اولین همایش ملی ایده اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی

(1)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

1357

یگژیو یخرب رب یضارا یربراک رثا یسررب اراتسآ هقطنم رد کاخ یکیزیف یاه

4شک مشیربا هدیپس ،³نایئامغی هسیفن ،²روپنابعش دومحم ،^*1یرادقاط دیعس

،کاخ مولع دشرا یسانشراک یوجشناد1

،یزرواشک هدکشناد،

نلایگ هاگشناد

کاخ مولع هورگ رایشناد2

کاخ مولع هورگ رایداتسا3

کاخ مولع هورگ رایداتسا 4

:لووسم هدنسیون [email protected]

هدیکچ عبانم زا یکی کاخ یم بیرخت ناسنا ریثات تحت هک تسا یروشک ره ریذپاندیدجت

هلاس رد تیعمج شیازفا لیلد هب .دوش ه

یا

یزرواشک یضارا هب یدایز راشف ریخا کاخ بیرخت بجوم هک هدمآ دراو

رثا یسررب شهوژپ نیا ماجنا زا فده .تسا هدش

یربراک یگژیو رب فلتخم یاه یم کاخ یاه

اک هس رد شیامزآ نیا .دشاب عترم ،لگنج فلتخم یربر

هدش قرق هدش بیرخت عترم و

یگژیو .تسا هدش تشادرب یحطس هیلا زا هنومن شش یربراک ره رد .تسا هتفرگ تروص مرج ،کهآ ،یلآ هدام لماش کاخ یاه

هزادنا هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم و یرهاظ صوصخم رطق ینزو نیگنایم نیرتلااب هک داد ناشن جیاتن .تسا هدش یریگ

خ هنادکا

( 40 / 2 یلیم رتم ( یلآ هدام ،) 68

/ 3 هدش قرق عترم رد )دصرد عتارم رد کاخ هک داد ناشن جیاتن یلک روط هب .تسا هدمآ تسد هب

هدایز لیلد هب هدش بیرخت .دراد حیحص تیریدم هب زاین و تسا هدش بیرخت ناسنا یور

ناگژاو یدیلک ،یلآ هدام ،کاخ بیرخت ،کهآ : ،عترم

ینزو نیگنایم رطق

همدقم مهم زا کاخ یم یروشک ره یعیبط عبانم نیرت

هرود سایقم رد هک دشاب هجیتن رد کاخ بیرخت .تسا ریذپان دیدجت ناسنا یگدنز ی

تس ا هدش صخش م قطانم زا یرایس ب رد دنور نیا عیرس ت و شیادیپ رد یناس نا لماع شقن و هدوب یطیحم یلض عم ،ناس نا تیلاعف ( 16 نمض ،یزرواش ک شخب .) گرزب هکنیا

بیرخت لماع نیرت یم لاح نیع رد ،تس ا یعیبط عبانم هدننک

شیب دناوت شقن نیرت

رد ار

مهم زا یییضارا یربراک .دریگ هدهع رب نآ تظافح شور نیرت

عاب نآ قیرط زا هک تییسا یعیبط یاهدنیآرف رد ناییسنا تلاخد یاه

یم کاخ بیرخت شهاک ای شیازفا ( ددرگ

27 دییشر ببییس هب هزورما .) ،یزرواییشک تلاوییصحم یارب اییضاقت شیازفا و تیعمج عیرییس

ششوپ یعارز یضارا هب لیدبت و بیرخت لاح رد نیمز حطس یعیبط یاه .دنا

یم یضارا و کاخ بیرخت لماوع ای ناسنا طسوت دناوت

یزرا کی نیا ربانب دریگ تروییص نآ ندنادرگزاب و ندرک فقوتم یارب یروف تامادقا تییسا مزلا هک دییشاب یعیبط ررکم و ربتعم یبا

زا

تس ا مهم رایس ب کاخ بیرخت هجرد و تدش ،عون (

21 ).

نیمز یربراک رییغت تس د یاه

نیمز هب هدروخن هب بجوم یزرواش ک یاه

مه

یگژیو ندروخ هنادکاخ یرادیاپ هلمج زا کاخ یکیزیف و ییایمیش یاه

یم اه هنادکاخ نتسکش بجوم راک و تشک .ددرگ تشرد یاه

هنادکاخ دیلوت و هناد نیا ییاجباج تیلباق هک هدییش زیر یاه

رتییشیب باناور اب اه هزادنا زا

تییشرد یاه یم رت

دییشاب للا و کینورب . (

8 )

(2)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

1358

کاخ هک دنداد ناشن هنادکاخ یهجوت لباق روط هب یعیبط ششوپ اب یاه

تشرد یاه رادیاپ و رت

کاخ هب تبسن یرت هدش تشک یاه

یرادیاپ لیلد .دنتشاد رتشیب

هنادکاخ رد اه تسد قطانم یم هدروخن

هشیر هکبش دوجو هب طوبرم دناوت بیرخت طیارش دوبن ،یوق یا

و

هنادکاخ ندش درخ یلپ داوم دیلوت و اه

شیب یدیراکاس ( دش اب ناهایگ طس وت رت

17 .) رییغت یربراک یض ارا یگژیو یاه یکیزیف و

ییایمیش کاخ

و نیاربانب تیفیک نآ تحت ار ریثأت رارق یم ( دهد 14 نیچلگ و ینیسح.) (

1 هنادکاخ یرادیاپ یسررب رد ) یضارا رد اه

یربراک اب هنادکاخ یرادیاپ صخاش هک دنتشاد نایب فلتخم یاه

کاخ یلآ هدام رادقم زا اه یم تیعبت اه

نبرک نازیم شیازفا اب و دنک

یم شیازفا کاخ رد یلآ شهاک اب لاومعم ناریا یلامیییش قطانم رد ییییضارا یربراک رییغت .دبای

کاخ یذغم داوم و یلآ هدام نازیم

هنادکاخ یرادیاپ و عیزوت رییغت و کاخ نامتخاس بیرخت هب و هدوب هارمه یم رجنم اه

( دوش 12 یس ررب شهوژپ نیا ماجنا زا فده .)

عترم ،لگنج لماش فلتخم یربراک عون هس رثا هدش قرق

.تسا کاخ یکیزیف تایصوصخ یخرب یور رب هدش بیرخت عترم و

اوم د شور و اه

عترم لماش فلتخم یربراک هس زا شهوژپ نیا ماجنا یارب هدش قرق

رد عقاو اراتس آ رد لگنج و هدش بیرخت عترم ، برغ

ناتس ا

هنومن نلایگ ( یحطس هیلا زا یرادرب

30 - 0 یتناس اعمج و هدش تش ادرب هنومن شش یربراک ره زا .تس ا هتفرگ تروص )یرتم 18

نزو نیگنایم .دش هتشادرب هنومن رطق ی

( هنادکاخ )MWD

هب شور کلا رت ( 10 )،

هزادنا هخولک شور هب یرهاظ صوصخم مرج یریگ (

7 )

هزادنا شور یلآ هدام یریگ و یلکلاو

کلب دش ماجنا ( 26 .) هزادنا یثنخ شور هب کاخ لداعم میسلک تانبرک یریگ کیردیرلک دیسا اب یزاس

( 23 )

ماجنا .دش یربراک هب نیگنایم هسیاقم یارب رازفا مرن زا فلتخم یاه

SPSS 20 رازفا مرن زا اهرادومن مسر یارب و

Excel 2013 هدش هدافتسا

.تسا

ثحب و جیاتن یلآ هدام لکش رد 1 یم هدهاشم هک هنوگنامه .تسا هدش هداد شیامن هعلاطم دروم یربراک هس رد یلآ هدام نیگنایم هسیاقم یربراک نیب دوش

عترم هدش قرق ینعم فلاتخا لگنج و

ینعم فلاتخا یاراد هدش بیرخت عترم اب یربراک ود نیا اما درادن دوجو یراد حطس رد یراد

یربراک نیا رد یلآ داوم هخرچ هب زین هلسم نیا تلع .دنتسه دصرد جنپ یم رب اه

.ددرگ جیاتن شیامزآ تننوک ( ناراکمه و 11

) ناشن

داد هک نبرک یلآ دم اب عتارم رد کاخ تیری

بییسانم ارچ ( بییسانم عترم )

رد هییسیاقم اب

عتارم رواجم هک تحت یارچ خ یلی دییش دی

،دندوب هب روط طسوتم لداعم 22 دصرد شیازفا .تشاد دراد عترم دیلوت ناوت و تیفیک رب یراب نایز تارثا عترم رد ماد مکارت شیازفا

( 20 ).

(3)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

1359

لکش 1 - یربراک رد یلآ هدام نیگنایم هسیاقم فلتخم یاه

هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم یربراک رثا نیگنایم هس یاقم جیاتن هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم رب فلتخم یاه

لکش رد 2

ناش ن جیاتن نیا .تس ا هدش هداد شیامن

عترم هک تییسا هداد هدییش قرق

( هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم رادقم نیرتلااب یاراد 14

/ 2 یلیم فلاتخا یاراد لگنج اب و تییسا )رتم

ینعم یم هدهاش م اما .تس ین یراد عترم نیب هک دوش

هدش قرق ینعم فلاتخا نیا هدش بیرخت و

.تس ا راد اب هدش بیرخت عترم

( رطق ینزو نیگنایم 74

/ 1 یلیم .تس ا هتش اد ار رادقم نیرتمک )رتم یربراک

یض ارا و تیریدم زین هنادکاخ یزاس

کاخ و یرادیاپ

کاخ هناد اه ار تحت ریثأت رارق یم ( دهد 13 رد .) سایقم

،یلحم هب تلع یگژیو یاه یکیژولارنیم ناییسکی

و یربراک ،تخاونکی

،یضارا لماع مهم نییعت هدننک رد رادقم هدام یلآ کاخ و هنادکاخ یزاس یم دشاب ( 6 ).

نیا هجیتن اب جیاتن یرایسب زا نادنمشناد زا

هلمج یئازخ و ناراکمه ( 15 و ) نوا ودامرو و ( ناراکمه 18

) تقباطم مه .دراد یم هدهاش م نینچ

نیگنایم تارییغت دنور هک دوش

تسا وسمه یلا هدام اب هنادکاخ رطق ینزو هک

ناشن یم دهد هک رد یربراک یاه

،فلتخم تارییغت رثأتم هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم

زا رادقم نبرک یلآ نیا تسا هجیتن

اب جیاتن کیجات ( 24

،) سکیس و ناراکمه ( 22 ) و رتنپراک ( گناچ و 9

) تقباطم دراد .

لکش 2 - یربراک رد رطق ینزو نیگنایم نیگنایم هسیاقم فلتخم یاه

یرهاظ صوصخم مرج لکش رد 3

عترم ،لگنج یربراک هس رد یرهاظ صوص خم مرج هدش قرق

هدش هس یاقم هدش بیرخت و لباق هک هنوگنامه .دنا

هعلاطم دروم یربراک هس نیب تس ا هدهاش م ینعم فلاتخا

توافت مدع دوجو اب .تس ا هدش ن هدهاش م دص رد جنپ حطس رد یراد

ینعم یم هدهاش م راد ( یرهاظ صوص خم مرج رادقم نیرتش یب یاراد هدش بیرخت عترم هک دوش

41 / 1 یتناس رب مرگ رد )بعکم رتم

.تس ا هدوب یربراک هس نیب یم ار هدش بیرخت عتارم رد یرهاظ صوص خم مرج ندوب رتش یب تلع

ماد دح زا شیب یارچ هب ناوت اه

مرج .داد تبس ن صوص خم

یرهاظ روتکاف زا ییاه بوکدگل ماجنا و ارچ لامعا اب هلص افلاب هک تس ا ی

غت ،کاخ ندش هدرش ف رثا رب ی

ری

یم دبای . رد یاهرامیت ارچ

، دگل تلعب یبوک ارچ صوصخ هب و ماد ی

( کاخ ندوب بوطرم ماگنه رد و سر دوز 4

دشت عاب هک ) دی

ا نی

b

a a

0 1 2 3 4

ش بیرخت عترم

هد لگنج هدش قرق عترم

یلآ هدام)%(

b

ab a

0 1 2 3

ش بیرخت عترم

هد لگنج هدش قرق عترم

MWD (mm)

(4)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

1360

دنیآرف یم دوش اب(

نیا لکش م رد رثکا عتارم هبور ور میتس ه ،) مرج صوص خم هب

نازیم لباق یهجوت ب رتش ی زا رامیت قرق هدش .دوب

ا نی جیاتن طسوت ینارگشهوژپ ظن

ری تیفورپ یتودنب و ( 19

،) یچهلاک ( 2 و ) لدنهک ( 3 ن ) زی نایب هدش تسا .

لکش 3 - رد یرهاظ صوصخم مرج نیگنایم هسیاقم یربراک

فلتخم یاه

کهآ لکش رد 4 کهآ نازیم هک تسا هداد ناشن جیاتن .تسا هدش هداد شیامن هعلاطم دروم یربراک هس رد کهآ دصرد نیگنایم هسیاقم

عترم رد هدش قرق ( تس ا رتش یب رگید یربراک ود هب تبس ن

41 / 10 نیب هک تس ا هداد ناش ن هدمآ تس د هب جیاتن نینچمه .)دص رد

ینعم فلاتخا هدیییش بیرخت عترم و لگنج یربراک یم ار لگنج رد رد کهآ ندوب نییاپ تلع .درادن دوجو یراد

ندوب نییاپ هب ناوت

رد نینچمه .داد تبسن کهآ رتشیب للاحنا و نآ هتیدیسا بسانم هنادکاخ و لااب یلآ هدام دوجو مدع لیلد هب زین هدش بیرخت عترم

قمع هب و هتفای شهاک یحطس هیلا رد کهآ و هدوب لااب ییوشبآ طیارش نییاپ یاه

.تسا هدرک تکرح رت نازیم ملاس عترم یربراک رد

لآ .تییسا هدوب رادقم نیرتلااب هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم و کهآ ینآ-

و سادود ( 5 ) رد کهآ دییصرد شیازفا اب هک دندرک شرازگ

یم شیازفا رطق ینزو نیگنایم کاخ یرایس ب .تس ا اتس ار کی رد شهوژپ نیا جیاتن اب هک دیاب

زا نادنمش ناد ریثأت

تبثم تانبرک

میسلک ار رب یرادیاپ هنادکاخ اه هدومن شرازگ دنا

( 15 و 25 ).

لکش 4 - یربراک رد کهآ دصرد نیگنایم هسیاقم فلتخم یاه

عتارم رد کاخ تیعضو هک تسا هداد ناشن شهوژپ نیا زا لصاح جیاتن هدش قرق

بیرخت عتارم و لگنج رگید یربراک ود هب تبسن

.تسا رتبسانم هدش تیلاعف لیلد هب هدش بیرخت عتارم رد

ماد دح زا شیب یارچ و یناسنا یاه نازیم و هدش بیرخت کاخ نآ رد اه

زو نیگنایم و یلآ هدام دوجو مدع تروییص رد دوییش نایب یتییسیاب شهوژپ نیا جیاتن هب هجوت اب .تییسا هتفای شهاک هنادکاخ رطق ین

ب یضار رد حیحص تیریدم ه

یم نیب زا تسا ریذپاندیدجت عبنم کی هک کاخ عتارم رد صوصخ .دور

a a a

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0

هدش بیرخت عترم لگنج هدش قرق عترم یرهاظ صوصخم مرج(gr/cm3)

b b

a

0 5 10 15

دش بیرخت عترم

ه لگنج هدش قرق عترم

کهآ)%(

(5)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

1361

م عبان

1 . نیچلگ ،.م ،ینیسح

، .ا 1390 . هنادکاخ یرادیاپ و توافتم یربراک اب یضارا رد اه

هنادکاخ رد یندعم و یلآ نبرک عیزوت هوحن هزادنا اب یاه

فلتخم . نیمهدزاود

زیربت ،ناریا کاخ مولع هرگنک .

2 .

،یچهلاک ن . 1384 . یسررب بیسرت نبرک رد ناهایگ هتوب یا عتارم

،نادمه نایاپ همان یسانشراک . دشرا

دحاو مولع و .تاقیقحت

3 .

،لدنهک ا . 1385 . ریثات تدش یاه فلتخم یارچ رب رصانع N,K,P

، تایصوصخ یکیزیف

کاخ رارقتساو ددجم ناهایگ رد عتارم ،غلابجواس نایاپ همان یرتکد

مولع

،عترم دحاو مولع و تاقیقحت .نارهت ، 198 .هحفص

4 .

،مدقم م .ا.

1377 . عترم و عترم یراد تاراشتنا هاگشناد نارهت هرامش . 2370 .نارهت . 470 . هحفص

5. Al-Ani, A.N., and Dudas, M.J. 1988. Influence of calcium carbonate on mean weight diameter of soil. Soil and Tillage Research, 11(1): 19-26.

6. Barthès, B.G., Kouakoua, E., Larré-Larrouy, M.C., Razafimbelo, T.M., De Luca, E.F., Azontonde, A., Neves, C., Freitas, P., and Feller, C.L. 2008. Texture and sesquioxide effects on water-stable aggregates and organic matter in some tropical soils.

Geoderma. 143: 14-25.

7. Blake, G.R., and Hartge, K.H. 1986. Bulk density. Klute, A. (Ed), Methods of soil analysis Part 1. Physical and Mineralogical method, 2nd ed. Agronomy, 9: 363-382.

8. Bronick, G.J., and Lal, R. 2005. Manuring and rotation effect on soil organic carbon concentration for different aggregate size fractions on two soils northeastern Ohio, USA. Soil and Tillage Research, 81: 239-252.

9. Carpenter, D.R., and Chong, G.W. 2010. Patterns in the aggregate stability of Mancos Shale derived soils. Catena, 80: 65-73.

10. Chan, K.Y., Heenan, D.P., and Ashley, R. 1994. Seasonal changes in surface aggregate stability under different tillage and crops.

Soil and Tillage Research, 28: 301-314.

11. Conant, R.T., Six, J., Paustian, K. 2003. Land use effects on soil carbon fraction in the southeastern United States. I. Management intensive versus extensive grazing. Biol. Fert. Soils, 38: 386-392.

12. Emadi, M., Baghernejad, M., and Memarian, H.R. 2008. Effect of land-use change on soil fertility characteristics within water–

stable aggregates of two cultivated soils in northern Iran, Journal of Applied Sciences, 8(3): 496-502.

13. Emadodin, I., Reiss, S., and Bork, R. 2009. A study of the relationship between land management and soil aggregate stability (case study near Albersdorf, Northern-Germany). ARPN J. Agr. Biol. Sci, 4: 48-53.

14. Hajabbasi, M.A., and Fallahzade, J. 2010. Aggregation, carbohydrate, total and particulate organic carbon changes by cultivation of an arid soil in Central Iran. P 1-4, 19th World Congress of Soil Science, Brisbane, Australia.

15. Khazaei, A., Mossadeghi, M.R., and Mahboubi, A.A. 2008. The effect of experimental conditions, the amount of organic matter, clay and calcium carbonate on soil aggregate mean weight diameter and tensile strength of some soils of Hamadan province.

Isfahan, J. Sci. Tech. Agri. Natur. Resour, 11(44): 123-134.

16. Marzaioli, R., Ascoli, R.D., De Pascale, R.A., and Rutigliano, F.A. 2010. Soil quality in a Mediterranean area of Southern Italy as related to different land use types. Applied Soil Ecology, 44: 205-212.

17. Neufeldet, H., Ayarza, M.A., Resck, D.V.S., and Zeeh, W. 1999. Distribution of water-stable aggregate in oxisols. Soil and Tillage Research, 93: 85-99.

18. Onweremadu, E., Izuogu, O., and Akamigbo, F. 2010. Aggregation and pedogenesis of seasonally inundated soils of a tropical watershed. Chiang Mai J. Sci, 37: 74-84.

19. Proffitt, A.P.B., Bendotti, S. 1993. The effect of sheep trampling and grazing on soil physical properties and pasture gross for a red-brown earth. Australian journal of Agr. Res, 44, 317-331 .

20. Pulido, M., Schnabel, S., Contador, J.F.L., Parra, J.L. and Gonzalez, F. 2016. The impact of heavy grazing on soil quality and pasture production in rangelands of spain. Land Degrad Develop. doi: 10.1002/ldr.2501.

21. Raiesi, F. 2017. A minimum data set and soil quality index to quantify the effect of land use conversion on soil quality and degradation in native rangelands of upland arid and semiarid regions. Fayez. Ecological Indicators, 75: 307–320.

22. Six, J., Feller, K., Denef, K., Ogle, S.M., Moraes, J.C., and Albrecht, A. 2002. Soil organic matter, biota and aggregation in temperate and tropical soils- Effects of no-tillage. Agronomy, 22: 755-775.

23. Spark, D. 1996. Method of Soil Analysis, Part 3. Chemical Method. Soil Science Society of America Book Series NO 5. Soil Sci. Am. J. Madison. WI.

24. Tajik, F. 2004. Evaluation of soil aggregate stability in some regions of Iran. Isfahan. J. Sci. Tech. Agri. Natur. Resour, 8(1).

107-123.

25. Tayel, M.Y., Abdel-Hady, M., and Eldardiry, E.I. 2010. Soil structure affected by some soil characteristics. American-Eurasian J. Agric. Environ. Sci. 7(6): 705-712.

26. Walkey, A., and Black, I.A. 1934. An examination of the degtjareff method for determining soil organic matter and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Sci, 37: 29-38.

27. Zi-cheng, Z., Shu-qine, H., and Ting-xuan, L. 2011. Fractal dimensions of soil structure and soil anti-erodibility under different land use patterns. African Journal of Agricultural Reseearch, 6(24): 5496-5504.