اهکارهای ایجاد انگیزه در دانش آموزان ر

(1)

ر نازومآ شناد رد هزیگنا داجیا یاهراکها

ینامرک نایراجن سگرن

یملاسا تیبرت و یقلاخا شیارگ یملاسا فراعم و تایهلا هتشر سناسیل قوف

هدیکچ تسیاب یم هک تسازومآ شناد یلیصحت ی هزیگنا ،دنز یم ار لوا فرح یشزومآ دشر رد هچنآ هسردم و هداوناخ طسوت

نیمه هب تسا نازومآ شناد یلیصحت تیقفوم ًاتیاهن و تراهم بسک ،یریگدای رد یمهم لماع هزیگنا هک ارچ دوش تیوقت مهم نیا شیازفا یاه هار تخانش یارب روظنم فلتخم یاه تیاس و اه باتک هب

تیاهن رد و هدومن هعجارم هجیتن نیا هب

اب هک میدیسر اه شور

ی ی نوچ ،یگدنز و نازومآ شناد قیلاع اب یسرد فیلاکت ندرک طبترم شور زا ندرک هدافتسا

،سیردت نیون یاه تبثم یریگدای یاضف داجیا ،یراتخم دوخ و دشر یارب ییاه تصرف قلخ

شناد زا یفطاع تیامح و

.داد شیازفا ار نازومآ شناد یلیصحت ی هزیگنا ناوت یم نازومآ

هژاو دیلک اه

: ن ،هزیگنا هزیگنا داجیا یاه راکهار ،یگزیگنا یب بقاوع ،یگزیگنا یب لماوع ،یگزیگنا یب یاه هناش

همدقم لئاسم اب ،شرورپ و شزومآ ی هنیمز رد هلمج زا ،فلتخم یاه هنیمز رد دوخ تکرح دنور رد یزورما ی هعماج کی تردق یاه هیاپ هک تسا یداهن ،شرورپ و شزومآ داهن .تسور هب ور یددعتم هچ نآ .دنک یم یزیر یپ ار هعماج

رضاح نامز ات تیبرت و میلعت نارظن بحاص رظن رد کی شرورپ و شزومآ ،هک تسا هتکن نیا هدش عقاو لوبق دروم

و شزومآ هک یلئاسم هلمج زا .دراد لباقتم طابترا هعماج یعامتجا یاه داهن ریاس اب هک تسا تدم زارد یراذگ هیامرس تبسن ندوب هزیگنا یب .تسا نازومآ شناد رد لیصحت هب هقلاع ای هزیگنا شهاک ،تسا ور هب ور نآ اب شرورپ هب

یارب ار هنیمز و هدش نازومآ شناد یدرسلد و یدیما ان هب رجنم ،یدام عبانم فلاتا و یلیصحت تفا زا هتشذگ ،لیصحت یعامتجا تافارحنا و یحور تلاکشم داجیا هتخادرپ هزیگنا یسررب هب هدش یعس اج نیا رد لیلد نیمه هب دنک یم مهارف

دوش داهنشیپ نآ شیازفا یارب ییاهراکهار و دوش .

وش یم حرطم اج نیا رد هک یشسرپ ارب ییاه راکهار هچ هک تسا نیا د

هزیگنا شیازفا ی نازومآ شناد رد یلیصحت

؟دراد دوجو نازومآ شناد رد یلیصحت هزیگنا شیازفا سارب ییاهراکهار هک تسا نیا دوش یم حرطم اج نیا رد هک یا هیضرف .دراد دوجو و اه تیاس ،تلااقم رد هک ییوج و تسج اب :هلمج زا ربتعم یاه باتک

یدزی حابصم الله تیآ یتخانش ناور یاه هاگدید

،

،نازومآ شناد رد هزیگنا شرورپ 70 ،

شور ،نازومآ شناد هب ندیشخب هزیگنا یارب شور یلیصحت هزیگنا داجیا یاه

(2)

ش ییامنهار ی هرود نازومآ شناد یلیصحت هزیگنا شهاک للع یسررب ،نایبت تیاس ،نازومآ شناد رد ،نیوزق ناتسره

هک دنشاب یم هدنکارپ تاعلاطا یلو هتفرگ تروص یتاعلاطم نونک ات عوضوم نیا رد ،دش هظحلام ؛تفرگ تروص رد

یرتشیب تیعماج و صاخ مظن کی اب هدش یعس اج نیا هدروآ تاعلاطا

.دنوش

ا ات مدرک هعلاطم شزیگنا و هزیگنا هنیمز رد ییاه باتک تسخن لاوس نیا هب خساپ یارب دروم نیا هرابرد یلک تاعلاط

لاطا و هدومن هعجارم اه هلاقم و اه تیاس هب سپس دوش مریگتسد ار یتاع

؛مدرک یهدناماس و یروآ عمج شور

هدافتسا

هدش یا هناخ باتک اب یم یفیصوت و

.دش

هزیگنا فیرعت تسا یموهفم زین حلاطصا رد .دنک یم راداو یراک هب ار یسک هک تسا یزیچ لیلد و ببس یانعم هب تغل رد هزیگنا .تسا هدش ظاحل نآ رد هبنج ود هک ا یوس زا و دوش یم بجوم ار درف راتفر و تسا ینورد یورین و لماع نامه هک تسا راتفر کرحم ،یوس کی ز

ه هک تسا فده و هجیتن یاراد ،رگید نودب یراتفر چیه هک ارچ ؛دراد هجوت یفده هب ،راتفر رد ریثات ی هبنج زا هشیم

زا و راتفر کرحم هب ،ییوس زا هک تسا هروظنم ود یموهفم ،هزیگنا ،تفگ ناوت یم ،نیاربانب .دوش یمن ماجنا هزیگنا .دراد هراشا راتفر فده و هجیتن هب ،رگید یوس ،یعاجش(

1385 نینچ ار نآ ناوتب دیاش ) ینورد لماع ؛درک فیرعت

.دوش یم راتفر بجوم هک تیمها یریگدای رد هزیگنا

اهراب شناد نازومآ ی ار د ی هد ا ی م هک زا ظاحل اناوت یی و دادعتسا ی گدا ی ر ی سب ی را بش ی ه هب مه

،دنتسه اما رد پ ی تفرش صحت یل ی

اهتوافت ی ز ی دا ی اب ی دک ی رگ دنراد . ای ن اهتوافت هن اهنت رد ی گدا ی ر ی اهسرد ی هاگشزومآ ی

هکلب رد اس ی ر لاعف ی اهت ی غ ی ر

صحت یل ی ن ی ز هب مشچ م ی دروخ . ای ن هبنج زا راتفر مدآ ی هب هزوح گنا ی شز طوبرم م ی دوش . اسانش یی موهفم گنا ی شز و

هاگآ ی زا گنا ی هز اه ی فلتخم و ثأت ی ر اهنآ رب ارف ی دن ی گدا ی ر ی شناد نازومآ و وجشناد ی نا هب ملعم کمک م ی دنک ات رد

حرط و ارجا ی همانرب اه ی شزومآ ی دوخ اهشور ی رتهب ی ار هب راک ددنب . ام رد ا ی ن لصف گنا ی شز و هبنج اه ی فلتخم

نآ ار دروم ثحب رارق م ی هد ی م .

،فیس(

1393 )

هزیگنا عاونا یلیصحت هزیگنا عون ود ؛میرب یم مان ار یلیصحت هزیگنا عاونا تسا یلیصحت هزیگنا ثحب دروم عوضوم اج نیا رد نوچ هک میراد .ینوریب یلیصحت هزیگنا و ینورد یلیصحت هزیگنا زا دنترابع

:ینورد یلیصحت هزیگنا .دنهدیم ماجنا ار یا هژیو لمع دوخ ینورد یاه زاین یاضرا تهج نازومآ شناد یضعب

هک نیا ی هرابرد درف ی هرادنپ دوخ لثم( دوخ ی هرابرد هدش هتخومآ یاه رواب و تاعلاطا

« تایضایر سرد رد نم

ن یوق متسی )»

.دراد یلیصحت ی هزیگنا و یریگدای رد یساسا شقن

ینوریب یلیصحت هزیگنا ندیسر ای و نیدلاو یزاسدونشخ ،یعامتجا یسانشزاب هب ندیسر یارب نازومآ شناد زا یضعب :

یارب تسا نکمم هچ رگ ینوریب یلیصحت ی هزیگنا .دنوش یم هتخیگنا رب بوخ تارمن دننام ینوریب یاه شاداپ هب ناد هارمه هب زین ار یدایز یفنم یاه دمایپ دناوت یم هویش نیا زا اج هب ان هدافتسا و دایز دیکات اما ،دشاب رثوم نازومآ ش

.دشاب هتشاد ،یفوطصم(

1387 .)

یاه هناشن یگزیگنا یب

یگزیگنا یب هک یتروصرد .تسا هارمه یمسج یاه یتحاران ًاضعب و یناور یاه مزیناکم اب یلیصحت یگزیگنا یب یب تسا هدش تباث هزورما .دشاب هتشاد هارمه هب یدایز یناور و ینامسج ضراوع دناوت یم دوش ینلاوط یلیصحت

(3)

یناور یاه بیسآ یلیصحت یگزیگنا -

ی هزیگنا ی هیوسود و مهم شقن هب هجوت اب .دراد لابند هب یددعتم یعامتجا

ادرپ دراوم نیا هب هدش یعس تمسق نیا رد ناور تشادهب و یلیصحت (؛دوش هتخ

.نامه 18 یاه هناشن و تارثا زا یضعب )

:زا دنترابع یگزیگنا یب - ینت ناور یاه یرامیب ؛

نیا هب ناسنا ندب شنکاو ،دنک ادیپ همادا ینلاوط تروص هب یلیصحت یگزیگنا یب رگا

سرتسا راچد ار وا )رگید یوس زا نایفارطا یاه تساوخ رد و وس کی زا یلیصحت ی هقلاع مدع( اه ضراعت ندب یاه هاگتسد و اه مادنا نیرت فیعض ،اه راشف زا عون نیا رارمتسا تلع هب .دنک یم ناوارف بارطضا و یم داجیا ییاه راشف نینچ رثا رب هک ییاه یرامیب .ددرگ یم عورش ینامسج یرامیب و دنوش یم لکشم راچد دنیوگ یم ینت ناور یاه یرامیب ،دنوش هشیر مه و یناور ی هشیر مه ینعی .

،هدعم مخز لثم دنراد ینامسج ی

تسا و عوهت تلاح نتشاد ،دردرمک صوصخ هب فلتم یاه درد ،لااب نوخ راشف ینمیا متسیس ندش فیعض ،غارف

؛ندب ( نامه 19، )

-

؛اهراک نتشاذگ مامتان -

؛فیلکت ماجنا زا یراددوخ

؛دوخ لکشم لح یارب شلات مدع - -

؛یریگ میمصت رد لکشم

؛نارگید زا کمک راظتنا - - یب

؛یتقد یب و یهجوت -

؛اهراک ندادن ماجنا یارب ددعتم یاه هناهب ندروآ -

؛تحارتسا تلاح رد نتشاد رارق هب لیم -

؛نییاپ یرکف زکرمت تردق

؛ندرک یلاخ هناش ،تیلوئسم راب ریز زا و ندومن یلبنت - -

؛هدنیآ و لاح تیلاعف میظنت رد ندوب زجاع

؛یندب تیلاعف رب نتشادن لیامت - یارب ندشن بلطواد - اهراک ماجنا

.

،یفیرش(

95 )

هزیگنا شهاک لماوع اج نیا رد هک دنشاب یم عونتم و ددعتم لماوع نیا .دنیامن یلیصحت یگزیگنا یب دیلوت دنناوت یم هک دنراد دوجو یلماوع :دوش یم هراشا اه نآ زا یدراوم هب

- شاداپ تفایرد و دییات مدع

؛ رب ای دوشن قیوشت فیلکت ماجنا لابق رد شنیدلاو ای ملعم فرط زا زومآ شناد یتقو

شا هزیگنا تسا نکمم ،دریگن رارق تیامح دروم ،هتشاد شا یلیصحت فعض رب هبلغ یارب هک یشلات ساسا لیصحت یارب ار

؛دهدب تسد زا ،یفوطصم(

1387 )

- اه ضراعت

؛ دروم کی ،دنراد یناسکی راب هک تیعقوم دنچ ای ود نایم زا درف هک تسا نآ ،ضراعت زا روظنم

نتفر نیب زا دیاب زومآ شناد .دوش یم رگید یاه تیعقوم باختنا زا عنام تیعقوم کی باختنا و دنک باختنا ار م زارد رد ،دنک باختنا ار دروم کی هعلاطم و راک ،یزاب ،ددعتم یاه ینامهم هب تسا نکمم تد

ضراعت نیا

زا عنام اه

؛دنوش زومآ شناد یریگدای و لیصحت ،یفوطصم(

1387 .)

- ؛دیاقع و اهرواب شناد ،لاثم .دنتسه یلیصحت یگزیگنا یب مهم عبانم زا یکی تاراظتنا و دیاقع و اه رواب

ب ور تسکش اب یتقو ،دراد دوخ زا ار درکلمع نیرتهب راظتنا هشیمه تسارگ لامک هک یزومآ ،دوش یم ور ه

یب هب رجنم اتیاهن هک دزاس یم ور هب ور ینیگنس سرتسا اب ار دوخ و دهد یم تسد زا ار دوخ ی هیحور داجیا ثعاب ،ینوریب لماع چیه اریز .دنیوگ یم داز ناور ،یگزیگنا یب عون نیا هب دوش یم یلیصحت یگزیگنا هکلب ددرگ یمن رلشف و سرتسا سوا دوخ یاهرواب و اه هاگدید

ت

؛دنک یم هزیگنا یب ار وا هک ،یفوطصم(

1387 )

؛نازومآ شناد یاه ییاناوت اب هسردم فیلاکت نیب یگنهامه مدع -

(4)

زا ناوت یم هک رضاح رصع یاه تفرشیپ هب هجوت اب یشزومآ طیحم ندوب تخاونکی - لثم یشومآ کمک لیاسو

؛درک هدافتسا ... و تنرتنیا ،یدیس ،ویدیو راون فیلاکت ندوب طابترا یب -

؛هرم زور یاه زاین اب

-

؛نیدلاو فرط زا نادنزرف هب لزنم یاهراک ندرک لوحم ریظن یگداوناخ تلاکشم

؛هداوناخ یداصتقا تیعضو هب کمک یارب هسردم ریغ تاعاس رد قوقح تفایرد یارب یراک ماجنا - -

؛فیفخ یاه یگدرسفا -

؛ددعتم خلت یاه تسکش و تایبرجت

؛قفوم تایبرجت زا یرادروخرب مدع - - عم رد

؛ندوب هیبنت و تتامش ضر

؛هداوناخ رد یریگرد و یظفل تارجاشم ،یناماسبان دوجو - -

؛هداوناخ رد قلاط -

؛اه نآ ی هلیسو هب کدوک یاهراک ماجنا و هداوناخ هب ندوب هتسباو -

؛هیلوا تاناکما زا تیمورحم -

؛دیدش یرامیب نتشاد لیبق زا یبلاطم نایب -

« سرد هک یناسک ؟دراد یدوس هچ ندناوخ سرد و دنا هدیسر اجک هب دنا هدناوخ

»...

زا

؛نایفارطا و ناتسود فرط

؛یناور تلاکشم ،هیذغت ءوس - - فده نتشادن

؛

.دوش یم داجیا کدوک رد یلیصحت هفقو کی ای و یلبنت و ندناوخن سرد قیرط زا هک یهانگ ساسحا - یرصاب(

1389، )

یگزیگنا یب بقاوع هک یزومآ شناد اب بسانم ان دروخرب تروص رد شناد بناج زا ار یتسردان یاه تیلاعف تسا یگزیگنا یب راچد

:زا دنترابع اه تیلاعف نیا هک دوش یم بجوم زومآ د - :هسردم یاه تیلاعف زا ندیشک تس یلیصحت عناوم رب ات دننک شلات هک نآ یاج هب نازومآ شناد زا یضعب

و هتشادرب شلات زا تسد هنلاعفنم روط هب ،دننک هبلغ دوخ فده نودب

؛دنبای یم روضح هسردم رد

،دنیامن مادقا دوخ یلیصحت تفا ی هنیمز رد دنناوت یمن هک ینامز ،نازومآ شناد زا یضعب :ررکم یاه تبیغ - و هتشاد هسردم رد یرتمک روضح ،هسردم نلاوئسم یاه تساوخزاب و بقاوع زا رارف یارب دننک یم یعس هب

؛دنیامن یم تبیغ فلتخم یاه هناهب زا رارف - یلیصحت یگزیگنا یب زا یشان بارطضا و یناور یاه راشف تلع هب نازومآ شناد زا یضعب :هناخ

دیدع تلاکشم هک ،دننک یم کرت ار لزنم نیدلاو یاه تساوخزاب و

؛تشاد دهاوخ یپ رد نانآ یارب یا ه

،یفوطصم(

1387 )

ب ندرک رکف و لمات نودب زومآ شناد :یشناکت یاه راتفر ماجنا و لیصحت کرت - ا یناهگان روط ه

کرت هب مادق

،یفوطصم(.دشاب یم ینامیشپ اب هارمه دعب هک دیامن یم لیصحت 1387

)

نونف ا ی داج گنا ی شز رد دای ناگدنریگ

ب رته ی ن هار ا ی داج گنا ی ز ه رد ی گدا ی ناگدنر تبسن هب ی گدا ی ر ی دوبهب ارش ی ط ی گدا ی ر ی و ازفا ی ش حطس ک یف ی ت اهشور ی شزومآ ی

تسا . زا ا ی ن رط ی ق ی گدا ی ناگدنر رد ی گدا ی ر ی هب قفوم ی ت ب ی رتش م ی

،دنسر و ا ی ن بسک قفوم ی ت هقلاع و هزیگنا اهنآ ار

تبسن هب ی گدا ی ر ی بلاطم هزات ازفا ی ش م ی دهد . رد ز ی ر اهشور و نونف د ی رگ ی ار فرعم ی م ی نک ی م هک هدافتسا زا اهنآ

ملعم ار رد لااب ندرب حطس هزیگنا ی گدا ی ناگدنر ی را ی م ی دهد . رد ودت ی ن ا ی ن تمسق زا همه رظن ی ه اه ی هزیگنا یا و ی هتفا

اه ی شهوژپ ی طوبرم هب ی گدا ی ر ی و گنا ی ز ه هدافتسا هدش تسا .

(5)

1 اهفده . ی شزومآ ی دوخ ار رد زاغآ سرد هب ی گدا ی ناگدنر وگب یی د و زا اهنآ هاوخب ی د ات ارب ی دوخ ن ی ز اهفده ی

ی گدا ی ر ی باختنا دننک :

غرت ی ب و اده ی ت ی گدا ی ر ی شناد نازومآ و وجشناد ی نا مزلتسم ب ی نا رص ی ح اهفده ی شزومآ ی و عون اهراتفر ی ا

اهتراهم یی تسا هک رارق تسا اهنآ ب ی دنزوما . اهشهوژپ ی ماجنا هدش ناشن هداد دنا ی گدا ی ناگدنر ی هک زا اهفده ی

سرد و شزومآ علطم من ی

،دنوش هب بوخ ی ی گدا ی ناگدنر ی هک ملعم پ ی ش زا زاغآ سرد قد ی اق هب اهنآ م ی وگ ی د هک

هچ تاراظتنا ی زا اهنآ

،دراد رد پ ی تفرش سرد ی قفوم من ی دنوش هولاع رب ا ی

،ن ناملعم اب ی د رد نمض نداد

اهفده ی شزومآ ی هب ی گدا ی

،ناگدنر رد

اهنآ تبسن هب اتن ی ج ی گدا ی ر ی تاراظتنا تبثم

ی ا ی داج دننک . ندادن تاعلاطا

رورض ی هب ی گدا ی ناگدنر هرابرد اتن ی ج لاعف ی اهت ی ی گدا ی ر ی ناش اب ا ی داج تاراظتنا فنم

ی رد نانآ رد هراب راک ی

هک اب ی د ماجنا دنهد رجنم هب گنا ی هز ی گدا ی ر ی حطس اپ یی ن رد اهنآ دهاوخ دش

‘‘

( گ ی ج و

،رنیلارب ۱۹۸۴

.)

٢ . رد ارش ی ط ضتقم ی زا وشت ی اهق ی ملاک ی هدافتسا نک ی د .

رد سب ی را ی

،عقاوم وقت ی ت سوملم هب هزادنا وشت ی اهق ی ملاک ی ملعم رثؤم ن ی تس . هدافتسا زا تاراهظا ی نوچ

"

بوخ

"

،

"

لاع ی

"

، و "

رفآ ی ن سپ زا درکلمع رد تس شناد زومآ زا بادت ی ر رثؤم گنا ی شز ی تسا . وشت ی ق شناد زومآ هداس رت ی ن و

بط ی ع ی رت ی ن سو ی هل ا ی تسا هک رد تخا ی را ناملعم رارق دراد . رترثؤم ی ن وشت ی ق نآ تسا هک هب راتفر و درکلمع رد تس

شناد زومآ هتسباو دشاب . انمض ملعم ابن ی د ب ی رتش زا هزادنا مزلا شناد نازومآ ار دروم اتس ی ش و وشت ی ق رارق دهد . وشت ی ق

بی ش زا دح شرثا ار زا تسد م ی دهد و زا صاخ ی ت وقت ی ت گدننک ی نآ م ی دهاک .

٣ . زا اهنومزآ و تارمن هب ناونع سو ی هل ا ی ارب ی ا ی داج گنا ی شز رد ی گدا ی ناگدنر هدافتسا نک ی د .

زا اجنآ هک اتن ی ج اهنومزآ هب تروص ییاه هرمن هک

هب ی گدا ی ناگدنر هداد م ی دنوش اب اهشاداپ ی

،فلتخم نوچ أت یی د ملعم و

دلاو ی

،ن ءاقترا هب سلاک

،رتلااب رد ی تفا هاوگ ی

،همان دورو هب

،هاگشناد بسک

لغاشم دروم

،هقلاع و دراوم ی اظن ی ر ا ی اهن

هتسباو

،دنا هرمن اه ی ناملعم اراد ی شزرا گنا ی شز ی ز ی دا ی دنتسه . ربانب ا ی

،ن ملعم م ی

،دناوت اب ارجا ی ررکم

،اهنومزآ

حطس گنا ی شز ی ی گدا ی ناگدنر ار لااب دربب . اب ا ی ن

،لاح هتکن ا ی هک اب ی د رد هطبار اب اهنومزآ و تاناحتما فلتخم

رد رظن

گب ی ر ی د ا ی ن تسا هک زا اهنآ هب ناونع سو ی هل ا ی ارب ی نداد دروخزاب هب

شناد نازومآ رد هطبار اب هوحن درکلمع و م ی ناز

ی گدا ی ر ی ناش هدافتسا نک ی

،د هن هب ناونع سو ی هل ا ی تهج باعرا و بنت ی ه نانآ .

۴ . زا صاخ ی ت گنارب ی گدنناز ی اهعوضوم ی

فلتخم هدافتسا نک ی

،د و شزومآ دوخ ار اب براجت و دراوم بلاج هارمه

زاس ی د . اهکرحم ی

،هزات بجعت گنارب ی

،ز و رپ نعم ی حطس گنارب ی گتخ ی ار ازفا ی ش م ی دنهد و ببس رحت ی ک واکجنک ی ی گدا ی هدنر

م ی دنوش . ملعم م ی دناوت اب هئارا لئاسم و بلاطم ی هک زا ا ی ن و ی گژ ی اه دنرادروخرب رد

ی گدا ی ناگدنر ا ی داج گنا ی شز امن ی دن .

نچمه ی

،ن شوکب ی د ات نمض شزومآ زا طل ی هف وگ یی

، هبرجت اه ی صخش ی

، و هصق اه ی هاتوک هدافتسا نک ی د . زا هلمج ا ی

،هکن

هب شناد نازومآ وگب یی د ی ک نامهم بلاج ارب ی امش دهاوخ دمآ . نآ هاگ رد سابل ون ی هدنس ی ک ناتساد رهاظ وش ی د و هرابرد

ناتدوخ و هتشون نات تبحص نک ی د . (

،کلنلوو ٢۰۰۴

.)

۵ . بلاطم شزومآ ی ار زا هداس هب راوشد هئارا هد ی د .

هئارا بلاطم سرد ی هب تروص لاوتم ی

، زا هداس هب

،راوشد بجوم م ی دوش هک ی گدا ی ناگدنر ادتبا رد ی گدا ی ر ی بلاطم

هداس هب هزادنا فاک ی قفوم ی ت هب تسد دنروآ . ای ن بسک تیقفوم لوا ی ه گنا ی شز ی گدا ی هدنر ار ارب ی ی گدا ی ر ی اه ی ب ی رتش

ازفا ی ش م ی دهد و رب گدامآ ی وا م ی ازفا ی د . هولاع رب ا ی

،ن بک پ ی تفرش ابلاغ هب رد ی تفا شاداپ و ات یی د زا وس ی ملعم و

دلاو ی ن رجنم م ی دوش هک ا ی ن دوخ ی ک ی زا لماوع م یشزیگنا مه هب

رامش م ی آ ی د . ربانب ا ی

،ن ملعم اب ی د عس ی دنک ات رد مامت

لحارم شزومآ ی ارب ی همه ی گدا ی ناگدنر تصرف بسک تیقفوم مهارف دروآ .

(6)

۶ . زا ا ی داج تباقر و مه مشچ ی رد م ی نا شناد نازومآ گولج ی ر ی نک ی د .

ملعم اب ی د زا ا ی داج تباقر ب ی ن شناد نازومآ هک هب بسک قفوم ی ت رد دودعم ی زا اهنآ و تسکش رثکا ی ت اهنآ م ی دماجنا

گولج ی ر ی هب لمع دروآ . ملعم هب ا ی ن روظنم م ی دناوت زا بادت ی ر فلتخم ی هدافتسا دنک . هب ناونع

،لاثم ارب ی ولج گ ی ر ی زا

ای داج تباقر م ی نا شناد نازومآ رد اهثحب ی سلاک ی

، ملعم م ی دناوت رد رج ی نا

،ثحب سپ زا نتفگ مان شناد زومآ ی عم ی

،ن

هب حرط لاوس

،دزادرپب هن

ا ی هکن ادتبا لاؤس ار حرط دنک و دعب زا سلاک دهاوخب ات ره هک م ی دناوت هب روط هنابلطواد

هب لاؤس وا باوج دهد . ندرب مان شناد زومآ پ ی ش زا حرط لاؤس بجوم دهاوخ دش هک ملعم تکراشم همه

شناد نازومآ

ار رد لاعف ی اهت ی شزومآ ی بلج امن ی د و همه نانآ وقت ی ت رد ی تفا دننک . اما رگا ملعم ادتبا لاؤس ی ار حرط دنک و دعب زا

شناد نازومآ دهاوخب ات ره هک م ی دناوت هب نآ باوج

،دشن دادعت مک ی زا شناد نازومآ دعتسم و وق ی سلاک هب اهلاوس ی

ملعم خساپ دنهاوخ داد و ات اهنآ دروم أت یی د و وقت ی ت رارق دنهاوخ تفرگ .

۷ _ ماگنه شزومآ بلاطم هزات زا اهلاثم ی انشآ و ماگنه دربراک بلاطم هتخومآ هدش زا عقوم ی اهت ی هزات هدافتسا نک ی د .

تقو ی هک م ی هاوخ ی د بلطم هزات ا ی ار هب شناد نازومآ ب ی زوما ی د نآ ار اب هدافتسا زا اهلدم و دراوم سوملم و انشآ ارب ی

ی گدا ی ناگدنر ضوت ی ح هد ی د . ای ن مادقا هب رج ی نا ی گدا ی ر ی تعرس م دشخبی یدنمقلاع حطس و شناد

نازومآ ار ازفا ی ش م ی

دهد . اما ماگنه ی هک م ی هاوخ ی د دربراک بلاطم هتخومآ هدش ار ناشن

،دیهد ار اهنآ رد عقوم ی اهت ی هزات و دب ی ع هب راک رب ی د .

هدافتسا زا عقوم ی اهت ی هزات زا ی تخاونک ی بلطم و تلاح لسک گدننک ی نآ م ی دهاک و هب هقلاع ی گدا ی هدنر رد هدافتسا زا هچنآ

هتخومآ تسا م ی ازفا ی د .

۸ . هولاع رب ضوت ی ح و رشت ی ح بلاطم هب روط ملاک ی

، ات اجنآ هک نکمم تسا زا اهشور ی د ی رگ شزومآ ی ن ی ز هدافتسا

نک ی د و شناد نازومآ ار هب تکراشم رد

ی گدا ی ر ی وشت ی ق امن یی د . ثحب هورگ ی

، زاب ی اه ی شزومآ ی

، شرازگ دارفنا ی و

هورگ ی هب سو ی هل شناد

،نازومآ شرازگ

بلاطم رد سو ی دننام رات ی خ هب تروص امن ی ش

،هدنز و ره بدت ی ر د ی رگ ی هک

شناد نازومآ ار رد لاعف ی ت ی گدا ی ر ی تکرش دهد هب رادقم ز ی دا گنا ی هز اهنآ ار لااب م ی درب لسکا هدننک رت ی ن شور شزومآ ی

نآ تسا هک ملعم مامت تقو سلاک ار هب دوخ صاصتخا دهد

و تصرف ه ی چ هنوگ لاعف ی ت و راهظا رظن ی ار هب ی گدا ی ناگدنر

ادهدن اهشهوژپ ی ددعتم ناشن هداد دنا هک ی ک ی زا رتهب ی ن اههار ی ا ی داج گنا ی هز رد ی گدا ی ناگدنر تکرش نداد اهنآ رد

لاعف ی اهت ی سلاک ی تسا .

۹ . پی اهدما ی فنم ی تکراشم ی گدا ی ناگدنر رد لاعف ی ت ی گدا ی ر ی ار شهاک هد ی د . تکراشم شناد

نازومآ رد رج ی نا ی گدا ی ر ی

اب ی د اب وقت ی ت تبثم هجاوم ددرگ ات بجوم درسلد ی اهنآ دوشن . ارب ی ا ی ن روشنم ملعم اب ی د عس ی دنک زا پ ی اهدما ی هدنرازآ

ای ن راک گولج ی ر ی هب لمع دروآ زا هلمج لماوع ی هک نکمم تسا رد رج ی نا ی گدا ی ر ی ثعاب لد د ی شناد نازومآ و

وجشناد ی نا دوشب م ی ناوت دراوم ز ی ر ار مان درب

• رگا نتف هرمن مک رد ناحتما ی هک ملعم اوتحم ی نآ ار لابق شزومآ هدادن تسا

• راجا رد ماجنا لاکت یف ی هک حلتس راوشد ی

اهنآ رتارف زا اناوت یی ی گدا ی ناگدنر تسا

• ب ی هجوت ی ملعم هب اهششوک ی ی گدا ی ناگدنر

• روبجم نتخاس ی گدا ی ناگدنر هب

تباقر اب ناسک ی هک زا نانآ اناوت یی ب ی رتش ی دنراد

روبجم• نتخاس ی گدا ی ناگدنر هب تکاس و تشمارآ رد

سلاک و شوگ نداد هب لارنخس ین ی هتسخ هدننک ملعم

• روبجم نتخاس ی گدا ی ناگدنر هب ماجنا اهراک ی قحت ی ر مآ ی ز و رود زا ح ی ت نانآ )

۱۰ . هب شناد نازومآ لئاسم و لاکت یف ی هدب ی د هک هن خ یل ی هداس و هن خ یل ی راوشد دنشاب . رد ثحب پ ی نومار ن ی زا هب پ ی تفرش

تفگ ی م هک دارفا اراد ی گنا ی شز پ ی تفرش هب غارس لاکت یف ی م ی دنور هک مزلتسم ردق ی رطخ ندرک تسا . ای ن عون فیلاكت

رگا هب تسرد ی ماجنا يذپ دنت رجنم هب ازفا ی ش ساسحا دامتعا هب سفن رد ی گدا ی هدنر م ی دنوش . اما لاکت ی ف سب ی را ناسآ هب

نچ ی ن ساسحا ی من ی دماجنا و لاکت ی ف سب ی را راوشد ن ی ز ابلاغ هب تسکش و ماکان ی درف رجنم م ی دنوش . ربانب ا ی ن ، حطس

لئاسم و لاکت ی ف سرد ی اب ی د قبطنم رب حطس اناوت یی ی گدا ی هدنر

،دشاب هب هنوگ ا ی هک وا اب ششوک ی هک هب راک م ی گ ی در زا

هدهع ماجنا اهنآ رب آ ی د ( . ی گدا ی ناگدنر نامز ی زا ب ی رتش ی ن م ی ناز گنا ی شز ارب ی ی گدا ی ر ی دنرادروخرب هک

حطس شلاچ

یزیگنا لاکت ی ف ی گدا ی ر ی طسوتم دشاب . ( وكستف و

،رولککم ٢۰۰۵

.)

(7)

۱۱ . ات اجنآ هک نکمم تسا بلاطم سرد ی ار هب تروص نعم ی راد و رد طابترا اب عقوم ی اهت ی عقاو ی گدنز ی هئارا هد ی

،د

و رد دح ناکما رد ماجنا لاعف ی اهت ی شزومآ ی هب ی گدا ی ناگدنر دازآ ی لمع هدب ی د . ناسانشناور ناسنا

ارگ دندتعم هک گنا ی هز

عقاو ی اهناسنا رد ی گدا ی ر ی گنا ی هز نورد ی و شوجدوخ تساهنآ

. قبط ا ی ن رظن دارفا رشب رد ددص فشک تاعلاطا و

کرد ناعم ی روما دنتسه و ا ی ن بجوم ی گدا ی ر ی اهنآ م ی دوش . اذل ره ردق بلاطم نعم ی راد رت و قطنم ی رت هولج دننک

واکجنک ی درف ار ب ی ش رحت ی ک م ی امن ی دن . ربانب ا ی

،ن ملعم اب ی د مه بلاطم ی گدا ی ر ی ار نعم ی راد هولج دهد و مه تصرف

ی گدا ی ر ی فاشتکا ی ار ارب ی شناد نازومآ مهارف دنک ات شناد نازومآ دوخ هب فشک نعم ی بلاطم دنزادرپب . ارب ی ا ی ن

،روظنم اضف ی شزومآ ی اب ی د زاب و دازآ و ناسنا ی

،دشاب هب هنوگ ا ی هک دارفا دازآ ی لمع هتشاد دنشاب ات ره

،بش ی گدا ی ر ی

ار هک ام ی ل دنا درخ باختنا امن ی دن ( ی ک ی زا ارش ی ط مهم شزومآ رفآ ی گدنن ی ا ی داج یاضف دازآ ی گدا ی ر ی و وشت ی ق ی گدا ی ناگدنر

هب راهظا اقع ی د و دنا ی هش اه ی دوخ و نچمه ی ن وشت ی ق اهنآ هب هدافتسا زا اهشور ی فاشتکا ی و عادبا ی ی گدا ی ر ی تسا .

۱٢ . زا اهقوشم ی نورد ی و ب ی نور ی هدافتسا نک ی د . نانچ هک رد تاحفص پ ی ش ن ی ز تفگ ی

،م قوشم نورد ی هب هبنج اه یی زا

لاعف ی ت ی گدا ی ر ی هتفگ م ی دوش هک دروم هقلاع گداب ی هدنر دنا و اذل هب وخ رد دوخ صاخ ی ت گنا ی شز ی

؛دنراد قوشم ب ی نور ی

هب اهشاداپ و وقت ی ت هدننک اه یی هک تبسن هب لاعف ی ت ی گدا ی ر ی هبنج ب ی نور ی

،دنراد دننام اتس ی ش و هرمن

،بوخ هتفگ م ی

دوش . ضعب ی اهتقو عوضوم ی گدا ی ر ی هب هنوگ ا ی تسا هک ارب ی شناد نازومآ فم ی د و دروم ن ی زا نانآ تسا و اب تشا ی قا

نآ ار ی دا م ی گ ی دنر . ارب ی

،هنومن سب ی را ی زا شناد نازومآ اب قایتشا اهسرد ی ناکم ی ک ی بموتا ی ل ی ا ساکع ی ار باختنا

م ی دننک و ارب ی ی گدا ی ر ی اهنآ تخس م ی دنشوک . ارب ی ا ی ن شناد نازومآ دوخ لاعف ی ت ی گدا ی ر ی هبنج وشت یق ی دراد و ن ی زا ی

هب قوشم ب ی نور ی ن ی تس . ( ولاسا ی

،ن ٢۰۰۶ .)

ا ی ن هنوگ ی گدا ی ناگدنر ارب ی ماجنا اهراک ی دروم هقلاع ناش اراد ی گنا ی شز نورد ی دنتسه و ن ی زا ی هب قوشم ب ی نور ی

دنرادن . ملعم اب ی د عس ی دنک ات اجنآ هک م ی دناوت اهعوضوم و

لاعف ی اهت ی دروم هقلاع ی گدا ی ناگدنر ار رد تخا ی را نانآ دراذگب .

هنافسأتم ضعب ی اهعوضوم ی

سرد ی هاگشزومآ ی

نادنچ دروم هقلاع شناد نازومآ ن ی دنتس و ی گدا ی ر ی اهنآ هب دوخ ی دوخ

بجوم وشت ی ق و وقت ی ت نانآ من ی دوش . رد ا ی ن هنوگ

،عقاوم هدافتسا زا اهقوشم ی ب ی نور ی عونتم رورض ی تسا . زا هلمج

اهقوشم ی ب ی نور ی م ی ناوت هب تارمن ناملعم اهقیوشت ی ملاک ی و غ ی ر ملاک ی

، و اس ی ر بادت ی ر طوبرم هب اتس ی ش لاعف ی اهت ی

قفوم ی ت مآ ی ز ی گدا ی ر ی هراشا درک . رد نمض هدافتسا زا اهقوشم ی ب ی نور ی ارب ی نتشاداو شناد نازومآ هب ماجنا لاعف ی اهت ی

ی گدا ی ر ی

، عس ی نک ی د ات اجنآ هک نکمم تسا نانآ ار تبسن هب لاعف ی ت ی گدا ی ر ی هقلاع دنم زاس ی د

ورک

،کناشک کنج

ی

،س و فلاکنم ( ٢۰۰۶ ) نی ز ارب ی ا ی داج و ازفا ی ش گنا ی شز نورد ی شناد نازومآ پ ی اهداهنش ی ز ی ر ار

هداد دنا :

• اب نداد اهتصرف ی ناوارف رد هدودحم همانرب سرد ی ارب ی مصت ی م گ ی ر ی هرابرد هچنآ

شناد نازومآ ی دا دنهاوخ تفرگ و گنوگچ ی ی گدا ی ر ی

،اهنآ راتخمدوخ ی

ار رد نانآ قیوشت

نک ی د .

• لاکت ی ف ی گدا ی ر ی ار بسانتم اب اناوت یی ره ی ک زا شناد نازومآ زگرب ین ی د . .

ات• اجنآ هک م ی ناوت ی د زا هژورپ اه ی هارمه اب لاعف ی ت هدافتسا نک ی د و هب شناد نازومآ هرابرد

پی ناشتفرش دروخزاب

روف ی هدب ی د

• زا لاعف ی اهت ی عقاو ی و صا ی ل هدافتسا نک ی

،د ی نع ی لاعف ی اهت یی هک اب گدنز ی عقاو ی طبترم دنا .

• رد تروص

،ناکما لاعف ی اهت ار اب ن ی اهزا ی شناد نازومآ روج نک ی د

• هب ی گدا ی ر ی هبنج صخش ی هدب ی د و عس ی نک ی د شناد نازومآ هب تروص ه ی ناج ی اب فطاع ی

گرد ی ر لاعف ی ت ی گدا ی ر ی دنوشب ...

• زا نداد لاکت ی ف ی گدا ی ر ی هتسخ هدننک و رازآ هدنهد بانتجا نک ی د .

(Cruickshank, 2006)

(8)

هجیتن یریگ نازومآ شناد رد هزیگنا داجیا یارب یناوارف یاه راکهار هک ددرگ یم ملسم ،دیدرگ حرطم هک یدراوم هب تیانع اب

ب ناملعم هک دراد دوجو ینچمه و رتشیب یریگدای هنیمز هک نازوما شناد رد هزیگنا شیازفا هب دنناوتیم اهنا یریگ راکب ا

ن

یگتسخ شهاک .دنزادرپب ،دوشیم زوما شناد رد

هعماج ،اه هداوناخ رثوم یگمه ... و تاناکما ، نامز ،یشزوما طیحم و

شناد یریگدای نازیم رد دنا زوما

هار . اه راک

زوما شناد رد هزیگنا شیازفا ببس ناوتیم اهنا عقوم هب و حیحص یریگ راکب اب هک میدومن نایب ار یددعتم یاه هویش و .دش

عبانم يعاجش ، ، قداص دمحم ۱٣۸۵

، يدزی حابصم الله تیآ ترضح يتخانش ناور ياه هاگدید

، نارهت

،یوفطصم دمحم

، ۱٣۸۷ ، :رشان ،یلیصحت یاه تراهم هعومجم نارهت ،شناد یارو

تاداسلا فرشا، یفیرش ۱٣۸8،

، یگدوسرف یاه هفلؤم شهاک رب سوکعم یروئت یاه هفلؤم شزومآ یسررب نایاپ .یلغش

همان

دشرا یسانشراک

، نارهت

زمیج ،پاپ ،ارابراب ،زبموک کم 1382

، هویش و شزیگن نازومآ شناد رد نآ شرورپ یاه

. یمیهاربا یرغص مجرتم ماوق

، نارهت

،یرصاب دمحا

، ۶ ۱٣۹ ، یاقم هلاقم هلئسم لح ییاناوت و ،یداقتنا ،قلاخ رکفت هس

، :راشتنا لحم یاه شهوژپ یلم سنارفنک نیلوا

یناسنا مولع و یرادباسح و داصتقا ،تیریدم رد ناهج و ناریا نیون شزومآ و

،

نارهت یریگداییسانشناور _یشرورپیسانشناور،۱٣۹٣،ربکا یلع ،فیس نیولاسا تربار ، 2006،

، یتیبرت یسانشن اور

، نارهت

Festco, T., & McClure, J. (2005). Educational psychology: An integrated approaclı 10 classroom decisions. New York: Pearson.

Gage, N.L., & Berliner, D.C. (1984, 1988, 1992).Educational psychology (3rd, 4th, and 5th ed.). Hopewell, NJ:

Houghton Milflin.

Woolfolk, A. E. (2008, 2013). Educational Psychology (10th & 12th ed.). Boston: Pearson.

Cruickshank, D.R., Jenkins, D.B., & Metcalf, K.K. (2006). The act of teaching. New York: McGraw-Hill.