ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻮ
ﺪﯿﺴﮐاﻮﻧ ﺑﺮﮐ
دازآ ياﻮﻫ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد ياﻮﻫ ﻦ ﺮﻬﺷ
ﺑﯿ ﺪﻨﺟﺮ )
ﺮﻬﺷ ﯾ رﻮ ﺪﻨﻔﺳا ﺎﺗ 1393
(
ﻠﻋ ﯽ ﻘﻧ ﯽ
1هداز ﺮﺷ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ، ﯾ
ﻒ
2هداز ، ﺿﺮﻣ ﯿ ﻪ روﺎﺧ
3ي
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻨﯿﻣز فﺪﻫ و زا ﯽﮑﯾ: هﺪﻨﯾﻻآ يﺎﻫ ﺮﺑ ﻪﮐ اﻮﻫ ﻢﻬﻣ نآ سﺎﺳا
، ﯽﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ اﻮﻫ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺺﺧﺎﺷ ددﺮﮔ
، ﺴﮐاﻮﻧﻮﻣ ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿ ﺖﺳا . زا فﺪﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا هزاﺪﻧا ،
ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ يﺮﯿﮔ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد ياﻮﻫ رد
راﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ نآ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﺮﻬﺷ يﺎﻫ يﺎﻫد
دﻮﺑ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد ياﻮﻫ ﺖﯿﻔﯿﮐ .
شور ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد: ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ -
ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ
، اﻮﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ي
ﻧﻮﮑﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻞﺧاد ﯽ
اﻮﻫ و ي ﺑ ﺮﻬﺷ دازآ ﯿ ﺪﻨﺟﺮ دﻮﺑ .
ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻮ ﺴﮐاﻮﻧ ﯿﺪ اﻮﻫ رد ﻦﺑﺮﮐ ي
عﺎﻔﺗرا رد دازآ 150
ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ ي دﺰﻧ رد و ﯾ ﮏ ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﺧﯿ نﺎﺑﺎ ﻠﺻا ﯽ ﻬﺘﻨﻣ ﯽ ﻞﺧاد رد و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺬﭘ قﺎﺗا زا ﺎﻫ ﯾ
اﺮ ﯽﯾ عﺎﻔﺗرا رد و 75
ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ ي
، ﻣ ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﻮ
ﺴﮐاﻮﻧ ﯿﺪ ﻦﺑﺮﮐ
، راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ
. اﺮﺑ ي ﻟﺎﻧآ ﯿﺰ
اد هد مﺮﻧ زا ﺎﻫ راﺰﻓا يرﺎﻣآ )SPSS
ﺶﯾاﺮﯾو 18 ( و مﺮﻧ راﺰﻓا
Excel
ﻨﭽﻤﻫ و ﯿ ﻦ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي
Mann–Whitney
،
Friedman
و
Wilcoxon
دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯾﺪ
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ: رد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ
ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﺮﻬﺷ دازآ ياﻮﻫ رد
رذآ هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا و ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺮﺑ ﺮﺑا ﺎﺑ
11 و 10ppm
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺖﻈﻠﻏ ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ رد
ياﻮﻫ ﻞﺧاد رد ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ لزﺎﻨﻣ رد و ﻦﻤﻬﺑ هﺎﻣ
ﺪﻨﻔﺳا ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺑ 11 و 9 ppm
دﻮﺑ . ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هزاﺪﻧا ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ يﺮﯿﮔ
رد هﺪﺷ ياﻮﻫ جرﺎﺧ هﺎﻣ ﻪﯿﻠﮐ رد ﻞﺧاد و ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ يﺎﻫ
،
ﯿﻔﯿﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﺮﺘﻤﮐ ﺖ
ﺎﺧ ياﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ جر
) 9ppm
( ﻞﺧاد ياﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺖﯿﻔﯿﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و )
25ppm
( دﻮﺑ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ:
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ناﺰﯿﻣ ياﻮﻫ
هﺎﻣ رد ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﺮﻬﺷ هزاﺪﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
يﺮﯿﮔ
، ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﭼ
جرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﭼ و ﻞﺧاد
، راﺮﻗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا هدوﺪﺤﻣ رد دراد
.
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ ﻣﻮ:
ﺴﮐﻮﻧ ﯿﺪ
،ﻦﺑﺮﮐ اﻮﻫ ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ،دازآ ياﻮﻫ ،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد ي
ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
1394
؛ 22 ) 3 :(
266 - 273 .
ﺖﻓﺎﯾرد : 06 / 04 / 1394 شﺮﯾﺬﭘ : 19 / 08 / 1394
رﺎﯾدﺎﺘﺳا١
، ،ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﮑﺸﻧاد
ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﯾا ،ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ،
ﯽﺘﺴﭘ سردآ : ﺑﯿ ﺪﻨﺟﺮ - يرﺎﻔﻏ نﺎﺑﺎﯿﺧ - ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽ
ﺑﯿ ﺪﻨﺟﺮ - ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﮑﺸﻧاد
ﻦﻔﻠﺗ : 05632395346
ﺮﺑﺎﻤﻧ : 32440177 - 056 ﺖﺴﭘ ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا : [email protected]
،ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ّﺮﺛﺆﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ٢
ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽ
ﺑﯿ
،ﺪﻨﺟﺮ ﺑﯿ
،ﺪﻨﺟﺮ اﯾ ناﺮ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﮔدﻮﻟآ هزوﺮﻣا ﯽ
ﻪﺑ اﻮﻫ ناﻮﻨﻋ ﯾﮑ ﯽ ﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯾ ﻦ تﻼﮑﺸﻣ
حﺮﻄﻣ يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﺳا
. ﺸﻧﺮﻬﺷ شﺮﺘﺴﮔ ﯿﻨ
ﯽ و ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﻌﻤﺟ نﺎﺑﺎﺘﺷ ﯿ
،ﺖ ﻟﺎﻌﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯿ
ﺖ يﺎﻫ
ﺘﻌﻨﺻ ﯽ ﺑ فﺮﺼﻣ و ﯽ
ور ﯾﻪ ﺖﺧﻮﺳ ﺴﻓ يﺎﻫ ﯿﻠ
ﯽ
، ﻪﺑ
ﺪﺷ ت
ﮔدﻮﻟآ ﯽ اﺰﻓا ار ﺎﻫ ﯾ ﺶ هداد
؛ﺖﺳا ﺘﻧ رد ﯿ ﻪﺠ
، ﺳو ﻢﺠﺣ ﻪﻧازور ﯿﻌ
ﯽ
ﻻآ زا ﯾ هﺪﻨ ﻏ يﺎﻫ ﯿﺮ ﺴﻧﺎﮑﻣ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﯿ
ﻢ ﺒﻃ يﺎﻫ ﯿﻌ ﯽ
، اﻮﻫ رد
ﻠﺨﺗ ﯿﻪ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . ا ﻢﺠﺣ ﯾ ﻦ ﮔدﻮﻟآ ﯽ ﺎﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﺣ ﻪﺑ
دﻮﺧ ﺎﭘ ﻻ ﯽﯾ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺖﺳا
ﺪﺷ زا ﮔﻮﻠﺟ نآ ت ﯿ
يﺮ ﺎﻤﻧ ﯾﺪ ا و ﯾ ﻦ
ﺴﻣ ﻠﺌ ﻪﺑ ار ﻪ ناﻮﻨﻋ ﯾﮑ ﯽ حﺮﻄﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ زا زﯾ
ﺴ ﺖ ﺤﻣ ﯿ ﻄ ﯽ ﻃ رد ﯽ
ﻪﻫد ﺧا يﺎﻫ ﯿﺮ ﺪﺒﺗ ﯾ ﻞ ﺖﺳا هدﺮﮐ .
ﺪﻤﻋ ه ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﮔدﻮﻟآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﻞﻣﺎﺷ اﻮﻫ :
ﻣﻮ ﺴﮐﻮﻧ ﯿﺪ ،ﻦﺑﺮﮐ
يد ﺴﮐا ﯿﺪ ﺴﮐا ،دﺮﮔﻮﮔ ﯿ
يﺎﻫﺪ
رذ ،تزا
ّﻠﻌﻣ تا و ﻖ
ﻫﯿ ﺑﺮﮐورﺪ ﻦ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ) 1 ، 2(
. ا رد ﯾ ﻦ ﺑﯿ ﻦ
، ﻣﻮ ﺴﮐﻮﻧ ﯿﺪ ﻦﺑﺮﮐ
ﻪﺑ ﻟد ﯿ ﻞ ﺛﺄﺗ ﯿﺮ زور شﺮﺘﺴﮔ و نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ نوﺰﻓا
ﺖﺧﻮﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺴﻓ يﺎﻫ
ﯿﻠ ﯽ ﻪﺑ هﮋﯾو نﻼﮐ رد ﻪﺑ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ ناﻮﻨﻋ
ﯾﮑ ﯽ ﻢﻬﻣ زا ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﻻآ ﯾ ﺪﻨ ه ﻪﺑ اﻮﻫ يﺎﻫ رﺎﻤﺷ
ﯽﻣ دور ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ؛
ا ﺐﻠﻏ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا
ﻣز رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯿ
ﻪﻨ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ
ﮐﯿ ﻔﯿ ﺖ ا ،اﻮﻫ ﯾ ﻦ ﮔ
ﻤﺳ زﺎ ﯽ ﻪﺑ ار ﻻآ ناﻮﻨﻋ ﯾ
هﺪﻨ ﺴﻣ ﺆ لو
ﺎﭘ ﯿﯾ ﻦ ﮐ ندﻮﺑ ﯿﻔ
ﯿ ﺖ اﻮﻫ ﻏ يﺎﻫزور رد ﯿ
ﺘﺷاﺪﻬﺑﺮ ﯽ ﻓﺮﻌﻣ ﯽ هدﺮﮐ ﺪﻧا
)3 - 5 .(
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﯽ
ﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯿ
ﺶ زا
% 70 ﺴﮐاﻮﻧﻮﻣ ﯿﺪ ﻦﺑﺮﮐ
ﺮﺸﺘﻨﻣ هﺪﺷ
، ﺮﺟ رد ﯾ نﺎ ﻠﻤﻋ ﯿ تﺎ ﺎﻫوردﻮﺧ ﺖﮐﺮﺣ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ
ﻟﻮﺗ ﯿﺪ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . اﯾ ﻦ ﺑﻮﻠﮔﻮﻤﻫ ﺎﺑ زﺎﮔ ﯿ
ﻦ نﻮﺧ ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ ﺎﭘﯾ يراﺪ ار ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
، طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ رد شﻼﺗ
ﺪﻨﯾﻻآ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﺑ ه
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﻼﮑﺸﻣ و ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا
؛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﯽﻟو زا يرﺎﯿﺴﺑ
ﻦﯾا ﻂﺑاور
، ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ
زا ﺶﯿﺑ ﻪﮐ 90
مدﺮﻣ ﻪﻧازور ﯽﮔﺪﻧز ﺪﺻرد
، ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ يﺮﭙﺳ
ﺟﻮﺗ ،دﻮﺷ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪ
)8 - 11 (.
Saksena و
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 2004
، ناﺰﯿﻣ راﺮﻗ ضﺮﻌﻣ رد ﺎﺑ يﺮﯿﮔ
ارCO
و ﺖﻓر رد دﻮﺧ لﺰﻨﻣ و رﺎﮐ ﻞﺤﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﻧازور ﻪﮐ يداﺮﻓا ياﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻣآ
، درﻮﻣ مﺎﻨﺘﯾو رد ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ
. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻬﻧآ
دﻮﺧ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ
، طﻮﺑﺮﻣ
ﯽﻣ ﺪﻣآ و ﺖﻓر سﻮﺑﻮﺗا ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ يداﺮﻓا ﻪﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﻧدﺮﮐ
دﺮﺗ ياﺮﺑ ﻪﺧﺮﭼود زا ﻪﮐ دﻮﺑ يداﺮﻓا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ناﺰﯿﻣ د
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧدﺮﮐ
) 12 .(
Yiwen Deng رد نارﺎﮑﻤﻫ و
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ يا لﺎﺳ
يﺎﻫ 2012 و 2103 هزاﺪﻧا درﻮﻣ رد يﺮﯿﮔ
ﻞﻧﻮﺗ رد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ مﺎﺠﻧا ﻦﯿﭼ ﺮﻬﺷ ود يﺎﻫ
ﺪﻧداد ناﺰﯿﻣ ،
هزاﺪﻧا ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ يﺮﯿﮔ
ﮓﻧﺎﺷ رد ﯽﻠﻧﻮﺗ ﻞﺧاد رد هﺪﺷ يﺎﻫ
ار ﺖﺳﻮﮔآ هﺎﻣ رد 86ppm
رد و هﺎﻣ ﺮﺒﺘﮐا 45ppm شراﺰﮔ
ﺪﻧدﺮﮐ ) 13 .(
زا ﯽﺸﺨﺑ اﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﯽﮑﯾ ﻢﻫ ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ زا
، ﯽﮔدﻮﻟآ ﺖﺳا ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ
ﻪﯿﻠﻘﻧ ﻞﯾﺎﺳو
هﺎﮔوﺮﯿﻧ و ﻊﯾﺎﻨﺻ ،يرﻮﺗﻮﻣ ﯽﮕﻧﺎﺧ و يرﺎﺠﺗ ﻊﯾﺎﻨﺻ و ﺎﻫ
ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد ﻂﯿﺤﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻟد
و زا ﯽﺸﯾﺎﻣﺮﮔ و ﺰﭘ و ﺖﺨﭘ ﻞﯾﺎﺳ
، ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ دﺎﺠﯾا نﺎﮑﻣا
دراد دﻮﺟو .
ﻪﺑ رد ﻊﻣﺎﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ دﻮﺒﻧ ﻞﯿﻟد صﻮﺼﺧ
هزاﺪﻧا ﺮﻬﺷ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد ياﻮﻫ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ يﺮﯿﮔ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد ياﻮﻫ و دازآ ياﻮﻫ ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﺮﻬﺷ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ يﺎﻫ
دﻮﺑ . رد ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
، اﻮﻫ ي ﺮﻬﺷ ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ رد ﯾ ﮏ هرود ﻧﺎﻣز ﯽ
ﻪﻫﺎﻣ ﺖﻔﻫ
، زا رﻮﯾﺮﻬﺷ لﺎﺳ 1393 ﺎﺗ ﺪﻨﻔﺳا لﺎﺳ نﺎﻤﻫ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
اﻮﻫ ي ﺮﻬﺷ ﻪﺑ ود ﺶﺨﺑ ﻠﺻا ﯽ اﻮﻫ ي ﺴﻔﻨﺗ ﯽ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
يﺪﻨﺟﺮﯿﺑ رد
ود ﺤﻣ ﯿ ﻂ ﻞﺧاد نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ و
دازآ ياﻮﻫ ﺟرﺎﺧ
ﯽ
ﺴﻘﺗ ﯿ ﻢ ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي زا اﯾ ﻦ ود ﺶﺨﺑ
، رد 10 زور ﺮﻫ ﯽﻧﺎﯿﻣ
ﻣ هﺎ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﻣز
ًﻻﻮﻤﻌﻣ يرادﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﻦﯿﺑ
11 ﺎﺗ
3 دﻮﺑ ﺮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻞﺒﻗ يرادﺮﺑ
، هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺮﻬﺷ ﺪﺷ يﺪﻨﺑ
.
ﻞﺤﻣ هزاﺪﻧا يﺎﻫ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﻬﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا يﺮﯿﮔ
؛ﺪﯾدﺮﮔ
ﺖﻬﺟ ﺮﻫ زا و ﺮﻬﺷ ﺰﮐﺮﻣ رد هﺎﮕﺘﺴﯾا ﮏﯾ ﻪﮐ ترﻮﺻ ﻦﯾﺪﺑ ﯽﻋﺮﻓ و ﯽﻠﺻا ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ
، داﺪﻌﺗ ﻪﺑ 8
ﮕﺘﺴﯾا بﺎﺨﺘﻧا ﺮﮕﯾد هﺎ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﺖﯾﺎﻬﻧ رد داﺪﻌﺗ
54 اﯾ هﺎﮕﺘﺴ و ﺎﺑ زﻮﺗ ﯾﻊ ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ رد
ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﻬﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻧﺪﺷ . هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺮﻫ زا
، ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﻠﺧاد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ و ﯽﺟرﺎﺧ .
ًﻻﻮﻤﻌﻣ لزﺎﻨﻣ رد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﯽﯾاﺮﯾﺬﭘ رد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
رد ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 4
ﻪﺑ هﺎﮕﺘﺴﯾا دﻮﺒﻧ ﻞﯿﻟد
ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﮑﻣا ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﻠﺧاد يرادﺮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ يﺎﻫ
ﺪﺷ و ﻞﺧاد ﻂﯿﺤﻣ زا ه
هﺎﻣ ﺮﻫ رد جرﺎﺧ 104
بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ درﻮﻣ 7
هﺎﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ ،يرادﺮﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺶﯾﺎﭘ هرود لﻮﻃ رد ﺎﻫ
728 درﻮﻣ
دﻮﺑ . عﺎﻔﺗرا ﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ جر
رد
هدوﺪﺤﻣ عﺎﻔﺗرا ﺴﻔﻨﺗ ﯽ داﺮﻓا ﭘﯿ هدﺎ ) دوﺪﺣ 150 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ زا
ﺢﻄﺳ ﻣز ﯿ ﻦ ( و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد رد عﺎﻔﺗرا رد ﺎﻫ
75 ﯽﺘﻧﺎﺳ دﻮﺑ يﺮﺘﻣ .
ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ رد ﻞﺧاد رد
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ نﺎﺒﺣﺎﺻ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ،ﺎﻫ
حﺮﻃ ياﺮﺟا رد ﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ دﻮﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد .
ﻫا ﺢﯿﺿﻮﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻖﯿﻘﺤﺗ فاﺪ
،ﺐﺨﺘﻨﻣ داﺮﻓا ياﺮﺑ
،ﺪﻧدﻮﺒﻧ يرﺎﮑﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ روﺎﺠﻣ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ و بﺎﺨﺘﻧا ﺖﻓﺮﮔ
.
رد اﯾ ﻦ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
، هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺖﻈﻠﻏ ﻣﻮ ﺴﮐاﻮﻧ ﯿﺪ ﻦﺑﺮﮐ رد
ﺤﻣ ﯿ ﻂ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا هﺎﮕﺘﺳد ﺞﻨﺳزﺎﮔ ﮏﺗ هرﻮﺴﻨﺳ TES 1372
) CO METER–Serial No 110700802 (
ﻪﮐ ﺮﺑ سﺎﺳا
وﺮﺘﮑﻟا ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
رﺎﮐ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و ﻪﺑ رﻮﻃ ﺻﺎﺼﺘﺧا ﯽ ياﺮﺑ
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ زﺎﮔ ﺑﻪ CO رﺎﮐ ﯽﻣ
،دور ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ . هدوﺪﺤﻣ
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﻦﯾا هﺎﮕﺘﺳد
، زا ﺮﻔﺻ ﺎﺗ 500 و ﺎﺑ
ّﻗد ﺖ ppm±2
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾا هﺎﮕﺘﺳد ﺮﻫ 2 هﺎﻣ ﮏﯾ رﺎﺑ ﺖﮐﺮﺷ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻨﺷوﺮﻓ
رد ﻞﺑﺎﻘﻣ 30ppm
زﺎﮔ ﯽﻣ هﺮﺒﯿﻟﺎﮐCO
ﺪﯾدﺮﮔ .
ياﺮﺑ ﺰﯿﻟﺎﻧآ داد ه ﺎﻫ زا مﺮﻧ راﺰﻓا يﺎﻫ )SPSS ﺶﯾاﺮﯾو 18 ( و
Excel نﻮﻣزآ زا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
يرﺎﻣآ يﺎﻫ
Mann–Whitney ،
Friedman و
Wilcoxon هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﯾدﺮﮔ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﺑ ﺮﻬﺷ ﻪﺸﻘﻧ ﯿ
ﺪﻨﺟﺮ ﻞﮑﺷ رد ﮏﯾ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
رد
اﯾ ﻦ ﻞﮑﺷ
، ﻞﺤﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي اد ﺎﺑ ﯾ هﺮ ﺎﻫ ي ﮑﺸﻣ ﯽ
هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺪﻧا
.
ﻞﮑﺷ 1 - ﺎﻘﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ط رادﺮﺑ ي اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻣ ﻮ ﺴﮐاﻮﻧ ﯿ ﺪ اﻮﻫ رد ﻦﺑﺮﮐ ي
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻞﺧاد و دازآ ﺎﻫ
ي ﻧﻮﮑﺴﻣ ﯽ ﺑ ﺮﻬﺷ ﯿ ﺪﻨﺟﺮ
لوﺪﺟ 1 - ﻣ ﺎﻘ ﯾ ﻪﺴ ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻮ ﺴﮐﻮﻧ ﯿ ﺪ هﺎﻣ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺎﻫ
ي ﺤﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﻂ لزﺎﻨﻣ ﻞﺧاد و جرﺎﺧ
لوﺪﺟ رد 1
، ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻮ
رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
هﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لزﺎﻨﻣ ﻞﺧاد و جرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ Mann–Whitney ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
. ﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎ
لوﺪﺟ ﻦﯾا
، داﺪﻌﺗ 50 ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺎﮕﺘﺴﯾا و ﯽﻠﺧاد يرادﺮﺑ
54
ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﺟرﺎﺧ دازآ ياﻮﻫ يرادﺮﺑ
. رد
لﻮﻃ 7 ﻪﻧﻮﻤﻧ طﺎﻘﻧ ﻦﯾا زا هﺎﻣ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يرادﺮﺑ
. ﻦﯾا ﻖﺒﻃ
لوﺪﺟ
، ﻦﻤﻬﺑ رد ﻞﺧاد ﻂﯿﺤﻣ رد رد و ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ هﺎﻣ
هﺎﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﺎﺑآ و ﺮﻬﻣ ،رﻮﯾﺮﻬﺷ ﻣﻮ
ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
ﺖﺷاد دﻮﺟو ﯽﻠﺧاد .
جرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ رد
، ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
هﺎﻣ ﻪﯿﻠﮐ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﻪﻨﻣاد رد ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ يﺎﻫ
81 / 2 - 79ppm / 1 ﺖﺷاد راﺮﻗ .
نﻮﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ Mann–
Whitney نﺎﺸﻧ
هﺎﻣ مﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ داد ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﺰﺟ
رذآ هﺎﻣ )
448 / 0 (P=
، ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻮ
رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
ﺎﻫﺎﻀﻓ ﺑ ﯽﻠﺧاد ي ﻪ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﯽﺟرﺎﺧ يﺎﻫﺎﻀﻓ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يراد
دﻮﺑ . لوﺪﺟ
ﮏﯾ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رد يراد
ﻣ ﻦﯿﺑ رد ﻞﺧاد ﻂﯿﺤﻣ و جرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ هﺎ
يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ .
لوﺪﺟ 2 هﺎﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻞﺧاد و جرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ رد Wilcoxon
نﺎﺸﻧ ار
ﯽﻣ ﺪﻫد .
لوﺪﺟ 2 - ﺎﻘﻣ ﯾ ﻪﺴ ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﯿ
ﺪ ﺤﻣ رد ﻦﺑﺮﮐ ﯿ
ﻂ و ﻞﺧاد
هﺎﻣ رد جرﺎﺧ ﺎﻫ
ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
هﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﯽﺟرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ
ﯽﻠﺧاد ﻂﯿﺤﻣ
p-value p-value
رﻮﯾﺮﻬﺷ - ﺮﻬﻣ 589
/0 00
/1
رﻮﯾﺮﻬﺷ - نﺎﺑآ 182
/0 108
/0
رﻮﯾﺮﻬﺷ - رذآ 904
/0 005
/0
رﻮﯾﺮﻬﺷ - يد 228
/0 000
/0
رﻮﯾﺮﻬﺷ - ﻦﻤﻬﺑ 024
/0 000
/0
رﻮﯾﺮﻬﺷ - ﺪﻨﻔﺳا 165
/0 000
/0
ﺮﻬﻣ - نﺎﺑآ 275
/0 108
/0
ﺮﻬﻣ - رذآ 957
/0 005
/0
ﺮﻬﻣ - يد 129
/0 000
/0
ﺮﻬﻣ - ﻦﻤﻬﺑ 011
/0 000
/0
هﺎﻣ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻠﺧاد
) 50
= ( N ﯽﺟرﺎﺧ
) 54
= (N نﻮﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ
Mann–Whitney
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ فاﺮﺤﻧا
رﺎﯿﻌﻣ Z-value
p-value
رﻮﯾﺮﻬﺷ 06
/1 55
/2 50
/2 88
/2 31
/3 001
/0
ﺮﻬﻣ 06
/1 55
/2 57
/2 96
/2 24
/3 001
/0
نﺎﺑآ 00
/1 48
/1 81
/2 94
/2 67
/2 007
/0
رذآ 03
/2 27
/2 59
/2 71
/2 759
/0 448
/0
يد 38
/4 77
/2 00
/2 98
/1 93
/3 000
/0
ﻦﻤﻬﺑ 38
/5 49
/3 79
/1 97
/1 413
/3 000
/0
ﺪﻨﻔﺳا 58
/4 44
/2 11
/2 44
/2 992
/3 000
/0
نﻮﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ رﺎﻣآ ﻦﻣﺪﯾﺮﻓ ي 001
/0 P<
003
/0 P<
---
ﺚﺤﺑ
اﯾ ﻦ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ
ﮏ هرود ﺖﻔﻫ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺑ و رﻮﻈﻨﻣ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ
ﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ و ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﺮﻬﺷ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد ياﻮﻫ ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و اﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ نآ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ دﻮﺟو ﯾﺎ ﺑ طﺎﺒﺗرا دﻮﺟو مﺪﻋ ﯿ
ﻦ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي اﻮﻫ CO ي
اﻮﻫ و دازآ ي
ﻞﺧاد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
اﻮﻫ رد ي دازآ
، ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻦ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﻈﻠﻏ ردCO
رذآ هﺎﻣ و
ﺪﻨﻔﺳا ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ : 11 و 10ppm ﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦ راﺪﻘﻣ نآ ﺮﻔﺻ و
1ppm دﻮﺑ . ﺮﯾدﺎﻘﻣ 9 ﺎﺗ 11ppm هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ هﺪﺷ
،
ّﻠﻌﺘﻣ ﻪﺑ ﻖ
ﭗﻤﭘ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺰﻨﺑ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﺪﺣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
دازآ ياﻮﻫ ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ )
9 ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ (
دﻮﺑ
؛
ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾا راﺮﮑﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻟو هﺎﻣ ﺮﮕﯾد رد ﺎﻫ
لﺎﺳ يﺎﻫ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﺑ ﭗﻤﭘ ﻪﮑﻨﯾا ﻦﯾﺰﻨﺑ
راﺮﻗ دازآ ياﻮﻫ رد ﺎﻫ
ﻣ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ راﺪﻘﻣ و ﺪﻧراد ﻮ
ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ ﺰﯿﻧ
دﺎﯾز دازآ ياﻮﻫ رد
ﺖﺳا
، ﺗ ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺄ
ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﺮﯿﺛ نﺎﺴﻧا ﯽﺘﻣﻼﺳ يور
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ .
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ شراﺰﮔ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺰﯿﻧ Wolf
ﺖﺳا هﺪﺷ )
14 .(
ﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد ﻦﺑ
ناﺰﯿﻣ ،ﻞﺧاد ﻂﯿﺤﻣ هﺎﻣ رد CO
هﺎﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ دﺮﺳ يﺎﻫ يﺎﻫ
دﻮﺑ مﺮﮔ دﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ
ندﻮﺑ و نﺎﺘﺴﻣز ﻞﺼﻓ رد اﻮﻫ
ﺎﺳو زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ
ﻞ ﺎﻣﺮﮔ ﯾ ﺸ ﯽ ﻨﭽﻤﻫ و لزﺎﻨﻣ رد ﯿ
ﻦ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﻣﯿ ناﺰ ﺎﭘﯾ راﺪ ي نﺎﺘﺴﻣز ﻞﺼﻓ رد اﻮﻫ
، اﯾ ﻦ ﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻣا ﯿﻪ
ﺖﺳا . ﻟد ﺎﻣا ﯿ ﻞ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻢﻈﻨﻣﺎﻧ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ رد هﺪﺷ
ﺢﻄﺳ ﺮﻬﺷ
) اﯾ هﺎﮕﺘﺴ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ( زا هدﺎﻔﺘﺳا ، ﺳ
ﯿ ﻢﺘﺴ يﺎﻫ ﺎﻣﺮﮔ ﯾ ﺸ ﯽ
دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ .
هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﯾﺎﻣﺮﮔ ياﺮﺑ يرﺎﺨﺑ زا ﻪﮐ ﯽﻟزﺎﻨﻣ رد
ﯽﻣ ﮐ ﺮ دﻮﺑ زﺎﮔ ﺎﻬﻧآ ﺖﺧﻮﺳ و ﺪﻧد
، ﻣ راﺪﻘﻣ ﻮ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
نﺎﮑﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ژﺎﻓﻮﺷ زا ﺶﯾﺎﻣﺮﮔ ياﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﻧدﺮﮐ . ﻪﺑ ﻪﻠﻌﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻣا ﻦﯾا ﻞﯿﻟد ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ اﺮﯾز ؛ ﻣﺎﮕﻨﻫ ﯽ ﻪﮐ ﺖﺧﻮﺳ ﺎﻫ ي ﺴﻓ ﯿﻠ ﯽ نﻮﭽﻤﻫ ﺖﻔﻧ
و
زﺎﮔ رد ﺎﺳو ﯾ ﻞ ﺎﻣﺮﮔ ﯾ ﺸ ﯽ ﺪﻨﻧﺎﻣ رﺎﺨﺑ ي ﺑﻪ ترﻮﺻ ﺺﻗﺎﻧ
ﻣ ﯽ
،دزﻮﺳ ﻣﻮ ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧ اﯾ
دﺎﺠ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻪﺑ ﺎﻫژﺎﻓﻮﺷ ﺎﻣا ﻞﯿﻟد
ﻪﻠﻌﺷ ﻦﺘﺷاﺪﻧ
،
ِّﺮﺒﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا زا ﯽﻣ ا
ﺪﻨﺷﺎﺑ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ و ﺮﯾدﺎﻘﻣ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ نﺎﮑﻣ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﺳا ﺮﻔﺻ ﺎﻫ
ﺖ . ﻪﮐ ﯽﻟزﺎﻨﻣ رد
دﻮﺑ ﺖﻔﻧ ﺎﻬﻧآ ﺖﺧﻮﺳ
، ﻣ راﺪﻘﻣ ﻮ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﺑﺮﮐ
نﺎﮑﻣ دﻮﺑ زﺎﮔ ﺎﻬﻧآ ﺖﺧﻮﺳ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﯾﺎﻫ .
ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﯽﻣ ﺮﻣا ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﻪﻠﻌﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻃ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ،ﺺﻗﺎﻧ ﺖﺧﻮﺳ ،ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮ ندﻮﺒﻧ
يرﺎﺨﺑ و لزﺎﻨﻣ ﻞﺧاد ﻪﺑ دود ﺖﺸﮔﺮﺑ ،ﯽﺘﻔﻧ يﺎﻫ ....
ﺪﺷﺎﺑ .
ﯿﻠﻋ و يﻮﻔﺻ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺠ
ﯽﻧﺎ ) 2006 ( ﺮﻬﺷ رد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد ناﺮﻬﺗ
، هﺪﻨﯾﻻآ ﺖﻈﻠﻏ لﻮﺼﻓ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫ
مﺮﮔ
لﺎﺳ دﻮﺑ ) 15 .(
وJo )Lee 2006 ( ﻧﯿ ﺰ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺘﻧ
ﺞﯾﺎ
ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺖﺳد
ﯾ ﺪﻨﺘﻓﺎ . ﺰﯿﻧ ﺎﻬﻧآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻣ ناﺰﯿﻣ
ﻮ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
ﻓ رد ﻦﺑﺮﮐ ﻮﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﺘﺴﻣز ﻞﺼ
د ) 16 .(
هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺮﮐذ دراﻮﻣ
،هﺪﺷ دﻮﺟو تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ راﺪﯾﺎﭘ
و زوﺮﺑ ﯽﮕﻧوراو
اﻮﻫ رد ياﻮﻫ دازآ ﻪﮐ رد ﻞﺼﻓ نﺎﺘﺴﻣز ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣ خر
،ﺪﻫد رد
هﺎﻣ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ناﺰﯿﻣ ندﻮﺑﻻﺎﺑ ﻂﯿﺤﻣ رد دﺮﺳ يﺎﻫ
جرﺎﺧ ﺗﺄ ﺮﯿﺛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﮏﯾ
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻏ
ﺖﻈﻠ CO
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ هﺪﺷ رد ياﻮﻫ رد ﻞﺧاد هﺎﻣ
يﺎﻫ رﻮﯾﺮﻬﺷ ﻬﻣ و ﺮ،
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺮﻔﺳ
ﻪﻧﺎﺧ يﺎﭼ و ﺎﻫ ﻪﻧﺎﺧ
ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺎﻫ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﺎﺑ
102 و 95ppm زﺎﺠﻣ ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﺪﺣ زا ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷ شراﺰﮔ
ﯽﻠﺧاد ياﻮﻫ CO )
25ppm ( دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ .
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ناﺰﯿﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ لزﺎﻨﻣ رد CO
، ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ هﺎﻣ
يﺎﻫ و ﻦﻤﻬﺑ
ﻪﺑ و ﺪﻨﻔﺳا ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﻪﺑ راﺪﻘﻣ 11 و 9ppm دﻮﺑ . رﻮﯾﺮﻬﺷ رد و هﺎﻣ
هﺎﻣﺮﻬﻣ
، هﺮﻔﺳ ﻪﻧﺎﺧ ﻪﻧﺎﺨﯾﺎﭼ و ﺎﻫ دﻮﺑ لﺎﻌﻓ ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ رد ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ
هﺎﻣ ﻪﯿﻘﺑ رد و ﺎﻫ
، ﻦﮐﺎﻣا مﺮﺘﺤﻣ هرادا رﻮﺘﺳد ﻖﺒﻃ ﺰﮐاﺮﻣ ﻦﯾا
ﻞﯿﻄﻌﺗ دﻮﺑ . ﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻮ
ﻦﯾا زا ﺮﯿﻏ ﯽﻠﺧاد ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
ﻦﮐﺎﻣا هﺎﻣ ﻞﮐ رد ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ لزﺎﻨﻣ رد ،
ﺪﺣ زا لﺎﺳ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺘﺳآ
ﻦﯿﯾﺎﭘ زﺎﺠﻣ و ﺮﺗ
ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻦﯿﺑ ﯾ
ﯿﻐﺘﻣ هدزﺎ دﻮﺑ ﺮ . ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪ يﺪﻤﺣا
و رﻮﺳآ ﷲا
،يدﺎﺒﻋ ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ناﺰﯿﻣ رد
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ
دﻮﺑ نﺎﺘﺴﻣز زا ﺮﺘﺸﯿﺑ .
ﺎﻬﻧآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﯾاﺰﻓا ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﻞﯿﻟد
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد يرﻮﺗﻮﻣ ﻪﯿﻠﻘﻧ ﻞﯾﺎﺳو ﺪﻧدﺮﮐ ﺮﮐذ
) 17 .(
هداد سﺎﺳا ﺮﺑ لوﺪﺟ يﺎﻫ
2 ، ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا يراد
رد
ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻮ
هﺎﻣ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ لﺎﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ . يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ Friedman
، هﺪﻫﺎﺸﻣ فﻼﺘﺧا رد هﺪﺷ
هﺎﻣ ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ار ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ داد نﺎﺸﻧ راد
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ياﺮﺑ ﯽﺟرﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ
، نﻮﻣزآ Wilcoxon ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
هﺎﻣ ﻦﻤﻬﺑ و رﻮﯾﺮﻬﺷ يﺎﻫ )
024 / 0 (P=
، ﻦﻤﻬﺑ و ﺮﻬﻣ
) 011 / 0 (P=
يد و نﺎﺑآ ، )
002 / 0 (P=
ﻦﻤﻬﺑ و نﺎﺑآ ،
) 001 /0
<
(P ﺪﻨﻔﺳا و نﺎﺑآ ، )
001 /0
<
(P يد و رذآ ،
) 003 / 0 (P=
، ﻦﻤﻬﺑ و رذآ )
001 /0
<
(P و ﺪﻨﻔﺳا و رذآ
) 003 / 0 (P=
، توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﯽﻨﻌﻣ
هﺎﻣ ﺮﯾﺎﺳ رد و راد فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻨﻌﻣ هﺪﺷ دﻮﺒﻧ راد
. نﻮﻣزآ Wilcoxon ﻂﯿﺤﻣ ياﺮﺑ
ﯽﻠﺧاد ﺰﯿﻧ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ هﺎﻣ رد توﺎﻔﺗ ﻦﯾا
ﺮﻬﻣ و رﻮﯾﺮﻬﺷ يﺎﻫ
) 000 / 1 (P=
نﺎﺑآ و رﻮﯾﺮﻬﺷ ، )
108 / 0 (P=
و نﺎﺑآ و ﺮﻬﻣ
) 108 / 0 (P=
، ﯽﻨﻌﻣ هدﻮﺒﻧ راد
، هﺪﻫﺎﺸﻣ فﻼﺘﺧا ﯽﻟو رد هﺪﺷ
هﺎﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻫ دﻮﺑ راد . Chaloulakou و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2003 (
دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ﺖﻈﻠﻏ ردCO
ياﻮﻫ دازآ و
ياﻮﻫ ﻞﺧاد ﺤﻣ ﯿ ﻂ ﺎﻫ ي ﮏﭼﻮﮐ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ اﯾ ﻦ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ زا ﺮﻈﻧ رﺎﻣآ ي
، طﺎﺒﺗرا ﺑﻮﺧ ﯽ ﺑﯿ ﻦ ﺖﻈﻠﻏ ردCO
ياﻮﻫ دازآ و ياﻮﻫ ﻞﺧاد دﻮﺟو دراد ) 18 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﻘﻫد ﻪﮐ يا
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧﺎﺤﯾر هداز
1388 ياﻮﻫ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﯽﺳرﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ
لزﺎﻨﻣ ﻞﺧاد ياﻮﻫ و يﺮﻬﺷ دازآ مﺎﺠﻧا ﺰﯾﺮﺒﺗ ﺮﻬﺷ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ
ﺪﻧداد
، ﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖ
هزاﺪﻧا ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ يﺮﯿﮔ
ﻞﺧاد ياﻮﻫ رد هﺪﺷ 11ppm
و
ﺰﯾﺮﺒﺗ ﺮﻬﺷ ﻪﯿﺷﺎﺣ رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ 5/ppm
4 دﻮﺑ ) 19 .(
ﻣ راﺪﻘﻣ ﻮ نﺎﻤﺗرﺎﭘآ رد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﺘﺴﺑ ﻞﯿﻟد ﻂﯿﺤﻣ ندﻮﺑ
ﮓﻨﯿﮐرﺎﭘ دﻮﺟو ﺐﻠﻏا و ﺨﺑ رد ﺎﻫ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﯽﻠﺧاد ﺶ
، زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﯽﻣ ﯽﯾﻼﯾو يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺠﻧآ زا ﻪﮐ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫ
ﺐﻠﻏا ﯽﯾﻼﯾو ياراد
طﺎﯿﺣ و ﻪﻘﺒﻃ ﮏﯾ راد
ﮓﻨﯿﮐرﺎﭘ و ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺎﻬﻧآ دراد دﻮﺟو زﺎﺑ ﻂﯿﺤﻣ رد
، ﻣ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ﻮ
ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐﻮﻧ
ﺖﺳا دﺎﯾز ﺎﻬﻧآ رد .
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
رد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ياﻮﻫ
جرﺎﺧ و ﻞﺧاد د
ﯽﻣﺎﻤﺗ ر
هﺎﻣ هﺎﮕﺘﺴﯾا و ﺎﻫ هزاﺪﻧا يﺎﻫ
يﺮﯿﮔ
، ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐﻮﻧﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ هﺪﺷ
، ﺮﺘﻤﮐ زا ﺪﺣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا هدﻮﺑ
و ﺮﻈﻧ زا دﺎﺠﯾا
تﻼﮑﺸﻣ
،ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﯽﺑ
ﺮﻄﺧ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺮﮑﺸﺗ و ﺮﯾﺪﻘﺗ
ﻦاﯾ
ﻘﺤﺗ حﺮﻃ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯿ
ﺗﺎﻘ ﯽ ﺪﮐ ﺎﺑ 993 ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﺎﻤﺣ ﯾ ﺖ ﺎﻫ ي ﻟﺎﻣ ﯽ ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽ
ﺑﯿ ﺪﻨﺟﺮ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا
ﺳر ﯿ هﺪ ﺖﺳا .
ﻊﺑﺎﻨﻣ :
1- Khosh Akhlagh R, Hassan Shahi M. estimating damage on shirazian residents because of air pollution. Tahghighat-e- Eghtesadi. 2002-2003; 37(2): 53-75. [Persian]
2- Naghizadeh A, Mahvi AH, Jabbari H, Derakhshani E, Amini H. Exposure assessment to dust and free silica for
7- Karimzadegan H, Rahmatian M, Farhud DD, Yunesian M. Economic valuation ofair pollution health impacts In the Tehran area, Iran. Iranian J Pubi Health. 2008; 37(1): 20-30.
8- Peers C, Steele DS. Carbon monoxide: A vital signalling molecule and potent toxin in the myocardium. J Mol Cell Cardiol. 2012; 52(2): 359-65.
9- H?ppe P, Martinac I. Indoor climate and air quality. Int J Biometeorol. 1998; 42(1): 1-7.
10- Jenkins PL, Phillips TJ, Mulberg EJ, Hui SP. Activity patterns of Californians: use of and proximity to indoor pollutant sources. Atmos Environ A-Gen. 1992; 26(12): 2141-8.
11- Naddafi K, Rezaei S, Nabizadeh R, Yonesian M, Jabbari H. Density of airborne bacteria in a children hospital in Tehran. Iran J Health Environ. 2009; 1(2): 75-80. [Persian]
12- Saksena S, Quang TN, Nguyen T, Dang PN, Flachsbart P. Commuters' exposure to particulate matter and carbon monoxide in Hanoi, Vietnam. Transp Res D Transp Environ. 2008; 13(3): 206-11.
13- Deng Y, Chen C, Li Q, Hu Q, Li J, Li Y. Measurements of real-world vehicle CO and NOx fleet average emissions in urban tunnels of two cities in China. Atmos Environ. 2015; 122: 417-26.
14- Wolf PC. Carbon monoxide measurement and monitoring in urban air. Environ Sci Technol. 1971; 5(3): 212-8.
15- Safavi SY, Alijani B.Study of geographical factors on air pollution in Tehran. Geographic Research. 2006; 38(58):
99-112. [Persian]
16- Jo WK, Lee JY. Indoor and outdoor levels of respirable particulates (PM10) and Carbon Monoxide (CO) in high- rise apartment buildings. Atmos Environ. 2006; 40(32): 6067-76.
17- Ahmadi Asoor A, Allahabadi A. Measuring the Air Pollutants in Sabzevar, Iran. J Sabzevar Univ Med Sci. 2011, 18 (2): 140-7. [Persian]
18- Chaloulakou A, Mavroidis I, Duci A. Indoor and outdoor carbon monoxide concentration relationships at different microenvironments in the Athens area. Chemosphere. 2003; 52(6): 1007-19.
19- Dehghanzadeh R, Ansarian Kh, Aslani H. Concentrations of Carbon Monoxide in Indoor and Outdoor Air of Residential Buildings. Journal of Health. 2013; 3(4): 29-40. [Persian]
Abstract Original Article
Measurement of CO concentrations in indoor and atmospheric ambient air of Birjand
(September 2012 to March 2013)
Ali Naghizadeh1, Gholamreza Sharifzadeh2, Marzieh Khavari3
Background and Aim: One of the notorious air pllutants on which air quality is determined is carbon monoxide (CO). The aim of the present study was to measure the concentration of CO outdoor and indoor urban environments and compare it with air quality standards within buildings and open spaces.
Materials and Methods: This research was a descriptive-analytical study of CO estimation in outdoor and indoor air of Birjand. Concentration of CO at the height of 150 cm and in the closest street leading to the specific building and also, inside the building (i.e.drawing room)-at the hight of 75 cm was measured using a CO meter. For data analysis, statistical softwares SPSS (V:18) and Excel were used applying Mann-Whitney, Friedman, and Wilcoxon statistical tests.
Results: It was found that the highest concentrations of CO in the outdoor air in Birjand were 11 and 10 ppm in December and March, respectively. And highest concentrations of CO in indoor air were 11 and 9 ppm in February, respectively. But, in general, the average concentration of CO measured in outdoor and indoor air quality in both months were less than the standard measure air pollution outside (9ppm) and the quality of indoor air pollution (25ppm).
Conclusion: Regarding to results of the present study, concentrations of indoor and outdoor CO of Birjand air were in standard ranges.
Key Words: Carbon monoxide, indoor air, outdoor air, Birjand.
Journal of Birjand University of Medical Sciences. 2015; 22 (3): 266-273 Received: June 27, 2015 Accepted: November 10, 2015
