بازخوانی نقاشی سقاخانه از منظر هرمنوتیک گادامر

۲۱ ۳0 - ۲۱ تاحفص

رماداگ‌کیتونمره‌رظنم‌زا‌هناخاقس‌یشاقن‌یناوخزاب

2دنونسح‌مظاکدمحم‌‌،^1*یدزیا‌سابع

.ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،رنه هدکشناد ،یملاسا رنه یرتکد یوجشناد ^۱ .ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،رنه هدکشناد ،یشاقن هورگ رایشناد ^۲ )۹۵/8/۹ :ییاهن شریذپ خیرات ،۹۴/۹/۲ :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ رثا قلخ هــب یلم یدرــکیور اب نآ نادــنمرنه هــک تــسا هدوب نارــیا یرــنه یاــه شبنج نــیرت مهم هــلمج زا هناخاقــس شــبنج ،هتفریذپ ماــجنا رماداگ کــیتونمره میهافم زا یرــیگ هرهب اب هناخاقــس یــشاقن هعلاطم فده اب هــک قــیقحت نــیا .دــنا هتخادرپ هک تــسا هداد خــساپ شــسرپ نیا هب ،یا هناخباتک عبانم زا هدافتــسا اــب تاــعلاطا یروآدرــگ و یــلیلحت -یفیصوت یدرــکیور اــب دور یم راظتنا .تــسا حرــش لباق و طبترم ،رماداگ کیتونمره میهافم اب نازیم هچ ات ،شــبنج نیا نادنمرنه راــثآ قــلخ هوــحن یناوخزاب یارب یبسانم هنیمز ،هناخاقس یشاقن راثآ قلخ و یریگ لکش یاهرتسب اب تبارق لیلد هب رماداگ کیتونمره میهافم لقتنم دوخ رصاعم ناــمز هب ار نآ ،تــسوربور یمیدق ینتم اب رــسفم هک یماگنه تــسا دقتعم رماداگ .دروآ مهارف شــبنج نــیا هب قلعتم هک ار یتنــس یاه هیام شقن و رصانع ینعی ؛یمیدق نوتم ،زین هناخاقــس ناــشاقن .دنیــشن یم وگتفگ هب نآ اب و دنک یم نایم نیا رد دراد داقتعا رماداگ .دنا هدرب هرهب دوخ فادها تهجرد نآ زا و هدرک لقتنم دوخ رصاعم هرود هب ،دنا هدوب هتشذگ .دهد یم تلاخد ریــسفت دنور رد ار تــسا شدوخ ی هرود اب بــسانتم هک ییاه تــشادرب ینعی دوخ یاه یرواد شیپ ،رــسفم یاراد شوقن نیا .تــسا هتفرگ راک هب دوخ نامز یاهدرکیور ساــسارب و یلم ینابز اب ار اه هیام شقن نــیا ،زــین هناخاقــس شاــقن راثآ قلخ نامز رد ناریا یعامتجا و یخیرات طیارــش ،نایم نیا رد .دنراد یناریا یاه تنس رد هــشیر هک دنتــسه کرتــشم ینابز .تسا هدوب راذگریثأت زین هنیمز و تفاب ناونع هب ،شبنج نیا نادنمرنه

یدیلک‌یاه‌هژاو .نابز ،تنس ،رماداگ ،نردم کیتونمره ،هناخاقس یشاقن

.E-mail: AbbasIzadi@Modares.ac.ir ،07۱-۴۴۳۳۳۳۵0 :ربامن ،0۹۱7۳۵۱8۱66 :نفلت:لوئسم هدنسیون ^* ۱۳۹۵ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۱هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

۲۲

۱۳۹۵ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۱هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

هــصرع هــب اــپ یــنادنمرنه ،نارــیا رد یــسمش ۱۳۴0 ی هــهد رد یتنــس یاه هیام شقن و رــصانع ،ناــشراثآ بــلاغ هــجو هــک دنتــشاذگ یعــس ،دندــش یم هدیمان وــن نایارگ تنــس هــک نادــنمرنه نــیا .دوــب هتــشذگ یاه شقن زا یوــحن هــب ،رنه هــب دــیدج یــهاگن اــب دنتــشاد زا روظنم نــیمه هب .دــنک هولج یناریا اــهنآ رــثا اتیاهن هــک دــنریگ هرــهبً نینچ مه و راــجاق هــلمج زا یــخیرات فــلتخم یاــه هرود یاه تنــس یریگمشچ زرط هب اه هرود نیا ی هنایماع و یتنس و یبهذم میهافم هب ار بطاخم هاگ ناشراثآ یاوه و لاح هک یروط هب ؛دندرک لابقتسا .دزادنا یم نارود نآ یرصب رصانع دای هدافتسا اب هناخاقس یــشاقن یناوخزاب ،قیقحت نیا ماجنا زا فده ددصرد راتــشون نیا .دــشاب یم رــماداگ نردــم کــیتونمره مــیهافم زا ،دح هچ ات رماداگ یکیتونمره میهافم هک تسا شسرپ نیا هب خــساپ و یریگ لکش یگنوگچ طسب و حرش و هناخاقس یشاقن یناوخزاب لباق هک تسا حرطم زین هیضرف نیا .تسا شبنج نیا نادنمرنه راثآ قلخ و اه هزیگنا ،رصانع ناوت یم ،رماداگ کیتونمره میهافم زا یریگ هرهب اب یناوخزاب و هعلاطم دروم ار هناخاقــس نادنمرنه راثآ یریگ لکــش رتــسب یلماوع هچ هــکنیا یــسررب و کیتونمره مــیهافم یرــیگراک هب .داد رارــق

ات تسا هدش ببس و هدرک بیغرت یرنه ییوجون هب ار نادنمرنه نیا و کبس ظاحل هب ،دوخ زا لبق یاهراک هب تبسن هک دننک قلخ یراثآ .دــشاب تیمها یاراد دناوت یم ،دنک هولج دیدج یدایز دح ات شرگن ییاه شــسرپ و شــسرپ نیا هب خــساپ ،کیتونمره میهافم کمک هــب و ،یتنس یاه هیام شقن زا هناخاقس شاقن ی هدافتسا لیلد نوچ مه دح ات دناوت یم ،تسا هتــشاد راثآ زا تــسد نیا قلخ یارب هک یتینهذ .دیامن راکــشآ ام رب ار هناخاقــس راثآ تیمها و یریگ لکــش لــلع یداــیز راک هب ار یمیهافم و دراد راک و رــس ریــسفت اب ^۱کــیتونمره هــک ییاج نآ زا ،میهافم نیا زا هدافتسا اب ات مینآرب ،دوش یم رجنم مهف هب هک دریگ یم یارب رذــگهر نیا زا اــت میهد رارــق یــناوخزاب دروــم ار هناخاقــس یــشاقن .میبایب بسانم یخساپ هدش حرطم یاه لاوس هک بیترت نیدب .دــشاب یم یلیلحت-یفیصوت شور هب قیقحت نیا اب سپــس و دندرگ یم حرطم نآ هب طوبرم میهافم و کیتونمره ادتبا کیتونمره میهافم ساسا رب شبنج نیا ،هناخاقــس یــشاقن یفرعم .دریگ یم رارق هعلاطم دروم ،رماداگ نردم

همدقم

قیقحت‌هنیشیپ

تروــص یددــعتم تاــقیقحت ،هناخاقــس یــشاقن اــب طاــبترا رد شــبنج نــیا شــیادیپ لــیلاد هــب اــهنآ زا یــخرب رد و هــتفریذپ بتکم یسانش هعماج" ناونع اب یا هلاقم رد هک تسا هدــش هتخادرپ پاــچ هــب رــنه هاــم باــتک ۱۴۴ هرامــش رد هــک "یا هناخاقــس یــشاقن هنهک یاه هشیدنا دربن :زا دنترابع لیلاد نیا زا یخرب ،تسا هدیسر ،۲0 و ۱0 ی هــهد یناریا ی هعماج رد ضــحم ییارگون رــب دــیک أت و وــن و فلتخم یاه هنیمز رد اــپورا زا دیلقت رد تــقو تلود یراذگ تــسایس تسوددباع( یبرغ نردم تسپ شبنج اب ینامز مه و هعماج ی هرادا هک "هناخاقــس" ناونع اب رگید یــشهوژپ رد .)۵۵ ،۱۳8۹ ،روپ مظاک و فیصوت هب ،هدیــسر پاچ هب یمــسجت یاهرنه هیرــشن ۳ هرامــش رد نآ ناگدننک عورــش ،شــبنج نــیا رد هــتفر راک هــب رــصانع و اــه یگژیو تــسا هدــش هتخادرپ هــصرع نــیا رد لاــعف نادــنمرنه راــثآ یــگژیو و شبنج نیا هعلاطم ،هلاقم نــیا فده .)۲۹-۴0 ،۱۳77 ،یداــمتعا(

نآ روهــشم دنمــشیدنا تارظن و نردم کیتونمره میهافم ساــسا رب .دشاب یم رماداگ مان هب

نآ‌ی‌هنیشیپ‌و‌فیرعت‌،کیتونمره

و یک اردا تــسا یتیلاعف« :تــفگ ناوــت یم کــیتونمره فــیرعت رد ی هبرجت اب هــک داد لیلقت ییاه هیرظن هــب ار نآ ناوت یم هــک یــطابترا هب نآ ی هنیــشیپ و دنراد راک و رــس اهرادیدپ ریــسفت و حرــش و حیضوت ی هشیر« .)7 ،۱۳78 ،یدمحا( »ددرگ یم زاب رود رایسب یاه هتشذگ

،ناتــساب ناینانوی رــظن زا هک ددرــگ یم زاب ^۲ســمره هب حلاــطصا نــیا هدهع هب ار رــگیدکی هب نایادخ ماــیپ ندناــسر شقن هک هدوب یــیادخ مه ات تسا هدرک یم یرای زین نایمدآ هب لاح نیع رد و تــسا هتــشاد رگیدکی روظنم و دوصقم مه و دننک کرد ار نایادخ یزــمر یاــه مایپ نورق رد .)6۲ ،۱۳80 ،یدمحا( »دنبایرد نتشون و نتفگ نخس رد ار .تــسا هتــشاد دربراک سدقم باتک ریــسفت رد کیتونمره ،یطــسو نورق رد هک هدوب ینید نوتم ریــسفت ینابم تقیقح رد کیتونمره«

هب و هدــش حرطم ینید نوتم ی هعلاطم زا رت عیــسو یوحن هب رصاعم یناــسنا تفرعم مولع ی هعلاطم یاه قطنم زا یکی تروص هب جیردت یارــب ناوــت یم نــیاربانب .)۴۴۹ ،۱۳88 ،روــپددم( »تــسا هدــمآرد روط نیا هزورما« .دش لئاق زین یرگید ناوارف یاهدربراک کیتونمره هفــسلف و تایهلا ی هدودحم زا ،کیتونمره ورملق هک دوــش یم روصت ،یراگن خیرات ،یــسانش ییابیز ،یــسانش هعماج و دور یم رــتارف یــسب هچ نانچ ؛دوــش یم لماــش زین ار یناــسنا مولع لماک روط هب و قوقح »تــسا هدــش روآدای ار کیتونمره هرتــسگ ندوب لومــش ناهج رماداگ .)۱6 ،۱۳8۱ ،رمیاهسنیاو(

زا رتارف ییاهزرم هب کــیتونمره ی هنماد ،دــش رکذ هک یروط نامه

۳رخام ریلاش و تسا هدش هدیــشک ینید نوتم و سدقم باتک ریــسفت رد هک یو .تــسا هداــهن ماگ ریــسم نــیا رد هــک دوــب یدرــف نیتــسخن ،تــسا هدوب اهنآ راکفا ریثأت تحت و درک یم یــگدنز اــه کیتنامر ی هرود

۲۳

رماداگ کیتونمره رظنم زا هناخاقس یشاقن یناوخزاب

ناونع هب ار کیتونمره و تــشاد داقتعا نتم دحاو و یعطق یانعم هب رد ار فــلوم تخانــش یو .تــسا هدومن دادملق ،ریــسفت یارــب یــشور یو یلک روط هب .تــسا هتــسناد رثؤم نتم رتهب هچره تخانــش تهج ار یریــسفت و هتــشاد "روحم فلوم" یدرکیور ،کیتونمره اب طابترا رد زا سپ .دشاب رت کیدزن فلوم دوصقم هب هک تسا هتــسناد رتهب همه زا داتــسا هب کیدزن یاه هــشیدنا یدایز دح ات ،^۴یاتلید شدرگ اــش یو ماگ فلؤم زا رتارف هاگ رــسفم ،یاتلید رظن زا« .تــسا هتفرگ یپ ار دوــخ اهنآ زا یو هاگ هــک دروآ یــم تــسد هب ار یــقیاقح وا نــتم زا و دراد یــمرب یایاوز .تسه مه فلؤم تخانش رازبا ،نتم عقاورد .تسا هدوب لفاغ ییاسانش ور نیمه زا و دبای یم یلجت نتم هنیآ رد فلؤم ی هتخانشان »درک دــهاوخ افیا فــلؤم تایحور تخانــش رد ار یــمهم شــقن ،نــتم نتم رد فلؤم هــک هدوب یــتارکفت یــپ رد یاــتلید .)۹0 ،۱۳8۱ ،یرــصن(

و هتــشاد هجوت فلؤم نایب ی هویــش هب وا عقاو رد .تــسا هدرک ناــهنپ وا .تسا فلؤم ینهذ تین نامه ،نتم یانعم هک تــسا هدوب دقتعم مولع یارب نیداینب و دحاو یشور ناونع هب ار کیتونمره ات دوب ددصرد یدیدج ی هلحرم هب کیتونمره ،^۵رگدیاه روهظ اب .دهد رارق یناــسنا هب ار کیتونمره هک یاتلید و رخام ریلاش زا دعب رگدیاه .تشاذگ مدق زا یــسانش شور یاج هب ،دندوب هدرک دادملق مهف شور یعون ناونع و مهف یتــسیچ ار کیتونمره عقاو رد و هدرک تبحص یــسانش یتسه یــشور هچ اب مهف نیا هک نآ هن ؛تــسا هدرک یفرعم نآ لوصح طیارــش درگ اــش دورو یارب ار نادــیم یو ،بــیترت نیدب .دمآ دــهاوخ تــسد هب ی هنیمز رد یا هــشقانمرپ و دــیدج تاثحابم هک ⁶رــماداگ ،شروهــشم .تسا هدومن زاب ،هدرک هئارا نوتم ریسفت

یو‌یفسلف‌کیتونمره‌و‌رماداگ

مزلا ،مینک ادیپ رماداگ کیتونمره زا یرت عماج کرد هک نآ یارــب ،دنراد یدــیلک یــشقن وا یاه ثحب رد هــک یمیهافم اــب ادــتبا تــسا وا زا لبق نارــکفتم یاه ثحب رد مــیهافم نــیا دنچره .میوــش انــشآ یو ی هفــسلف ساــسا رب میهافم نیا فــیرعت اما ،دنا هدــش رارــکت زــین تهج رد عماج یــلیلحت هب ندیــسر و وا تاثحابم لــماک کرد یارــب .دسر یم رظن هب مزلا رضاح ی هلاقم عوضوم درب شیپ

یرواد‌شیپ

ینعی ،تــسا هدرــک حرطم رــماداگ هــک یــیانعم هــب یرواد شــیپ«

»تــسا یزورما هتــشذگ زا نــم تخانــش هــک تــیعقاو نــیا زا یــهاگ آ هب ندیــسر یارــب رــسفم تــسا دــقتعم یو .)۵8۱ ،۱۳80 ،یدــمحا(

یدوجو ساــسا اه یرواد شیپ« .ددرــگ یم یرواد شــیپ راــچد مــهف ام هک تــساه یرواد شیپ نیمه ی هطــساو هب لصا رد و دنتــسه ام ناکما ضرف شیپ نودب یریــسفت چیه و میتــسه خیرات مهف هب رداق ناوت یم رگید ترابع هب .)۲0۱ ،۱۳87 ،رــملاپ( »تــشاد دهاوخن دوجو یاه تشاگنا شیپ و یرواد شیپ ،ریــسفت تیلاعف بناج کی« :تفگ ،دوخ ییاناد نازیم ساسارب هک تسوا .تسا رسفم ای مایپ بطاخم ره یارــب شیهاگ آدوخان ی هــیاپ رــب یــتح و یــگنهرف یاــهرواب ماــظن نابز هب .)۱6 ،۱۳78 ،یدمحا( »درک دهاوخ عادبا هزات ییانعم ،نتم

کی اب دروــخرب ماگنه هب رــسفم هک دیوگب دــهاوخ یم رــماداگ ،هداــس نیا هک دهد یم تلاخد ار شدوخ یاه تشادرب ،نآ مهف یارب و نتم تسوا رصع یگنهرف و یصخش تاینهذ و یناعم زا یشان اه تشادرب .تساه یرواد شیپ نیا ِورگ رد مهف دنیآرف هک تسا هدرک دیک أت و

تفاب‌و‌هنیمز

ی هنیمز ی هلئــسم ،دراد هجوت نآ هب رماداگ هک یدراوم هلمج زا هتسناد ریسفت لباق نآ ی هنیمز ی هلیسو هب ار نتم یو .تسا ⁷ملاک ار ⁸"هدنز هــنیمز" لک هکلب ،تــسین تاملک طقف اــجنیا هــنیمز .تــسا اب تفاب و هنیمز هــک ییاج نآ زا .)۹۴ ،۱۳8۱ ،یرصن( دوــش یم لماــش یاهدرکیور هب عوجر ،نتم عون هب هتسب ،دبای یم طابترا زین تیعقاو .دوب دهاوخن نهذ زا رود یعامتجا و یخیرات ،یتخانش هعماج

‌نابز‌،ینامز‌ی‌هلصاف‌،هملاکم‌،یــیانعم‌قفا تنس‌و

یاه یرواد شیپ هــک تــسا رــسفم نیا ،نــتم کــی اــب دروــخرب رد .تــسا مزلا مهف هب ندیــسر یارب هتبلا هک دــهد یم تــلاخد ار دوــخ رد شــیاه یرواد شیپ اــب هــک یــیانعم قــفا یا هــنوگ یو ،هــجیتنرد قفا ،نردم کیتونمره رد« .تــسا هداد رارق ور شیپ ار هدوــب طاــبترا »تــساه تللاد ینونک نازیم و اه هتــسناد یدوجو ناکما یانعم هب رــت یمیدق یــنتم اــب رــسفم نوــچ یــفرط زا .)۴۱0 ،۱۳7۵ ،یدــمحا(

رماداگ .تــسا هــجاوم زــین نــتم یــیانعم قــفا اــب ،تــسوربور دوــخ زا نایم یا هــملاکم و وگتفگ دــیاب ،مهف هب ندیــسر یارب تــسا دــقتعم ندــش مهرد ناوــنع اــب نآ زا هــک درــیگب لکــش یــیانعم قــفا ود نــیا لماعت یا هــنوگ ،مــهف دنیآرف نــیاربانب .تــسا هدرــک دای یــناعم قــفا ،مهف عــقاورد .تــسا نتم ییانعم قــفا و رــسفم ییانعم قــفا ناــیم لباقتم مهف دشارف ،وگتفگ« .تــسا نتم اب رــسفم یوگتفگ لوصحم سکره هــک تــسا نیا نیتــسار یوگتفگ رــه یــگژیو ور نــیا زا .تــسا قح و شزرا یو هاگدــید یارــب و دــنک هجوت رــگید درــف یاــه هتفگ هــب هک یمهم ی هــتکن اما .)۲0۵ ،۱۳7۹ ،نارــگید و هــچین( »دــشاب لــئاق ؛تــسا ینامز ی هلصاف ی هلئــسم ،تــسا هدومن هراــشا نآ هــب رــماداگ رخام ریلاش .دومن ریسفت زورما ار یمیدق ینتم ناوت یم هنوگچ هکنیا تلاخد ار یرــصع تاــمولعم دیابن ریــسفت ناــیرج رد تــشاد داــقتعا فلاخم هیرظن نــیا اب رماداگ اــما ،دوــش یم یمهفدب ثــعاب ارــیز ،داد یزیچ رــگنایب لگه ی هــتفگ هب رــنه رــگ ا یــتح« دراد داــقتعا و تــسا ربخ نآ ی هطــساو هــب و مــینک یم یزورــما ار نآ اــم ،دــشاب هتــشذگ زا ندناــشک ام ی هلأــسم هکلب ،تفرگ میهاوخن هتــشذگ یاــهدادخر زا یــکیتونمره شــنیب رد یــلصا ی هدــعاق .تــسا رــضاح ناــمز هــب نآ یرنه رثا .تــسا زورما هــب زورید دنــس و نخــس ،نتم لاــقتنا ،رــماداگ زا دودــحم ییانعم هــب طقف و تــساراد ار دوــخ رــضاح ناــمز هراوــمه -۴۲0 ،۱۳7۵ ،یدمحا( »داد دهاوخ ربخ دوخ یخیرات ی همشچرس .درک دنهاوخ اــفیا مهم یــشقن زین تنــس و نابز ناــیم نــیا رد .)۴۱۴

۲۴

۱۳۹۵ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۱هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

رد یاــه فرط ،نآ رد هــک تــفر دــهاوخ شــیپ یــنامز وــگتفگ قــطنم یکیتکلاید ینایرج ،مهف« .دنشاب کرتشم ینابز یاراد هملاکم لاح تنــس و ناــسنا نایم گولاید و وگتفگ .تــسا تنــس و ناــسنا نایم .)7۴ ،۱۳۹۱ ،نادنخریم( »دریذپ یم لکش نابز اب وگتفگ نیا و تسا نامه ،تسا تنس رد ام نتشاد هــشیر ی هناــشن افرص یرواد شیپ«ً نابز بلاق هــب ار نآ ات میا هدیــشوک ،نوتم زا وج و سرــپ اب هــک یتنــس تنــس زا رماداگ روظنم میهاوخب رگ ا .)6۲ ،۱۳8۲ ،رــماداگ( »مــیروآرد ثارــیم زا لکــشتم یا هداد ،تنــس« :تــفگ دــیاب مــیبایرد رــت قیقد ار تسا هتشذگ یاه لسن زا هدیسر ثرا هب بوتکم و یهافــش یگنهرف ناــسنا یارب .تــسا هناهاگ آدوخان یا هزادنا ات نآ اب ناــسنا هطبار هک هک تسا تنس نیا ،دشاب هتشاد هطاحا تنس هب هک تــسین نکمم نآ اب هکلب ،تــسین تنس قلطم ریــسا ناــسنا .دراد هطاحا ناــسنا رب رثا ،دراد هک یا هطاحا ی هطــساو هب تنــس دنچره ؛تــسا لماعت رد یاه مهف نیتسخن یانب گنس ،تنــس .دراذگ یم ناسنا رب یرتــشیب ار هدــنیآ و لاــح ،هتــشذگ یاــه مهف ی هــمه تنــس .تــساه ناسنا رــماداگ هــک یــثحابم .)7۳-7۴ ،۱۳۹۱ ،نادــنخریم( »درــیگ یم رــبرد ناینیــشیپ هب تبــسن یدایز دح ات هدرک هئارا مهف و ریــسفت دــنور رد هک تــسا نــیا رد رــماداگ راک تــیمها« عــقاو رد .تــسا دــیدج دوــخ هدناــشک یــلصا ی هــتکن هــب ار ریــسفت یاهدرگــش و اــه شور زا ثــحب زا یا هظحل تخانــش و ریــسفت هنوگره هــک هتکن نیا هــب یــنعی ؛تــسا هب .دنتسه نآ عبات ودره نتم و رــسفم هک یتنــس ،تــسا تنــس کی رد هک تــسیا هلدابم اــی وگتفگ ،تخانــش و ریــسفت هنوگره لــیلد نــیا نایم یا هملاکم و دور یم شیپ ،دریگ یم لکش تنس نیا بوچراچ هب هجوت اب .)۵7۹ ،۱۳80 ،یدمحا( »تسا نایرج رد زورما و هتــشذگ یدرکیور ار رــماداگ یکیتونمره درــکیور ناوت یم ،دــش حرطم هــچ نآ هک تسا لئاق یتیمها ،رسفم یارب هک ارچ ؛درک دادملق "روحمرسفم"

.دــش یمن هداد نآ هب یتیمها نادــنچ کــیتونمره رد یو زا لــبق اــت

‌هناخاقس‌یشاقن

طــسوت راــب نیتــسخن هــک تــسا یــحلاطصا« ، هناخاقــس یــشاقن یهورگ راثآ فــیصوت یارب دقتنم و راگــن همانزور ،مجرتم یــماما مــیرک ،دننک انب ون و تنــس نایم یلپ دندیــشوک یم هک یناریا نادــنمرنه زا ۱۳۴0 ی هــهد رد هورگ نــیا .)۳07 ،۱۳78 ،زاــبک اپ( »دــش هدرــب راک هــب ببس هب ،هناخاقــس یراذگ مان تلع و تفرگ لکــش ناریا رد یــسمش هک هدوب هورــگ نیا نادــنمرنه یاه یــشاقن رد انــشآ یرصانع دوــجو ،هورگ نیا دروخرب ی هوحن ^۹.تسا هدــش یم هدهاشم اه هناخاقــس رد ،عقاورد .تسا هدوب یزورما یاه بلاق رد ناگتشذگ ثاریم یزاسزاب یرنه دنا هدوب ددــصرد ،یبرغ رــنه ریثأت تحت هناخاقــس نادــنمرنه ،ییارگون نــیع رد و یلم و یموب ییاه هصخاــش یاراد هــک دــننیرفایب یاه هیام شقن و یراجاق ریواصت زا روظنم نیمه یارب .دــشاب یناریا هرهب ،تــشاد یناریا یتنــس یاــهرنه رد هــشیر هــک یــعونتم یــنییزت دــش یم ار هناخاقــس نادنمرنه« :تــسا دقتعم زابک اپ نییور .دــندرب ناراک بیهذت .تــسناد نیــشیپ یاه نرق رگتعنص ناداتــسا ناگداون یدربراک ءیش کی و رازه هک یناــسیونشوخ و اه نز ملق و اه بوکرز و زا ییاه هبیتک ای و هدیچیپ مــهرد فیرظ یاهراگن و شقن کمک هــب ار

.)۲۱۵ ،۱۳8۹ ،زابک اپ( »دندرک یم رتابیز ،شوخ طخ هناخاقس نادنمرنه :دــسیون یم شبنج نیا دروم رد یماما میرک یتنــس و یــلم یاــه ییابیز زا یا هراــبود فــیرعت یوج و تــسج رد گنهرف یایاوز هب قشع اب نادنمرنه نیا ،رگید ینایب هب ای و دندمآرب یبتکم هک دنداتفا رــکف هب یناهج گنهرف هــب هدرتــسگ یهاگن و یــلم هیلوا دیهمت نودــب دیاــش یتح و دنیامن سیــسأت یــللملا نیب -یــلم .دندش هدناــشک قوف بتکم سیــسأت یوــس هب ،یعیبط یتروص هب و هک مدرم یگدنز فارطا طیحم یرصب رصانع و ءایشا هب نانیا درکیور دش ثعاب ،تشاد دوجو یبهذم نک اما و اه هاگ ترایز و هناخاقــس رد رد و دیآ لمع هب یددجم فیرعت ،رصاعم یاهاضف رد ءایشا نیا زا هک زا راــشرس و لوبق لباق و دیدج یبتکم هب ،یعیدب و هزات یهد ناماــس .)۹7 ،۱۳۵6 ،یماما( دوش لیدبت یروآون :دــسیون یم شبنج نیا راثآ نیتــسخن اب طاــبترا رد یــلوانت زــیورپ ترــضح مرــح هــب یدور هدــنز و نــم ،۱۳۴0 لاــس دودــح یزور یبهذم یپاچ ریوصت یدادعت هب نام هجوت اجنآ و میتفر میظعلادبع رد ود ره ام ،نامز نآ رد .دــش بلج ،دوب هدــش هضرع شورف یارب هک اهنآ زا میناوتب هک میدوب یناریا حلاصم و داوم زا یعاونا یوج و تسج زا .میدرب هناخ هب و میدیرخ ار ریواصت نآ و مینک هدافتسا دوخ راک رد اهنآ ریگ مــشچ یاه گنر زا و اهنآ رد اه شقن رارکت زا ،اهنآ مرف یگداــس نآ زا ماهلا اب یدور هدنز هک ییاه حرط نیلوا عقاو رد ؛دمآ نامشوخ .)۱۲7 ،نامه( دنتسه یا هناخاقس یاهراک نیلوا ،دیشک ریواصت یاهرنه هب شتــشگزاب اب هناخاقــس بتکم ،یماما میرک داقتعا هب یمسجت یاهرنه تسناوت و درک داجیا ناریا رنه رد یسناسنر ،هتشذگ زا شیپ یلم بتکم« .دروآ دوــجو هب یلم یبتکم و دنک اــیحا ار نارــیا ناشن اه یا هناخاقس .دوب ینامسآ یایؤر کی ،اه یا هناخاقس روهظ رت ناــسآ یلیخ ،تــسد مد یانــشآ حــلاصم زا هدافتــسا اــب هــک دــنداد رگید مان یماما میرک .)۱۳۵6 ،یماما( »دیسر بتکم نیا هب ناوت یم همادا ،لمع رد ار نآ و تــشاذگ "ییارگ یلم -وــن" ار هناخاقــس بــتکم .)Emami, 1971, 351( تسناد ناریا میدق نادنمرنه هار

‌کیتونمره‌درکیور‌اب‌‌هناخاقس‌یشاقن‌یناوخزاب رماداگ

یتنس و یخیرات رصانع و شوقن زا یریگ هرهب اب هناخاقس ناــشاقن دنا هتشاد ار یراثآ هب یشخب تیوه و رنه ندومنایحا رد یعس ،یناریا هعماج رب دــنمرنه« .تــساهنآ عامتجا و هنامز رــکف زرط لوــصحم هــک رد هک یا هــعماج زا ار شــساسحا هوق و گنهآ و نــحل و تــسا یــکتم هناخاقس نادنمرنه .)۲۲۳ ،۱۳8۴ ،دیر( »دریگ یم دنک یم یگدنز نآ یاهدرواتــسد هب شیپ زا شیب هجوت اب و یناهج تلاوحت اــب ماگــمه دوجوم میهافم هب قلعتم اهنآ زا یمیظع شخب هک یناریا ی هتــشذگ رد هک دننک قلخ یرنه دنا هتشاد دصق ،دنا هدوب یتنــس یاهرنه رد .دیامن رارــقرب طابترا زــین یناریا ی هنیرید گــنهرف اب ،ندوــب ون نــیع نادنمرنه راثآ یارجا و یریگ لکــش رد یدایز تیمها ،هنیمز و تفاب .تسا هتشاد شبنج نیا

۲۵

فیدر هناخاقس‌نادنمرنه راثآ‌هنومن

1 ییابطابط هزاژ

.هناخاقس راثآ رد یراجاق نانز ریواصت زا هدافتسا -۱ریوصت )www.citytomb.com ( :ذخأم

2 یسیوا رصان

.هناخاقس راثآ رد بسا -۲ریوصت

)www.galleryovissi.com و ۲08 ،۱۳8۹ ،زابک اپ( :ذخأم

3 مارلآیپ زرمارف

.هناخاقس ناشاقن راثآ رد طخ -۳ ریوصت

)۲۱6 ،۱۳8۹ ،زابک اپ و ۵۴ ،۱۳8۹ ،روپ مظاک و تسوددباع( :ذخأم

4 یدور هدنز نیسح

.هناخاقس ناشاقن راثآ رد طخ -۴ ریوصت )۵۳ ،۱۳8۹ ،روپ مظاک و تسوددباع( :ذخأم

.اهنآ‌راثآ‌زا‌یخرب‌و‌نادنمرنه‌،هناخاقس‌شبنج‌-1لودج رماداگ کیتونمره رظنم زا هناخاقس یشاقن یناوخزاب

۲6

۱۳۹۵ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۱هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

ناــمز یــعامتجا یاــهدرکیور هــب طوــبرم ،هــنیمز نــیا زا یــشخب ییاه تنس ینعی ،نتم یخیرات لئاــسم هب طوبرم یــشخب و دنمرنه اه تیعقاو اب تلاح ود ره رد و تسا هتفرگ هرهب اهنآ زا هک تسا هدوب ناکــم و ناــمز دروــم رد یــقیاقح نتــسناد« عــقاو رد .مــیهجاوم کــی هــب ندیــسر تــهج رد تاــعلاطا نــیرت مهم ،رــثا ندــش هتخاس ،۱۳8۴ ،نــسنج( »تــسا یخیرات تیعقاو کی رب ینتبم ینیع ک اردا زا شاقن زــیهرپ هب ناوت یم نــتم یخیرات ی هــنیمز اــب طاــبترا رد .)۱۴ یــناریا یرــگراگن خــیرات و یــعازتنا مــلاع رد هــشیر هــک یــیارگ تعیبط دودحم یدراوــم زج هب یــناریا شاقن یــلک روــط هب .درــک هراــشا ،دراد هدوــبن یراگــن تعیبط دــیق رد ،یــخیرات یاــه نامز زا یــی اه ههرب رد اــب طاــبترا رد .تــسا تادرــجم مــلاع نداد ناــشن رــکف رد هراوــمه و ی هعماج رد هک درک هراشا یتلاوحت هب ناوت یم زین یعامتجا ی هنیمز هکنانچ ؛تــسا هتفرگ تروــص ناریا زا جراــخ یــتح و نارــیا ناــمز نآ و هاــشاضر نتفر و نارــیا هــب مود یــناهج گــنج ی هــنماد شرتــسگ«

یرنه ییوجون یارب یلاجم ،یــعامتجا یاه یدازآ رصتخم یرارــقرب لاح رد ناریا رد یــیارگون شبنج .)۲0۲ ،۱۳8۹ ،زاــبک اپ( »دروآ دــیدپ ناــشاقن ییامندوخ یارــب ار هــنیمز ،هلئــسم نــیا و دوــب یریگ لکــش تــسایس هاــش اضر دمحم نامز رد« نآ زا سپ .درــک یم زاــب هناخاقــس دــصناپ و رازــه ود خــیرات رــب دــیک أت و یراذــگ جرا ،تــموکح یــگنهرف یرایــسب و تــسا هدوب هتــشذگ رد نآ تــمظع نارود هژــیو هــب هلاــس راگزاــس تــسایس نیا اب زین یا هناخاقــس ناــشاقن یاهولبات شوقن زا و گنر اــب ار مــسینردم تــسا هتــشاد دصق دنمرنه ارــیز ،تــسا هدوــب وا .)۱۹۹-۲00 ،۱۳8۴ ،رجاهمراــشفا( »دیامن نایب یناریا و یلم یــیوب ماگ یناهج تلاوحت اــب ماگمه شیوخ راثآ قلخ هــب ندیــسر دنور رد .تــسا هتفرگ رارق شنوماریپ طیحم ریثأت تحت تدــش هب و هتــشادرب رگید عــماوج انایحا و دوــخ ی هــعماج یــگنهرف ثارــیم رــب دــنمرنه«ً

دوخ روظنم هــب یهار ،ثارــیم نیا ددــم هب اــت دــشوک یم و دراد هــیکت ،دنک یم یگنهرف ثاریم اب دنمــشناد هک ییاهدروخرب رثا رب .دیاــشگب ادــیپ ناــنآ دوــصقم لوــصح یارــب یــهار ،دــهد یم تــسد یــشیاشگ ،۱۳۵۴ ،روپ نایرآ( »دنک یم عولط نانآ نهذ رد یا هشیدنا و دوش یم طیارــش و دوب یناریا ی هعماج نطب ،هناخاقــس یــشاقن هاگیاج .)6۹ ،شیوخ رصع اب ماگمه ات هدید زاین دنمرنه هک تسا هدوب یا هنوگ هب رنه « دراد داقتعا رماداگ هک تــسین تهج یب .دنزب یروآون هب تــسد زا و دهاوخ یم هاگیاج رنه .تــسین هاگیاج یب و تــسا ینییزت یزیچ زاب ار رنه یــنییزت رصنع دیاب ام .دــنیرفآ یم میظع یــهاگیاج شدوــخ نیتسخن .نابز یب هن و تــسا هاگیاج یب هن رنه .مینک نک اــس رنه رد خیرات و رنه هک تسا یهار نتفای میهد ماجنا تسیاب یم ام هک یراک ،دــش نایب هچنآ قباطم .)۱88 ،۱۳87 ،رــملاپ( »درــیگب ربرد مــه اــب ار هنایارگ یلم درکیور نامه رب رظان ،هناخاقس ناشاقن راثآ تفاب و هنیمز دیلوت هب نآ رد هک تسا هدوب ینیمزرــس تمظع هجوتم رتــشیب و اهنآ اب ،شبنج نــیا نادنمرنه راــثآ قلخ هــشیدنا اریز ،دــنا هتخادرپ رــنه .دنک یم رارقرب میقتسم طابترا ،روکذم یخیرات و یعامتجا یاه هنیمز زا جراخ رد ،هناخاقس نادنمرنه تیلاعف اب نامز مه رگید فرط زا رد هورگ نیا نادنمرنه راک رب نردم تسپ شبنج یاه هشیدنا روــشک زیاج ار هتشذگ هب تشگزاب اه تسینردم رگ ا .دوب هدنکفا هیاــس ناریا داقتعا و هجوت هلئــسم نیا هب اه تسینردم تــسپ اما ،دندرمــش یمن ی هیام تسد ار ناگتشذگ یاهدرواتسد زا هدافتسا و عوجر و دنتشاد راک هب ار هــشیدنا نیا زین هناخاقــس نادنمرنه .دنداد یم رارق دوخ راک رــماداگ .دــندروآرد یــلم و یــناریا تــلاصا تــمدخ رد ار نآ و دنتــسب مهف دنیارف و دیآ یم دوجو هــب رــسفم و نتم نایم ،وگتفگ دوب دــقتعم

5 یزیربت قداص

.هناخاقس نادنمرنه زا یزیربت قداص زا یرثا -۵ ریوصت )۵۲ ،نامه( :ذخأم

.1‌لودج‌همادا

۲7

نیا رد زین نتم و رسفم نایم کرتشم ینابز نتــشاد و دریگ یم لکــش شوقن و رصانع زا یبیکرت هک ینتم اب هناخاقــس شاقن .تــسا مزلا هار یاه تنــس رد هــشیر هک ینابز زا هدافتــسا اب و دوــب یــبهذم و یتنــس نابز ؛تــسا هدوب یموب یتیوه یاــقلا ددصرد ،تــشاد یلم و یــناریا هرگ شا یگنهرف ی هنیشیپ و اه تنــس اب رــسفم کی ماقم رد دنمرنه رد وا .دوــمن هدهاــشم حوــضو هب شراــثآ رد ناوــت یم ار نــیا و هدروــخ تــسا هتفرگ راک هب ار یــشوقن اما ،دنک یم یــگدنز دوــخ یــنامز ی هرود هب هتــشذگ زا ار شوقن نیا عقاو رد .دنا هدوبن وا ی هنامز لوصحم هک هتسشن وگتفگ هب نآ اب دوخ یزورما رکفت اب و هدرک لقتنم دوخ ی هرود وا هتبلا .تسوربور ینامز ی هلصاف یعون اب یو ،رگید ترابع هب .تسا زا هکلب ،هدــنامن لفاغ زین اه تنــس هب هجوت زا ،لاــقتنا نیا اــب هارــمه هتــسج هرهب شیوخ یرنه رــثا هب ندیــشخبانعم تــهج رد اه تنــس یریگ هرهب زا ار یروآون هب زاین ریــسم نیا رد هناخاقــس دنمرنه .تــسا

،دنراد یناریا گنهرف رد هــشیر هک شیوخ ی هعماج یتنــس رصانع زا یــشخب هراومه زین تنــس زا رذگ رد تفگ ناوت یم .تــسا هدیدن ادج رصاعم ی هرود هب دنناوت یم لــبق راصعا زا هدنام اج هــب یاه تنــس زا اب دنمرنه ناــیم نیا رد .دنهد لکــش ار یروآون دنور و هدــش لــقتنم دنمرنه .تــسا هدومن دروخرب یرنه ی هدیدپ اب دوخ تینهذ و رــکف وا نامز ییانعم قفا ی هدودحم رد هک هدش ییاه یرواد شیپ راچد برغ تلاوحت زا یرــیذپریثأت و وا ی هــعماج تلاوحت .دنا هتــشاد رارــق .تــسا هدوب راذگرثا هناخاقــس دــنمرنه یــیانعم قــفا یریگ لکــش رد هــعومجم ی هدــنرادربرد هــک یــنتم ،هدوــب ورــبور یــمیدق یــنتم اــب وا و هتــشذگ نارــیا تــمظع ی هدــنهد باــتزاب ِیتنــس شوــقن و رــصانع .تــسا هدوب یتیوه و یعیــش ،یبهذم یاه نامرآ رگنایب هــک یــشوقن

.هرود‌نآ‌یاه‌سکع‌تیاور‌هب‌راجاق‌نز‌-6ریوصت ) www.asriran.com(‌:ذخأم‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.یوفص‌رصع‌یرگراگن‌رد‌بسا‌شقن‌-7ریوصت )The shahnama of shah Tahmasp, 2014(‌:ذخأم

.یناساس‌رنه‌رد‌بسا‌شقن‌-8‌ریوصت )www.tamadonema.ir(‌:ذخأم .یوفص‌رصع‌،ناهفصا‌ماما‌دجسم‌یاه‌یشاک‌یور‌رب‌طخ‌دربراک‌-9ریوصت

رماداگ کیتونمره رظنم زا هناخاقس یشاقن یناوخزاب

۲8

۱۳۹۵ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۱هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

ییاه هیام شقن یــخرب و هناخاقــس دنمرنه نــیدنچ اــب هــمادا رد و دش میهاوخ انشآ رتشیب دنا هداد رارق هدافتــسا دروم ناــشراثآ رد هک ار اه هیام شقن نیا یتنس دربراک زا ییاه هنومن ،ثحب رتهب مهف یارب .دومن میهاوخ نایب هنومن ناونع هب زین نانز نوچ مه نارــیا یتنــس و یراــجاق رــصانع زا یــیابطابط هزاژ نتخاون ای تحارتــسا لاح رد هک هتــسویپ مه هب ناوربا اب یناــسورع و ریواصت زا ییابطابط ی هدافتــسا .تسا هدرک هدافتسا ،دنا یقیــسوم خیرات زا هرود نیا یاه تنــس فرعم دناوت یم یبوخ هب یراجاق نانز ک اــشوپ یحارط ی هوــحن و شــشوپ عون هــلمج زا ؛دــشاب نارــیا رــنه رد هــک دــش یم میــسقت یــنوریب و یــنوردنا عوــن ود هــب هــک نارود نآ بهذم و نید ببــس هب ینوریب یــششوپ ناونع هب رداــچ نایم نــیا رــیوصت( تــسا هــتفرگ رارــق هدافتــسا دروــم اــهنآ تاداــقتعا و ناــیناریا هک هداد یــم ار ناکما نیا دارــفا هب شــشوپ عوــن نــیا زا هدافتــسا .)6 ندید یــطاقن زا و دــنورب شدرــگ هــب ناــهنپ و هتخانــشان تروــص هــب تــسین زاجم طاقن نآ هب نتفر زاب یور اب و تروصنیاریغرد هــک دــننک ییاه شــشوپ زا هدافتــسا هــک یلاحرد .)۱0۲-۱۱7 ،۱۳68 ،ک لاوــپ(

و عونت زا )۱رــیوصت :۱لودج( ،دوــب ارــس مرح و ینوردنا هب صــتخم هــک هدوب رادروخرب یــنوریب یاه سابل اب هــسیاقم رد توافتم یــیاه حرط .)۱۴0-۱۴۱ ،۱۳76 ،اوفلاوید( تسا اب یــگنتاگنت طاــبترا زــین یــسیوا راــثآ رد بــسا شــقن زا هدافتــسا هکنانچ ؛دراد یناریا گنهرف و یــسراف تایبدا رد ناویح نیا هاگیاج هاگــشرورپ و هاگتــساخ و دنا هتــسناد ناــیناریا هدــش تیبرت ار بــسا )۲۱0-۲۱۱ ،۱۳77 ،یزوــحام( دنا هدرمــشرب نارــیا نیمزرــس زــین ار نآ یا هیام شقن زا زــین اــجنیا رد دــنمرنه نــیاربانب .)۲رــیوصت :۱لودــج(

رد ناوــیح نیا شــقن زا ،7رــیوصت قــباطم ؛تــسا هدرــب هرــهب یتنــس گنج یاه هنحص رد یــسودرف ی همانهاش یاه هراگن یزاــسریوصت تایبدا اــب یــناویح شــقن نیا طاــبترا هــک تــسا هدــش هدافتــسا زــین ملاــسا زا لبق نارــیا رنه رد ،نآ رــب هولاــع .دــهد یم ناــشن ار یــسراف .تــسا هتفر راک هب فلتخم یاــهرنه رد یــناویح هیام شقن نــیا ،زــین رد هک تــسا یناــساس هرود یزلف یاه باقــشب زا یا هنومن ،8ریوصت .تسا هدش هداد ناشن راکش لاح رد بسا رب راوس هاشداپ ،نآ

یبهذم یاه ناشن زا هناخاقس نادنمرنه رگید زا مارلایپ زرمارف«

یطابترا یو .)۲۱۵ ،۱۳8۹ ،زابک اپ( »تسا هدرب هرهب دوخ یاهراک رد دنچره .تسا هدومن رارقرب نایناریا یگنهرف ی هنیــشیپ و بهذم اب یرگید رایــسب رصانع و هدرکن هدنــسب یبهذم رصانع زا هدافتــسا هب هتــسکش و قیلعتــسن طوــطخ نوــچمه ،تــسا هتــسب راک هــب زــین ار رصانع زا هدافتــسا نــیا هک یناریا یــیاهدامن ناوــنع هــب ،قیلعتــسن یتــسینردم تسپ شــبنج یــیارگ طاقتلا زا یــشان دــناوت یم عوــنتم هیاــس زین هورگ نیا نادنمرنه ریاــس هکلب وا راــثآ رب اهنت هن هــک دــشاب رگید ی هلمج زا زــین یــسیونشوخ طوطخ زا یریگ هرهب .دوب هدــنکفا یاه تنس زا هتفرگرب هک تساه یا هناخاقس راثآ رد هتفر راک هب رصانع ،ناینیشیپ گنهرف اب ندوب نیجع رطاخ هب و تسا یملاسا -یناریا ،مارلایپ رــب هولاع .دراد موب و زرــم نیا یاه نییآ و تنــس هــب یــهاگن نیا .تــسا هدرب هرهب دوخ راثآ رد طخ یاه بیکرت زا زــین یدور هدــنز ناــشن یدایز هجوت زــین رــثا یــسانش ییابیز ی هــبنج هــب نادــنمرنه یاه شقن زا هدافتــسا ،عــقاورد .)۴ و ۳ رــیواصت :۱لودــج( دــنا هداد زا یتباث ءزج بلغا زین یــسراف طخ هک یتنــس رنه رد دوجوم ینیئزت تفاب و گنر ،مرف رظن زا ار هــیزجت و بیکرت هنوگ همه ناکــما ،دوــب نآ .)۱۳۵6 ،یماما( داد یم هناخاقــس نادنمرنه هب ییاهرنه رد و نارــیا رنه فلتخم یاــه هرود رد طــخ زا یرــیگ هرهب یدایز دربراک یرامعم و شرف ،یرگراگن ،یراک یشاک ،یراکزلف نوچمه ی هدافتسا هب لاثم ناونع هب ناوت یم اهنآ ی هلمج زا هک دراد و هتشاد ،۹ ریوصت قباطم هک دومن هراــشا یملاسا دجاــسم یاه هبیتک رد طخ .تسا هتفر راک هب رگید تانییزت اب هارمه ،ثلث طخ زا هدافتــسا اــب شــبنج نــیا نادــنمرنه رــگید زا یزــیربت قداــص یو .درک یم داجیا ار ییاهژلاک ،یمیدق یاه سکع و دانــسا ،اهربمت تــسا هدومن هدافتــسا یناریا یاهروتاینیم هــب هیبــش یــیاه هرهچ زا یاه هراگن رد هــک ییاه هرهچ دای هــب لوا هاگن رد ار یا هدــننیب رــه هــک و دزادنا یم دنا هدش یزاــسریوصت یوفص ی هرود صوصخ هب ؛یناریا اب ار یگنهرف و یرنه ،یــبدا یاه هبنج ،شراثآ اب دنمرنه نــیا یــیوگ هک هدومن رثا قلخ یا هنوگ هب و تــسا هتخیمآرد نامز مه روط هب مه :۱لودج( تسا هتفرگ تأــشن یناریا گنهرف و تنــس زا یدایز دح ات ار اــه هراگن رد روــصم یاــه هرهچ زا یا هــنومن ،۱0رــیوصت .)۵ رــیوصت .تسا هدیشک ریوصت هب یصخــش یا هویــش مادــکره هناخاقــس ناــشاقن ،عوــمجم رد ناوت یم و دنا هتخادرپ یرنه راثآ قلخ هب نآ اب بسانتم و دنا هتــشاد ،دشاب یم نردم تسپ شبنج یاه یگژیو زا هک "ییارگدرف"نیا تفگ زا هدافتــسا بلاق رد "یــیارگ نتم" یــنعی شبنج نــیا رگید یــگژیو اــب یگژیو هک ،هناخاقس ناشاقن یاهراک رد یتنس رصانع و اه هیام شقن و تخیمآ مــهرد دوب هورگ نــیا نادنمرنه ی هــمه ی هتــسجرب و زراــب .تسا هدوب تنس هب تشگزاب ،نآ بلاغ هجو هک دش یراثآ زاس هنیمز یهاگ ،یــناریا کبــس کی هــب ندیــسر یوــپاکت رد نادــنمرنه نــیا«

هک دنا هدرک یمیدق یرنه عبانم زا زیمآ ننفت و یرهاظ ییاه تشادرب جیاتن هب ،دیدج یاــه بلاق اب یتنــس رصانع نیا قیبطت یارب شلاــت

رد یلک روط هب .)۱۹۹ ،۱۳8۴ ،رجاهمراــشفا( »تــسا هدیسرن یبــسانم .یوفص‌رصع‌یناریا‌یاه‌هراگن‌رد‌روصم‌یاه‌هرهچ‌زا‌یا‌هنومن‌-10ریوصت ) The shahnama of shah Tahmasp, 2014(‌:ذخأم

۲۹

کــیتونمره مــیهافم هــک دــهد یم ناــشن رــضاح شــهوژپ جــیاتن نادنمرنه و هناخاقــس یشاقن درکلمع طــسب و حرــش تیلباق ،رماداگ ،یرواد شیپ نوچمه یمیهافم ،ساــسا نیارب .دراد ار شبنج نــیا ،تنس و نابز ،ینامز ی هلصاف ،هملاکم ،ییانعم قفا ،تفاب و هنیمز یشاقن .دراد تللاد شبنج نیا یشاقن راتخاس زا یــشخب رب مادکره هدوب یدیدج ی هــبرجت یناریا نادــنمرنه زا یــهورگ یارب هناخاقــس اهنآ اب دوخ رصاعم ناــبز اب ،رضاح رصع هب اه تنــس لاقتنا اب اــت تــسا هتشذگ زا نانآ راثآ یاه هیام شقن و رصانع دنچره .دننیشنب وگتفگ هب اریز ،تسا هدوبن هتخانشان مه نادنچ یناریا دنمرنه یارب اما ،هدوب گنهرف و اه تنس لد رد نآ هاگیاج هک هتــشاد اهنآ اب کرتــشم ینابز طوبرم هک یــیاه یرواد شیپ اب هناخاقــس شاقن .تــسا هدوب یــناریا یارب لباقم رد اما تسا هدرک دروخرب اه تنــس نیا اب تــسوا نامز هب ،هملاکم فرــط کی ناوــنع هب ات هدوــب لئاق ار قــح نیا زــین اه تنــس لکش مهف دنیآرف ،هدنزاس لماعت کی رد ات دیامن وگزاب ار شیاه فرح طخ اب و مــیرگن یم هناخاقــس نادنمرنه راثآ هــب یتقو هــکنانچ ؛درــیگ هک دنک یم هــجوت بــلج نآ ندوــب یــناریا ،میوــش یم هــجاوم یــسراف طوطخ زا یماحدزا تروص هب هک نآ بیکرت اما تسا تنس هب قلعتم تحت هک تــسا نآ شاقن رصاعم تینهذ زا یــشان ،دــشاب یم یــسراف لوــصحم کــی ناوــنع هــب یــیاهن رــثا و تــساه تسینردم تسپ رــیثأت

هجیتن

رد دنمرنه ییانعم قفا نایم هک تــسا ییوگتفگ ی هجیتن رد یرنه .تــسا هتفریذپ تروص نتم ماقم رد یــسراف طخ و رــسفم کی ماقم یعس ،یناریا یــشاقن ی هنیرید ییارگ عازتنا مــسر هب هناخاقــس شاقن هئارا ار یدــیرجت و نیدامن یتروص هــکلب ،هتــشادن یراگــن تیعقاو رد رد رییغت .تسوا رنه ی هژیو درکراک و فادها اب بسانتم هک تسا هدرک یعامتجا طیارش رد رییغت زا یشان ،هتشذگ هب تبسن شنایب ی هویش هتشاد یگتسبلد شیاه تنس و هتشذگ هب وا ،عقاو رد .تسا هدوب وا اه تنس نیا زا لماک روط هب ار وا هتــسناوتن طیارــش رییغت نیا و تــسا یاهدرواتسد هب وا هجوت زا یک اح هک یا هویــش ذاختا اب هکلب ؛دناهرب نایم دوــجوم ینامز ی هــلصاف ،تــسا شنیمزرــس ی هتــشذگ و یــلم هتخادرپ رثا قلخ هب نآ رد دوــخ هک یا هرود اب یناریا هتــشذگ شوــقن نایم زا ار هلصاف نیا ات تــسا هدرک یعــس و هداد رارق رظندم ار تــسا شوقن صاخ یاه تنس هب هناخاقــس دنمرنه ،ریــسم نیا رد .درادرب راک هب کرتــشم ناــبز و یــخیرات و یــعامتجا ی هــنیمز و تــفاب ،یــناریا یدایز هجوت ،دنراد یناریا یاه تنس رد هشیر هک شوقن نیا رد هتفر زورما هب هتــشذگ ی همجرت ،هدرــک وا هک یراک .تــسا هتــشاد لوذبم یراثآ قلخ هب تسد ،شنوماریپ رنه ریثأت تحت هک انعم نیدب ؛تسا قلخ و ناــیب ی هویــش و تــسا تنــس زا دــیدج ریــسفت یــعون هــک هدز .دشاب یم یناریا تنس و گنهرف رگنایب هک هدش هئارا یبلاق رد شراثآ

ییارگ تعیبط زا یرود تهج رد یدایز شلات ،هناخاقس ناشاقن راثآ زا میهافم و اــه هیام شقن لاقتنا نمض دنمرنه و دوــش یم هدهاــشم و نیدامن ی هبنج هب دوخ رصاعم تینهذ ساــسا رب زورما هب هتــشذگ

.تسا هتشاد لوذبم یدایز هجوت ،شیوخ راثآ یعازتنا

اه‌تشون‌یپ

1 Hermeneutics.

2 Hermes.

3 Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher.

4 Wilhelm Dilthey.

5 Martin Heidegger.

6 Hans Georg Gadamer.

7 Context.

8 Life Context.

هک یلحم« :تــسا هدمآ "هناخاقــس" هژاو فــیرعت رد ادــخهد ی هــمان هژاو رد ۹ ،ادخهد( »دنناد کربتم ار اــجنآ و دنیامن باریــس ار ناگنــشت ات دــنزیر بآ نآ رد

.)۱۳678 ،۱۳77

عبانم‌تسرهف

،نایوجشناد باتک نمجنا رشن ،رنه یسانش هعماج ،)۱۳۵۴( ح.ا ،روپ نایرآ .نارهت ،رــنه ی هفــسلف یاــه سرد :یــیابیز و تــقیقح ،)۱۳7۵( کــباب ،یدــمحا

.نارهت ،زکرم رشن ،مود پاچ و کــیتونمره یاهراتــسج :یدازآ و شــنیرفآ ،)۱۳78( کــباب ،یدــمحا

.نارهت ،زکرم رشن ،مود پاچ ،یسانش ییابیز ،زکرم رــشن ،مــجنپ پاــچ ،نــتم لــیوأت و راتخاــس ،)۱۳80( کــباب ،یدــمحا

.نارهت .نارهت ،ون ماگ رشن ،کیتونمره و راتخاس ،)۱۳80( کباب ،یدمحا هاگــشناد رــشن ،مــسینردم و یناریا دــنمرنه ،)۱۳8۴( نارــماک ،رجاهمراــشفا

.نارهت ،نارهت ،موــس هرامــش ،یمــسجت یاهرنه ،هناخاقــس ،)۱۳77( ناــسحا ،یداــمتعا

.۲۹-۴0 صص ،رصاعم یاهرنه هزوم ،)هاگشیامن روشورب( هناخاقــس ،)۱۳۵6( میرک ،یماما

.نارهت .نارهت ،رصاعم گنهرف رشن ،رنه فراعملا هریاد ،)۱۳78( نییور ،زابک اپ نیرز رشن ،مهن پاچ ،زورما ات زابرید زا یناریا یشاقن ،)۱۳8۹( نییور ،زابک اپ .نارهت ،نیمیس و

رماداگ کیتونمره رظنم زا هناخاقس یشاقن یناوخزاب

۳0

۱۳۹۵ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۱هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

یاه هفــسلف رد لیوأت ی هــیرظن :کــیتونمره مــلع ،)۱۳87( ا دراــچیر ،رــملاپ ،یناشاک ییانح دیعسدمحم ی همجرت ،رماداگ و رگدیاه ،یاتلید ،رخام ریلاــش

.نارهت ،سمره رشن ،مراهچ پاچ هــمجرت ،ناــیناریا و نارــیا :ک لاوــپ همانرفــس ،)۱۳68( بوــک ای ،ک لاوــپ

.نارهت ،یمزراوخ رشن ،یرادناهج سوواکیک ی همجرت ،یمــسجت یاهرنه راــثآ لیلحت و هــیزجت ،)۱۳8۴( زــلراچ ،نــسنج

.نارهت ،تمس رشن ،نایک اوآ یتب هــسسوم رــشن ،مود پاــچ ،ادــخهد هــمان تغل ،)۱۳77(رــبک ا یلع ،ادــخهد

.نارهت ،نارهت هاگشناد پاچ و تاراشتنا دمحم شراگن و همجرت ،شوــش و هدلک ناریا ،)۱۳76( ناژ مادام ،اوفلاوید

.نارهت ،نارهت هاگشناد رشن ،یشو هرف و یملع رــشن ،یردنبایرد فــجن هــمجرت ،رــنه یــنعم ،)۱۳8۴( ترــبره ،دــیر

.نارهت ،یگنهرف بــتکم یتخانــش هعماج ،)۱۳8۹( اــبیز ،روــپ مظاک و نیــسح ،تــسوددباع

.۴8-۵7صص ،۱۴۴ هرامش ،رنه هام باتک ،یا هناخاقس یشاقن ، دنودلاوف للها تزــع ی همجرت ،هفــسلف زاــغآ ،)۱۳8۲( گروــئگ سناه ،رــماداگ

.نارهت ،سمره رشن هلجم ،یناریا گنهرف و یــسراف تایبدا رد بــسا ،)۱۳77( یدهم ،یزوحام صص ،زییاپ و ناتسبات هرامش ،نارهت هاگشناد یناسنا مولع و تایبدا هدکشناد .۲0۹-۲۳۵

نارکفتم :رــنه هرابرد نارــکفتم یارآ اــب ییانــشآ ،)۱۳88( دــمحم ،روــپددم هزوح ،یملاسا تاغیلبت نامزاــس رــشن ،مود پاچ ،نردم تــسپ و نردم دیدج

.نارهت ،رهم هروس ،یرنه کــیتونمره یفــسلف یــنابم یداــقتنا یــسررب ،)۱۳۹۱( دــیمح ،نادــنخریم

.68-8۵صص ،مراهچ هرامش ،موس لاس ،یعامتجا یگنهرف تفرعم ،رماداگ قطنم و نتم یرــیذپ تئارق ،کیتونمره :نتم زار ،)۱۳8۱( للهادــبع ،یرــصن

.نارهت ،هعسوت باتفآ رشن ،نید مهف ،اهراتــسج ی هنیزگ :نردم کیتونمره ،)۱۳7۹( نارگید و شیردیرف ،هــچین

.نارهت ،زکرم رشن ،مود پاچ ،نارگید و یدمحا کباب همجرت ی همجرت ،یبدا ی هیرظن و یفسلف کیتونمره ،)۱۳8۱( لئوج ،رمیاهــسنیاو

.نارهت ،سونقق رشن ،ایلع دوعسم Emami, Karim )1971(, Modern Persian Artists, in Yarshater, Ehsan.

The SHAHNAMA of shah Tahmasp )2014(, the Metropolitan Mu- seum of Art, New York.

www.asriran.com www.citytomb.com www.galleryovissi.com www.tamadonema.ir