هدکشناد یسانشناور و یتیبتر مولع ی
یسانشناور یشزومآ هورگ
دشرا یسانشراک ی هجرد تفایرد یارب همان نایاپ هتشر
ی یسانشناور یمومع
شقن هدافتسا
زا هکبش یاه
یعامتجا و
شزیگنا
یلیصحت رد
شیپ ینیب
یگدوسرف یلیصحت
شناد نازومآ
:رگشهوژپ
دماح کین سفن
ار داتسا :امنه
روسفورپ دمحم
ینامیرن
:رواشم داتسا
رتکد داجس روپرشب
رویرهش 1398
ناونع و :روآدیدپ مان شقن
هدافتسا زا هکبش یاه یعامتجا و شزیگنا یلیصحت رد شیپ ینیب یگدوسرف یلیصحت
شناد نازومآ / سفن کین دماح
داتسا امنهار : روسفورپ
دمحم ینامیرن
داتسا ا :رواشم روپرشب داجس رتکد
خیرات :عافد 31
/ 6 / 98
حفصدادعت :تا 125
.ص
نایاپ هرامش :همان
:هدیکچ شهوژپ رضاح اب فده نییعت شقن هدافتسا زا هکبش یاه یعامتجا و شززیگنا یلیزصحت رد
شیزپ یزنیب
یگدوسرف یلیصحت
شناد نازومآ ماجنا دش . شور
،شهوژپ یدربرازک و زا عوزن یفیزصوت زسبمه یگت دوزب .
هعماج یرامآ شناد نازومآ هطسوتم هرود مود لیبدرا هب دادعت 5600 دوبرفن . هک دادعت 360 رزفن زا شزناد
نازومآ روکذم هب ناونع هنومن یرامآ هبساحم دش . یاهرازبا لماش همانشسرپ یاه یاهدرکراک هکبزش
یازه
یعامتجا ( یسدق )
، همانشسرپ شززیگنا
یلیزصحت ( دزنرلاو و نارازکمه ) و ف یگدوزسر یلیزصحت
( وزسرب و
ناراکمه ) دوب . سپ زا عمج یروآ هداد اه زا قیرط مرن رازفا هیزجتSPSS
و لیلحت دش . یازتن هزب تزسد
هدمآ ناشن داد یگدوسرف یلیصحت
شناد نازومآ و هفلوم یاه نآ رد دح رتلااب زا دزح زسوتم یزم دزشاب .
نینچمه هرمن شزیگنا یلیصحت رتشیب زا دح سوتم هب تسد مآ د . یاتن لیلحت نویزسرگر نازشن
داد رد
تلاح یلک نیب هرمن یلک هکبش یاه یعامتجا و شزیگنا یلیصحت اب یگدوسرف هزطبار
یزنعم یراد دوزجو
دراد . اما زا نیب داعبا 5 هناگ یاهدرکراک هکبش
یاه
،یعامتجا دعب
شیازفا تابلاطم یعامتجا رد هکبش یاه
یعامتجا ( 33 / 0 Beta) = و فاکش یلسن یشان زا هکبش یاه یعامتجا ( 15 / 0 Beta) = ییاناوت شیزپ یزنیب
یگدوسرف یلیصحت
ار تشاد . زا نیب داعبا شزیگنا
،یلیصحت اهنت دعب یب یزشزیگنا ( 43 / 0
= Beta) ییازناوت
شیپ ینیب یگدوسرف یلیصحت
ار تشاد .
هژاو :یدیلک یاه هکبش
یاه
،یعامتجا شزیگنا
،یلیصحت یگدوسرف یلیصحت
.
1 - شهوژپ تايلک
1-1 - همدقم دارفا زا هورگ نیا هک دنشاب یم روشک یملع یاه هیامرس زا یمهم شخب نازومآ شناد و یملع تاجرد هب یبایتسد اب هک ارچ دنشاب یم روشک هدنیآ هدننک نیمضت هعماج
ن رد یارب ار یمهم یاه درواتسد ،یناهج تاراختفا .دنروآ یم ناغمرا هب یشزومآ ماظ
صحت ی ل و بسک ملع و شناد نامز ی م ی دناوت رد ماظن شزومآ ی روشک ناشخرد دشاب
هک
لماوع دحت ی د هدننک نآ زا ب ی ن دور . راما ور هب دشر گدوسرف ی صحت ی ل ی رد ب ی ن شناد
نازومآ رد روشک نارگن هدننک تسا و رد ا ی ن مز ی هن گدوسرف ی صحت ی ل ی اب ی د زا داعبا
وگ نوگان دروم سررب ی رارق گ ی در . هت و ازرطخ لماع نیا رانک رد هزورما ،هدننک دید
عارتخا
هنایار و هب عبت نآ دورو تنرتنیا هب ناهج ملع و شناد نیرتگرزب بلاقنا
ولونکت ژ کی رد لوط
خیرات یلماکت تفرعم یرشب یب .تسا کش
رد نیا اتسار شیادیپ هکبش
یاه یعامتجا رد
یاضف بو هطقن فطع یگرزب رد نیا دنور هب باسح یم دیآ دنچره هکبش موهفم یاه
یعامتجا هشیر
رد یروئت یاه هعماج یتخانش دراد
نکیلو لکش و تیهام یزاجم نآ رد
یاضف بو هجوت بحاص هزوح نارظن یاه
فلتخم شناد یرشب ار هب دوخ فوطعم هتشاد
اب .تسا تشذگ کی ههد زا روهظ هدنزاس
،ییارگ لکش یدیدج زا و ب ناونع تحت بو
رد
سرتسد ناگمه
رارق تفرگ و یمامت مولع ار تحت ریثأت دوخ رارق داد . بو یراتخاس دراد
هک زا تلاماعت یعامتجا
تیامح یم دنک و لماعت یعامتجا ار
یارب دارفا هب لدابت روظنم
تاعلاطا و
هب كارتشا نتشاذگ
براجت اب رگیدکی هداس یم هکبش .دنک یاه
یعامتجا
یزاجم ا ز هلمج یاهرازبا بو
دنتسه هک رایسب هزورما دروم
هجوت تسا . نیا هکبش اه رایسب
فطعنم دنتسه و تاناکما عیسو اب یسرتسد هداس
رد ار رایتخا ناربراک رارق یم دنهد هک
رداق تسا مامت یاهیدنمزاین بترم
اب هدایپ یزاس و یحم داجیا یاه
یریگدای هدنزاس
ارگ
ار مهارف کسورگ(دروآ ،ناراکمه و 1
2011 .) هکبش یاه یم یعامتجا دناوت
هب یرازبا یوق
یارب داجیا کی یحم یشزومآ هدنزاس
ارگ لیدبت
،دوش اما هتکن تساجنیا هک
هنیشیپ
یشهوژپ رد
نیا هطبار ناشن هداد تسا هک هدافتسا زا نیا هکبش اه
،یریگدای رد هولاع
رب
تصرف یاه یرایسب هک داجیا یم شلاچ ،دنک ییاه
ار زین شیپ ور رویدک ،ییلام غارچ(دراد
،یرصان و 1393
.)
1-Grosk
هاگیاج نایم نیا رد شزومآ یرورض و مهم
و شرورپ رد یگدنز
،ناسنا رب چیه سک
هدیشوپ تسین و نونکات مه ترورض دروم نآ دیدرت
رارق هتفرگن
،تسا ارچ هک میلعت و
تیبرت حیحص یم درف دناوت ار
بولطم و هب جوا شزرا اه ناسرب د و رگا لغ
،دتفا درف ار هب
طوقس .دناشک اریز مدآ فلاخرب
تاناویح هک
یهاگآ اه و یاهزاین ار دوخ
روط هب یزیرغ
یم نناد د
، زاغآ شتدلاو دقاف
ملع و كاردا تیبرت و و
لامک تسا و یردت هب اب
میلعت و
تیبرت میقتسم و
،میقتسم ریغ یاهدادعتسا
هوقلاب وا هب تیلعف یم دسر و دشر و لماکت
یم روشک رد هزورما .دبای شناد ،ییایسآ یاه
یگداوناخ یلااب حطس تاراظتنا تلع هب نازومآ
یم هبرجت ار یدایز یلیصحت سرتسا ،یگنهرف و هار نیلوا یلیصحت تیقفوم هک ارچ ؛دننک
تصرف هب یبایتسد یم بوسحم بسانم یلغش یاه
کی داجیا هب رجنم اهراشف نیا .دوش
اور میلاع یرس یم درف رد یتخانش ن
دشاب هارمه یفطاع یگتسخ اب تسا نکمم هک ددرگ
یب و یگتسخ دوخ هبون هب و ،رابتراگتسر و یتیانع( دروآ راب هب لیصحت رما رد ار یگلصوح
1396 .) شناد رد یلیصحت یفنم یاهدرکیور نیا زا نانآ رد ار یقرت و تفرشیپ ریسم نازومآ
رد یتح یروط هب و درب دهاوخ نیب شناد زا هورگ نیا
یارب لیصحت ریسم ندومیپ نازومآ
نآ یمن ریذپ ناکما اه نآ یگدنز ریسم ،لیصحت ریسم زا ندش ادج اب و دوش
روط هب اه
یم نوگرگد یفنم ای تبثم هک خیرات لوط رد هک یفنم یاهدرکیور نیا زا یکی .دوش
وسرف ،تسا هدوب هارمه شناد و ملع ناگدننک بسک رانک رد هراومه .تسا یلیصحت یگد
یحم رد یار تلاکشم زا یکی یلیصحت یگدوسرف لباق دصرد هک تسا یشزومآ یاه
شناد زا یهجوت یم نر نآ زا نازومآ
ینیبدب ،یناجیه یگتسخ زا یتلاح لکشم نیا .دنرب
یم یدمآراک و یگتسیاش ساسحا مدع ،یسرد فیلاکت هب تبسن كاشیا( دشاب
و 1
،ناراکمه 2013
.)
ا نینچمه رگ رارق هجیتن یفنم درکیور نی
شنت لماوع ضرعم رد دح زا شیب نتف یاز
رد یگدوسرف .تسا یلیصحت یحم شناد
یمن رهاظ تعرس هب نازومآ یط رد و ددرگ
ینلاوط تدم ناشتلایصحت اب طابترا رد دارفا رد
یم روهظ شناد رگا و دبای
نامه رد نازومآ
دوسرف نیا دنهد همادا دوخ لیصحت هب تیعضو دهاوخ یقاب یمئاد و رادیاپ تروص هب یگ
،فیس(دنام 1396
.)
1- Ishak
یکی مهم زا نیرت یلئاسم هک رد شزومآ یلاع حرطم
،تسا شزیگنا یلیصحت
.تسا
،یلیصحت شزیگنا هزیگنا
یتخانش ناور ناریگارف
تسا هک اب یراذگرثا رب
عاونا فلتخم
تیلاعف یلیصحت یاه هب
لیامت درف یارب ندیسر هب فده یاه صحت یلی هراشا .دراد هزیگنا
یحلاطصا یلک
یارب صخشم ندرک
هنیمز ی كرتشم
،اهزاین تخانش اه و ناجیه تساه هک
زا یاهورین نورد
درف و یحم یشان یم ،ویر( دوش 1393
.)
شزیگنا یلیصحت شناد
نازومآ زا یاهریغتم مهم
دروم هقلاع ی ناملعم و ناسانشناور
یشزومآ و نیکمناگا ،فلاموکا( تسا
وتوساف ،1
2013 یارب مزلا كرحت ،شزیگنا ًاساسا .)
یم رامش هب یگتسیاش هب یبای تسد و تیقفوم یم ناشن ار راتفر لیلاد ،شزیگنا .دیآ
دهد
یم صخشم و نآ ارچ هک دنک
یم لمع صاخ یشور هب اه یلیصحت شزیگنا نیاربانب .دننک
یم دوجو هب ار درف یلیصحت و یشزومآ هقلاع هکنآ نمض ب دروآ
یلیصحت تفرشیپ ه
یم کمک نایوجشناد ،یمارهب داژن دمحم لگ(دنک
1394 هکبش هاگیاج هب هجوت اب .) یاه
یم رظن هب یروانف و ملع هصرع رد یعامتجا نیا ریثات هنیمز رد دنناوتب ناققحم دسر
شهوژپ یلیصحت یگدوسرف دنیاشوخان دنیآرف رب یلیصحت شزیگنا رانک رد درکیور یاه
ار یهجوت لباق ترورض و تیمها ،هلاسم نایب ،همدقم نایب هب لصف نیا رد اذل .دنهد ماجنا
هیضرف هئارا و قیقحت یسررب قیقحت نیا فده و هدش هتخادرپ هنیمز نیا رد دوجوم یاه
هکبش زا هدافتسا شقن یگدوسرف ینیب شیپ رد یلیصحت شزیگنا و یعامتجا یاه
شناد یلیصحت .دشاب یم نازومآ
1 - 2 - هلأسم نایب
یکی زا لئاسم نابیرگ ریگ ماظن یشزومآ رد
همه عطاقم یلیصحت هک
بجوم رده نتفر
یورین یناسنا و هنیزه یاه رایسب یم
،دوش یگدوسرف یلیصحت
تسا 2
. یگدوسرف یلیصحت
هب ساسحا یگتسخ
هب رطاخ اهاضاقت و تامازلا
،لیصحت نتشاد
سح هنانیبدب و
نودب
هقلاع هب فیلاکت یسرد و ساسحا مدع یگتسیاش هراشا
دراد . یگدوسرف یلیصحت
لماش
هس هفلؤم یگتسخ
،یناجیه یب 3
،یگقلاع و4
یدمآراکان تسا 5
. اد شن آ وم از ین هک وسرف د یگ
یلیصحت راد
دن
، ا زیگن ه یا رب یا تکرش رد اهتیلاعف ی
یسلاک دن را دن و و اهیگژی ی ر اتف یر
1 Akomolafe, Ogunmakin & Fasooto
2 educational exhaustion
3 emotional exhaustion
4 stupidness
5 inefficiency
دننام بیاغ دش
،ن ریخأت رد وضح ر رد لاک س و رت ك دوز اگنه م لاک س ار زا وخ د اشن ن
یم د دنه . سح ریذپتیلوئسم ی
و ییوگخساپ رد
رب ا رب رکلمع د فیعض وخ د رد ا نی ا رف دا
و وج د دن درا . اههتفای ی ژپ و یشه اشن ن هداد ا دن هک وسرف د یگ یلیصحت اب
لاکشم ت
ناور یتخانش و
ر اتف یر دننام ا رسف د یگ
، رگبیغ ا یی
، ا تف یلیصحت و
یگدینت كاردا
دش ه
ار هطب تبثم و انعم راد و اب تملاس اور
ین ار هطب یفنم و انعم یراد دراد . زا آ اجن هک
وسرف د یگ کی او شنک یمومع رد رب ا رب شنت ا تس و زین رب ا اس س اههتفای ی ژپ و یشه هک
اشن ن یم د دنه وسرف د یگ یلیصحت اهدمایپ
ی یفنم ایسب یر زا احل ظ یتسیزهب ذ
ینه
،
ناور یتخانش و
ینامسج رب
یا اد شن آ وم ناز هب رمه ها
،دراد هژاو ی وسرف د یگ را نیتسخن اب
ر
ناور یکشزپ هب ان م رف و ربندی
1گ ( 1974 ) ا دب عا رک د و نآ ار هب وص تر دیپ ا شی رگن ش و
ا اسح س یفنم رد لباقم اشف ر اه ی دیدش اور ین بترم اب اک ر فیرعت رک د . ا نی تلاح رتشیب
رد ا رف یدا دیدپ یم آ دی هک اعاس ت ینلاوط زا زور ار رد را ابت ط ﮓنتاگنت اب
ریاس ا رف دا هب رس
یم نرب د و سپ زا یتدم وسرف هد دش ه و میلاع وسرف د یگ هک لماش : یگتسخ یفطاع
، 2
خسم
تیصخش و 3
ا تف رکلمع د
4یصخش ا تس ار اشن ن یم د دنه ( او زت ا و ار اتسرب
،5
2011 و
اتنوم
،6
2011 .)
ژپ و اهشه اشن ن یم د دنه هک وسرف د یگ یلیصحت زا
رظن و اهیگژی و اهدمایپ
، هباشم
وسرف د یگ
7یلغش ا تس . قبط ا نی وهفم م
، ا هچرگ رف ا ریگ نا رد اهتیعقوم ی
آ وم ز یش
ونعهب نا اک ر دنم اک ر دننکیمن ای
لغش یصاخ دن را دن
، ا ام زا د اگدی ه ناور یتخانش
تیلاعف اه ی آ وم ز یش و رد یس نآ اه
، هباشم اک ر وسحم ب وشیم د ( لاملاس و ننل و
ننیاپولوه
، 8
2008 .)
9ﮓنای رب ا نی اب رو ا تس هک ناریگارف زین
هب ببس اد نتش تیلوغشم ب
ا
فیلاکت رد یس هب یعون لغاش وسحم ب دش ه و دعتسم وسرف د یگ دنتسه ( ﮓنای
، 2004 . هب
لقن زا مجع ا رک ا یم
، ینایب و ر ییاض
، 1394 .)
1 Frudenberg
2 emotional exhaustion
3 depersonalization
4 decline in personal
5 Vatsa & Robersona
6 moneta
7 emotional exhaustion
8 Salma, Savlavtin& Holpanin
9 Yung
یج یا اب ر
1زن هژاو هکبش ا یعامتج رب
یا رب ر یس اهدنویپ ی ا یعامتج رد
ور ییاتس رد
رن ژو ا افتس هد رک د . وا هب ا نی هجیتن ر دیس هک همه ز اهیگدن ی ا یعامتج نکمم
ا تس هب
هلزنم هعومجم یا زا اقن ط د دی ه دنوش هک یخرب زا آ اهن اب ییاه خ هب
مه لصتم ا دن و کی
هکبش یلک زا اور ب ار اسیم ز دن . وا ا نی هژاو ار هب هنوگ یا اظن م راو رب یا اشن ن نداد
ا ییاهوگل زا
اهدنویپ
، اب دناجنگ ن هک یمیهافم ومع
م رم مد هب وص تر یتنس اک هب ر
یم رب د دن
، دننام ؛ ق هلیب و وناخ هدا و میهافم هعماج اسانش ن دننام تیسنج و
تیموق
ا افتس هد رک موه( د ،نیلربمچ و
2011
2) . هکبش یاه
،یعامتجا یکی
زا مهم نیرت و
قفوم نیرت نیا همانرب یاه تنرتنیا یم
دنشاب . هکبش ییاه .هلمج زا سیف
،كوب
،رتییوت
ستاو
،پآ
،ربیاو
،مارگلت مارگاتسنیا و
...
هلمجزا هکبش یاه یعامتجا یزاجم
دنتسه هک
رد تدم ینامز یهاتوک هب تعرس دشر هدرک دنا و هب زور زور نایم دارفا تیبوبحم یرتشیب
ادیپ یم دننک . هزورما دادعت هدافتسا ناگدننک زا
هکبش یاه یعامتجا زا
قیرط هارمه نفلت
ور هب شیازفا تسا . هاگتسد یاه هارمه نفلت ناکما
تاطابترا زا
رط قی هکبش یاه یعامتجا
ار هب هطساو یژولونکت یاه
،نیون یارب یرایسب نکمم
هتخاس دنا . نیا ناکما
،دیدج
یرارقرب طابترا
اب تنرتنیا ار مهارف هدومن تسا . رد حلاطصا نیا
یریگدای نیدب
تسانعم
هک مدرم یم دنناوت هب روط هدنیازف یا هب اوتحم و عبانم یریگدای رد
نامز اه و ناکم اه ی
فلتخم یسرتسد هتشاد
دنشاب . هزورما یاهرازبا هارمه نفلت
یسرتسد رادیاپ
و یمئاد هب
تاعلاطا ار
نکمم هتخاس دنا ( نمیرف . 2006
3) .
شزیگنا لماع4
لاعف زاس راتفر ناسنا تسا . شزیگنا ار یم ناوت هب ناونع یورین كرحم
تیلاعف یاه ناسنا و لماع تهج هدنهد نآ فیرعت درک گنا . ی شز لکش یاراد توافتم یاه
ی
رب یور ی ک پ ی راتسو ترابع هک تسا گنا :زا دنا
ی شز نورد
5ی و شوجدوخ تروص هب ار دارفا(
نورد ی ماجنا هب لکت
ی ف ی م او تکرح هب صاخ ی
غ هب و دراد ی
ر زا شاداپ ب یاه ی نور ی
، ماجنا
لکت دوخ ی ف دنمشزرا درف یارب تسا
گنا ،) ی شز ب ی نور
6ی شاداپ رطاخ هب ار دارفا(
یاه
بی نور ی ماجنا هب روبجم ی
ک لکت ی ف م ی امن ی د ب و ) ی گنا ی شز ی ادقف تلاح(
ن هدارا و دصق
1 G.E. Barnes
2 Hum & Chamberlin,2011
3 Freeman,2006
4 Motivation
5 intrinsic motivation
6 extrinsic motivation
لکت ماجنا یارب ی
ف ز دنچ یاراد مادکره هک ) ی
ر نابرق و هللاز( تسا هفلؤم ی
، 2014 ل ؛ ی و
،ناراکمه 2010
) .
تاشرازگ رد هئارا
هدش زا تاعلاطم ماجنا
هدش رد عبانم
،یجراخ هب
روط یعیسو هدیدپ
ا شزیگن یلیصحت دروم
یسررب رارق هتفرگ تسا . اب نیا همه هزوح رد رد هاگشناد و هسردم
هکبش شقن اب طابترا یلیصحت یگدوسرف ینیب شیپ رد یلیصحت شزیگنا و یعامتجا یاه
ًاصوصخ رد عبانم
،یلخاد مک رت یققحم هب دراوم نیا یسررب هتخادرپ
تسا . هب هجوت اب
هوژپ نونکات دوجوم تاعلاطا ش
هکبش ریثات اب هطبار رد یمک یاه یور رب یعامتجا یاه
هزوح رد دارفا هکبش نوزفا زور تفرشیپ هب هجوت اب .تسا هتفرگ تروص فلتخم یاه
یاه
یم زاین ساسحا یعامتجا هکبش شقن هک دوش
شیپ رد یلیصحت شزیگنا و یعامتجا یاه
و یسررب دروم تیبرت و میلعت هزوح رد یلیصحت یگدوسرف ینیب فده .دریگب رارق یبایزرا
هکبش نازیم هچ هب هک دهد خساپ لاوس نیا هب هک تسا نیا شهوژپ نیا و یعامتجا یاه
شناد یلیصحت یگدوسرف ینیب شیپ رد یلیصحت شزیگنا
؟دنراد شقن نازومآ
1-3 - شهوژپ ترورض و تیمها
هعماج ره یگدنلاب و دشر رم یا
وه ن اظن م آ وم ز یش نآ هعماج ا تس . رب ا نی ا اس
،س همه
هلاس وشک ر اه ﻎلابم لباق یهجوت زا آرد دم یلم وخ د ار رص ف شزومآ و تیبرت و میلعت
یناسنا یاهورین دننکیم
. ا ام
، یضعب زا وع ا لم و وج د راد دن هک بجوم ده ر ر نتف یشخب زا
ا نی هیامرس ذگ یرا یم دنوش . رد رب ر یس للع ا نی دیدپ
،ه زا هلمج وع ا لم ذگریثأت را رب
رکلمع د یلیصحت ارف
، ناریگ وتیم
نا هب وع ا لم ناور یتخانش ا
اش هر رک د . زا هلمج
و یگژی اه ی ناور یتخانش یمهم
هک رکلمع د یلیصحت ار
تحت ریثأت رق را یم د ده
،
وسرف د یگ یلیصحت ا تس . وسرف د یگ یلیصحت رد
تیعقوم اه ی آ وم ز یش هب ونع ا نا اسح س
یگتسخ هب
رطاخ اهاضاقت و ا زل ا ام ت لیصحت )یگتسخ(
، اد نتش کی سح دب هنانیب و دب نو
هقلاع تبسن هب بلاطم رد یس )یگقلاعیب(
و زین ا اسح س تفرشیپ یصخش
فیعض رد ا وم ر
رد یس و یلیصحت وخ(
د اک آر دم ی یصخش شهاک
)هتفای فیرعت یم وش ا .د رف یدا هک
وسرف د یگ یلیصحت راد
دن
،
ًلاومعم یمیلاع دننام
یب ا یقایتش تبسن
هب بلاطم رد یس
،
وتان ا ین رد ادا هم وضح ر رمتسم رد ک لا س اه ی
،سرد اشم ر تک رکن ند رد اهتیلاعف ی
یسلاک
، ا اسح س ییانعمیب رد
اهتیلاعف ی
رد یس و ا اسح س وتان ا ین رد رف ا ریگ ی بلاطم
رد یس ار هبرجت دننکیم یماان(
،1
2009 ) . وسرف د یگ یلیصحت یاراد
هس هفلؤم دشابیم
هک ابع ر دنت زا : یگتسخ یلیصحت
، یب یگقلاع یلیصحت
و اکان آر دم ی یلیصحت . یگتسخ
حت یلیص هب وص تر ا اسح س اشف ر یگتسخ نمزم
یشان زا اک ر شیب زا ا دن هزا رد تیلاعف اه ی
رد یس دشابیم و
رگناشن زیم نا ا رتس س وجوم د رد دیدپ ه وسرف د یگ یلیصحت ا
.تس
یگقلاعیب یلیصحت
هب ونع نا کی رگن ش هنانیبدب و
یب افت و یت تبسن هب تیلاعف اه ی
یلیصحت و
یب ینعم دنپ ا نتش نآ یم دشاب و ان اک آر دم ی یلیصحت هب
وص تر ا اسح س
یگتسیاش نییاپ
، تفرشیپ نییاپ
و دقف نا ا اسح س تیقفوم رد
فیلاکت رد یس و دم ر هس
رب زو هداد وشیم د و ا نی اکان آر دم ی هب وم تازا ود هبنج د رگی هب و وج د یم آ وسرف .دی د
یگ
یلیصحت رب
رکلمع د یلیصحت ا رث یم ذگ درا و اعلاطم ت یفلتخم اشن
ن هداد ا دن هک وسرف د گ ی
یلیصحت هب
وط ر یفنم اب دهعت و رکلمع د یلیصحت هتسبمه
ا تس .
زا هلمج اعلاطم ت ونلااس ا و اکمه
2نار (.
2010 ) ا نی دا اع ار دییأت یم دننک . مه نینچ
،
تنوم
3ا (.
2011 رد ) تفای هک وسرف د یلیصحتیگ هب
وط ر یفنم اب تیلوغشم و
رکلمع د
یلیصحت ار
هطب دراد .
4ﮓنای (.
2004 ) رد ژپ و شه وخ د هب ا نی هجیتن ر دیس ه ا تس هک
وسرف د یگ اد ایوجشن ن ا رث یفنم ینعم یراد ار رب تفرشیپ یلیصحت
آ ان ن دراد . یلیئاکیم و
اکمه
5نار (.
2013 ) رد هتفای ا دن هک نیب وخ د دنپ هرا و وسرف د یگ یلیصحت اب
رکلمع د یلیصحت
ار هطب ینعم یراد و وج د دراد . نایب ناوتیم نینچ ناریگارف یلیصحت شزیگنا دروم رد اما و
ٌاساسا هک درک
،شزیگنا كرحت
مزلا یارب تسد و تیقفوم یبای
هب یگتسیاش هب
رامش یم
دیآ . شزیگنا لیلاد راتفر دارفا ار ناشن یم دهد و صخشم یم
دنک هک ارچ اه نآ هب یشور
صاخ لمع یم دننک . یراتفر هک یاراد شزیگنا یراتفر ،تسا
اب
،یژرنا تهج راد و
هلابند راد تسا . نیاربانب ا شزیگن یلیصحت نمض
هکنآ هقلاع یشزومآ و
یلیصحت درف
ار هب
دوجو یم دروآ هب تفرشیپ یلیصحت
ناریگارف کمک
یم دنک . هزورما اب تفرشیپ تاطابترا
،یعامتجا ناکما
لماعت یعامتجا و
یتاعلاطا نیب
همه دارفا هعماج هب دوجو هدمآ تسا و
تنرتنیا و هکبش یاه یعامتجا هب
ناونع لماع دنویپ نیب یدرف رد یاضف یزاجم بوسحم
یم .دنوش هب روظنم یاقترا تیفیک شزومآ رد زکارم یملع یشزومآ و یاهروشک
هعسوت
1 Naami
2 Salanva et al
3 Moneta
4 Young
5 Mikaeli et al
هتفای هدافتسا ،ایند زا
یروانف یاه یطابترا هب
صوصخ هدافتسا
زا تنرتنیا هکبش و
یاه
یعامتجا یارب
لدابت تاعلاطا رایسب
موسرم تسا . نیا یلاح رد تسا
هک زونه یقحت تاق
یفاک رد دروم تارثا شقن و تنرتنیا رد دوبهب تیفیک شزومآ و یگژیو یاه تبثم ناور و
یتخانش ناریگارف
ماجنا هدشن
،تسا هتبلا تاقیقحت یناوارف
رد دروم دیفم ندوب
یروانف یاه یطابترا رد
دوبهب دنیآرف میلعت تیبرت و دروم
یبایزرا رارق هداد دنا هک یاتن
یتوافتم زا
مه ار ناشن یم دنهد . اذل یرورض تسا رد هطبار هکبش شقن اب یعامتجا یاه
و شناد یلیصحت یگدوسرف و یلیصحت شزیگنا یور رب نآ یراذگ ریثات و تاعلاطم نازومآ
زا ات دریگب رارق تیبرت و میلعت ماظن رایتخا رد هدمآ تسد هب یاتن و دریگ تروص یسررب ت و میلعت تیفیک یاقترا یارب نآ یاتن نینچمه و ،دریگ رارق هدافتسا دروم تیبر
فاکش ٌاضیا و .دریگ تروص مزلا تامادقا اه نآ عفر تهج رد و دوش هتخانش دوجوم یاه
هنیمز شهوژپ نیا .دشاب یدعب یاه شهوژپ یارب یا
1-4 - فادها شهوژپ
1-4-1 - یلک فده
نییعت هکبش زا هدافتسا شقن شیپ رد یلیصحت شزیگنا و یعامتجا یاه
یب ین
یگدوسرف شناد یلیصحت
.نازومآ
1-4-2 - یئزج فادها
هفلوم شقن نییعت هکبش یاه
شناد یلیصحت یگدوسرف رد یعامتجا یاه .نازومآ
هفلوم شقن نییعت شناد یلیصحت یگدوسرف رد یلیصحت شزیگنا یاه
نازومآ
1-5 - هیضرف شهوژپ یاه
1-5-1 - یلصا هیضرف
هکبش رف ،یلیصحت شزیگنا و یعامتجا یاه شناد یلیصحت یگدوس
ینیب شیپ ار نازومآ
.دنک یم 1-5-2 - هیضرف یعرف یاه
1 . هکبش یاهدرکراک
،یعامتجا یاه گدوسرف
ی صحت ی ل ی شناد نازومآ یم ینیب شیپ ار
دنک . 2 هفلوم . شناد یلیصحت یگدوسرف ،یلیصحت شزیگنا یاه یم ینیب شیپ ار نازومآ
.دنک 1-6 - یتایلمع و یموهفم فیراعت
1-6-1 - یلیصحت یگدوسرف
:یموهفم فیرعت یگدوسرف
یلیصحت ترابع
تسا زا داجیا یگتسخ تبسن
هب ماجنا
فیلاکت یسرد و
،هعلاطم نتشاد
شرگن هنانیبدب تبسن
هب لیصحت بلاطم و
یسرد و
ساسحا یتیافک یب یلیصحت
،یگرزب تشد( تسا 1395
.)
هرمن یلیصحت یگدوسرف یتایلمع فیرعت :یتایلمع فیرعت سا یا
همانشسرپ زا هک ت
( ناراکمه و وسرب یلیصحت یگدوسرف 1997
یم تسد هب ،) یاه هفلوم لماش و دیآ
یا هلصاف نآ سایقم و دشاب یم یلیصحت یدمآراکان و یلیصحت ینیبدب ،یناجیه یگتسخ .دشاب یم 1-6-2 - یلیصحت شزیگنا
:یموهفم فیرعت شزیگنا
یلیصحت هب
یاهدنیارف ینورد
هتفگ یم دوش هک لاعف تی اه ار
کیرحت یم
دننک و اب یبایتسد فده هب
یاهدرواتسد یلیصحت
صاخ موادت یم دنبای
( لیناماتاپیرآ ،1
2011 .) شزیگنا شناد یلیصحت
نازومآ هب ناونع لماع ینیب شیپ هدننک
تیفیک راک اه نآ رد هسردم و یگنوگچ بانتجا
ای لابقتسا فیلاکت زا
بوسحم
یم یبیبح و یهاشورسخ یرداهب(دوش ،
1396 .)
هرمن ،یلیصحت شزیگنا یتایلمع فیرعت :یتایلمع فیرعت همانشسرپ زا هک تسا یا
یلیصحت شزیگنا دنارلاو
( 1992 یم تسد هب ) ،ینورد شزیگنا یاه هفلوم لماش و .دیآ
.دشاب یم یا هلصاف نآ سایقم و دشاب یم یشزیگنا یب و ینوریب شزیگنا
1-6-3 - هکبش یعامتجا یاه
1- Areepattamannil
:یموهفم فیرعت یعامتجا هکبش
لکشتم زا
هرگ ییاه ( دارفا ) تسا هک هب هلیسو
یگتسباو اه هب رگیدکی بترم هدش دنا . نیا یگتسباو اه یم
،فادها دناوت نامرآ
،اه لئاسم
یدام
،یداصتقاو لئاسم
،یگنهرف لئاسم
یسایس و روط نیمه لئاسم
ینید دمحم(دشاب
،کیجات و روپ 1392
).
لمع فیرعت :یتایلمع فیرعت هکبش زا هدافتسا یتای
هرزمن ،یعازمتجا یاه زا هزک تزسا یا
هکبش زا هدافتسا نازیم همانشسرپ یزم تسد هب یعامتجا یاه
یازه هزفلوم لمازش و .دزیآ
تازبلاطم شیاززفا ،یزصوصخ میرزح ،یتیوزه یازه ینوزگرگد ،یزبرغ یازه شزرا لاقتنا .دشاب یم یا هلصاف نآ سایقم و دشاب یم یلسن فاکش و یعامتجا
2 - ینابم یرظن و هنیشیپ شهوژپ
مهم یم قیقحت تایبدا شخب ،قیقحت یاهریغتم یرظن فیصوت رد شخب نیرت .دشاب
هناخباتک عبانم زا هدافتسا اب ققحم قیقحت تایبدارد یملع تلااقم ،عجرم بتک زا معا یا
هاگیاپ و یجراخ و یلخاد یشهوژپ یم اهریغتم حیرشت و فیصوت هب یتنرتنیا یاه
زادرپ .د
یم بطاخم ،قیقحت تایبدا رورم زا سپ یگژیو و تیهام هب دناوت
یپ اهریغتم یرظن یاه
ریغتم فیصوت هب تسخن .تسا هدش هتخادرپ قیقحت تایبدا هئارا هب لصف نیا رد .دربب هکبش( لقتسم یاهریغتم سپس و )یلیصحت یگدوسرف( هتسباو شزیگنا و یعامتجا یاه
آزا سپ و هدش هتخادرپ )یلیصحت هنیشیپ هئارا هب ن
عمج و قیقحت یاه لدم هئارا و یدنب
.تسا هدش هتخادرپ قیقحت یموهفم 2 - 1 - یلیصحت یگدوسرف یرظن ینابم
2 - 1 - 1 - یلیصحت یگدوسرف فیراعت
نیتسخن راب
یکشزپناور هب
مان رگربندیورف
،1
( 1974 ) ةژاو یگدوسرف ار
عادبا .درک رد
،تقیقح نیا
هژاو هب یانعم شیادیپ
،شرگن راتفر و ساسحا یفنم
رد لباقم یاهراشف
دیدش یناور بترم اب راک تسا و نیا تلاح شیب رت رد یدارفا دیدپ یم
،دیآ هک تاعاس
ینلاوط زا زور ار رد طابترا ﮓنتاگنت اب
ریاس دارفا هب رس یم نیا .دنرب دارفا
سپ زا یتدم
هدوسرف
،هدش میلاع یگدوسرف هک
لماش : یگتسخ یناجیه
،2
خسم تیصخش و 3
تفا
درکلمع
4یصخش
،تسا رد اهنآ هدهاشم یم
تلاحرد .دوش یگتسخ
یناجیه درف ساسحا
یم دنک هک زا یژرنا ینامسج ای
یفطاع یهت تسا و زا رضاح ندش رد یحم راک
1- Freudenberger
2- emotion exhaustion
3- depersonalization
4- Personal performance reduced
یم دسرت . زا تیمیمص اب
نارگید رد یحم راک بانتجا و دارفا اب دننامه کی ءیش راتفر
یم دنک و رد تیاهن ساسحا یب
ا
،یشزر یب یتیافک و مدع ار تیقفوم تبسن
هب دوخ دراد
نوسکج و شلسم(
،1
1981 .)
هب روط یلک موهفم یگدوسرف نیلوا 2
راب رد ههد 77 یدلایم رد هطبار اب هورگ یاه
یراک یا هک اب مه لماعت
،دنراد حرطم دیدرگ ترابع هب
،رگید رثکا شهوژپ یاه ماجنا هدش
رد نیا هنیمز هب طوبرم وم
تیعق یاه یلغش هدوب تسا . اما
ًاریخا یخرب شهوژپ هب اه
یسررب نیا موهفم رد طابترا اب نایوجشناد زین
هتخادرپ
،یگدوسرف .دنا یتلاح
زا یگتسخ
ینهذ و یناجیه تسا هک مردنس لصاح نمزم
دننام یرابنارگ
،شقن راشف و تیدودحم
ینامز و عبانم نادقف مزلا
یارب ماجنا نداد فیاظو و اکت فیل هلوحم تسا . تاقیقحت رثکا
ماجنا هدش هرابرد
،یگدوسرف رد
تیعقوم ییاه دننام ناکم نانکراک یاه
فلتخم و
ناگدنشورف ماجنا
هتفرگ تسا هک یگدوسرف ناونع هب یلغش
فورعم ،یمارکا مجع( تسا
،ینایب ،ییاضر 1394
.)
موهفم یگدوسرف هباثم هب
صخاش یتسیزهب یتخانشناور
دارفا رد تفاب یاه هزفرح
،یا زا
هس دعُب
،یگتسخ ینامگدب
و سازسحا یدزمآراکان
لیکزشت هدزش
تزسا . ،رزگید نازیب هزب
یگدوسرف رد
تزفاب هزفرح یا رزب یناگنازشن زا
یگتزسخ
،ینازجیه ینامگدزب
و نازصقن رد
یدمآراک یراک
تللاد یگتسخ .دراد هب
تاساسحا راشف
هژیو هب و یگتسخ
نمزم یزشان زا
راب هفاضا یراک
هراشا م ی دنک . ینامگدب لماش
یب ساسحا یتوافت
تبسن هب راک یلک روط هب
و تبسن هب دارفا رد لحم راک روط هب
،صاخ یب هب یگقلاع راک
و یب انعم نتسناد راک تزسا .
نادززقف تززیافک هززفرح یا هززب ساززسحا تززیافک مدززع
و نادززقف نیززنچمه تفرززشیپ
یاززه
تیقفوم زیمآ هفرح یا هراشا یم مز رتشیب یگدوسرف .دنک یم خر ینا
تزیهام نیزب هزک دهد
.دزشاب هتزشاد دوزجو یگنهازمهان ،تزسا نآ مازجنا لوئزسم هزک یزصخش تزعیبط و راک شنزت لزماوع ضرزعم رد دزح زا شیزب نتفرگ رارق هجیتن یلیصحت یگدوسرف یزمیاد یاز
یزمن رهازظ تعرزس هب یلیصحت یگدوسرف .تسا یلیصحت یحم یتدزم یزط رد و ددرزگ
بترا رد و دارفا رد ینلاوط یم روهظ ناشتلایصحت اب طا
شزناد رزگا و دبای نازمه رد نازوزمآ
دزهاوخ یقاب یمئاد و رادیاپ تروص هب یگدوسرف نیا ،دنهد همادا دوخ لیصحت هب تیعضو یسررب رگید یوس زا .دنام دازجیا رزب لیزصحت یارزش یتخزس هزک تزسا هداد نازشن ازه
1-Maslach&Jackson
2
سک یور رب ریثات نیا ًاصوصخم و تسا رثوم یلیصحت یگدوسرف شیب تیلوئسم هک ینا
یرت
یم یلیصحت یگدوسرف و تسا رتدایز ،دنراد شناد یگدنز فلتخم داعبا رب دناوت
رزثا نازوزمآ
( دشاب راذگ س
،فی 1396 .)
لیفمه ،نتناس ،اردوب نوسباد و
( 1
2004 یم اعدا ) اب یلیصحت یگدوسرف هک دننک
سرتسا غد ،لیصحت اب هارمه ندرک راک ینلاوط تاعاس ،ناوارف یاه هغد
رد ینارگن و یدنم
هرمن دروم نییاپ تیاضر ،لرتنک نییاپ حوطس ،هدنیآ هب تبسن دیدرت و کش ،یسرد یاه
هفرح یگدنز و یصخش یگدنز نیب لداعت مدع زا زا تیامح تفایرد نییاپ حطس و یا
( تسا هطبار رد ناتسود و نلااسمه ،ناراکمه و یمتسر
1390 .)
2 - 1 - 2 - یلیصحت یگدوسرف میلاع
شناد ینازومآ هک راچد یگدوسرف یلیصحت
یم دنوش هب مجح لیلد دایز
فیلاکت یسرد
ساسحا یگتسخ
یناجیه یم
نینچمه .دننک یکی
رگید زا یگژیو یدارفا هک ریگرد
یلیصحت یگدوسرف یم
دنوش نیا تسا هک تبسن هب فیلاکت
،یسرد دنتسه نیبدب و
یقایتشا زا
دوخ یارب دوبهب درکلمع یلیصحت یمن ناشن
،بوبحم قداص ،یناطلس( دنهد
،یفسوی و یمساق 1395
.)
یگدوسرف یلیصحت
هنوگ هب یا نایز روآ رب دهعت
،یتخانزش هزقلاع
یدزنم هزب بزلاطم
تکراشم ،یسرد رد
تیلاعف یاه
،یسلاک ساسحا ینعم رد روما یلیصحت ییاناوت ساسحا و
رد یریگدای بلاطم
یزم ریثأت یسرد دراذزگ
رزیغتم نزیا ناززیم
ن هتزساوخا یزط
نارود
شناد لیصحت نازومآ
شیازفا یم ،یناگینشگ یلیلخ ،یقداص ،یمرکسیو(دبای 1397
.)
شناد ینازومآ هک یگدوسرف یلیصحت
دنراد
ًلاومعم یمیلاع یب دننام یقایتشا هزب تبزسن
بلاطم
،یسرد ییاناوتان رد همادا روضح رمتسم سلاک رد یازه
،سرد تکرازشم ندرزکن
رد
تیلاعف یاه سلاک
،ی یزب ساسحا ییازنعم
رد تزیلاعف یازه یزسرد و سازسحا یناوتازن
رد
یریگارف یسرد بلاطم
و رد تیاهن تفا یلیصحت ار
هبرجت یم دننک .
،یلیزصحت یگدوزسرف
لماش هس هطیح یگتسخ
،یلیصحت یب
یگقلاع یلیصحت یدمآراکان و
یلیزصحت یزم
دوزش
،ناراکمه و یمارکا مجع(
1394 .)
یدارفا یگدوسرف هک لیصحت
ی دنراد لاومعم یمئلاع دننام یب هقلاع تبسن یگ هب
بلاطم
،یسرد مدع لیامت هب روضح رمتسم
،سلاک رد مدع
تکراشم رد
تیلاعف یاه
،یسلاک
1- Boudreau, Santen, Hemphill, Dobson
تبیغ ررکم یاه و
ساسحا یب
ییانعم و یب یتیافک رد یریگارف یسرد بلاطم
ار هبرجت
یم ،یردیح و یردیح ،یقوزرم( دننک 1392
.)
(ناناش 2000
،) قتعم د تسا دربراک دایز و نودب یژرنا تشگزاب بجوم
یم دوش ات یژرنا
هریخذ هدش درف زا نیب دورب رگا .
دوبن لداعت نیب دربراک یژرنا و دیلوت هرازبود ی نآ یارزب
تدم ینلاوط همادا
،دزبای یگدوزسرف خر
یزم دزهد . هزب ود یترازبع دزنیآرف
رد یگدوزسرف
یلیصحت خر
یم
،دزهد زا کزی وزس هرود رد ی زیدج د یلیزصحت ازهزاین
و تزساوخرد یازه
ناسردم نایوجشناد زا
یارزب هزعلاطم و شلازت رتزشیب یزم
،دوزش هزک دوزخ عوزضوم نزیا
بجوتسم فرص
یژرنا ییلااب زا یوس وجزشناد تزسا
زا و یوزس رزگید تخازس رزیز یازه
بسانم یارب دیلوت ددجم یژرنا نیا فرصم
هدش هدیدان هتفرگ هدش یزلع و شوزخوهآ( دنا
،یگیب 1396 ).
2 - 1 - 3 - یلیصحت یگدوسرف تیمها
رب ساسا یاتن
،تاعلاطم یگدوسرف
یلیصحت رزب هولاع
ریثأزت یزفنم هزک رزب درزکلمع و
تفرشیپ یلیصحت
شناد شیازفا رد دراد نازومآ تلاکشم
ازهنآ یتخانشناور ززین
راذزگریثأت
تسا . روط هب لاثم نیب یگدوسرف یلیصحت
تزع اب هدننکش سفن للاتخا و
تملاس رد اور
ن
طابترا تبثم و رادانعم هدزمآ تسد هب ،نارازکمه و یناطلزس( تزسا
1395 رد نیاربازنب .)
یناور یاهدرکیور هتسناوت ققحم ،هلاسم دوخ یسررب رب هولاع ،یلیصحت یگدوسرف یسررب شناد یزسررب هزک درزک نازیب ناوزت یم سپ .دهد رارق یسررب دروم یعون هب زین ار نازومآ
وخ هب دوخ یلیصحت یگدوسرف یم د
هزنیمز رد یتازعلاطم رتزسب کزی دزناوت فزلتخم یازه
زا .دوزمن مادزقا زین نانآ یناور تلالاتخا نامرد هب یعون هب و دشاب هدرک مهارف ار یلیصحت هعلاطم هک تسا هدش نایب یفرط یگدوسرف
یلیصحت رد
شناد عوضوم نازومآ رایسب
یمهم
،تسا اریز یانبریز مهف درکلمع یلیصحت شناد فیعض
زومآ نا و قوش و قایتشا ازه نآ هزب
لیصحت ،یگرزب تشد( تسا 1395
.)
هنافساتم ،یفرط زا یگدوسرف ثحب
رد یشزومآ ماظن یط
لاس یاه هتشذگ شیازفا
هتفای تسا یاهدمایپ و یفنم
یرایسب نوچ تفا یلیصحت و
هریغ ار هب هتشاد لابند تسا
.
زا اجنآ یگدوسرف هب
تیعقوم اه تفاب و یاه یشزومآ شرتسگ
هدرک ادیپ تسا
و زا نآ اب
یگدوسرف ناونع یلیصحت
هدرب مان یم
،دوش رد هنیمز و هسردم لیصحت
اهنت رد ههد
هتشذگ دروم یسررب رارق هتفرگ ،ناراکمه و یمرکسیو( تسا 1397
.)
(نموین 1990 شناد رد یلیصحت یگدوسرف هک تسا دقتعم ) لیلاد هب انب ،نازومآ
هصرع زا یکی ،فلتخم وژپ مهم یاه
هک تسا نیا تسخن لیلد .تسا سرادم رد یشه
یم یلیصحت یگدوسرف دننام ،نازومآ شناد فلتخم یاهراتفر كرد رد مهم دیلک دناوت
،یلیصحت یگدوسرف هک تسا نیا مود لیلد .دشاب لیصحت نارود رد یلیصحت درکلمع شناد هطبار یم رارق ریثات تحت دوخ سرادم اب ار نازومآ
سرف هک نیا موس و دهد یگدو
یم یلیصحت شناد قایتشا و قوش دناوت
.دهد رارق ریثات تحت ،لیصحت همادا هب ار نازومآ
رب نموین نیا
رواب هک تسا یارب
شهوژپ رد ةنیمز یگدوسرف یلیصحت
لیلاد یفلتخم
هک دراد دوجو مهم
نیرت اهنآ ترابع تسا زا
:
شناد طابترا یلیصحت یگدوسرف )فلا ت تحت هسردم اب ار نازومآ
یم رارق ریثا .دهد
شناد قایتشا و هقلاع نازیم یلیصحت یگدوسرف )ب تحت لیصحت همادا هب ار نازومآ
یم رارق ریثات .دهد
شناد نوگانوگ لامعا مهف رد یساسا و مهم یرازبا یلیصحت یگدوسرف )ج ،نازومآ
اب .تسا لیصحت نارود رد یلیصحت درکلمع دننام هجوت
هب نازیم عویش یلااب گدوسرف ی
یلیصحت و
یاهدمایپ برخم
،نآ اهوجتسج یارب
للع نتفای میقتسم
ای میقتسم ریغ رثؤم
رد زورب و دیدشت یگدوسرف یلیصحت
یرورض یم
دشاب . ههد رد نیاربانب زین ریخا یاه
یم ادیپ یدایز تیمها هلاسم نیا یسررب ،هتشذگ دننامه .دنک
2 - 1 - 4 - یلیصحت یگدوسرف یاهدمایپ
یلیصحت یگدوسرف یم
دناوت رجنم هب مدع تکراشم شهازک و
یژرزنا مزلا یارزب مازجنا
تیلاعف یاه یلیصحت
؛دوش هب هنوگ یا هک نایوجشناد راچد
،یلیزصحت یگدوسرف هززیگنا
یا
یارب تکرش رد تیلاعف یاه یسلاک دنرادن یگژیو و یاه یراتفر دننام بیاغ
،ندش ریخأزت
رد روضح رد سلاک و دوز كرت ماگنه
سلاک ار زا خ دو نازشن یزم دزنهد . هولازع هزب نزیا
شناد نازومآ سلاک رد هب
بلاطم یسرد شوگ هدادزن و رد تزیلاعف یازه یزسلاک یزهورگ
تکرش یمن دننک . نآ اه بلغا یارب سلاک و ملعم یشزرا لئاق و هدوبن یارب درکلمع فیعض
یلیصحت دوخ
هناهب یشارت یم دننک . رد سزح هجیتن تیلوئزسم
یریذزپ و ییوگخزساپ رد
ارب رب درکلمع فیعض رد دوخ نیا دارفا دوجو ،یگرزب تشد( درادن 1395
.)
سرتسا دایز رجنم هب بیسآ یاه یکیزیف فعض دننام متسیس
یزنمیا ندزب و بازصعا و
رد هجیتن مک یم یباوخ دوش
و نینچمه تامدص
یفطاع و یناور زین هب لابند دراد
.
Title and Author: The Role of Using Social Network and Education Motive in Predicting Education Exhaustion of Students/Hamed Nicknafs Supervisor: Mohammad Narimani (Prof)
Graduation date: Sep 2019 Number of pages: 125 Abstract
The current study was set to to investigate the role of social networking and academic motivation in predicting academic burnout of students.
The research method was descriptive-correlational. The statistical population of the study consisted of all secondary school students of Ardebil (5600students). Among them 360 of students were assessed applying Cochran formula. Research measurement tools included the Qodsi Social Networking Functioning Questionnaire, Valerend et al., Academic Motivation Questionnaire, Bareso et al., and Academic Burnout Questionnaire. The data gathered were analyzed using SPSS.
The results of descriptive analysis showed that students' academic burnout and its components were higher than average. Academic motivation scores were also above average. The results of regression analysis showed that there was significant relationship between overall social network scores and academic motivation with burnout. But among the five dimensions of social networking functions, the increase in social demands in social networks (Beta = 0.33) as well as the generation gap caused by social networks (Beta = 0.15) influenced academic burnout. Also among the dimensions of academic motivation, only the motivational dimension (Beta = 0.43) had an effect on academic burnout.
Keywords:Social networks, academic motivation, academic burnout
University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Educational Sciences and Psychology
Department of Psychology
Thesis submitted in partial fulfillment for the degree of M.A. in General Psychology
The Role of Using Social Network and Education Motive in Predicting Education
Exhaustion of Students
By:
Hamed Nicknafs
Supervisor:
Mohammad Narimani (Prof)
Advisor:
Sajjad Basharpoor (Ph.D)
(Sep 2019)
