ارزیابی و رتبه بندی مناطق شهری با تاکید بر کیفیت اکولوژیکی پارکها و فضای سبز به روش تاپسیس (مطالعه موردی: مناطق شهری مشهد)

(1)

)دهشم‌یرهش‌قطانم‌:یدروم‌ةعلاطم(‌سیسپات‌شور‌هب‌زبس‌یاضف

1

یداتسا یرهم یناطلس یداه ،1

2درف ، * بدا دماح یچیلق ارهز ،3

4روپ یناولهپ سابع و

5

1 . یسانشراك يوجشناد طیحم دشرا

،تسيز يراوزبس میكح هاگشناد ،یطیحم مولع و ایفارغج ةدكشناد

mehry.ostady28@gmail.com( )

2 . طیحم هورگ ،رايداتسا يراوزبس میكح هاگشناد ،یطیحم مولع و ایفارغج ةدكشناد ،تسيز

3 . مولع و ایفارغج ةدكشناد ،ایفارغج هورگ ،رايداتسا ( يراوزبس میكح هاگشناد ،یطیحم

adabgeo@gmail.com )

4 . طیحم هورگ ،رايداتسا ( يراوزبس میكح هاگشناد ،یطیحم مولع و ایفارغج ةدكشناد ،تسيز

zghelichipuor@gmail.com )

5 . گ ،رايداتسا طیحم هور ( يراوزبس میكح هاگشناد ،یطیحم مولع و ایفارغج ةدكشناد ،تسيز

abpahlavani@yahoo.com )

خيرات لوصو :هلاقم 27 / 10 / 1395 خيرات

شريذپ :هلاقم 03 / 05 / 1396

هدیكچ

‌ ههد رد اهرهش يكیزيف ةعسوت داجیا ثعاب ريخا ياه

ينوگرگد هدمع ياه شیازفا تسا هدش اهرهش يكیژولوکا و يطيحم طیارش رد يا

يگدولآ ويش و يضارا يربراک رييغت ، رجاهم طيحم رد يكیژولوکا طیارش يرادیاپ و تيفيک رييغت رد يلصا لماوع زا اه

يرهدش ياده

هب يارب تسا لقادح

شور يرهش طيحم رد رما نیا ندناسر پ يفلتخم يبایزرا ياه

شور ندیا زا يدكی تدسا هدش داهنشي يبادیزرا ،اده

زبس ياهاضف يكیژولوکا تيفيک يبایزرا هعلاطم نیا زا فده تسا نيمزرس ياميس شناد رب هيكت اب يرهش يكیژولوکا طیارش تيفيک هبتر و دهشم يرهش قطانم اوهادم ریوادصت زا دهدشم رهش زبس ياضف ةشقن ةيهت يارب ،هعلاطم نیا رد تسا نآ يدنب

هر تدسدنل يا 8

لاس 2014 دهشم يضارا يربراک ةشقن و 1390

صخادش سادسا ردب تيفيک يبایزرا لدم تسا هدش هدافتسا ) و يدفيک و يد مک ياده

کیرتم رب ينتبم کیرتم تسا نيمزرس ياميس ياه

هدافتسا ياه زا تسا رابع قيقحت نیا رد هدش

NP, CA, PLAND, LPI, LSI,

MESH, DIVITION, TE, ED, SHDI

رازبا زا و

GIS 10.3

و

FRAGSTAT 4.3

زا لدصاح آیادتن دش هدافتسا قيقحت نیا رد

قيقحت نیا هک داد ناشن

ةقطنم 5 ةقطنم لباقم ةطقن رد و تسا يكیژولوکا تيفيک نیرتهب ياراد 12

بولطمادن دهدشم تديفيک نیردت

تساراد ار يكیژولوکا دیلک

‌ هژاو هبتر ،سيسپات تيفيک ،يدنب

دهشم يرهش قطانم ،زبس ياضف ،يكیژولوکا

1 زاغآرس . یب دشر شعازفا اب هایعه ینتشنیهش شیتسگ ورتیعم ةعتر

یگدولآ ت طتحم یاه

طعایرش دارجعا ببس وسعز یراورشد

.وسا هدش ناسنا یگدنز یاضف یایب رد هدیترسگ تایرتتغس

یرنتب حوطس هب ییهش زبس یاهاضف لعدبس بموم ،اهیهش یم یعذپاناوتن ت نشی ناهم یاهروشف رد یما نعا هف دوش

یدم دوعن وس دراد ییس

Shi, 2002: 18

.) یارضف دارجعا

كراپ ت زبس عدزن ثعاب یهش یسایس رد اه

نارسنا ندرشیس

هدنسعون*

م :لوئس Email: hsoltanifard@gmail.com

1 . لاقم یضاا ة زا یشخب جعاتن ناعاپ مان ة یسانشراف یعاعنهار هب هف وسا یداتسا ییهم دشرا یناطلس یداه یتفد

یر تلق ایهز یتفد ت دیف رورپ

هتیرگ رد

طتحم وسعز وسا هدش اجنا یراتزبس متكا هاگشناد .

(2)

ب یگدورلآ شهارف ت ویتبط ه ،اوره یگدورلآ ،یسورص یاره

طتحم یگدولآ ت یرناتر ت یاتر یاهراشف شهاف ت یتسعز

ناسنا رد یعسم یم اه

،ناتنونجم دوش 1374

.) هزتیرما

، رد

هب یكعيولوفا شزرا اب یصانع اهیهش نترد هدرنعازف روط

یا

شهاف لاا رد .وسا

یب دورمت یطعایرش نترنچ رد رش

یگدولآ اونا اه

لباق شترپ ورسا یرنتب ،ناراركعه ت رورعیپ

1388 .) ت یهرش نترب ةطبار ت یهش هب نتمزیس یاعتس یيولوفا

هب طتحم هرعوعجم ترورص مترستسوفا زا یا

یرم اره .دیرگن

یم ار یهش یكعيولوفا راتیاس هكل ناوس

یهارتگ ششوپ یاه

یقاب یضارا ییتبط وسد ت )ییسیم ت یلگنم ذدنام

ورشاف

ت غاررب ،یزرتاررشف ییهررشایف ت ییهررش نترد )ناتررسوب

هب هرچاعرد درننام یریتبط یهاظم یعاس هایعه ارس ،اره

م ب ،اره

هنایدتر ت اه ششوپ رع هرف ورسناد نآ یهاتگ یاه لا

هت یرب

ینابتتشپ زا یف ا تامدی ت اهدنع وب

،یتیانش م شقن

ؤ رد ییث

یررف ا مه ت وررغایف تاررقتا نارذررگ یایررب یررلحم ندیررف

اهیهرش نانفاس یعاعتما یاهدیكلعع راد

ظرتا هرچیگا .د

مهم زا یكع یكعيولوفا یصانع لصفیس نعیس

وعیعدرم یاه

ةیرسوس ،ورسا ینورنف یاهیهرش رد یكعيولوفا ت یطتحم هرمانیب ذورحن ت یكعيولوفا راتیاس زا یركع زرتن نآ یزرعر

ورسا هدرش هموس نآ هب یتیا ةهد ع رد هف وسا یلاابم

Leitão & Ahern, 2002

.)

زا یرركع ییهررش زبررس یاهارضف مررهم

رد یررصانع نعیررس

هب یهش یكعيولوفا راتیاس یرم راعش

نآ یرشخبیثا هرف دتر

.ورسا نآ نامدرتچ ذورحن ت یرصانع نعا روضا هب هتسبات زبرس یاهارضف واارسم ت دادیس هف جعار هاگدعد فلاییب صیاش زا یكع همانیب رد مهم یاه

هرب ییهرش یزرعر راعرش

یم یرصانع نرعا نتفیرگرایق مره رارنف ،ورتیقات رد ،دتر ت

ت ورتتتف یرب هرف ورسا یدراوم زا یكع نآ یعاضف عزوس یارنبم یرب یرگهعت نرعا .وسا راذگیتث س یصانع نعا یعاراف تامدری یب ت وسا راوتسا زبس یاهاضف یكعيولوفا وتتتف دراد یتث رس ورحس زتن نآ یعاراف ت

Breuste et al., 2013

.)

یعاراررف نعررضتم یكعيوررلوفا وررتتتف صیاررش ،نعایباررنب یرضاا لارا رد ،یكعيورلوفا هاگدرعد زا .ورسا متستسوفا

صیاش زا یكع وتتتف وهتم ت طتحم یاقسرا رد یثؤم یاه

همانیب رد ورظاتا ،یزرعر ت

زبرس یاهارضف ورتتتف دوربهب

وسا یثؤم ییهش

Buyantuyev et al., 2012

.)

مهم زا یكع دهشم یهش نلاف نعیس

ورسا نایعا یاهیهش

هب هف دنمزاتن یداصتقا ت یبهذم ،یعاعتما مهم هاگعام لتلد

یباعزرا لارا رد ورتیعم .ورسا ییهش وتتتف تادم یاه

هفاضا ت دشر یهرش نرعا هرب لارس لوط رد هف ینایئاز ندش

یم درات یگدولآ شعازفا ببس ،دنوش لتزرن ت یرطتحم یاه

وتتتف دوی ةبون هب یما نعا .وسا هدش دهشم ییهش طتحم

همانیب یاقسرا تزل ازرلا ار نآ قرقحس ت یرطتحم یزرعر

رتآ

،زبرس یاهارضف یكعيورلوفا شقن هب هموس اب .وسا هتیاس همانیب رد یصانع نعا وتعها یهرش یطتحم وعیعدم ت یزعر

یلع .دراد راتسب وتعها دهشم ت زبرس یاهاضف ةیسوس مغر

ایس شعازفا یلرصا شرسیپ ،یرتیا ناتلاس رد ییبراف نعا ةن

ورتتتف هدرشداجعا زبرس یاضف اعآ هف وسا نعا قتقحس نعا ارب زبرس یاهارضف زا دهشم یهش قطانم اعآ ت ؟دراد یبولطم ؟وسا رادروییب بولطم یكعيولوفا وتتتف زبس یاهاضف یكعيولوفا وتتتف یباعزرا ،قتقحس نعا رد

مهم زا یكع دهشم یهش فادها نعیس

.ورسا هیلاطم نرعا رد

هبسر ت یباعزرا هب هیلاطم یارضف یكعيورلوفا ورتتتف یدرنب

هتیادیپ اتسپاس شتر زا هداتتسا اب دهشم قطانم زبس ت معا

یررسریب ت لررتلحس ار دهررشم قطاررنم یكعيوررلوفا وتیررضت هدیف یكعيورلوفا ورتتتف ارب قطانم ،شتر نعا عف اب .معا

یرم صخشم نتعاپ رهم رد یعارهراكهار ت دورش

دوربهب و

یم هئارا ییهش قطانم یكعيولوفا طعایش .دوش

2 يرهش طيحم رد تيفيک وهفم .

یانیم هب وغل رد وتتتف

« یگنوگچ

» ،

« ولاا » ت

« ییرضت »

،ادرخهد درشاب هدرش لرصاا یزرتچ رد هف وسا 1394

.)

گرنهیف دراد یزتچ وتهام ت یگنوگچ یب ولمد ،نعایبانب ،نتیم یسراف 1393

هب وتتتف ذيات .) ورط

یارنیم هرب یرلف ر

ناشن یگهعت نداد یه اع یش اع هدعدپ یه یتتف ت یيعف یاه

(3)

ورتتتف ثرحب یرسریب .ورسا یگعد یسریب دروم وضوم یمیبرد ار تاعوضوم زا ییتست فتط یرسریب ،لرلم ؛دیتگ

یگدررنز ذوررحن وررتتتف اررع ،یگدررنز ةررتلتا لعاررست وررتتتف ناسنا نآ یگدرنز طترحم وتتتف یسریب اع ،اه هرلعم زا .اره

یرم یسریب نلاف حطس رد هف مهم تاعوضوم ثرحب دورش

« نارسنا یگدنز طتحم وتتتف »

ةرنتمز رد تارقتقحس .ورسا

ت نكررسم وررتتتف زا وررسخن ،ییهررش طتررحم رد وررتتتف هررب ت ، تیررش ونوكررس طتررحم زا وعاررضر رد جعردررس

ساتقم تست یاه هب یس

.دش هتفیگ راف

ت ددریتم فعراریس ،طبسیرم ییرظن نوتم زا یراتسب رد ررنتم زا یرركع .دراد دوررمت یررطتحم وررتتتف وررهتم زا یعو

یرم هرنتمز نرعا رد یتعرایس نعیسدیبرافیپ دیرف هرئارا ناورس

یرصانع ورتتتف زا یرشان طترحم ورتتتف :زا ورسا ترابع لتكشس

یصانع وعجم زا یتشتب یزتچ اما ،هقطنم ع ذدنهد هب ناكم كاردا طتحم وتتتف .وسا .وسا لاعف ت اعس روط

لتكشس یصانع د

ویارسیعز ،زارب یارضف ،ویتبط هدنه ،اره

هتیارس طتحم ادرف یره )یریتبط بارنم ت تارناكما ،هدرش

یگهعت دراد یبرسن ورتتتف ت دوری صاری یاره

RMB,

)2000

هدرش هرئارا نورنف ارس هرف یداعز فعرایس دومت اب . ورهتم زا قرتقد ت مارم یرتعییس نادرقف مره زونه ،وسا

یم ساساا طتحم وتتتف م وضوم نعا .دوش

رد وسا نكع

مه اع طابسرا ةجتتن ت مهبرم متهارتم ارب ورهتم نرعا یناشوپ

ت یگدرنز ورتلباق ،یگدرنز ورتتتف نوچ مه یگعد ذدت تپ دررشاب یرادررعاپ

van Kamp et al., 2003

) لتدررم.

1

طترحم رد ار ورتتتف فرلتخم فعرایس هرئارا ییهرش یاره

یم .دنف

‌لودج 3 هیرظن‌هاگدید‌زا‌طیحم‌تیفیک‌فیرعت‌.

‌ نازادرپ

‌

ققحم طتحم وتتتف فعییس

Lansing

ت

Marans

1969 ) قعیط زا دایفا یایب ار وعاضر ت هافر زا یسا ماب وتتتف اب یطتحم صیاش

هرب یعاه هایرعه

.دشاب نعداعن اعت یعاعتما ،یكعزتف وسا نكعم هف دراد

Porteous

1971 ) شزرا ت یقلس زیط ،یعازتنا كاردا ذدنرادیبرد ت هدت تپ یعوضوم یطتحم وتتتف

وسا یعاه

هتیگ نتب رد هف .وسا تتاتتم دایفا ت اه

Campell

ناراكعه ت 1976

) ترابع یتنوكس طتحم وتتتف صیاش یددع شعاعن زا وسا

ونوكرس یعازتنا ت ینتع یاه

هنای وتعها یددع قعیتس زا هف هدعا یا

هب یددع زا لآ یم وسد

ار هنای یلیف طعایش هف دعآ

یم شعاعن .دهد

2000 RMB

) لتكشس یصانع وتتتف زا یشان طتحم وتتتف

ورعجم زا یترشتب یزرتچ اما هقطنم ع ذدنهد

ا طتحم وتتتف ؛وسا یصانع هب ناكم كارد

لتكرشس یرصانع .ورسا لاعف ت اعس روط هدرنهد

ویاسیعز ،زاب یاضف ،ویتبط هتیاس طتحم ،اه

ادرف یره )یریتبط بارنم ت تارناكما ،هدش

یگهعت .دراد یبسن وتتتف ت دوی صای یاه

وسعز هاگراف ییعذپ

2002 ) تست یموهتم یلصا شخب طتحم وتتتف دنناعه )یگدنز وتتتف یس

وتتتف درننام یلصا یاه

هبنم اب بتفیس رد وتنما ت یتملاس یم فعییس وتباذم ت یتاار نو عه یاه

.دوش

،ناراكعه ت ناتیتفر :ذی م 1389

هب رد وتتتف صوصی رد ییظن یاهدیكعتر ،یلف روط

طتحم نورمایتپ طترحم ت نارسنا ةرطبار زا یث تم ییهش یاه

گنل یظن زا .وسا 1381

رارهچ رد طترحم ت ناسنا ةطبار )

هتسد یعز لكش یم یدنب

:دوش رارتفر یرب ییتث رس دتره طتحم .یراتتیا دیكعتر 

.درادن ناسنا ناكما دیكعتر 

نتم س طتحم .ایگ ف

نارسنا راتفر ذدنن

.وسا نآ زا یتشتب یعف ت

(4)

لاعتاا دیكعتر 

دع هب .ایگ ورقت ارظن ،ورتیطق

درقتیم ناراایط لرعع طتحم ت ،ناسنا یاهراتفر یم ضیف یلت وسا نارسنا رارتفر سارسا هف دنف

.وسا یتغتم هیاش .ییبم دیكعتر 

هرف سا لماكس ةعیظن زا یا

نتتیس ار طتحم یم ناسنا راتفر یلصا ذدننف

د .دنا

هداس ناتب هب ت نارسنا نارتم هرطبار فرلتخم لاكرشا ،یس

وتتتف ،طتحم یم لكش ار نآ اب یظانتم یاه

رد یما نعا .دهد

هیسوس ماوم وساتس ،هتفاع

یرطتحم نلارف یاهدیبهار ت اه

یم لكش ار ،لاا نعا اب .دهد

Pacione

2005 هب زتن ) روظنم

مارم كرد ت نانفارس یرب ییهش طتحم راثآ حعیشس ،نآ زا

لماررش ییررظن دیرركعتر جنررپ رد ار طتررحم ت ناررسنا ةررطبار هدیی دیكعتر ،یناسنا یيولوفا دیكعتر دیركعتر ،یرگنهیف

طترحم دیركعتر ت یرارتفر یربم دیكعتر ،یطتحم وتفیظ متسقس یراتفر یم یدنب

دیكعتر یه اب بسانتم ،نعایبانب .دنف

یم وساتس هف وشاد راظتنا ناوس هریمام یره یرطتحم یاه

اتتم وساتس .دشاب تت طعایش هب هموس اب یطتحم بلاغ یاه

.ورسا تتارتتم قطانم یطتحم ت یعاعتما ،یداصتقا بلاغ یم هاگدعد نعا ساسا یب ونوكرس طتحم وتتتف وهتم ناوس

هب ار هلسلس یموهتم تروص یرفییم هرصیاش درنچ یبسایم

ارب یعارضف ساتقم یه رد طتحم وتتتف هف انیم نعا هب .دیف یگهعت نعدنچ یرم نترتیس یعیف

صیارش نرعا ت دورش اره

هب شجنس روظنم صیارش هرب ییعذپ

مترسقس ییرگعد یاره

یم دوش : 11 van Poll, 1997

.)

3 . يرهش طيحم و یکيژولوکا تيفيک راتیاررس یناررتم ت هدررنز یررشخب ییهررش زبررس یاهاررضف ورساهیهش یكعيولوفا نزاوس یلصا لماع ت یكعيولوفروم یرادعاپ رد یداتنب یشقن ت ت ویانش ،نعایبانب .دراد اهیهش

ةرصیع رد ییهرش زبرس یاهاضف شنفایپ یاهوگلا یباعزرا همانیب وهم اب یاایط ت یزعر ت رادعاپ یهش یوس هب ییتگ

هب یهش هب هاگن ورضوم ،نتمزیرس زا تناگرا یشخب ةلزنم

نای وسا یعهم ،دتتس

1387 شتر ،یضاا لاارد .) یاره

وفا وتتتف یباعزرا یایب یتلتخم یركع .دراد دومت یكعيول

شتر زا ،ورسا هدرش هرموس نآ هب هزتیما هف یدعدم یاه دنعایف هب عف یایب نآ یاهراتیم ت نتمزیس یاعتس ثحب

نتمزیررس یاعتررس .وررسا ییهررش طتررحم وررتتتف یباررعزرا هب هف وسا یعوضوم هچراپكع

یزارس لورصا ت شتر یاره

طتحم

،وسعز داصتقا ت اتفایغم یم دزادیرپ . هتلارع رعا یرب

،ن

یباعزرا یاعترس ثرحبم زا هداتترسا ارب زبرس یاضف وتتتف

دوبهب ثعاب نتمزیس دنعایف

همانیب یزرعر ت ةیرسوس ییهرش

یم دوش

Buyantuyev et al., 2012

.)

فرلتخم اورنا ،نتمزیرس یاعتس یكعيولوفا هاگدعد زا ییبراف زعارعتم یگعدركع زا ورتتتف یظن زا زبس یاضف یاه

یم تتف رد تتاتس نعا .دوش ورتتتف یرب یتا یكعيولوفا وت

ورسا راذرگیثا زتن یعاعتما

Hunter & Luck, 2015

زا .)

،یخعراس یظن

Parasuraman

ناراركعه ت 1985

نتترسخن )

وتتتف وهتم ،ولاتشگ وهتم زا هداتتسا اب هف دندوب یناسف فرعییس یریتبط یعترستس رد تامدی ةضیع زا یحطس ار درندیف

Barker & Crompton, 2000

.) اهدریب

Manning

1986 وررتتتف فررعییس رد تامدرری حطررس وررهتم زا ) نایگررشدیگ زا یررهتیگ یایررب مررسعروسوفا ت ییگررشدیگ

دیف هداتتسا

Mackay & Crompton, 1990

.)

هررهد رد نتفیررگیظنرد اررب دیرركعتر نررعا ،یررتیا یارره

ت تامدری ت یاایط تامازلا ،یعاعتما ،ییتبط یاهروتفاف یهرش زبرس یهاضف یایب یرادهگن هدرش هرتفیگ یرظن رد ی

ةترسد تد هرب ًارموعع ارهدیكعتر ،تاریلاطم نرعا رد .وسا نآ سارسا یرب ت متسقس یكعيولوفا ت یعاعتما یاهدیكعتر ت یعارعتما تامدری ةعاپ یب زبس یاهاضف دیكلعع وتتتف وسا هدش یباعزرا یكعيولوفا

Uy & Nakagoshi, 2008

)

.

ارب نتمزیرس یاعترس یيولوفا دیكعتر ناتم نعا رد فدره

یباررعزرا یاهدررنعایف نتمزیررس یاعتررس یوررگلا

ذوقلاررب

طتحم یتسعز شترپ ار نآ رارثآ ت حعیرشس ار یرم یرنتب

درنف

Leitão & Ahern, 2002

.)

ناعه لرماع ییهرش زبس یاهاضف ،معدیف هراشا هف روط .وررسا ییهررش طتررحم رد یكعيوررلوفا وررتتتف یلررصا

(5)

یگهعت یاه زبس یاهاضف هب طوبیم زا

لتبق

،هزادنا لكرش ت

عزوس ییهش زبس یاهاضف شقن

یرعهم رد فرعییس رباوس

طتررحم یتررسعز ت دراد دورری نتمزیررس یاعتررس

Gilbert,

نررعا .)1989

لررماوع ناررتب وررسا نرركعم وررتتتف ذدررننف

طتحم یتسعز ییهرش زبس یاهاضف زا

هربنم یاره ،فرلتخم

دننام ونس ،یترسعز ،یركعزتف وملارس

یرنها ت ییرصب ت یاعازم

دشاب نآ

Harper et al., 2005

ههد رد .) ،یرتیا یاه

لباقتم كرد هب دنعایف نعا ناسنا

زا راتیاس نتمزیس یاعتس

هب ت وسا هدش یجنم اب هطبار نآ ةطسات

وتتتف یكعيورلوفا

هتفاع هیسوس زتن لكش رد .وسا

1 راذگیتث س لماوع زا یعاعن

.وسا هدش هداد ناشن نتمزیس یاعتس وتتتف نتتیس رد

‌

‌لکش 1 ت‌یاهرتماراپ‌.

أ نیمزرس‌یامیس‌تیفیک‌رب‌راذگریث (

Terry, 2001 )‌

هچیگا طترحم رد زبس یاهاضف نازتم ییهرش یاره

یرب

دراد متقتسم یثا یطتحم یرادعاپ

، نتمزیس یاعتس هاگدعد زا

طابسرا ت شنفایپ یگنوگچ ماصسا ت تا

رد زبرس یاهاضف ت

نآ زا راری وریتبط اب یهش طابسرا ت یهش فلتخم قطانم .وسا راذگیتث س یصانع نعا وتتتف رد دراوم نعا

، هتلارع یرب

یرادعاپ یراتیاس یرب ، دیركلعع راذرگیتث س زبرس یاهارضف

هتلاررع .وررسا یررب ،نآ یررب

طعایررش دورربهب ،یعاررضف اجررسنا

وسعز یعتلقا ، یگدرنز ورتتتف یارقسرا شعازرفا ت ییهرش

وسعز راذرگیثا اهیهش ییعذپ پ .ورسا

یكعيورلوفا یرادرعا

هب اقسرا ت ظتا یانیم ی

یيولوفا وتتتف نتمزیرس یاعترس

ارب یلباقتم ةطبار ت وسا یرسوس

ة رادرعاپ ناری دراد ،دتترس

1387 ).

هررهد یرط وررتتتف یررسریب ت یباررعزرا ،یرتیا یارره

ت ورسا هتشاد وفیشتپ ناهم رد زبس یاهاضف یكعيولوفا تارریلاطم نررعا رد .وررسا شیتررسگ لاررا رد وعیررس هررب كراپ وتتتف یباعزرا یایب یتلتخم یاهیتغتم یاهارضف ت اه

لتدم وسا هدش هتفیگ یظن رد زبس 2

.)

‌لودج 2 کیژولوکا‌تیفیک‌یبایزرا‌.

ی

‌

‌فلتخم‌تاعلاطم‌رد

‌

فعدر لاس ت بنم

هقبط روشف یدنب

یناكم ون

شهتهپ یاهیتغتم

طوبیم یایب هزادنا ییتگ وتتتف كراپ یاهاضف ت اه

زبس

CABE Space 1 2003 ناتسلگنا )

ت كراپ یاضف یموعع ییظن

طتحم :ییتبط یاهروتفاف یاضف بوی ششوپ ،ابعز وسعز

زبس

شات تاتا ،هعاس ، وبطم یاوه ،ییتبط ةقطنم ،ناتیرد ت یایب یلحم ،نافدوف یایب یناكم :یعاعتما یاهروتفاف یحعیتس ت یعاعتما یاهدادعتر

CABE Space 2 2005 ناتسلگنا )

زبس یاضف ییظن

،ناسآ یسیتسد ،ویتبط ت تتاتس :طتحم یاایط ،یراگزاس

بسانم یتسعز ونس ت یرادهگن اعتیس

:یهد قعیط زا وتنما ظتا ،تابث ،یرادعاپ

یشفراصا

(6)

‌ةمادا

ی

‌

فعدر لاس ت بنم

هقبط روشف یدنب

یناكم ون

زبس

3 تEng

Niininen 2005 ناتسلگنا )

كراپ یاه

یموعع یبیجس

متستسوفا ظتا :ییتبط یاهروتفاف

،ییتبط یاه

نافدوف وتلایف یایب یحعیتس طتحم :یعاعتما یاهروتفاف هداتپ یایب ییتسم ،تاطابسرا ت یسیتسد :طتحم یاایط ،یتر

بوی یعانشتر اعتیس ت یرادهگن :یهد

بولطم یرادهگن ،وتنما

4 Hillsdon

ت

ناراكعه 2006 ناتسلگنا )

زبس یاضف یبیجس ییهش

بآ :ییتبط یاهروتفاف اوهت

یدیفراف :یعاعتما یاهروتفاف معلاع ،یسیتسد تاناكما ،تاطابسرا ت یسیتسد :طتحم یاایط یعانشتر ت اعنهار اعتیس ت یرادهگن :یهد

تامدی ،بوی اعتیس ت یرادهگن

بسانم

5 Sanesi

ت

Chiarello 2006

اتلاتعا ) زبس یاضف

یبیجس ییهش یاهروتفاف

زبس یاضف رادقم ندوبداعز :ییتبط

یعاعتما یایب یناكم :یعاعتما یاهروتفاف تاقتا ت ندش

ناناوم ذداتتسا ،وغایف ، زبس یاضف بوی وتتتف ،ویست دوبهب :طتحم یاایط داعز یهافر تاناكما اعتیس ت یرادهگن ،یلام رابتعا شعازفا اب وعیعدم دوبهب :یهد

وملاس ت وتنما

ناراكعه ت گنل 6 2008 دنلساكسا )

زبس یاضف /یبیجس

/یدیب دنچ یلتلحس نتچیپ ت هوتم ناتیرد ،ناهاتگ دومت :ییتبط یاهروتفاف

،اه

نتمز غاب ت سایم ،یزرتاشف یاه اه

یاعتس راتیاس یاقسرا ،هقطنم یاعتس یعابعز :طتحم یاایط ییتبط رازبا ت ناوس اب هقطنم اعتیس ت یرادهگن رد ،ییتبط وظاتا :یهد

ندادرایق وعولتا

هقطنم یاعتس

7 Doick ناراكعه ت

2009 ناتسلگنا )

زبس یاضف ییهش ةیلاطم

یدروم ششوپ ونس ت یناتایف ،شات تاتا :ییتبط یاهروتفاف

ه تیرد ،یتیرد یتلع ت یا

ییبراف طلاتیا ،یعاعتما ونس جعتیس :یعاعتما یاهروتفاف ت اه

هروظنمدنچ ذداتتسا :طتحم یاایط ناكم

وتلایف یایب یعاه تاناكما .نوگانوگ یاه

داعز یهافر اعتیس ت یرادهگن ناكم ،یتسعز ونس هب :یهد

،یرادهگن یاه

بوی وتتتف ت یرادهگن ،وعیعدم ثاداا وسد رد قطانم زبس یاضف

8 ناراكعه تChen

2009 نتچ )

زبس یاضف یبیجس ییهش

ت ،ییتبط قطانم ،ابعز یظانم :ییتبط یاهروتفاف ،ناهاتگ یگهع

ندش یث تم ،شوی یطع ت ابعز یادص للم یعاهروتفاف یایب یبایب وصیف ت یعاعتما ولادع :یعاعتما یاهروتفاف یگنهیف تایتث س ،یرادروییب اعتیس ت یرادهگن یگدتسر ،ینوكسم قطانم هب یكعدزن :یهد

بولطم

(7)

‌ةمادا

ی

‌

فعدر ت بنم

لاس هقبط روشف

یدنب یناكم ون

زبس

Jim 9 و Chen

2010 گنه )

گنف یلحم كراپ /یبیجس

ةیلاطم یدروم یهاتگ ششوپ ،ییتبط داوم زا هداتتسا :ییتبط یاهروتفاف

طتحم یاهدیكلعع ،بولطم یتسعز

یاهروتفاف دوبهب ،یعاعتما ت یناسنا لئاسم هب هموس :یعاعتما

یعاعتما طباتر ت یگداونای ناسآ یسیتسد ،بسانم یباتناكم ،یهش یعابعز :طتحم یاایط اعتیس ت یرادهگن یداصتقا شزرا ،ملاس ،قفوم وعیعدم :یهد

ناگدنراگن تایلاطم :ذی م

لررتلحس مررهم یاررهرازبا زا یرركع ،یكعيوررلوفا راتیاررس

عیتم زا هداتتسا ةرهد رع رد .وسا نتمزیس یاعتس یاه

یكعيورلوفا وتتتف یباعزرا رد رازبا نعا زا هداتتسا هب ،یتیا ،لارلم یایب .وسا هدش هموس شتپ زا شتب 2014 Xo

هرب )

گرنتجنان یهرش رد ییهرش زبس یاضف عزوس ةشقن یسریب تسا اب قتقحس نعا رد .وسا هتیادیپ نتچ عیتم زا هدات

یاه

هررعزجس ت نتمزیررس یاعتررس فررلتخم یباررعزرا ت لررتلحست

نازتم ،ییهش زبس یاهاضف یهرش نرعا یكعيورلوفا ورتتتف

یرم نارشن قتقحس نعا جعاتن .دش یسریب رعزوس هرف درهد

ت ورسا بولطمارن گرنتجنان یهرش رد ییهرش زبس یاضف ،یرگعد یرقتقحس رد .دراد ینتعارپ یكعيولوفا شزرا تTian

رارركعه نا 2014 لكررش ت بررتفیس ،راتیاررس یررسریب هررب )

یاعترس ورتتتف یرب نآ یكعيولوفا تایتث س ت زبس یاهاضف گنه یهش رد نتمزیس قرتقحس نرعا جعارتن .درنتیادیپ گنف

یبسانمان یكعيولوفا وتتتف ییهش زبس یاضف هف داد ناشن .وستن بولطم نآ عزوس ت دراد

هب ،نایعا رد وحم ارب یرعف تاریلاطم ،یرلف رورط

ورعر

.ورسا هدش اجنا زبس یاضف یكعيولوفا یرادعاپ ت وتتتف مهم زا نآ نعیس یم اه ناراركعه ت یعسارا ةریلاطم هرب ناوس

1393 یعارضف عزوس ت بتفیس هیلاطم نعا رد .دیف هراشا )

هكل زبرس یاهارضف یكعيولوفا طعایش یباعزرا رد زبس یاه

زرتم هف داد ناشن جعاتن .دش یسریب دهشم یهش رد ییهش نا

درا یهرش نرعا رد ییهش زبس یاهاضف یكعيولوفا وتتتف .دراد یبولطم نارارركعه ت یتررسوع ،ییررگعد ةرریلاطم رد

1392 هررب )

ارب درنمیتب یهرش یمورعع زبس یاهاضف یكعيولوفا لتلحس عیتم زا هداتتسا یلحم ساتقم تد رد نتمزیس یاعتس یاه

هقطنم ت یاهارضف هرف داد نارشن قتقحس هجتتن .دنتیادیپ یا رد اضف عزوس ت بتفیس یظن زا دنمیتب یهش رد یموعع زبس

ت وستن بسانم طعایش یاضف

زبس یهش یموعع ویرست

ت

یگتسوتپ زم

ةضیع یایب تامدی

یكعيولوفا .درادن ار

4 شور و داوم . اه

هرب لرتلحس شتر ت یدیبرارف ورن زا قرتقحس نعا ترورص

یررتتف ت یرريعف شتر تد زا ت وررسا یتتررصوس ت یررلتلحس عم شتر .وسا هدش هداتتسا رد زاتن دروم تاعلاطا یرتآ

هب قتقحس نعا هرناخباتف ترورص

.ورسا هدورب ینادرتم ت یا

هداد هرلعم زا زارتن درورم ت هرعاپ تاعلاطا ت یرارمآ یاره

هشقن زا هعاپ یاه نامزارس هرب هیمایم اب ت دهشم یهش حطس

وعاررس ت یرادیهررش ررعم طورربیم یارره

نررعا .دررش یرتآ

ناباتی ت زیم ،قطانم ةعم ت هشقن لماش تاعلاطا حطس یاه

لاس رد دهشم یضارا ییبراف ةشقن وعاهن رد ت دهشم یهش 1390 دوموم زبس یاضف ییبراف ون نتتیس یایب هف وسا

یررب ،نتررن عه .وررسا هدررش هداتتررسا نعیرریآ ایختررسا یا

هراوهارم یعتاصس زا زبس یاهاضف تایتتغس ورسدنل یا

8 رد

خعراس 15 وسوگا 2014 وعارس زا هرف درش هداتتسا .gov

هشقن دنعایف یایب قتقحس نعا رد .دعدیگ ذیاUSGS

یزارس

ین زا رازفا

GIS 10.3

رعیتم یعارضف لتلحس یایب ت زا اره

ین رازفا

FRAGSTATS 4.3

ا هدش هداتتسا .وس

(8)

.4 .1 یتاعلاطم دروم ةدودحم

قطانم شهتهپ نعا ذدتدحم 13

.وسا دهشم یرادیهش ةناگ

یهش دهشم یتاارسم ارب یورضر نارسایی ناترسا زفیم رد

دتدا 314 یب غلاب یتتیعم یاراد بیمیتمولتف 2،957،751

یتن ورسا نایرهس زا ارپ نایرعا ورتیعمیپ یهش نتمتد ت

،دهررشم یرادیهررش نامزاررس 1393

) هررش نررعا . لوررط رد ی

عاتفایغم ی 73 ت همرد 7 اس هقتقد 61 ت هرمرد 26

ت هرقتقد

یعاتفایغم ضیع 27

ت همرد 42 ارس هرقتقد 25

ت هرمرد 8

وا رد ت هقتقد ةض

فرشف زرعیبآ هترشر نترب ،دتر

هورف یاره وسا هدش قات دجسمرازه ت دولانتب

لكش 2 ) یهش اتسرا .

اعرد حطس زا 1050

،یتم ت راد ا یامد نتگناتم ی ناتلارس

ة 14

مرد ة یتناس دایگ ت یگدنراب نتگناتم ناتلاس

ة 241 یرتم یلتم

وسا ،یسانشاوه نامزاس 1393

دهرشم یهرش .) 13

ةرقطنم

ت ییهش 40

ت هتاان 158 یارضف ةنایرس نازتم .دراد هلحم

لاس رد ییهش زبس 1391

اب یبایب ، 36

/ 11 درتآیرب بیمیتم

،دهشم یرادیهش نامزاس وسا هدش 1393

.)

‌لکش 4 دودحم‌تیعقوم‌.

ة

‌ هعلاطم‌دروم

‌

.4 .2 راک شور ارگ نتتسخن ،دهشم یهش زبس یاضف ةشقن ةتهس ت ایختسا یعتاصس هب زاتن هشقن نعا ةتهس یایب .وسا وتتتف یباعزرا رد هراوهام هب یا هب طوبیم زاتن دروم یعتاصس .وسا قتقد ت زتر

وررسدنل ذراوهاررم 8

وعاررس زا

USGS.gov

خعراررس رد 15

وسوگا 2014 ییتسعسا تاحتحصس راف ،وسخن .دش هتهس

یتر هراوهام یعتاصس هقبط یایب ،اپس .دش اجنا یا

یدرنب

صیاررش زا یهاررتگ شررشوپ زا درریب .دررش هداتتررساNDVI

هقبط رد .درش هرتهس زبرس یارضف ةرشقن ،زبرس یاضف یدنب

هكل لف ،وعاهن ییبرارف ةرشقن تاعلاطا اب زبس یاضف یاه

ییبرارف ت درش هداد قباطس دهشم یهش لف یضارا نآ یاره

اهن ةشقن .دش ایختسا لكش رد یع

3 .وسا هدش هداد ناشن .4

.3 قيقحت ياهريغتم رارتیم شش ،هدش اجنا تایلاطم ت طبسیم نوتم یب دانتسا اب ت یربتفیس یاهراتیم هتسد تد بلاق رد راتیمیعز هن ت یلصا یعارسانش ییهرش زبس یاهاضف وتتتف یباعزرا رد ییعزوس دش صیاش لكش لماش قتقحس یعیف ت یلصا یاهراتیم.

كش درصرد ت هركل واارسم وااسم ،)نتمزیس یاعتس ل

گرزرب ذزادنا هزادنا ت دادیس ،)یضارا ششوپ ت هركل نعیرس

هكل دادیس مفایرس ت هبل لوط هبل ت یگدت تپ ،یگتسوتپ ،)اه

عیتم .وسا )هبل سلارف حطس رد قتقحس نعا بسانم یاه

یرن رد ت باختنا نتمزیس یاعتس ت رازرفا

FRAGSTATS

خشم .دررش لررتلحس ررعیتم تاررص

رد هدررش باررختنا یارره

لتدم 3 .وسا هدمآ

(9)

‌

‌لکش 3 دهشم‌رهش‌زبس‌یاضف‌.

‌

‌لودج 3 کیرتم‌تاصخشم‌.

‌ اه

‌

عون کیرتم

اه حیضوت

هدودحم

بتفیس هكل دادیس

هزادنا NP

هكل دادیس ییتگ .نتمزیس یاعتس رد اه

NP≥1

یضارا ششوپ دصرد

PLAND

هزادنا .هكل ون یه دصرد وبسن ییتگ

0 ≤ PLAND≤ 100

ةقبط وااسم هكل وااسم وعجم CA

ون ع زا یاه

CA≥1

نعیتگرزب صیاش هكل لاغشا وااسم لف زا یدصرد LPI

گرزب اب هدش هكل نعیس

≤ LPI ≤ 100

0

عزوس هتشاا لف هبل لف لوط TE

نتمزیس یاعتس نترد رد دوموم یاهزیم ت اه

TE≥1

هتشاا مفایس

ED

هتشاا لف لوط ،هكل مفایس ةجنس یاعتس اع سلاف یه رد اه

نتمزیس

ED≥0

یگدنفایپ

DIVISION

هكل رد یگدنفایپ نازتم

≤ DIVITION≤ 1 اه 0

یگتسوتپ هزادنا MESH

هكل یثؤم ةلصاف ییتگ

≤ MESH ≤100 اه 0

هكل لكش هزادنا LSI

هكل یگدت تپ ت هكل لكش ییتگ

LSI ≥ 1

نوناش ونس

SHDI

هكل ونس نازتم نتمزیس یاعتس حطس رد اه

≤SHDI

0

:ذی م

McGarigal et al., 2002

)

(10)

هداد ین یمتیی یاه رازفا

FRAGSTATS

عیتم )اره

یرب ت درش زبرس یارضف یعاهن ةعم تاصخشم لتدم درات رعیتم تاصخشم ساسا یرگهعت ،هرقطنم یره رد اره

یاره

ررعیتم یعاررضف لكررش .دررش لررتلحس زبررس یاررضف یارره

باختنا یاضف رد زتن هدش طعایش ،وعاهن رد .دش هتهس GIS

رعیتم لتلحس زا هداتتسا اب هقطنم یه یكعيولوفا یره یاره

شتر هب هقطنم هبسر ت یباعزرا اتسپاس

.دش یدنب

.4 .4 هبتر شور سيسپات يدنب

نعا لدم طرسوس رارب نتتسخن یایب

Hwang and Yoon

رد

لارس 1981 داهنرشتپ درش

ت یركع زا نعیرتهب لدرم یاره

متعصس ییتگ دنچ هصیاش وسا نعا.

تنكس یب نعا ورهتم

راوتسا وسا هف ةنعزگ

،یباختنا درعاب نعیرتعف هلرصاف ار ارب

هار لا هدعا لآ وربلم نعیرتهب ورلاا

)نركعم ت نعیترشتب

هلصاف ار اب هار لا هدعا لآ یرتنم نعیسدرب )نركعم ورلاا

هتشاد دشاب . اعیسام ،شتر نعا رد تn×m

یاراد هنعزگm

ت یباعزرا صیاشn

دش . هرب هرنعزگ ،سارسا نرعا یرب یره

یسریب دروم وضوم لاطا

یم دوش ت صیاش

، یگهعت اره

یاهیتماراپ اع یدیكلعع

یم لماش ار دوش

بارختنا یایب هف

هنعزگ متعصس یاه وسا حیطم ییتگ

نرعا مرهم تازاتتما زا .

هب هف وسا نآ شتر مه روط

یم نامز صیارش زا ناوس ت اره

.دیرف هداتتسا ینها ت ینتع یاهراتیم نركعم نآ یرمتیی

هنعزگ وعولتا بتسیس وسا ار ورعولتا نعا ت صخشم ار اه

هب ف ناتب یيعف تروص ترورص هرب اتسپاس اجنا شتر .دن

.وسا یعز 1 . هداد اعیساررم لتكررشس ساررسا یررب ارره

ت هررنعزگm n

:صیاش

2 درادناتسا . ندیف

هداد زا درادناتسا اعیسام لتكشس ت اه

قعیط ةطبار 1 ):

1 )

3 صیارش زا ع یه نزت نتتیس . اره

wi

) سارسا یرب

رادیب

∑^𝑛_𝑖=1𝑤_𝑖

اتسار نعا رد . صیاش

ورتعها یاراد یاره

دورب درنهاوی رادرورییب ییسمارب نزت زا یتشتب .

رد رقات

،

اعیسام لصاا )v

رد صیارش یه درادناتسا یعداقم بیض

دوی هب طوبیم نازتا وسا

.

4 لصاف نتتیس . ة

نتماi

باختنا زا بارختنا یاره هدرعا لآ

ارب ار نآ هرف )صیارش یه دیكلعع نعیسماب

)

نارشن(A*

یم د دنه ةطبار ساسایب ت 2

یم هبساحم ) دوش

.

2 )

5 لرصاف نتتیس . ة

نترماi

بارختنا نتعارپ لقادرا نعیرس

اب ار نآ هف )صیاش یه دیكلعع

A^-

) یم ناشن درنهد زا ت

ةطبار 3 یم هبساحم ) .دوش

3 )

6 هلصاف راتیم نتتیس . یایب یا

بارختنا

S^*1

) هدرعا ت لآ

باختنا لقادا هف

Si-

) هب طباتر زا هداتتسا اب بتسیس 4

ت )

5 یم هبساحم ) .دوش

4 )

5 )

7 لرصاف ارب ورسا یربایب هرف یبعیرض نتتیس . بارختنا ة

(11)

،لقادا

Si-

لرصاف ورعجم یرب متسقس بارختنا ة

ت لقادرا

لصاف باختنا ة هدعا

اب ار نآ هف لآ

𝐶𝑖∗

نارشن یرم درنهد زا ت

طبار ة 6 ) یم هبساحم .دوش

6 )

8 هبسر . یدنب باختنا اه نازتم ساسا یب

𝐶_𝑖^∗

.

نترب نازتم نعا 0

- 1 اترسار نرعا رد .ورسا نارسون رد

𝐶i∗= 1

نارررشن ت هررربسر نعیسمارررب ذدرررنهد

𝐶i∗= 0

زرررتن

ناشن وسا هبسر نعیتعف ذدنهد

You and Ding, 2005

.)

5 جياتن . لتلحس زا لصاا جعاتن هب هیلاطم نعا رد اه

.وسا یعز حیش

.5 .1 کيرتم ليلحت قيقحت ياه

لكش 4 عیتم لتلحس ةجتتن ناشن ار ییهش ةقطنم یه رد اه

یم هب رادوعن بلاق رد عیتم یه لتلحس .دهد لمارش بتسیس

.وسا یعز دراوم

.5 .1 .1 کيرتم ليلحت دهشم قطانم زبس ياضف ردCA

لكش رد 4

رادوعن ، 1 هرقطنم یه زبس یاضف وااسم رادقم

یم ناشن ار ةقطنم .دهد

2 ار زبرس یارضف وااسم نعیتشتب

ت دراد یداعز فلاتیا قطانم نتب زبس یاضف وااسم .دراد ةرقطنم ار واارسم رادقم نعیتعف 13

ثرحب رد .ورساراد

ةركل یه وااسم نازتم ردقچ یه نتمزیس یاعتس یيولوفا رزب زبس یاضف گ

فایرطا طترحم ارب نآ تلاماریس ،دشاب یس

یكعيوررلوفا وررتتتف یرب ییتررشتب یتث رس هررجتتن رد ت یترشتب وشاد دهاوی

Robbins & Dawson, 1989; McGarigal

& Macomb, 1995

) .

.5 .1 .2 کاايرتم لاايلحت PLAND

زبااس ياااضف رد

دهشم قطانم لكش رد 4 رادوعن ، 2 یره زبرس یاضف ششوپ دصرد رادقم

شن ار هقطنم یم نا

ةرقطنم .دهد 2

شرشوپ درصرد نعیسمارب

ةقطنم ت زبس یاضف 13

زبرس یاضف ششوپ دصرد نعیتعف ناشن عیتم نعا نازتم ندوبماب .دراد ار

یماب دصرد ذدنهد

گرزب هكل ردقچ یه نعایبانب .وسا یضارا ششوپ درشاب یس

یرب یتهب ،دنف لاغشا ار نتمزیس یاعتس زا ییتشتب دصرد ت كعيولوفا طعایش یرم راذرگیتث س یرظن دروم ةقطنم ی

دراذرگ

McGarigal & Macomb,1995

) .

.5 .1 .3 کيرتم ليلحت دهشم قطانم زبس ياضف ردNP

لكش رد 4

رادوعن ، 3 هكل دادیس ناشن ار قطانم رد زبس یاه

یم ناعه .دهد یم هدهاشم هف روط

ةقطنم ،دوش 2

اب 649 هكل

ةقطنم ت دادیس نعیتشتب 13

دادیس اب 27 ل دادریس نعیرتعف هك

هكل هركل رد مارب دادیس .وسا هتفیگیبرد قطانم نتب رد ار اه

ناشن هشتعه هب .وستن بولطم طعایش ذدنهد

،یرگعد ترابع

هكل دادیس شعازفا واارسم شعازرفا ارب هرف یسرورص رد اه

لباق یتث س ،دشاب هایعه یاعتس یكعيولوفا وتتتف یب یهموس

وشاد دهاوی نتمزیس

McGarigal & Macomb, 1995

.)

.5 .1 .4 کيرتم ليلحت دهشم قطانم زبس ياضف ردLPI

لكش رد 4

رادوعن ، 4 ناشن عیتم طعایش ذدنهد .وساLPI

ناعه یم هدعد هف روط گرزب ،دوش

قطانم حطس رد هكل نعیس

ةقطنم رد دهشم 9

یعتارصس نعیسدعدم یسریب .وسا دهشم

هراوهام یم ناشن دهشم یهش حطس زا یا هركل نرعا هرف دهد

لم غاب ندوبمارب .ورسا نآ فایرطا یرضارا ت دهرشم دابآ یاعترس رد یرادرعاپ ت یگتسوتپ زا ناشن عیتم نعا نازتم

وسا نتمزیس

.)

.5 .1 .5 کيرتم ليلحت دهشم قطانم زبس ياضف ردLSI

لكش رد 4

رادوعن ، 5 هركل لكرش نتگناتم قطارنم رد ار اره

یم ناشن قطارنم رد هركل لكرش نتگناتم رادقم .دهد 3

، 5 ت

11 یم ناشن هب وبسن قطانم نعا رد یلكش صیاش هف دهد

هكل زا قطانم یگعد ه

هدرت تپ لاكشا اب یا هدرش لتكرشس یرس

ةقطنم ،لتلحس نعا رد .وسا 1

رد یگدرت تپ نازرتم نعیتعف

یگدرت تپ زا ناشن عیتم نعا رادقم شعازفا .دراد ار لكش یب ت نارشن نآ نازرتم شهارف ت هكل لكش رد یعظن هدرنهد

(12)

هداس یب .وسا هكل لكش ندش ییلرضدنچ ت یعظن

رد ندرش

هب هكل لكش حطرس شعازفا لتلد

فایرطا طترحم ارب سارعس

یم فایطا طتحم ت هكل نتب تلامایس شعازفا ثعاب ت دورش

هب یاعترس رد یكعيورلوفا ورتتتف شعازرفا ثرعاب نآ ربس

دوش یم نتمزیس

.)

.5 .1 .6 کيرتم ليلحت قطاانم زبس ياضف ردMESH

دهشم لكش رد 4 رادوعن ، 6 یم هدهاشم ةرقطنم هرف دورش

9 اراد ی

ةرقطنم ،لرباقم هرطقن رد .وسا یگتسوتپ نازتم نعیتشتب 13

هكل رد یگتسوتپ نازتم نعیتعف ندوبمارب .دراد ار زبرس یاه

هركل نترب یگترسوتپ زا نارشن رعیتم نرعا رادرقم .ورساه

هب هركل بوری طعایش زا ناشن یگتسوتپ شعازفا ،یسرابع اره

ذدررعدپ زا ناررشن ،دررشاب یررتعف نآ رادررقم هررچ یرره ت دراد دشدیی ارب یگترسوتپ نترب .ورسا نتمزیرس یاعتس رد یگ

هكل دادیس ت ویست هرچ یه .دراد دومت یصخشم ةطبار اه

هكل دادیس نآ ویست ت یتعف اه

شعازفا ثعاب ،دشاب یتشتب اه

یم نتمزیس یاعتس حطس رد یگتسوتپ دورش

McGarigal

& Macomb, 1995

.)

.5 .1 .7 کيرتم ليلحت DIVITION

زباس ياضف رد

شم قطانم ده

لكش رد 4 رادوعن ، 7 حطرس رد یگدرنفایپ نازرتم نتگنارتم

یم ناشن ار قطانم نرعا رد یگدرنفایپ نتگنارتم دادرعا .دهد

هب عدزن راتسب رادوعن 1

ناشن ت هب هف وسا نعا ذدنهد روط

هكل طسوتم یعمارب یگدرنفایپ قطانم حطس رد دوموم یاه

ةقطنم .دراد 5

ت 9 ةرقطنم ت یگدنفایپ نعیتعف یاراد 12

ت

13 هكل یگدنفایپ نعیتشتب یاراد یگدنفایپ .وسا زبس یاه

یكعيوررلوفا وررتتتف شهاررف ثررعاب قطاررنم حطررس رد ماررب یم رد شنفایرپ ت یگتخترسگ نازتم یگناتب عیتم نعا .دوش

هكل هب ،وساه هكل رد یگتسوتپ دع نآ شعازفا هف یروط

اه

یم ناشن ار نعازا .دهد

رباع شعازرفا نآ رادرقم هچ یه ،تر ،د

درهاوی شهارف نتمزیرس یاعتس یكعيولوفا وتتتف حطس وفاع

.) .5

.1 .8 کيرتم ليلحت دهشم قطانم زبس ياضف ردTE

لكش رد 4 رادوعن ، 8 ار قطارنم رد هبل لوط نازتم تایتتغس

یم ناشن ةقطنم .دهد 2

، 5 ت 10 هربل لورط نعیسمارب یاراد

ةقطنم ت وسا 13

نعیتعف شعازرفا .دراد ار هربل لوط نازتم

هكل رد هبل نازتم یب شعازفا زا ناشن اه

رد یگدت تپ ت یعظن

هدت تپ هكل لكش هچ یه .وسا هكل لكش نازرتم ،درشاب یرس

یرم شعازرفا زرتن هربل لورط عیتم درباع

McGarigal &

Macomb, 1995

هتلاع .) هربل لورط نازرتم شعازرفا ،نعا یب

ا حطررس یرادررعاپ شعازررفا ثررعاب یاعتررس رد یكعيوررلوف

یم نتمزیس دوش

Fraklin & Forman, 1987

.)

.5 .1 .9 کيرتم ليلحت دهشم قطانم زبس ياضف ردED

رد لكش 5 ، رادوعن 9 ةقطنم ، 2 ت 10 مفایرس نازتم نعیتشتب

ةرقطنم ت دراد ار هبل 13

هربل مفایرس رادرقم نعیرتعف یاراد

عس حطس شعازفا ثعاب هبل مفایس نازتم شعازفا .وسا ت سا

ورتتتف شعازرفا ثرعاب هرجتتن رد ت فایطا طتحم اب لمایس یررم هررقطنم یكعيوررلوفا طعایررش دوررش

McGarigal &

Macomb, 1995

.)

.5 .1 .10 کيرتم ليلحت قطاانم زباس ياضف ردSHDI

دهشم لكررش رد 4

رادوررعن ، 10

ةررقطنم ، 9 رادررقم نعیررتعف یاراد

نگعه زا ناشن ت نوناش ونس عیتم بوری طعایش ت ندوب

هكل ةرقطنم ،نترن عه .ورسا هرقطنم نرعا رد اره 10

یاراد

طعایرش ندوب نگعهان زا ناشن ت عیتم نعا رادقم نعیسماب .وسا هقطنم نعا رد زبس یاضف نتعاپ

ناشن عیتم نعا ندوب

عه زا نگ هكل ندوب یس یاعتس وتتتف نتفرماب ت طتحم رد اه

طتررحم ررعیتم نررعا رادررقم نتفرماررب اررب .وررسا نتمزیررس نگعهاررن یاعتررس یكعيوررلوفا وررتتتف زا هررجتتن رد ت یررس

یم هتساف نتمزیس دوش

O'Neill et al., 1988

.)

رعیتم یباعزرا زا اپ لكرش ،نتمزیرس یاعترس یاره

طترحم رد رعیتم یه یعاضف لكرش .درش هتیارسGIS

5

یم ناشن ار عیتم یه وتیضت .دهد

(13)

‌‌

‌لکش 4 کیرتم‌یبایزرا‌و‌لیلحت‌.

‌ دهشم‌یرهش‌قطانم‌حطس‌رد‌نیمزرس‌یامیس‌یاه

‌

1 2

3

4 5 6

7 8

9

10

(14)

‌لکش 5 کیرتم‌ییاضف‌لیلحت‌‌.

‌ قیقحت‌یاه

‌

.5 .2 هبتر و یبايزرا قطانم یياهن يدنب

وتیررضت دروررم رد زاررتن دروررم تاررعلاطا هرركنآ زا اررپ ررعیتم طررسوس قطاررنم زبررس یاررضف یكعيوررلوفا )ارره

عم یرتآ هربسر هرب زاتن دیب اگ رد ،دش یكعيورلوفا یدرنب

شتر تیش یایب .وسا اتسپاس شتر هب قطانم ،اتسپاس

همانشسیپ هرتفاع یتاا یا

طعایرش لرتلحس زا لرصاا یاره

طوربیم لتادرم زتن ت هتهس دهشم ییهش قطانم یكعيولوفا عیتم زا ع یه هب رارتتیا رد همانرشسیپ .درش یاایط اه

نآ زا ت هتشاذگ صصختم وته سارسایب اس دش هتساوی اه

هب جعاتن نترب یزارتتما قطانم هب ،هدمآ وسد 1

ارس 9 .درنهدب

زاتتما 1 درورم عیتم ساسا یب هقطنم زاتتما لقادا فییم ،

زاتتما ت یظن 9

زا لرصاا جعاتن .وسا زاتتما نعیتشتب فییم

وعسق رد هف اتسپاس شتر 4

حیش هب معدیف هراشا نآ هب

لتدم 4 .وسا

لودج

‌ 4 سیسپات‌شور‌زا‌جیاتن‌نیتسخن‌.

‌

شور جیاتن سیسپات

13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 قطانم

0.112 8

0.138 8

0.271 6

0.603 1

0.661 3

0.345 9

0.657

8 0.427 0.809

8 0.392 0.537

6 0.77 0.2739 زایتما

1 2 3

4 5 6