هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
83
هراصع یگدننکرود تارثا رانا تسوپ
ورلا یور (
Punica granatum )
Galleria
mellonella
هداز یلکوت ارهز ،
یقداص اضر
1
ایندیشمج نلاسرا*
هرشح هورگ1
یرامیب و یسانش ناریا ،نارهت هاگشناد ،ناحیروبا سیدرپ ،یسانش
:لووسم هدنسیون*
هدیکچ عیسو دربراک هرشح
شک اه بولطمان تارثا و هدنز تادوجوم نتفر نیب زا ،تارشح یاهداژن هعسوت هب ز
تسی یطیحم
رجنم هزورما .تسا هدیدرگ هراصع
اه تارثا ناهایگ زا یرایسب ی هدرتسگ
ا تفآ تارشح یور ار ی دنراد
نیا رد روظنم نیمه هب .
( یاه تظلغ تارثا شهوژپ 5
،%
15 و % 30 هراصع%
تسوپ رانا ( Punica granatum )
رب ورلا Galleria mellonella رد
فلتخم یاهنامز .دش هعلاطم
یگدننکرود نازیم نیرتشیب هک داد ناشن جیاتن یارب
رانا هراصع تظلغ رد
20 و % رد بیترت هب 12
تعاس و 18 ندش رامیت زا سپ تعاس داجیا
.دوش یم
:یدیلک ناگژاو Galleria mellonella
،رانا هراصع ، یگدننکرود
.
همدقم رشب زاغآ نیمز یور رد ار یزرواشک هک یزور زا درک
ه داوم زا هدافتسا رد یتخسرس یابقر اب هراومه ییاذغ
.تسا هدوب هجاوم
هدوب بیقر لماوع هلمجزا تارشح تفآ مومس هلمجزا یفلتخمداومزا رشب و دنا
یارب شک نآ لرتنک
اه اما تسا هدرک هدافتسا دربراک
عیسو هرشح شک اه بولطمان تارثا و هدنز تادوجوم نتفر نیب زا ،تارشح یاهداژن هعسوت هب ز
تسی یطیحم رجنم هدش .تسا زا
یفرط یرایسب ناهایگ دوجو
دنراد هک یاراد تیصاخ یشک هرشح یم
دنشاب و تاقتشم یهایگ اب تیصاخ یشک هرشح رد
هسیاقم اب
داوم ییایمیش یارب
طیحم و داوم یرابنا نمیا رت دنتسه و زرواشک اب هنیزه رتمک یم دناوت نآ اه ار هیهت دیامن ( 4 .) نینچمه تابیکرت
یعیبط اب أشنم یهایگ تیزم ییاه زا لیبق تیمس مک یور
،نارادناتسپ هیزجت
عیرس و رد سرتسد ندوب ار دنراد ( 1 .)
یکی زا رایسب هزورما هک یمهم تافآ مهم زا یکی هب یدج تراسخ هب و تسا هتفرگرارق هجوتدروم
ییاذغ داوم نیرت رجنم
تسا هدش
( راوخ موم هناورپ G. mellonella
) دشاب یم یا لرتنک یارب . تفآ ن
شور زا یم هدافتسا یفلتخم یاه مهم و دوش
نآ نیرت هدافتسا اه
یاراد هک تسا ییایمیش مومس زا تلاکشم
اب یم یرایسب ش
گا اذل د هدافتسا تفآ نیا لرتنک یارب یهایگ تابیکرت زا ر دوش
ماگ
دش دهاوخ داجیا ناسنا تملاس تهج رد یرثوم .
هراصع هدروآرف اه اه
یی هب هایگ تابیکرت زا یشخب ای و یهایگ داوم جارختسا زا هک دنتسه سو
ی هل م تسد هب للاح ی
آ ی د ( 6 ).
جیاتن
لاثم یارب .دنتسه تافآ لرتنک رد یبسانم صاوخ یاراد اه هراصع هک تسا هداد ناشن تاقیقحت هایگ هراصع
Artemisia
absinthium مخت یگدنرادزاب تیصاخ یاراد
ر ی ز ی ملک هدیفس یور دوب
( 5 ).
زبس هریز هراصع (
Cuminum cyminum )
عفد ثعاب
نآ تراسخ و هیذغت نازیم شهاک و مدنگ نس دش
گ هراصع. ی ها Artemisia santonicum هیلع هیذغت دض تیصاخ یاراد ،
ورلا
مجنپ نس S. littoralis
تسا ( 3 ) قیقحت نیا رد روظنم نیمه هب . زا
هراصع تسوپ رانا یارب راوخ موم هناورپ لرتنک دش هدافتسا
.
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
84
اه شور و داوم شرورپ راوخ موم هناورپ
یارب هرشح شرورپ اهورلا ادتبا ،
داعبا هب شوگراهچ یکیتسلاپ فورظ لخاد رد 9
× 18
× 25 یتناس ییاذغ ۀریج یواح هک رتم
(یعونصم 260
،مدنگ سوبس مرگ 120
،موم مرگ 100
،رمخم مرگ 200
،نیریسیلگ مرگ 120
،مدنگ درآ مرگ 150
مرگ و لسع 50
)بآ مرگ ق
دنتفرگرار یامد رد و
2 28 یبسن تبوطر و سویسلس ۀجرد
10 50 دصرد ات رد و یکیر روتابوکنا لخاد یرادهگن
هب .دندش دش هتسب مکحم نآ فارطا و دش هداد ششوپ یکزان یروت ۀچراپ اب فرظ برد اوه هیوهت روظنم زا اهورلا نامز نیمه رد .
هریفش هب سپس و هدومن هیذغت ییاذغداوم لیدبت
.دندش سپس دندوب فیظنت یاه هچراپ یاراد هک یفورظ هب اه هریفش یارب
تفج
دش لقتنم یریگ .دن
رانا هراصع هیهت نازیم سپس .دیدرگ ردوپ اتیاهن و دش کشخ ،هدش یروآ عمج ناهفصا پیتوکا رانا تسوپ ادتبا 70
زا مرگ یاهردوپ هدمآ تسد هب
زا هدافتسا اب 700
یلیم لوناتا رتیل 70
هب و دش طولخم % تدم
5 رود اب ریرتسا تنگم هاگتسد یور رب تعاس 1000
یامد و 25
سپ تفرگ رارق سویسلس ۀجرد
زا هب لولحم نآ تسد
ک زا هدمآ
،دش هداد روبع نمتاو یفاص یاهذغا زا هدافتسا اب للاح و هراصع
تدم هب یراتور هاگتسد 2
یامد رد و تعاس 40
رود و سویسلس ۀجرد 280
رد رظندروم ۀراصع تیاهنرد .دش صلاخ رگیدکی زا
هشیش یامد رد و هریت یاه 4
.دش یرادهگن سویسلس ۀجرد
هراصع یگدننکرود یسررب رانا تسوپ
یسررب یارب رثا
هراصع یگدننکرود رانا تسوپ
یاه تظلغ زا 5
،%
10 ،%
15 و % 20 اب هراصع یگدننکرود یسررب .دش هدافتسا %
دادعت هلحرم ره رد و دش ماجنا نیوساب هلول زا هدافتسا 5
تارشح دادعت سپس و تفرگ رارق هلول لخاد رد هرشح ددع ریسم ره رد
نیوساب هلول زا سپ
6 ، 12 ، 18 و 24 رامیت زا سپ تعاس ندش
رد و 4 رکت دش تبث را .
یگدننکرود نازیم ساسا رب
لومرف ( ( -50 x
) 2 ) زواه و ردکولات 1993
رادقم لومرف نیا رد .دیدرگ هبساحم .دشاب یم هدنام یقاب تارشح دصرد اب رباربx
اه هداد لیلحت و هیزجت زا هدافتسا اب اه هداد لیلحت و هیزجت شهوژپ نیا رد رازفا مرن
وSAS مسر یارب اهرادومن
زا EXCEL دش هدافتسا
نینچمه . یارب
نومزآ زا اه نیگنایم ۀسیاقم Tukey
.دش هدافتسا
جیاتن ثحب و نیرتشیب هک یوحن هب تفای شیازفا تظلغ شیازفا اب تابیکرت یگدننکرود نازیم هک داد ناشن یگدننکرود نومزآ زا لصاح جیاتن
لغ رد یگدننکرود نازیم ظ
ت 20 هدهاشم % دش
لکش(
1 ).
یگدننکرود نازیم 100
یارب % هراصع رانا 18 رامیت زا سپ تعاس ندش
دیدرگ تبث (
لکش 1 ) نیاربانب هک تسا نآ رگناشن جیاتن نیا
بیکرت یارب مزلا لیسناتپ یگدننکرود
G. mellonella دنراد ار
.
هراصع داد ناشن قیقحت نیا جیاتن رانا
یگدننکرود تارثا یاراد اه تظلغ یمامت رد ینعم
یراد دنشاب یم رانا هراصع(
df=7,
F=88, P‹0/0001 ودرگ هراصع و
df=8, F=2464/29, P‹0/0001 )
ک لتخم یاه نامز هب هجوت اب هتبلا ه نازیم ف
و دشاب یم توافتم زین یگدننکرود دوش رت ینلاوط نامز هچره عقاو رد
شیازفا زین یگدننکرود نازیم دبای یم
لکش ( 1 ) . رد
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
85
مه و روپ یمرحم هک یقیقحت (ناراک
1382 سناسا یشک هرشح تارثا یور رب ) هلمج زا یهایگ یاه
سودوخوطس تافآ زا یخرب یور
یاراد بیکرت ود ره هک دنتفایرد دنداد ماجنا یرابنا رثا
درآ هشپش یور هلاطم دروم تافآ رگید و
.دنشاب یم ورانا هراصع نیاربانب
ودرگ یگدننکرود یارب مزلا لیسناتپ یاراد G. mellonella
تسا .
لکش 1 ب . یگدننکرود نازیم یسرر هراصع
تسوپ رانا G. mellonella یور
عبانم
1 . .ف ،یبرع 1386
زبس هریز سناسا یشک هرشح تارثا . L.(Apiaceae)
Cuminum cyminum لبمزارب و
Perovskia abrotanoides
Karel(Lamiaceae) .سردم تیبرت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،دشرا یسانشراک همان نایاپ .یرابنا تافآ زا یخرب یور
2 . . ی ،روپ یحتف ،.ع ،یبلاط ،.م ،یتورم ،.ج ،عیفر یمظان ،.س ،روپ یمرحم 1382
هراصع ریثات . یاه
هرهزرخ (Nerium oleander L) سودوخوطسا ،
(Lavandula officinalis L) هزوغنآ و
(Ferula assafoetida)
صخاش یور هیذغت یاه
( درآ هشپش لماک تارشح یا (Tribolium
castaneum هرشح نمجنا همان ،
،ناریا یسانش 2
( 1 : ) 69 - 90 .
3. Antonious, A. G., and G. Hegazy.1987. Feeding deterrent activities of certain botanical extracts against the cotton leafworm, Spodoptera littoralis (Boisd.)[Egypt]. Annals of Agricultural Science.
4. Belmain, S.R., Neal, G.E., Ray, D.E and Golob, P. 2001. Insecticidal and vertebrate toxicity associated with ethnobotanicals used as post-harvest protectants in Ghana. Food Chemical and Toxicology. 39(3):287-91.
5. Lundgren L .1975. Natural Plant Chemicals Acting as Oviposition Deterrents on Cabbage Butterflies (Pieris btassicae (L.), P. rapae (L.) and P. napi (L.)). Zoologica Scripta 4.1: 253-258.
6. Momeni, J., Ntchatchoua, W. D., Akam, M. and Ngassoum, M. 2010. Antioxidant activities of some cameroonian plants extracts used in the treatment of intestinal and infectious diseases. Indian Journal of Pharmaceutical Sciences, 72: 140.
24 18
تظلغ
5 % 0 20%
تظلغ
10 % 20% 20%
تظلغ
15 % 20% 60%
تظلغ
20 % 100% 100%
Bd Ad
Bc Ac
Bb Ab
Ba Aa
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
یگدننکرود نازیم