یلم شیامه نیلوا اهدی
یها یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
65
یسررب ثأت
ی ر نارادغاب هزیگنا و تکراشم رد
تیریدم تفآ
سگم هویم نوتیز
اسیرپ روپدمحم
وضع تایه
،یملع رایداتسا یشهوژپ شخب تاقیقحت
،اهلگنج عتارم و یرادزیخبآ (
شخب تاقیقحت عبانم یعیبط .) زکرم تاقیقحت و
شزومآ یزرواشک و عبانم یعیبط ناتسا نلایگ ( . نامزاس تاقیقحت و شزومآ جیورت یزرواشک .) تشر . ناریا .
؛لووسم هدنسیون * [email protected]
هدیکچ یسررب للع و لماوع لیخد رد لرتنک تفآ سگم نوتیز نیا
،ناتسرهش نینچمه
یسررب هزیگنا و شیازفا تکراشم نانآ رد رما
یریگولج زا
تراسخ یداصتقا
،تفآ ماجنا قیقحت رضاح سب ی را یرورض یم دشاب . روظنم یسررب تکراشم نیب طابترا و
هزیگنا
نارادغاب نوتیز رد هنیمز تفآ سگم نوتیز 4 هیوگ حرط .دیدرگ رب ساسا جیاتن
"لودج داقتعا نارادغاب هب شقن رادغاب رد
تیریدم تفآ سگم نوتیز
"
( 655 / 3 M= و 843 / 0 SD= )،
مهم نیرت تیولوا نارادغاب نوتیز رد هنیمز تکراشم و هزیگنا .دوب
نینچمه نیب نس خساپ نایوگ اب شرگن نآ اه طابترا ینعم راد یفنم رد حطس کی دصرد دوجو .تشاد
تاملک ک ل ی د ی : تکراشم ، نوتیز سگم ،نوتیز ،هزیگنا .
همدقم نوتیز زا ییاجنآ هک ره هلاس تاراسخ یداصتقا یدایز
هب نازرواشک ناتسرهش
رابدور و هب عبت نآ هب داصتقا روشک دراو یم دوش اذل
یسررب للع و لماوع لیخد رد لرتنک تفآ سگم نوتیز نیا
،ناتسرهش نینچمه
یسررب هزیگنا و شیازفا تکراشم نانآ
رد رما
یریگولج زا
تراسخ یداصتقا
،تفآ ماجنا قیقحت رضاح سب ی را یرورض یم دشاب . ساسارب تاشرازگ
،دوجوم حطس ریز تشک نوتیز
رد ایند رد لاس 2013
،یدلایم 10800000
،راتکه دیلوت نوتیز یورسنک 1700000
نت و دیلوت نغور نوتیز 3098000 نت
هدوب
و رد ناریا ن ی ز رد لاس 1392 حطس ریز تشک نوتیز 103000
،راتکه نازیم دیلوت هویم نوتیز 98810
،نت لوت ی د ک ورسن 67000
نت و لوت ی د نغور 5800 نت شرازگ هدش تسا ک ه زا ا ی ن م ی ناز رد ناتسرهش رابدور
رد لاس 1392 حطس ریز تشک نوتیز هب نازیم
8229
،راتکه لوت ی د م ی هو ز ی نوت 12850
،نت دیلوت ورسنک 10942 نت و نازیم دیلوت نغور 318 نت هدوب تسا ( 3 .) ناتسرهش
رابدور هب ناونع یکی زا بطق یاه دیلوت نیا
،لوصحم یط
ههد
،هتشذگ اب لکشم تفآ سگم نوتیز هجاوم هدوب و نیرتشیب تراسخ
،
طوبرم هب غاب یاه ز ی نوت هموح رم ک ز ی ا ی ن ناتسرهش و
قطانم نییاپ دس دوردیفس هدوب
هک زا یاوه کنخ یرت رادروخرب هدوب
تسا و
طیارش یبولطم ار یارب ازفا ی ش عمج ی ت نیا تفآ مهارف یم دنک . تفآ سگم نوتیز ( Bacterocera oleae )
یکی زا تافآ مهم
نوتیز یراک یاه روشک هدوب هک اب هجوت هب دیدج ندوب تفآ سگم نوتیز رد
،ناریا و زا یفرط لااب ندوب نازیم تراسخ نآ
ًاصوصخ
رد یاهناتسا
،نلایگ نیوزق و
،ناجنز نیا تفآ یکی زا هدننکدودحم نیرت
لماوع هعسوت تشک نوتیز رد روشک و
ًاصوصخ رد ناتسرهش
رابدور یم دشاب ( 2 .) سگم نوتیز Bactrocera oleae ( )
یکی زا مهم نیرت تافآ نوتیز رد قطانم نوتیز زیخ ایند بوسحم یم دوش
( 1 ) . رد غاب ییاه هک تامادقا یلرتنک رد نآ - اه ارجا یمن دوش نیا تفآ ات 100 دصرد تراسخ داجیا یم دنک ( 4 .) زا ییاجنآ هک
نونکات لاد ی ل مدع تکراشم نارادغاب
رد دم ی ر ی ت تفآ سگم ز ی
،نوت لح هدشن تسا اذل اب یسررب هویش یاه یگنوگچ رییغت شرگن و
شیازفا تکراشم نارادغاب
نوتیز رد هنیمز هزرابم اب نیا
،تفآ یم ناوت ات دح یدایز زا شرتسگ و تاراسخ یشان زا نآ گولج ی ر ی
دومن . قیقحت رضاح یعس رب نآ دراد ات یاهراکهار شیازفا
تکراشم نارادغاب هزیگنا و
هب روظنم شهاک تاراسخ یشان زا نیا تفآ ار
دروم یسررب رارق دهد .
یلم شیامه نیلوا اهدی
یها یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
66
و داوم شور اه
رد قیقحت نیا شور .تسا هدش ماجنا رابدور ناتسرهش
قیقحت زا عون یفیصوت یگتسبمه–
دوب . رد یروآدرگ هداد
اه زا ود شور
هناخباتک یا و م ی ناد ی هدافتسا دش . نیا شهوژپ زا ظاحل شور عمج یروآ هداد اه زا عون م ی ناد ی
،دوب رد شور ینادیم اب هدافتسا زا
،هدهاشم هبحاصم و لیمکت شسرپ همان هداد یاه مزلا عمج یروآ درگ ی د . نیا قیقحت زا ظاحل ور کی در بلاغ قحت ی ق ( اداراپ ی م قحت ی ق )
ءزج قحت ی تاق ک م ی
،دوب نوچ اب رامآ و هداد یاه عمج یروآ هدش زا رط ی ق شسرپ همان طبترم هدوب زا ظاحل فده رد ح ی هط قحت ی تاق
ک دربرا ی رارق یم دریگ
، هب لیلد نآ هک اتن ی ج لصاح رد تهج لح هلأسم و تسد یبای هب تاعلاطا ی تسا ک ه تهج ذخا مصت ی م و عفر
نی زا و شم ک تلا یم دشاب . هعماج یرامآ نیا
،قیقحت نارادغاب نوتیز ناتسرهش رابدور
هک یاراد تاغاب نوتیز هدراب و رد شخب یاه
متسر دابآ
، تمحر دابآ
،
،لیجنم
،ناشول یلع دابآ و هزوح یزکرم دنتسهرابدور یم
دشاب ( 23000 هک )
اب هدافتسا زا لودج ناگروم
دادعت مجح هنومن ( 377 ) دروآرب دیدرگ . اب هجوت هب یگدرتسگ دادعت
یاهاتسور یاراد
تاغاب نوتیز هدراب و یگدنکارپ اهنآ
و زین مدع
ناکما هعلاطم همه اهاتسور زا شور هنومن - یریگ
،یفداصت یدادعت اتسور باختنا و همانشسرپ اه
رد نیب ینارادغاب هک
یاراد تاغاب
نوتیز هدراب دندوب عیزوت دیدرگ . رد نیا قیقحت هداد یاه مزلا اب هدافتسا زا همانشسرپ و
،هبحاصم عمج
روآ ی درگ ی هد رد .تسا هیزجت
و لیلحت یرامآ زا شور یفیصوت - یلیلحت هدافتسا هدش تسا ک ه سپ زا مامتا ت ک م ی ل همانشسرپ اه
رد اهاتسور ی فلتخم ناتسرهش
،رابدور لانآ ی ز رامآ ی هنایار یا رب اهرتماراپ ی دوجوم رد همانشسرپ یاه
ت ک م ی ل هدش ماجنا دش . یارب هیزجت و لیلحت همانشسرپ اه
،
فیصوت هداد اه زا مرن رازفا هدافتساspss
درگ ی د .
ثحب و جیاتن قحت رد ی ز نارادغاب نایم رد رضاح ق ی
نوت خساپ وگ ا هب ی درگ صخشم ،لاؤس ن ی
د ک عومجم زا ه 377
هدنوش شسرپ رفن 8
/ 79 دصرد
و نادرم دارفا 2
/ 20 شت نانز ار نانآ دصرد یک
ل یم دنداد ( لودج 1 رد .) یاتسار یبایزرا نس خساپ نایوگ هقبط یدنب ماجنا هدش لماش
دارفا رتمک زا 30
،لاس 31 ات 40
،لاس 41 ات 50
، 51 ات 60 لاس و رتلااب زا 60 لاس هدوب تسا ک ه هب بیترت 1 / 10
، 7 / 25
، 9 / 37
،
4 / 19 و 9 / 6 دصرد ار هب دوخ صاصتخا دنداد
. رب ساسا تاعلاطا تسدب هدمآ زا شسرپ همان اه صخشم دیدرگ هک نیرتشیب یناوارف
اب
9 / 37
% قلعتم هب هورگ 40 ات 50 لاس دوب و نیرتمک یناوارف اب 9 / 4
% هب هورگ رتلااب زا 61 لاس قلعت تشاد ( لودج 2 .) روظنم هب
روظنم یسررب تکراشم و هزیگنا نارادغاب نوتیز رد هنیمز تفآ سگم نوتیز 4 هیوگ حرط دیدرگ هک هب بیترت تیولوا رد لودج 3
رکذ هدش تسا . رب ساسا جیاتن
"لودج داقتعا نارادغاب هب شقن رادغاب رد تیریدم تفآ سگم نوتیز
"
( 655 / 3 M= و 843 / 0 SD= )،
مهم نیرت تیولوا نارادغاب نوتیز رد هنیمز تکراشم و
هزیگنا لودج( دوب 3
.) نینچمه نیب
نس خساپ نایوگ اب شرگن نآ اه طابترا
ینعم راد یفنم رد حطس کی دصرد دوجو لودج( تشاد 4
.)
لودج 1 - سنج خساپ نایوگ
یناوارف دصرد ربتعم دصرد یعمجت دصرد
درم 301 8 / 79 8 / 79 8
/ 79
نز 76 2 / 20 2 / 20 100
لک 377 100 100
یلم شیامه نیلوا اهدی
یها یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
67
لودج 2 - نس خساپ نایوگ
هقبط یناوارف
دصرد دصرد ربتعم یعمجت دصرد
زا رتمک 30 لاس 38 1 / 10 1 / 10 1
/ 10
-40 31 لاس 97
7 / 25 7 / 25 8
/ 35
-50 41 لاس 143
9 / 37 9 / 37 7
/ 73
-60 51 لاس 73
4 / 19 4 / 19 1
/ 93
زا رتشیب 60 لاس 26 9 / 6 9 / 6 100
لک 377
100 100
لودج 3 - هیوگ یاه م شجنس هب طوبرم ی
ناز تکراشم و هزیگنا ز نارادغاب
ی رابدور ناتسرهش رد نوت
هیوگ نیگنایم
رایعم فارحنا سنایراو
داقتعا شقن هب نارادغاب رادغاب
تفآ تیریدم رد نوتیز سگم
655 / 3 843 / 0 711
/ 0
شقن هب داقتعا لاعف
ی ت اه ی یشزومآ - رد یجیورت تیاده
و علاطا یناسر تفآ تیریدم رد نارادغاب نوتیز سگم
631 / 3 834 / 0 696
/ 0
ثأت ی ر بلاطم هتفگ هدش رد سلاک اه ی شزومآ ی - یجیورت رد شیازفا هزیگنا نارادغاب لرتنکرد تفآ 557
/ 3 861 / 0 742
/ 0
هب نارادغاب داقتعا ثأت
ی ر تکرش رد سلاک اه ی شزومآ ی - جیورت ی و امنهار یی اه ی هئارا هدش رد تیریدم تفآ نوتیز سگم 353
/ 3 957 / 0 0.915
لودج 4 - ز نارادغاب نس نیب هطبار یسررب ی
و نوت هزیگنا و تکراشم
هدنهد خساپ نس
تکراشم هزیگنا و بیرض یگتسبمه -0/140**
ینعم حطس )هنماد ود( یراد 0
دادعت 377
:**
حطس رد یراد ینعم 1
دصرد
عبانم
1
،شورس . م . ج .،
،یلامک ک .،
،ناوتسا ه.
،
،یعاجش م . و یحتف روپ
، ی . 1389 . هسیاقم بلج یگدننک هلت یاه فلتخم رد بلج سگم هویم
،نوتیز هیرشن تافآ و
یرامیب یاه یهایگ
، دلج 78
، هرامش 2
، تاحفص 287 - 275 .
.2 تدابع بلط
، م .،
،یرایهللا ص . و
،یوضر آ . 1392 . لماوع رثؤم رب مدع شریذپ تیریدم یقیفلت سگم نوتیز رد نیب نارادغاب نوتیز ناتسرهش رابدور .
نایاپ همان یسانشراک
،دشرا هدکشناد یزرواشک هاگشناد دازآ یملاسا دحاو تشر .
3 . نامزاس داهج ک زرواش ی ناتسا گ ی نلا ( . 1393 .) رم ک ز رامآ و تاعلاطا ک زرواش ی .
4. Cristofard, M., A. Fenio, C. Tronci, M. E. Porto, A. Cristofard, F. Baldacchino and M. R. Tabilio, (2005). Improved attractants for Mediterranean fruit fly Ceratitis capitata (Weidemann) and Olive fruit fly, Bacterocera oleae (Gmelin). SIT Management Programmes Proceedings of a final Research Coordination Meeting Organized by the Joint FAO/IAEA Programme of Nuclear Techniques in Food and Agriculture held in Vienna
