Bio-Power in Arabic Sci-fi, Foucault's Reading of the Novel "Al- Sayyid Min Haql Al-Sabankh" by Sabri Musa
Zohreh Naemi 1, Farhang Mafakheri 2 (129-149)
Abstract
Sci-fi is one of the types of literature that has been introduced in fiction after the World War II and the industrialization of societies. One of the themes of this literary genre is the study of social and human issues that are more important in Arabic literature. Arabic science fiction literature conceptualizes the subject of power, which seems to be very close to Michel Foucault's theory of "bio-power." The novel "Al-Sayyid Min Haql Al- Sabankh" by Sabri Musa is one of the most prominent Arabic science-fiction works. this study seeks to take a new look at the novel "Al-Sayyid Min Haql Al-Sabankh" Based on the "bio-power" theory to discover how an Arabic science-fiction work conceptualizes "power". This research has examined this novel using a qualitative method and analytical-critical approach, and the obtained results indicate that this novel is largely consistent with Foucault's theories on bio-power. In this novel, the author demonstrates a power that is not only applied in a soft form, but also like the air that is breathed. It is current in all social relations and affects all aspects of citizens' lives. And the exercise of power is not based on killing but on giving life, and the ruling regime guarantees a healthy and safe life for all citizens.
Power in this novel manifests itself in a different way in society and controls all citizens, both individually and as a population, and this is exactly the bio- power in Foucault's thought.
Keywords: Bio-power, Michel Foucault, Science Fiction, Sabri Musa, Al- Sayyid Min Haql Al-Sabankh.
1. Assistant Professor at the Department of Arabic Language and Literature in the Faculty of Literature and Humanities University of Kharazmi, Tehran, Iran.
2. Corresponding author: std_farhang.mafakheri@khu.ac.ir
Ph.D. Candidate at the Department of Arabic Language and Literature in the Faculty of Literature and Humanities University of Kharazmi, Tehran, Iran.
Journal of ADAB-E-ARABI (Arabic Literature) (Scientific)
Vol. 14, No. 3, Serial No. 33- Autumn, 2022
10.22059/jalit.2022.341612.612539Print ISSN: 2382-9850//Online ISSN: 2676-7627http://jalit.ut.ac.ir
Received: 15, April, 2022; Accepted: 21, November, 2022+
ﺖﺴﯾز ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا رد ترﺪﻗ -
نﺎﻣر زا ﯽﯾﻮﮐﻮﻓ ﯽﺸﻧاﻮﺧ ،ﯽﺑﺮﻋ ﯽﻠﯿﺨﺗ
» ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا
ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ «
ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ ﺮﺛا
ﻤﻋﺎﻧ هﺮﻫز ﯽ
دﺎﺘﺳا ﯾ رﺎ ﺑدا و نﺎﺑز ﯿ تﺎ ﺑﺮﻋ ﯽ .ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣزراﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﯿﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﺑﺮﻋ هوﺮﮔ
ﺮﺧﺎﻔﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ
1ی
ﻮﺠﺸﻧاد ی ﺮﺘﮐد ی ﺑدا و نﺎﺑز ﯿ تﺎ ﺑﺮﻋ ﯽ .ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣزراﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﯿﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﺑﺮﻋ هوﺮﮔ
:لﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 26
/ 01 / 1400 :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ ؛ 30
/ 08 / 1401
ﯽﻤﻠﻋ - ﯽﺸﻫوﮋﭘ
هﺪﯿﮑﭼ
ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا -
ﺖﺳا ﯽﺑدا عاﻮﻧا زا ﯽﮑﯾ ﯽﻠﯿﺨﺗ ﻪﮐ
زا ﺲﭘ ﻊﻣاﻮﺟ نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ و مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ رد
ﻄﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳاد تﺎﯿﺑدا زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮ
ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ نورد ﻪﯾﺎﻣ یﺎﻫ ﯽﺑدا ِعﻮﻧ ﻦﯾا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ،
هﻮﻠﺟ ﯽﺑﺮﻋ تﺎﯿﺑدا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﮋﯾو
یﺮﺗ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا
-
ِﯽﻠﯿﺨﺗ ﯽﺑﺮﻋ
ترﺪﻗ عﻮﺿﻮﻣ نﻮﻣاﺮﯿﭘ مﻮﻬﻔﻣ
یزﺎﺳ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ
ﺪﺳر ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ یﺪﺣ ﺎﺗ یرﻮﺌﺗ
» ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ «
ﻧا رد ﮥﺸﯾﺪ .ﺖﺳا ﻮﮐﻮﻓ ﻞﺸﯿﻣ نﺎﻣر
» ﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا ﺦﻧ
« ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ ﺮﺛا زا ﯽﮑﯾ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻦﯾﺮﺗ رﺎﺛآ
ﯽﻤﻠﻋ - ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻋ ﯽﻠﯿﺨﺗ ﻪﮐ
ﺖﺳا شﻼﺗ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﻪﯿﮑﺗ ﺎﺑ
یرﻮﺌﺗ ﺮﺑ
» ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ
«،
ﺶﻧاﻮﺧ ﻪﺑ
یﺪﯾﺪﺟ نﺎﻣر ﻦﯾا زا ﺎﺗ دزادﺮﭙﺑ
دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻤﻠﻋ ﺮﺛا ﮏﯾ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﮐ
- ﯽﺑﺮﻋ ﯽﻠﯿﺨﺗ رد
ۀرﺎﺑ » ترﺪﻗ «
مﻮﻬﻔﻣ یزﺎﺳ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ
- یﺪﻘﻧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻣر ﻦﯾا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ و
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ یدﺎﯾز ﺪﺣ ﺎﺗ نﺎﻣر ﻦﯾا ﻪﮐ
ﺖﺴﯾز یرﻮﺌﺗ ﺖﺳا ترﺪﻗ
؛ رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ ار ﯽﺗرﺪﻗ نﺎﻣر ﻦﯾا ﯽﻣ
دراﺬﮔ ﻪﮐ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ لﺎﻤﻋا مﺮﻧ ﺐﻟﺎﻗ ﮏﯾ رد ﯽﻣ
دﻮﺷ ﻪﮐ ﯽﯾاﻮﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻪﮑﻠﺑ
ﺲﻔﻨﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ و مﺎﻤﺗ ﺮﺑ و ﺖﺳا یرﺎﺳ و یرﺎﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﺒﻨﺟ
یﺎﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻣ دراﺬﮔ و ﻢﮐﺎﺣ ﻢﯾژر و دراد ﻪﯿﮑﺗ نﺪﯿﺸﺨﺑ ﯽﮔﺪﻧز ﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﻦﺘﺸﮐ ﺮﺑ ﻪﻧ ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا ﻦﯿﻤﻀﺗ
هﺪﻨﻨﮐ
ﯽﮔﺪﻧز ﻦﻣا و ﻢﻟﺎﺳ یاﺮﺑ
.ﺖﺳا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻣﺎﻤﺗ عﻮﻧ ﻦﯾا
ترﺪﻗ زا ﻦﻄﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ زوﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻤﻫ ار
ﻪﺑ ﻢﻫ یدﺮﻓ ﻞﮑﺷ ترﺎﻈﻧ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ار ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻢﻫ و ﻪﺑ
ﮥﺑﺎﺜﻣ ﯾ ﺖﺤﺗ هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ ﮏ
ترﺎﻈﻧ .دراد دﻮﺧ
هژاو ﺎﻫ ی ﺪﯿﻠﮐ ی :
ﺖﺴﯾز ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا ،ﻮﮐﻮﻓ ﻞﺸﯿﻣ ،ترﺪﻗ -
،ﯽﺳﻮﻣ يﺮﺒﺻ ،ﯽﻠﯿﺨﺗ ﺪﯿﺴﻟا
ﻞﻘﺣ ﻦﻣ
.ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا
.1 ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻠﻋ تﺎﯿﺑدا ﯽﻤ
- ﯽﻠﯿﺨﺗ ﯽﺑدا عاﻮﻧا زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﻊﯿﺟﺮﺗ ﺪﻨﺑ نآ نﺪﯿﺸﮐ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ
نﺎﻬﺟ یﺎﻫ هﺪﻨﯾآ ﺖﺳا رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ . ﻦﯾا
ﻪﻧﻮﮔ رﺎﺛآ
، ﻢﻫ رد ﻞﯿﺨﺗ ﺎﺑ ار ﻢﻠﻋ ﯽﻣ
دﺰﯿﻣآ ﯽﻧﺎﻬﺟ و
ﻖﻠﺧ ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﻬﺟ ﺎﺑ یزاﻮﻣ ار ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ﻪﮐ ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﮥﺼﺧﺎﺷ نآ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ یﺎﻫ و ﯽﻤﻠﻋ
1 لﻮﺌﺴﻣ ۀﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮥﻣﺎﻧﺎﯾار . :
std_farhang.mafakheri@khu.ac.ir
ﯽ�� بدا
، لﺎﺳ 14
، ﭘ هرﺎﻤﺷ ﯿ ﭘﺎ ﯽ 33 - ﺎﭘ ﯿﯾ ﺰ 1401 / 131
زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺳا ﻪﻧاروﺎﻨﻓ ﻢﻬﻣ
ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻠﺋﺎﺴﻣ رد ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ حﺮﻄﻣ رﺎﺛآ ﯽﻣ
ددﺮﮔ ﻢﺘﺴﯿﺳ
ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ نﺎﻬﺟ
یﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﺳد ،دﻮﺧ نﺎﻣز تﺎﯾﺮﻈﻧ کرد ﺎﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﻨﯾآ ﺶﯿﭘ
ﯽﻨﯿﺑ
نآ ﯽﻣ ﺪﻧز و ترﺪﻗ نﻮﻣاﺮﯿﭘ مﻮﻬﻔﻣ
یزﺎﺳ ﯽﻣ ﮐ ﺪﻨ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻄﻘﻧ ﻦﯾا رد و ﯽﻣ
ناﻮﺗ تﺎﯿﺑدا
ﯽﻤﻠﻋ - ﺎﺑ ار ﯽﻠﯿﺨﺗ ءارآ
و هﺎﮔﺪﯾد یﺎﻫ ﻮﮐﻮﻓ ﻞﺸﯿﻣ نﻮﻣاﺮﯿﭘ1
» ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ
2« .داد ﺪﻧﻮﯿﭘ
ﻮﮐﻮﻓ
ًﺎﺳﺎﺳا ندﺮﮐ راداو ﯽﻨﻌﯾ نآ ﯽﺘﻨﺳ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ار ترﺪﻗ ناﺮﮕﯾد
یرﺎﮐ نداد مﺎﺠﻧا ﻪﺑ
فﻼﺧﺮﺑ نﺎﺸﻠﯿﻣ
ﯽﻤﻧ دﺮﯾﺬﭘ ﺮﻈﻧ رد ترﺪﻗ لﺎﮑﺷا زا ﯽﻠﮑﺷ ﻂﻘﻓ ار نآ و ﯽﻣ
دﺮﯿﮔ یﺮﯿﺳ وا .
ﻪﺋارا دﻮﺧ رﺎﺛآ رد ترﺪﻗ زا ار ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﻣ
ﺪﻫد ﺖﺳد ترﺪﻗ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و
ﭘ لﺎﻤﻋا ﻦﺘﺸﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ار نآ و دﻮﺑ هﺎﺷدﺎ ﯽﻣ
دﺮﮐ زا ﺲﭘ و هﺪﺷ ﻪﻧوراو ﺮﻣا ﻦﯾا هزوﺮﻣا ﺎﻣا
رﻮﻬﻇ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ یراد ترﺪﻗ زا یﺮﮕﯾد عﻮﻧ ﺮﻫﺎﻇ
ﻪﺘﺸﮔ ﺖﺳا ﻪﺘﯿﻧرﺪﻣ نارود ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻪﮐ .
،ترﺪﻗ زا ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﻪﺑ
یﺎﺟ ناﻮﺗ ﺖﯾﺎﻬﻧ زا ﺎﺗ دراد ﺰﮐﺮﻤﺗ نﺪﻧﺎﻣ هﺪﻧز ﺮﺑ رﺎﺘﺸﮐ و بﻮﮐﺮﺳ
ر رد داﺮﻓا ۀﻮﻘﻟﺎﺑ .ﺪﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ فاﺪﻫا یﺎﺘﺳا
ﻮﮐﻮﻓ ترﺪﻗ زا عﻮﻧ ﻦﯾا ار
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ
ﯽﻣ ﺪﻣﺎﻧ . ﻦﯾا نﻮﻨﮐا ﻪﻠﺌﺴﻣ
حﺮﻄﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ ﺎﯾآ ؟ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺟو ﯽﺗرﺪﻗ عﻮﻧ ﻪﭼ هﺪﻨﯾآ رد ﻪﮐ
غاﺮﺳ ﺪﯾﺎﺑ لاﺆﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ یاﺮﺑ ؟ﺮﯿﺧ ﺎﯾ دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ رﻮﻬﻇ یﺮﮕﯾد ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ترﺪﻗ ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا -
ﺖﻓر ﯽﻠﯿﺨﺗ ﻪﮐاﺮﭼ
» ﻦﺘﻣ ﺮﻫ ﯽﺑدا داز ۀ ﻨﯾﺮﻓآ ﮏﯾ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ و قﺎّﻠﺧ ﯽﻨﻫذ ﺶ
ﺖﺳا ) «
،یﺮﻗﺎﺑ و ﯽﺤﻟﺎﺻ 1400
: 89
ﯽﻤﻠﻋ .(
- نﺎﺴﯾﻮﻧ ﯽﻠﯿﺨﺗ تﺎﯾﺮﻈﻧ و ءارآ ﺖﺳرد کرد ﺎﺑ
ﮥﻧﺎﻣز سﺎﺳا ﺮﺑ و دﻮﺧ ﺖﯿﻌﻗاو
یﺎﻫ دﻮﺟﻮﻣ
، ﻢﯿﺳﺮﺗ ار هﺪﻨﯾآ هدﺮﮐ
ﺪﻧا ﺐﻠﻏا و ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ
ﻪﻄﻠﺳ ﺮﮔ و ترﺎﻈﻧ هﺪﻨﻨﮐ رﻮﺼﺘﻣ ار ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ ﻣﺎﻤﺗ رد ار دﻮﺧ ترﺪﻗ ﻪﮐ ﯽ
ﻪﯾﻻ یﺎﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ
لﺎﻤﻋا ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و ﯽﮔﺪﻧز ﺮﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
ترﺎﻈﻧ .دراد ﻞﻣﺎﮐ
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﺪﺳر ترﺪﻗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ نآ لﺎﻤﻋا هﻮﺤﻧ و
تﺎﯿﺑدا رد ﯽﻤﻠﻋ
- ﯽﻠﯿﺨﺗ
ﯽﺑﺮﻋ ﻮﻠﺟ ۀ هﮋﯾو یﺮﺗ ﺖﺳا هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﻪﮐ
ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﭼﺮﮔا ﻪﮐ ﺖﺴﻧاد ﺮﻣا ﻦﯾا ار نآ ﻞﯿﻟد
ﯽﺑﺮﻋ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﭻﯿﻫ
هﺎﮔ رد مﺎﮕﺸﯿﭘ ﻓﺮﺸﯿﭘ
ﺖ یﺎﻫ ﻪﻧاروﺎﻨﻓ و ﯽﺘﻌﻨﺻ هدﻮﺒﻧ
ﺪﻧا
، ﺎﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﺎﻣا
ﻢﯾژر یﺎﻫ و ﺮﺘﯿﻟﺎﺗﻮﺗ ﺖﯿﻣﺎﻤﺗ
هاﻮﺧ ﺶﻟﺎﭼ رد هدﻮﺑ
ﺪﻧا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻣ
ﺪﺳر ﻪﮐ
ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا رد ترﺪﻗ عﻮﺿﻮﻣ -
ﯿﺨﺗ .ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ سﺎﮑﻌﻧا ﯽﺑﺮﻋ ﯽﻠ
1. Michel Foucault
2. Bio-power
نﺎﻣر
ﯿﺴﻟا ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪ
ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ ﺮﺛا ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ یا ﻞﺴﻧ زا ﯽﻤﻠﻋ لوا -
بﺮﻋ نﺎﺴﯾﻮﻧ ﯽﻠﯿﺨﺗ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ترﺪﻗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ،
و ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﺪﺳر ﻪﭽﻧآ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
ﮥﯾﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﺳا هﺪﯿﺸﮐ
» ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ « نﺎﻣر ﻦﯾا رد اﺮﯾز ﺖﺳا ﻮﮐﻮﻓ ﻞﺸﯿﻣ
ﯽﮔﺪﻧز نرﺪﻣ ﯽﻠﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،نآ ﯽﺘﻨﺳ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﻧ ار ترﺪﻗ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ .
ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﯾد
، د ﻪﮐ ﯽﺗرﺪﻗ هﺪﯾد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾاﻮﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯾﺎﻤﻧ نﺎﻣر ﻦﯾا ر
ﯽﻤﻧ دﻮﺷ ﯽﮔﺪﻧز تﺎﻈﺤﻟ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﺎﻣا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
.ﺖﺳا یرﺎﺳ و یرﺎﺟ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯾا
ﻪﮐ رﺎﺛآ ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ ناﺪﻨﭼ
درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ
زﻮﺣ ۀ
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ یاﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﺑ ﻦﯿﻨﭼ و
ﺮﻈﻧ ﻪ ﯽﻣ ﺪﺳر ﻋ رﺎﺛآ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﮐ ﯽﻤﻠ
- ﯽﻠﯿﺨﺗ
ﺐﻟﺎﻗ ﻦﯾا رد ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ﮏﻤﮐ هﺪﻨﯾآ ﺮﺘﻬﺑ کرد رد ار ﺎﻣ ﺪﻨﮐ
. ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻠﺻا لاﺆﺳ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺮﺿﺎﺣ ﻦﯾازا راﺮﻗ :ﺖﺳا ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ نﺎﻣرآ
یﺎﻫ
،ار دﻮﺧ ﯽﺗآ ﯾﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﮥ ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ
و هدﺮﮐ ﻢﯿﺳﺮﺗ ﻪﻧﻮﮕﭼ ،ﯽﯾﻮﮐﻮﻓ ﻪﻔﻟﺆﻣ
یﺎﻫ و ﺶﻧﺎﻣر یزﺎﺳﺪﻨﻤﺘﺧﺎﺳ رد وا ﺮﻈﻧﺪﻣ یرﻮﺤﻣ
مﻮﻬﻔﻣ یزﺎﺳ لﻮﺣ
» ترﺪﻗ
«
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﭼ
1 - 1.
ﻨﯿﺸﯿﭘ ﮥ ﺶﻫوﮋﭘ
ﯽﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ یﺎﻫ
مﺎﺠﻧا هﺪﺷ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﺑ
ﯽﻠﮐرﻮﻃ رﺎﺛآ
ﯽﺳﻮﻣ يﺮﺒﺻ درﻮﻣ ﺮﺘﻤﮐ
و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
هﮋﯾو وا رﺎﺛآ ﯽﯾﻮﮐﻮﻓ ﺶﻧاﻮﺧ درﻮﻣ رد نﻮﻨﮐﺎﺗ
ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﭻﯿﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻣادا رد .ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﺑ ﯽﻋﻮﻧ ﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻂﺒﺗﺮ
ﺪﻧا ﺮﮐذ ،
ﯽﻣ :ددﺮﮔ
» ﻢﻠﻌﻟا ﺮﺼﻋ ﺎﯿﺑﻮﺗﻮﯾ وأ ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا ﺔﯾاور ﻲﻓ ةءاﺮﻗ
«
) ،ﺪﯿﻋ 1985
رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .(
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﺢﯿﺿﻮﺗ
یﺮﺼﺘﺨﻣ رد ار
درﻮﻣ رادا ﻞﮑﺷ ۀ
نﺮﻗ رد ﻦﯿﻣز هﺮﮐ 24
سﺎﺳا ﺮﺑ
هداد ﯽﻣ ﻪﺋارا نﺎﻣر ﻦﯾا یﺎﻫ ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا هﻮﺤﻧ و ﺪﻫد
ار ﺶﺨﺑ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ
ﺖﺌﯿﻫ ﻢﯿﻠﻗا و ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﺴﯿﺋر یﺎﻫ ﯽﻣ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﺎﻫ
.ﺪﻫد
» ﺔﯿﺑﻮﺘﺴﯾﺪﻟا ﺔﯾاوﺮﻟا ﻲﻓ ﺔّﯿﺼﺨﺸﻟا ﻞﮑﺸﺗ
«،
)
،يﺪﺠﻧ 2020
ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا ﻪﯿﮑﺗ .(
ﺖﯿﺼﺨﺷ عﻮﺿﻮﻣ نﺪﯿﺸﮐ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ رد لﺎﻌﻓ یدﺮﮐرﺎﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا یﺮﻬﺸﻧاﺮﯾو رﺎﺛآ رد یزادﺮﭘ
نﺎﻣرآ ﺪﺿ یﺎﯿﻧد ﻦﯾا رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .ﺪﻧراد هﺪﻨﯾآ یﺮﻬﺷ
،ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﻣر ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا را
ﻪﺑ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ رﺎﺛآ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ .ﺖﺳا هدﺮﮐ بﺎﺨﺘﻧا دﻮﺧ
زا ار ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﭽﻧآ ﺶﻫوﮋﭘ
یﺎﻫ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ قﻮﻓ ﯽﻣ
دزﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﻦﯾا
ﺶﻫوﮋﭘ یور ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﻣر رد نآ ندﺮﮐ اﺪﯿﭘ دﻮﻤﻧ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا نﺎ
ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا
نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا
هﺎﮔﺪﯾد ﺎﻫ و تﺎﯾﺮﻈﻧ ﻞﺸﯿﻣ
ﯽ�� بدا
، لﺎﺳ 14
، ﭘ هرﺎﻤﺷ ﯿ ﭘﺎ ﯽ 33 - ﺎﭘ ﯿﯾ ﺰ 1401 / 133
ﻮﮐﻮﻓ توﺎﻔﺘﻣ ﯽﺸﻧاﻮﺧ رد ﻪﮐ ﺪﻫﺪﺑ ﻪﺋارا ار نﺎﻣر ﻦﯾا زا
ﭻﯿﻫ ماﺪﮐ نآ ﻪﺑ قﻮﻓ رﺎﺛآ زا هرﺎﺷا
یا
ﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا ﻖﯿﻘﺤﺗ و هﺪﺸﻧ
ًﻼﻣﺎﮐ .ﺖﺳا ﻮﻧ و ﻊﯾﺪﺑ
1
- 2.
شور ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺘﺳاد رﺎﺛآ ﮏﺷ نوﺪﺑ هداد ناﻮﻨﻋ
ﯽﻣ مﺎﺧ یﺎﻫ ﺧﺎﻨﺷ یاﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
زا ﯽﯾﺎﺸﮔﺰﻣر و ﺖ
ﺖﯿﻌﻗاو ﻫ ﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎ ؛ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ .ﺪ
» ﻄﺑار ﮥ تﺎﯿﺑدا نﺎﯿﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ
ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯿﺤﻣ زا ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺑ ﯽﺑدا ﻂﯿﺤﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ،عﺎﻤﺘﺟا و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺑدا رﺎﺛآ زا یرﺎﯿﺴﺑ هﺪﻧزﺎﺳ ،عﺎﻤﺘﺟا لاﻮﺣا و ﻪﻌﻣﺎﺟ ،ﺖﺒﺴﻧ «
،ناﺮﮕﯾد و ﯽﻘﯾﺎﻘﺣ) 1400
:
41
. (
نﺎﯿﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻦﯾا تﺎﯿﺑدا
ﺖﯿﻌﻗاو ﺎﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ
هزوﺮﻣا ﯽﻠﺻا ﻪﺑ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
هﺪﺷ رد
نﺎﯿﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘﺷر
.ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ یا شور
یﺎﻫ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﺎﺑ ﯽﻔﯿﮐ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ و
یاﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﺑدا ﻦﺘﻣ ﮏﯾ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ
ﺪﻧزادﺮﭘ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻧا رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .
ﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ نﺎﻣر ﯽﺳرﺮﺑ یاﺮﺑ ﺮﺿﺎ
ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا شور
ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ دﺮﮑﯾور ﺎﺑ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ
-
یدﺎﻘﺘﻧا بﺎﺑ رد ﻮﮐﻮﻓ ﻞﺸﯿﻣ ءارآ و تﺎﯾﺮﻈﻧ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺴﯾز
ترﺪﻗ ﻪﺑ ،
.دزادﺮﭙﺑ نﺎﻣر ﻞﯿﻠﺤﺗ اﺪﺘﺑا ﻪﮐ هﻮﯿﺷ ﻦﯾا ﻪﺑ
ﺶﻧاﻮﺧ زا ﺲﭘ ،نﺎﻣر
هداد ﺎﻫ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﻘﺒﻃ زا ﺲﭘ و نآ یﺪﻨﺑ
ﻪﻔﻟﺆﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ ﺺﺨﺸﻣ یﺎﻫ
هﺪﺷ
، ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﺮﯿﺴﻔﺗ ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ .
رﺎﻈﺘﻧا ﯽﻣ دور ﯽﻠﺻا لاﺆﺳ ﻪﺑ طﻮﺴﺒﻣ ﯽﺨﺳﺎﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﺪﺷﺎﺑ .
1 - 3 نﺎﻣر و ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ .
» ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا
«
» ﯽﺳﻮﻣ یﺮﺒﺻ )
2018 - 1932 ﻪﻣﺎﻧزور و هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ( لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا یﺮﺼﻣ رﺎﮕﻧ
1932 رد م
ﯿﻣد غرﺎﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا یﺮﺼﻣ نﺎﺴﯾﻮﻧ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ زا یو .ﺪﻣآ ﺎﯿﻧد ﻪﺑ طﺎ ﻞﯿﺼﺤﺘﻟا
سراﺪﻣ طﺎﯿﻣد دراد نﺎﻣر و هﺎﺗﻮﮐ نﺎﺘﺳاد ،ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﮥﻨﯿﻣز رد یرﺎﺛآ و هدﻮﺑ «
ﺔﻤﺴﺑ)
،ﯽﺟ 2019 : 259
ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا نﺎﻣﺎﮕﺸﯿﭘ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺳﻮﻣ.(
- ﺖﺴﻫ ﺰﯿﻧ ﯽﺑﺮﻋ تﺎﯿﺑدا رد ﯽﻠﯿﺨﺗ
نﺎﻣر ﻦﺘﺷﻮﻧ زا ﺲﭘ ﻪﮐ
» ﯿﺴﻟا ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪ «
راﺮﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﯾا ﺖﺴﯿﻟ رد وا ﻢﺳا
نﺮﻗ نﺎﻣر ﻦﯾا رد وا .ﺖﻓﺮﮔ 24
ﯽﻣ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ ار یدﻼﯿﻣ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ نآ زا و ﺪﺸﮐ
»ﻋ ﺮﺼ
ﻞﺴﻋ « ﯽﻣ مﺎﻧ
،ﺮﺼﻋ ﻦﯾا رد .دﺮﺑ ﺟ ﮏﯾ زا ﺲﭘ ﻦﯿﻣز هﺮﮐ
ﻪﻨﮑﺳ ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﮓﻨ
ﻪﺘﺸﮔ نﺎﺴﻧا زا ﯽﻫوﺮﮔ و ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
هزﺎﺳ ﺪﻧا ﺧ رد ار یا رد و ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻨﺑ ﻦﯿﻣز هﺮﮐ ﻮﺟ زا جرﺎ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺺﺨﺸﻣ ﻦﯿﺗور ﮏﯾ ﺎﺑ زورﺮﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ .ﺪﻨﻫﺪﺑ ﻪﻣادا دﻮﺧ تﺎﯿﺣ ﻪﺑ ﺎﺠﻧآ ﻪﮐ یا
ﯽﻣ رﺎﮐ ﺮﺳ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﻢﮐﺎﺣ ﻢﯾژر ﺖﯾﺎﻬﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻢﻈﻧ ﮏﯾ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﺪﻧور
هﺮﻬﺑ ﯽﻣ خر یرو .ﺪﻫد
ﻢﺳا ﻪﺑ ﯽﺼﺨﺷ نﺎﺘﺳاد نﺎﻣﺮﻬﻗ ﻮﻣﻮﻫ
ﺪﯿﺴﻟا ﺎﯾ ﮥﻧﺎﺧرﺎﮐ رد ﻪﮐ ﺖﺳا
ا ﯽﻣ رﺎﮐ جﺎﻨﻔﺳ ﺪﻨﮐ
و هﺮﮔ ﯽﻣ عوﺮﺷ ﺎﺠﻧآزا نﺎﺘﺳاد ﯽﻨﮑﻓا یزور ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻮﻣﻮﻫ سﺎﺴﺣا
ﯽﻣ ﺖﻟﻼﻣ و ﯽﮕﺘﺴﺧ ﯽﻣ ﻢﯿﻤﺼﺗ و ﺪﻨﮐ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا و دوﺮﻧ رﺎﮐ ﺮﺳ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻪﮐ یﺰﯾر
.ﺪﻨﮐ ﯽﭽﯿﭘﺮﺳ ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا وا یاﺮﺑ
» ﻢﻈﻧ یراﺮﻗﺮﺑ ﺖﺌﯿﻫ «
ﺖﺳا ﻢﮐﺎﺣ ﻢﯾژر ﺮﻈﻧ ﺮﯾز ﻪﮐ
ﻪﺑ ﻼﺗ و هﺪﺷ ﻞﻤﻋ دراو ﺖﻋﺮﺳ ﯽﻣ ش
ﺎﻣا ﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ دﻮﺧ ﮥﻧازور ﻦﯿﺗور ﻪﺑ ار وا ﺎﺗ ﺪﻨﮐ ﻮﻣﻮﻫ
زا
ﯽﻣ زﺎﺑ ﺮﺳ رﺎﮐ ﻦﯾا ﯽﻣ و ﺪﻧز
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ ﯽﮔﺪﻧز ار دﻮﺧ ﯽﺼﺨﺷ یﺎﻫ
یا
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ شزرا ... و یدازآ ،ﻪﻔﻃﺎﻋ ،سﺎﺴﺣا نآ رد ﻪﮐ ﻮﻣﻮﻫ ﺶﻟﺎﭼ ﻦﯾا .ددﺮﮔزﺎﺑ ﺪﻧﺪﺷ
ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﻪﻣادا ﻢﯾژر ﺎﺑ ﺖﻟود ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺗ ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻢﮐﺎﺣ و دراﺬﮕﺑ یأر ﻪﺑ ار ﺮﻣا ﻦﯾا دﺮﯿﮔ
رد ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺖﯾﺎﻬﻧ هدﺎﺘﺳﺮﻓ ﻦﯿﻣز هﺮﮐ ﻪﺑ هزﺎﺳ ﻦﯾا زا ﺶﻧاراﺪﻓﺮﻃ و ﻮﻣﻮﻫ ﻪﮐ دﻮﺷ
.ﺪﻧدﺮﮔﺮﺑ ﻦﯿﻣز هﺮﮐ یور ﺮﺑ دﻮﺧ ﯽﻌﯿﺒﻃ تﺎﯿﺣ ﻪﺑ و ﺪﻧﻮﺷ 2.
یﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﻊﻣﺎﺟ ﻒﯾﺮﻌﺗ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﯽﻠﻣﺎﮐ و
تﺎﯿﺑدا زا -
ﯽﻤﻠﻋ - و هﺪﺸﻧ ﻪﺋارا ﯽﻠﯿﺨﺗ ﻪﺑ
ۀزاﺪﻧا مﺎﻤﺗ
نآ یاﺮﺑ ،ﺮﻧاژ ﻦﯾا ناﺪﻗﺎﻧ و نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .دراد دﻮﺟو ﻒﯾﺮﻌﺗ
ﯽﻬﺑ مﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ
:
» ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا -
ﺖﻘﯿﻘﺣ ﮏﯾ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﯽﻠﯿﺨﺗ ﺖﺑﺎﺛ
هﺪﺷ ﯽﻤﻠﻋ ۀﺪﺸﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﺎﯾ و ﺖﺳا
ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮐ
هﺪﻨﯾآ رد ار ﺮﺸﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺎﯾ رود یا
ﯽﻣ ﺪﺸﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﺒﯾز سﺎﺒﻟ تﺎﯿﺑدا ،ﺮﻧاژ ﻦﯾا رد . ﻪﮐ
ﻢﻠﻋ ﻦﺗ ﺮﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻞﮑﺷ ﻦﯾﺪﺑ ﺎﺗ ﻪﺷﻮﮔ
یا ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻒﺸﮐ ار ﯽﺘﺴﻫ تﺎﻣﺎﻬﺑا زا
«
،ﯽﻬﺑ) 1999 : 57 .(
ﻪﺒﻫو ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ :
» و مﻮﻠﻋ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ،ﯽﻟﺎﯿﺧ ﯽﻠﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺘﺳاد تﺎﯿﺑدا زا ﻪﺧﺎﺷ ﻦﯾا روﺎّﻨﻓ
ی ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ ار ﯽﻣ
ﺪﺸﮐ و
تﺎﯿﺑدا زا ﯽﻋﻮﻧ ﺮﻧاژ ﻦﯾا ﺰﯿﻧ ﺖﻔﮕﺷ
ﺰﯿﮕﻧا بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻣ ﺷ دﻮ ﻦﯾا ثداﻮﺣ ﻪﮐ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ
نﺎﺘﺳاد ﺎﻫ رد هﺪﻨﯾآ یا هﺮﮐ زا ﺮﯿﻏ ﯽﻧﺎﮑﻣ رد ﺎﯾ و رود قﺎﻔﺗا ﻦﯿﻣز ی
ﯽﻣ ﺪﺘﻓا
« ،ﺔﺒﻫو) 1984 : 187 .(
ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا -
ﯽﻠﯿﺨﺗ ﮏﯾ رد ﻢﯿﺴﻘﺗ
یﺪﻨﺑ ﻪﺑ ﯽﻠﮐ ﻪﺘﺳد ود
» ﺖﺨﺳ
1« و
» مﺮﻧ
2«
ﻢﯿﺴﻘﺗ یﺪﻨﺑ ﯽﻣ دﻮﺷ .
» ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا رد -
شﻼﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﺨﺳ ﯽﻠﯿﺨﺗ ﯽﻣ
ﻨﮐ ﺪ نﺎﮑﻣا ﺪﺣ ﺎﺗ ﺖﯿﻌﻗاو
یﺎﻫ ﺖﺑﺎﺛ ۀﺪﺷ
ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﯾا .دﺮﯿﮕﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ار ﯽﻌﯿﺒﻃ مﻮﻠﻋ ﺎﯾ یروﺎﻨﻓ و مﻮﻠﻋ هزﻮﺣ نرو لوژ
()3
ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ
ﯽﻤﻠﻋ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺎﻣا .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﺒﯾﺎﭘ ﯽﻤﻠﻋ ﺖﻗد ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ -
ﺪﻨﻧﺎﻣ مﺮﻧ ﯽﻠﯿﺨﺗ
لﻮﺻا زا ﺰﻟو.ج.ه ﯽﻣ رﻮﺒﻋ ﯽﻤﻠﻋ ﺖﺑﺎﺛ
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﻨﮐ یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ و تا
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ یﺎﻫ و ﯽﻤﻠﻋ
1.Hard science fiction
2. Soft science fiction 3. Jules Verne
ﯽ�� بدا
، لﺎﺳ 14
، ﭘ هرﺎﻤﺷ ﯿ ﭘﺎ ﯽ 33 - ﺎﭘ ﯿﯾ ﺰ 1401 / 135
یروﺎﻨﻓ ﺎﺟ ﺮﺑ ﻣ نﺎﺴﻧا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﻪﻌ ﯽﻣ
ﺪﻧزادﺮﭘ ﻪﺑ ﺖﺳد و ﻪﻧﺎﻤﮔ
ﯽﻧز ﯽﻣ ﺪﻨﻧز
« ) Steinmuller,
2003: 4 .(
ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﺑدا هزﻮﺣ رد ﻪﮐ ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ زا ﯽﮑﯾ -
مﺮﻧ ﯽﻠﯿﺨﺗ ﻣ
ﯽ ﺪﺠﻨﮔ عﻮﺿﻮﻣ ، ترﺪﻗ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺑ
ﯽﻠﮐرﻮﻃ زا ﯽﮑﯾ
یﺪﯿﻠﮐ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ هزﻮﺣ رد ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و
. رد
ﺖﻐﻟ ﮓﻨﻫﺮﻓ درﻮﻔﺴﮐآ
هژاو ﻒﯾﺮﻌﺗ رد ترﺪﻗ
:ﺖﺳا هﺪﻣآ
» مﺎﺠﻧا یاﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ترﺎﻈﻧ
یﺰﯿﭼ ﺎﯾ ﯽﺴﮐ «
) Oxford, 2003: 335
و(
:ﺖﺳا هﺪﻣآ نآ زا یﺮﮕﯾد ﻒﯾﺮﻌﺗ رد
» ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
دﻮﺧ فاﺪﻫا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ناﺮﮕﯾد ندﺮﮐ رﻮﺒﺠﻣ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻪﺑ
یرﻮﻃ ﻪﮐ نآ ﺎﻫ مﺎﺠﻧا ار یرﺎﮐ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﯽﻤﻧ مﺎﺠﻧا ترﻮﺻ ﻦﯾا ﺮﯿﻏ ﺪﻧداد
« ) Karaca, 2020: 16
ﺎﺑ (.
ﺖﻗد ﻦﯾا یاﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽﻧﺎﻌﻣ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا مﻮﻬﻔﻣ ﯽﻣ
ناﻮﺗ کﺮﺘﺸﻣ ﯽﮔﮋﯾو نآ
ﺎﻫ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ترﺪﻗ ﻪﮐ ﺖﺴﻧاد ﻦﯾا ار
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ناﺮﮕﯾد ندﺮﮐ راداو ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺘﺳاﻮﺧ
یﺎﻫ دﻮﺧ ﺖﺳا ﻪﻤﻠﮐ ﻦﯾا و
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﺑ
او ﺪﻧﻮﯿﭘ ﺖﻟود هژ ﯽﻣ اﺪﯿﭘ
ﺪﻨﮐ .
درﻮﻣ رد ترﺪﻗ ﺖﯿﻫﺎﻣ زوﺮﻣا ﻪﺑ ﺎﺗ
یﺎﻫﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ
ﻪﮐ ﯽﻣ ناﻮﺗ
نآ ﺎﻫ ﯽﻠﮐ ﻪﺘﺳد ود رد ار ﻢﯿﺴﻘﺗ
یﺪﻨﺑ :دﺮﮐ ﺖﺷادﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ لوا ﻪﺘﺳد ﺰﺑﺎﻫ
ﺖﺳا ترﺪﻗ زا1
:ﻪﮐ ترﺪﻗ وا هﺪﯿﻘﻋ ﻪﺑ
ًﺎﺳﺎﺳا لﺎﻤﻋا ﻻﺎﺑ زا ﯽﻣ
دﻮﺷ هژﻮﺳ و
ًﺎﻤﺋاد ﮐﺮﺳ لﺎﺣ رد نﺪﺷ بﻮ
و دراد ﯽﺒﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﯽﺘﺣﺎﺳ ترﺪﻗ هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا رد .ﺖﺳا
ًﺎﺳﺎﺳا ﻮﺟﻮﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ترﺪﻗ ﺖﯾد
نآ رد ِﮔ وﺮ هژﻮﺳ نﺪﺷ بﻮﮐﺮﺳ و یدﻮﺑﺎﻧ ﺖﺳا
،ﯽﻧﻼﯿﻣ) 1390 : 12 (.
ﺎﻣا ﻪﺘﺳد مود ﺖﺷادﺮﺑ ﻮﮐﻮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا ترﺪﻗ زا ﻪﺑ
ﻖﺣ ار وا ءارآ ﺪﯾﺎﺑ رد ﯽﻔﻄﻋ ﻪﻄﻘﻧ
.ﺖﺴﻧاد هژاو ﻦﯾا ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ﻮﮐﻮﻓ
ﺑ ﻪ ﯽﻠﮐرﻮﻃ ﯽﻓﺎﮐﺎﻧ و ﺺﻗﺎﻧ ار ترﺪﻗ زا ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻦﯾا
ﯽﻣ ﺪﻧاد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و
» ترﺪﻗ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﺶﻨﮐ یور ﺮﺑ ﯽﺼﺨﺷ نآ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺷور
ﺮﯿﺛﺄﺗ یﺮﮕﯾد ﺺﺨﺷ ﯽﻣ
دراﺬﮔ ﯽﮔﮋﯾو ﮏﯾ ﻪﮑﻠﺑ ، ﻫﺎﮕﺘﺳد
ﯽ ﻪﮑﺒﺷ ﮏﯾ رد ﻪﮐ ﺖﺳا
ﺮﻫﺎﻇ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﻣ
دﻮﺷ
«
) Paul, 2011: 1
ار نآ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ (.
ﻪﻧ ﻂﻘﻓ ﺎﯾ ﺖﻟود رد ﮏﯾ رﺎﯿﺘﺧا رد
و ناﺪﻧز و هﺎﮕﺸﯾﺎﺳآ و ﻪﺳرﺪﻣ و نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫدﺎﻬﻧ مﺎﻤﺗ رد ﻪﮑﻠﺑ ﺺﺨﺷ ....
ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ حﻮﺿو .ﺪﯾد ﻮﮐﻮﻓ ار ترﺪﻗ زا ﺖﺷادﺮﺑ ﻦﯾا
» ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ « .ﺖﺳا هﺪﯿﻣﺎﻧ ﺎﺑ
وا رﺎﺛآ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﯽﻣرد
ﻢﯿﺑﺎﯾ ﻪﮐ ترﺪﻗ ﮏﯾ ﻞﮑﺷ دراﺪﻧ ﺪﺣاو ﻪﮑﻠﺑ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ
ﯽﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ .ﺪﻨﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ
ًﻼﺜﻣ ﮏﯾ دﺮﻓ هﺎﺷدﺎﭘ ﮏﯾ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ وا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺴﮐ ترﺪﻗ
1. Thomas Hobbes
لﺎﻤﻋا ﯽﻣ دﻮﺷ ﺮﮕﯾد ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﮏﯾ رد دﻮﺧ ﺎﻣا
ًﻼﺜﻣ ﻢﻠﻌﻣ ﮏﯾ ﺎﯾ ﮏﺷﺰﭘ ﮏﯾ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد
ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﮔ لﺎﻤﻋا ار ترﺪﻗ ﺲﭘ .ﺪﺷﺎﺑ ترﺪﻗ
ﯽﻤﻧ ناﻮﺗ ﺺﺨﺷ ﮏﯾ و هوﺮﮔ ﮏﯾ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ
ﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ﻞﮐ رد ﻪﮑﻠﺑ دﺮﮐ ﯽﺻﺎﺧ ﯽﻠﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﻋﺎ
ﻪﮑﺒﺷ یا رد ﻮﮐﻮﻓ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .دراد دﻮﺟو
مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺗ ﺖﺳا شﻼﺗ رد دﻮﺧ تﺎﯾﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ
هﺪﺷ ار ترﺪﻗ ﻞﮑﺷ و ﺪﻫد راﺮﻗ ﺪﯾدﺮﺗ درﻮﻣ
هزﺎﺗ یا ﺪﻫﺪﺑ ﻪﺋارا ار نآ زا ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
یﺮﮕﻧ ﯽﻘﻠﺗ ﻖﺒﻃ ترﺎﻫ و1
2
» ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮐ ﺖﺳا ترﺪﻗ زا ﯽﻠﮑﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ نورد زا ار ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﺖﻬﺟ نآ ﻪﺑ ،
ﯽﻣ ﺪﻫد بﺬﺟ و ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و ،
ًادﺪﺠﻣ ﻞﺼﻔﻣ یﺪﻨﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﻂﻘﻓ ترﺪﻗ . ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ رﻮﻃ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ
نآ رد دﺮﻓ ﺮﻫ و دﻮﺷ لﺪﺑ ﻖﻠﻄﻣ و ﯽﺗﺎﯿﺣ یدﺮﮐرﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻄﻠﺳ ﺖﯿﻌﻤﺟ تﺎﯿﺣ ﻞﮐ ﻣ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ دﻮﺧ ﺖﺳاﻮﺧ ﻖﺑﺎﻄ ﺮﺑ .ﺪﻨﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و دﻮﺷ
ﻣ ﻦﯾا ﺒ ﻞﯾﺪﺒﺗ ترﺪﻗ هﮋﺑا ﻪﺑ ﯽﮔﺪﻧز ،ﺎﻨ ﯽﻣ
دﻮﺷ .
رﺎﮐ هﮋﯾو ی ﯽﮔﺪﻧز ﻞﻣﺎﮐ ﻪﻃﺎﺣا ترﺪﻗ ﻦﯾا ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا نآ هرادا و
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﯽﺘﯿﻌﺿو ﻪﺑ
هرﺎﺷا ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﺑ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻠﺻا ﻪﻠﺌﺴﻣ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ترﺪﻗ رد ﯽﮔﺪﻧز ِدﻮﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗزﺎ
« زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ)
،هداز ﻒﺠﻧ 1393
: 154 (.
ﻪﺑ ﯽﻣ ﯽﻠﮐرﻮﻃ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻪﺸﯾﺪﻧا رد ﻮﮐﻮﻓ
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﻻﺎﺑ زا ترﺪﻗ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ
لﺎﻤﻋا ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﺑ ﯽﻤﻧ
دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ زا ﻪﮑﻠﺑ ﯽﻣ
دﻮﺷ رد ﻪﭼ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﻪﻤﻫ و
.ﺪﻨﺘﺴﻫ ترﺪﻗ یﺎﻫراﺰﺑا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺢﻄﺳ رد ﻪﭼ و یدﺮﻓ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ
ﻦﯾا ﺐﯿﺗﺮﺗ
، مﻮﻬﻔﻣ ﻮﮐﻮﻓ زا
،ترﺪﻗ ﯽﻫﺎﮔ بﻮﮐﺮﺳ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ترﺪﻗ ﺎﺑ دﺎﻀﺗ رد ﺖﺳا
. ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا ﻪﮐ
نﺎﻣر رد و هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
» ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا «
هﺪﯾوﺎﮐ ﯽﻣ دﻮﺷ ترﺎﺒﻋ ﺪﻧا ترﺪﻗ :زا
ﺮﺳاﺮﺳ ترﺎﻈﻧ ،ﯽﻧﺎﺒﺷ ،ﻦﯿﺑ
نﺪﺑ یﺎﻫ و تازﺎﺠﻣ ،مار ﻪﯿﺒﻨﺗ
.ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻢﯿﻈﻨﺗ و
3.
ﻪﻔﻟﺆﻣ یﺎﻫ ﺖﺴﯾز نﺎﻣر رد ترﺪﻗ ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا
3 - 1 : ﯽﻧﺎﺒﺷ ترﺪﻗ 3
ﻧﺎﺒﺷ ترﺪﻗ ﯽ
زا ﯽﮑﯾ ﻪﻔﻟﺆﻣ یﺎﻫ یرﻮﺌﺗ ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻮﮐﻮﻓ
ﯽﺗﺎﯿﻬﻟا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ زا ار نآ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ماو ﺖﯿﺤﯿﺴﻣ و
» ﺶﯿﺸﮐ ﺎﯾ نﺎﺒﺷ اﺪﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯾا ﻦﯾا رد نآ ﺄﺸﻨﻣ نﺎﺴﻧا
ﺎﻫ
ﺖﺳا (ﻪﻠﮔ ﺎﯾ)
«
) Godamunne, 2011: 19
ترﺪﻗ زا عﻮﻧ ﻦﯾا.(
:یﻮﯿﺤﯾ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ،نﺎﯿﻣدآ ﺮﺑ ﯽﻠﻤﻋ و ﺮﺛﺆﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻪﺑ قﺮﺷ زا ﺶﺗﻻﻮﺤﺗ ﺮﯿﺳ رد
ﻪﺸﯾﺪﻧا ی ﺖﻓﺎﯾ هار ﺖﯿﺤﯿﺴﻣ
،لﺪﻣ ﻦﯾا ﺎﻫﺪﻌﺑ و ﺎﺑ
ﻦﯾﺮﺗذﻮﻔﻧ زا ﯽﻟﺎﮑﺷا رد ﺰﯿﻧ هزوﺮﻣا و ﺪﺷ ﯽﺑﺮﻏ ﻊﻣاﻮﺟ رد ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ
» ﺖﻟود
ﯽﻫﺎﻓر « خر ﯽﯾﺎﻤﻧ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ رﺎﺸﺘﻧا ﯽﻄﺳو نوﺮﻗ ﺖﯿﺤﯿﺴﻣ رد ترﺪﻗ ﻪﻄﺑار زا ﯽﻧﺎﺒﺷ رﻮﺼﺗ ﻦﯾا . هدﺮﺘﺴﮔ
یا
) ﺖﻓﺎﯾ یﻮﯿﺤﯾ ، 1396 : 9 .(
1. Antonio Negri
2. Michael Hardt 3. pastoral power
ﯽ�� بدا
، لﺎﺳ 14
، ﭘ هرﺎﻤﺷ ﯿ ﭘﺎ ﯽ 33 - ﺎﭘ ﯿﯾ ﺰ 1401 / 137
دﻮﺒﻬﺑ و ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﺖﺒﻗاﺮﻣ نآ ﺶﻘﻧ یدراﻮﻣ رد ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﮕﺑﻮﮐﺮﺳ ﻂﻘﻓ ﯽﻧﺎﺒﺷ ترﺪﻗ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻠﮔ زا نﺎﺒﺷ ﮏﯾ ﻪﮐ هﻮﯿﺷ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﺳا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ، ﺐﯿﺳآ ﺎﻫ ار
نﺎﻣرد ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﯽﻌﺳ و ﯽﻣ ﺪﻨﮐ زا ﺞﻧر ﺎﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻋﺪﻣ ﻮﮐﻮﻓ .ﺪﻨﮐ یﺮﯿﮔﻮﻠﺟ :
ﻆﻔﺣ ﻪﺘﯿﻧرﺪﻣ رد ﯽﻧﺎﺒﺷ ترﺪﻗ ﺶﻘﻧ ﯽﻣ
دﻮﺷ ، ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﻧ ﺎﻣا ﺶﯿﺸﮐ
ﺎﻫ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮑﻠﺑ ،نﺎﻧﺎﺒﺷ ﺎﯾ
ﺖﻟود - لﺎﺒﻧد توﺎﻔﺗ ﮏﯾ ﺎﺑ ار ﯽﻧﺎﺒﺷ ترﺪﻗ نرﺪﻣ ﺖﻟود ،ﻮﮐﻮﻓ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﺑ .نرﺪﻣ ﺖﻠﻣ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ و نآ ﻢﻫ ﻦﯾا
ار دﻮﺧ یﺎﺟ یرﺎﮕﺘﺳر یﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺑ
ﺖﻣﻼﺳ ﺖﺳا هداد ﺖﯿﻨﻣا و ﯽﮔﺪﻧز دراﺪﻧﺎﺘﺳا ،ﯽﻓﺎﮐ توﺮﺛ ،هﺎﻓر ،
) Gormez, 2021: 169 (.
ﺑﺎﻨﺑ ترﺪﻗ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾاﺮ ﺮﻈﻧزا
ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻮﮐﻮﻓ ترﺎﻈﻧ
ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﻪﻄﻠﺳ و ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﻂﺴﺑ
-
و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ .ددﺮﮔ یرﺎﺟ ﺰﯿﻧ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز دﺎﻌﺑا ﺮﮕﯾد رد ﺪﻧاﻮﺗ
زا ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﯾا ﺖﺴﯾز
ترﺪﻗ نﺎﻣر رد
» ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا «
دﻮﻤﻧ ﭘﯿ هدﺮﮐاﺪ ترﺪﻗ و
ار ﻦﯿﻣز هﺮﮐ ﻪﮐ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ﻢﮐﺎﺣ ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ
ﺳ ﺖﻧﻮﮑ ار ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ،ﺖﺳا هدﺮﮐ
ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻦﯿﻣز هﺮﮐ ﻪﺑ ﻪﯿﺒﺷ هزﺎﺳ ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ﺎﺗ نآ ﺎﻫ .ﺪﻫﺪﺑ تﺎﺠﻧ یﺮﻄﺧ عﻮﻧ ﺮﻫ زا ار
هوﺮﮔ ﺮﮕﯾد و ﺖﯿﻨﻣا نﻮﯿﺴﻤﮐ
یﺎﻫ ﯽﺘﻟود ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻧا ﻞﻣﺎﮐ هﺎﻓر ﻢﻫاﺮﻓ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ یاﺮﺑ ار
:ﺪﻧروآ
ﻠﺗ ةﺮﯿﺴﻣ نا ﮏ
ﻺﻟ يرﺎﻀﺤﻟا ماﺪﺨﺘﺳﻻا ﻦﻣ نوﺮﻘﻟا
،ﺎﻬﺗارﻮﻄﺗو تﺎﻧوﺮﺘﮑﻟ ﯽﻟإ ﺔﯿﻧﺎﺴﻧﻹﺎﺑ ﺖﻠﺻو ﺪﻗ
ﻦﮑﻣأ ﺪﻗو ...ةﺮﯿﻓﻮﻟا تﺎﯿﻟﺎﻤﮑﻟاو ﻦﻔﻟاو ﻢﯿﻠﻌﺘﻟاو ﻲﻨﮑﺴﻟا ءفﺪﻟاو مﺎﻌﻄﻟاو ﻞﻤﻌﻟا ﻊﯾزﻮﺘﻟ مﺎﻋ مﺎﻈﻧ ةﺎﻓﻮﻟا تﺎﯿﻠﻤﻋ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻦﮑﻣأو...ﺔﻔﯿﺨﺴﻟا بوﺮﺤﻟا بﺎﺒﺳأو ،تﺎﺑوﺮﮑﯿﻤﻟا ﻊﯿﻤﺟ ﯽﻠﻋ ءﺎﻀﻘﻟا
ّنا ....ةدﻻﻮﻟاو ﺞﺋﺎﺘﻨﻟا ﻊﯿﻤﺟ و ﺪﯾﺪﺷ مﺎﮑﺣﺎﺑ راﺪﯾ ﺢﺒﺻأ ﺪﻗ ءﻲﺷ ﻞﮐ
ﻦﯿﻨﻃاﻮﻤﻟا ﯽﻠﻋ عزﻮﺗ ،رﺎﻤﺜﻟاو
اﺮﺣ نﺎﺴﻧﻹا ﺢﺒﺻأ اﺬﮑﻫو ...ﺔﻟدﺎﻋ ﺔﻘﯾﺮﻄﺑ ،ﺔﯿﻫﺎﻓر و ءﺎﺧر ،ﯽﺳﻮﻣ)
1982 : 37
1.(
ﺖﻟود - نرﺪﻣ ﺖﻠﻣ ار دﻮﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻌﯿﺒﻃ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻊﻧﺎﻣ ﻪﮐ (ﯽﺴﮐ ﺮﻫ ﺎﯾ) یﺰﯿﭼ ﺮﻫ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﻓﺮﻌﻣ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺪﯾﺪﻬﺗ ﮏﯾ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ﻪﺑ نﺎﻣر ﻦﯾا رد ، ﺾﺤﻣ
ﻪﮑﻨﯾا ﻮﻣﻮﻫ ﻦﯿﺗور زا
ز هﺮﻣزور و دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
یا جرﺎﺧ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ وا یاﺮﺑ ﺖﻟود ﻪﮐ ﯽﻣ
دﻮﺷ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ یاﺮﺑ ﺪﯾﺪﻬﺗ ﮏﯾ ﯽﻣ
دﻮﺷ ار وا و
ًﻼﻣﺎﮐ ﺖﺤﺗ ترﺎﻈﻧ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺮﯿﮔ د
هرﺎﺑود ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺎﺗ ﺮﯿﮔ نﺎﺒﯾﺮﮔ
ﺞﻧر یﺎﻫ :دﻮﺸﻧ ﻢﯾﺪﻗ
ﻧإ ﮏ ﻓﺮﺼﺗ ﺮﺒﺘﻌﺗ ﮏ
ﯾﺪﺷ ﺄﻄﺧ اﺬﻫو ﺔﯾﺮﺤﻟا ﻦﻣ ﺎﻋﻮﻧ اﺬﻫ يﻮﻔﻌﻟا ﺪ
نأ ﺎﻨﺒﺟاو ﻦﻣو ،ﻪﯿﻓ ﻊﻘﺗ
ﻟ ﻪﺤﺤﺼﻧ ﮏ ،ﻪﻟ ﻮﻠﺤﯾ ﺎﻤﮐو ،ﻪﺘﯿﺠﺳ ﯽﻠﻋ فﺮﺼﺘﯾ ﯽﮐ ﻦﻃاﻮﻣ ﻞﮑﻟ ﺔﯾﺮﺤﻟا ﺎﻨﻘﻠﻃأ ﺎﻨﻧأ ﻮﻠﻓ...
ﻲﺘﻟا ﺔﯿﻔﻠﺨﺘﻟا ﺎﻬﺿاﺮﻣأو ﺔﻤﯾﺪﻘﻟا ﺔﯾﺮﺸﺒﻟا بﻮﯿﻋ ﻞﮐ ﺎﻬﻨﻣ ﻞﺧﺪﺗ تاﺮﻐﺜﻟا فﻻآ مﺎﻈﻨﻟا ﻲﻓ ﺖﺤﺘﻔﻧﻻ ﻮﻧﺄﺑ ﺔﯿﻗﻼﺧﻷا تﺎﺑوﺮﮑﻤﻟاو ﯽﺿﻮﻔﻟاو لﺎﻤﻫﻻا ﻞﺜﻣ...ﺎﻬﻨﻣ مﺎﻈﻨﻟا ﺎﻬﺼﻠﺧ ﻞﺴﮑﻟا ﻦﻣ ءاﺪﺘﺑا ﺎﻬﻋا
....ﺔﻧﺎﯿﺨﻟاو سﻼﺘﺧﻻاو ةﻮﺷﺮﻟا ﯽﻟا بﺬﮑﻟاو لﺎﻤﻫﻻاو ،ﯽﺳﻮﻣ)
1982 : 42
2.(
ﻞﻤﻋ ﯽﻧﺎﺒﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﻟود ﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ زا و ﺖﯾاﺪﻫ ار دﻮﺧ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺎﯾ ﻪﻠﮔ ﻪﮐ نآ
ﺎﻫ
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ار دﻮﺧ نﺎﻣر ﻦﯾا رد ﻢﮐﺎﺣ ترﺪﻗ . لﻮﺌﺴﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ تﺎﺠﻧ ﯽﻣ
ﺪﻧاد و ترﺎﻈﻧ و
حﻼﺻا ﻮﻫ ناراﺪﻓﺮﻃ و ﻮﻣ وا
یروﺮﺿ ﺮﻣا ﮏﯾ ار ﯽﻣ
ﺪﻧاد ﯽﺸﯿﺸﮐ ﮏﯾ ﺪﻨﻧﺎﻣ ترﺪﻗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .
ﻪﮐ ﺪﻧاﺪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﮏﺗ
ﮏﺗ ﻪﭼ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﯽﻣ
ﺪﻨﻧاد ناور و حور رد و نآ
ﺎﻫ ﻪﭼ ﯽﻣ درﺬﮔ و
نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﺗﺎﻣاﺪﻗا ﻪﭼ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ فاﺮﺘﻋا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﯿﺤﯿﺴﻣ یﺎﺴﯿﻠﮐ رد ﻪﮐ
ﯾا رد ،ﺪﻧراد ﻦﻫذ رد ﻪﭼ و هداد زا ﻢﮐﺎﺣ ﺖﻟود ﺰﯿﻧ نﺎﻣر ﻦ
ﻮﻣﻮﻫ ﯽﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻨﮑﺑ فاﺮﺘﻋا ﻪﮐ
ًﺎﻘﯿﻗد ﺮﻫ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ جرﺎﺧ هﺮﻣزور ﯽﮔﺪﻧز یدﺎﻋ ﺮﯿﺳ زا ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا وا یاﺮﺑ ﯽﻗﺎﻔﺗا ﻪﭼ
ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯾا و ﺪﻨﮐ اواﺪﻣ ار وا ﺮﺗدوز ﻪﭼ ﻊﻗاورد
ار نآ نﺎﺒﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻠﮔ ﻞﮐ تﺎﺠﻧ یاﺮﺑ
یروﺮﺿ ﯽﻣ ﺪﻧاد .
3 - 2.
ترﺎﻈﻧ ﺑ ﺮﺳاﺮﺳ ﯿ
1ﻦ
ﻈﻧ ﻢﻬﻣ ﺚﺤﺒﻣ ﮏﯾ ترﺎ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﮥﺸﯾﺪﻧا رد ﻮﮐﻮﻓ
رد ترﺎﻈﻧ ﻦﯾا .ﺖﺳا
نرﺪﻣ ﺮﺼﻋ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا هﺎﮕﺘﺳد
یﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﻦﯿﺑرود
یﺎﻫ و ﻪﺘﺴﺑراﺪﻣ
شور یﺎﻫ .دﺮﯿﮕﺑ ترﻮﺻ ﺎﻫدﺎﺒﻬﭘ ﺪﻨﻧﺎﻣ یﺮﮕﯾد ﺖﻟود
ﺎﻫ یاﺮﺑ ار ﺮﻣا ﻦﯾا ترﺎﻈﻧ
ﺖﯿﻨﻣا و
هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ ﻮﮐﻮﻓ . ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ :
ترﺎﻈﻧ عﻮﻧ ﻦﯾا ﻊﻗاو رد
ﯽﺗرﺪﻗ ﺖﺳا رد ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﯾزﻮﺗ عﺎﻤﺘﺟا یﺎﻀﻓ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ رد ﻪﮐ ﻪﻤﻫ
ﺎﺟ
ﻪﺑ ﮥﻟﺰﻨﻣ ﺎﺑ ؛ﺖﺳا نﺪﻧاﻮﺧ ﻞﺑﺎﻗ زﺎﺑ ﯽﺑﺎﺘﮐ نﻮﭽﻤﻫ ؛دراد رﻮﻀﺣ نﺎﻤﺘﻔﮔ و ﻪﻧﺎﺸﻧ ،ﺶﯾﺎﻤﻧ ،ﻪﻨﺤﺻ
ﻪﻄﺑﺎﺿ ﺪﻨﻣ ﻞﻤﻋ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻦﻫذ ﺮﻤﺘﺴﻣ ندﺮﮐ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ ؛ ﻊﻧﺎﻣ
ﯽﯾﺎﻫ ﺮﺳ ﺮﺑ ۀﺪﯾا هار
یﺮﯿﮔﻮﻠﺟ مﺮﺟ زا ،مﺮﺟ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ﻪﺑ و هﻮﯿﺷ یا ﯽﺋﺮﻣﺎﻧ ﺰﻐﻣ مﺮﻧ فﺎﯿﻟا ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﯽﻣ دراﺬﮔ ،ﻮﮐﻮﻓ)
1378 : 165 (.
مﺎﻈﻧ ﻦﯾا رد :ﻮﮐﻮﻓ لﻮﻗ ﻪﺑ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ هژﻮﺳ یﺎﻫ ﺖﯾؤر ترﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﯾﺬﭘ ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ
ﯽﻧاﺪﻧز ﻪﯿﺒﺷ ﺎﯿﻧد و ﺪﻧراد
ﯽﻧاﺪﻧز ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺑ
ﻪﻔﻗو ﺑ ﺪﻨﻠﺑ ﻪﯾﺎﺳ زا ﻪﮐ ار یﺰﮐﺮﻣ جﺮ
ﺎﺠﻧآ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﺮﯾز ﻪﻧﺎﯿﻔﺨﻣ
ﺮﺑ ﻪﻧ ﺎﻣ ﺎﯿﻧد ﻦﯾا رد .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﯾد ﻪﻠﭘ
یﺎﻫ ﯽﻔﻣآ ﺮﺗﺎﺌﺗ ﻪﺘﺴﺸﻧ ﻢﯾا ﻪﻨﺤﺻ یور ﻪﻧ و یا
رد ﻪﮑﻠﺑ ،
ﻦﯿﺷﺎﻣ ﺑ ﺮﺳاﺮﺳ ﯿ ﻦ یﺎﺟ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻢﯾا مواﺪﺗ ار نآ نﺎﻣدﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﺗرﺪﻗ یﺎﻫﺮﺛا هﺮﺻﺎﺤﻣ رد ، ﯽﻣ
ﻢﯿﺸﺨﺑ
نﻮﭼ خﺮﭼ هﺪﻧد یا ﻨﯿﺷﺎﻣ نآ زا ﻢﯿ
:نﺎﻤﻫ) 270 (.
نﺎﻣر رد ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا
ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﯿﻧد ﯽﻣ
ﺪﺸﮐ
ًﻼﻣﺎﮐ فﺎﻔﺷ
ﻪﻤﻫ و ﺖﺳا ﯽﻣ
ﺪﻨﻧاﻮﺗ رد ﻢﮐﺎﺣ ﻢﯾژر .ﺪﻧﻮﺷ هﺪﯾد و ﺪﻨﻨﯿﺒﺑ ﻪﻤﻫ
ﺎﺟ و ﯽﻧﺎﻣزﺮﻫ زا و دراد دﻮﺟو
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾا ﺖﺳا
؛دزﺎﺳ راﺮﻗﺮﺑ ار ﻞﻣﺎﮐ ﺖﯿﻨﻣا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
ﻪﻈﺤﻟﺮﻫ یاﺮﺑ ﯽﻠﮑﺸﻣ ﻪﮐ
نآ ﺎﻫ ﺪﯾﺎﯿﺑ ﺶﯿﭘ
ًﺎﻌﯾﺮﺳ ﯽﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺎﺑ
» ﻦﻣﻷا ﺔﻨﺠﻟ «
نﺎﻤﻫ ﺎﯾ هوﺮﮔ
.ﺪﻨﻨﮐ راﺮﻗﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ﺖﯿﻨﻣا
1. Panopticon
ﯽ�� بدا
، لﺎﺳ 14
، ﭘ هرﺎﻤﺷ ﯿ ﭘﺎ ﯽ 33 - ﺎﭘ ﯿﯾ ﺰ 1401 / 139
ﻢﯾژر ﻦﯾا روﺎّﻨﻓ
ی ﺎﻫ ی ﻦﯾا رد ﻊﯾﺮﺴﺗ یاﺮﺑ ار ﺪﯾﺪﺟ طﺎﺒﺗرا
یﺮﯿﮔ ﯽﻧﺎﻣز و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ
ﺮﺴﻤﻫ ﻪﮐ ﻮﻣﻮﻫ
ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻢﮔ نﺪﺷ وا ﯽﻣ دﻮﺷ
ًﺎﻌﯾﺮﺳ هرادا ﻦﯾا ﻪﺑ شراﺰﮔ
ﯽﻣ ﺪﻫد ﺲﭙﺳ و
ﻦﯿﺑرود یﺎﻫ ﯽﺗرﺎﻈﻧ ﻪﮐ ﺶﺷﻮﭘ ار ﺮﻬﺷ مﺎﻤﺗ ﯽﻣ
ﺪﻨﻫد ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ار وا ﻖﯿﻗد نﺎﮑﻣ ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ :
ا ﺖﮐﺮﺤﺗو ﺮﺤﺘﺗ ﻲﺘﻟا ﻲﻫ ﺎﻬﻧﻮﯿﻋ ﺎﻤﻧﺄﮐ ةرﻮﺼﻟ
ك و ﺔﻤﺨﻀﻟا ﺔﯿﺟرﺎﺨﻟا ﺔﺑاﻮﺒﻟا ﯽﻟإ ﺔﺣﺎﺒﻟا ﺮﺒﻌﺗ و
ا عرﺎﺸﻟا ﻲﻓ ﺮﯿﺴﺗ راﺪﺟ ﻦﯿﺑ ﻞﯾﻮﻄﻟا ﻊﺳاﻮﻟ
ي ﯿﺘﺳﻼﺒﻟا ﮏ ﯿﻤﺴﻟا ﮏ نأ نود ةﺪﯾﺪﺷ ﺔﻋﺮﺴﺑ ﻪﻌﻄﻘﺘﻓ...
ﻌﻟا ﻦﯿﺑ ﺎﻬﺟوز ﺢﻤﻠﺗ ﺴﻔﻧ ﺪﺠﺗ و ،ﻒﻄﻌﻨﻤﻟا ﯽﻟإ ﻞﺼﺗ ﯽﺘﺣ ،ﻪﯿﻓ ﻦﯾﺮﺑﺎ
و ﻲﺟرﺎﺨﻟا ﺮﻔﺴﻟا ناﺪﯿﻣ ﻲﻓ ﺎﻬ
ﺎﻨﻫ ك تﺬﺧأو ةرﻮﺼﻟا ﺖﻔﻗﻮﺗ ﻖﻓﻷا ﯽﻟإ ﻊﻠﻄﺘﯾ ناﺪﯿﻤﻟا ضرأ ﯽﻠﻋ ﺎﺴﻟﺎﺟ ﺎﻬﺟوز تأﺮﻓ ،بﺮﺘﻘﺗ
ﺑ ﻪﻤﻓ ﻲﻓ ﺎﺌﯿﺷ ﺺﺘﻤﯾ ﻮﻫو ﺪﯾﺪﺷ ءوﺪﻬ )
،ﯽﺳﻮﻣ 1982 : 19
3(.
رد ﻦﯾا ﺮﺼﻋ
، ﺮﺘﮑﻟا ﻞﻘﻋ رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا هﺮﯿﺧذ ﯽﮑﯿﻧو
ﯽﻣ دﻮﺷ
زا ﻪﮐ ﮏﭼﻮﮐ ﻦﯾﺮﺗ ﺖﺳا هﺎﮔآ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﯿﺋﺰﺟ ردﺎﻗ و
ﻪﺑ ﺖﺳا ﮥﻤﻫ
ﯽﺗﻻاﺆﺳ
هﺪﯿﺳﺮﭘ وا زا ﻪﮐ ﯽﻣ
دﻮﺷ .ﺪﻫﺪﺑ ﺦﺳﺎﭘ هﺪﯾﺪﭘ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺑ ﺮﺳاﺮﺳ ﯿ ﻦ نﺎﻣر ﻦﯾا رد
، و مﺎﺗ ترﺎﻈﻧ
.ﺖﺳا هدروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار دﻮﺧ ﺮﻣا ﺖﺤﺗ یﺎﻫﺪﺣاو زا ترﺪﻗ مﺎﻤﺗ ﺮﺑ ﻮﮐﻮﻓ هﺎﮔﺪﯾد سﺎﺳا
» ﺎﺳ رﺎﮐوز ﺑ ﺮﺳاﺮﺳ ﯿ ﻦ نﺎﻣﺎﺳ یرﻮﻃ ار ﺎﻀﻓ یﺎﻫﺪﺣاو ﯽﻣ
داد ﻪﮐ
ﻪﻤﻫ ﺰﯿﭼ و ﻪﻔﻗو نوﺪﺑ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻢﺋاد ﻞﺑﺎﻗ ﺖﯾؤر و ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﻞﺑﺎﻗ
ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و
«
،ناﺮﯿﻤﺿ) 1378
: 153
رﻮﮐﺬﻣ نﺎﻣر رد نﺎﮑﻣا ﻦﯾا .(
ﻪﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﺖﺧﺎﺳ و ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ نﺎﮑﻣ
یﺎﻫ
ﻞﺴﻋ ﺮﺼﻋ رد یﺮﻬﺷ ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ یا ﻪﮐ ﺖﺳا ﭻﯿﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﺨﻣ ﯿﻔ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﻫﺎﮕ ﻪﻤﻫ
ﺰﯿﭼ زا
ار یرﺎﻨﮐ و ﻪﺷﻮﮔ ﭻﯿﻫ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ فﺎﻔﺷ ﮏﯿﺘﺳﻼﭘ ﯽﻤﻧ
ناﻮﺗ زا جرﺎﺧ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ
ترﺎﻈﻧ :ﺪﺷﺎﺑ ﻢﯾژر
....»
ﻊﺳاو عرﺎﺷ ﻲﻓ ﻪﺴﻔﻧ ﺪﺟو و ﯿﺘﺳﻼﺒﻟا ﻦﻣ ﻦﯿﻌﻔﺗﺮﻣ ﻦﯾراﺪﺟ ﻦﯿﺑ
ﮏ ﯿﻤﺴﻟا ﮏ
ﻠﺗ ﻞﺜﻣ ﻦﯿﮐﺎﮐد وأ ﺬﻓاﻮﻧ وأ تﺎﺤﺘﻓ ﺎﻬﯿﻓ ﺪﺟﻮﺗ ﻻ فﺎﻔﺸﻟا ﮏ
ﻲﺘﻟا ﻦﯿﮐﺎﮐﺪﻟا وأ تﺎﺤﺘﻓ ﺎﻤﻬﯿﻓ ﺪﺟﻮﺗ ﺖﻧﺎﮐ
ﺬﻓاﻮﻧ « ،ﯽﺳﻮﻣ) 1982 : 12
4.(
و ترﺎﻈﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﺮﺳاﺮﺳ
ﯽﻨﯿﺑ ﻢﮐﺎﺣ ﻢﯾژر ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣ
دﻮﺷ و ﯽﻣ ناﻮﺗ ار نآ
ﻪﺨﺴﻧ یا ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﺮﺗ زا ناﺪﻧز ﺎﻫ و نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﮐ ﺖﺴﻧاد ﻮﮐﻮﻓ
نآ لﺎﮑﺷا زا ﯽﻠﮑﺷ ار ﺎﻫ
ﯽﻣ ناﺪﻧز .ﺪﻧاد
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻢﯾژر ﻞﺴﻋ ﺮﺼﻋ رد ﺸﯿﭘ
ﺖﻓﺮ یﺎﻫ و ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻧاروﺎّﻨﻓ یاﺮﺑ ار
ترﺎﻈﻧ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻣ
دﺮﯿﮔ ﺮﺳاﺮﺳ مﺎﻈﻧ ﮏﯾ دراو ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و ﻦﯿﺑ
هﺪﺷ ﺪﻧا مﺎﻈﻧ ﻦﯾا رد .
ﯽﯾﺎﻫدﺪﻋ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻪﻘﺒﻃ
یﺪﻨﺑ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ترﺎﻈﻧ
ﻪﻨﻣاد و ﺮﺘﺸﯿﺑ ار ﺮﺳاﺮﺳ
ﯽﻨﯿﺑ ار
شﺮﺘﺴﮔ ﯽﻣ
ﺪﻫد رﺎﮑﻓا ﻪﮐ ﺖﺳا یﺪﺣ ﻪﺑ ترﺎﻈﻧ ﻦﯾا و نﺎﺴﻧا
ﺎﻫ ﻮﺗ ﺰﯿﻧ ﻂﺳ هﺎﮕﺘﺳد ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ﺖﺤﺗ ﺰﯿﻧ ندﺮﮐ ﺮﮑﻓ ﺢﻄﺳ رد ﯽﺘﺣ مدﺮﻣ و ترﺎﻈﻧ
:ﺪﻨﺘﺴﻫ
» ﻢﻬﻟ ﻢﺟﺮﺗو
نذا اذﺎﻤﻠﻓ ...مﺎﻈﻨﻟا بوﺪﻨﻣ ﺪﯿﺴﻟا ﺎﻬﯾأ ،ﺎﺤﯿﺤﺻ ﻪﻟﻮﻘﺗ ﺎﻣ نﺎﮐ اذإ :ﻪﺴﻔﻨﻟ لﻮﻘﯾ نﺎﮐ ...هرﺎﮑﻓأ ﻲﻟﻵا ﻂﯾﺮﺸﻟا ﺎﻨﻫ ﻢﮑﻣﺎﻣأ نﻵا ﯽﻨﻧﻮﺴﻠﺠﺗ «
،ﯽﺳﻮﻣ) 1982 : 38
5(.
یﺎﯿﻧد ﻦﯾا رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﺲﮐ ﺮﻫ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﺻﻮﺼﺧ ﻢﯾﺮﺣ ﭻﯿﻫ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رﻮﺼﺘﻣ
ﯽﻧﺎﻣزﺮﻫ ﺪﻫاﻮﺨﺑ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ هﺪﯾد و ﺪﻨﯿﺒﺑ دﻮﺷ
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺘﯿﻨﻣا ﺚﻋﺎﺑ ﺖﯿﻓﺎﻔﺷ ﻦﯾا و
.ﺪﻫﺪﺑ ﺖﺳد زا ار نآ ﯽﻬﺟو ﭻﯿﻫ ﻪﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻢﯾژر
3 - 3 : نﺪﺑ یﺎﻫ
1مار
نﺪﺑ یﺎﻫ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ مار ﻪﻔﻟﺆﻣ
یﺎﻫ ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ا ﻮﮐﻮﻓ ﻪﺸﯾﺪﻧا رد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳ
ﺖﺳد یرﺎﮐ
و ترﺎﻈﻧ نﺪﺑ یﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ یدﺮﻓ ﯽﻣ
دﻮﺷ ﻮﮐﻮﻓ ﺮﻈﻧ زا . :
ار نآ .دراد ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ نآ ﺮﺑ ترﺪﻗ ﻂﺑاور ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺳﺎﯿﺳ ناﺪﯿﻣ زا ﯽﺸﺨﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ نﺎﺴﻧا نﺪﺑ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ یراﺬﮔ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ ، ﺖﻣﻼﻋ یراﺬﮔ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ شزﻮﻣآ ، ﯽﻣ ﺪﻨﻫد ، ﻪﺠﻨﮑﺷ شا ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ شرﻮﺒﺠﻣ ،
ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ ار ﯽﻔﯾﺎﻇو ﺎﺗ ﺪﻫد مﺎﺠﻧا ار ﯽﻤﺳاﺮﻣ ،ﺪﻫد مﺎﺠﻧا
ﺎﯾ و ار ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺪﻫد زوﺮﺑ
) Kasper,
2013: 22 . (
وا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ :
یﺮﺴﺗ ﯽﻣدآ ﻦﺗ وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﺧ ﻪﯿﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ رد طﺎﺒﻀﻧا ﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾ دﻮﺑ ﻦﺗ اﺪﺘﺑا ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ .
و ﻊﯿﻄﻣ ﯽﻤﺴﺟ ﺖﯿﺑﺮﺗ و دﺎﺠﯾا طﺎﺒﻀﻧا ﺖﯾﺎﻏ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ طﺎﺒﻀﻧا عﻮﺿﻮﻣ ﻪﮐ نﺎﻣﺮﻓ
رادﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
و حﻼﺻا ،ﺮﯿﯿﻐﺗ ،دﺎﯿﻘﻧا ضﺮﻌﻣ رد ﺖﻟﻮﻬﺳ هﺮﻬﺑ
یرادﺮﺑ دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ) :زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ،ناﺮﯿﻤﺿ
1378 : 148 (.
ﺖﺴﯾز ترﺪﻗ ﯽﻨﯿﺷﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ار نﺎﺴﻧا نﺪﺑ ﯽﻣ
ﺪﻨﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺶﻘﻧ دﺎﺼﺘﻗا و ﺪﯿﻟﻮﺗ رد
ﺪﻨﮐ ﺎﻔﯾا ار ﯽﻤﻬﻣ ﻦﯾازا
ور ﺪﯾﺎﺑ ترﺪﻗ نﺪﺑ
یﺎﻫ و ﺪﻫﺪﺑ ﻢﻈﻧ ار یدﺮﻓ ترﺎﻈﻧ
ﺎﺗ ﺪﻨﮐ نآ ﺎﻫ ار
.دزﺎﺳ ﺪﯿﻔﻣ و مار زا ﯽﮑﯾ هﻮﻠﺟ یﺎﻫ ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ نﺎﻤﻫ زا ﺦﻧﺎﺒﺴﻟا ﻞﻘﺣ ﻦﻣ ﺪﯿﺴﻟا نﺎﻣر رد نﺪﺑ ندﺮﮐ مار
ترﻮﺻ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻣ
دﺮﯿﮔ ﯽﺳرﺮﺑ و جاودزا ﻦﯿﻓﺮﻃ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ ﻢﯾژر ﻪﮐ نژ
یﺎﻫ نآ ﺎﻫ ،
نﺎﺴﻧا ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻟﻮﺘﻣ ار دﻮﺧ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻖﺒﻃ و ﻊﯿﻄﻣ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ :
ﻲﻟﺎﯿﻟ..
ﺪﻗ ﻲﺘﻟا ﺔﻘﯿﻗﺮﻟا ﺔﻨﺠﻟ ﺎﻬﻤﯿﻘﺗ ﻲﺘﻟا ﺔﯿﻋﻮﺒﺳﻷا تﻼﻔﺤﻟا یﺪﺣا ﻲﻓ تاﻮﻨﺳ ﺲﻤﺧ ﺬﻨﻣ ﻪﻟ ﺎﻫﻮﻣ
ﺔﺒﺳﺎﺤﻟا تﻻﻵا ﺎﻬﺗرﺎﺘﺧا ﻲﺘﻟا ﻲﻫ...ﻪﺟاوز ﺐﻠﻄﻟ ﺔﺑﺎﺠﺘﺳﻻا ﺪﻋﻮﻣ ءﺎﺟ ﺎﻤﻨﯿﺣ ﻊﻤﺘﺠﻤﻟا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﯽﺘﺣ ﺖﺿﺮﺘﻓاو ﺖﻧرﺎﻗو ،ﺔﺒﺴﺘﮑﻤﻟاو ﺔﺛورﻮﻤﻟا ﺎﻬﺗﺎﻔﺻ و ﻪﺗﺎﻔﺻ ﺖﺼﺣأ نأ ﺪﻌﺑ ،ﻪﻟ ﺔﯿﻧوﺮﺘﮑﻟﻻا ﻧ ﻲﻓ ﺖﺟﺮﺧ ،ﺎﻤﻬﻨﻣ ﻞﮑﻟ ﺔﺒﺴﻨﻟﺎﺑ ﻞﻣﺎﮑﺘﻠﻟ ﻦﯿﺘﯿﺼﺨﺷ ﺢﻠﺻأ ﺎﻤﻬﻧأ..ﺔﺠﯿﺘﻨﻟا ﮏﻠﺘﺑ بﺎﺴﺤﻟا ﺔﯾﺎﻬ
ﺪﺠﺘﻣ ﺔﺠﯿﻬﺑ ةﺎﯿﺣ ﺎﻤﻬﺤﻨﻤﯾ يﺬﻟا ﻲﻓﺎﮑﻟا رﺪﻘﻟا ،ﺾﻗﺎﻨﺘﻟاو ﻖﻓاﻮﺘﻟا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻣ ﺎﻤﻬﯿﻓو نﺎﻤﺿ ﻊﻣ ةد
ﻤﺴﻟا ﺔﻟﺎﺣ ﻲﻓ ﺢﯿﺤﺻ ﻞﺴﻧ بﺎﺠﻧﻻﺎﺑ ﺎﻤﻬﻟ حﺎ
،ﯽﺳﻮﻣ) 1982 : 89
6.(
1. Docile Bodies
