و ناﺮﻳا رد اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا مﺎﻈﻧ ﺮﮕﻳد
ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ
ﺪﻴﺳ
ﻲﻧاﺪﻨﺧ مارﺪﭘ ∗
و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ
، آ هﺎﮕﺸﻧاد از ﻲﻣﻼﺳا د
، جﺮﻛ ﺪﺣاو
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ) 2
/ 8 / 1391 :ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ؛ 6
/ 12 / 91 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﺪﻨﭼﺮﻫ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا ياﺮﺑ ﻪﻴﻬﺗ و ﻦﻳوﺪﺗ بﺎﺑ مود
، ﺖﻤـﺴﻗ د مو زا بﺎـﺘﻛ مود ﺪـﻠﺟ لوا نآ
، ﻲـﻨﻌﻳ داﻮـﻣ 301 ﺎـﺗ
306
، داﻮﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ار يﺎﻨﺒﻣ سﺎﺒﺘﻗا راﺮﻗ هداد ﺪﻧا
؛ ﺎﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا
، ﺎﺑ ﺖﻓاﺮﻇ و ﺖﻗد ﻞﻤﻋ
،صﺎﺧ داﻮـﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ ﻲـﺳﺎﺒﺘﻗا ار
ﺎﺑ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﻲﻠﺻا قﻮﻘﺣ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا - ﻲﻨﻌﻳ ﻪﻘﻓ ﻪﻴﻣﺎﻣا - ﻖﻴﺒﻄﺗ هداد و رد ﺐﻟﺎﻗ داﻮﻣ درﻮﻣ هرﺎﺷا ﻪـﺑ ـﺷر ﻪﺘ ﺮـﻳﺮﺤﺗ هدروآرد ﺪـﻧا . ﺎـﺑ
نآ ﻪﻛ ناﻮﻨﻋ ﻞﺼﻓ لوا بﺎﺑ مود
» رد ﻲﺗﺎﻣاﺰﻟا ﻪﻛ نوﺪﺑ دادراﺮﻗ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻣ دﻮﺷ
«
، ﻪﺑ تﺎـﻴﻠﻛ صﺎـﺼﺘﺧا هداد هﺪـﺷ ﺖـﺳا ﺎـﻣا ﺪـﻳﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ دﺮﻛ ﻪﻛ ﺰﺟ هدﺎﻣ 306
، ﺞﻨﭘ هدﺎﻣ ﺮﮕﻳد
ًﺎﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﺗ ﺄ ﺲﻴﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ
» يﺎﻔﻳا اورﺎـﻧ
« و مﺎـﻜﺣا نآ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﺪـﻧا . رد ﻦﻴـﻤﻫ لﺎـﺣ
ﺖﻴﻤﻫا ﺮﮕﻧ ش ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ و ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ مﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺎﻴﻧد نﻮﭽﻤﻫ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻦﻣﺎﻛ ﻻ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ قﻮـﻘﺣ ،ﻪـﺴﻧاﺮﻓ بﺎـﺑ
ﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ و ﺺﺨﺸ ار
ﻪﺑ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻲﻗﻮﻘﺣ درﻮﻣ ﺚﺤﺑ ﺎﻣ صﺎﺼﺘﺧا هداﺪﻧ ،ﺖـﺳا تروﺮـﺿ شوﺎـﻛ قﻮـﻘﺣ رﻮـﺑﺰﻣ ار ﺶﻴـﺑ زا ﺶﻴـﭘ
رﺎﻜﺷآ ﻲﻣ دزﺎﺳ . رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻔﻳا يﺎ اورﺎﻧ رد قﻮﻘﺣ
،ناﺮﻳا ﻪﺴﻧاﺮﻓ و نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺖﺧادﺮﭘ .
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو
،ﺎﻔﻳا
،اورﺎﻧ ﻪﺒﺷ
،دادراﺮﻗ
،هﺎﺒﺘﺷا .دادﺮﺘﺳا
ﻦﻔﻠﺗ∗ :هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ 34401781 - 026
Email: Dr.khandani@gmail.com
ﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻤ - ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
هرود ،ﻢﻫد هرﺎﻤﺷ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ ،لوا 1392
تﺎﺤﻔﺻ 159 ـ 182
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻲﺘﻗو ﻲﺴﻛ ﻲﻟﺎﻣ ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ﻲﻣ ﺪﻫد
، ﻦﻳا ﻞﻤﻋ رد ود ﺮﻣا رﻮﻬﻇ دراد : 1.
ﻖﺒﻃ هدﺎﻣ 265 نﻮﻧﺎـﻗ
ﻲﻧﺪﻣ هرﺎﻣا يا ﺮﺑ مﺪﻋ عّﺮﺒﺗ رد ﺖﺧادﺮﭘ دﻮﺟو دراد ؛ 2 .
ًﻻﻮﺻا ﻦﻳا ﺖـﺧادﺮﭘ هرﺎـﻣا
يا ﺮـﺑ نﻮﻳﺪـﻣ
ندﻮﺑ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﺴﻴﻧ . ﺎﻣا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﺧﺮﺑ
،ﺮﮕﻳد هرﺎﻣا نﻮﻳﺪﻣ ندﻮﺑ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ زا ﻦـﻳا هدﺎـﻣ
طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻲﻣ دﻮﺷ
1. ﻪﺑ ﺮﻈﻧ
،هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﻲﺘﻗو ﻲﺴﻛ ﻲﻟﺎﻣ ار ،ﺖـﺧادﺮﭘ ناﻮـﻨﻋ ﺮـﻛذ نوﺪـﺑ ﻪـﺑ
يﺮـﮕﻳد
ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﺒﻠﻏ ﺮﺑ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪﻛ رد مﺎﻘﻣ يﺎﻔﻳا ﻦﻳد ﻦﻴﻨﭼ ﻛ هدﺮ ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻦـﻳا ﻒﻴـﺻﻮﺗ ﻲـﺘﻗو
ﻲـﺴﻛ
ار ﻲﻟﺎﻣ ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ رد ﻊﻗاو نﻮﻳﺪﻣ يو
،ﺖﺴﻴﻧ ﻖﺣ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺖـﺷاد نآ ﻪـﭼ ار ﻪـﻛ ﻪـﺑ
ﻖﺣﺎﻧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
،ﺖﺳا دﺮﺘﺴﻣ
؛ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻛ نوﺪﺑ دﻮﺟو ﻦﻳد يﺎـﻓو ﺪـﺼﻗ ﺎﺑ و ﻖﺑﺎﺳ
ﺪﻬﻋ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
، يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ ﻲﻣ2
ﺪﻨﻳﻮﮔ . ﺎﻔﻳا ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﺗ ﺄد ﻪﻳ و ﺖﺧادﺮﭘ ﺖﺳا و اورﺎﻧ ﻢﻫ ﻪـﺑ
يﺎﻨﻌﻣ نوﺪﺑ ﺐﺒﺳ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ و ﻦﻣ ﺮﻴﻏ ﻖﺣ .ا نﻮﻨﻛ ﺎﺑ ﺮﻛذ ﻦﻳا ﻪﻣﺪﻘﻣ هﺎـﺗﻮﻛ ياﺮـﺑ ، دورو ﻪـﺑ ﺚـﺤﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ﺖﺴﺨﻧ يﺎﻫ
ﻲﻠﺻا و ﻲﻋﺮﻓ و ﺲﭙﺳ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ ار نﺎﻴﺑ ﻢﻴﻫاﻮﺧ دﺮﻛ .
1 . فﺪﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ
رد ﻦﻳا ﺗ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺄ
ﺲﻴﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ ﺎﺑ شور ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ و ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺮـﺑ ﻮـﻘﺣ ق ود رﻮـﺸﻛ
ﻪﺴﻧاﺮﻓ و نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻪﻛ ﻲﻟوا رد سأر هداﻮﻧﺎﺧ مﺎﻈﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲـﻣور - ﻲـﻨﻣرژ و ﻲـﻣود ﻢـﻫ ﻮـﻀﻋ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻦﻣﺎﻛ ﻻ ﺖﺳا ، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﺷ و ﺎﺑ قﻮﻘﺣ ناﺮﻳا ﺰﻴﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺮﮔ ﺪـﻳد . ﻲﻬﻳﺪـﺑ
ﺖﺳا رد طﺎﺒﺗرا ترﻮﺻ ﺚﺤﺑ
ﺎﺑ ﻪﻘﻓ
،ﻪﻴﻣﺎﻣا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻬﻘﻓ ﺰﻴﻧ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﺻﻼﺧ نﺎﻴﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
2 . ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻲﻠﺻا :
2,1 . ﺎﻳآ ﺗ ﺄ ﺲﻴﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ ﻪﻛ رد داﻮﻣ 301 ﺎﺗ 305 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا ،هﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ
ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ زا ﻪﻘﻓ ﻪﻴﻣﺎﻣا ﺖﺳا ﺎﻳ قﻮﻘﺣ
؟ﻲﻳﺎﭘورا
1 . ياﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ هﺎﮔﺪﻳد يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ر . ك :
،يﺪﻴﻬﺷ 1381 : ص 22 - 25 .
2. Le paiement de l' indu ou Le Répétition de l'indu.
2,2 . ﻂﻳاﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ و نﺎﻜﻣا دادﺮﺘﺳا ﻪﭽﻧآ اورﺎﻧ ﺎﻔﻳا هﺪﺷ ﺖﺳا رد قﻮﻘﺣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ و
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻪﻧﻮﮕﭼ
؟ﺖﺳا
3 . ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻲﻋﺮﻓ
3,1 ﻢﻴﺴﻘﺗ هﻮﺤﻧ ﺎﻳآ . ﻣﺎﻛ ﻲﻳﺎﭘورا قﻮﻘﺣ رد اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا يﺪﻨﺑ
ﻲﺑ و ﻞ
؟ﺖﺳا ﺺﻘﻧ
3,2 . ﺎﻳآ
،هﺎﺒﺘﺷا ﻦﻛر ﻖﻘﺤﺗ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ رد مﺎﺴﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ نآ
؟ﺖﺳا
3,3 . نﺎﻴﻣ قﻮﻘﺣ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا و
ﻪﺴﻧاﺮﻓ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﭼ ﺖﻫﺎﺒﺷ و توﺎﻔﺗ ﻲﻳﺎﻫ دﻮﺟو
؟دراد 3,4 ﺎﻳآ. ﺎﺑ دﻮﺟو ﺖﻤﺴﻗ مود ﺎﻣ هد 265 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا يزﺎﻴﻧ ﻪـﺑ دﻮـﺟو هدﺎـﻣ 302 نﺎـﻤﻫ
نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺴﻫ ﺎﻳ
؟ﺮﻴﺧ
4 . ﻪﻴﺿﺮﻓ
تارﺮﻘﻣ ﺗ ﺄ ﺲﻴﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ رد نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ زا قﻮﻘﺣ ﻲﻳﺎﭘورا ﺎﻣا ﺖﺳا
مﺎﻜﺣا ﻲﻨﺘﺒﻣ دادﺮﺘﺳا ﺮﺑ
نآ ﺎﺑ ﻦﻳزاﻮﻣ ﻪﻘﻓ ﻪﻴﻣﺎﻣا ﻖﻴﻔﻠﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا .
نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ،ﻪـﺴﻧاﺮﻓ ﺗ ﺄ ﺲﻴـﺳ يﺎـﻔﻳا اورﺎـﻧ ار رد داﻮـﻣ 1376 ﺎـﺗ 1378 ﺖـﺤﺗ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺒـﺷ
ﺎﻫدادراﺮﻗ هدروآ1
ﺖﺳا . اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا رد
قﻮـﻘﺣ ﻦﻳوﺎـﻨﻋ ﺎـﺑ ،نﺎﺘـﺴﻠﮕﻧا ﻲﮕﺘﺧﺎـﺳ
قﻮـﻘﺣ ﻪﺑﺎـﺸﻣ
ﺮﻴﻈﻧ ﻪﺴﻧاﺮﻓ »
Undue payment «
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ حﺮﻃ
، رد ﻪﻜﻠﺑ هدﺮﺘـﺴﮔ ﺚﺣﺎﺒﻣ قﻮـﻘﺣ
دادﺮﺘـﺳا
2،
ﺖــﺤﺗ ود ناﻮــﻨﻋ لﻮــﭘ ﺖــﻓﺎﻳرد هﺪــﺷ
و3
هﺎﺒﺘــﺷا ﺲﻴــﺳﺄﺗ ﻦــﻳا ﻪــﺑ4
ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﻪــﺘﺧادﺮﭘ
Tettenborn, 2002: 69) (
رد.
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺮﺿﺎﺣ ﻪﺟرد
،ﺖﺴﺨﻧ ﻞـﺻا ﺮـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎـﻔﻳا ياورﺎـﻧ
،لﻮﭘ ﺖﺳا ﺎﻣا ﻪﺑ يﺎﻀﺘﻗا
،ﺚﺤﺑ ﻪﺑ يﺎﻔﻳا ياورﺎﻧ ﻦﻴﻋ لﻮﻘﻨﻣ ﺰﻴﻧ هرﺎﺷا ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ . ﻲﻬﻳﺪـﺑ ﺖـﺳا
1. Des Quasi Contrats.
2. The Law of Restitution.
3. Money Had and Received.
ﻪﺸﻳر ﻦﻳا يﻮﻋد رد قﻮﻘﺣ مور هدﻮﺑ ﻪﻛ رد نﺮﻗ ﻢﻫدزﻮﻧ رد قﻮﻘﺣ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا
؛ ﺮـﮔا ﻲـﻨﻌﻳ نﺎـﻫاﻮﺧ
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎﻳ ﺮﻴﻏ ﻣ
،ﻢﻴﻘﺘﺴ ﻲﻟﻮﭘ ار ﻪﺑ هﺪﻧاﻮﺧ ﺪﻫﺪﺑ ﻪﻛ ﻦﺘﺷاد و ﻚﻠﻤﺗ ﻦﻳا لﻮـﭘ ﻪـﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ و ﺮـﻴﻏ ﻞـﺑﺎﻗ ﻪـﻴﺟﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ هداد خر ﺖﺳا Samuels, 2001: 393) (
.
4. Mistake.
نﻮﭼ مﺎﺠﻧا رﺎﻛ ﺎﻳ ﻪﺋارا ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ﻪﻛ ﺐﺟﻮﻣ عﺎﻔﺘﻧا ﺖﻓﺎﻳرد هﺪﻨﻨﻛ هﺪﺷ ا ﺖﺳ ﻞﻳذ ، ﺲﻴﺳﺄﺗ
مﺎﻧ ﻪﺑ ﻲﻠﻘﺘﺴﻣ
» ﺎﻔﻴﺘﺳا زا رﺎﻛ ﺎﻳ ﻞﻤﻋ يﺮﮕﻳد
« راﺮﻗ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
، رد ﻦﻳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻪﺑ ﺪـﻫاﻮﺨﻧ
ﺪﺷ . ﻚﻨﻳا مﺎﺴﻗا ﺖﺧادﺮﭘ يﺎﻫ اورﺎﻧ رد رﺎﺘﻔﮔ ﺖﺴﺨﻧ و ﺲﭙﺳ تاﺪﻬﻌﺗ ﻲﺷﺎﻧ زا ﻧآ ﺎﻬ رد رﺎﺘﻔﮔ
،مود
درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ .
(ﻒﻟا اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا مﺎﺴﻗا
ﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ ن
، يﺎـﻨﺒﻣ ﻪـﺑ اورﺎـﻧ يﺎـﻔﻳا تﺎﻤﻴـﺴﻘﺗ ﺖﺧﺎﻨـﺷ مﺎﻘﻣ رد
ﻲﻌﻗاو مﺪﻋ و ﻲﻌﻗاو دﻮﺟو ﺖﺧادﺮﭘ ﻦﻳد (ﻲﺿﺮﻓ ﻪﻧ و)
هدﺮﻛ ﻪﺟﻮﺗ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ اورﺎـﻧ يﺎﻔﻳا و
هدﻮﻤﻧ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﺼﺨﺷ و ﻲﻨﻴﻋ ﻪﺘﺳد ود رد ار ورﺎـﻧ يﺎﻔﻳا هﺎﮕﻧآ و ﺪﻧا
ﻞـﻳذ ار يﻮﻧﺎـﺛ و ﻲﻳاﺪـﺘﺑا يا
يﺎﻔﻳا هدﺎﻬﻧ ﻲﻨﻴﻋ ﺪﻧا
)
Flour etAubert,1997, n.21: 22
ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ .(
ياورﺎـﻧ يﺎـﻔﻳا ﺮﻛذ نوﺪﺑ
يﻮﻧﺎــــﺛ و ﻲﻳاﺪــــﺘﺑا هدﺮــــﻛ هﺪﻨــــﺴﺑ ﻲــــﺼﺨﺷ و ﻲــــﻨﻴﻋ رﺎــــﻴﻌﻣ ﻪــــﺑ ًﺎﻓﺮــــﺻ
ﺪــــﻧا
) Buffelan-Lanore,Larribau-terneyre, 2010, n.1388-89: 459-60
ﺎﻣا.(
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪـﺳر
نآ زا ﺎـﺟ
ﻘﺗ ﻪﻛ ﺖﺴﺨﻧ يﺪﻨﺑ ﻢﻴﺴ ﻪـﺷﺪﺧ ار ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﻴﻌﻧﺎﻣ و ﺖﻴﻌﻣﺎﺟ ،
ﻲـﻣ راد دزﺎـﺳ ور ﻦـﻳا زا ، ﻦـﻳا رد
ياورﺎﻧ يﺎﻔﻳا ﻂﻘﻓ ،تﺎﻤﻴﺴﻘﺗ رد لﻼﺘﺧا زوﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ار ﻲـﺼﺨﺷ و ﻲـﻨﻴﻋ
و دﺮﻛ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياورﺎﻧ يﺎﻔﻳا زا
ﺖﻔﮔ ﻢﻴﻫاﻮﺨﻧ ﻦﺨﺳ يﻮﻧﺎﺛ و ﻲﻳاﺪﺘﺑا .
ﺖﺳا ﻲﻨﺘﻔﮔ رد ﻪـﻛ
رﺮﺑ درﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻤﻧ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻤﻴﺴﻘﺗ ﻦﻴﻨﭼ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ ﻲﺳ
.دﻮﺷ
1 . ﻲﻨﻴﻋ ياورﺎﻧ يﺎﻔﻳا
ورﺎﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﻋ ياورﺎﻧ يﺎﻔﻳا هدﺎـﻣ رد ،ﺖـﺳا فوﺮـﻌﻣ ﻢﻫ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يا
1376 نﻮﻧﺎـﻗ
:ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ حﺮﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ
»ﻛ ﻲﺴ ﻪﻛ ﻪﺑ هﺎﺒﺘﺷا ﺎﻳ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ يﺰﻴﭼ ار ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
رد ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ ﻖﺤﺘﺴﻣ نآ ﻲﻤﻧ ﺑ
،ﺪﺷﺎ ﻒﻠﻜﻣ ﻪﺑ دادﺮﺘﺳا نآ ﻪﺑ ﻲﺴﻛ ﺖﺳا ﻪﻛ لﺎﻣ ار ﻪﺑ ترﻮﺻ اورﺎـﻧ
زا يو ﺖﻓﺎﻳرد هدﺮﻛ ﺖﺳا
1«.
هدﺎﻣ 301 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا ﻢﻫ
ًﻼﻣﺎﻛ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻢﻜﺣ هدﺎﻣ 1376 مﻮﻗﺮﻣ
1. Art 1376:"Celui qui reçoit par errur ou sciemment ce qui ne lui est pas dû s’oblige à le restituer à celui qui il l’a indûment reçu".
ﺖﺳا و ﺪﻴﻌﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻛ زا نآ سﺎﺒﺘﻗا هﺪﺷ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻊﺿو ﻦﻳا ﻢﻜﺣ ﺰـﻴﻧ ﻦـﺷور ﺖـﺳا
، اﺮـﻳز
ﻢﻜﺣ ﻪﺑ قﺎﻘﺤﺘﺳا ﺖﻓﺎﻳرد هﺪﻨﻨﻛ ﺒﺴﻧ ﺖ ﻪـﺑ درﻮـﻣ ﺗ ﺄ ﻪـﻳد اورﺎـﻧ و ﻚـﻠﻤﺗ نآ
، ﻲـﻤﻜﺣ ﺎﻧ ﻪـﻧﻻدﺎﻋ و
ﻲﻘﻄﻨﻣﺮﻴﻏ ﺖﺳا
ﻪﻛ رد قﻮﻘﺣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ و مﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻫ هداﻮﻧﺎـﺧ نآ ﺮـﺑ سﺎـﺳا ﻪـﻳﺮﻈﻧ » اراد
نﺪﺷ نوﺪﺑ ﺖﻠﻋ
1« ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ قﻮﻘﺣ ﻲﺧﺮﺑ .ﺖﺳا
ﺪﻧراد هﺪﻴﻘﻋ يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻧاد ﺮﻫ
اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا هﺎﮔ
ﻲﻨﺘﺒﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ يﺪﻤﻋ و ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﺮﺑ
ﻲﻋﻮﻧ ﻧﺎﻣا ﺖ و ﺖﺳا ﻪﻳرﺎﻋ و
رد
،ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺖﺧادﺮﭘ ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻪﻛ ار ﻲﻟﺎﻣ دﺮﺘـﺴﻣ ﺖـﺳا هداد يﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ
ﺎـﻣا .ﺪـﻨﻛ ﻲﻣﺎـﮕﻨﻫ
ﻪـﻛ ﺚـﺤﺑ نﺎـﻜﻣا دادﺮﺘـﺳا لﺎـﻣ
ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ هﺪﺷ نﺎﻴﻣ
هﺪﻣآ ﺖﺳا
، دادﺮﺘﺳا ار ﻪﺑ ﻞﻴﻟد دﻮﺟو ﺖـّﻠﻋ ﻪـﻛ ﺎـﻧﺎﻤﻫ
ةدارا ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﺘﻨﻣ ﻪﺘﺴﻧاد و ﻣ ﻲ ﺪﻨﻳﻮﮔ : ﺖﺧادﺮﭘ ﺪﻳﺎﺑ
ًﺎﻤﺘﺣ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺮـﺑ دﻮـﺟو هﺎﺒﺘـﺷا
ﻲﻠﺒﻗ ﺪﺷﺎﺑ و تﺎﺒﺛا ﻦﻳا هﺎﺒﺘﺷا ﺰﻴﻧ ﺮﺑ هﺪﻬﻋ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳا . قﻮـﻘﺣ يارآ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا و نﺎـﻧاد
ﻪﻳور ﺎﻧ ﺮﻴﺴﻔﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻳﺎﻀﻗ هدﺎﻣ زا ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺖﺳرد
1376 ﺖﺳا مﻮﻗﺮﻣ
؛ ز ﻪـﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻫوﺮﮔ اﺮﻳ
هدﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ 1376
ﺖﺧادﺮﭘ هﺎﺒﺘﺷا ، هﺪﻨﻨﻛ
مزﻻ طﺮﺷ رد
ﻖﻘﺤﺗ ﺖـﺴﻴﻧ ﻲـﻨﻴﻋ ياورﺎـﻧ يﺎـﻔﻳا
2. رد
ﻲﻟﺎﺣ ﺖﺴﺨﻧ هوﺮﮔ فﻼﺧ ﺮﺑ مود هوﺮﮔ ﻪﻛ
، اورﺎـﻧ يﺎـﻔﻳا ﻖـﻘﺤﺗ مزﻻ طﺮـﺷ ار هﺎﺒﺘـﺷا بﺎـﻜﺗرا
ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد
) Flour, 1997: 23
هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ.(
،ًﻻوا: ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ دادﺮﺘﺳا درﻮﻣ ﺗ ﺄ ،ﻪـﻳد ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺮـﺑ ﻪـﻄﺑار
ﻲﻧﺎﻣا هدﻮﺑ ﺪﺷﺎﺑ
، ﺮﮕﻳد يزﺎﻴﻧ ﻪﺑ بﺎﻜﺗرا هﺎﺒﺘﺷا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ طﺮﺷ مزﻻ دادﺮﺘـﺳا ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ و اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا
ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺑ
؛ ﺖـﺳا هﺪـﺷ هداد يﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ ﻲﻧﺎـﻣا ﻪﻄﺑار ﻚﻳ ياﺮﺟا رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﻣ ،لﺎﺣ ﺮﻫ رد اﺮﻳز
نآ نوﺪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻴﻋﻮﺿﻮﻣ هﺎﺒﺘﺷا بﺎﻜﺗرا ﻪﻛ
، دﻮﺷ هﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ نآ ﻚﻟﺎﻣ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ
؛
ًﺎﻴﻧﺎﺛ
، هﺎﮔﺪﻳد
ﺷا بﺎﻜﺗرا موﺰﻟ رد مود هوﺮﮔ ،هﺎﺒﺘ
هدﺎﻣ قﻮﻄﻨﻣ زا ﺰﮔﺮﻫ 1376
ﻲﻤﻧ دﺎﻔﺘﺴﻣ دﻮﺷ
رﻮـﻃ نﺎـﻤﻫ ﻪﭼ ؛
ﻪﻛ ﺖـﺳا لﺎـﻣ ياورﺎـﻧ هﺪـﻧﺮﻴﮔ ﻪـﺑ ﺮﻇﺎـﻧ ،هﺎﺒﺘﺷا و ﺪﻤﻋ بﺎﻜﺗرا دراد ﺖﺣاﺮﺻ هدﺎﻣ ترﺎﺒﻋ ﻪـﻧ ،
ﺖﺧادﺮﭘ ﻨﻛ ﺖﺧادﺮﭘ صﻮﺼﺧ رد رﻮﺑﺰﻣ هدﺎﻣ و هﺪﻨ هﺪﻨﻨﻛ
، أ ار لﺎﻣ يو ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا زا ﻢﻋ
ًاﺪﻤﻋ ﻪـﺑ
1. L’enrichissement Sans Cause.
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ نﺪﺷ اراد نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﺖﻠﻋ نوﺪﺑ نﺪﺷ اراد هﺪﻴﻣﺎﻧ
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣﺮﻴﻏ و ﻲﻨﻤـﺿ رﻮﻃ ﻪﺑ ،
هدﺎﻣ رد 318 بﻮﺼﻣ ترﺎﺠﺗ نﻮﻧﺎﻗ 1311
مﺎﻧ ﺖﺤﺗ ﻼﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ـﺷ ﻊﻗاو شﺮﻳﺬﭘ درﻮﻣ ﺖﻬﺟ ﻲـﻬﻘﻓ يﺎـﻨﺒﻣ .ﺖـﺳا هﺪ
رﻮﻛﺬﻣ هﺪﻋﺎﻗ
» ﻞﻃﺎﺑ ﻪﺑ لﺎﻣ ﻞﻛأ ﻊﻨﻣ «
.ﺖﺳا
2.
ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ، ﻲﻣ ر ﻪﺑ ناﻮﺗ أ ﻞﻳروآ مود ي 1993
ﻴﻫ ﺌ اﺮﻓ رﻮﺸﻛ ناﻮﻳد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖ ارآ قﺎـﻔﺗا ﻪﺑ ﺎﻀﻋا ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻪﺴﻧ
ﺖﺧادﺮﭘ هﺎﺒﺘﺷا ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﺪﻧ اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا دادﺮﺘﺳا طﺮﺷ ار هﺪﻨﻨﻛ
) .(Buffelan, 2010: 461
هﺎﺒﺘﺷا يور زا ﺎﻳ ﺪﺷﺎﺑ هداد هﺪﻧﺮﻴﮔ وﺮـﺿ ﻪـﺑ نآ ﻢـﻜﺣ فاﺮـﺼﻧا ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ؛
ﺎﻔﻳا هﺎﺒﺘـﺷا تر ،هﺪـﻨﻨﻛ
نﻮﻧﺎﻗ ﺢﻳﺮﺼﺗ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ هﺎﮔﺪـﻳد ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ .ﺖﺳا ﻪﻴﻟﺎﻘﻣ و ﻪﻴﻟﺎﺣ ﻦﺋاﺮﻗ ﺎﻳ راﺬﮔ
مود هوﺮـﮔ
ﻲﻨﺒﻣ ﺮﺑ موﺰﻟ هﺎﺒﺘﺷا هﺪﻨﻨﻛﺎﻔﻳا رد ﺖـﺳا ﻪـﺘﺧادﺮﭘ يﺮـﮕﻳد ﻪﺑ يﺰﻴﭼ ،رﺎﻴﺘﺧا و ﺪﻤﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ يا ﻪـﻳور
ﻲﻳﺎﻀﻗ فﺮﻃ ﻢﻫ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧاراد
اد در . رد ﻚﻳ
،هﺪﻧوﺮﭘ عﻮﺿﻮﻣ يﻮﻋد ترﺎﺒﻋ دﻮـﺑ زا شوﺮـﻓ ﻚـﻳ
ﻪﻌﻄﻗ ﻦﻴﻣز . رد ﻦﻳا ﺪﻘﻋ ﻚﻳ طﺮﺷ ﻲﻘﻴﻠﻌﺗ ﻲـﻨﺒﻣ1
ﺮـﺑ ﺖـﺧادﺮﭘ ،ﻦـﻤﺛ
ﺶﻴـﭘ زا ﺪـﻋﻮﻣ ﺺﺨـﺸﻣ
هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ هﺪﺷ دﻮﺑ . ﻦﻴﻓﺮﻃ راﺮﻗ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻛ يﺮﺘﺸﻣ ﻲﺘﻤﺴﻗ زا ﻦﻤﺛ ﻪﻠﻴﺳو ار ﺪﻨﭼ
هﺮﻘﻓ تاﺮﺑ
دزادﺮﭙﺑ و ﻲﻘﺑﺎﻣ ﺰﻴﻧ ﺲﭘ زا ﺪﻋﻮﻣ ﻦﻴﻌﻣ و طوﺮﺸﻣ ﺮﭘ ﺖﺧاد دﻮﺷ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﻳﺎﻋر ﺐﻧﺎﺟ طﺎـﻴﺘﺣا
و بﺎﻨﺘﺟا زا نﻼﻄﺑ ﻊﻴﺑ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ مﺪﻋ ياﺮﺟا طﺮﺷ
،ﺖﺧادﺮﭘ راﺪﻳﺮﺧ
ﻲﻐﻠﺒﻣ نوﺰﻓا ﺮﺑ ﻦﻤﺛ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ
ﻪﺑ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﺖﺧادﺮﭘ دﺮﻛ . ﺎﺑ اﺮﻓ نﺪﻴﺳر ﺪﻴﺳرﺮﺳ تاﺮﺑ ﺎﻫ و لﻮﺻو هﻮﺟو
،ﺎﻬﻧآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪـﺷ نﺎـﻨﭼ
ﻪﻛ هﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻲﻐﻟﺎﺒﻣ ﺶﻴﺑ زا راﺪﻘﻣ قﺎﻘﺤﺘﺳا ﺶﻳﻮﺧ ) ﻦﻤﺛ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ( ﺖـﻓﺎﻳرد هدﻮـﻤﻧ دﻮـﺑ . رد ﻦـﻳا
ﻪﻴﻀﻗ زا ﻲﻓﺮﻃ ﻢﻠﺴﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ راﺪﻳﺮﺧ ﺐﻜﺗﺮﻣ هﺎﺒﺘﺷا هﺪﺸﻧ دﻮﺑ
؛ اﺮﻳز
ًاﺪﻤﻋ ﻎﻠﺒﻣ ﻪﻓﺎﺿا يا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
دﻮﺑ ﺎﻣا زا فﺮﻃ ﺮﮕﻳد
، ﺎﺑ ﺪﺼﻗ
ًﻼﻣﺎﻛ دازآ ﺰﻴﻧ ﻦﻳا رﺎﻛ ار هداﺪﻧ مﺎﺠﻧا دﻮﺑ
؛ اﺮﻳز ﺾﺤﻣ طﺎﻴﺘﺣا و رد
ﻪﺠﻴﺘﻧ راﺮﻄﺿا و بﺎﻨﺘﺟا زا نﻼﻄﺑ
،ﻊﻴﺑ ﻪﺑ ﻴﻨﭼ ﻦ يرﺎﻛ ﻦﺗ هداد دﻮﺑ . ﺎـﺑ دﻮـﺟو ﻦـﻳا ، ﻪﺒﻌـﺷ مﻮـﺳ
ﻲﻧﺪﻣ ناﻮﻳد رﻮﺸﻛ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ر يأ خرﻮﻣ 19 سرﺎﻣ 1986 ﻪﺑ ﺖﻠﻋ مﺪﻋ بﺎـﻜﺗرا ،هﺎﺒﺘـﺷا
دادﺮﺘﺳا ﻎﻠﺒﻣ ﻲﻓﺎﺿا ار ﻪﻧ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ
، ﻪـﻜﻠﺑ ﻪـﺑ هدﺎـﻣ ﺐـﺟﻮﻣ 1235
ﻪـﻛ ﻲﻧﺪـﻣ نﻮﻧﺎـﻗ
ﻲﻣ :ﺪﻳﻮﮔ » رد ﺮﻫ ﻲﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺟو ﻚﻳ ﻦﻳد ضوﺮﻔﻣ ﺖﺳا . ﺮﮔا ﻲﺴﻛ ﻪﺑ يﺮﮕﻳد يﺰـﻴﭼ ﺖـﺧادﺮﭘ
1. La Condition Suspensive.
ﺑ داﻮﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻠﻌﺗ طﺮﺷ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎ 1181
و 1182 ﺐـﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻴﻨﭼ ،هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ
ﻖﻠﻌﻣ يدادراﺮﻗ ﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا ،نآ ﻪﺛدﺎﺣ ﺎﻳ ﻲﻤﺘﺣﺮﻴﻏ ﻲﺗآ ﻪﻌﻗاو ﻚﻳ ﺮﺑ
يا ﺖﺳا دادراﺮـﻗ ﻦﻴﻓﺮﻃ زﻮﻨﻫ ﺎﻣا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻫﺎﺟ نآ ﻖﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،عﻮﻗو ﻒﺻو ﺎﺑ ر
ﺚـﺤﺑ درﻮـﻣ هﺪـﻧوﺮﭘ ﻊﻴﺑ ﻦﻤﺿ طﺮﺷ ﺪﺳ عﻮـﻧ زا ،
هدﺎﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻘﻴﻠﻌﺗ طﺮﺷ 1181
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﻦﻤﺛ ﺖﺧادﺮﭘ ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﻌﻣ و ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻣز و ﺪﻋﻮﻣ ،دادراﺮﻗ رد نﻮﭼ ؛ﺪﺷﺎﺒﻧ
دﻮﺑ هﺪﺷ
، طﺮﺷ ،ﺚﻴﺣ ﻦﻳا زا هدﺎﻣ عﻮﺿﻮﻣ طوﺮﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا رﻮﺑﺰﻣ
1176 مﺪـﻋ ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ نﻮﻧﺎـﻗ نﺎﻤﻫ عﻮـﻗو
ﻖﻠﻌﻣ ﻪﺛدﺎﺣ قﻮﻄﻨﻣ ﺐﺴﺣ ﻪﻴﻠﻋ هدﺎﻣ
1176
،ﻖﻴﻠﻌﺗ تارﺮﻘﻣ وﺮﻤﻠﻗ رد ،طﺮـﺷ ﻖـﻘﺤﺗ مﺪـﻋ ترﻮﺻ رد طﺮﺷ لاوز رد
ا .دراد ﺖﺣاﺮﺻ رﺮﻘﻣ ﺖﻠﻬﻣ فﺮﻇ ﻖﻠﻌﻣ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺪﻋﻮﻣ ﺮﻛذ ﺎﻣ
ﻲﻤﻧ ﺮﺛا زا ار ﻖﻴﻠﻌﺗ ،ﻪﻴﻠﻋ دزاﺪـﻧا
يﺪـﻋﻮﻣ ﺮـﮔا ﻲـﻟو
ﻧﺎﻣز ﻂﻘﻓ طﺮﺷ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺸﻧ ﺮﻛذ طﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﻲﻣ ﻞﺋاز ﻲ
ﻖـﻠﻌﻣ دﻮـﺷ مﻮﻠﻌﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ ـﻗاو هﺎـﮕﭽﻴﻫ ﻪـﻴﻠﻋ
هﺪـﺸﻧ ﻊ
.ﺖﺳا
ﺪﻨﻛ
، نوﺪﺑ نآ ﻪﻛ نﻮﻳﺪﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻖﺤﺘﺴﻣ دادﺮﺘﺳا نآ ﺖﺳا . دادﺮﺘﺳا رد صﻮـﺼﺧ تاﺪـﻬﻌﺗ
ﻲـﻌﻴﺒﻃ
ﻪﻛ زا يور رﺎﻴﺘﺧا ﺎﻔﻳا هﺪﺷ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻨﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺖﺴﻴﻧ
1«،
زﺎﺠﻣ ﺖﺴﻧاد
) Buffelan, 2010: 461 .(
2 . ﻲﺼﺨﺷ ياورﺎﻧ يﺎﻔﻳا
ﻪﺟو مﺎﻧ يراﺬﮔ يﺎﻔﻳا ياورﺎﻧ
،ﻲﺼﺨﺷ موﺰﻟ
بﺎﻜﺗرا ا هﺎﺒﺘﺷ زا يﻮﺳ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺖـﺳا ﻪـﻛ
رﺎﻴﻌﻣ زاﺮﺣا نآ ﺰﻴﻧ هﺎﺒﺘﺷا ﻲﺼﺨﺷ ﺖﺳا
، ﻪﻧ و ﻲﻋﻮﻧ ﺪﻨﺘﺴﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ نآ ﻢﻫ هدﺎﻣ 1377 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪـﻣ
ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﻣ :ﺪﻳﻮﮔ
» هﺎﮔﺮﻫ ﻲﺴﻛ ﻪﺑ
،هﺎﺒﺘﺷا دﻮﺧ ار نﻮﻳﺪﻣ ﺑ دراﺪﻨﭙ و ﻲﻨﻳد ار ﺎﻔﻳا
،ﺪﻨﻛ ﻪـﻴﻠﻋ
ﻦﻳاد ﻖﺣ دادﺮﺘﺳا ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺷاد . ﺎﺑ دﻮﺟو
،ﻦﻳا رد ﻮﺻ ﻲﺗر ﻪﻛ ﻦـﻳاد رد ﻪـﺠﻴﺘﻧ ،ﺖـﺧادﺮﭘ ناﻮـﻨﻋ
ﻦﻳاد ندﻮﺑ دﻮﺧ ار ا ﻪﺑ ﻲـﻌﻗاو نﻮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻖﺣ يﺎﻨﺜﺘﺳ زا
ﺖـﺳد هداد ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻖـﺣ دادﺮﺘـﺳا
فﻮﺻﻮﻣ دﻮﺟو ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺖﺷاد
2«.
هدﺎﻣ 302 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ناﺮﻳا ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ :
» ﺮﮔا ﻲﺴﻛ ًﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ﻪﻛ
دﻮﺧ ار نﻮﻳﺪﻣ ﻲﻣ ﺖﺴﻧاد نآ ﻦﻳد ار ﺗ ﺄ ﻪﻳد
،ﺪﻨﻛ ﻖﺣ دراد زا ﻲﺴﻛ ﻪﻛ نآ ار نوﺪﺑ ﻖﺣ ﺬﺧا هدﺮـﻛ
ﺖﺳا دادﺮﺘﺳا ﺪﻳﺎﻤﻧ
«،
ﺖﺳرد ﻪﺑﺎﺸﻣ فاﺮﮔارﺎﭘ لوا
هدﺎﻣ 1377 ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﺖﺳا . ﻪـﺑ ﻦﺨـﺳ ﺮـﮕﻳد رد ،
ﺖﺧادﺮﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا هﺪﻧﺮﻴﮔ ﺺﺨﺷ ﻪﺑ ﻪﻧ ﺎﻣا ﺖﺳا نﻮﻳﺪﻣ ًﺎﻌﻗاو هﺪﻨﻨﻛ
، ﺎـﻳ ﺚـﻟﺎﺛ ﺺﺨـﺷ ﻪـﺑ ﻪﻜﻠﺑ
هﺪﻧﺮﻴﮔ زا ﺮﻴﻏ ﻲﺴﻛ
، ﻲﻣ ار نآ هﺎﺒﺘﺷا ﻪﺑ ﺎﻣا دزادﺮﭘ
) Buffelan, 2010: 461
.(
نﻮﻨﻛا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺷاد ﻪﻛ نﺎﻴﻣ هﺎﺒﺘﺷا و
3ﻞﻬﺟ توﺎـﻔﺗ ﺖـﺳا . ﺺﺨـﺷ ﻞـﻫﺎﺟ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺑ
عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻳ ﻢﻜﺣ ﺪﻗﺎﻓ رﻮﺼﺗ ) ﻞﻬﺟ يرﻮﺼﺗ ( و ﻖﻳﺪﺼﺗ ) ﻞﻬﺟ ﻲﻘﻳﺪﺼﺗ ( ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﭻﻴﻫ ﻚﻳ
زا ﻟﺎﺣ ﺖ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ
،ﻦﻴﻘﻳ ،ﻦـﻇ ﻚـﺷ و ﻢـﻫو رد درﻮـﻣ يو قاﺪـﺼﻣ دراﺪـﻧ
4. ﺎـﻣا ﺺﺨـﺷ
هﺎﺒﺘﺷا
،هﺪﻨﻨﻛ رﻮﺼﺗ و ﻖﻳﺪﺼﺗ ﻲﻨﻌﻳ ، ﻪﻣزﻻ لﻮﺼﺣ ﻢﻠﻋ ار دراد ﺎـﻣا ﻢـﻠﻋ يو ﺎـﺑ ﺖـﻴﻌﻗاو قﺎـﺒﻄﻧا
دراﺪﻧ و ﺖﺳردﺎﻧ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر هﺎﺒﺘﺷا ﺺﺨﺷ ﺖـﺧادﺮﭘ هﺪـﻨﻨﻛ رد ﻦـﻳا ،ﺖـﻟﺎﺣ ﻲـﺷﺎﻧ زا
1. Art.1235 ": Tout payement suppose une dette: ce qui a payé sans être dû, est sujet à répétition. La répétition n’est pas admis à légard des obligations naturelles qui ont été volontairement acquittés ".
2. Art 1377:" Lorsqu’une personne qui, par errur, se croyait débitrice, a acquitté une dette,elle a le droit de répitition, contre le créancier.Néanmoins, ce droit cesse dans le cas où le créancier a supprimé son titre par suite du paiement, sauf le recours de celui qui a payé contre le véritable débiteur".
3. Ignorance.
4 . ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻬﺟ مﺎﺴﻗا زا ﻚﺷ و ﻢﻫو ،ﻖﻄﻨﻣ يﺎﻤﻠﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
، ﻢﻠﻋ مﺎﺴﻗا زا ﻪﻧ
،ﺮﻔﻈﻣ) 1400 : 19 .(
هﺎﺒﺘﺷا رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳد هﺪﺷﺎﻔﻳا ﺖﺳا و ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ
،ﺮﺘﻬﺑ ﻪﻬﺒﺷ ﻪﻴﻗاﺪﺼﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ زا مﺎﺴﻗا ﻪﻬﺒـﺷ
ﻪﻴﻋﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا
؛ ﻲﻨﻌﻳ ﺪﻳدﺮﺗ ﺮﭘ ﺖﺧاد هﺪﻨﻨﻛ رد ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪـﻛ ﺎـﻳآ ﻦـﻳا ﻦـﻳد صﺎـﺧ مزﻻ ﻪـﻳدﺎﺘﻟا
ﺖﺴﻫ ﺎﻳ ﺮﻴﺧ
؛ ﻪﺑ ﺮﻫ لﺎﺣ
، ﺮﺑ سﺎﺳا ود هدﺎﻣ 1377 و 302 قﻮﻓ ﺮﻛﺬﻟا و ﻲﻠﻋ ﻢـﻏر دﻮـﺟو ﻦـﺴﺣ
،ﺖﻴﻧ تﺎﺒﺛا هﺎﺒﺘﺷا زا يﻮﺳ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ طﺮﺷ مزﻻ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد يﻮﻋد دادﺮﺘﺳا ؛ﺖـﺳا اﺮـﭼ ﻪـﻛ
ﻞﺻا » ﻦﺴﺣ ﺖﻴﻧ
« رد ﺎﺠﻨﻳا ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺖﺧادﺮﭘ ﺪﻨﻨﻛ ه ﻲﻤﻧ ﺪﻳآ
، ﻲﻨﻌﻳ نﺎﻫاﻮﺧ ﺪﻳﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﺪـﻨﻛ ﻪـﻛ ﺎـﺑ
دﻮﺟو ﻦﺴﺣ
،ﺖﻴﻧ ﺐﻜﺗﺮﻣ ﺰﻴﻧ هﺎﺒﺘﺷا هﺪﺷ
ﺖﺳا .
ﺎﺑ ًﻻﻮﺻا ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ رد ﻲﻣ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ هﺎﺒﺘﺷا دﻮﺟو
رد ﺎـﺗ دﺮﻛ ﻚﻤﻛ نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﺑ ناﻮﺗ
دادﺮﺘﺳا يﻮﻋد ﺖﺧادﺮﭘ ﺮﮔا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .دﻮﺷ ﻖﻓﻮﻣ ،
ﺖـﻓﺎﻳرد ﻖﺤﺘـﺴﻣ ،هﺪـﻧﺮﻴﮔ ﻪﻜﻨﻳا رﻮﺼﺗ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﺗ درﻮﻣ ﺄ دزادﺮﭙﺑ وا ﻪﺑ ار ﻲﻟﻮﭘ ،ﺖﺳا ﻪﻳد
؛ رد ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ ﺮـﮔا ﺮـﻣا ﺖـﻴﻌﻗاو زا ﻪـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ دﻮـﺑ هﺎـﮔآ
ﻲﻤﻧ ﻲﻟﻮﭘ ﻦﻴﻨﭼ ﺖﺧادﺮﭘ حﺮﻃ ار ﻲﺘﺧادﺮﭘ ﻎﻠﺒﻣ ﺖﺧادﺮﭘزﺎﺑ و ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ياﻮﻋد ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻫاﻮﺧ ،ﺪﺷ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﻣﺎﻗا و
Cheshire, 1991: 654)
؛(
ﺮـﻴﺧ ﺎـﻳ ﺪـﺷﺎﺑ هدﺎـﺘﻓا هﺎﺒﺘـﺷا ﻪﺑ ﻢﻫ لﻮﭘ هﺪﻧﺮﻴﮔ هاﻮﺧ
، ﺎـﻳ
ﺧادﺮﭘ ﺖ ﻪـﻧ ﺎـﻳ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺧاﺪﻧا هﺎﺒﺘﺷا ﻪﺑ ار هﺪﻨﻨﻛ
) Tettenborn, Op.Cit, n.3-19: 78-79
ﺮـﮔا ﻲـﺘﺣ .(
رﺎﺒﺟا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﺖﺧادﺮﭘ و ﺪﺷﺎﺒﻧ رﺎﻛ رد ﻢﻫ ﻲﻫﺎﺒﺘﺷا مﺎﺠﻧا
زﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ ﻢﻫ
ﺮﺑ ناﻮﺗ يﺎـﻨﺒﻣ
ﺖﻓﺎﻳرد لﻮﭘ ﻲﻗﻮﻘﺣ دﺮﺘﺴﻣ ار ﻲﺘﺧادﺮﭘ ﻎﻠﺒﻣ ،هﺪﺷ
دﺮﻛ
) (Samuels, 2001; 392
.
ترﻮﺻ رد نﺎـﻫاﻮﺧ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ ار طﺮﺷ ﺶﺷ لﻮﺼﺣ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ ،لﻮﭘ ﺖﺧادﺮﭘ
رد
ﻲﻣ يروﺮﺿ ﻲﺘﺧادﺮﭘ لﻮﭘ دادﺮﺘﺳا .ﺪﻧاد
1 ﺪﺷﺎﺑ لﺎﺣ نﺎﻣز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺎﺒﺘﺷا - :
ﺶﻴـﭘ و هﺪـﻨﻳآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺎﺒﺘﺷا ﺎﻧ ﻲـﻨﻴﺑ
ﺖـﺳرد ﻪـﻴﺗآ
1، ﻪـﺑ
ﺖﺧادﺮﭘ داد ﺪﻫاﻮﺨﻧ دادﺮﺘﺳا ﻖﺣ هﺪﻨﻨﻛ
؛ هﺪﻨﻳآ تﻻﺎﻤﺘﺣا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ اﺮﻳز
، يﺰﻴﭼ ﻲـﺴﻛ ﻪﺑ
ﻲﻣ
،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ار ﻦﻳا ﻚﺴﻳر ﻊﻗاو رد ﺪﻫد ﺎﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ،دﻮﺸﻧ شﺪﻳﺎﻋ يﺰﻴﭼ
دﻮﺟو رد ﻦﻳا
،يدراﻮﻣ ﺎﻔﻳا ﻪﺑ هﺪﻨﻳآ تارﺎﻈﺘﻧا ﻖﻘﺤﺗ مﺪﻋ يﺎـﻔﻳا يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ﻪﻧ ﺎﻣا داد ﺪﻫاﻮﺧ دادﺮﺘﺳا ﻖﺣ ،هﺪﻨﻨﻛ
اورﺎﻧ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ ﺗ ﺶﻴﭘﺎﺸﻴﭘ ار ﻦﻤﺛ ،ﻲﻳﻻﺎﻛ ﺪﻳﺮﺧ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ (ﻒﻟا)
ﺄ ﻲﻣ ﻪﻳد ﺎـﺗ ﺪﻨﻛ هﺪـﻨﻳآ رد ﻊـﻴﺒﻣ
ﻢﻴﻠﺴﺗ يو ﭻﻴﻫ ﻊﻳﺎﺑ ﺎﻣا دﻮﺷ ﻲﻤﻧ ﻢﻴﻠﺴﺗ ار نآ هﺎﮔ
ﻛ ﻲﻣ (ﻒﻟا) ،هﺎﮔﺪﻳد ﻚﻳ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ .ﺪﻨ ﻪـﻧ ﺪـﻧاﻮﺗ
1. Misprediction.
اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ
، سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ
ضﻮﻋ ﻖﻘﺤﺗ مﺪﻋ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ يوﺎﻋد زا ﻪﻛ1
ﻪـﻳﺮﻈﻧ اراد
،ﺖﺳا ﻪﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ نﺪﺷ دﺮﺘﺴﻣ ار ﻲﺘﺧادﺮﭘ ﻦﻤﺛ
ﺪـﻨﻛ
) Tettenborn, 2002, n.3-3: 69-70
ﻪـﺘﺒﻟا.(
ﺮـﻈﻧ
ﺮﮕﻳد نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺠﻨﻳا ) ﻒﻟا ( ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻢﻫ ﺮـﺑ يﺎـﻨﺒﻣ » ناﺪـﻘﻓ ضﻮـﻋ يدادراﺮـﻗ
« و ﻢـﻫ » لﻮـﭘ
ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﺷ
« ﻦﻤﺛ ﻲﺘﺧادﺮﭘ ار ﺲﭘ دﺮﻴﮕﺑ
) Samuels, 2001: 393 .(
2 هﺎﺒﺘﺷا - ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ2
ﻪﻧ ﻲﻤﻜﺣ : هﺪﻋﺎﻗ ﻲﻠﻛ و درﻮﻣ شﺮﻳﺬﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ قﻮﻘﺣ نﺎﻧاد ﻲـﺴﻴﻠﮕﻧا
ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪﻛ لﻮﭘ ادﺮﭘ ﺖﺧ هﺪﺷ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ هﺎﺒﺘﺷا ﻲﻤﻜﺣ ﻲﻠﻋ لﻮﺻﻻا ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ و دادﺮﺘﺳا ﺖـﺴﻴﻧ .
ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻳﺎﻫ ار زا ﺶﻳاﺮﮔ ﻪﺑ نﺎﻜﻣا دادﺮﺘﺳا رد ﻪﺠﻴﺘﻧ هﺎﺒﺘﺷا ﻲﻤﻜﺣ ﻲـﻣ ناﻮـﺗ ﺖـﻓﺎﻳ ﻪـﻛ ﺮـﺜﻛا
تﺎﻀﻗ ﺲﻠﺠﻣ ﺎﻫدﺮﻟ ) و ﻂﻘﻓ ﺎﺑ ﺮﻈﻧ ﻒﻟﺎﺨﻣ ود ﻲﺿﺎﻗ ( ﺎﺑ ﻒﺻو هﺎﺒﺘﺷا ﻲﻤﻜﺣ ﻪﻛ ﻲـﺷﺎﻧ زا ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﺪﻋاﻮﻗ ﻲﻗﻮﻘﺣ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺎﻐﻟا تارﺮﻘﻣ ﻖﺑﺎﺳ هدﻮﺑ
،ﺖﺳا يﻮﻋد دادﺮﺘﺳا ار ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺖﺳا
3. هﺎﺒﺘـﺷا
ﻲﻤﻜﺣ مﻮﻬﻔﻣ دوﺪﺤﻣ و ﻖﻳدﺎﺼﻣ يدوﺪﻌﻣ دراد
؛ زا ﻪﻠﻤﺟ تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا
،ﻲﻤﻜﺣ هﺎﺒﺘﺷا رد دﻮـﺟو ﺎـﻳ
ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻢﻜﺣ نﻮﻧﺎﻗ ﺎﻳ ﻲﺘﺣ ياﺮﺟا نﻮﻧﺎﻗ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣﺎﻧ ﺎﺑ
عﻮﺿﻮﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺖـﺳا . ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﺖـﺧادﺮﭘ
ﻲــﻐﻠﺒﻣ رد ﻪــﺠﻴﺘﻧ هﺪــﻳدﺎﻧ ﻦﺘﻓﺮــﮔ ﻮﻧﺎــﻗ ن
،بﻮــﺼﻣ هﺎﺒﺘــﺷا
ﻲــﻤﻜﺣ داﺪــﻤﻠﻗ
ﻲــﻣ دﻮــﺷ
) (Tettenborn,2002:73
ﻪﻘﻓ رد .
ﻪﻴﻣﺎﻣا و ﻪﺑ ﻊـﺒﺗ نآ قﻮـﻘﺣ ناﺮـﻳا ﻪﻬﺒـﺷ ﻪـﻴﻤﻜﺣ لدﺎـﻌﻣ هﺎﺒﺘـﺷا
1 ﻪﻳﺮﻈﻧ . مﺪﻋ ﻖﻘﺤﺗ ضﻮﻋ ) Failure of Consideration (؛
ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻜﻳ زا ﻦﻴﻓﺮﻃ دادراﺮﻗ رد يازا ﻲﺿﻮﻋ ﻪـﻛ ﻪـﺑ
فﺮﻃ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺳا ﺖ ﻲﺿﻮﻌﻣ ار
ًﻼﻛ ﺎﻳ
ًﺎﺋﺰﺟ ﻪﺑ ﻪﻄﻴﺣ لﻮﺻو رد ﻲﻤﻧ دروآ . 2. Mistake of fact.
3. Kleinwort Benson Ltd v Lincoln CC (1999)→
- نﺎﻫاﻮﺧ ﻚﻧﺎﺑ هﺪﻧوﺮﭘ ﻦﻳا رد (Westdeutscheland Bank)
خﺮـﻧ ﺎﺑ ار ﻲﻐﻟﺎﺒﻣ ،پآﻮﺳ دادراﺮﻗ هﺮﻘﻓ ﻚﻳ ﺖﺤﺗ
هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﺺﺨﺸﻣ هﺮﻬﺑ Islington London Borough Council
دﻮﺑ ﻲﻠﺤﻣ يارﻮﺷ ﻚﻳ ﻪﻛ
، .دﻮـﺑ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ
ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻂﺳﻮﺗ يﺮﮕﻳد هﺪﻧوﺮﭘ رد ًاﺪﻌﺑ ﻪﻛ
هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ياراد دادراﺮـﻗ دﺎـﻘﻌﻧا دﻮﺑ هﺪﺷ ذﺎﺨﺗا ﺎﻫدﺮﻟ ﺲﻠﺠﻣ
ﻲﻠﺤﻣ تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻂﺳﻮﺗ
، .ﺪﺷ مﻼﻋا ﻞﻃﺎﺑ ،هﺪﻧاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ يرﺎﻛ ﻦﻴﻨﭼ مﺎﺠﻧا ﺖﻴﺣﻼﺻ ناﺪﻘﻓ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﺮﻟ ﺲﻠﺠﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻳا ﺮﺑاﺮﺑ رد نﻮﻧﺎـﻗ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺧادﺮﭘ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻟوا .ﺖﺳا هﺪﺷ ذﺎﺨﺗا توﺎﻔﺘﻣ ﻊﺿﻮﻣ ﻪﺳ ﺎﻫد
(ﻢﻴﻤﺼﺗ) نﻮﻧﺎﻗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻚﻨﻳا ﻪﻛ ﻖﺑﺎﺳ (ﻲﻗﻮﻘﺣ هﺪﻋﺎﻗ) ﻧ هﺎﺒﺘـﺷا ﻖﻘﺤﺗ ﺐﺒﺳ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﺣﻻ
ﺖـﺴﻴ هوﺮـﮔ .
قﻮﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ مود ﻲﻣور هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻧاد
- ﻪﺘﺴﻧاد ﺢﻴﺤﺻ ار ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻳا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻣرژ ﺎﻣا
ار دادﺮﺘـﺳا يﺎﻨﺒﻣ
ا ﻪﻛ ﻲﻣ ﺢﻴﺤﺻﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻜﺣ هﺎﺒﺘﺷ ﺪﻧاد
؛ ار ﻢﻴﻤـﺼﺗ ،مﻮﺳ هوﺮﮔ .دﻮﺑ هﺪﺸﻧ هﺎﺒﺘﺷا ﺐﻜﻧﺮﻣ ﻚﻧﺎﺑ ،هوﺮﮔ ﻦﻳا ﺪﻳد زا اﺮﻳز
ﺘﺳا رد ﻢﻫ ﻲﻣ ﺢﻴﺤﺻ دادﺮﺘﺳا يﺎﻨﺒﻣ ﻢﻫ و لﻻﺪ ﺪﻧاد
؛ ﻲـﻠﺤﻣ تﺎـﻣﺎﻘﻣ ﻪـﻛ هﺮـﻬﺑ ﺬـﺧا دادراﺮﻗ نﻼﻄﺑ زا ﻚﻧﺎﺑ ﺮﮔا اﺮﻳز
ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺪﻗﺎﻓ نآ
ﻮﺑ هدﺮﻛ ﺪﻘﻌﻨﻣ ار ﺮﺒﺧ ﺪﻧد
ﺖﺷاد
، ﻮﭘ ﺰﮔﺮﻫ ﻲﻤﻧ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻟ ك.ر ﺐـﻟﺎﻄﻣ ﻞﻴـﺼﻔﺗ ياﺮﺑ .ﺖﺧادﺮﭘ
:
Burrows,2004:14-17 .
ﻲﻤﻜﺣ و ﻲﺷﺎﻧ زا ﺪﻳدﺮﺗ و لﺎﻤﺟا رد دﻮﺧ ﻢﻜﺣ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻠﻛ ﺖﺳا
؛ ﻞﺜﻣ نآ ﻪﻛ ﻢﻴﻧاﺪﻧ ﺪﻘﻋ ﻪـﻤﻴﺑ
زا ﺮﻈﻧ ﻲﻋﺮﺷ لﻼﺣ و ﺰﻳﺎﺟ ﺖﺳا ﺎﻳ ماﺮﺣ و ﻞﻃﺎﺑ )
،يﺪﻤﺤﻣ 1387
: 305 - 306 .(
رد ﺮـﺑاﺮﺑ ﻢـﺴﻗ
،ﺮﻴﺧا ﻪﻬﺒﺷ ﻪﻴﻋﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا
ﻪﻛ رد نآ ﻢﻜﺣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﺷور ﺖﺳا ﺎﻣا عﻮﺿﻮﻣ ﻪـﺑ ﺖـﻬﺟ ﻲـﺻﺎﺧ
درﻮﻣ ﺪﻳدﺮﺗ ﺖﺳا
؛ زا ﻪﻠﻤﺟ مﺎﺴﻗا ﻪﻬﺒﺷ
،ﻪﻴﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻬﺒـﺷ
ﻪـﻴﻣﻮﻬﻔﻣ ﺖـﺳا و نآ ﻲـﺘﻗو ﺖـﺳا ﻪـﻛ
مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ عﻮﺿﻮﻣ مﻮﻠﻌﻣ و ﻦﺷور ﺪﺷﺎﺒﻧ )
،ﻲﻳﻻو 1383 : 200 ( هدﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ 365
نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ـﻛ ﻪ
رﺮﻘﻣ ﻲﻣ دراد :
» ﻊﻴﺑ ﺪﺳﺎﻓ يﺮﺛا رد ﻚﻴﻠﻤﺗ و ﻚﻠﻤﺗ دراﺪﻧ
« و نآ هﺎﮔ ﻢﻴﻧاﺪﻧ ﻪﻛ ﻊﻴﺑ ﺪﺳﺎﻓ ﻪﺑ ﻪﭼ ﻲﻌﻴﺑ
قﻼﻃا ﻲﻣ ؟دﻮﺷ رد قﻮﻘﺣ
،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رﻮﺼﺗ
ﺖﺳردﺎﻧ ﺎﻳ هﺪﻳدﺎﻧ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﻖـﺣ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ ﺎـﻳ قﻮـﻘﺣ
ﻲﺻﻮﺼﺧ
،صﺎﺨﺷا ﻲﺘﺣ
ﺮﮔا ﻲﺷﺎﻧ زا ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻂﻠﻏ ﻢـﻜﺣ نﻮﻧﺎـﻗ ،ﺪـﺷﺎﺑ هﺎﺒﺘـﺷا ﻲﻋﻮـﺿﻮﻣ ﻲـﻘﻠﺗ
ﻲﻣ دﻮﺷ . د ر يﻮﻋد
) 1867 ( Cooper v Phibbs
،نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺮﻴﮕﻴﻫﺎﻣ ﻲﻫﺎﻣ
نﻮﻤﻟﺎﺳ رد ﺪـﻨﻟﺮﻳا
ار نوﺪﺑ عﻼﻃا زا ﻪﻜﻨﻳا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رﻮﻛﺬﻣ ﺶﻴﭘ ﺮﺗ ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻘﻋ ﺢﻠﺻ ﻪﺑ دﻮﺧ يو راﺬﮔاو هﺪﺷ
دﻮﺑ
، زا نﺎﮔﺪﻧاﻮﺧ هرﺎﺟا
دﺮﻛ . ﺲﻠﺠﻣ ﺎﻫدﺮﻟ ﻪﺑ ﻦﻳا لﻻﺪﺘﺳا ﻪﻛ نﻮﭼ نﺎﮔﺪﻧاﻮﺧ ﻪـﺑ
رﻮـﻈﻨﻣ لﺎـﻤﻛ
عﺎﻔﺘﻧا ﺎﻫاﻮﺧ ن
، ﻎﻟﺎﺒﻣ ﻲﺘﻔﮕﻨﻫ ار فﺮﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺮﻴﮕﻴﻫﺎﻣ درﻮﻣ
هرﺎﺟا هدﺮﻛ ،ﺪـﻧدﻮﺑ ﻲﻠﻳﺎـﻤﺗ
ﻪﺑ ﻞﻃﺎﺑ ﻦﺘﺴﻧاد دادراﺮﻗ هرﺎﺟا ﺖﺷاﺪﻧ . ﺎﺑ ا دﻮﺟو ﻦـﻳ ، ﻦﻤـﺿ ﻢـﻜﺣ ﻪـﺑ ماﺰـﻟا روآ ندﻮـﺒﻧ دادراﺮـﻗ
،هرﺎﺟا هﺎﺒﺘﺷا نﺎﻫاﻮﺧ ار ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻲﻘﻠﺗ
و ياﺮﺑ ﺮﺟﺄﺘﺴﻣ ﻖﺣ دادﺮﺘﺳا لﺎﻣ هرﺎﺟﻻا ﻞﺋﺎﻗ ﺪـﺷ . ﻦـﻳا
لﻻﺪﺘﺳا ﺲﻠﺠﻣ ﺎﻫدﺮﻟ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ
؛ﺖﺳا ﻪﭼ زا ﻚﻳ ﻮﺳ دادراﺮﻗ ار ﻞﻃﺎﺑ ﻪﺘﺴﻧاﺪﻧ و زا
يﻮﺳ ﺮﮕﻳد
، نآ ار ماﺰﻟا روآ ﻪﺘﺧﺎﻨﺸﻧ ﺖﺳا
؛ اﺮﻳز ﻲﺘﻗو دادراﺮﻗ ﻲﺤﻴﺤﺻ رد رﺎـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ ﺪـﻳﺎﺑ اﺮـﺟا
دﻮﺷ
، ﺮﮕﻣ نآ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ زوﺮﺑ ثداﻮﺣ ﻲﺟرﺎﺧ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ اﺮﺟا دﻮﺷ .
روآدﺎﻳ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﻣ
ﻢﻳﻮﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ قﻮﻘﺣ
نﺎﻧاد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ، لﻮﭘ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﺷ ﺮـﺑ يﺎـﻨﺒﻣ
هﺎﺒﺘﺷا ﻲﻤﻜﺣ ﻞﺑﺎﻗ دادﺮﺘﺳا هدﻮﺒﻧ و يﺎﻨﺒﻣ نآ ﺰﻴﻧ عﻮﻤﺴﻣ ندﻮﺒﻧ يﺎﻋدا ﻞﻬﺟ ﻪﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺳا
1.
ﺪﻳﺎﺑ دوﺰﻓا ًﺎـﻤﺘﺣ ،هﺎﺒﺘـﺷا ﻪـﻛ دراﺪـﻧ ﻲﺗروﺮـﺿ ،ﻲـﺴﻴﻠﮕﻧا تﺎﻀﻗ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ رﺎﻬﻇا فﻼﺧ ﺮﺑ
ﻲﺳﺎﺳا دراﺪﻧ ﻲﻧاراﺪﻓﺮﻃ هﺪﻴﻘﻋ ﻦﻳا هزوﺮﻣا .ﺪﺷﺎﺑ2
. زا ور ﻦﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا نﺎﻴﻣ ﻞﻴﺼﻔﺗ و ﻚﻴﻜﻔﺗ
1. Ignorantia Juris Haud.
2. Fundamental Mistake.
ﺒﺘﺷا ﻦﻳا ﺎﻫدادراﺮﻗ قﻮﻘﺣ هزﻮﺣ رد ﻲﺳﺎﺳا هﺎ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ
:
» ﺒﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻫﺎﺒﺘﺷا ﻖـﻓاﻮﺗ لﻮـﺼﺣ مﺪـﻋ ﺐ
ﺪﻘﻋ ﻦﻴﻓﺮﻃ نﺎﻴﻣ دﻮﺷ
.«
ﻢﻬﻣ ترﺎﺒﻋ نآ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻦﻳﺮﺗ ا
و ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ ،ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ فﺮﻃ ﺺﺨﺷ رد هﺎﺒﺘﺷا :زا ﺪﻧ رد هﺎﺒﺘـﺷا
يﻮﻋد نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ .ﺖﺳا هدﻮﻬﻴﺑ يرﺎﻛ هﺎﺒﺘﺷا :
ًﻻوا
، هﺎﺒﺘﺷا دﻮﺟو
؛
ًﺎﻴﻧﺎﺛ
، ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد ﺖﺧادﺮﭘ
ﺪﻨﻛ تﺎﺒﺛا ار هﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳا
) (Tettenborn, 2011, n.3-11: 75
.
3 را زا ﻲﺷﺎﻧ ًﺎﻣوﺰﻟ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ هﺎﺒﺘﺷا - ماﺰﻟا و ﺢﻴﺤﺻ دادراﺮﻗ ﻚﻳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗ
روآ ﺪﺷﺎﺑ : ﺮﻛذ ﻦﻳا
ﻪﺘﻜﻧ ﺖﻴﻤﻫا ناواﺮﻓ دراد . تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ﻲﺑﺎـﻜﺗرا
ﻪـﻛ رد عﻮـﻗو ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻚـﻳ
،دادراﺮـﻗ دﻮـﺟو نآ ار
ﻪﺷﺪﺧ ﻲﻣ راد ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﺮﺗدوﺪﺤﻣ و
ﺮﺘﻤﻛ زا ﻲﺗﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻪـﻛ ﻪـﺑ ﺎﻔﻳا هﺪـﻨﻨﻛ ﻪﺒﺘـﺸﻣ ﻖـﺣ
دادﺮﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﻨﻫد
) Tettenborn, 2011, n.3-17:77
.(
يﻮﻋد رد
BaylisvBishop of London(1913)
ﻚﻳ نوﺪـﺑ و نﻮﻧﺎـﻗ ﻢﻜﺣ ﻪﺑ ﻪﻋرﺰﻣ ﺪﺋاﻮﻋ ﻢﻫد
ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻲﻣ ﺎﺴﻴﻠﻛ جرﺎﺨﻣ فﺮﺻ ،دادراﺮﻗ ﺪﻘﻋ ،رﺮـﻘﻣ ﻲﻤﻬـﺳ ﺮـﺑ ﻪﻓﺎـﺿا ،هﺎﺒﺘﺷا ﻪﺑ نﺎﻫاﻮﺧ ﺎﻣا ؛ﺪﺷ
ﻪﺑ هﺎﮔداد .دﻮﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺪﻨﻟ ﻒﻘﺳا ﻪﺑ ﻲﻐﻟﺎﺒﻣ ﻪﻓﺎـﺿا ﻎـﻠﺒﻣ دادﺮﺘﺳا و نﺎﻫاﻮﺧ ﻊﻔﻧ
ﺖـﺧادﺮﭘ هﺪـﺷ
رأ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .داد ي ا ﻪﻛ دراﺪﻧ ﻲﻣوﺰﻟ
ﺖﺧادﺮﭘ نﺎﻴﻣ ﻪﻄﺑار رد هﺎﺒﺘﺷ ﺪـﻫد خر هﺪـﻧﺮﻴﮔ و هﺪﻨﻨﻛ
ﻪـﻜﻠﺑ ،
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺺﺨﺷ
ﺐﻜﺗﺮﻣ ﺚﻟﺎﺛ هﺎﺒﺘﺷا
هﺪـﻧوﺮﭘ نﺎـﻫاﻮﺧ عﻮﺒﺘﻣ ﻚﻧﺎﺑ ،يﻮﻋد ﻚﻳ رد .دﻮﺷ
، ﻪـﺑ
ردﺎـﺻ نﺎﮔﺪـﻧاﻮﺧ ﻪـﺟو رد ار نآ (بﺎﺴﺣ ﺐﺣﺎﺻ) يﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ار ﻲﻜﭼ ﻪﺟو هﺎﺒﺘﺷا ﮔداد .دﻮﺑ هداد ﺖﺧادﺮﭘ مﺪﻋ رﻮﺘﺳد ًاﺪﻌﺑ ﻲﻟو هدﺮﻛ ر هﺎ
نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ داد يأ ﻲﻣ ﺎﻫ
ﻚـﭼ ﻪـﺟو ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻼﻣ .ﺪﻨﻨﻛ دادﺮﺘﺳا ار ﻲﻣ ﻪﻈﺣ
هﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ نﺎﻴﻣ هﺎﺒﺘﺷا ﻪﻛ دﻮﺷ هﺪـﻧراد و (بﺎـﺴﺣ ﺐﺣﺎـﺻ) ﻚـﭼ
ﻚﭼ ﺖﺳا هداﺪﻧ خر (نﺎﮔﺪﻧاﻮﺧ)
، ﺖـﺳا هﺪـﺷ هﺎﺒﺘـﺷا ﺐﻜﺗﺮﻣ ﺚﻟﺎﺛ ﺺﺨﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺒﺒﺳ هﺎﺒﺘﺷا ،هﺎﺒﺘﺷا
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﺰﻴﻧ1
دﻮﺷ
) (Virgo, 1999: 151-152
ﺮﺘـﺸﻴﺑ رد ﺎـﻣا.
يوﺎـﻋد
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻢﻛﺎﺤﻣ رد ﻪﺣوﺮﻄﻣ هﺪﻳد
و ﺖـﺳا طﺎـﺒﺗرا رد دادراﺮـﻗ ﻚـﻳ ﺎﺑ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ هﺎﺒﺘﺷا ﻪﻛ هﺪﺷ
ﻦﻳا ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻛ لﺎﺣ نآ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﻴﻨﭼ
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﻪـﻛ ار ﻲـﻐﻠﺒﻣ ﺖـﺧادﺮﭘزﺎﺑ ﺪـﻧاﻮﺘﺑ نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ
ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ،ﺖﺳا ﺪﻨﻛ
هﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ار ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻣ يو ﻪﺑ ار ﻲﻘﺣ نﺎﻨﭼ
ﻪﻛ ﺪﻫد
،ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪﺑ مزﻻ .ﺪﻧاﺪﺑ ﻞﻃﺎﺑ اﺪﺘﺑا زا ار دادراﺮﻗ ﺎﻬﻨﺗ
و ﻲـﺿاﺮﺗ ﻦﺘـﻓر ﻦﻴـﺑ زا ﺐﺒﺳ ﻲﻫﺎﺒﺘﺷا
نﻼﻄﺑ ﻲﻣ دادراﺮﻗ ﻪﻴﻟوا .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺳﺎﺳا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺪﻘﻋ ﻦﻤﺿ طوﺮﺷ )
Treitel, 2003: 297-304 .(
1. Causative Mistake.
4 ﺎﻔﻳا ﻞﻬﺟ - ﺗ موﺰﻟ مﺪﻋ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺄ
ﻪﻳد : رد ترﻮﺻ ﻢﻠﻋ ﺖـﺧادﺮﭘ هﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﺑ مﺪـﻋ موﺰـﻟ ﺗ ﺄ ،ﻪـﻳد
مﺎﻧ هدﺮﺑ ﻲﻘﺣ ﻪﺑ ا دادﺮﺘﺳ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺖﺷاد . ﺮﮔا ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ ﺖـﻴﻌﻗاو ﺮـﻣا ﻲﻫﺎـﮔآ ﻪﺘـﺷاﺪﻧ و رد
ﻦﻴﻋ لﺎﺣ ﺐﻜﺗﺮﻣ ﻞﻬﺳ يرﺎﮕﻧا ﺰﻴﻧ هﺪﺸﻧ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ًاﺪﻌﺑ ﻢﻠﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ رد ﻦﻳا
ترﻮﺻ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
،ﻊﻗاو ﻢﻟﺎﻋ ضﺮﻓ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻦﻴﻨﭼ طﺎﺒﻨﺘﺳا دﺮـﻛ ﻪـﻛ ﻲﻫﺎـﺗﻮﻛ و
ﻞﻬﺳ يرﺎﮕﻧا ﺖـﺧادﺮﭘ ﻛ ،هﺪـﻨﻨ ﺐـﺟﻮﻣ ﻲـﻣ دﻮـﺷ ﻪـﻛ يو ﺪـﻧاﻮﺘﻧ ﻪـﺑ هﺎﺒﺘـﺷا دﻮـﺧ دﺎﻨﺘـﺳا ﺪـﻳﺎﻤﻧ
) Cheshire, 1991: 685
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ.(
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ نآ ﻪﭼ ﻢﻴﺘﻔﮔ
، ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر ﻪـﻛ ﺖـﺧادﺮﭘ ياورﺎـﻧ
يﺪﻤﻋ و يرﺎﻴﺘﺧا ﻪﺑ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﻛ رد قﻮﻘﺣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻴﺑ هﺪﺷ
،ﺖﺳا رد قﻮﻘﺣ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﺖﻴﻋﻮﺿﻮﻣ
دراﺪﻧ
؛ اﺮﭼ ﻪﻛ آ ﻲﻫﺎﮔ زا ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﻳ ﻢﻟﺎﻋ ضﺮﻓ نﺪﺷ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺑ نآ
، ﻪـﺑ ﻪـﻟﺰﻨﻣ يﺎـﻔﻳا يرﺎـﻴﺘﺧا
،
ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ و يرﺎﻋ زا هﺎﺒﺘﺷا ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺑ .
5 ﺪﻳﺎﺑ هﺎﺒﺘﺷا - ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﭼ
ﺪـﻧاﺪﺑ ﺖـﺧادﺮﭘ لﻮﺌـﺴﻣ ار دﻮﺧ ﻊﻗاو رد هﺪﻨﻨﻛ :
ﺶـﺳﺮﭘ
ﻲﻠﺻا ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﻳآ ﻊﻗاو ﺮﻣا ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻳا رﻮﺼﺗ ار رد ﺺﺨﺷ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺎـﻘﻟا ﺪـﻨﻛ ﻪـﻛ ًﺎـﻧﻮﻧﺎﻗ
ﻒﻇﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺧادﺮﭘ هدﻮﺑ ﺎﻳ ﻪﻜﻨﻳا فﺮﺻ ﻦﺘـﺷاد ﺪـﺼﻗ ﻪـﺒﻫ ) ﺶـﺸﺨﺑ ( ﺰـﻴﻧ ياﺮـﺑ دادﺮﺘـﺳا لﺎـﻣ
،ﻲﻤﻴﻠﺴﺗ ﺖﻳﺎﻔﻛ ﻲﻣ
؟ﺪﻨﻛ
،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺮﮔا
» ﻒﻟا
« ﺮﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا رﻮﺼﺗ ﻪـﻛ » ب
« ﻦﺘـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﺎـﺑ
ﻪﻠﻴﺳو
،رﺎﻛ راﺮﻤﺘﺳا و ﻪﻣادا ياﺮﺑ رد
لﺎﺣ هرﺎﭘ مﺎﺠﻧا يا
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲـﻤﻠﻋ
ﺖـﺳا
، ﻲﻐﻟﺎـﺒﻣ ار ﻪـﺑ وا
،دزادﺮﭙﺑ ﺎﻳآ ﺲﭘ زا فﻮﻗو ﺮﺑ هﺎﺒﺘﺷا دﻮﺧ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻎﻠﺒﻣ ﻲﺘﺧادﺮﭘ ار دﺮﺘﺴﻣ
؟ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﺦـﺳﺎﭘ ار
رد ﻦﻳا هرﺎﺑ ﻲﺿﺎﻗ لﻮﻣاﺮﺑ رد لﺎﺳ 1856 هداد ﺖﺳا
» : ياﺮﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ
، ﻖـﺣ دادﺮﺘـﺳا
ﻎﻠﺒﻣ ﻲﺘﺧادﺮﭘ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﻚﻳ رﻮﺼﺗ هﺎﺒﺘﺷا ار ﻢﻴﻫﺪﺑ :
ًﻻوا
، ﻦﻳا هﺎﺒﺘﺷا ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺑ
ﺪﺷﺎ
؛
ًﺎﻴﻧﺎﺛ
، ﻦﻳا
ار ﺮﻣا رد ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺎﻘﻟا ﺪﻨﻛ ﻪﻛ يو مﺰﻠﻣ و ﻒـﻠﻜﻣ ﻪـﺑ ﺖـﺧادﺮﭘ ﺖـﺳا
. ﺎـﻣا ﺮـﮔا هﺎﺒﺘـﺷا ﻪـﺑ
ﻲﺗرﻮﺻ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﺎﺑ بﺎﻜﺗرا
،نآ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﺐﻏار ﻪﺑ ﺖﺧادﺮﭘ ﻲﻋﺮﺒﺗ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﮕﻳد ﻖﺣ دادﺮﺘـﺳا
ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺖﺷاد
«
) Cheshire, 1991: 685
ﻪﺘﺒﻟا.(
ﻦﻳا ﺮﻈﻧ ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳا
.
6 لﻮﭘ - ﭘ ﻲﺘﺧادﺮ ﺪﻳﺎﺒﻧ
ًﺎﻌﻗاو مزﻻ ﻪﻳدﺄﺘﻟا ﺪﺷﺎﺑ : ﺮﮔا لﻮـﭘ ﻲـﺘﺧادﺮﭘ ًﺎـﻌﻗاو
و ًﺎـﻧﻮﻧﺎﻗ مزﻻ ﻪـﻳدﺄﺘﻟا
،ﺪﺷﺎﺑ رد ﻦﻳا ترﻮﺻ ﺖﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ
، ﻖﺣ دادﺮﺘﺳا و ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ﺖـﺧادﺮﭘزﺎﺑ ار
دراﺪـﻧ
؛ ﻲـﺘﺣ ﺮـﮔا رد
ﺮﻫﺎﻇ ياراد ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻘﺣ ﺪﺷﺎﺑ
1.
زا عﻮﻤﺠﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺶﻴﭘ ﻪﺘﻔﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ مﺎﺴﻗا يﺎﻔﻳا اورﺎﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﺳد ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖ ﺪﻳآ ﻪﻛ يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﻪﺑ رﺎﻛ اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا مﺎﺴﻗا ندﺮﻛ ﺢﻘﻨﻣ ياﺮﺑ ﻪﺘﻓر
، ﻲﻟﺎﺧ زا ﻲﺘﺳﺎﻛ هدﻮـﺒﻧ و قﻮـﻘﺣ نﺎـﻧاد يﻮـﺴﻧاﺮﻓ
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺪﻧا ﺎﻬﻧآ ار ﺖﺤﺗ ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﻊﻣﺎﺟ و ﻊﻧﺎﻣ ﻢﻫ دﺮﮔ ﻪﭼ و ﺪﻧروآ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺎﺴﺑ
اورﺎـﻧ يﺎﻔﻳا يﺪﻨﺑ
،
يﺮﻣا ،ﻲﺼﺨﺷ و ﻲﻨﻴﻋ ﻪﺑ ﺮﻴﻏ و ﻲﮕﺘﺧﺎﺳ
يروﺮﺿ ﺪﺷﺎﺑ قﻮﻘﺣ . نﺎﻧاد ﻢﻴـﺴﻘﺗ ًاﺮﻫﺎـﻇ ﺰـﻴﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
هﺪﻳﺪﻧ يروﺮﺿ ار اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا ندﺮﻛ .ﺪﻧا
(ب اورﺎﻧ يﺎﻔﻳا رﺎﺛآ
ﺎﻫاﻮﺧ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻪﻴﻠﻋ ار دﻮﺧ يﻮﻋد ﺪﻳﺎﺑ ن
رد ﺮـﻴﺧا ﺺﺨﺷ .ﺪﻨﻛ ﻪﻣﺎﻗا و حﺮﻃ لﺎﻣ
،لﺎﻣ ﻞﺻا در ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ يدراﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد .ﺪﻨﻛ دﺮﺘﺴﻣ ﺰﻴﻧ ار نآ ﻊﻓﺎﻨﻣ
، ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ
ﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻪﻨﻳﺰﻫ فﺮﺻ ﻞﻤﺤﺘﻣ لﺎﻣ ﻆﻔﺣ ياﺮ ﺎﻔﻳا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻲﻳﺎﻫ
ﺎـﻬﻧآ ناﺮـﺒﺟ ﻪـﺑ ﻒﻠﻜﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ا ﺖﻤﺴﻗ رد .ﺖﺳ ﺎﻫ
نآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ود ﺖﺤﺗ يﺪﻌﺑ ي ﻲﻣ ﺎﻫ
.ﻢﻳزادﺮﭘ
1 . هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ :
ﻟ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ نآ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﻦﻴﻋ در موﺰ ﺖﺴﻴﻧ ﺪﻳدﺮﺗ درﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﺎﻣا ﻟﺎﺣ ﺪﻳﺎﺑ ﺖ ﻲﻳﺎـﻫ ﺮـﻈﻧ رد ار
ﺎﻳ هﺪﺷ ﻒﻠﺗ لﺎﻣ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ لﺎﻘﺘﻧا يﺮﮕﻳد ﻪﺑ
ﺲﭘ تروﺮـﺿ دراﻮـﻣ ﻦـﻳا ﻪﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ
.دراد
1 1. . لﺎﻣ ﻦﻴﻋ در
رﻮﻈﻨﻣ زا لﺎﻣ رد ﻦﻳا ﺎﺟ ﻲﻐﻠﺒﻣ لﻮﭘ ﺎﻳ يﺰﻴﭼ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪـﺑ ﻖﺣﺎـﻧ زا نﺎـﻫاﻮﺧ ﺖـﻓﺎﻳرد
هﺪـﺷ
ﺖﺳا . رد درﻮﻣ لﻮﭘ ﻞﻜﺸﻣ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﺑ ﻢﺸﭼ ﻲﻤﻧ درﻮﺧ و ﺎﻬﻨﺗ ﺴﻣ ﺌ
،ﻪﻠ ـﺴﻣ ﻪﻠﺌ ﻊﻓﺎـﻨﻣ و هﺮـﻬﺑ لﻮـﭘ
1.
رد قﻮﻘﺣ تﻻﺎﻳا هﺪﺤﺘﻣ ﺰـﻴﻧ ياﻮـﻋد Partipilo v Hallman
حﺮـﻄﻣ هﺪـﺷ ﺖـﺳا ﻪـﻛ رد نآ مﺎـﻤﺗ ﺮـﺻﺎﻨﻋ و
،بﺎﺒﺳا هﮋﻳو ﻪﺑ ﺞﻨﭘ طﺮﺷ زا ﺶﺷ طﺮﺷ قﻮﻓ رد نآ ﺮﻛذ هﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺳا . دﻮﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ
: Clarckson, Kenneth,
W., Cross, Frank, B. Miller, Roger Lorey, Jentz, Gaylord, A., West's Business Law, 6th ed, West publ,2000, U.S.A.: 222-3
