب داد اشن ، تسا ه

یداؤصتقا شزرا یؤنیمزریز بآ عبانم یارب ازرواشک ک

یدایز ا لیلد ار ینیمزریز بآ حطس شهاک و دنتسه لئاق و هدنیآ رد دمآرد شهاک یلص

یم رقف ماد رد داتفا لامتحا س رورپرون و یناسراف دنناد

1395 )،

داد اؤشن ه ا

رؤقف ؤک دؤن

یز طیحم و عتارم بیرخت ب ربنم ییاتسور هدش ییاتسور قطانم رد تس

بؤیرخت نیا و

یم هدنیآ رد رقف ب ربنم دوخ ؤقف ؤلت کؤی و ددرؤگ

داؤبیا تؤسیز طیؤحم بؤیرخت و ر

یؤم وؤش س یؤلیلج د 1395

داد اؤشن ) تؤسا ه

بآ ؤضوح رد بآ رازاؤب یؤحارط ؤک زؤؤیر

هدنیاز دور یم دناوت هراپ نیهب طقن رد نیهب صیصخت ب ربنم هرهب و ددرگ وت

ار بآ یرو

یؤحارط ، اریا رد ییاتسور قطانم رد بآ یبایمک اب لباقم راکهار نیرتهب و دهد شیازفا تسا یلحم بآ رازاب

ترت نؤؤیا ؤؤب عؤؤمج بؤؤی

یؤؤم اؤؤشن شهوژؤؤپ نیؤؤشیپ یدؤؤنب یاؤؤهریغتم ؤؤک دؤؤهد

طیحم دؤشر ،شاؤعم لقادؤح لماش راوناخ و درف یداصتقا یاهریغتم رب بآ دننام یتسیز

دیلوت یهدزاب و دمآرد ،فرصم ،یداصتقا ررثم

طؤخ بؤساحم رد اهریغتم نیا ک دنتسه

قلطم رقف ریرأت

ینعم دنراد یراد

، اؤیزرا شهوژپ نیا یروآون اما نیؤب میقتؤسم ؤطبار یب

طیحم ریغتم تؤسا ارؤیا رد ییاتسور قلطم رقف رب ینیمزریز بآ عبانم جارختسا یتسیز

ک ن زا ظ ر هدافتؤسا یبنؤسداصتقا لدؤم و ؤتفر راک ب یاهریغتم ، علاطم دروم هدودحم

عسوت یلبق تاعلاطم ب تبسن ،هدش تسا تفای

3 - يرظن تايبدا اوهو بآ هزوح رد ک اریا هزوؤح رد شنؤت تؤحت ونکا مه ، تفرگ رارق کشخ یی

طیحم درکلمع ،روشک داصتقا ک تسا بآ دوبمک تؤحت ار یرایؤسب دارفا یگدنز و تسیز

ریرأت رد شراب نلااس نیگنایم تسا هداد رارق 70

دودؤح روؤشک دصرد 250

رؤتم یؤلیم

طقف و تسا 3

یتراؤبع ب ای س اریا دصرد 7

/ 4 )روؤشک زا راؤتکه وؤیلیم شراؤب دهاؤش

نلااس 500 یلیم رتم یم دشاب ، ارگید و ارگسمس 2017

تاررا یاراد بآ ب یسرتسد )

تسا یداصتقا

، ب یروط ار تورر و یفرصم جراخم ک یم شیازفا

تیمساس دهد ،1

2004 )

بآ ب یسرتسد یم

دناوت یرباربان شهاک ب ربنم یعامتجا یاه

،دوؤش ؤب یروؤط رد ؤک

یلوت دصرد کی نیچ نیمز رد یزرواشک تلاوصحم رتشیب د

ؤب رؤبنم یراؤیبآ تحت یاه

یم ینیج یبیرض یدصرد کی شهاک ارگید و گنآوهس ددرگ

،2

2005 رؤیخا ؤهد رد )

دؤشر و هدوؤب ییاتسور قطانم رد صوصخ ب رقف یلصا روحم ، اهج طاقن رتشیب رد بآ ،بآ یبایمک تدش ریرأت

هس تسا تشاد رقف دنور رب هدنیازف یفنم ارابنا

،3

2009 چنآ و )

یم شرتسگ ار کشخ مین و کشخ قطانم رد رقف تؤسا یوؤج تلاوزؤن شهاؤک ،دؤهد

یؤم و اویلاسس ،4

2005 بآ یاؤهلااک تعنؤص دؤشر ،تؤیعمج وزؤفازور شیازؤفا ) ،رؤب

، رزؤب یاهرهؤش رد بآ یاؤضاقت شیازؤفا و ویؤسازیناکم قیرط زا یزرواشک شرتسگ ییاتؤسور قطاؤنم رد بآ یاؤضاقت تمس ار

ؤب دؤش ت و اؤگیرونلکس تؤسا هداد شیازؤفا

اراکمه ،5

2009 بآ رؤقف صخاؤش بساحم )

WPI6

اؤشن اؤهج فؤلتخم قطاؤنم رد

یم بآ رقف ک دهد ریرأت

، اویلاؤسس دراد ییاتؤسور قؤلطم رؤقف رب میقتسم 20002

رد )

دودح اریا یزرواشک ریاخذ رضاح لاح 90

ار ییاذغ داوم یلخاد یاضاقت دصرد نیمأؤت

یم هار نیا رد و دنک 92

بآ دصرد یؤم فرؤصم ار هزات یاه

، اراؤکمه و ارگؤسمس دؤنک

2017 و بآ یبایمک میقتسم ررا ) ریرأت

مدؤع میقتسمریغ نیمأؤت

و یزرواؤشک یاؤهلااک

مه نینچ یزرواشک شخب دوکر ب

لیلد

،بآ یبایمک یم

دناوت ش شیازفا ب ربنم رؤقف دید

وؤش ارؤیا ییاتؤسور قطانم رد ؤیمک د

بآ عباؤنم صوؤصخ ؤب بآ یبؤسن و قؤلطم یبا

نؤیا شقن ،بآ عبانم زا هدافتسا و جارختسا رد )شنتس تباقر و تدش شیازفا و ینیمزریز طیحم ریغتم رد ،یتسیز

ب ریگراک شور ی شهاک فلتخم یاه تؤیوقت ار رؤقف اؤب هزرابم و

یم نک ب ،د یروط دنتؤسه قؤلطم رؤقف طخرؤیز دارفا لماش ک یقطانم رتشیب ک ًاؤقیقد ،

مک قطانم لماش ب تبلا ،دنتسه ینیمزریز بآ ب دودحم یسرتسد ای بآ

و یؤبیرقت روط

زؤین یحطؤس بآ عباؤنم و یبؤسن رؤقف طؤخ لماش ،رقف و بآ قیبطت نیا رتمک تبسن اب یم دشاب ،نیسحس 2005

ابایب دشر رضاح لاحرد ) اه

ب لیلد شراب شهاک ،یوؤج یاؤه

یب جارختسا ز بآ عبانم یور

مدع زا یشان ک ینیمزری ،تؤسا بآ عباؤنم عماؤج تیریدؤم

ب هژیو قطنم و اریا رد نیب ینارگن کی بMENA

و ارگسمس تسا هدش لیدبت یللملا

1. Smith 2. Huang et al.

3. Hanjra et al.

4. Sullivan and Meigh 5. Cleveringa et al.

6. Water Poverty Index (WPI)

، اراکمه 2017

تؤسا دؤلوم نیؤمز و بآ یبایمک ایپوتا رد رقف یلصا لماع لاثم یارب )

، اراکمه و ارابناهس 2009

و ) مهم رت نی ریغتم ررثم ؤقف رب ییاتؤسور قطاؤنم رد قؤلطم ر

اراکمه و حلاصس تسا بآ یبایمک ،انم قطنم ،1

2003 ،بآ عاوؤنا ؤب یؤسرتسد تبلا )

یامرؤس یؤتح و تؤسا رؤقف عاوؤنا تدؤش و زورب زا یریگولج یارب مزلا طرش رد یراذؤگ

تؤیفیک ،بآ عباؤنم تیریدؤم رد دؤیدج یسایس تاحلاصا دابیا ب زاین ،بآ ب یسرتسد

،بآ ینارمکح قح تیکلام قیقد فیرعت دننامس دیدج یاهداهن دابیا

بآ موؤلع دوؤبهب ،)اه

،ارامانس دراد یمومع یاهلااک ریاس و یژولونکت ،یزرواشک 2010

و بآ ؤنلاداع میؤسقت )

ؤؤفح و رادؤؤیاپ عؤؤسوت ؤؤب لؤؤین رد یؤؤمازلا راؤؤکهار ،بآ عباؤؤنم عماؤؤج تیریدؤؤم دوؤؤبهب طیحم و تسیز مهم

رت د نتسکش رد راکهار نی مؤک یاهروؤشک رد رؤقف لؤطاب یاؤهرو

بآ

،اؤیاهداپآس تؤسا اقیرفآ لامش و ایسآ برغ بونج دننام 2003

دراوؤم یؤخرب رد ؤتبلا )

بآ فرصم ب رقف زا سوکعم طبار

تؤسا ینیمزریز

، ارؤیز ؤب لؤیلد رؤقف

، داؤبیا اؤکما

متسیس کبؤش ، تفرشیپ هریخذ یاه شور زا هدافتؤسا و یراؤیبآ قؤیقد یاؤه

نیوؤن یاؤه

آ یامرس و درادن دوجو یرایب دراوم نیا رد یمومع یراذگ

یم دناوت ریاؤخذ ؤفح ب ربنم

ییاتؤسور قطاؤنم رد بآ و رؤقف لؤطاب یاؤهرود دابیا زا یریگولج و بآ وؤش

و یرؤمس د

اراکمه ،2

2007 هژؤیو ؤب و یرهؤش قطانم رد یتشادهب و ملاس بآ ب یسرتسد تبلا )

زین اهرهش یشاح یم

دناوت ب اونع ددرگ یرهش قلطم رقف طخ بساحم دراو ریغتم کی

، اراکمه و زمیجس 2007

یارؤب یفاؤک بآ و فرصم یارب ملاس بآ ب یسرتسد اکما )

طؤخس رلاد کؤی زا رتمک اهنآ نارس دمآرد ک یقطانم رد یرگشدرگ و تعنص ،یزرواشک نیب قلطم رقف س دریگ رارق علاطم و یبایزرا دروم دیاب ،تسا )یللملا

،ایؤسآ عؤسوت کؤناب

2003 دربراک یزرواشک شخب رد رتشیب یفرصم دراوم رب هولاع ییاتسور قطانم رد بآ )

رب هولاع لیلد نیمه ب ،تسا مک رایسب ینیشناج ششک اب هداهن کی و دراد ریرأت

رب بآ

زین یبسن رقف طخ رب یفرصم جراخم و دمآرد لاناک زا قلطم رقف طخ ررثؤم

تؤسا

، ارؤیز

صلاخ شزرا لداعم اریا یزرواشک تادراو

14 تؤسا تؤفن تارداص صلاخ شزرا دصرد

، اراؤؤکمه و ارگؤسمس 2017

اؤؤبیرقت یزرواؤؤشک و ) 90

،لؤؤخاد زاؤؤین دؤصرد 25

دؤؤصرد

، اریا یتفنریغ تارداص 3

/ 8 لوط رد یلم صلاخان دیلوت زا دصرد 30

و تشذگ لاس 18

یم لماش ار روشک لاغتشا دصرد ک دوش

50 لماؤش آ دصرد تؤسا ییاتؤسور لاغتؤشا

، اریا یزکرم کنابس 1397

وچ ) 78 هرهب زا دصرد رب

قطاؤنم رد یزرواشک شخب اراد

1. Saleth, et al.

2. Merrey et al.





2



4



6







 2 4 6  6 62 64 66 6  2 4 6   2 4 6   2 4

، ارؤیا راؤمآ زؤکرمس دنتسه نکاس ییاتسور 1397

زؤین بآ و ) مؤهم

رؤت شؤخب هداؤهن نی

اریا رد یزرواشک یم

،دشاب ک یروط ب 46

رارؤق یراؤیبآ تحت یزرواشک یضارا دصرد

د بآ شقن ،دنراد ستس و شخب نیا ر

ریرأت تؤسا ؤجوت لباق ییاتسور قلطم رقف رب آ

مه نینچ 75 ینرقس دنتسه نکاس ییاتسور قطانم رد اهج یارقف دصرد ،ینارآ

1393 )

عمج یم اشن قوف بلاطم یدنب رؤیز یاؤهریغتم قیرط زا بآ ب یسرتسد ک دهد

نیا تبلا دش دهاوخ ییاتسور قطانم رد رقف شهاک ب ربنم لاناک

اؤه ی ریرأت رد یراذؤگ

بآ و رقف فیراعت ریاس ب تبسن قلطم رقف بآ عاونا ریاس ب تبسن ینیمزریز یاه

ریرأؤت

تشاد دنهاوخ یرتدیدش 1 - هرؤؤهبس تعنؤؤص و یزرواؤؤشک شؤؤخب رد رتؤؤشیب دؤؤمآرد و لوؤؤصحم دؤؤیلوت )یرو

2 - یزرواؤؤشک یاؤؤهلااک یفرؤؤصمدوخ 3

- لاغتؤؤشا داؤؤبیا 4

- تملاؤؤس ، ؤؤیذغت دوؤؤبهب و

تشادهب 5

- تسیز طیحم فح 6

- )مؤسیروتوکاس رکشدرگ بذج 7

- ریرأؤت میقتؤسمریغ

یامرؤس تؤصرف نیزه بآ ؤب تؤیکلام یارؤب تؤباقر رد هدؤش فرؤص یاؤه

8 - شهاؤک

هدنیآ تبسن تاراظتنا دوبهب و ینانیمطاان 9

- یربارباؤن شهاؤک قؤیرط زا یعاؤمتجا یاؤه

تورر دیلوت

مانلاس :عبنم بعکمرتم درایلیم ، اریا بآ عبانم تیریدم تکرش و اریا رامآ زکرم یرامآ یاه

رادومن 1 م جارختسا . لوط رد ینيمزریز بآ عبان

5 ( هتشذگ ههد 1350

- 1394 )

لماوع ،رقف هدراو تاداقتنا رثؤم

شور و رقف رب هزادنا ياه

بآ اب طابترا رد رقف يريگ

رد 4 ،قلطم و یبسن رقف موهفم رد ریخا هد لک رایسب

ییاؤهریغتم و هدش نارگن

نیؤیعت ار رؤقف هدودحم تورر و دمآرد ،)فرصمس جراخم رد یرباربان دننام رؤک

هد اؤما ،دؤنا

و یباؤیزرا و لؤیلحت دروؤم داؤعبا نؤیا رد دوجوم هدیچیپ طباور و رقف فلتخم داعبا زورما شیامزآ ،تیمساس تسا تفرگ رارق یبربت یاه 2004

هدرتسگ تاداقتنا ) یا

شور ب یاه

هزادنا طیؤحم یاؤهریغتم نتفرؤگن رظن رد اهنآ زا یکی ک دراد دوجو رقف یریگ و یتؤسیز

،نسایترامآس تسا رقف لئسم رد یعیبط عبانم 1984

ؤک تؤسا اؤیوپ موؤهفم کؤی رقف )

ب اؤقیقد قؤلطم رقف صاخ فیرعت رد و تسا راوناخ ای درف هافر اب طابترا رد میقتسم روط

یلوا یاهزاین اب طیؤحم یاؤهریغتم و تسا طابترا رد راوناخ ای درف

یرؤیغتم زؤین یتؤسیز

عماج دارفا هافر رد مهم یم

ب و دشاب هژیو

ییاتسور قطانم رد ب

لؤماک روط یاؤهزاین اؤب

یدنهس دراد طابترا )شاعم لقادحس رشب یلوا ، اراکمه و هداز

1397 رؤقف فیرعت رد اما ،)

طیحم یاهریغتم ب رتمک ت یتسیز

شور تسا هدش جو هزادؤنا یارب یفلتخم یاه

یرؤیگ

دراد دوجو رقف

، بآ ب رتمک ک ب

اونع ، دعم و تعنص ،یزرواشک یارب یلوا هداهن کی

طساو یلااک کی هدؤش ؤجوت راوناؤخ یارب ییاهن لوصحم و یرگشدرگ تعنص یارب یا

شور تسا هزادنا یاه

شورس تؤشیعم لقادؤح شور لماش قلطم رقف یریگ و )یرؤتنوار

هزادنا دبس دراو ار یندیماشآ بآ طقف ک تسا لگنا شور یم رقف یریگ

ک شور دنن یاؤه

هزادنا راوتسا راوناخ ای درف جراخم و دمآرد یاهریغتم رب ینتبم لاماک زین یبسن رقف یریگ

طیؤحم یاؤهریغتم اب یطابترا و تسا ، اراؤکمه و گؤنیرولکس درادؤن بآ دؤننام یتؤسیز

2009 تبلا ) دؤننام ییاؤهریغتم ؤب دؤیاب بآ و ییاتؤسور رؤقف نیؤب ؤطبار یباؤیزرا رد

و هرؤیخذ ،یراؤیبآ تازیهبت دننام بآ تیریدم و هدافتسا هوحن ،بآ ب یکیزیف یسرتسد ؤجوت بآ لدابم و تیکلام دننام یداهن لئاسم تیاهن رد و بآ لاقتنا درؤک

و اویلاؤسس

، اراکمه 2002

ب و یلحم حطس رد ) هژیو

یمن دمآرد صخاش ،ییاتسور قطانم رد دناوت

یتروارکاؤچ و نگنیوؤگروبس دؤنک اؤیب ار قلطم رقف تدش و یگدنکارپ ،1

2003 راؤیعم )

یمن دمآرد و ریدؤسلاس دؤشاب تدمدنلب هرود رد رقف شهاک یبایزرا یارب یفاک ریغتم دناوت

،نیلوراک 2010

طیؤحم و یؤعیبط عبانم ب یسرتسد مدع ) زا یؤکی یتؤسیز

م مؤه رؤت نی

یاهریغتم ررثم

،نسایترامآس تسا ییاتسور رقف رب 1984

؛ 2000 هزادؤنا رد ) رؤقف یرؤیگ

ًاتدؤمع ک ییاتسور قطانم رد بآ ،دوش جوت دارفا نیب رد یامرس ربارب عیزوت ب دیاب رد

1. Bourguignon and Chakravarty

دنتسه لوغشم یزرواشک شخب مهم

رت ، اویلاؤسس تؤسا سرتسد رد یامرس نی 2003

)

مه نینچ هرهب ا یرو رد اؤهراوناخ دؤش رؤیقف لاؤمتحا رد دؤیاب دیلوت هداهن ای یامرس نی

و ریدؤسلاس درؤیگ رارؤق رظندؤم ،دنراد رارق یبآ شنت رد یقطانم هژیو ب ییاتسور قطانم نیلوراک ،1

2010 ییاتؤسور قطاؤنم رد بآ عبانم اب طابترا رد جوت دروم رایسب عوضوم )

ب ربنم اهنت ن بآ ب یسرتسد ک تسا نیا طوقس زا یریگولج

رؤقف طخ ریز ب راوناخ

یم قلطم وش

بآ ب یسرتسد دوبهب یتح ،د یم

دناوت ناخ جورخ ب ربنم هداو

طخریز زا اه

وش قلطم رقف ،یرخسس د

2014 ) صخاؤش رظن زا ربارب ابیرقت طیارش رد یداؤصتقا یاؤه

-

یگتؤسب ییاتسور قطانم رد قلطم رقف زورب و تدش ،ربارب یسایس و یعامتجا حطؤس ؤب

صوؤصخ ؤب و بآ عباؤنم )لرتنکس صیصخت و تیریدم متسیس و )تیدودحمس یسرتسد مؤک تدش و شنت ک یقطانم رد ینیمزریز بآ عبانم رد یؤتح دراد ،تؤسا رتؤشیب یؤبآ

تبهوم ریاس اب سیاقم هاشس تسا قداص بآ دروم رد عوضوم نیا ،یعیبط یاه

،2

2002 )

ک تسا یعقاو و یعازتنا یموهفم رقف یفلتخم داعبا یاراد

یم دشاب فؤلتخم یاهریغتم و

هدرتسگ و آ رب یا

ریرأت نؤیا ؤب ،درادن دوجو لدم کی رد اهنآ مامت ظاحل اکما و دراد

یباؤیزرا ،شهوژؤپ نؤیا یلؤصا فده کنیا ب جوت اب بیترت ریرأؤت

بآ عباؤنم جارختؤسا

تلود جراخم ریغتم ،تسا ییاتسور قلطم رقف رب ینیمزریز ب

ونع ا هدنیامن تیلاعف اؤه ی

یداصتقا دشر ،رقف رب یتلود ب

اونع یرازاب یاهریغتم هدنیامن ررثم

لوا ؤفقو ،رؤقف رؤب

قلطم رقف ب

اونع ؤک یسایس و یعامتجا یاهریغتم هدنیامن رؤقف لؤطاب رود ؤب رؤبنم

یم قلطم وش

لؤماع هداوناؤخ رؤقف ،رؤقف ؤلت و لؤطاب رود رد اریز ،تسا هدش لدم دراو ،د

صا تحا یل یم بوسحم درف رقف ب دورو لام وش

لدؤم قؤیقد حیرصت روظنم ب تیاهن رد د

ؤب یؤنیمزریز بآ عباؤنم جارختسا ریغتم مود جرد و حطس یاؤهریغتم هدؤنیامن اوؤنع

طیحم تسا هدش لدم دراو یتسیز

3 - لدم حیرصت یبایزرا روظنم ب ریرأت

رد ییاتؤسور رؤقف رب بآ ینیمزریز عبانم جارختسا اؤب ارؤیا

:تسا هدش حیرصت ریز لدم ،یرظن تایبدا و یلبق تاعلاطم زا هدافتسا

Pov_t= f(GS_t. GROWTH_t. Pov_t−1. WATER_t. WATER²_t. Dum_t) + ε_t ) 1س

1. Alasdair & Caroline 2. Shah

آ رد ک

Pov_t

قلطم رقف صخاش ییاتؤسور رقف رامشرس تبسن امه ای ییاتسور

یم دشاب

GS_t راؤخم لک تبسن ،یؤلخاد صلاؤخان دؤیلوت ؤب تؤلود ج

GROWTH_t

دؤشر

،یلخاد صلاخان دیلوت دشر ای یداصتقا

Pov_t−1

اؤیوپ روؤظنم ؤب ییاتسور رقف لوا فقو

رک ،رقف لدم د

WATER_t

و بآ ینیمزریز عبانم جارختسا ازیم

WATER²_t

مود اوؤت

اوؤتب ات تسا بآ ینیمزریز عبانم جارختسا ازیم ریرأؤت

تا ناتؤسآ جارختؤسا ازؤیم یا

ار ییاتسور رقف رب بآ ینیمزریز عبانم ب

تسد دروآ ریغتم

Dum_t

هوم یریغتم زین یمو

رک ظاحل یارب تارییغت د

تسایس راذؤگ یناؤمز هزاؤب رد بآ هزوؤح رد تؤلود ی 1384

-

1393 هداد تسا شرازگ زا ینیمزریز بآ عبانم جارختسا یاه

،ورؤین ترازو نایلاؤس یاه

ش مانلاس و اریا بآ عبانم تیریدم تکر هدؤش جارختؤسا ارؤیا راؤمآ زؤکرم یرامآ یاه

تسا رد ییاتؤسور رؤقف رامؤشرس صخاؤش زا زؤین ییاتسور رقف طخ ب طوبرم تاعلاطا

نیزه و دب زاین دروم درادناتسا یرلاک ازیم بسح رب ک ،تسا هدش هدافتسا مزلا یاؤه

یارب نیمأت یارب یرلاک ازیم نیا بؤساحم اریا رامآ هدکشهوژپ طسوت ییاتسور شخب

رد ک یدارفاس ارقف دصرد تبسن لیسو ب صخاش نیا تسا هدش نیمأت

یرلاؤک لقادح

زاین دروم 2300

هدؤش بؤساحم تؤیعمج لؤک ب )دنناوتان زور کی لوط رد یرلاک ولیک

اریا یزکرم کناب یداصتقا یاهرگامن زا زاین دروم تاعلاطا ریاس تسا ؤب

ؤمآ تؤسد هد

اوؤتب ک تسا لیلد نیا ب بآ ینیمزریز عبانم جارختسا مود اوت نتفرگ رظن رد تسا دوب یطخریغ یضرف ریرأت

وؤمزآ ار ییاتؤسور رقف رب ریغتم نیا رؤک

د

، جارختؤسا ارؤیز

فرط کی زا بآ ینیمزریز عبانم یم

دناوت اتؤسور رد یزرواؤشک تلاوصحم تیوقت بجوم

اذل و دوش ریرأت

ی دشاب تشاد ییاتسور شخب رد قلطم رقف رب یشهاک

، زا اما یوس رگید

یب جارختسا بآ ینیمزریز عبانم زا یلداعت دح زا شیب و یور

یم دناوت عبانم دش مک ب

هرود رد بآ مؤک زا یؤشان یلاؤسکشخ قؤیرط زا اذؤل و هدؤش ربنم یتآ یاه

بؤجوم یؤبآ

لاخ بجوم تلاح نیرتدب رد و یزرواشک شخب فیعضت اهاتسور دش نکس زا ی

ب لیلد

یب دوش یبآ

، اذل یم دناوت ریرأت ییاتؤسور رؤقف رب یشیازفا ی روؤظنم نیدؤب دؤشاب تؤشاد

ومزآ رک ییاتؤسور رؤقف رؤب بآ ینیمزریز عبانم جارختسا یراذگررا یطخریغ یضرف د

یؤم رؤظن ب یعقاو یایند دهاوش اب قباطم یرما دؤسر

، روؤصت یؤطخ ارؤیز رؤک

د ریرأؤت

سا یب جارختسا تاعبت ب جوت ودب بآ ینیمزریز عبانم جارخت و یلاؤسکشخ و آ ؤیور

مک یمن رظن ب ینیمزریز عبانم یبآ دشاب تشاد یناوخمه یعقاو یایند دهاوش اب دسر

ε_t

یؤخرب رد ییاتسور قلطم رقف کنیا ب جوت اب تسا ویسرگر یاطخ ءزج زین لاؤس

اؤه

ًاتبسن یخرب رد و لااب س

لا اه

ًاتبسن ییایوپ و تارییغت نیا تسا مزلا ،تسا نییاپ رؤقف یاه

رد امز لوط رد قلطم لدم

یزاس دنوؤش ظاؤحل رقف

، ؤب اذؤل جیاؤتن ؤب لوؤصح روؤظنم

قیقد یارب گنیچیئوس فوکرام حیرصت زا ،رت لدم

یزاس لؤماوع ررثؤم ییاتؤسور رؤقف رؤب

یم هزاجا حیرصت عون نیا تسا هدش هدافتسا قف ک دهد

ار ر ب تروص و لااؤب رؤقف میژر ود

نییاپ لدم یزاس میژر ک درک و اؤمز لوؤط رد نییاؤپ و لااؤب رقف یاه

ؤب لؤیلد ییاؤیوپ

مؤیژر ود نیا و دنتسه رگید میژر ب میژر کی زا لاقتنا و رییغت لاح رد یداصتقا طیارش طساو ب دنراد طابترا رگیدکی اب فوکرام قلح ی

، یم اذل تلااؤمتحا اوؤت رؤه زا لاؤقتنا

زین ار رگید میژر ب میژر ب

تسد س ؤلداعم گنیچیئوؤس فوکرام حیرصت نیاربانب دروآ 1

)

یم ار اوت ب تروص س لداعم 2 ) :تشون

Pov_tⁱ= α₀ⁱ + α₀ⁱGS_t+ α₀ⁱGROWTH_t+ α₀ⁱPov_t−1+ α₀ⁱWATER_t+ α₀ⁱWATER_t²+ βDum_t+ ε_tⁱ ) 2س

سیدنا آ رد ک میژر عون یانعم بi

یم دشاب مؤیژر ود اج نیا رد ک 1

و 2 یارؤب

رتماراپ ره تسا هدش ضرف قلطم رقف یم

دناوت میژر نیب رد یؤماد رتماراؤپ دنک رییغت اه

دش ضرف تبار میژر ود ره ار لدؤم یراتخاس تسکش دناوتب ک تسا ه

ؤب تروؤص یؤلک

رقف میژر عون زا غراف لدم

یزاس ک رقف میژر ود دوجو زا انیمطا یارب تسا مزلا تبلا دن

قلطم س ییامنتؤسرد تبسن ومزآ نؤسناه )LR

س1

1992 ) وؤمزآ نؤیا رد داد ماؤبنا ار

ؤب یمیژر ود دوجو یضرف لباقم رد لدم دوب یطخ رفص یضرف یؤم وؤمزآ دو

دوؤش

ب یم هدافتسا ییامنتسرد ممیزکام شور زا گنیچیئوس فوکرام لدم دروآرب روظنم دوش

ب ییامنتسرد متیراگل عبات ،نیاربانب لداعم تروص

3 :تسا

L = ∑^T_t=1log [p_1,tf(Pov_t|s_t= 1) + (1 − p_1,t)f(Pov_t|s_t= 2)] )3س ب یروط ک مؤیژر داد در طرؤش ؤب رقف یطرش عیزوت اؤمز ردi

ؤک تؤساt s_t

اشن تؤسا لدؤم تیعؤضو اؤی میژر هدنهد تراؤبع

p_1,t = Pr[s_t= 1|Ω_𝑡−1]

لاؤمتحا

شیپ هدش ینیب

Ω_𝑡−1و امز رد تاعلاطا عومبم رگنایب تسرد عبات تسا t-1

اؤب ییامن

شور زا هدافتسا ه

یم ممیزکام یددع تابساحم یا ب دوش

ییامنتسرد عبات دروآرب روظنم

رازفا مرن زا قوف

Eviews 10

هزاؤب دروآرؤب یناؤمز هرود تسا هدش هدافتسا 1364

- 1393

داد رد تیدودحم هزاب نیا باختنا لیلد تسا ه

اه عبانم جارختسا و ییاتسور قلطم رقف ی

تسا هدوب بآ ینیمز ریز

1. Hansen

4 - لدم دروآرب جیاتن ريسفت و

لؤصاح انیمطا لدم یاهریغتم ییانام زا تسا مزلا لدم دروآرب زا لبق ؤش

دو

، اذؤل

تویز ومزآ اب اهریغتم دحاو شیر دوجو ومزآ ادتبا -

زوردنا لؤیلد تؤسا هدؤش مابنا1

ب ریگراک تویز ومزآ ی -

تؤسکش ارؤیا داؤصتقا یاؤهریغتم ؤک تسا آ زوردنا یاؤه

یراتخاس نوگانوگ

ار ی مه وچ وش و میرحت ،گنج هدرؤک بربت یتفن یاه

دؤنا

، رد اذؤل

ومزآ زا هدافتسا اریا داصتقا طیارش ؤب تبؤسن یراتخاؤس تسکش ظاحل اب ییانام یاه

ومزآ ریاس دحاو شیر یاه

یرترب تویز ومزآ زا روظنم نیدب دنراد -

زا یکی ک زوردنا

مهم رت ومزآ نی دومن ظاحل اب دحاو شیر یاه

یراتخاؤس تسکش یؤم

،دؤشاب هدافتؤسا

تویز ییانام ومزآ جیاتن تسا هدش -

لودج رد زوردنا 1

مآ یاهریغتم یمامت ک تسا هد

یانعم حطس رد شهوژپ 5

دنتسه انام %

، رد ییاؤنام دوؤجو زا اؤنیمطا زا سؤپ نیاربانب

یم ،شهوژپ یاهریغتم لدم اوت

شور اب ار رک دروآرب فراعتم یاه

د

لودج 1 . اتن تویز ییانام نومزآ جی زوردنا–

ريغتم P-Value

نومزآ هجيتن

س ییاتسور قلطم رقف

Pov_t

) 00

/ 0 ییانام

س تلود هزادنا GS_t

) 00

/ 0 ییانام

س یداصتقا دشر GROWTH_t

) 00

/ 0 ییانام

س ییاتسور رقف لوا فقو Pov_t−1

) 00

/ 0 ییانام

س بآ ینیمزریز عبانم جارختسا

WATERt

) 00

/ 0 ییانام

س بآ ینیمزریز عبانم جارختسا مود اوت WATER_t²

) 01 / 0 ییانام

شهوژپ تابساحم :عبنم

یم ضرف شهوژپ نیا میژر ود زا ییاتسور رقف ریغتم ک دنک

یوریپ یؤم دؤنک کؤی

یارؤب اؤما تؤسا هدؤش صخؤشم نییاپ رقف نیگنایم اب یرگید و لااب رقف نیگنایم اب میژر لصاح انیمطا رک

د شهوژؤپ لدؤم رد میژر ود دوجو زا

، تبؤسن وؤمزآ زا تؤسا مزلا

س ییامنتسرد س نسناه )LR

1992 دوؤب یطخ رفص یضرف ومزآ نیا رد دوش هدافتسا )

یم ومزآ میژر ود دوجو یضرف لباقم رد لودؤج دوؤش

2

، اؤشن ار وؤمزآ نؤیا جیاؤتن

یم دهد

1. Zivot-Andrews

لودج 2 . ( ییامنتسرد تبسن نومزآ نسناه )LR

هرامآ نومزآ P-Value

نومزآ هجيتن

84 / 42 00

/ 0 و رفص یضرف در دییأت

ییاتسور رقف دوب یمیژر ود دوجو

شهوژپ تابساحم :عبنم

ییامنتسرد تبسن ومزآ جیاتن داد اؤشن شهوژؤپ لدؤم یارب نسناه

ؤک تؤسا ه

ارؤیا داصتقا رد ییاتسور رقف میژر ود دوجو و در شهوژپ لدم دوب یطخ رفص یضرف یأت دی دش تسا ه یم انیمطا ومزآ نیا ،اذل یؤم ار ییاتؤسور رقف لدم ک دهد

اؤب اوؤت

یژر ود دوجواب گنیچیئوس فوکرام یوگلا رک دروآرب م

د

لودج 3 . ییاتسور رقف لدم يارب گنيچیوس فوکرام لدم دروآرب جیاتن

ريغتم بیرض

هرامآ P-Value t

میژر رد ادبم زا ضرع 1

75 / 1 16 / 1508 00

/ 0

ع میژر رد ادبم زا ضر 2

76 / 0 41 / 1 15 / 0

میژر رایعم فارحنا متیراگل 1

30 / 7 - 55 / 23 - 00 / 0

میژر رایعم فارحنا متیراگل 2

44 / 3 - 87 / 14 - 00 / 0

س تلود هزادنا GS_t

میژر رد ) 1

54 / 0 - 36 / 42 - 00 / 0

س تلود هزادنا GS_t

میژر رد ) 2

84 / 0 - 94 / 1 - 05 / 0

س یداصتقا دشر GROWTH_t

د ) میژر ر 1 31

/ 0 91 / 37 00 / 0

س یداصتقا دشر GROWTHt

میژر رد ) 2

52 / 0 - 59 / 3 - 00 / 0

س ییاتسور رقف لوا فقو Povt−1

میژر رد ) 1 21

/ 0 17 / 57 00 / 0

س ییاتسور رقف لوا فقو Pov_t−1

میژر رد ) 2

85 / 0 65 / 5 00 / 0

س بآ ینیمزریز عبانم جارختسا WATERt

میژر رد ) 1 042 / 0 - 5 / 8265 - 00 / 0

س بآ ینیمزریز عبانم جارختسا مود اوت WATERt2

میژر رد ) 1 000282 / 0 59 / 1307 00

/ 0

س بآ ینیمزریز عبانم جارختسا WATERt

میژر رد ) 2 018 / 0 - 22 / 1 - 22 / 0

س بآ ینیمزریز عبانم جارختسا مود اوت WATER_t²

میژر رد ) 2 000155 / 0 28 / 1 20 / 0

یماد تسایس اه دج ی س بآ هزوح رد تلود دی 1384

- 1392 ) 013 / 0 89 / 13 00 / 0

ییامنتسرد متیراگل 62

/ 78

یاطخ یرس دوب لامرن ومزآ Jarque Bera

(P-Value) 64

/ 2

س 26 / 0 )

رازفا مرن اب شهوژپ تابساحم :عبنم Eviews

-0.2 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2

1360 1365 1370 1375 1380 1385 1390 1395

P(S(t)= 1) P(S(t)= 2)

ر لدم دروآرب جیاتن یم ا

رک صلاخ ریز دراوم رد اوت :د

1 - اصتقا رد ییاتسور قلطم رقف اؤب مؤیژر کؤی ک تسا هدوب میژر ود یاراد اریا د

میژرس رتمک سنایراو و رتمک ادبم زا ضرع 2

زا ضرؤع اب رگید میژر و )نییاپ رقف میژر ای

میژرس رتشیب سنایراو و رتشیب ادبم 1

نیؤب لاؤقتنا سیرتاؤم جیاتن تسا )لااب رقف میژر ای

میژر ود ریز تروص ب زین رقف ب

تسد :تسا هدمآ

[p₁₁ p₁₂

p₂₁ p₂₂] = [0.47 0.53 0.28 0.72]

آ رد ک

p₁₁

یؤم اؤشن ار لااب رقف میژر رد دنام لامتحا رادؤقم ؤک دؤهد

47 / 0

آ یارب ب

تسد لباقم رد ،تسا هدمآ

p₂₂

اؤشن ار نییاؤپ رؤقف مؤیژر رد دنام لامتحا

یم آ لامتحا رادقم ک دهد 72

/ 0 ب تسد تسا هدمآ مه

نینچ مؤیژر زا لاقتنا لامتحا

ای نییاپ رقف میژر ب لااب رقف

p₁₂

مقر 53 / 0 مؤیژر ب نییاپ رقف میژر زا لاقتنا لامتحا و

ای لااب رقف

p₂₁

زین 28 / 0 تسا مه نینچ رؤقف مؤیژر رد دنام هرود لوط زا لصاح جیاتن

پ رقف میژر رد دنام هرود لوط ک هداد اشن لااب و نییاپ دودح نییا

51 / 3 لوؤط و لاس

دودح لااب رقف میژر رد دنام هرود 89

/ 1 ییاتؤسور رؤقف لدم دروآرب جیاتن اذل تسا لاس

رؤقف مؤیژر ؤب تبؤسن یرتؤشیب یراگدنام یاراد نییاپ ییاتسور رقف میژر ک هداد اشن رادوؤمن تسا هدوب اریا داصتقا رد لااب ییاتسور 2

، رد نتفرؤگ رارؤق یطرؤش تلااؤمتحا

میژر یاه نییاپ و لااب ییاتسور رقف یم اشن ار

دهد

تفای :عبنم شهوژپ یاه

رادومن 2 میژر( لااب ییاتسور رقف میژر رد نتفرگ رارق یطرش تلاامتحا . 1

نيیاپ رقف میژر و )

میژر(

2 ینامز هزاب رد ) 1364

- 1393