اﻟﻬﻨﺪ آزاد ﺑﻠﮕﺮاﻣﯽ اي از ﻏﺰﻻن ﻣﻌﺮّﻓﯽ و ﻣﻘﺎﺑﻠﮥ ﻧﺴﺨﻪ ( ﻫﺎ

(1)

١

ﻪﺨﺴﻧ ﮥﻠﺑﺎﻘﻣ و ﯽﻓّﺮﻌﻣ نﻻﺰﻏ زا يا

ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ ﺪﻨﻬﻟا

) ﻂﺒﺿ ﮥﺋارا هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ نآ ﺢﺻا يﺎﻫ

(

ﺪﯾﺪﺟ باﺪﻧا يدﺎﻫ ﻢﯿﺣر

مﻼﯾا هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد يرادﻮﻠﺟ ﺲﻧﻮﯾ

نﺎﺑز ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد

مﻼﯾا هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و

هﺪﯿﮑﭼ

مﻼﻏﺮﯿﻣ ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ ﯽﻠﻋ )

1116 1200–

ه . ق ( دﻮﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﺪﻬﻋ ﮥﺘﺴﺟﺮﺑ ناﺪﻘﺘﻨﻣ و نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و ناﺮﻋﺎﺷ زا .

نﺎﺑز ﻪﺳ ﻪﺑ يو

دﻮﺑ هدز يﺪﻨﻤﺷزرا رﺎﺛآ ﻒﯿﻟﺄﺗ ﻪﺑ ﺖﺳد نﺎﺑز ﻪﺳ ﺮﻫ رد و ﺖﺷاد ﻂّﻠﺴﺗ ﯽﺑﺮﻋ و ﯽﺳرﺎﻓ و يﺪﻨﻫ .

رد ﻪﮐ يو رﺎﺛآ ﻦﯾﺮﺗﺪﻨﻤﺷزرا زا ﯽﮑﯾ

نﻻﺰﻏ بﺎﺘﮐ ،هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺘﻤﮐ نﺎﯿﻧاﺮﯾا نﺎﯿﻣ ﺖﺳا ﺪﻨﻬﻟا

. د ﺮﺛا ﻦﯾا ﮥﺤﺒﺳ مرﺎﻬﭼ و مﻮﺳ ﻞﺼﻓ ﮥﻤﺟﺮﺗ ﻞﺻا ر ﺖﺳوا ﺮﮕﯾد ﺮﺛا نﺎﺟﺮﻤﻟا

ﮓﻧروا ﻖﯿﻔﺷ ﺶﻧادﺮﮔﺎﺷ زا ﻦﺗ ود ﺶﻫاﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هدروآرد ﯽﺳرﺎﭘ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ زا يدﺎﺑآ ﮓﻧروا نﺎﺑﺮﻬﻣ و يدﺎﺑآ

. ﺮﯿﮕﻤﺸﭼ تازﺎﯿﺘﻣا زا

نﻻﺰﻏ ﮥﺘﺴﺟﺮﺑ و يروآﻮﻧ و تارﺎﮑﺘﺑا ﺪﻨﻬﻟا

ﺗ ﺰﯿﻧ و ﯽﺳرﺎﻓ ﺖﻏﻼﺑ ﮥﻨﯿﻣز رد ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ يﺎﻫ ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ و يﺪﻨﻫ ﺖﻏﻼﺑ ﻖﯿﺒﻄ

. ﻦﯾا

زا ﯽﺧﺮﺑ ،ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ ﯽّﻄﺧ ﮥﺨﺴﻧ ﺎﺑ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﮥﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﺗ دراد ﺮﻈﻧ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺢّﻘﻨﻣ ﻦﺘﻣ ﮥﺋارا رد ﺰﯿﭼﺎﻧ ﯽﻤﻬﺳ و ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻊﻓر ار نﺎﺸﯾا ﺢﯿﺤﺼﺗ تاداﺮﯾا و ﺺﻗاﻮﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﺛا ﻦﯾا زا يﺮﺗ

.

هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ

: نﻻﺰﻏ ،ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ ﯽّﻄﺧ ﮥﺨﺴﻧ ،ﺢﯿﺤﺼﺗ ،ﺪﻨﻬﻟا

.

ﻪﻣﺪﻘﻣ

مﻼﻏﺮﯿﻣ حﻮﻧ ﺪﯿﺳ ﻦﺑ ﯽﻠﻋ ﯽﻄﺳاو ﯽﻨﯿﺴﺤﻟا

) 1

لﺎﺳ ﺮﻔﺻ ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد ،(

1116 ه . هداﻮﻧﺎﺧ رد و ق ﯽﻄﺳاو تادﺎﺳ زا يا

ﺪﻨﻫ ِماﺮﮕﻠﺑ ﺮﻬﺷ -

ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﯾد نﺎﻤﻟﺎﻋ زا ﻪﻤﻫ ﻪﮐ -

ﺪﻣآ ﺎﯿﻧد ﻪﺑ .

ﺮﯿﻣ ﺖﻣﺪﺧ رد بدا يﻮﻧاز ﺮﻣا يدﺎﺑ رد مﻮﻠﻋ و دز ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﻞﯿﻔﻃ

ﺖـﻓﺮﮔاﺮﻓ دﻮـﺧ ﯽـﯾاد زا ﺰـﯿﻧ ار بدا نﻮﻨﻓ زا ﯽﺧﺮﺑ و ﺖﺧﻮﻣآ ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ ﻞﯿﻠﺠﻟاﺪﺒﻋﺮﯿﻣ ﺶﯾﻮﺧ يردﺎﻣ ﺪﺟ زا ار ﯽﺑدا و ﯽﻋﺮﺷ .

لﺎـﺳ رد

1137 ﺎـﺑ ﺎـﺠﻧآ رد و ﺪـﺷ فّﺮـﺸﻣ اﺪـﺧ ﮥـﻧﺎﺧ ترﺎـﯾز ﻪﺑ ﯽﮕﻟﺎﺳ رﺎﻬﭼ و ﯽﺳ ﻦﺳ رد و داد ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ ﷲا ﻒﻄﻟ ﺪﯿﺳ ﺮﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﻌﯿﺑ ﺖﺳد

ﻪﺘﮑﻧ نﺎﻧآ زا و ﺖﻓﺎﯾ ار نﺎﺸﯾا ﺬﻤﻠﺗ ﺾﯿﻓ و ﺪﯾدﺮﮔ ﺎﻨﺷآ زﺎﺠﺣ و ﺮﺼﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﺖـﻓﺮﮔ دﺎﯾ ﺎﻫ

. لﺎـﺳ رد ﺪـﻌﺑ لﺎـﺳ ود 1152

ه . ﻪـﺑ ق

ﺖﺸﮔزﺎﺑ ماﺮﮕﻠﺑ .

ﺪﯾﺰﮔ اوﺰﻧا ﮥﺷﻮﮔ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ ﺶﯿﭘ رد ﺮﮕﯾد ﺮﻔﺳ ود ﯽﮑﯾ ﺖﺸﮔزﺎﺑ زا ﺲﭘ .

ﻪﺷﻮﮔ ﻦﯾا ﺎﻣا لﺎـﺳ ود زا ﺶﯿـﺑ ﯽﻨﯿـﺸﻧ

ﺖﺸﮔ ﻪﺑ هرﺎﺑود و ﺖﻓﺎﯿﻧ ماود ﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ و دروآ يور راﺬﮔ و

ﯽﻣ ماﺮﺘﺣا و تّﺰﻋ ﺎﺑ و دﻮﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺪﻬﻋ نﺎﺒﺼﻨﻣ ﺖﺴﯾز

. لﺎـﺳ رد مﺎﺠﻧاﺮﺳ

1200 ﺖﺷﺬﮔرد ق ه )

ﮏﻧ : ،ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ 1913

: 293 296– ،ﯽﺣﻮﺘﻓ ؛ 1385

: 391 .(

ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ زا ﯽﮑﯾ دازآ هﺮﻬﭼ ﻦﯾﺮﺗ

ﺖﺳا نآ زا ﺲﭘ و دﻮﺧ ﺪﻬﻋ رد ﯽﺳرﺎﻓ بدا يﺎﻫ .

،يﺪﻨﻫ نﺎﺑز ﻪﺳ ﻪﺑ يو ﻂّﻠـﺴﺗ ﯽﺑﺮﻋ و ﯽﺳرﺎﻓ

ﯽﻣ ﺮﻌﺷ نﺎﺑز ﻪﺳ ﺮﻫ ﻪﺑ و ﺖﺷاد دﻮﺑ ﻪﺸﯾﺪﻧا و ﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ و دوﺮﺳ

. ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ يزار ﺲﯿﻗ ﺲﻤﺷ زا ﺲﭘ ﻪﮐ ﯽﺳرﺎﻓ ﺖﻏﻼﺑ ﮥﻄﯿﺣ رد دازآ

يروآﻮﻧ و تارﺎﮑﺘﺑا ﻪﺑ ،دﻮﺑ هﺪﺷ رﺎﺘﻓﺮﮔ تارّﺮﮑﻣ راﺮﮑﺗ و دﻮﮐر ﯽـﺳرﺎﻓ ﺖـﻏﻼﺑ دراو ﯽﯾاﻮﯿـﺷ ﻪـﺑ ار يﺪﻨﻫ ﺖﻏﻼﺑ و دز ﺖﺳد ﯽﺒﻟﺎﺟ يﺎﻫ

و دﺮﮐ دروآرد ﻪﺑ دﻮﻤﺟ زا ار ﯽﺳرﺎﻓ ﺖﻏﻼﺑ .

ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ صﺎـﺼﺘﺧا ﯽـﻏﻼﺑ و ﯽﻌﯾﺪـﺑ ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﻪﺑ ًﺎﻣﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ يو رﺎﺛآ ﻦﯾﺮﺗ

نﻻﺰﻏ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳا ﺪﻨﻬﻟا

. ﻪﻤﺟﺮﺗ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﻞﺼﻓ ﯽﺳرﺎﻓ

ﮥﺤﺒﺳ بﺎﺘﮐ مرﺎﻬﭼ و مﻮﺳ يﺎﻫ ﯽﻣ نﺎﺟﺮﻤﻟا

هﺪﺷ شرﺎﮕﻧ ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

ﺖﺳا ) ،ﯽﺣﻮﺘﻓ 1385 : 395 .(

ّﻟﺆﻣ نﻻﺰﻏ ،ﻒ رد يدﺎـﺑآ ﮓـﻧروا ﻖﯿﻔـﺷ و يدﺎـﺑآ ﮓـﻧروا نﺎﺑﺮﻬﻣ ﺶﻧادﺮﮔﺎﺷ زا ﻦﺗ ود ﺶﻫاﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺪﻨﻬﻟا

لﺎﺳ 1178 ه . دروآرد ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ زا ق )

،ﺎﺴﯿﻤﺷ 1382 : 24 .(

نﻻﺰﻏ ﻪﭼﺮﮔا ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺪﻨﻬﻟا

ﮥﺤﺒﺳ زا ﯽﺸﺨﺑ دﻮـﺧ ﺎـﻣا ،ﺖـﺳا نﺎـﺟﺮﻤﻟا

ﯽﻣ ﯽﻠﻘﺘﺴﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

. ﺳرﺎﻓ ﮥﻠﺜﻣا زا ﺮﺛا ﻦﯾا رد دازآ طﻮـﺑﺮﻣ ﻪـﻠﺜﻣا ﺐﻟﺎﻏ و هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ ﺚﺣﺎﺒﻣ و ﻞﺧاﺪﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ياﺮﺑ ﯽ

ﺑﺎﻨﺘﻌﻣ دراﻮﻣ رد و ﺖﺳا ﺮﻋﺎﺷ ﺮﺻﺎﻌﻣ و ﺪﻨﻫ ﮏﺒﺳ ياﺮﻌﺷ ﻪﺑ ﮥ

ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺟ ﻞّﺜﻤﺗ دﻮﺧ رﺎﻌﺷا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ .

(2)

٢

ﻖﯿﻘﺤﺗ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ :

- لﺎﺳ ﺎﯾﻮﮔ ﻞﺒﻗ ﺎﻫ ) دوﺪﺣ 20 ﻞﺒﻗ لﺎﺳ ( و هﺪﺷ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﺪﻨﻫ رد سﺎﺒﻋ ﻦﺴﺣ ﺪﯿﺳ ﺮﺘﮐد ﮥﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺮﺛا ﻦﯾا هدﻮﺑ پﺎﭼ ةدﺎﻣآ

ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﯿﻧ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﻦﯾا زا ﯽﻧﺎﺸﻧ نﻮﻨﮐﺎﺗ نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ سﺮﺘﺳد رد ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ پﺎﭼ ﻦﯿﻘﯾ و ﻊﻄﻗ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﺛا ﻦﯾا ضﺮﻓ ﺮﺑ ﺮﮔا و ﺪﻧا

ﻢﯾراﺪﻧ ﺮﺒﺧ ﺰﯿﻧ نآ تازﺎﯿﺘﻣا و ﺖﯿﻔﯿﮐ زا و ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻧاﺮﯾا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ .

- نﻻﺰﻏ ﺎﺴﯿﻤﺷ سوﺮﯿﺳ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ار ﺪﻨﻬﻟا

» ﻏ نﻻاﺰ ﺪﻨﻬﻟا « لﺎﺳ رد 1382 و ﺢﯿﺤﺼﺗ ﯽّﻄﺧ ﮥﺨﺴﻧ ود سﺎﺳاﺮﺑ

هدﺮﮐ ﻪﺿﺮﻋ ﺪﻧا

. ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻪﮐ ﺖﺳا شدﻼﮕﻨﺑ رد ﺎﮐاد ﮥﯿﻟﺎﻋ ﮥﺳرﺪﻣ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ نﺎﺸﯾا سﺎﺳا ﮥﺨﺴﻧ 1293

ه . ﻦﮐد دﺎﺑآرﺪﯿﺣ رد و ق

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺘﮐ .

ﯽﻣ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد يﺰﮐﺮﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ نﺎﺸﯾا مود ﮥﺨﺴﻧ ﺖﺑﺎﺘﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

1319 ه . دراد ار ق .

- ﺶﯾﻮﺧ يﺮﺘﮐد ﮥﻟﺎﺳر رد ﯽﺣﻮﺘﻓ دﻮﻤﺤﻣ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ

» يﺪﻨﻫ ﮏﺒﺳ رد ﯽﺑدا ﺪﻘﻧ «

صﺎﺼﺘﺧا ﺪﻨﻤﺷزرا ﺮﺛا ﻦﯾا ﻪﺑ ار ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ

هداد هدروآ ﻢﻠﻗ ﻪﺑ ار يﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺐﻟﺎﻄﻣ و ﺪﻧا ﺪﻧا

.

- ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﻃ رد سﺎﺒﻋ ﻦﺴﺣ ﺪﯿﺳ ﺮﺘﮐد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا

» نﻻﺰﻏ ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ ﯽﻠﻌﻣﻼﻏﺮﯿﻣ ﺪﻨﻬﻟا «

ﻪﺑ ﻪﺨﺴﻧ بﺎﺑ رد ﯽﺗﺎﻋﻼّﻃا ﮥﺋارا -

ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺧ ﺢﯿﺤﺼﺗ ةﻮﯿﺷ و ﺮﺛا ﯽّﻄﺧ يﺎﻫ ﻢﯾراﺪﻧ ﺖﺳد رد ﯽﻋﻼّﻃا نآ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ زا ﻪﮐ ﯽﺤﯿﺤﺼﺗ ؛ﺪﻧا

.

ﺢﯿﺤﺼﺗ و ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ ﯽّﻄﺧ ﮥﺨﺴﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ نآ ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ -

رد ﻪﮐ ﯽﭘﺎﭼ ﺖﺳا ﺖﺳد

- ﯽﺘﺳﺎﮐ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻊﻓر ﻪﺑ ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﺪﻨﻤﺷزرا ﺮﺛا ﻦﯾا يﺎﻫ

. ﺢﺤﺼﻣ ﻦﺘﻣ ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ رد

ﺖﺑﺎﺘﮐ ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﺎﺑ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد 1257

ه . يﺎﻗآ ةدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺦﺴﻧ زا ﺰﯿﻧ ﺖﻣﺪﻗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﮐ ق

ﻦﻬﮐ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد توﺎﻔﺗ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ درﻮﻣ ؛دﻮﺑ ﺮﺗ

ﺎﻫ ﺺّﺨﺸﻣ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ ﺢﺤﺼﻣ پﺎﭼ ﺎﺑ رﻮﮐﺬﻣ ﮥﺨﺴﻧ تﺎﻓﻼﺘﺧا و

ﺪﯾدﺮﮔ . ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرواد و توﺎﻀﻗ درﻮﻣ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺢﺻا ﻪﮐ ﯽﻓﻼﺘﺧا دراﻮﻣ ﺲﭙﺳ .

ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﯽﻃ رد ﻪﯿﻟا رﺎﺸﻣ دراﻮﻣ ﺎﺗ ددﺮﮔ

رد ﻞﺿﺎﻓ ﺢﺤﺼﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ رﺪﻘﻧاﺮﮔ ﺮﺛا ﻦﯾا تﺎﻣﺎﻬﺑا ﻊﻓر رد يﺰﯿﭼﺎﻧ ﻢﻬﺳ رﻮﮐﺬﻣ دراﻮﻣ يﺪﻌﺑ پﺎﭼ رد و ﺪﯾﺪﺣﻼﺻ ترﻮﺻ

ﺪﻨﯾﺎﻣﺮﻓ لﺎﻤﻋا ار .

ﯽﻣ مزﻻ ﺎﺠﻨﯾا رد لﺎﻤﮐ ،ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﻘّﻘﺤﻣ سﺮﺘﺳد رد و ﺢﯿﺤﺼﺗ ار ﺮﺛا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ زا ﻢﯿﻧاد

ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﯽﻧادرﺪﻗ .

ﯽﻣ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺶﺨﺑ ﻪﺳ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﺘﻣ ددﺮﮔ

. آ ﺢﺤﺼﻣ ﻦﺘﻣ ﯽﭙﯾﺎﺗ طﻼﻏا ﻪﺑ لوا ﺶﺨﺑ ﯽﻣ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗ

ﻪﺑ مود ﺶﺨﺑ ،دزادﺮﭘ

ﻂﺒﺿ ﯽﮔدﺎﺘﻓا و ﺺﻗاﻮﻧ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ مﻮﺳ ﺶﺨﺑ و دراد صﺎﺼﺘﺧا ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﮥﺨﺴﻧ ﺢﺟرا يﺎﻫ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ پﺎﭼ يﺎﻫ

دراد ﺮﻈﻧ ﺎﺴﯿﻤﺷ .

لوا ﺶﺨﺑ :

ﯽﭙﯾﺎﺗ طﻼﻏا

ﻪﺤﻔﺻ ﺮﻄﺳ

ﻂﻠﻏ

ﺢﯿﺤﺻ

42 13

ﺶﻠﮔ

ﻦﺸﻠﮔ

45 8

ﻪﺴﻤَﺗ

ﻪﺴﺴﻤَﺗ

48 7

ﻢﻤﺸﭼ

ﻢﺸﭼ

49 3

ﻪُﺘﮑﺋﻼﻣ

ﻪَﺘﮑﺋﻼﻣ

51 6

تاﺬﻟ ﺎﺑ

تاﺬﻟﺎﺑ

53 4

زﺬﻋ

رﺬﻋ

58 8

ﺖّﻨﺳ

ﺮﯾﺬﭘ ﺖّﻨﻣ

ﺮﯾﺬﭘ

60 14

ﻪﮐ ﺲﭘ

ﻪﮐ ﺲﺑ

61 ﺮﺧآ ﺮﻄﺳ

تاﺮﺨﺘﺴﻣ

تﺎﺟﺮﺨﺘﺴﻣ

70 لوا ﺮﻄﺳ

ﺮﯿﻔﻓ

ﺮﯿﻘﻓ

74 6

ﻢﮔ

هدﺮﮔ هدﺮﮐ ﻢﮔ

87 4

ﺪﺒﻌﺘﺴﻣ

ﺪﻌﺒﺘﺴﻣ

(3)

٣

90 10

ﺶﻧآ

ﺶﺗآ

93 4

هﺎﺷ

ﻪﻧﺎﺷ

98 ﺮﺧآ ﺮﻄﺳ

ﺚﻠﺛﺎﻤﻣ

ﺖﻠﺛﺎﻤﻣ

109 6

ﻦﯿﺘﻠﺛ

ﻦﯿﺜﻠﺛ

116 7

بﺎﻬﺟ

تﺎﻬﺟ

124 2

ﺖﻤﯿﻓ

ﺖﻤﯿﻗ

127 19

ﻪﺜّﻠﺜﻣ يﺎﺗ

ﻪﺜّﻠﺜﻣ يﺎﺛ

149 5

ﯽﻨﻌﯾ

ﯽﻀﻌﺑ

156 10

ﺐﯿﺠﻟا

ﺐﯿﺒﺤﻟا

157 4

ﺐﯿﺠﻟا

ﺐﯿﺒﺤﻟا

160 6

ﻢﻧﻮﻤﻣ

ﻢﻧﻮﻨﻤﻣ

167 مﻼﻋا ﺖﺳﺮﻬﻓ

ﯽﺑا ﺢﺒﺻﻻا ﯽﺑا

ﻊﺒﺻﻻا

مود ﺶﺨﺑ :

ﻂﺒﺿ ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ

هﺪﯾد ار ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا ﺎﯾﻮﮔ ﻪﮐ سﺎﺒﻋ ﻦﺴﺣ ﺪﯿﺳ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ بﺎﺘﺷ رﺎﭼد ﯽﮐﺪﻧا ،ﺪﻧا

ﻪﺨﺴﻧ ار نآ و هﺪﺷ يرﺎﮐ ناﻮﻨﻋ ﺺﻗﺎﻧ يا

هدﺮﮐ ﺪﻧا ) ،سﺎﺒﻋ 1373 : 193 .(

ﺨﺑ ﮥﻤﻫ رﻮﮐﺬﻣ ﮥﺨﺴﻧ و ﺖﺳﺎﻄﺧ درﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷ مﻮﻠﻌﻣ ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا ﻖﯿﻗد ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺶ

نﻻﺰﻏ يﺎﻫ -

ﺖﺳا ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺺﻘﻧ ﺎﯾ ﯽﮔدﺎﺘﻓا ﺪﻗﺎﻓ و دراد ار ﺪﻨﻬﻟا .

ﯽﻣ ﻒﯿﻠﻄﻠﻟاﺪﺒﻋ ﺪﯿﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﻪﺨﺴﻧ ﺐﺗﺎﮐ لﺎﺳ رد ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا و ﺪﺷﺎﺑ

1257 ه.

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺘﮐ ق .

ﻪﺨﺴﻧ ظﺎﺤﻟ ﻦﯾا زا ﻦﻬﮐ يا

ﯽﻣ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ ةدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺦﺴﻧ زا ﺮﺗ

صﺎﺧ تازﺎﯿﺘﻣا ياراد و ﺪﺷﺎﺑ .

ﻪﺑ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﮥﺨﺴﻧ ياراد و ﺎﻧاﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ ﻖﯿﻠﻌﺘﺴﻧ ﻂﺧ

79 ﻞﻣﺎﺷ گﺮﺑ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا گﺮﺑ 26

ﯽﻣ ﺮﻄﺳ ﻪﺑ فﺮﮕﻨﺷ ﺎﺑ ﻦﯾوﺎﻨﻋ و ﺪﺷﺎﺑ

ﺖﺳا هﺪﻣآ رد ﺖﺑﺎﺘﮐ .

ﻢﻫ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﯾﺪﻟارﻮﻧ ﺪﻤﺤﻣ ﻢﯿﮑﺣ مﺎﻧ ﻪﺑ ﯽﺼﺨﺷ ﮏّﻠﻤﺗ رد ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ رد نﻮﻨﮐا

ةرﺎﻤﺷ ﺎﺑ ﯽﻣﻼﺳا 3111

ﯽﻣ يراﺪﻬﮕﻧ دﻮﺷ

. ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد ﻂﺒﺿ ﺮﮐذ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،مﻼﮐ ﮥﻟﺎﻃا زا ﺰﯿﻫﺮﭘ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ

ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﺮﺘﻬﺑ يﺎﻫ

ﯽﻣ هرﺎﺷا ﻢﺸﭼ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد پﺎﭼ ﺎﺑ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ تﺎﻓﻼﺘﺧا ﮥﯿﻘﺑ زا و ﻢﯿﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﺷﻮﭘ

ﻢﯿﻨﮐ .

بﺎﺘﮐ مﺎﻧ :

نﻻﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا / نﻻاﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا

گﺮﺑ ،ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ 3

، 10 و 55 : نﻻﺰﻏ ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ ،ﺪﻨﻬﻟا 24

، 33 ، 117 : نﻻاﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا

د دﻮﺧ ﺮﺛا رد بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﺖﺳردﺎﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﺣﻮﺘﻓ دﻮﻤﺤﻣ ﺮﺘﮐ

» يﺪﻨﻫ ﮏﺒﺳ رد ﯽﺑدا ﺪﻘﻧ «

ار نآ ﺖﺳرد مﺎﻧ و هدﺮﮐ هرﺎﺷا

هﺪﺷ ﺮّﮐﺬﺘﻣ ﺪﻧا

) ،ﯽﺣﻮﺘﻓ 1385 : 179 ةرﺎﻤﺷ ﯽﻗروﺎﭘ 2

.(

» ﻒﯿﻟﺄﺗ ﺦﯾرﺎﺗ هدﺎﻣ و ﺖﺳا لاﺰﻏ ﺮﺴﮑﻣ ﻊﻤﺟ نﺎﺴﻧا نزو ﺮﺑ نﻻﺰﻏ

بﺎﺘﮐ ) 1178 ه . ق ( ﺖﺴﻫ ﻢﻫ

« ) ﺎﺠﻧﺎﻤﻫ .(

ﯾا ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ زا و هرﺎﺷا ﺪﻘﻧ ﻦﯾا ﺖﺤﺻ ﻪﺑ ﯽﺘﺷاددﺎﯾ ﯽﻃ رد و هﺪﯾد ار ﺮّﮐﺬﺗ ﻦ

هدﺮﮐ ﺖﺳاﻮﺧرد يﺎﺟ ﻪﺑ ﺪﻧا

» نﻻاﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا « زا

» نﻻﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا « دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )

،ﺎﺴﯿﻤﺷ 1386 : 94 .(

ةژاو ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ رد

» نﻻﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا « ﺖﺳا هﺪﻣآ )

گﺮﺑ 3 ، 10 و 55 ( ﻧ ﺮﺛا ﺦﯾرﺎﺗ هدﺎﻣ ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا و ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ ﺰﯿ

دﻮﺷ . ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯿﺣ رد ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ ﻪﮐ يا

هدﺮﮑﻧ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﺖﺳا ﺮﺛا ﻒﯿﻟﺄﺗ ﺦﯾرﺎﺗ هدﺎﻣ ﺮﮐذ ؛ﺪﻧا

. دﻮﺧ ﺢﯿﺤﺼﺗ رد نﺎﺸﯾا )

ص 24 ( ﻢﻗر 1178 ﻒﯿﻟﺄﺗ ﺦﯾرﺎﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار

هدﺮﮐ ﺮﮐذ ﺮﺛا نﻻاﺰﻏ زا ﻪﮐ نآ لﺎﺣ و ﺪﻧا

ﯽﻤﻧﺮﺑ ﻢﻗر ﻦﯾا ﺪﻨﻬﻟا ﺪﯾآ

. ناﻮﻨﻋ ًﺎﻌﻄﻗ بﺎﺴﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ بﺎﺘﮐ

» نﻻﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا « ﺢﯿﺤﺻ

ﺖﺳا .

(4)

۴

ﯽﮐز ﺦﯿﺷ ﯽﺑا ﻦﺑا ﻦﯾﺪﻟا

ﻊﺒﺻﻻا / ﯽﮐز ﺦﯿﺷ ﯽﺑا ﻦﯾﺪﻟا

ﻊﺒﺻﻻا :

و 34 : ﯽﮐز ﺦﯿﺷ ﯽﺑا ﻦﺑا ﻦﯾﺪﻟا

ص ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﻊﺒﺻﻻا 31

و 81 : ﯽﮐز ﺦﯿﺷ ﯽﺑا ﻦﯾﺪﻟا

ﻊﺒﺻﻻا

شﺮﺛا ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ وا ﻞﻣﺎﮐ مﺎﻧ

» ﻊﯾﺪﺑ نآﺮﻘﻟا « ﺖﺳا ﻦﯾا : ﯽﺑا ﯽﮐز ﺪﻤﺤﻣ ﷲاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺮﻓﺎﻇ ﻦﺑ ﺪﺣاﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﻢﯿﻈﻌﻟاﺪﺒﻋ ﻦﯾﺪﻟا

ﯽﺑا ﻦﺑﺎﺑ فوﺮﻌﻤﻟا يﺮﺼﻤﻟا ﺪﻤﺤﻣ ﻊﺒﺻﻻا

) ﮏﻧ : ﯽﺑا ﻦﺑا ﯽﺑ ،ﻊﺒﺻﻻا ﺎﺗ

: ،ﻪﻣﺪﻘﻣ 1 ( ﻪﺑ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﺢﯾﺮﺻ ﻂﺒﺿ ﺰﯿﻧ و ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ

» ﯽﮐز ﺦﯿﺷ ﯽﺑا ﻦﺑا ﻦﯾﺪﻟا

ﻊﺒﺻﻻا « ﯽﻤﻧ ﯽﻗﺎﺑ يو ﺢﯿﺤﺻ مﺎﻧ رد يﺪﯾدﺮﺗ ﺪﻧﺎﻣ

.

نﺎﻧﺎﺧ نﺎﺧ /

نﺎﻗﺎﺧ نﺎﺧ :

: ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛نﺎﻧﺎﺧ نﺎﺧ :

45 نﺎﻗﺎﺧ نﺎﺧ ، .

ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا ﯽﺒﯿﮑﺷ :

هﺪﺑ ناﻮﯿﺣ بآ نآ ﯽﻗﺎﺳ ﺎﯿﺑ

هﺪﺑ نﺎﻧﺎﺧ نﺎﺧ ﮥﻤﺸﭼﺮﺳ ز

ﯽﺒﯿﮑﺷ ) يﺎّﻓﻮﺘﻣ 1022 - 1023 ( نﺎﻧﺎﺧ نﺎﺧ ﻢﯿﺣّﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻪﺑ شﺮﻈﻧ ﺖﯿﺑ ﻦﯾا رد ﺪﯾدﺮﺗ نوﺪﺑ )

يﺎﻓﻮﺘﻣ 1035 ﺎﯾ 1036 ( هدﻮﺑ

ﺖﺳا . ﺎﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺮﻋﺎﺷ ﯽﻠﻋ و نﺎﻧﺎﺧ نﺎﺧ ﻢﯿﺣّﺮﻟاﺪﺒﻋ

ﺖﺳا هدﻮﺑ وا ناﺮﮕﺘﺣﺪﻣ زا ﺪﻨﻫ رد ﺮﻫﺎّﻈﻟا .

نﺎﻧﺎﺧ و نﺎﺧ و ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻦﯿﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ

ﺖﺳا رﺎﮑﺷآ و ﺢﺿاو ًﻼﻣﺎﮐ ﺰﯿﻧ .

هﺪﯿﻣر ﻮﺑ / هﺪﯿﻣد ﻮﺑ :

: هﺪﯿﻣر ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﻮﺑ 48

: هﺪﯿﻣد ﻮﺑ

ﻪﻓﺎﻧ ﯽﭘ هﺪﯿﻣر يﺎﻫ ﻮﺟ و ﺖﺴﺟ ﺖﻤﺣز ﺪﻨﺴﭙﻣ ﻮﺑ

ﻒﻟز ﮥﻘﻠﺣ لﺎﯿﺧ ﻪﺑ

ﺮﮔ وا ة آرد ﻦﺘﺧ ﻪﺑ و رﻮﺧ

ﺰﯿﻧ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ رﺎﮐ سﺎﺳا ﻪﮐ ﺎﮐاد ﮥﺨﺴﻧ

» هﺪﯿﻣر ﻮﺑ « ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻂﺒﺿ .

سﺪﺣ ﯽﻗروﺎﭘ رد ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ

هدز ﺪﯾﺎﺷ ﺪﻧا

» ﻮﺑ هﺪﯿﺳر « ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺢﯿﺤﺻ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺮﯾﻮﺼﺗ و ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻮﺑ هﺪﯿﻣر ﺪﺳر

. ﻪﺑ و هﺪﯿﻣر ﮏﺸﻣ زا ﻮﺑ ﯽﯾﻮﮔ

ﻮﺑ مﺎﺸﻣ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر هﺪﻨﯾ .

ﯽﻣ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﺶﺨﭘ فاﺮﻃا رد و هﺪﯿﻣر ﮏﺸﻣ زا ﻪﮐ ﯽﯾﻮﺑ ﯽﭘ رد ﺎﯾﻮﮔ ﮏﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﯾﻮﺟ و ﺖﺴﺟ ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﻓر

ﯽﻣ ﻮﺟ هﺪﯿﻣر ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ دراد يﺮﺘﺸﯿﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻮﺑ

. ﺰﯿﻧ لﺪﯿﺑ ناﻮﯾد رد ﻪﮐ ﻦﯾا ﻦﻤﺿ

» هﺪﯿﻣر ﻮﺑ « ﺖﺳا هﺪﻣآ .

ﯽﭘ ﻪﻓﺎﻧ يﺎﻫ هﺪﯿﻣر

،ﻮﺑ ﺪﻨﺴﭙﻣ ﺖﻤﺣز ﻮﺟ و ﺖﺴﺟ

ﻪﺑ لﺎﯿﺧ ﮥﻘﻠﺣ ﻒﻟز ﺮﮔوا ة رﻮﺧ و ﻪﺑ ﻦﺘﺧ آرد

ةرﺎﻤﺷ لﺰﻏ زا 75

ﺖﺳا ﻊﻠﻄﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ :

ﻢﺘﺳ ﺖﺳا ﺮﮔا ﺖﺳﻮﻫ ﻪﮐﺪﺸﮐ ﻪﺑ ﺮﯿﺳ وﺮﺳ و ﻦﻤﺳ آرد ﻮﺗ ز ﻪﭽﻨﻏ ﻢﮐ هﺪﯿﻣﺪﻧ يا ، رد لد ﺎﺸﮔ ﻪﺑ ﻦﻤﭼ آرد

)

،لﺪﯿﺑ 1386 : ج 1 / 188 (

ﺖﺴﻫ / ﺖﺳد :

: ﺖﺴﻫ / ،ﺎﺴﯿﻤﺷ 48 : ﺖﺳد

ﺪﻨﮐ شزﺎﻧ وا ﻞﻌﻟ ﺮﺑ ﺎﺗ ﺮﻀﺧ بآ ﺖﺴﯿﭼ

وا ﻦﯿﺷﻮﻧ ﺐﻟ زا ﺎﺤﯿﺴﻣ زﺎﺠﻋا ﺖﺴﻫ

ار ﺎﺤﯿﺴﻣ زﺎﺠﻋا و ﺖﺳا هدﺮﮐ رﻮﺼﺗ ﺰﯿﭼﺎﻧ و ﮏﭼﻮﮐ رﺎﯾ ﻞﻌﻟ ﺐﻟ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار ﺎﺤﯿﺴﻣ زﺎﺠﻋا و تﺎﯿﺣ بآ ﺮﻋﺎﺷ عاﺮﺼﻣ ود ﺮﻫ رد ﯽﻣ رﺎﯾ ﻦﯿﺷﻮﻧ ﺐﻟ زا ﺪﻧاد

. ﯽﻣ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ و ﻢﻬﺒﻣ ار ﺖﯿﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﺖﺳد ﺪﻨﮐ

. رﻮﺻرد ﻂﺒﺿ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﺗ

» ﺖﺴﻫ « و ﺮﺗﺎﺒﯾز يﺎﻨﻌﻣ ﺖﯿﺑ

(5)

۵

ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﯽﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ يﺮﺗ دﺮﯿﮔ

. نادوﺎﺟ ﺮﻤﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا قﻮﺸﻌﻣ ﻞﻌﻟ ﺐﻟ ﻦﯾا ﻊﻗاو رد )

تﺎﯿﺣ بآ (

هرﺎﺑود و ) ﺎﺤﯿﺴﻣ زﺎﺠﻋا (

ﯽﻣ نﺎﻘﺷﺎﻋ ﻪﺑ -

ﺪﻫد . ﻻاﻮﻣ ة وﺪﻌﻟا :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛وﺪﻌﻟاةﻻاﻮﻣ 57

: نﺎﺷدﻮﺧ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ ﻪّﺘﺒﻟا ،دﺪﻌﻟاةﻻاﻮﻣ وﺪﻌﻟاةﻻاﻮﻣ ﯽﺘﺷاددﺎﯾ ﯽﻃ رد

ﻪﺘﺴﻧاد ﺢﯿﺤﺻ ار ﺖﺳا ﻦﯿﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﺖﺳرد ﻪﮐ ﺪﻧا

.

ﺐﺼﻗ ﮥﻨﺧر :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺐﺼﻗ ﮥﻨﺧر 57

: ﺐﺼﻗ ﮥﺿور

بﺎﺘﻬﻣ ﺐﺼﻗ ﮥﻨﺧر رد ﻮﺗ رﺎﮔزور ﻪﺑ دﺎﺘﻌﻣ ﺖﻌﯿﺒﻃ فﻼﺧ ﺖﺳا يﺮﮔﻮﻓر

زﺎﺳ ﻪﻨﺧر ﺎﺑ يﺮﮔﻮﻓر ًﺎﻤّﻠﺴﻣ و مﻮﻠﻌﻣ ﻪﻨﺧر و ﺮﮔﻮﻓر و ﺐﺼﻗ و هﺎﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﺿور ﺎﺑ ﻪﻧ ﺖﺳا رﺎﮔ

.

ﯽﻠﻋ ﯽﻧﺎﺘﺴﻟﻮﺷ ﺎﺿر /

ﯽﻧﺎﺘﺴﻟﻮﺷ ﯽﻠﻋﺎﺿر :

: ﯽﻠﻋ ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﯽﻧﺎﺘﺴﯾﻮﺷ ﺎﺿر 61

: ﯽﻧﺎﺘﺴﻟﻮﺷ ﯽﻠﻋﺎﺿر

ﯽﻠﻋ ﺮﻋﺎﺷ ﺢﯿﺤﺻ مﺎﻧ نارﻮﻨﺨﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺘﺴﻟﻮﺷ ﺎﺿر

) ﮏﻧ : مﺎﯿﺧ ،رﻮﭘ 1368 : ج 1 / 381 .(

ﮓﻨﺳ ﻦﻣ /

ﮓﻨﺳﺮﻓ :

: ؛ﮓﻨﺳ ﻦﻣ ،ﺎﺴﯿﻤﺷ

64 : ﮓﻨﺳﺮﻓ

ﯽﺑ رﺮﺷ نﻮﭼ ﺎﻫﺮﻈﻧ رد ﻪﭼﺮﮔا ﯽﻣ نزو

ﻢﯾآ ﯽﻣ نﺎﺒﯾﺮﮔ

ﯽﺑ درد ار ارﺎﺧ ﮓﻨﺳ ﻦﻣ ﯽﺑﺎﺗ

ﻂﺒﺿ ﺎﺑ ﺖﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺢﺿاو ﺮﭘ

» ﮓﻨﺳﺮﻓ « ﯽﺑ ﺖﺳا ﺢﺻا و ﺞﺣرا ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﻂﺒﺿ ًﺎﻌﻄﻗ و ﺖﺳا ﯽﻨﻌﻣ .

ﯽﻣ دﻮﺷ / دﻮﺷ ﺮﮔ :

: ﯽﻣ ﺎﺘﮐ ﺢﺤﺼﻣ مود ﮥﺨﺴﻧ ﯽﻨﻌﯾ ناﺮﻬﺗ ﮥﺨﺴﻧ ؛دﻮﺷ ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺖﺳا ﻂﺒﺿ ﻦﯾا ﺪﯾﺆﻣ ﺰﯿﻧ ب

71 : دﻮﺷ ﺮﮔ

آ ﻊﻤﺷ ناﺪﯿﻬﺷ كﺎﺧ ﺮﺳ ﺮﺑ ة

هدﺮﺑ ﻢﯾا نﺎﺒﯾﺮﮔ و ﺖﺳد ﯽﻨﻣاد ﺎﺑ ﺎﻣ نﻮﺧ

ﯽﻣ دﻮﺷ

ﻂﺒﺿ ﺪﻨﭼﺮﻫ

» دﻮﺷ ﺮﮔ « ﯽﻣ ﺖﺳرد ﺰﯿﻧ ﻂﺒﺿ ﺪﯾﺆﻣ ﺐﯾﺎﺻ ناﻮﯾد دﻮﺧ ﺰﯿﻧ و ﻪﺨﺴﻧ ﻪﺳ زا ﻪﺨﺴﻧ ود ﺎﻣا ؛ﺪﯾﺎﻤﻧ

» ﯽﻣ دﻮﺷ « ﺖﺳا .

آ ﻊﻤﺷ ناﺪﯿﻬﺷ كﺎﺧ ﺮﺳ ﺮﺑ ة

هدﺮﺑ ﻢﯾا ﯽﻣ نﺎﺒﯾﺮﮔ و ﺖﺳد ﯽﻨﻣاد ﺎﺑ ﺎﻣ نﻮﺧ

دﻮﺷ

ةرﺎﻤﺷ لﺰﻏ ﺐﺋﺎﺻ ناﻮﯾد

2715 ﻊﻠﻄﻣ ﺎﺑ :

ﯽﻣ نﺎﻣﺎﺳ ﻪﺑ ﯽﻣﺮﭘ ﺮﻏﺎﺳ زا ﺎﻣ رﺎﮐ دﻮﺷ

ﯽﻣ نﺎﺘﺴﻠﮔ يﺮﺑا ﻞﮔ زا ﺎﻣ ﺲﻠﺠﻣ

دﻮﺷ

)

ﺐﯾﺎﺻ ،يﺰﯾﺮﺒﺗ 1371 : ج 3 / 1325 (

ﺮﺑ / رد : گﺮﺑ ،ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ 29

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺮﺑ 72

: ةرﺎﻤﺷ لﺰﻏ ،ﺐﺋﺎﺻ ناﻮﯾد ؛رد 184

ﺖﺳا ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﻂﺒﺿ ﺪﯾﺆﻣ :

(6)

۶

اﺮﻣ ﯽﻧﺎﺸﯾﺮﭘ زا يرﺎﺒﻏ ﺮﻃﺎﺧ ﺮﺑ ﺖﺴﯿﻧ اﺮﻣ ﯽﻧﺎﯾﺮﻋ ﺮﯿﺸﻤﺷ نﻮﭼ ﺖﺳا ﺢﺘﻓ ﻪﻣﺎﺟ

و ﺞﯾار ًﻼﻣﺎﮐ ﺖﺳا ﯽﺣﻼﻄﺻا ﻦﺘﺴﺸﻨﻧ و ﻦﺘﺷاﺪﻧ و ندﻮﺒﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﺮﺑ رﺎﺒﻏ ﺢﯿﺿﻮﺗ زا غرﺎﻓ و دﺮﺑرﺎﮐﺮﭘ

.

)

،يﺰﯾﺮﺒﺗ ﺐﯾﺎﺻ 1370

: ج 1 / 94 (

راﻮﯾد ترﻮﺻ /

راﺪﯾد ترﻮﺻ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛راﻮﯾد ترﻮﺻ 80

: راﺪﯾد ترﻮﺻ

ناﺮﮔ ﻦﯾز ﺲﮐ ﭻﯿﻫ ﺐﯾﺎﺻ راﺪﯿﺑ ﺪﺸﻧ نﺎﺑاﻮﺧ

ﺖﻓﺮﮔ نﺎﺟ ﻦﻣ مد زا ﺪﻨﭼ ﺮﻫ راﻮﯾد ترﻮﺻ

يﺮﯾﻮﺼﺗ و ﺲﮑﻋ نﺎﻤﻫ راﻮﯾد ترﻮﺻ زا رﻮﻈﻨﻣ ﯽﻣ ﺐﺼﻧ راﻮﯾد يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا

ﯽﻣ ﺐﯾﺎﺻ و دﻮﺷ ﯽﺑ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻦﯾا ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺪﯾﻮﮔ

-

هﺪﺷ ﺐﺼﻧ راﻮﯾد يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺟ ناﺮﮔ ﻦﯾا ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻦﻣ ياﺪﺻ ﺎﻣا ؛ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧز و ﻪﺘﻓﺮﮔ نﺎﺟ ﻦﻣ نﺎﻨﺨﺳ زا ،ﺪﻧا

ﺪﻨﮐ راﺪﯿﺑ ار نﺎﺑاﻮﺧ .

ﯽﻣ ﺐﺋﺎﺻ ﻦﺨﺳ ﻪﺑ نﺎﯾﺎﻨﺷآ ﺮﺑرﺎﮐﺮﭘ و ﻊﯾﺎﺷ يﺎﻫﻮﯿﺗﻮﻣ زا راﻮﯾد ترﻮﺻ ﻪﮐ ﺪﻨﻧاد

هدﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ار ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺎﻫرﺎﺑ و ﺎﻫرﺎﺑ و ﺖﺳا ﺮﻋﺎﺷ د

ﺖﺳا . ﺖّﻨﺟ / ﺐﻨﺟ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺖّﻨﺟ 90

: ﺐﻨﺟ

ﺖﺳاﺪﺟ ﻢﻫ ﺖّﻨﺟ ﻪﺑ ﺪﻫاز يا ﻮﺗ و ﺎﻣ ﺖﻤﺴﻗ ﯽﻬﺘﺸﺗ

ﺖﺳا ﻦﯿﻋﻻاّﺬﻠﺗ ار ﺎﻣ ،ار ﻮﺗ ﺲﻔﻧﻻا

ﯽﺑ ﺖﺳرد ﻂﺒﺿ ﺖّﻨﺟ ﮏﺷ ﯽﻬﺘﺸﺗ و ﺖﺳا يﺮﺗ

ﺎﺑ ﻦﯿﻋﻻاّﺬﻠﺗ و ﺪﻫاز ﺎﺑ ﺲﻔﻧﻻا فرﺎﻋ ﺮﻋﺎﺷ

زا ود ﺮﻫ و ﺖﺳا رﺎﮔزﺎﺳ ﮏﻠﺴﻣ

ﺖﺳا ﯽﺘﺸﻬﺑ تﺎﻤﻌﻧ عﻮﻧ درﻮﻣ رد ﯽﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫروﺎﺑ .

ﯽﻣ يدﺎﻣ ار ﺖﺸﻬﺑ ﺪﻫاز يﻮﻨﻌﻣ فرﺎﻋ و ﺪﻨﯿﺑ

. ﯽﻣ ﺮﻋﺎﺷ يود ﺮﻫ ﺮﮔا ﯽّﺘﺣ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ

ﺎﺧ ﻪﺑ ار ﺖﺸﻬﺑ و ﺪﻧواﺪﺧ ﺎﻣ و ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ﺖﺸﻬﺑ زا ﺎﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺻا رد و ﺎﻣ ﺖﻤﺴﻗ ﻢﯾﺮﯿﮕﺑ يﺎﺟ ﺖﺸﻬﺑ رد ﺎﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﺮﻃ

ﯽﻤﻧ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ تاّﺬﻟ ﻢﯿﻫاﻮﺧ

. ﯽﻣ ﯽﺘﺳرد ترﻮﺻ ﺰﯿﻧ ﺐﻨﺟ ﻂﺒﺿ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

.

مﺎﺠﻠﮔ / مﺎﻔﻠﮔ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛مﺎﺠﻠﮔ 95

: مﺎﻔﻠﮔ

ﯽﻣ ﺎﺗ ﻢﺟ ﻮﭽﻤﻫ ﻦﮐ مﺎﯾا تﺮﺸﻋ ﯽﻧاﻮﺗ

ﻦﮐ مﺎﺠﻠﮔ ﺎﺑ و ناداﺰﯾﺮﭘ ﺎﺑ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز

» مﺎﺠﻠﮔ : ﻪﺸﯿﺷ ترﺎﻤﻋ رد ﻪﮐ ﻦﯿﮕﻧر يﺎﻫ و ﻪﻧﺎﺧ

ناﺪﺑﺎﺗ رد و مﺎﻤﺣ نآو ﺪﻨﻨﮐ ﻪﯿﺒﻌﺗ ﺎﻫ

ﻨﯾآ ار ﮥ ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻣﺎﺟ ﺪﻨﯾﻮﮔ

:

ﺷور ـــ ﺑ ﻦ ـــ ﻋ ز دﻮ ــ ﻟﺎ ــ ﺑ ﻢ ــ ﻀﻓ ﻻﺎ ــ لد يﺎ د ياﺮﺳ نﺎﺑﺎﺗ ﻪﻣ زا دراد مﺎﺠﻠﮔ

ل ) ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﺴﺤﻣ (

درادﺮﺑ رﺎﺴﺧر زا ﻊﻗﺮﺑ ﺶﻣﺮﺷ ﻪﮐ تﻮﻠﺧ نآ رد

زا ﻖﺸﻋ رﺎﻤﻌﻣ ﺪﻨﮐ ﺷ

ﺸﯿ ﮥ سﻮﻣﺎﻧ ﺶﻣﺎﺠﻠﮔ )

تﺮﻄﻓ (

«

) ﮏﻧ : ،هﺎﺷدﺎﭘ 1892 : ج 3 / 43 (

ﺖﺳا مﻮﻠﻌﻣ ًﻼﻣﺎﮐ يﺮﭘ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻢﺟ ﺎﺑ مﺎﺠﻠﮔ طﺎﺒﺗرا .

ﻪﮐ ﺎﻣﺪﻗ روﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ و ﺖﺳا ﻢﺟ مﺎﺟ ةﺪﻨﻨﮐ ﯽﻋاﺪﺗ مﺎﺠﻠﮔ

ﯽﻣ ﻪﺸﯿﺷ رد ار نﺎﯾﺮﭘ ﺒﺿ ،ﺪﻧدﺮﮐ

ﺎﮐاد ﮥﺨﺴﻧ و ﺖﺳا يﺮﺘﻬﺑ ﻂﺒﺿ مﺎﺠﻠﮔ ﻂ )

ﺢﺤﺼﻣ سﺎﺳا ﮥﺨﺴﻧ (

ﺖﺳا ﻂﺒﺿ ﻦﯾا ﺪﯾﺆﻣ ﺰﯿﻧ .

ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ

هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ار ناﺮﻬﺗ ﮥﺨﺴﻧ ﯽﻨﻌﯾ مود ﮥﺨﺴﻧ ﻂﺒﺿ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺪﻧا

.

هﺎﺷ بﺎﻄﺧ ﻪﺷ ﺮﺑ ﺖﺳا رّﺮﻘﻣ ناز نﺎﻬﺟ

/ ﺖﺳا كرﺎﺒﻣ ور ﻦﯾا زا بﺎﻄﺧ ﺎﻣ هﺎﺷ ﺮﺑ :

: هﺎﺷ بﺎﻄﺧ ﻪﺷ ﺮﺑ ا رّﺮﻘﻣ ناز نﺎﻬﺟ

،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ ﺖﺳ 107

: ﺖﺳا كرﺎﺒﻣ ور ﻦﯾا زا بﺎﻄﺧ ﺎﻣ هﺎﺷ ﺮﺑ

(7)

٧

ﺖﺳا ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﻢﯿﻠﮐ زا ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﺖﯿﺑ .

باﻮﺟ رد ﻢﯿﻠﮐ ﺐﻟﺎﻃﻮﺑا

» مور رﺎﮔﺪﻧﻮﺧ «

هﺎﺷ ﺮﺑ ﻪﮐ ﻂﻘﻓ يو ﻪﮐ دﻮﺑ هدﺮﮐ ضاﺮﺘﻋا نﺎﻬﺟ

هﺎﺷ ﻪﻧﻮﮕﭼ ،ﺖﺳا ﺪﻨﻫ هﺎﺷدﺎﭘ ﯽﻣ نﺎﻬﺟ

ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ ؛ﺪﻨﮐ رﺎﯿﺘﺧا ﺐﻘﻟ ﺪﻧاﻮﺗ :

نﻮﭼ دﺪﻋ يور ز نﺎﻬﺟ و ﺪﻨﻫ ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑ

ﺖﺳا كرﺎﺒﻣ ور ﻦﯾا زا بﺎﻄﺧ ﺎﻣ هﺎﺷ ﺮﺑ

ﺖﺳا هﺪﻣآ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ مود عاﺮﺼﻣ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ رد :

» هﺎﺷ بﺎﻄﺧ ﻪﺷ ﺮﺑ ﺖﺳا رّﺮﻘﻣ ناز نﺎﻬﺟ

« ﺖﯿﺑ ياﻮﺤﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و

ﻪﻧاﺮﻋﺎﺷ و ﺎﺒﯾز ﻞﯿﻟد و باﻮﺟ و ﺖﺳا ﺢﺟرا و ﺮﺘﻬﺑ ﻂﺒﺿ ﻦﯾا ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺮﮐذ ﺐﻘﻟ ﻦﯾا بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺑ ﯽﯾ

.

تﻮﯿﺑ / ﺖﺳﻮﯿﭘ :

ﺴﻧ گﺮﺑ ،ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨ 50

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛تﻮﯿﺑ 108

: ﯽﺑ و ﺖﺳﻮﯿﭘ ﻂﻠﻏ ﺖﺳﻮﯿﭘ و ﺖﺳا ﺢﯿﺤﺻ تﻮﯿﺑ نﺎﻤﮔ

. بﺎﺑ رد ﺚﺤﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ

ﻪﻧﺎﺧ ﺲﻤّﺸﻟا ﻦﻣ ﺮﻬﻇا ﺖﯿﺑ و ﻪﻧﺎﺧ طﺎﺒﺗرا و ﺖﺳا لواﺪﺟ يﺎﻫ .

ﺚﺤﺑ رد دازآ

» ﺦﯾرﺎّﺘﻟا ةﺮﯾاد «

ﯽﻣ هرﺎﺷا تﺎﻓو ﺦﯾرﺎﺗ ةﺮﯾاد ﻪﺑ ﯽﻣ و ﺪﻨﮐ

ﺪﯾﻮﮔ :

» ﻪﻧﺎﺧ هدرﺎﻬﭼ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ هﺮﯾاد ﻦﯾا و ﺖﺳا

. ..

ﺪﯿﺸﮐ ﺪﯾﺎﺑ ﺪﺣاو ﺰﮐﺮﻣ ﺮﺑ هﺮﯾاد ﻪﺳ و .

ﻦﯾا زا ﺖﻤﺴﻗ هدرﺎﻬﭼ ار ﻪﻤﯿﻈﻋ ةﺮﯾاد ود ﺎﻫ

رد ار ترﺎﺒﻋ ﺺﺼﺣ ،ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ اﺪﯿﭘ ﯽﻧﺎﺘﺤﺗ هدرﺎﻬﭼ و ﯽﻧﺎﻗﻮﻓ ﮥﻧﺎﺧ هدرﺎﻬﭼ ،دﺮﮐ ﺪﯾﺎﺑ تﻮﯿﺑ

رد ار نآ داﺪﻋا و ﯽﻧﺎﻗﻮﻓ تﻮﯿﺑ

و ﯽﻧﺎﺘﺤﺗ

ﺖﺷﻮﻧ ﺪﯾﺎﺑ ﺰﮐﺮﻣ يﺎﺟ ﻪﺑ ار بﻮﻠﻄﻣ لﺎﺳ

« .

ﯽﻣﺎﯿﭘ مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﯽﻣﺎﯿﭘ مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋ 143

: مﺎﯿﭘ مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋ

ج ،نارﻮﻨﺨﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ 1

/ 171 : ﺖﺳا يﺮﺠﻫ ﻢﻫد نﺮﻗ ياﺮﻌﺷ زا ﯽﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﻣﺎﯿﭘ مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋ .

ﻦﯾا ﻦﻤﺿ ﮥﯿﺷﺎﺣ رد ﻪﮐ

ﺎﮐاد ﮥﺨﺴﻧ )

ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد سﺎﺳا ﮥﺨﺴﻧ (

» ﯽﻣﺎﯿﭘ « ﺖﺳا ﻦﯿﻤﻫ ﺮﻋﺎﺷ ﺢﯿﺤﺻ مﺎﻧ و هﺪﻣآ .

ﺖﺴﯿﭼ / ﺖﺴﺟ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺖﺴﯿﭼ 153

: ﺖﺴﺟ

؟ﺖﺴﯿﭼ لﺎﺻو ﻢﻧاﺪﻧ لﺎﺻو تﺮﺜﮐ زا ﻞﮔ يﻮﺑ ز ﻢﻏﺎﻣد ﺖﺳا ﺮﭘ نﺎﺒﻏﺎﺑ نﻮﭼ

ﻂﺒﺿ ﺎﺑ ﺖﯿﺑ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ

» ﺖﺴﺟ « ﺎﻣا ﺖﺳا ﺖﺳرد

» ﺖﺴﯿﭼ « ﯽﻣ يﺮﺘﻬﺑ ﻂﺒﺿ ﺪﺷﺎﺑ

. ﯽﻣ ﺮﻋﺎﺷ لﺎﺻو ﯽﻨﻌﻣ لﺎﺻو تﺮﺜﮐ زا ﺪﯾﻮﮔ

ﯽﻤﻧ ﻏﺎﻣد ﯽﺘﻗو نﺎﺒﻏﺎﺑ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ ؟ﺖﺴﯿﭼ ﻢﻧاد ﺖﺴﻧاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ار نآ يﻮﺑ و ﻞﮔ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﮕﯾد ،دﻮﺷ ﺮﭘ ﻞﮔ يﻮﺑ زا ﺶ

.

ﺖﺸﮕﻧﺮﺑ /

ﺖﺸﮕﻧ ﺮﺗ :

ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ

، گﺮﺑ 74 : ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺖﺸﮕﻧﺮﺑ 155

: ﺖﺸﮕﻧ ﺮﺗ

ﺖﺸﮕﻧ ﺮﺑ مرﺎﻬﺑ ﺪﻣآ ناﺮﮕﯾد رﺎﻬﺑﻮﻧ ﺖﺸﮕﻧﺮﺑ مرﺎﯾ و ﺖﺸﮔﺮﺑ اﻮﻫ و ﺖﺸﮔﺮﺑ بآ

ﺮﻌﺷ ﻦﯾا رد ﻒﯾدر

» ﺖﺸﮕﻧﺮﺑ « يﺮﺘﻬﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻂﺒﺿ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺖﯿﺑ و ﺖﺳا دراد

.

هﺪﯾد ﺎﻫ / ﺎﺗ دﻮﺑ :

: هﺪﯾد ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺎﻫ 158

: ﺎﺗ دﻮﺑ

(8)

٨

هﺪﯾد ﺪﻧدﺮﮐاو ﻦﻣ لد ﺮﺑ ار ﻮﺗ هار ﺎﻫ ﻦﯾا ﺪﺷ ﻪﻧﺎﺧ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﯽﺑاﺮﺧ ﺮﻫ

ﺪﻧدﺮﮐ ﺎﻫ

هدﺮﮐ ﺢﯿﺤﺼﺗ ار ﺖﯿﺑ ﻦﯾا ناﺮﻬﺗ ﮥﺨﺴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ نﺎﺸﯾا و دراﺪﻧ ار ﺖﯿﺑ ﻦﯾا ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد سﺎﺳا ﮥﺨﺴﻧ ﯽﻨﻌﯾ ﺎﮐاد ﺪﻧا

. ﻫ نوﺪﺑ ﭻﯿ

ﻂﺒﺿ يﺪﯾدﺮﺗ و ﮏﺷ

» هﺪﯾد ﺎﻫ « ﺖﺳا ﺖﺳرد .

ةژاو ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ

» ﻦﯾا ﺎﻫ « ﻂﺒﺿ ﺪﯾﺆﻣ ،ﺖﺳا هﺪﻣآ مود عاﺮﺼﻣ رد ﻪﮐ

» هﺪﯾد ﺎﻫ « ﯽﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ

ﻂﺒﺿ ﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ

» ﺎﺗ دﻮﺑ « دراﺪﻧ ﯽﻠﺼﺤﻣ يﺎﻨﻌﻣ ﺖﯿﺑ .

ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺮﺑ /

ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺮﺑ 159

: ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ

رد ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺮﺑ نﺎﺑﺮﻬﻣ ﻢﻫاﻮﺨﻧ شرﺎﯿﻏا ﻢﺸﭼ

شرﺎﺘﻓﺮﮔ ددﺮﮔ و ﺪﻨﯿﺑ يﺮﯿﻏ ﻢﺸﭼ ﻢﺳﺮﺗ ﻪﮐ

ﻂﺒﺿ يﺪﯾدﺮﺗ و ﮏﺷ ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ ؛ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﭙﯾﺎﺗ هﺎﺒﺘﺷا درﻮﻣ ﻦﯾا ﺮﮔا

» ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺮﺑ «

ﺖﺳا ﺢﺟرا و ﺖﺳرد .

ترﻮﺻ ﻦﯾا رد ﻪﮐ اﺮﭼ

ﯽﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ ﺮﻌﺷ نزو دﺰﯾر

. ﯽﻣ ﺖﯿﺑ ﻦﯾا رد ﺮﻋﺎﺷ ﯽﻤﻧ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ

ﻪﺒﯾﺮﻏ رﻮﻀﺣ رد قﻮﺸﻌﻣ ﻢﻫاﻮﺧ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺑﺮﻬﻣ ﻦﻣ ﺮﺑ ﺎﻫ

ﺮﮔا ﻪﮐ اﺮﭼ

ﯽﻣ وا ﻖﺷﺎﻋ و ﻪﺘﻔﯿﺷ ﺪﻨﻨﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾا رد ار وا ناﺮﮕﯾد ﺪﻧﻮﺷ

. ﯽﻧﺎﺑﺮﻬﻣﺎﻧ ﻦﻣ ﻪﺑ ناﺮﮕﯾد رﻮﻀﺣ رد وا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ نﺎﻤﻫ ﺲﭘ

ﺪﻧﻮﺸﻧ وا ﻖﺷﺎﻋ ناﺮﮕﯾد ﺎﺗ ﺪﻨﮐ .

ﺖﺴﻫ / ﺖﺴﯿﻧ :

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ﺖﺴﻫ 160

: ﺖﺴﯿﻧ

ﺖﺴﻫ يراز لد ﻪﻨﯿﺳ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﻢﻟﺎﻨﻧ نﻮﭼ

ﻧ ﯽﺘﺣار ﺖﺴﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ ﻪﻧﺎﺧ نآ رد ﺖﺴﯿ

ﻂﺒﺿ

» ﺖﺴﻫ « ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار دﻮﺧ يراز و ﻪﻟﺎﻧ ﺖّﻠﻋ ﺮﻋﺎﺷ و ﺖﺳا ﺖﺳرد ﯽﻣ و دراد

ﯽﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻦﻣ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ ﻢﻨﮑﻧ يراز و ﻪﻟﺎﻧ ﻢﻧاﻮﺗ

هدﺮﮐ يراز و ﻪﯾﺮﮔ ﻪﺑ راداو اﺮﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻦﻣ زا ار ﺶﯾﺎﺳآ و ﯽﺘﺣار ﺮﻣا ﻦﯾا و مراد ﻪﻨﯿﺳ رد راز و رﺎﻤﯿﺑ لد ﮏﯾ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا

نﺎﻤﻫ ﻪﻧﺎﺧ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﯽﻤﻧ ﯽﺘﺣار رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻧﺎﺧ نآ رد ﺪﺷﺎﺑ رﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ يا

ﺖﺷاد ناﻮﺗ .

مﻮﺳ ﺶﺨﺑ :

ﯽﮔدﺎﺘﻓا ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد پﺎﭼ ﺺﻗاﻮﻧ و ﺎﻫ

ﯽﻣ هﺪﯾد ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﮥﺨﺴﻧ رد ﯽﺗﺎﯿﺑا ﺎﯾ و تﻼﻤﺟ و تارﺎﺒﻋ و نﺎﮔژاو ﯽﺧﺮﺑ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ پﺎﭼ رد ﻪﮐ دﻮﺷ

ﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺴﯿﻧ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ مﺎﻤﺗﺎﻧ و ﺺﻗﺎﻧ ار ﻦﺘﻣ دراﻮﻣ ﻦﯾا ناﺪﻘﻓ مﻼﮐ ياﻮﺤﻓ ﻪ

ﺪﻫد . ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾا رﻮﮐﺬﻣ ﮥﺨﺴﻧ يرﺎﯿﺘﺳد ﺎﺑ

ﯽﻣ ﻊﻓر هدﺮﺒﻣﺎﻧ ﺢﯿﺤﺼﺗ رد ﺰﯿﻧ ددﺮﮔ

.

: ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛نﺎﯾﺪﻨﻫ 60

: دراﺪﻧ ار هژاو ﻦﯾا .

هدﺮﮐ ﻦﯿﻨﭼ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا ﻒﯾﺮﻌﺗ نﺎﯾﺪﻨﻫ ﯽﻀﻌﺑ رد ار نآ ﺮﻈﻧ نﺎﻌﻣا ﺪﻌﺑ ﺮﯿﻘﻓ و ﺪﻧا

ﺖﻬﺟ نﻮﭼ و ﻢﺘﻓﺎﯾ ﻪﻐﻟﺎﺒﻣ ﯽﻧﺎﻌﻣ نﺎﯾﺪﻨﻫ

مدروآ ﻢﻠﻗ ﻪﺑ ﻪﯾﺪﻨﻫ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد ار نآ ﺖﺳا هﺪﺤﯿﻠﻋ .

ةژاو ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد پﺎﭼ

» نﺎﯾﺪﻨﻫ « دراﺪﻧ ار . ﻪﺑ ﯽﻠﺼﺤﻣ يﺎﻨﻌﻣ هژاو ﻦﯾا ﺎﺑ ﻦﺘﻣ مﻼﮐ ياﻮﺤﻓ و ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ ﻂﺒﺿ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻣا

ﯽﻣ ﺖﺳد ﺪﻫد

. گﺮﺑ ،ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ 25

: ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ پﺎﭼ رد ﻪﮐ هﺪﻣآ ﺖﯿﺑ ﮏﯾ ﮥﺤﻔﺻ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﺴﯿﻤﺷ

64 ﺖﺴﯿﻧ :

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺮﯾز ﺖﯿﺑ زا ﺪﻌﺑ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ رد :

ﯽﺑ رﺮﺷ نﻮﭼ ﺎﻫﺮﻈﻧ رد ﻪﭼﺮﮔا ﯽﻣ نزو

ﻢﯾآ ﯽﻣ نﺎﺒﯾﺮﮔ

ﯽﺑ درد ﮓﻨﺳﺮﻓ ﯽﺑﺎﺗ ]

ﺢﯿﺤﺻ : ﮓﻨﺳ ﻦﻣ [

ار ارﺎﺧ

ﻦﻣاد ﻦﯿﻨﭼ ﻦﯾا ﺎﻣ ﺮﺗ ﻢﺸﭼ زا رﺬﮕﻣ نﺎﺸﻓ

ﺖﺳا هﺪﯿﺑﺎﺗ ار ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﮥﺠﻨﭘ ﺎﻣ ﻢﻨﺒﺷ

(9)

٩

: ﺖﯿﺑ ﮏﯾ ﺖﺳا ﺖﯿﺑ ﻦﯾا ﺪﻗﺎﻓ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد پﺎﭼ و دراد ﻪﻓﺎﺿا :

ﻒّﻟﺆﻣ : ﺪﯾد ﺪﯾﺎﺑ ﺐﯿﺟ ﻮﺗ يور ﻪﺑ لﺎﺧ هﻮﮑﺷ ﺪﯾد ﺪﯾﺎﺑ ﺐﯿﺼﻧ شﻮﺧ ﮥﺘﺧﻮﺳ هرﺎﺘﺳ

ﺖﯿﺑ زا ﺲﭘ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ رد ﻻﺎﺑ ﺖﯿﺑ

» رادﺮﺒﺧ وا هﺎﮕﻧ لد ﺪﯿﺻ ﻪﺑ ...

« ﺖﺳا هﺪﻣآ .

ص ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد يﺎﻗآ پﺎﭼ رد 134

ﻣ پﺎﭼ ﻦﯾا رد ﻪﮐ هﺪﻣآ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا ﯽﺜﯾﺪﺣ ، رد درﻮﻣ ﻦﯾا دراد ﯽﮔدﺎﺘﻓا و ﺖﺳا ﺺﻗﺎﻧ ﺐﻠﻄ

ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﺮﮐذ ﻞﻣﺎﮐ و ﯽﮔدﺎﺘﻓا نوﺪﺑ :

» ﯽﻣ ﻦﻣ ﻪﮐ دﻮﻣﺮﻓ ﺎﻬﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ﻪﺸﯾﺎﻋ ﺎﺑ ﻢّﻠﺳ و ﻪﯿﻠﻋ ﷲا ﯽّﻠﺻ تﺮﻀﺣ ﻪﮐ هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺚﯾﺪﺣ رد ﺶﻟﺎﺜﻣ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﻢﺳﺎﻨﺷ

ﯽﻣ ﯽﺿار ﻦﻣ زا ﯽﺷﺎﺑ ]

ﯽﻣ ﻦﯿﮕﻤﺸﺧ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو و ﯽﺷﺎﺑ

. ﯽﺿر ﻪﺸﯾﺎﻋ ﯽﻣ ﺎﺠﮐ زا ﺖﻔﮔ ﺎﻬﻨﻋ ﷲا

ﯽﺿار ﻪﮐ ﯽﺘﻗو دﻮﻣﺮﻓ تﺮﻀﺣ ؟ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﯽﻣ ﻦﻣ زا ﯽﺷﺎﺑ [

ﯽﻣ ﺪﻤﺤﻣ بر ﻪﺑ ﻢﺴﻗ ﯽﻣ ﻦﯿﮕﻤﺸﺧ ﯽﺘﻗو و يرﻮﺧ

ﯽﻣ ﻢﯿﻫاﺮﺑا بر ﻪﺑ ﻢﺴﻗ ﯽﺷﺎﺑ يرﻮﺧ

. لﻮﺳر ﺎﯾ ﯽﻠﺑ ﺖﻔﮔ ﻪﺸﯾﺎﻋ

ﷲا . « ﻞﺧاد ﻦﺘﻣ []

ﻪﺨﺴﻧ رد ﺎﯾ هدﺎﺘﻓا ﻢﻠﻗ زا ﺎﯾ ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد ﺢﯿﺤﺼﺗ رد نﺎﺸﯾا ةدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ .

گﺮﺑ ،ﺲﻠﺠﻣ ﮥﺨﺴﻧ 73

:

مﺎﻧ ﺰﯿﻧ و ﯽﺗﻮﮑﻟﺎﯿﺳ ﺞﯾار ةدوﺮﺳ ﯽﺘﯿﺑ

» ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﺪﯿﻣا «

ص ،ﺎﺴﯿﻤﺷ ﺮﺘﮐد پﺎﭼ رد 153

ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ ﺖﯿﺑ و ﺖﺳا هﺪﻣﺎﯿﻧ

» ﺪﯿﻣا

ﯽﻧاﺪﻤﻫ « ﻪﺑ

» ﯽﺗﻮﮑﻟﺎﯿﺳ ﺞﯾار «

ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ .

ﺳا هدﻮﺒﻧ نﺎﺸﯾا ﺦﺴﻧ رد ﺎﯾ و هدﺎﺘﻓا ﻢﻠﻗ زا ﺎﯾ ،ﺖﺴﯿﻧ جرﺎﺧ لﺎﺣ ود زا ﺮﻣا ﻦﯾا ﺖ

:

ﯽﺗﻮﮑﻟﺎﯿﺳ ﺞﯾار :

ﺖﺷﺬﮔ نﺎﯾﺮﮔ ماﻮﺗ ناﺮﺠﻫ ﻢﯿﺑ زا ﻞﺻو زور

ﺖﺷﺬﮔ نارﺎﺑ رد و يﺮﻤﻋ زا ﺲﭘ ﺪﻣآ ﺪﯿﻋ هآ

ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﺪﯿﻣا :

هدﺮﮐ ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ يﺎﺟ ﻮﺗ مﺰﺑ رد مﺮﮔ ﺎﺗ ما

هدﺎﺘﻓا ﻊﻤﺷ ﻮﭽﻤﻫ ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ يﺎﭘ ﻪﺑ ﺐﺷ ﺮﻫ ما

: ﺮﻔﺳ / ،ﺎﺴﯿﻤﺷ 165 : دراﺪﻧ ار ﺮﻔﺳ ةژاو .

: مﻮﯿﺳ ﺮﻔﺳ ةژاو ﺎﺴﯿﻤﺷ ؛ًﺎﻓﺮﺷ ﷲا ﻢﻫداز ﻦﯿﻣﺮﺘﺤﻣ ﻦﯿﻣﺮﺣ

» ﺮﻔﺳ « ﻪﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد ﻒّﻟﺆﻣ و دراﺪﻧ ار

ﺖﺳا ﻢﻬﺒﻣ و ﺺﻗﺎﻧ ﺐﻠﻄﻣ هژاو ﻦﯾا نوﺪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺧ يﺎﻫﺮﻔﺳ ﺮﮐذ .

ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺮﮐذ ار ﺮﻔﺳ ةژاو ﺰﯿﻧ دراﻮﻣ ﮥﯿﻘﺑ رد :

ﺮﻔﺳ لوا

نﺎﻬﺠﻫﺎﺷ دﺎﺑآ

. ..

نﺎﺘﺳﻮﯿﺳ ﺮﻔﺳ مود ) ...

ﮏﻧ :

،ﺎﺴﯿﻤﺷ 1385 : 164 (

ﯽﭘ ﺖﺷﻮﻧ ﺎﻫ :

) 1 ( ﺪﯾﺮﮕﻨﺑ يو ةرﺎﺑرد :

،ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ 1913

: 291 307 – ،ﻮﻤﻫ ؛ 1287 : 123 145 – ،ﻮﻤﻫ ؛ 1382 : 163 165– ،ردﺎﻬﺑ ؛

1292 ه . ،ق 45 51 – ،ﯽﻠﻬﺒﻨﺳ ﯽﻨﯿﺴﺣ ؛ 1292

: 46 ،يﻮﻣﺎﭘﻮﮔ ؛ 1336

: 87 92– ،يداﺪﻐﺒﻟا ؛ 1951

: ج 1 / نﻮﺘﺳ 770 ،ﯽﻣﺎﺳ ؛

1306 : ج 1 / 175 ﯿﺧ ؛ مﺎ ،رﻮﭘ 1368 : ج 1 / 4 5– ،يﺰﯾﺮﺒﺗ سرﺪﻣ ؛ 1374

: ج 1 / 47 48– ،ﯽﻧاﺮﻬﺗ گرﺰﺑﺎﻗآ ؛ 1403

: ج 9 / ﺶﺨﺑ

لوا / 5 6– ،نﺎﻤﺣر ؛ 1914

: 154 155– ،ﯽﺣﻮﺘﻓ ؛ 1385

: 392 401– .

(10)

١٠

ﻊﺑﺎﻨﻣ :

1 - ،ﯽﻠﻌﻣﻼﻏﺮﯿﻣ ،ﯽﻣاﺮﮕﻠﺑ دازآ 1287

ه . ،ق هﺮﻣﺎﻋ ﮥﻧاﺰﺧ رﻮﭙﻧﺎﮐ ،

: رﻮﺸﮑﻟﻮﻧ .

2 - _______________

، 1913 ، وﺮﺳ دازآ ﻦﮐد دﺎﺑآرﺪﯿﺣ ،نﺎﺧ ﷲاﺪﺒﻋ رﺎﺴﮐﺎﺧ مﺎﻤﺘﻫا ﻪﺑ ، :

ﺐﺘﮐ ﻪﯿﻔﺻآ ﮥﻧﺎﺧ .

3 - _______________

، 1382 ، نﻻاﺰﻏ ﺪﻨﻬﻟا ﺎﺴﯿﻤﺷ سوﺮﯿﺳ ﺢﯿﺤﺼﺗ ،

، ناﺮﻬﺗ : ﺮﺻﺎﻌﻣ ياﺪﺻ .

4 - _______________

، 1257 ه . نﻻﺰﻏ ،ق ﺪﻨﻬﻟا ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﻖّﻠﻌﺘﻣ ﯽﻄﺧ ﮥﺨﺴﻧ ، .

5 - ﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻧاﺮﻬﺗ گرﺰﺑﺎﻗآ ،ﻦﺴﺣ

1403 ، ﻒﯿﻧﺎﺼﺗ ﯽﻟا ﻪﻌﯾرّﺬﻟا ﻪﻌﯿّﺸﻟا

توﺮﯿﺑ ، : ءاﻮﺿﻻاراد .

6 - ﯽﺑا ﻦﺑا ﯽﺑ ،يﺮﺼﻣ ﻊﺒﺻﻻا ،ﺎﺗ

ﻊﯾﺪﺑ نآﺮﻘﻟا ﺮﺼﻣ ﮥﻀﻬﻧ ،فﺮﺷ ﺪﻤﺤﻣ ﯽﻨﻔﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﻢﯾﺪﻘﺗ ، .

7 - ،ﺎﺷﺎﺑ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ،يداﺪﻐﺒﻟا 1951

ﻦﯿﻔّﻨﺼﻤﻟارﺎﺛآ و ﻦﯿﻔّﻟﺆﻤﻟاءﺎﻤﺳا ﻦﯿﻓرﺎﻌﻟاﮥﯾﺪﻫ ، لﻮﺒﻧﺎﺘﺳا ،

.

8 - ،نﺎﺧ ﻦﺴﺣ ﻖﯾﺪﺻ ﺪﻤﺤﻣ ،ردﺎﻬﺑ 1392

ه . ،ق ﻦﻤﺠﻧا ﻊﻤﺷ ةﺮﮐﺬﺗ ﺪﻨﻫ ،نﺎﺧ ﺪﯿﺠﻤﻟاﺪﺒﻋ ﺪﻤﺤﻣ مﺎﻤﺘﻫا ﻪﺑ ،

: ﻊﺒﻄﻣ

ﯽﻧﺎﻬﺠﻫﺎﺷ .

9 - ،ﻖﻟﺎﺨﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ردﺎﻘﻟاﺪﺒﻋ ،يﻮﻠﻫد لﺪﯿﺑ 1386

، ناﻮﯾد ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻧوراﺪﻬﺑ ﺮﺒﮐا ﺢﯿﺤﺼﺗ ﻪﺑ ، :

هﺎﮕﻧ تارﺎﺸﺘﻧا .

10 - ،ﺪﻤﺤﻣ ،هﺎﺷدﺎﭘ 1892

، جارﺪﻨﻧآ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻮﻨﻬﮑﻟ ،

11 - ﯿﺴﺣ ،ﺖﺳود ﻦﯿﺴﺣﺮﯿﻣ ،ﯽﻠﻬﺒﻨﺳ ﯽﻨ 1292

ه . ،ق ﯽﻨﯿﺴﺣ ةﺮﮐﺬﺗ رﻮﺸﮑﻟﻮﻧ ،

.

12 - مﺎﯿﺧ ،لﻮﺳّﺮﻟاﺪﺒﻋ ،رﻮﭘ 1368

نارﻮﻨﺨﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ، ناﺮﻬﺗ ،

: ﻪﯾﻼﻃ تارﺎﺸﺘﻧا .

13 - ،ﺐﺣﺎﺼﯿﻠﻋ ،نﺎﻤﺣر 1914

، ﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ ةﺮﮐﺬﺗ ﻮﻨﻬﮑﻟ ،

14 - ﺲﻤﺷ ،ﯽﻣﺎﺳ ،ﻦﯾﺪﻟا

1306 ، سﻮﻣﺎﻗ مﻼﻋﻻا لﻮﺒﻧﺎﺘﺳا ، :

ناﺮﻬﻣ .

15 - ،سوﺮﯿﺳ ،ﺎﺴﯿﻤﺷ 1386

ﯾ ، نﻻاﺰﻏ ﺢﺤﺼﻣ ﺖﺷاددﺎ ﺪﻨﻬﻟا

ةرﺎﻤﺷ ،ﻪﻔﺴﻠﻓ و ﺖﻤﮑﺣ تﺎﻋﻼّﻃا ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﮥﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ، 10

.

16 - ،يﺰﯾﺮﺒﺗ ﺐﯾﺎﺻ 1370

و 1371 ، يﺰﯾﺮﺒﺗ ﺐﺋﺎﺻ ناﻮﯾد لوا ﺪﻠﺟ ،نﺎﻣﺮﻬﻗ ﺪﻤﺤﻣ ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ ،

) 1370 ( مود ﺪﻠﺟ ، )

1371 ( ،

ناﺮﻬﺗ : ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻤﻠﻋ تارﺎﺸﺘﻧا .

17 - ،ﻦﺴﺣ ﺪﯿﺳ ،سﺎﺒﻋ 1373

نﻻﺰﻏ ، ﻠﺑ دازآ ﯽﻠﻌﻣﻼﻏﺮﯿﻣ ﺪﻨﻬﻟا ﯽﻣاﺮﮕ

ةرﺎﻤﺷ ،ﻢﻬﻧ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﮥّﻠﺠﻣ ، 1

و 2.

18 - ،دﻮﻤﺤﻣ ،ﯽﻨﺠﻌﻣدور ﯽﺣﻮﺘﻓ 1385

، يﺪﻨﻫ ﮏﺒﺳ رد ﯽﺑدا ﺪﻘﻧ ناﺮﻬﺗ ،

: ﻦﺨﺳ تارﺎﺸﺘﻧا .

19 - ،ﷲا ترﺪﻗ ﺪﻤﺤﻣ ،يﻮﻣﺎﭘﻮﮔ 1336

، ﺞﯾﺎﺘﻧ ةﺮﮐﺬﺗ رﺎﮑﻓﻻا

ﯽﺌﺒﻤﺑ ، : ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ ﮥﻧﺎﺨﭘﺎﭼ .

20 - ،ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ،يﺰﯾﺮﺒﺗ سرﺪﻣ 1374

، بدﻻاﮥﻧﺎﺤﯾر ناﺮﻬﺗ ،

: مﺎﯿﺧ تارﺎﺸﺘﻧا .