بازسازی رژیم غذایی محوطة باستانی گوهر تپة مازندران بر اساس آنالیز ایزوتوپی نمونه‌های دندانی به دست آمده از آن محوطه

(1)

ﻃﻮﺤﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر يزﺎﺳزﺎﺑ ﮥ

ﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﮥ

نارﺪﻧزﺎﻣ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻧاﺪﻧد يﺎﻫ

ﯽ ﺑ ﻪ ﻪﻃﻮﺤﻣ نآ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد

ﯽﻋﺎﻌﺷ ﺦﯿﺷ ﻪﻤﯿﻬﻓ

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺷ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد

ﯿﺳ ﺮﺘﮐد ﺮﭙﻫﻮﮐ يﻮﺳﻮﻣ يﺪﻬﻣ ﺪ

رﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا س

ﺐﺴﻧ ﯽﺗﺪﺣو ﺪﻣﺎﺣ ﺮﺘﮐد

ﺎﺘﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﯾد سرﺪﻣ

) زا ص 1 ﺎﺗ 14 (

ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :

13 / 06 / 1389

شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :

26 / 08 / 1390

هﺪﯿﮑﭼ :

ﺰﯿﻟﺎﻧآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

ﻪﯿﮑﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ

ناﺪﻧد نژﻼﮐ زا ﻪﮐ دراد هدزاود

ﻃﻮﺤﻣ ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ نﺎﺘﺳﺮﺒﻗ زا ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﻠﮑﺳا ﮥ

رد ﻪـﭙﺗ ﺮﻫﻮـﮔ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ

ﺖﺳا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا رﺰﺧ يﺎﯾرد ﯽﺑﻮﻨﺟ ﻞﺣﺎﺳ رد ﻊﻗاو نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا قﺮﺷ .

ﻦﯿﻣز و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺪﻫاﻮﺷ نﺎﺸﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﺪﻫﺪﯿﻣ ﻪﮐ ﻃﻮﺤﻣ ﮥ هﺪﺷ ﻊﻗاو ﯽﺑﻮﺳر ﯽﺘﺷد رد ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ

ﺖﺳا . ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا هداد ﻒﺸﮐ

نﺎﺘﺳﺎﺑ رﻮﻧﺎﺟ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ

هﺎـﯿﮔ ﺪﻫاﻮـﺷ و يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ يﺎﻫ

ﺘﺳﺎﺑ نﺎ ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﯽﻠﻫا ﻮﺟ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ

يﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا رد يزروﺎﺸﮐ

ﻪﻐﯿﺗ زا ﻪﮐ ،ﺎﻫ 70 % ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﯽﮕﻨﺳ راﺰﺑا ﻞﮐ ﺪﻨﻫﺪﯿﻣ

ءﺰﺟ يزروﺎﺸﮐ و يراﺪﻣاد ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ،

يﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا نﺎﻨﮐﺎﺳ ﯽﻠﺻا

.

ﺘﻧ ﻦﺑﺮﮐ پﻮﺗوﺰﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎ 13

و نژوﺮﺘﯿﻧ 15 ﻢﯾژر رد ﯽﮑﺸﺧ ناراﺪﻧﺎﺘﺴﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ

ﺗ ار ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ ﯽﯾاﺬﻏ ﺄ

ﯽﻣ ﺪﯿﯾ ﺪﻨﮐ . ﻦﺑﺮـﮐ پﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ ﺰﮐﺮﻤﺗ 13

رد ﻪـﻧﻮﻤﻧ درﻮـﻣ يﺎـﻫ

دوﺪﺣ رد ﻪﮐ ﺶﯾﺎﻣزآ 2/

20 - ﺎﺗ راﺰﻫ رد 9/

19 - راﺰﻫ رد نآ زا ﺖﯾﺎﮑﺣ ،ﺖﺳا زا ﯽﻧﺎـﺸﻧ ﭻﯿـﻫ ﻪﮐ دراد

ةدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ ردC4

مدﺮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر و ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا رد ﻦﮐﺎﺳ

زوﺮـﻣا ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎـﻫﺎﯿﮔ

، C3 ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺐﻟﺎﻏ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﯽﻣ

ﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا ﻪ . پﻮـﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ

نژوﺮﺘﯿﻧ 15 ﺪﺣ رد دو 79 /8 ﺎﺗ راﺰﻫ رد 3/

11 راﺰﻫ رد ﺖﺳا ﯽﮑـﺸﺧ ناراﻮﺨﻔﻠﻋ دﻮﺟو ﻪﮐ )

ﻪـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ

نﺎﻧﺎﺳﺪﻨﻔﺳﻮﮔ (

نﺎﻫﺎﯿﮔ و )C3

ﺟ و مﺪﻨﮔ ﻮ ( نﺎﺸﻧ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ار ﺪﻫﺪﯿﻣ

. يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻃﻮﺤﻣ ياﺮﺑ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﮥ

ﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﺎ

ﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﯽﯾ ﮥ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا نﺎـﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

نﺎـﺸﻧ ار ﯽـﻨﯿﻣزC3

ﺪﻫﺪﯿﻣ . ﺴﯾﺎﻘﻣ ﮥ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ

ﻃﻮﺤﻣ يﺎﻫ ﮥ

ـﻃﻮﺤﻣ ﻪـﺳ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥ

ﺮـﮕﯾد ) زا جرﺎـﺧ

ناﺮﯾا ( ﻦﯿﻤﻫ يﺎﯾﻮﮔ ﺰﯿﻧ ﺖﺳا ﺮﻣا

.

هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :

ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻦﯾﺮﯾد نارﺪﻧزﺎﻣ ،ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ ،ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ،ناﺪﻧد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ،ﯽﺳﺎﻨﺷ

.

لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ ﯽﻧﺎﺸﻧ :

fahimeh_shoaee@yahoo.com

ﮥﻠﺠﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ نﺎﺘﺳﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،

ةرود 3 ةرﺎﻤﺷ ، 2 ﯾﺎﭘ ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿ 1390

ﯽﭘﺎﯿﭘ ةرﺎﻤﺷ ، 4

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﯿﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ﻖﺑﺎﺳ ﮥﻠﺠﻣ

(2)

ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﻨﯾﺮﯾد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪ

ﻪﯾﺬﻐﺗ شور ﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ يﺎﻫ

ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻣﺎﺷ ،ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﮥ

نﺎﺘـﺳﺎﺑ ﺷ ﺰﯿﻟﺎـﻧآ ،ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﯽـﺳﺎﻨ

و ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﯾﺎﻘﺑ ﯽﻧاﻮﯿﺣ

، ﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ يﺎﻫراﺰﺑا و ﮥ

ﯽﻣ مﺎﺠﻧا اﺬﻏ دﻮﺷ

.

ًاﺮﯿﺧا ، ﻢـﯾژر ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﯾاﺬـﻏ يﺎـﻫ

ﺑ و ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا يﺎﯾﺎﻘﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻊﻣاﻮﺟ ﻪ

ﻠﯿﺳو ﮥ ﺪﻫﺎﺸﻣ ة ناﺪﻧد ﺶﺷﻮﭘ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ زا ،ﺎﻫ

ﻢـﻠﻋ هﺎﮔﺪﯾد

ﻨﯾﺮﯾد ﮥ ﺐﯿﺳآ ﯽﻣ ترﻮﺻ ﯽﺳﺎﻨﺷ دﺮﯿﮔ

، هدور تﺎﯾﻮﺘﺤﻣ و هﺪﻌﻣ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﯽﻗﺎـﺑ ﯽﺋﺎﻨﺜﺘﺳا دراﻮﻣ رد ﻂﻘﻓ ﻪﮐ يا

ﯽﮕﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ًﺎﻣوﺰﻟ و ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻧﺎﻣ )

ﯽﻤﺋاد ( ﯽـﻤﻧ ﺲﮑﻌﻨـﻣ ار ﯽـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ،ﺪـﻧدﺮﮐ

ﺪـﺷ . ﺎـﺠﻧآ زا ﯽﯾ ﻪـﮐ

شور ﻦﯾا زا ماﺪﮑﭽﯿﻫ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻫ

ﯿﻬﺗ ﻪﺑ ﮥ ﻤﻫ ﮥ ﯾژر ﻞﻣﺎﮐ ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ مزﻻ تﺎﻋﻼﻃا و هوﺮـﮔ ﮏـﯾ ﺎﯾ دﺮﻓ ﮏﯾ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢ

ﻪﻫد ﯽﻃ ،ﺪﻧﺪﺸﻧ نآ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد يﺪﯾﺪﺟ لﻮﺤﺗ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ

ﮥ ﯽﭘﻮـﺗوﺰﯾا يﺎـﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ مﺎـﺠﻧا ﺎـﺑ ،ﯽـﺸﻫوﮋﭘ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ناﻮﺨﺘﺳا ﯽﻤﯿﺷ و ،ﯽﺘﺴﯾز ﯽﻤﯿﺷ ﻦﯿﻣز

) Giorgi et al., 2005

(.

ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫ :

پﻮﺗوﺰﯾا ﻞﮑﺷ ،ﺎﻫ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺪﻧﺮﺼﻨﻋ ﮏﯾ زا ﯽﯾﺎﻫ

نوﺮﺗﻮـﻧ ﻢـﻫ ﺎـﺑ نﺎـﺸﯾﺎﻫ مﺮـﺟ ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد و ﺖـﺳا توﺎـﻔﺘﻣ

ﻪﺘﺴﻫ ﺪﻧراد ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ يا

(Faure, 1986)

راﺪﯾﺎﭘﺎﻧ و راﺪﯾﺎﭘ ترﻮﺻ ود ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ.

) ﻮـﯿﺘﮐاﻮﯾدار (

ﺪـﻧراد دﻮـﺟو .

پﻮـﺗوﺰﯾا

راﺪﯾﺎﭘﺎﻧ ) ﻮﯿﺘﮐاﻮﯾدار (

ﯽﻣ ﻪﯾﺰﺠﺗ رﺎﭼد نﺎﻣز لﻮﻃ رد دﻮﺷ

، ﯽﻟﺎﺣ رد ياﺮﺑ ﻪﮐ

يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا دﻮـﺟو ﺖـﻟﺎﺣ ﻦﯾا ،راﺪﯾﺎﭘ

اﺪﻧ در . نﺎﺘﺳﺎﺑ نﺎﺴﻧا و نﺎﺳﺎﻨﺷ ﻦﺑﺮﮐ پﻮﺗوﺰﯾا ﻪﺳ ﺎﺑ ًﺎﻣﻮﻤﻋ نﺎﺳﺎﻨﺷ

) ﻦﺑﺮﮐ 12 ، 13 و 14 ( ﺪﻧراد رﺎﮐ و ﺮﺳ .

ﻦﺑﺮـﮐ

12 و ﻦﺑﺮﮐ 13 ﯽﻤﻧ ﻪﯾﺰﺠﺗ رﺎﭼد نﺎﻣز لﻮﻃ رد و ﺪﻧراﺪﯾﺎﭘ ﺪﻧﻮﺷ

. ﻦﺑﺮﮐ 14 راﺪﯾﺎﭘﺎﻧ ) ﻮﯿﺘﮐاﻮﯾدار (

ﻪﺑ و ﺖﺳا ﺐﺒـﺳ

ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻦﺑﺮﮐ يراﺬﮕﺨﯾرﺎﺗ ياﺮﺑ يﺪﯿﻔﻣ ﻞﻣﺎﻋ ،نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﻣ ر

دور

، ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﺑﺮﮐ ﻪﮐ

12 ﻦﺑﺮﮐ و 13

ﮥﻨﯾﺮﯾد يزﺎﺳزﺎﺑ ياﺮﺑ ﺮﺷ و ﻪﯾﺬﻐﺗ

ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾا ور

د.

يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا ﻦﺷور ياﺮﺑ ﻢﻫ نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ

ﻪﺒﻨﺟ ندﺮﮐ ﻢﯾژر يﺎﻫ

ﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﺪﻧﺪﯿﻔﻣ ﺦﯾرﺎﺗ زا ﺶﯿﭘ ﯽ

. نژوﺮـﺘﯿﻧ

ﺖﻔﻫ نآ پﻮﺗوﺰﯾا ود ﻂﻘﻓ ﻪﮐ دراد پﻮﺗوﺰﯾا )

نژوﺮﺘﯿﻧ 14

و 15 ( ﺴﻫ راﺪﯾﺎﭘ ـﻨﯾﺮﯾد يزﺎﺳزﺎﺑ ياﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﺪﻨﺘ

ﮥ

ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺪﻧﺮﯿﮔ

) Tucker, 2002

.(

يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺰﮐﺮﻤﺗ ناﻮﺨﺘﺳا نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻦﺑﺮﮐ يور ﺮﺑ ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺮﯿﺴﻔﺗ ياﺮﺑ راﺪﯾﺎﭘ

ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﮥﻨﯾﺮﯾد زا ار ﯽﺤﯿﺤﺻ يﺎﻫ ﺖﺳﺪﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ

ﺪﻨﻫﺪﯿﻣ

؛ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا اﺮﯾز ﺎﻫ

ﺑ رﻮﻄ تﺎـﻘﺒﻃ ﻦﯿﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻦﯿـﻌﻣ

ﯽـﻣ قﺮـﻓ ﯽﯾاﺬـﻏ داﻮـﻣ عاﻮﻧا ﺪـﻨﻨﮐ

) Deniro, 1987; Hutchinson et al., 1998; Norr, 1995

. (

توﺎـﻔﺗ ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﺎـﻫ

ناﻮﺨﺘﺳا ﻓا يﺎﻫ ﯽﻣ فﺮﺼﻣ ار ﺎﻫاﺬﻏ ﻦﯾا ﻪﮐ يداﺮ هدﺮﮐ

ﻧا ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺳرﺮﺑ و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ،ﺪ يﺎـﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻦـﯾا

ناﻮﺨﺘﺳا رد ﺎﻫ

، ﯽﻣ ﻪﮐ ار ﯽﯾاﺬﻏ عﻮﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ فﺮﺼﻣ داﺮﻓا

دﺮﮐ ها ﺺﺨﺸﻣ ،ﺪﻧ ﺪﯾﺎﻤﻧ

) Bender et al., 1981; Deniro

and Epstein, 1978; Katzenberg, 1992; Tieszen et al., 1983; Vogel, 1978

.(

(3)

ﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﮥﻃﻮﺤﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر يزﺎﺳزﺎﺑ نارﺪﻧزﺎﻣ ﮥ

/ ٣

ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

و ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ ﺪﻤﻋ عاﻮﻧا رد نژوﺮﺘﯿﻧ

ة هﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ جﻮﺴﻧ و ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ :

ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ راﺪﻘﻣ يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

ﭘ و ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎ ةﺪﻤﻋ عاﻮﻧا زا ﯽﺧﺮﺑ ياﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ

ﻞﮑـﺷ رد ﯽﯾاﺬـﻏ داﻮـﻣ 1

نﺎـﺸﻧ

هﺪﺷ هداد ﺪﻧا

. هﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ لﺎﮑﺷا ﻦﯾا ،ﺪـﯾﺪﺟ ﺮﯾدﺎـﻘﻣ ﻪـﺑ زﺎﯿﻧ ترﻮﺻ رد و ﺪﻧا

مزﻻ ا ﺗ ﺖﺳ ﺄ ﯽﺜﻨﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و اﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺮﯿﺛ ﺪﻨﻨﮐ

ة ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺰﯿﻧ ار كﺎﺧ .

راﺪﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ هوﺮﮔ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻪﺑ ﻦﺑﺮﮐ پﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫ

رد ﯽﻠﺣﺎـﺳ ﺞﯿﻠﺧ ﮏﯾ ﯽﻫﺎﯿﮔ و ﯽﻧاﻮﯿﺣ يﺎﻫ ﻞﮑـﺷ

2 نﺎـﺸﻧ

ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .

ﻞﮑﺷ 1 : ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

هﺪﻤﻋ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ رد راﺪﯾﺎﭘ )

Simon Mays, 1998 (

ﺮﯾﻮﺼﺗ رد 2

ﻧاﻮﯿﺣ ناﻮﺨﺘﺳا نژﻼﮐ ﻦﺑﺮﮐ ، ﺖﺷﻮﮔ ﺎﺑ نﺪﺷ ﻪﯿﺒﺷ ياﺮﺑ ﯽ

% 2 - ﺖﺳا هﺪﺷ ﺢﯿﺤﺼﺗ .

ﻪـﻧﻮﻤﻧ يﺎـﻫ

ﺗ ياﺮﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﺄ

ﯽﺘﻌﻨﺻ ﺮﯿﺛ

% 5/

1 + هﺪﺷ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﺪﻧا

فﺮﺼﻣ حﻮﻄﺳ ﺪﻨﭼﺮﻫ. هﺪﻨﻨﮐ

ﻪـﺑ ﻪﯿﺒـﺷ ﯽﻫﺎـﯿﮔو ﯽـﻨﯿﻣز يﺎﻫ

،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺣاﻮﻧ ﺮﮕﯾد ﺎﻣا

ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﯽﯾﺎﯾرد ﻊﺑﺎﻨﻣ حﻮﻄﺳ

) Tykot, 2004

.(

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

ﺎﭘ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺒﺴﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ،راﺪﯾ وC3

و ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﯽﯾاﺬـﻏ ﻢـﯾژر ردC4

ﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥ دﺎﻔﺘﺳا ة ﺖﺳا ﯽﮑﺸﺧ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﯾرد ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻀﻌﺑ .

دﺮﺑرﺎـﮐ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ يﺎـﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا

ـﻌﻟﺎﻄﻣ نژوﺮـﺘﯿﻧ ﮥ

رد

اﺬﻏ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ناﺰﯿﻣ ﯾ

ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯾرد ﯽ .

ﻢﯾژر ﺺﻟﺎﺧ يﺎﻫ ،C3

ﯿﻧﺎﺘﺳﺎﺑ داﻮﻣ رد ﯽ

ﯽـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﺣاﻮـﻧ زا ﻪـﮐ ﺪﻧﻮـﺷ

(4)

ﺣﺎﺳ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﻗﺎﻓ و هدﻮﺑ رود ﯽﻠ ﺪﻨﺘﺴﻫC4

. ﻢﯾژر و ﯽﯾﺎﯾرد يﺎﻫ ﻪـﺑ ،ﺺﻟﺎﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑC4

ﯽـﻣ هﺪـﯾد ترﺪـﻧ ﺪﻧﻮـﺷ

) ﻞﮑﺷ 3 .(

راﺪﻘﻣ 13C

ناﻮﺨﺘﺳا نژﻼﮐδ ﺞﻨﭘ دوﺪﺣ نﺎﺴﻧا يﺎﻫ

ﺖـﺳا ﯽﯾاﺬـﻏ داﻮـﻣ زا ﺮـﺘﻤﮐ راﺰﻫ رد

Ambrose, 1993) .(

راﺪﻘﻣ 15N

وﺪﺣ رد مﺮﻧ جﻮﺴﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ نژﻼﮐ ردδ ﺞﻨﭘ ﺎﺗ ﻪﺳ د

ﺰﺑ راﺰﻫ رد ﺖـﺳا ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ زا ﺮﺘﮔر

) Hedgesand

Reynard, 2007; Bocherens and Drucker, 2003

. (

،لﺎـﺜﻣ ياﺮﺑ

ﺞﻧﺮـﺑ

(Oryza sativa)

هﺎـﯿﮔ ﮏـﯾ ﻪـﮐ

C3 ،ﺖـﺳا

ﺢﻄﺳ 13C

نآδ 26‰ - نزرا و ﺖﺳا

) Foxtail millet Setaria italica

هﺎﯿﮔ ﻪﮐ( C4 ﯽﻣ ﺢﻄـﺳ ،ﺪـﺷﺎﺑ 13C

نآδ

دوﺪﺣ رد 11‰

- ﺖﺳا

) Hu et al., 2006; Pechenkina et al., 2005

.(

حﻮﻄﺳ زا ﺮﮔا 13C

،نزرا و ﺞﻧﺮﺑδ 5‰

ﻢـﮐ

راﺪﻘﻣ ،دﻮﺷ 13C

ناﻮﺨﺘﺳا نژﻼﮐδ فﺮﺼﻣ

ةﺪﻨﻨﮐ ﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻪ

ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺳد )

ﻞﮑﺷ 4 .(

ﻃﻮﺤﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﮥ

ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ :

ﻃﻮﺤﻣ ﮥ ﻠﺻﺎﻓ رد ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﮥ

ﺞﻨﭘ ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ ﺮﻬـﺸﻬﺑ بﺮـﻏ يﺮﺘﻣﻮـﻠﯿﮐ

) 36° 40' 42" N 53° 24' 07" E

و(

ﻢﺘﺳر ﺮﻬﺷ بﺮﻏ لﺎﻤﺷ يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ ود ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا رد ﻼﮐ

. رود ﯽـﻃ رد ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﻦـﯾا ة

ﺰـﻧﺮﺑ

هﺎﺠﻨﭘ دوﺪﺣ رد ﯽﺘﻌﺳو ﯽﻧﺎﯿﻣ رود رد ﺎﻣا ،ﻪﺘﺷاد رﺎﺘﮑﻫ

ة ﺘﻣ ﺰﻧﺮﺑ ﺄ رود رد ًادﺪـﺠﻣ و هﺪـﺷ كوﺮﺘﻣ ﺮﺧ ة

ﻦـﻫآ وII

ﻣ نﺎﺘﺳﺮﺒﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑIII

ﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ را

) Sołtysiak and Mahfroozi, 2008

.(

(5)

/ ۵

دوﺪﺤﻣ ة مﻮﺑ ﺮﻈﻧ زا ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ و لﺎﻤـﺷ رد نارﺪـﻧزﺎﻣ يﺎـﯾرد ﻦﯿـﺑ يﺰﯿﺨﻠـﺻﺎﺣ ﮏـﯾرﺎﺑ راﻮﻧ نﺎﯿﻣ رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻪﻨﻣاد هﻮﮐ يﺎﻫ دراد راﺮﻗ بﻮﻨﺟ رد زﺮﺒﻟا يﺎﻫ .

ﻊﯿﺳو يرﺎﺳ ﯽﮑﯾدﺰﻧ رد نآ ﺶﺨﺑ ﻦﯾﺮﺗ

، ﯽـﺳ دوﺪـﺣ ﻪـﺑ ﺮﺘﻣﻮـﻠﯿﮐ

رد نآ ضﺮﻋ و هدﻮﺑ بﺮﻏ ﺖﻤﺳ ﻂﻘﻓ ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﯽﮑﯾدﺰﻧ

7 - 6 ﯽﻣ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ ﺪﺷﺎﺑ

. ﻠﺻﺎﻓ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا ﮥ

ﻞﺣﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﻤﮐ

دراد ﺎﯾرد )

ود ﺎﺗ ﮏﯾ دوﺪﺣ رد دﺎﯿﭘ ﺖﻋﺎﺳ

ه ( ﮏـﯾ زا ﺮﺘﻤﮐ رد زﺮﺒﻟا تﺎﻋﺎﻔﺗرا و دراد راﺮـﻗ نآ يﺮﺘﻣﻮـﻠﯿﮐ

. ﺮـﺑ ﺎـﻨﺑ

هﻮﯿﺷ هراﻮﻤﻫ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا رد ،هدﺮﻤﺷﺮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺪﻫاﻮﺷ ـﺴﻫﻮﮐ رد رﺎﮑـﺷ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﯽـﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽﺘـﺸﯿﻌﻣ يﺎﻫ

،نﺎﺘ

ﻪﭙﺗ رد يراﺪﻣاد ،ﺎﯾرد زا يﺮﯿﮕﯿﻫﺎﻣ ﻞﮔ و يزروﺎﺸﮐ و ﺎﯾرد ﻞﺣﺎﺳ يﺎﻫراﺰﻏﺮﻣ و ﺎﻫ

يروﺮﭘ ) يرﺎﮑﻧﺎﺘﺴﺑ (

ﺖـﺷد رد -

هرد و ﺎﻫ نﺎﮑﻣا ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ يﺎﻫ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﯾﺬﭘ

) Noel, 1921

.(

زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا رد ﻪﻧﻻﺎﺳ شرﺎﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 600

ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻣ ﺮﺘﻣ درﻮـﻣ راﺪـﻘﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ زﺎـﯿﻧ

ياﺮـﺑ

ﺖﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺶﯾور .

ﯽﻧﺪﯿﻣﺎـﺷآ بآ دﻮـﺒﻤﮐ ،ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺖـﯿﻌﻤﺟ ﻢـﻬﻣ ﻞﮑﺸﻣ دﻮﺟو ﻦﯾا ﺎﺑ )

ﻦﯾﺮﯿـﺷ بآ (

رد ﻦـﯾا

ﺖﺷد ﺖﺳﺎﻫ . ﯽﻤﺋاد دور ﮏﯾ ﺎﻬﻨﺗ )

ءﺎﮑﻧ ( ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا رد هد دوﺪـﺣ رد

ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ بﺮـﻏ يﺮﺘﻣﻮـﻠﯿﮐ

ﺖﺳا ﻊﻗاو .

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﺎﻬﻫﻮﮐ زا ﻪﮐ ﺖﻗﻮﻣ و ﯽﻤﺳﻮﻣ يﺎﻫﺮﻬﻧ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺑﺎﺗ رد ،ﺪﻧا

ﯽـﻣ ﺪـﯾﺪﭘﺎﻧ نﺎﺘﺴ ﺪﻧﻮـﺷ

) Sołtysiak and Mahfroozi, 2008 .(

ﻨﯿﺸﯿﭘ ﻪﺑ ارﺬﮔ ﯽﻫﺎﮕﻧ ﮥ

ﻃﻮﺤﻣ رد ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥ

ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ :

ﻒﻟا ( ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﯾﺎﻘﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ :

1 - ﺖﺸﮐ نﺎﻫﺎﯿﮔ هﺪﺷ

: رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮥﻧاد ﻂﻘﻓ ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ يﺎﻫ ﯽﻠﻫا ﻮﺟ

(Hordeum vulgare)

زا ﻪﯾﻻ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎﻫ

ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ )

ﻪﯾﻻ 10 ﻪﻧﺎﻤﮔ

XXX-IV 1

(AU

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .

2 - بﻮﭼ لﺎﻏز :

ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽ ود ،ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا بﻮﭼ لﺎﻏز يﺎﻫ

ﯽﻠﮕﻨﺟ سﻼﯿﮔ بﻮﭼ عﻮﻧ )

Prunus avium (

داﻮﻧﺎﺧ زا ة

Rosaceae

) خﺮﺳ ﻞﮔ (

داﻮﻧﺎﺧ زا وزﺎﻣ ﺪﻨﻠﺑ و ة

Fagaceae

) طﻮﻠﺑ ( ﻪﯾﻻ رد ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ )

ﻪـﯾﻻ

7 ﻪﻧﺎﻤﮔ

XXX-IV 1

( AU

ﺪﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ .

لﺎﻏز ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ بﻮﭼ يﺎﻫ زا هﺪﺷ

ﻪـﮐ ﺖـﺳا گﺮـﺑ ﻦـﻬﭘ نﺎـﺘﺧرد بﻮﭼ

ﻢﻫ ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻃﻮﺤﻣ فاﺮﻃا رد نﻮﻨﮐا دﻮﺷ

. ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻦـﯾا رد نﻮﻨﮐﺎﺗ هﺪـﺸﻧ ﯽﯾﺎـﺳﺎﻨﺷ نﺎـﮔﺮﺑ ﯽﻧزﻮـﺳ بﻮـﭼ ،ﺎـﻫ

ﺖﺳا ) ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﮐ 1384

.(

ب ( ﯽﮕﻨﺳ راﺰﺑا :

(6)

ﺖﻓﺮﺑآ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،هﺪﺷ ﻊﻗاو نآ رد ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﻪﮐ ﯽﺘﺷد رود ناﻮﺟ يﺎﻫ

ة ﻧﺮﺗاﻮﮐ ساﺮﺗ و يﺮ يﺎـﻫ

ﻪﻨﮑﻓا طوﺮﺨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﺖﺳا يا

رﺎﻤـﺷ ﻪﺑ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ عاﻮﻧا شروﺮﭘ و ﺖﺸﮐ ياﺮﺑ ﺪﻌﺘﺴﻣ و ﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ يا

ﯽﻣ دور . ﺑ ﯽﮕﻨﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪ

نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺪﻨﻫد

ة ﻦﻓ رد دﺎﯾز عﻮﻨﺗ ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ يروآ

ﺎﻫراﺰﺑا ﻪـﻧﻮﮔ ﺖـﺳ

.

ﻪﺑ ﺐﯾﺮﻗ 70 % ﯽﮕﻨﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻪﻐﯿﺗ ﻞﻣﺎﺷ

و ﺖﺳﺎﻫ 10

%

ّﻞﮐ ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻐﯿﺗ

ساد ار ﺎﻫ ﺎﻫ

) ﻪﻐﯿﺗ ﻼـﺟ ياراد يﺎـﻫ (

ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪﻫﺪﯿﻣ

1. ساد ﻦﯾا يور ﺮﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﯾﺎﻘﺑ تاﺮﺛا ﺖـﺳا هداد ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﯽﻠﻘﯿﺻ ﺖﻟﺎﺣ نﺎﻣز روﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ

. دﻮـﺟو

ساد ﻦﯾا ﺖـﺳا ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا رد هدﺮﺘﺴﮔ يزروﺎﺸﮐ تﺎﺒﺛا ياﺮﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﯽﮐرﺪﻣ ﺎﻫ

. ﯽﻫﺎـﯿﮔ يﺎـﯾﺎﻘﺑ لﺎـﺣ ﻦـﯾا ﺎـﺑ

ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا يﺎﯾﻮﮔ ناﺪﻨﭼ ﺖﺴﯿﻧ

. ﻪﻧاد زا يداﺪﻌﺗ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو نﺎﮑﻣا ﻦﯾا ﻪﺘﺒﻟا يزﺎـﺳروﺎﻨﺷ مﺎـﮕﻨﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﮐ ﻢﺠﺣ ﺎﯾ ﻪﺘﻓر ﺖﺳد زا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﺛا ﯽﺘﻓﺎﯾزﺎﺑ يﺎﯾﺎﻘﺑ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ،ﺎﻫ

.

ج ( يرﻮﻧﺎﺟ يﺎﯾﺎﻘﺑ :

ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ غﺮﻔﻣ ةرود رد ،ﻪﻃﻮﺤﻣ رد ﯽﺳﺎﻨﺷرﻮﻧﺎﺟ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ

ـﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﺖـﯿﻤﻫا ﺐ

نﺎﻧﺎﺳﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ،يدﺎﺼﺘﻗا )

ﺰﺑ و ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ (،

ﺖﺳا نزﻮﮔ هﺮﺧﻻﺎﺑ و زاﺮﮔ ،وﺎﮔ .

رد ،نﺎﻧﺎـﺳﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ،ﻦﻫآﺮﺼﻋ

نزﻮﮔ و زاﺮﮔ )

ناﺰﯿﻣ ﮏﯾ ﻪﺑ (

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو هﺪﻧﺮﭘ و .

ﻪﻧﻮﮔ ﯽﯾاﺬـﻏ فﺮﺼﻣ غﻻا و ﮓﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﮕﯾد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﯾاﺬﻏ ةدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻢﻫ ﺮﮔا و ﺪﻧا ﺘﻓﺮﮔ

ﻪا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،ﺪﻧ رﺎـﺛآ ةﺪﻫﺎـﺸﻣ ياﺮـﺑ ،هﺪﻨﯾآ رد

ﯽﺑﺎﺼﻗ دراد ) زوﺮﻔﻫﺎﻣ ي ، 1386 .(

ﺖﺳا ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﮥﻧﻮﮔ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ وﺎﮔ هرود ود ﺮﻫ رد .

ﺰﯿﻟﺎﻧآ شور و داﻮﻣ :

يﺎﯾﺎﻘﺑ 12 ﺖﻠﮑﺳا زا ،ناﺪﻧد دﺪﻋ او ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ

ﮥﺸﻧاﺮﺗ ﻦﯾﺪﻨﭼ رد ﻊﻗ ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ

، راﺮـﻗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . اﺪﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻦﺑﺮﮐ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ر وﺮﺘﮑﭙﺳا ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻬﻧآ يﺮﺼﻨﻋ ﺪﺻرد

ﯽﻣﺮﺟ يﺮﺘﻣ

Europa

Geo 20-20 isotope ratio

هزاﺪـﻧا ، ﺖـﺳا هﺪــﺷ يﺮـﯿﮔ .

يزﺎــﺳاﺪﺟ ﻂـﺳﻮﺗ نژوﺮـﺘﯿﻧ زﺎــﮔ و ﻦﺑﺮـﮐ ﺪﯿـﺴﮐا يد

ﯾ رد يزﺎﮔ ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﺎﻣوﺮﮐ ﮥﺟرد ﺖﺼﺷ ﮥﻃﻮﺤﻣ ﮏ

هزاﺪﻧا ياﺮﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﺖﻓﺎﯾرد يداﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﯾا يﺮﯿﮔ

رد ﯽﭘﻮـﺗوﺰ

ﻧآ ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﺰﯿﻟﺎ

. ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽـﻃ ﯽـﻠﺧاد ندﺮـﮐ هﺮﺒﯿﻟﺎـﮐ ياﺮـﺑ ﺪﻫﺎﺷ يﺎﻫ

ﺪﻨﺘﺷاد دﻮﺟو ﺶﯾﺎﻣزآ .

هداد مﺎﻤﺗ سﺎﯿﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ

ﯽـﻠﺧاد يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﺷ شراﺰﮔ اﻮﻫ نژوﺮﺘﯿﻧ و VPDB

ﻦﯿﺳﻮﻟ

) -22.7‰ for δ13C, 1.8‰ for δ15N

،(

نژﻼﮐ

GNS 20.85‰ for δ13C, 9.41‰ for δ15N)

و -(

EDTA (-

30.6‰ for δ 13C, 0.4‰ for δ15N)

ﺪﻧﺪﺷ لﺎﻣﺮﻧ و ﻢﯿﻈﻨﺗ .

هزاﺪﻧا ﻦﯾا ياﺮﺑ ﯽﻋﻮﻧ يﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﻗد يﺮﯿﮔ

ﺎـﻫ

±0.1‰

______________________________________

_______________________________

1.

ﯽﺳرﺮﺑ سﺎﺳاﺮﺑ نﺎﺸﯾا ﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﮐ ﻢﻧﺎﺧ ﯽﻫﺎﻔﺷ يﻮﮕﺘﻔﮔ و يردﺎﻧ ﺖﻤﺣر يﺎﻗآ يﺎﻫ

.

(7)

/ ٧

ياﺮﺑ وδ13C

±0.3‰

ياﺮﺑ ﺖﺳاδ15N

)

Beavan, 2009, Present Comment

.(

ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺮـﮐذ ﻪﺑ مزﻻ يﺎـﻫ

آ ﻂﺳﻮﺗ ،نﺎﺴﻧا ناﺪﻧد ﻦﺑﺮﮐﻮﯾدار هﺎﮕﺸﯾﺎﻣز

Rafter

هدﺎﻣآ ،ﺪﻨﻠﯾزﻮﯿﻧ رﻮﺸﮐ رد،

هﺪﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ و يزﺎﺳ ﺪﻧا

.

ﺚﺤﺑ و تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ :

لوﺪﺟ رد راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ 1

هداد ﮥﺻﻼﺧ و رد ﺎﻫ

لوﺪﺟ 2 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .

ةدوﺪـﺤﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ

ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا 13

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺶﯾﺎـﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫ )

12 ﻪـﻧﻮﻤﻧ ( زا 2/‰ 20 - ﺎـﺗ 8/‰ 17 - دوﺪـﺣ ﯽﻨﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺎـﺑ

64 /0

± 7/‰ 19 - ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ نژوﺮـﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ و 15

زا ، 79‰ /8 ﺎـﺗ 1/‰ 12 ـﺑ ﺎ دوﺪـﺣ ﯽﻨﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ

93 /0

± 1275‰ / 10 دراد . ﻦـﻓد صﺎﺨﺷا نﺎﯿﻣ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﻢﮐاﺮﺗ ،ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ار ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ رد هﺪـﺷ

نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺪﯿﻣ ) ﻞﮑﺷ 6 .(

ﯽﻣ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻢﯿﻧاد

نﺎﺴﻧا ، ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯾرد يﺎﻫاﺬﻏ زا نﺎﺸﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ًﺎﻋﻮﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ پﻮـﺗوﺰﯾا حﻮﻄـﺳ ،ﺪﯾآ

ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺎﻬﻧآ ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ 12‰

- ﻦﯿـﺑ ﺎـﻬﻧآ نژوﺮـﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ و 12‰

و 22‰ ﯽـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ . رد

نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

نﺎـﻫﺎﯿﮔ ﻂﻘﻓ نﺎﺷ سﺎـﺳا ﺮـﺑC3

ـﻨﯿﻣز ﻦﯿﺌﺗوﺮـﭘ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻄـﺳ ،ﺖـﺳا ﯽ

حﻮ

ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا 13

دوﺪﺣ رد 20‰

- دوﺪﺣ زا نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ و 5‰

ﺎـﺗ 12‰ ﺪـﻧراد ار .

نﺎﺴﻧا ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ نﺎﻫﺎﯿﮔ و ﯽﯾﺎﯾرد يﺎﻫاﺬﻏ زا ﺐﮐﺮﻣ يا

حﻮﻄـﺳ ،ﺪـﻧراد ﯽـﻨﯿﻣز ﻦﯿﺌﺗوﺮـﭘ ﮥـﯾﺎﭘ ﺮﺑC3

ﻬﻧآ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﻻﺎﺑ هوﺮﮔ ود ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ طﺎﻘﻧ ﻦﯿﺑ ،ﺎ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ )

Richards t al., 2006; Schoeninger andMoore, 1992

.(

؛ﺪـﻧراد راﺮـﻗ مود هوﺮـﮔ ءﺰﺟ ﺶﯿﺑﺎﻤﮐ ﺎﻬﻧآ ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ نﺎﻨﮐﺎﺳ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﻨﻌﯾ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

نﺎﻫﺎﯿﮔ ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ يا ﺪﻧراد ﯽﻨﯿﻣز تﺎﻧاﻮﯿﺣ وC3

.

لوﺪﺟ 1 : ﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻦ

) Beavan, 2009 (

Atomic C:N Rati o

%N std. %C

d15N dev.

std.

d13C dev.

Sex Sample ID N

3.2 13.6

37.84

0.04

10.4 0.06

-20 M AH2xxl F:23 1

3.2 13.56

37.74

0.13 8.7

0.09 -19.7

F AH2XX F:33 2

3.27 15.1

42.4 0.02

9.2 0.01

-19.8 F

T.AH2XX F:18 D:26, 16 3

3.29 15.1

42.6 0.03

9.7 0.01

-19.9 U

T.AJ2XX 4 F:38

3.25 16.0

44.5 0.06

10.5 0.02

-20.0 M

T.AH2XXI F:62 D:22, 30M 5

3.27 15.7

44.0 0.03

10.2 0.00

-19.4 U T.T.M SK.I 6 F:18

3.28 14.6

41.0 0.02

8.8 0.02

-19.9 U

T.AL2XXI F:6 D:24, 39M 7

3.28 14.9

41.9 0.02

11.3 0.01

-17.8 U

T.AL2XX 8

(8)

F:9 D:25, 95M

3.29 14.3

40.4 0.02

10.5 0.01

-20.1 U

AH2XXI F:37 D:24, 47 9

3.30 14.5

41.1 0.05

12.1 0.00

-20.2 U

T.AI2XXI F:15 D:23,79 10

3.31 14.6

41.4 0.06

10.1 0.02

-20.0 U

AH2XXII F:7 D:19, 80M 11

3.29 15.3

43.3 0.02

9.9 0.02

-20.0 F

T.AI2XX F:32 D:25,40M 12

لوﺪﺟ 2 : هداد رﺎﻣآ ﻪﺻﻼﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺎﻫ

Stable Isotope N Mean Minimum Maximum

δ 13C Total sample

Females Males Sex unknown

12 3 2 7

19.7±0.64 -

-19.8 -20.0 -19.6

-17.8 -20.0 -20.0 -20.2

-20.2 -19.7 -20.0 -17.8

δ 15N Total sample

Females Males Sex unknown

12 3 2 7

10.1±0.93 9.2 10.4 10.3

8.7 8.7 10.4 8.8

12.1 9.9 10.5 12.1

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ زا ﺖﻠﮑﺳا ﻪﺳ ﺨﺸﺗ نز ﺎﻬﻧآ ﺖﯾﻮﻫ ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻓﺪﺗ يﺎﻫ

حﻮﻄﺳ ،دﻮﺑ هﺪﺷ هداد ﺺﯿ

13C

δ

زا 0/‰ 20 -

ﺎﺗ 75‰ / 19 - دوﺪﺣ رد ﯽﻨﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ 85‰

/ 19 - حﻮﻄﺳ و

15N

زاδ 79‰ /8 ﺎـﺗ 9/‰ 9 رد ﯽﻨﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺎـﺑ ،

دوﺪﺣ 29‰

/9 ﺖﺳا . حﻮﻄـﺳ ،صﺎﺨـﺷا ﻦـﯾا زا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ نژﻼـﮐ ،ﺰـﯿﻧ دﺮﻣ ﺖﻠﮑﺳا ود درﻮﻣرد δ13C

20‰ - حﻮﻄﺳ و δ15N

زا 44‰ / 10 ﺎﺗ 5/‰ 10 ﺑ و دوﺪﺣ رد ﯽﻨﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎ 47‰

/ 10 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ةرﺎﻤﺷ ﻞﮑﺷ 7

ﻊﯾزﻮﺗ ﯽﻧﺎﺷﻮﭙﻤﻫ ﺎﻬﻧآ ﺖﯿﺴﻨﺟ ﻪﮐ ﯽﺻﺎﺨﺷا و نﺎﻧز ،نادﺮﻣ ياﺮﺑ ار ﺎﻫ

نﺎﺸﻧ ،ﺖﺴﯿﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺪﻫﺪﯿﻣ

.

(9)

/ ٩

ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ ﮥﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ

:

1 - ﮥﻃﻮﺤﻣ

Nukdo

ﯽﺑﻮﻨﺟ ةﺮﮐ : )

وﺪﮐﺎﻧ (

ﮥﻃﻮﺤﻣ

Nukdo

ةﺮﯾﺰﺟ ﻪﺒﺷ ﺮﯾاﺰﺟ زا ﯽﮑﯾ رد ﮐ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﯽﺑﻮﻨﺟ ةﺮ .

ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ زا ﯽﮑﯾ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا

ﻪﻃﻮﺤﻣ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ هﺮﮐ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ةرود زا و دﻮﺷ

Mumun

ﯽﻫﺎـﺷدﺎﭘ ةرود دوﺪﺣ ﺎﺗ يﺎـﻫ

Proto-Three

) ﻢﮑﯾ نﺮﻗ ﺎﺗ دﻼﯿﻣ زا ﻞﺒﻗ مرﺎﻬﭼ نﺮﻗ زا دﻼﯿﻣ زا ﺪﻌﺑ

( دﻮﺑ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ ﺖﺳا ه

Choy and Richards, 2009)

.(

ﺖﺒﺴﻧ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫ نﺎﺴﻧا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ راﺪﯾﺎﭘ

ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﺎـﺑ ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞـﺑﺎﻗ يدوﺪـﺣ ﺎﺗ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا يﺎﻫ

ﺖﺳا . ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ﺖﺒﺴﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ

Nukdo

زا 3/‰ 22 - ﺎـﺗ 4/‰ 17 - ﯽـﻣ و ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺖﺒـﺴﻧ

يﺎـﻫ

زا ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا 2/‰

20 - ﺎﺗ 8/‰ 17 - ﺖﺳا . ـﮐ راﺪـﯾﺎﭘ پﻮـﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ دوﺪﺣ ﻦﺑﺮ

نﺎﺸﻧ ﻪﻃﻮﺤﻣ ود ﺮﻫ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻫﺪﯿﻣ

ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯾا ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺄﺸﻨﻣ ﻪﮐ ﯽـﻨﯿﻣز ﻞـﺻا رد لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ

هﺎﯿﮔ يﺎﻫاﺬﻏ زا ﯽﺘﻓﺎﯾرد ﻞﺑﺎﻗ يدورو ﭻﯿﻫ ﺎﻬﻧآ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد و هدﻮﺑ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧC4

) .(Ibid

ةرود

Mumun

هرود ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ يزروﺎﺸﮐ ﺎﺑ هﺪﯿﭽﯿﭘ ﮥﻌﻣﺎﺟ زا يا

) ﺪﯾﺪـﺷ ( درﻮـﻣ ، ﺖـﺳا ﻪـﺟﻮﺗ .

ﺞﯾﺎـﺘﻧ

ﮥﻃﻮﺤﻣ زا ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﯾﺎﻘﺑ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا

Nukdo

نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺪﯿﻣ ﻢﯾژر رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﻨﺟ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ

توﺎـﻔﺗ ،ﺎﻫ

دراد دﻮﺟو .

ً ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،نﺎﻧز رد نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ﺢﻄﺳ 1‰

ﺳا نادﺮﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ زا ﯽﮐﺎﺣ ﻪﮐ ﺖ

ﺮـﺘﻤﮐ ةدﺎﻔﺘـﺳا

نﺎﻧز ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺪﺷﺎﺑ

. ةداد ﻦﯾا ﮥـﻃﻮﺤﻣ ﮥﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا نﺎﯿﻣ رد اﺬﻏ فﺮﺼﻣ رد عﻮﻨﺗ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا

Nukdo

ار

ﯽﻣ ﺲﮑﻌﻨﻣ ﺪﻨﮐ

.

ﺖﺒﺴﻧ درﻮﻣ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﻨﺟ ﻦﯿﺑ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫ

دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ ﺰﯿﻧ ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ يﺎﻫ .

ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ نﺎﻧز

ﻧژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ نادﺮﻣ

؛ﺖﺳا ﺮﺘﻤﮐ نﺎﺸ دوﺪﺣرد ﯽﺗوﺎﻔﺗ

1‰ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ، ةدﺎﻔﺘﺳا ةﺪﻨﻫد

نﺎﻧز ﺮﺘﻤﮐ

نﺎﺸﻧ ار ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا نﺎﯿﻣ رد اﺬﻏ فﺮﺼﻣ رد عﻮﻨﺗ و ﺖﺳا ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺪﻫﺪﯿﻣ

.

ﻪﻧﻮﻤﻧ زا نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻦﺑﺮﮐ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ ﯽـﻣ ،ﯽﻧاﻮـﯿﺣ ناﻮﺨﺘـﺳا يﺎـﻫ

و نﺎـﻫﺎﯿﮔ ةرﺎـﺑرد ﯽﺗﺎـﻋﻼﻃا ﺪـﻧاﻮﺗ

ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا ﺪﻨﮐ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ

. زاﺮﮔ و ﻮﻫآ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا ﮥـﻃﻮﺤﻣ ﯽﺸﺣو

Nukdo

ةدوﺪـﺤﻣ رد

فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﮐ يﺎﻫ ﯽﻣC3

ﯽﻣ مﻮﻠﻌﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ةﺮﯾﺰﺟ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﮐ دﻮﺷ

Nukdo

ةﺮـﯾﺰﺟ ﻪﺒـﺷ ﯽﺑﻮـﻨﺟ ﺖﻤﺴﻗ و

ةرود رد هﺮﮐ

Mumun

نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ًﺎﺒﻟﺎﻏ ،ﺮﯿﺧا ﺖﺳا هدﻮﺑC3

Ibid)

.(

ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ يور ﺮﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ نﺎﮑﻣا ،ﯽﻟﺎﻣ يﺎﻫ

ﮔ ﮥـﻃﻮﺤﻣ يرﻮﻧﺎـﺟ يﺎﻫ ياﺮـﺑ ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮ

ﮥﻃﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ

Nukdo

ﻪﺘﻓﺎﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻣا ،ﺪﺸﻧ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﺘـﺳﺎﺑ رﻮﻧﺎـﺟ يﺎـﻫ

رد و ﯽـﺳﺎﻨﺷ

ﺶﻫوﮋﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا نآ رﺎﻨﮐ نﺎﺘﺳﺎﺑ هﺎﯿﮔ يﺎﻫ

ﺎـﺸﮕﻫار و ﺪـﯿﻔﻣ ﯽﺗﺎـﻋﻼﻃا ﻪـﺑ ﻢﯿﺘﺴﻧاﻮﺗ ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا و نﺎﻫﺎﯿﮔ ةرﺎﺑرد ﺖﺳد ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا ﮥﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ

ﻢﯿﺑﺎﯾ .

(10)

2 - ﮥﻃﻮﺤﻣ

Geoktchik Depe

نﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ :

ﻪﭙﺗ ﮏﯾدﻮﺌﺟ

ﺖﺷد رد ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا

Dehistan

) ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ (

ﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ بﺮﻏ بﻮﻨﺟ رد ﻊﻗاو ن

. ناﻮﺨﺘﺳا درﻮـﻣ يﺎـﻫ

ﮥــﻃﻮﺤﻣ ﮥــﻌﻟﺎﻄﻣ

Geoktchik Depe

ةرود ود زا ، ﻦــﻫآ ﺮــﺼﻋ ،

) 1300 ق .م (،

نﺎــﻣﺰﻤﻫ ﯽﺨﯾرﺎــﺗ ةرود و ﺎــﺑ

ةرود

و نﺎﯿﻧﺎﺳﺎﺳ ةرود زﺎـﻏآ

نﺮـﻗ ﯽﻣﻼـﺳا 6

ــ 7 هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ دﻼﯿـﻣ زا ﺪـﻌﺑ ﺪـﻧا

. ،ﻻﺎـﺑ ﮥـﻃﻮﺤﻣ زا ﺮـﯿﻏ يﺎـﯾﺎﻘﺑ

ﮥﻃﻮﺤﻣ

Misrijan

ﻪﮐ ﻖّﻠﻌﺘﻣ نﺮﻗ ﯽﻧﺎﺨﻠﯾا ةرود ﻪﺑ 11

ـ 12 ﯽﻣ دﻼﯿﻣ زا ﺪﻌﺑ ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺶﯾﺎـﻣزآ درﻮﻣ ﺰﯿﻧ ﺪﺷﺎﺑ

ﺖﺳا . هداد ﺎﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ار ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ يﺎﻫ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ يﺎﻫ

Geoktchik ) ( Depe

ﯽـﻣ ﻢﯿﺠﻨـﺳ

) Bocherens et

al., 2006 .(

زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﺑﺎﻨﺑ 2

ﻦـﻫآ ةرود زا ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﮥﻧﻮﻤﻧ پﻮـﺗوﺰﯾا حﻮﻄـﺳ ،ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﻦـﯾا رد

ﻦﺑﺮﮐ 13 نژﻼﮐ دوﺪﺣ رد ﺎﻬﻧآ 2/

20 ﺎﺗ ـ 1/

20

،ﺖﺳا ـ ﺮﺘﯿﻧ پﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد نژو

15 دوﺪﺣ رد 6/

13 ﺎـﺗ

2/

14 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .

پﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ ا ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ

نﺎﺴﻧ ﺎﻫ زا ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﺎﻫSuid

) ﻪﻧﻮﮔ كﻮﺧ زا ﯽﯾﺎﻫ ﯽﺸﺣو ﺎﯾ ﯽﻠﻫا يﺎﻫ

( ﺖـﺳد ﻪـﺑ

ﺖﺳا ﻪﯿﺒﺷ رﺎﯿﺴﺑ ،هﺪﻣآ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﮐﺪﻧا راﺪﯾﺎﭘ نژوﺮﺘﯿﻧ حﻮﻄﺳ و

15 ﺖﺳا . كﻮﺧ ﯽﻣ ﺎﻫ ار ﯽﻧﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ دراﻮﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

فﺮﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﺎﻣا ،ﺪﻨﻨﮐ

نﺎﻫﺎﯿﮔ ًﺎﺒﻟﺎﻏ هﻮﯿﻣ ﯽﻨﻌﯾC3

ﻪﻧاد ،ﺎﻫ هﺪﻏ ،ﺎﻫ و ﯽﻫﺎـﯿﮔ يﺎـﻫ ﺖﻤـﺴﻗ ﺮـﮕﯾد

يﺎـﻫ

ﺢﯿﺟﺮﺗ ار هﺎﯿﮔ ﯽﺘﺷﻮﮔ ﺪﻨﻫﺪﯿﻣ

. ﻪﺘﺷﺎﮐ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺐﻠﻏا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﮥﻘﻄﻨﻣ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ ،هﺪﺷ

ﯽﺗﺎـﺑﻮﺒﺣ ﻞﻣﺎﺷ ،C3

ﺪﻨﺘﺴﻫ تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و ﻮﺟ و مﺪﻨﮔ ﻞﺜﻣ .

ﺖﯾﺎﻬﻧ رد

Bocherens

ﮥـﻃﻮﺤﻣ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ ﺎﯾﻮﮔ ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ

Geoktchik Depe

نﺎﻫﺎﯿﮔزا هﺪﺷ ﺖﺸﮐC3

، ﻼﻌﺑ ﯿﺌﺗوﺮﭘ ةو ناراﻮﺨﻔﻠﻋ زا يدوﺪﺤﻣ ﻦ -

ﯽـﻨﺒﻟ داﻮـﻣ ﺎﯾ ﺖﺷﻮﮔ ﻞﺜﻣ

ﺎﻬﻧآ - ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﯾﺬﻐﺗ ياﺮﺑ دﺮﮐ

ها ﺪﻧ

) .(Ibid

ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ةدوﺪﺤﻣ 13

ﻪﻧﻮﻤﻧ دوﺪﺣ زا ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫ 2/‰

20 ﺎﺗ ـ 8/‰ 17 ﺎـﺑ ، ـ

دوﺪﺣرد ﯽﻨﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 7/‰

19 ﮥﻃﻮﺤﻣ زا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ـ

Geoktchik Depe

ﮐﺮﺗ دوﺪـﺣ رد ﻪـﮐ نﺎﺘـﺴﻨﻤ

2/

20 ﺎﺗ ـ 5/

19 دوﺪﺣ رد ﯽﻨﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ـ 1/‰

20 - ﺪـﻧراد راﺮـﻗ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ةدوﺪﺤﻣ ﮏﯾ رد ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،ﺖﺳا )

ةدوﺪـﺤﻣ

نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا

C3

.(

ﻣا نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ةدوﺪﺤﻣ ﺎ 15

ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ،ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ يﺎﻫ 79‰

/8 ﺎـﺗ 1/‰ 12 ﺎـﺑ

دوﺪـﺣ ﯽﻨﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 93

/0

± 1275 ‰ / 10 ﯽـﻣ ﻪـﺘﺒﻟا ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ نژوﺮـﺘﯿﻧ راﺪـﯾﺎﭘ پﻮـﺗوﺰﯾا حﻮﻄـﺳ زا

15 ﻪـﻃﻮﺤﻣ

Geoktchik Depe

ﺖﺳا ﺮﺘﻤﮐ نﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ .

3 - ﮥﻃﻮﺤﻣ

Cannon

ﻦُﻨَﮐ ﺎﯾ نﻮُﻨَﮐ

ﮥﻃﻮﺤﻣ

Cannon

ﮥﯿﺣﺎﻧ رد

Ocmulgee Big Bend

ﯽﻣ ﺎﯿﺟﺮﺟ ﯽﻠﺣﺎﺳ ﺖﺷد رد ﻊﻗاو ، ﺪـﺷﺎﺑ

. ﻦﺑﺮـﮐ حﻮﻄـﺳ 13

ﮥﻃﻮﺤﻣ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ناﻮﺨﺘﺳا نژﻼﮐ

Cannon

دوﺪﺣ رد 3/

17 - ﺎﺗ 04 / 20 - راﺰـﻫ رد )

ﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺎـﺑ ﻦ

92 / 18 -

(11)

/ ١١

راﺰﻫرد ( نژوﺮﺘﯿﻧ حﻮﻄﺳ و 15

هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ،داﺮـﻓا نﺎـﻤﻫ ناﻮﺨﺘـﺳا نژﻼﮐ زا

دوﺪـﺣ رد 47

/9 ﺎـﺗ 90 / 11

ﺖـﺳا

) Tucker, 2002

.(

ﻦﺑﺮﮐ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ دوﺪﺣ 13

زا ،ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥـﻃﻮﺤﻣ 2/‰

20 - ﺎـﺗ 8/‰ 17 - دوﺪـﺣ ﯽﻨﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺎـﺑ

64 /0

± 7/‰ 19 - ﯽﻣ ﺷﺎﺑ دوﺪﺣ و ﺪ نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا

15 دوﺪﺣ ﺖﻠﮑﺳا هدزاود نﺎﻤﻫ زا 79‰

/8 ﺎـﺗ

‰

1/

12 دوﺪﺣ ﯽﻨﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ 93

/0

± 1275‰ / 10 ﺖﺳا . ﺖﻫﺎﺒـﺷ ،ﻪـﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥـﻃﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا ﮥﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞﻠﻋ

ﺖﺳا ﻪﻃﻮﺤﻣ ود ﺮﻫ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﻢﮐاﺮﺗ و ندﻮﺑ ﯽﻠﺣﺎﺳ ،ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ .

ﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﻓد صﺎﺨﺷا نﺎﯿﻣ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﻢﮐاﺮﺗ ،ﯽﭘﻮ

نﺎﺸﻧ ار ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ رد هﺪﺷ ﺪـﻫﺪﯿﻣ

، رد ﺮـﻣا ﻦـﯾا

ﮥﻃﻮﺤﻣ درﻮﻣ

Cannon

ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ ﻢﻫ .

ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﯽﻠﺣﺎﺳ ﻊﻣاﻮﺟ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد نﺎﻨﮐﺎـﺳ ﯽﯾاﺬـﻏ ﻢـﯾژر ﻪـﮐ ﺪﯾآ

ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺺﻟﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﯽﻨﯿﻣزC3

ﯽـﻨﻏ ﯽﯾاﺬـﻏ داﻮﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ و هﺪﺷ نژوﺮـﺘﯿﻧ زا

15 ) رد

ﯽﯾﺎﯾرد ﻊﺑﺎﻨﻣ ،درﻮﻣ ﻦﯾا (

ﯽﻣ فﺮﺼﻣ هدﺮﮐ

ﺪﻧا

) (Ibid

. ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻨﯿﻣز ﻊﺑﺎﻨﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ،ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا يا

ﺖـﺳاC3

ﻧ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﯽﮕﻨﺗﺎﮕﻨﺗ طﺎﺒﺗرا رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﻤ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺎﻫ .

ﮥﻃﻮﺤﻣ زا ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﯾﺎﻘﺑ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ

Cannon

نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺪﯿﻣ رد ﻪﮐ ﻢـﯾژر ﺲﻨـﺟ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﯽﯾاﺬـﻏ يﺎـﻫ

ﻪﻧﻮﻤﻧ دراد دﻮـﺟو توﺎﻔﺗ ،ﺎﻫ .

ﮥـﻃﻮﺤﻣ نژوﺮـﺘﯿﻧ حﻮﻄـﺳ

Cannon

) 5 ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﻪـﻧﻮﻤﻧ (

زا 79 ‰ /6 ﺎـﺗ 90 / 11 ﺎـﺑ

ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 7/‰

9 ﺖﺳا . رد حﻮﻄﺳ ﻦﯾا ﻈﺘﻧا درﻮﻣ ةدوﺪﺤﻣ

ﺖـﺳا ﯽﮑـﺸﺧ نورد ﻊﻣاﻮﺟ ياﺮﺑ رﺎ .

نژوﺮـﺘﯿﻧ حﻮﻄـﺳ

ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ نادﺮﻣ 7/‰

10 و درﻮﻣ رد يور نﺎﻧز

ﻢﻫ ﻓر ﻪﺘ 3/‰ 8 ﺖﺳا . ءﺰﺟ ﻪﺑ ءﺰﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﮏﯾ ضﺮﻓ ﺎﺑ

نﺪﺷ 3‰ - 4 ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺢﻄﺳ ﯽﻣ ﻦﺷور ،يا

ﺢﻄـﺳ زا ،نادﺮـﻣ ﻂـﺳﻮﺗ تﺎـﻧاﻮﯿﺣ ﺖﺷﻮﮔ فﺮﺼﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ

ﻪـﯾﺬﻐﺗ يا

ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺗﻻﺎﺑ .

Schober

لﺎﺳ رد ﺰﯿﻧ 1998

ﮥـﻃﻮﺤﻣ زا ﮏﯿﺋﺎﮐرآ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ داﺪﻌﺗ زا

Klunk

داد شراﺰﮔ .

ﮥﻃﻮﺤﻣ نآ رد ﻣ ،

نژوﺮﺘﯿﻧ پﻮﺗوﺰﯾا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿ 15

نادﺮـﻣ رد 1/‰

10 و رد نﺎـﻧز 7/‰ 8 ﻮـﺑ د .

ﯽﻤﻧ نﺎﻧز ﻪﯿﻠﻋ ﺾﯿﻌﺒﺗ ًﺎﻣوﺰﻟ ار پﻮﺗوﺰﯾا حﻮﻄﺳ رد فﻼﺘﺧا ﻦﯾا يو ﺪﻧاد

. نادﺮـﻣ ﺖـﺳا ﻦﮑﻤﻣ يو ةﺪﯿﻘﻋ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ

ر ﻪﺑ ار ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺷﻮﮔ فﺮﺼﻣ شو

ﺪﻨـﺷﺎﺑ هدﺮـﮐ ﻢﻫاﺮـﻓ ﯽﺗوﺎـﻔﺘﻣ يﺎﻫ تﺎـﻧاﻮﯿﺣ ﺖـﺷﻮﮔ لﺎـﻘﺘﻧا لﻮـﻃ رد ًﻼﺜـﻣ

ا هﺪﺷرﺎﮑﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ﺎﺗ رﺎﺘﺸﮐ ﻞﺤﻣ ز

) Schober, 1998 .(

ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ :

نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﯽﻣ ،ﯽﺘﺴﯾز ﯽﻫﺎﮔآ و ﺢﯿﺿﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺶﻫوﮋـﭘ زا ﺞﺘـﻨﻣ تﻻاﻮـﺳ ةرﺎـﺑرد نداد يﺎـﻫ

نﺎﺘﺳﺎﺑ دور رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺘّﻨﺳ ﮥﻧﺎﺳﺎﻨﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ نداد راﺮﻗ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد

. ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﻠﮑﺳا يﺎﯾﺎﻘﺑ يﺎﻫ

،ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﺰﯿﻟﺎـﻧآ ﺞﯾﺎـﺘﻧ و

اﻟ ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻮﻨﺼﻣ و ﺎﻫﻮﮕ

،هﺪﺷ يروآ

نورد زا ﻪﻃﻮﺤﻣ و ﺎﻫ ﻄﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ حﻮ يا

ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ يﺪﯿﻔﻣ ﮥﻠﯿﺳو ، ةﻮـﺤﻧ ﺮﺘﻬﺑ

ﯽﮔﺪﻧز نﺎﻣدﺮﻣ رد ﺖﺳا نﺎﺸﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻪﺘﺷﺬﮔ .

ﺶﻫوﮋﭘ ًﺎﺒﻟﺎﻏ نﺎـﺴﻧا يﺎﻫ

نﺎﺘـﺳﺎﺑ و ﯽـﺳﺎﻨﺷ رد ،ﯽﺘـﺴﯾز ﯽـﺳﺎﻨﺷ

(12)

شزﻮﻣآ و يرﺎﮑﻤﻫ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦﯿﺑ نوﺰﻓا زور يﺎﻫ

ﺴﻧا و ﯽﺳﺎﻨﺷ نﺎ

ﺮـﻫ لﻮـﻃ رد ﯽﺘﺴﯾز ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﻪﺧﺎﺷﺮﯾز زا ماﺪﮐ ﻪﺘﺷر يﺎﻫ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ،ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ

) Tucker, 2002

.(

ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد رﺎﯿﺴﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ،تﺎﻋﻼﻃا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ

ﻞﻣﺎﺷ ي : ﻪـﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ يا

ةداد ،

هداد و ﻪﻘﻄﻨﻣ صﺎﺧ ﯽﻫﺎﯿﮔ و ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﻄﯿﺤﻣ و ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ و بآ و ﻦﯿﻣز يﺎﻫ

ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﯿﮑﺗ ،ﯽ .

هداد ﻦـﯾا ﺎـﻫ

يﮋﺗاﺮﺘﺳا يزﺎﺳزﺎﺑ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ لﻮﻃ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا مدﺮﻣ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ

.

ﻦﯿﻓﺪـﺗ زا راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ ﮥﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﯽـﺣاﺮﻃ ،ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻦـﯾا يﺎـﻫ

. يﺎـﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ

يﺎﻬﭘﻮﺗوﺰﯾا راﺪـﻘﻣ رد دﻮـﺟﻮﻣ توﺎـﻔﺗ ،ﻪـﯾﺎﭘ ﺮﺑ راﺪﯾﺎﭘ

و12C

ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و13C و14N

توﺎـﻔﺘﻣ يﺎﻫاﺬـﻏ رد15N

ﺪﻧراﻮﺘﺳا . ﺖﺒﺴﻧ پﻮﺗوﺰﯾا ﻦﯾا توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ ناﻮﺨﺘﺳا توﺎﻔﺘﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رد ﺎﻫ

يزﺎـﺳزﺎﺑ ﻪـﺑ ﮏـﻤﮐ ياﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ

ﯽﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺎﻣدﺮﻣ ﻪﭽﻧآ دﺮﮐ

ها دور رﺎﮐ ﻪﺑ ،ﺪﻧ .

نﺎﺴﻧا راﺪﯾﺎﭘ پﻮﺗوﺰﯾا يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺪﯾﺪﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ ار ﺎﻣ ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ يﺎﻫ

ﻦﯿﻨﮐﺎـﺳ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ةرﺎﺑرد

ﯽﻣ ﺎﻨﺷآ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا ﻦﻫآ ﺮﺼﻋ دزﺎﺳ

. ﯽﯾاﺬـﻏ ﻢـﯾژر ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ رد ﯽـﻨﯿﻣز ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﮥـﯾﺎﭘ ﺮـﺑ يا

) زا ﺐـﮐﺮﻣ

نﺎﻫﺎﯿﮔ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﻪﮐ ﯽﮑﺸﺧ رد ﻦﮐﺎﺳ تﺎﻧاﻮﯿﺣ وC3

ﯽﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗC3

دﺮﮐ ها ﺪـﻧ ( ﺘـﺷاد دﻮـﺟو ، ﺖـﺳا ﻪ

. هداد يﺎـﻫ

نﺎﺸﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﯽﻣ

ﻤﻋ يدورو ﭻﯿﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد هﺪ

زا يا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻢـﯾژر ﻪﺑC4

دﻮـﺟو ﯽﻧﺎـﺴﻧا ﯽﯾاﺬـﻏ يﺎـﻫ

ﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳا ﻪ .

،ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﯾا رد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﭘﻮﺗوﺰﯾا ﺪﻫاﻮﺷ ﻂﻘﻓ

ﻦـﯾا و ﺪـﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣC3

ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽـﻨﻌﻣ ﻦـﯾا ﻪـﺑ

ﻞﺻا رد ،ﻪﭙﺗﺮﻫﻮﮔ نﺎﻣدﺮﻣ زا

نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﯾﺬﻐﺗC3

ﯽﻣ هدﺮﮐ ﺪﻧا . ﯽﻣ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﯾا يزروﺎـﺸﮐ شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺪﻧاﻮﺗ

نﺎﻫﺎﯿﮔ رود ردC3

ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻫآ ة .

ﻊﺑﺎﻨﻣ : م ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﮐ .

) 1384 ( ،

» هﺎﯿﮔ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ نارﺪﻧزﺎﻣ ﯽﻗﺮﺷ ﺖﺷد رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﺼﻓ ﻦﯿﻣود ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ

) ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ( « شراﺰﮔ

نﺎﺘﺳﺎﺑ هﺎﯿﮔ ،ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ﯽﺳﺎﻨﺷ

شراﺰﮔ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﺺﺻ ،ناﺮﻬﺗ ،مﻮﺳ ﺪﻠﺟ ، :

102 - 97 .

ﯽﻠﻋ ،يزوﺮﻔﻫﺎﻣ )

1389 ( ، نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺗ ﺎﺑ نارﺪﻧزﺎﻣ قﺮﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻬﺷراﺰﮔ ،ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ يﺎﻬﺷوﺎﮐ ﺮﺑ ﻪﯿﮑ

ﯽﺳﺎﻨﺷ ) 7 ( ﺪﻠﺟ ،

نﺎﺘﺳﺎﺑ ﮥﻧﻻﺎﺳ ﯽﯾﺎﻤﻫدﺮﮔ ﻦﯿﻤﻬﻧ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،مود و ﯽﺘﺳد ﻊﯾﺎﻨﺻ ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ثاﺮﯿﻣ نﺎﻣزﺎﺳ هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﺳﺎﻨﺷ

،هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ 367

- 347 .

م ،رﻮﮑﺸﻣ . ) 1382 ( ،

» شراﺰﮔ ﮥﻃﻮﺤﻣ ﯽﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷرﻮﻧﺎﺟ نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺑ

ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎ )

نارﺪﻧزﺎﻣ (

« ، ﻞﺼﻓ ﻦﯿﻣود شراﺰﮔ

نﺎﺘﺳﺎﺑ شوﺎﮐ ﻼﮑﻤﺘﺳر ﻪﭙﺗ ﺮﻫﻮﮔ ﯽﺳﺎﻨﺷ

- نارﺪﻧزﺎﻣ .

Ambrose S. H. (1993) Isotopic analysis of palaeodiets: methodological and interpretive considerations, In: Sandford, M.K. (Ed.), Investigation of Ancient Human Tissue: Chemical Analyses in Anthropology; Gordon and Breach, Langhorne, Pennsylvania, U.S.A., pp. 59-130.

Bender M. M., Baerreis D. A., Steventon R. L. (1981) Further lighton carbon isotopes and Hopewell agriculture, American Antiquity; 46: 346–353.

(13)

/ ١٣

Bocherens H., Mashkour M., Drucker D. G., Moussa I., Billiou D. (2006) Stable isotope evidence for palaeodiets in southern Turkmenistan during Historical period and Iron Age, Journal of Archaeological Science; 33: 253-264.

Bocherens H., Drucker D. (2003) Trophic level isotopic enrichment of carbon and nitrogen in bone collagen: case studies from recent and ancient terrestrial ecosystems, International Journal of Osteoarchaeology; 13: 46–53.

Choy K., Richards M. P. ( 2009) Stable isotope evidence of human diet at the Nukdo shell midden site, South Korea, Journal of Archaeological Science; Volume 36 , 1312–1318.

DeNiro M. J. Epstein S. (1978) Influence of diet on the distribution of carbon isotopes in animals, Geochimica et Cosmochimica Acta; 42: 495-506.

DeNiro M. J. (1987) Stable Isotopy and Archaeology; American Scientist 75: 182-191.

Faure G.; (1986) Principles of Isotope Geology; Second Edition, John Wiley and Sons, New York.

Giorgi F., Bartoli P., Iacumin and Mallegni F. (2005) Oligoelements and isotopic geochemistry: A multidisciplinary approach to the reconstruction of the paleodiet; Human Evolution 20( 1): 55-81.

Hedges R. E. M., Reynard L. M. (2007) Nitrogen isotopes and the trophic level of humans in archaeology, Journal of Archaeological Science; 34:1240-1251.

Hu Y., Ambrose, S.H., Wang, C. ( 2006) Stable isotopic analysis of human bones from Jiahu site, Henan, China: implications for the transition to agriculture, Journal of Archaeological Science 33:1319–1330.

Hutchinson D. L., Larsen, C. S., Schoeninger, M. J., Norr, L.(1998) Regional variation in the pattern of maize adoption and use in Florida and Georgia; American Antiquity 63:397–417.

Katzenberg, M. A.;(1992) Advances in stable isotope analysis of prehistoric bones, In:

Saunders, S.R., Katzenberg, M.A. (Eds.), Skeletal Biology of Past Peoples: Research Methods.

Wiley-Liss, New York, pp. 105–119.

Mays S. (1998) The Archaeology of Human Bones; Google Book. Com.

Noel J. B. L. (1921) A Reconnaissance in the Caspian Provinces of Persia, Th e Geographical Journal; 57:401-415.

Norr L. (1995) Interpreting Dietary Maize from Bone Stable Isotopes in the American Tropics:The State of the Art; In Archaeology of the Lowland American Tropics, edited by P.W.

Stahl, pp. 198-223, Cambridge University Press, Cambridge.

Pechenkina E.A., Ambrose S.H., Xiaolin M., Benfer Jr., R.A. (2005) Reconstructing northern Chinese Neolithic subsistence practices by isotopic analysis, Journal of Archaeological Science 32: 1176–1189.

Richards M. P., Fuller B. T., Molleson T. I. (2006) Stable isotope palaeodietary study of humans and fauna from the multi-period (Iron Age, Viking and Late Medieval) site of Newark Bay, Orkney. Journal of Archaeological Science; 33: 122-131.

Schober T. (1998) Reinvestigation of Maize Introduction in West-Central Illinois: A Stable Isotope Analysis of Bone Collagen and Apatite Carbonate from Late Archaic to Mississippian Times., Master’s Thesis, University of Illinois at Urbana- Champaign, Urbana, Illinois.

Schoeninger M. J., Moore K. (1992) Bone stable isotope studies in archaeology, Journal of World Prehistory; 6: 247-296.

(14)

Sołtysiak A., Mahfroozi A. (2008) Short Fieldwork Report: Gohar Tepe and Goldar Tepe (Iran), seasons 2006–2007, Bioarchaeology of the Near East; 2: 71–77.

Tieszen L. L., Boutton T. W., Tesdahl K. G., and Slade N. A. (1983) Fractionation and turnover of stable carbon isotopes in animal tissues: Implications for δ13C analysis of diet;

Oecologia 57: 32-37.

Tucker B. D. (2002) Culinary Confusion: Using Osteological And Stable Isotopic Evidence To Reconstruct Paleodiet For The Ocmul Gee/Blackshear Cordmarked People Of South Central Georgia, A Thesis Submitted to the Graduate Faculty of the Louisiana State University Agricultural and Mechanical College in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts In The Department of Geography and Anthropology, B.S., Georgia State University, 1998.

Tykot H. R. (2004) Isotope Analyses and the Histories of Maize; Department of Anthropology, University of South Florida, Tampa, Florida , Academic Press.

Vogel J. C. (1978) Recycling of carbon in a forest environment; Oecologia Plantarum 13:

89-94.