اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی اولین همایش ملی ایده و

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

231

یبایزرا تارییغت

دیوش ییوراد هایگ سناسا تحت

ریثأت شنت یبآ و

کیلیسیلاس دیسا رامیت

یفجن دیحو نایمداخ هلحار ،1

2* ، هداز بیبح داهرف

3یربط

هتخومآ شناد1

هب و کیتنژ دشرا یسانشراک ایگ یداژن

یه

، یزرواشک هدکشناد

،یعیبط عبانم و )هر(ینیمخ ماما للملا نیب هاگشناد

هورگ رایداتسا2

هب و کیتنژ ایگ یداژن

یه یزرواشک هدکشناد ،

،یعیبط عبانم و )هر(ینیمخ ماما للملا نیب هاگشناد

هورگ رایداتسا3

هب و کیتنژ ایگ یداژن

یه یزرواشک هدکشناد ،

،یعیبط عبانم و )هر(ینیمخ ماما للملا نیب هاگشناد

* سم هدنسیون و

:لو r_khademian2005@yahoo.com

هدیکچ هب روظنم یبایزرا تارثا شنت یکشخ رب سناسا هایگ ییوراد دیوش Anethum graveolens L.( )

دیسا رامیت اب نامزمه

،کیلیسیلاس یشیامزآ

هب تروص لیروتکاف رد بلاق لماک کولب حرط یفداصت

رد هس رارکت ماجنا .دش ود و ناهفصا( دیوش پیتوکا

)نیمارو رد هس حطس شنت یرایبآ( یکشخ رد

دح تیفرظ

،هعرزم شنت میلام اب یرایبآ دح رد 3 / 2 تیفرظ هعرزم دیدش شنت و

اب دح رد یرایبآ 3

/ 1 تیفرظ هعرزم رد یشیاز هلحرم )

تحت و راهچ تظلغ کیلیسیلاس ( دیسا

0 ، 100 ، 200 و 300 یلیم رب مرگ

)رتیل دنتفرگ رارق یبایزرا و هعلاطم دروم هعلاطم نیا جیاتن .

ناشن داد هک نیرتشیب رذب سناسا دصرد نیا

طوبرم هایگ هب

رامیت

یرایبآ دحرد 3 / 1 تیفرظ یعارز هعرزم و نیرتمک سناسا دصرد هزادنا

یریگ هدش نیب میژر یاه فلتخم یرایبآ طوبرم هب رامیت

دهاش .دوب شیازفا اب هک یروط هب تفای شیازفا سناسا دصرد نازیم یکشخ شنت

، شنت هب طوبرم سناسا دصرد نازیم نیرتشیب

دیدش یبآ سناسا دصرد نازیم شیازفا ثعاب دیسا کیلیسیلاس زا هدافتسا مدع ،نینچمه .دوب نیمارو مقر رد یدرگ

.د

،نیاربانب

ناوتیم یدح رد و هدش تیریدم تروص هب یفرصم بآ شهاک اب تفگ دباین شهاک یهجوت لباق تروص هب هایگ درکلمع هک

دش مهاوخ مهارف هایگ نیا سناسا رتلااب ریداقم هب یبای تسد ناکما .

پیتوکا ،شیامزآ نیا رد هعلاطم دروم پیتوکا ود نیب

هب تبسن نیمارو .تسا هداد ناشن یدیلوت سناسا تابیکرت و نازیم ظاحل زا یرتبسانم شنکاو یکشخ شنت لامعا

شنت :یدیلک تاملک یبآ

،دیوش ،دیسا کیلیسیلاس ، سناسا دصرد

همدقم اب دیوش مان یملع Anethum graveolens کی یفلع هایگ

هلاس ،درد دض ،خفن دض یوراد ،یزبس تروص هب هک تسا هلاس ود اهاگ ای

هناوج هدنرادزاب هدام یتح و هدننک رطعم هدام هدغ رد ینز

هدافتسا دروم ینیمز بیس یاه یم رارق

دریگ (Bailer et al., 2001;

Sharma, 2004) یم دیلوت یناوارف تابیکرت دوخ ومن و دشر تدم یط ناهایگ رتشیب .

ادنا رد هک دننک م

عمجت هایگ فلتخم یاه

یم یم هتخانش هیوناث تیلوباتم ناونع هب هایگ رد یتابیکرت .دنبای نآ ناوتب هک دنوش

ار اه نآ زا یخرب .درک جارختسا هدیمان سناسا اه

یم وش .دن سناسا شن یهایگ عبنم کی زا هک اه أ

یم ت دنریگ ب تظلغ اب یداوم ناونع هب یم فیصوت رطعم و رارف ،لاا

دنوش ،هداز مرک (

1382 .) لیلقت وه ر وم ن اه یاراد یمهم شقن رد

خساﭘ نییعت ر

ش ـ یگ د ـ ا رد ه رب ا رییﻐت رب تا شاب یم یطیحم .دن

وه نینچمه ر

وم ن اه

رد میظنت ر س دش ـ هقا ر و شی ـ ه رد ش ـ را شخ ﻂی ـ یک ا تیمه و ژی اراد یا ه یکی .دنتسه

ا زا نی روه م ـ و ن ه ـ ا ا یم کیلیسیلاس دیس

ک هک دشاب ـ

ا ر رب نآ د م ـ وتی ا دن ز رد ام ن ( دشاب رثوم شنت ،یبیلدنع

1388 یکشخ شنت ﻂیارش رد دیسا کیلیسیلاس زا هدافتسا .)

وه مادنا کشخ و رت نزو شیازفا ثعاب دناوت یم .دشخب دوبهب ار سناسا درکلمع و هدش هایگ ییا

عونت بآ و اوه و ﻂیارش کیژولوکا

،فلتخم ثعاب عونت و یانغ ناهایگ ییوراد رد رسارس ناریا هدش تسا . موزل تاقیقحت همه

هبناج

و هرهب یرادرب حیحص زا نیا

،ناهایگ هب هژیو رد ینامز هک هدافتسا ناهج زا ناهایگ ییوراد رد عیانص

،ییوراد

،یشیارآ یتشادهب و

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

232

ییاذغ باتش رایسب ییلااب هتفرگ

،تسا مزلا و یرورض تسا . و بآ دوبمک هلاسم زین و دیوش ییوراد هایگ تیمها هب هجوت اب

رد یلاسکشخ رد تسا هدش یعس روشک

یکشخ شنت تارثا شهوژﭘ نیا و

دیسا کیلیسیلاس رب

سناسا دصرد ناهفصا پیتوکا ود رد

گ رارق یسررب دروم دیوش هایگ نیمارو و دری

.

شور و داوم اه

شیامزآ نیا هب

وص تر وتکاف ر یـ ل رد لاق ـ ب ط ـ ر ح کولب ماک ل صت ــ ا د یف رد هس کت ــ ر را ماما یللملا نیب هاگشناد یتاقیقحت هناخلگ رد

.تفرگ ماجنا )هر( نیوزق ینیمخ یاهرذب

دروم هدافتسا رد نیا شیامزآ زا تکرش ناکاﭘ رذب ناهفصا هیهت دیدرگ و کاخ تفاب

یشیامزآ دوب ینش یمول عون زا

. نیا زآ یام ش .دش ماجنا ود

)نیمارو و ناهفصا( دیوش پیتوکا لوا لماع ناونعب

هس ، حطس شنت

یرایبآ( یکشخ رد

دح تیفرظ

،هعرزم شنت میلام اب یرایبآ دح رد 3 / 2 تیفرظ هعرزم اب دیدش شنت و دح رد یرایبآ

3 / 1 تیفرظ

هعرزم رد یشیاز هلحرم )

مود لماع ناونعب و

راهچ تظلغ کیلیسیلاس ( دیسا

0 ، 100 ، 200 و 300 یلیم )رتیل رب مرگ ناونعب

لماع

موس دش هتفرگ رظن رد .

لبق زا رش عو امیت ر مک آ یب

، همه اهایگ ن وطب ر م ـ مظن رد ح ـ د یفرظ ـ ت زم ر ع ـ ه ا ی آ یب ـ ا یر دندش رد و

.دیدرگ لامعا هایگ دشر هرود نایاﭘ ات یرایبآ فلتخم یاهرامیت یشیاز هلحرم عورش رامیت

کیلیسیلاس ا

یس زین د دعب زا هظ ــ و ر

وج ان ــ ه گ ــ ل هایگ یوررب هزادنا و جارختسا هدیسر روذب زا هایگ نیا سناسا .دیدرگ لامعا یشاﭘ یرپسا تروص هب

دش یریگ .

تهج

هداد لیلحت و هیزجت رازفا مرن زا هدمآ تسد هب یاه

رازفا مرن زا اهرادومن میسرت یارب و SAS Excell

هسیاقم .دش هدافتسا

نیگنایم اه هنماد دنچ نومزآ شور اب .تفرگ تروص نکناد یا

ثحب و جیاتن رب ساسا جیاتن لودج هیزجت سنایراو لودج(

1

،) یکشخرثا پیتوکا و

زین و یکشخ و پیتوکا لباقتم رثا دصرد رب

سناسا رد حطس

لامتحا کی دصرد ینعم راد تسا هدوب .

رد میژر فلتخم یاه یرایبآ

، دصرد سناسا هایگ اب لامعا نازیم شیازفا شنت

شیازفا تفای .

جیاتن ناشن داد نیرتشیب هک رادقم

دصرد سناسا طوبرم هب رامیت یرایبآ دح رد 3 / 1 تیفرظ هعرزم دوب ه هک رد نیا رامیت

، رادقم

سناسا 008 / 0 دوب دصرد ه

نیرتمکو نآ نازیم

طوبرم هب رامیت یرایبآ رد تیفرظ دح هعرزم

دوب هک رد نیا رامیت م رادق نآ 002 / 0

دوب دصرد ا ه

س یتابیکرت ،نینچمه .ت میژر تحت نوردنلافافلآ و نورراک ،رتا لید و پیتوکا ود رد نوردنلافافلآ و ننومیل دننام

یاه

توافت یاراد یرایبآ فلتخم ینعم

هدوب یراد لودج( دنا

1 ینعم توافت داجیا بجوم یبآ مک شنت رد پیتوکا لباقتم رثا .) رد راد

سناسا تابیکرت فلتخم یاهرامیت هلمج زا دراوم همه ابیرقت رد هک سناسا زا یبیکرت .تسا هدیدرگ نوردنلافافلآ و ننومیل ،نورراک

ینعم فلاتخا لباقتم تارثا و کرت تسا هداد ناشن راد

تسا هتفرگ رارق ریثأت تحت تابیکرت ریاس زا شیب هک تسا هدوب ننومیل بی

لودج(

1 .)

جیاتن لباقتم تارثا اهرامیت

لودج(

2 نیرتشیب هک یروط هب تفای شیازفا سناسا دصرد نازیم یکشخ شنت شیازفا اب هک داد ناشن )

سناسا دصرد نازیم شیازفا ثعاب دیسا کیلیسیلاس زا هدافتسا مدع ،نینچمه .دوب دیدش شنت هب طوبرم سناسا دصرد نازیم دیدرگ .

،نیاربانب تسا یکشخ شنت زا دیوش لوصحم تیفیک شیازفا یارب ناوتیم لوصحم تیفیک و بآ فرصم نامدنار هک درک هداف

.دبای شیازفا مهاب ناماوت دصرد

سناسا اب هضرع بآ لباق هدافتسا هطبار ناشن سکع

،داد نیدب بیترت هک رد همه یاهمادنا یهایگ اب

شیازفا رادقم بآ رد سرتسد دصرد سناسا شهاک تفای ه و رد ییاهرامیت هک

تحت شنت یکشخ رارق هتفرگن دنا نیرتمک ، دصرد

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

233

سناسا هدهاشم دش ( ناراکمه و یبیلدنع . 1390

هک دندومن شرازگ دوخ تاعلاطم رد ) نیرتشیب

سناسا دصرد زا

یاه هناد یناهایگ

یم تسد هب دیآ

هک زا هلحرم یهدلگ ضرعم رد شنت

یکشخ دیدش رارق هتفرگ ا دن .

لودج 1 سناسا تابیكرت و نازیم سنایراو هیزجت

، ns

و*

لامتحا حطس رد ندوب راد ینعم ،ندوبراد ینعم مدع بیترت هب**

5 و % 1

%

لودج 2 دیوش هعلاطم دروم پیتوكا ود رد سناسا تایكرت نازیم و دصرد رب کیلیسیلاس دیسا رامیت و شنت فلتخم حوطس لباقتم رثا

تاعبرم نیگنایم

رییﻐت عبانم یدازآ هجرد

سناسا دصرد رتا لید

نووراك ننومیل

نووردنلاف افلآ

رارکت 0/ 00002** 2

0/ 0004**

0/ 0942**

0/ 0019^ns 0/ 0072**

پیتوکا 0/00004^** 1

0/ 00020 ^ns 0/ 00458 ^ns

0/ 0038**

0/ 0018**

یکشخ شنت 0/00004^** 2

0/ 0030**

0/ 0376*

0/ 0016 ^ns 0/ 00141**

کیلیسیلاس دیسا 3

0/0000002 ^ns 0/000102 ^ns

0/ 00514 ^**

0/ 0000622 ^ns 0/ 000008^ns

شنت پیتوکا 0/000004 ^** 2

0/000102^ns 0/ 00718^**

0/ 05828**

0/ 02886**

پیتوکا  دیسا کیلیسیلاس 3

0/0000001^ns 0/0000007^ns

0/0000236^ns 0/ 0000490^ns

0/ 000032 ^ns

شنتدیسا کیلیسیلاس 6

0/0000003^ns 0/00000576^ns

0/ 00088^ns 0/ 00256^**

0/ 00030^ns

شنتکیلیسیلاس پیتوکا 6

0/0000003^ns 0/00004132^**

0/ 00070^ns 0/ 00048^**

0 000010^ns

اطخ 0/00000028 45

0/00001027 0/ 00630

0/ 000116 0/ 00036

تارییﻐت بیرض 13/164 -

11/ 7673 11/ 0021

10/ 5269 10/ 0367

.تسا تافص نیب فلاتخا ندوب راد ینعم مدع ینعم هب هباشم فورح

عبانم

1 -

،یبیلدنع .ب 1388 هدکـشناد ،تـعارز یارـتکد هلاـسردودحم یراـیبا ﻂیارـش تـحت وـمن و دـشر لوـط رد ناریا دیوش سناسا بیکرت و نازیم تارییﻐت .

زیربت هاگشناد ،یزرواشک رامیت دصرد

سناسا رتا لید

نووراک ننومیل

نووردنلاف افلآ نووراکوردیه ید سنارت

دیسا زا هدافتسا مدع کیلیسیلاس

× لماك یرایبآ 0/ 004c

0/ 082b 0/ 946b

0/ 440b 0/ 176c

0/ 134c

دیسا زا هدافتسا مدع کیلیسیلاس

× میلام شنت 0/ 004b

0/ 056c 0/ 103b

0/ 560a 0/ 202b

0/ 142c

مدع دیسا زا هدافتسا

کیلیسیلاس ×

دیدش شنت 0/ 010a

0/ 032d 0/ 121a

0/ 302d 0/ 216b

0/ 222a

کیلیسیلاس دیسا زا هدافتسا

× لماك یرایبآ 0/ 004c

0/ 094a 0/ 904b

0/ 376c 0/ 396a

0/ 132c

کیلیسیلاس دیسا زا هدافتسا

× میلام شنت 0/ 004c

0/ 0826b 0/ 958b

0/ 454b 0/ 172c

0/ 162b

کیلیسیلاس دیسا زا هدافتسا

× دیدش شنت 0/ 004b

0/ 058c 0/ 104b

0/ 556a 0/ 226b

0/ 122c

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

234

2 -

،یبیلدنع ب . باتهز س،یساملس .،

یمساق ک،یناذعلگ .،

ج،ابص .،

1390 . تارییﻐت نازیم و بیکرت سناسا مادنا یاه فلتخم هایگ ییوراد دیوش تحت ﻂیارش

یرایبآ دودحم . هیرشن شناد یزرواشک و دیلوت

،رادیاﭘ دلج 21 هرامش 2

، 12 - 22 .

3 - مرک هداز

،س 1382 . یکشخ و داوم هرثوم رد ناهایگ ییوراد و رطعم . یکشخ و یلاسکشخ

،یزرواشک هرامش 7

، تاحفص 95 - 90 .

4- Bailer, J., Aichinger, T., Hackl, G., Hueber, D. and Dachler, K. 2001. Essential oil content and composition in commercially dill cultivars in comparison to caraway. Industrial Crops and Products 14:229–239.

5- Sharma, R. 2004. Agro-techniques of Medicinal Plants. Daya Publishing House, New Delhi, pp. 3-10.