باسمه تعالي - دانشگاه تهران

(1)

هعماج

‌

‌هرود‌،تایبدا‌و‌رنه‌یسانش 13

‌ناتسمز‌و‌زییاپ‌،مود‌هرامش‌،

1400

هب مسیروتامآ یقیسوم رد یسایس و یقلاخا یشنک ۀباثم

هناشن لیلحت هب یهاگن تراب نلاور راثآ رد یقیسوم یتخانش

هلش‌دمحم

‌

1یچ

‌،

هرقن‌ماسح

‌

2یچ

هدیکچ

هناشن لیلحت ۀلئسم یسررب هب هلاقم نیا ا یقیسوم یتخانش

یم تراب نلاور رظنم ز هک یلکشم .دزادرپ

هناشن لیلحت هناشن یماظن یقیسوم هک تسا نیا دراد یقیسوم یتخانش

یلصا ۀلئسم هک تللاد .تسین یا

هناشن هناشن یسررب .تسا بیاغ یقیسوم رد ،تسا یسانش یمهم یاهدرواتسد ،یقیسوم زا تراب یتخانش

هناشن و یقیسوم یارب زا اریز ؛دراد یسانش

یم رجنم یقیسوم زا یعیدب لیلحت هب درکیور نیا یفرط و دوش

هناشن ناوت ،رگید ییوس زا یم شرتسگ یرنه تادیلوت یسررب رد ار یسانش

نیا یسررب یارب ام .دهد

هخاش زا ،هلئسم هتفرگ یرای یعامتجا مولع و یواکناور ،هفسلف ریظن یناسنا مولع فلتخم یاه

.میا

فتسا اب هلاقم نیا نینچمه هناخباتک عبانم زا هدا

زکرمت .تسا هدش هتشاگن یلیلحت یفیصوت درکیور اب یا

لیلحت رد تراب نلاور ییاقیسوم یاه

یسررب یارب تراب .تسا تربوش و ناموش راثآ رب رتشیب شا

یم هدافتسا ماگنهبان و مسیروتامآ موهفم ود زا یقیسوم یم هداد حرش هلاقم نیا رد هک دنک

للاخ زا .دنوش

نیا یسررب

،اه اب .دنک یشیدنازاب ار هعماج و نردم رنه نیب ییادج ۀلئسم دراد یعس رضاح شهوژپ

هتسجرب نورب هار ،تراب یقیسوم لیلحت قیرط زا ندب ۀلئسم ندرک یم ییادج نیا زا یتفر

هب هن هک دبای

هدیا ملاع زا ار یقیسوم رگا .تسا نردم قطنم رب یراشفاپ هن و هتشذگ هب تشگزاب ینعم ادج بان یاه

یم ،مینز دنویپ ندب اب ار نآ و مینک هب میناوت

یعون

« رنه ینامسج قطنم »

هتفای هب هجوت اب هک میبای تسد ،اه

هب نآ زا تراب هبخن رنه زا ندشاهر یارب ییورین ناونع

ماد رد نداتفا نودب ،نردم یارگ رارکت

هشیلک و اه

یم هدافتسا یعمج یاهرواب .درک

هژاو

‌ دیلک‌یاه .ماگنهبان ،تربوش ،ناموش ،ونایپ ،تراب ،مسیروتامآ ،کیتنامر زاوآ:ی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

:تفایرد خیرات 28

/ 10 / 1400 :شریذپ خیرات

29 / 01 / 1401

.¹ هلش دمحم یه وضع ،یچ ئ

دکشناد ،یقیسوم هورگ یملع ت ۀ

ابیز یاهرنه سیدرپ ،یقیسوم و یشیامن یاهرنه ی

هاگشناد نارهت دنسیون(

ۀ )لوئسم ، M.shelechi@ut.ac.ir

.² هرقن ماسح

،یچ ارتکد ی تشر ۀ یقیبطت و ماع تایبدا

، سیراپ ،لوون نوبروس هاگشناد یاهرنه هورگ وعدم داتسا ؛

،نارهت هاگشناد یابیز یاهرنه سیدرپ ،یقیسوم و یشیامن یاهرنه ۀدکشناد ،امنیس و یشیامن h.noghrehchi@gmail.com

(2)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

132

همدقم لیلحت مهم رظن دنچ زا کیسلاک یقیسوم راثآ زا تراب نلاور یاه یارب ار هار وا یفرط زا .دنا

هویش هب ،کیتنامر نازاسگنهآ راثآ یسررب رد ،توافتم و نیون یا یم تربوش و ناموش هژیو

دیاشگ

ماهلا و شخب یقیسوم زا یرایسب یم یناسانش

یم هعلاطم ار زاسگنهآ ود نیا راثآ هک دوش زا .دننک

یم یقیسوم هب تراب قیقد رایسب اما ،ینوریب هاگن ،یفرط یقیسوم دناوت

راک هک دنک یرای ار ناناد

هیواز زا ار دوخ هب هلئسم نیا .دنرگنب رگید یا

ندب ۀلئسم و مسیروتامآ هب تراب هاگن رد صوصخ

د یم گنررپ یقیسوم ر نانچ ،یقیسوم هب روتامآ درکیور تراب یارب .دوش

یم هلاقم رد هک ،مینیب

،مهدزون نرق ییایقیسوم راثآ لیلحت اب وا و تسا یفرصم ۀعماج قلاخا ربارب رد یسایس یشنک نب زا جورخ هار نتفای یپ رد یقیسوم یارو و ماع لکش هب نردم رنه ،وا رواب هب هک تسا یتسب

اب هبور نآ .تسا ور هاگن نانچمه یقیسوم هب تراب هاگن اما

« هناشن سانش » یگدیچیپ رب هلئسم نیا و تسا

لیلحت یم وا یاه هتشرانیب یدرکیور ،یقیسوم ۀرابرد تراب عضوم کرد یارب .دیازفا

مزلا یا

رنه؛تسا دافتسا دوخ تایرظن حیضوت یارب زین یعامتجا مولع و یواکناور ،هفسلف زا ،یسانش ه

یم هتشون ریسفت یارب هجیتن رد .دنک هدیشوک ناگدنراگن ،یقیسوم ۀرابرد تراب یاه

ار راثآ نیا دنا

هتشرانیب و ینتمانیب طباور رتسب رد ۀلئسم ادتبا رد روظنم نیا هب .دنهد رارق نآ ۀدنزاس یا

هناشن یا یم حرط یقیسوم نابز ندوبن یلصا ۀلئسم ؛دوش

د تراب راثآ لیلحت رد ام هک ۀرابر

یمرب نآ هب یقیسوم ینتمانیب طباور سپس .میروخ

یم هک ییاقیسوم رکفت کرد رد ار ام دنناوت

یم هداد حیضوت ،دننک یرای تراب ۀلئسم اب ندب و مسیروتامآ میهافم طابترا تیاهنرد و دنوش

یسایس و یقلاخا هبور نآ اب یفرصم ۀعماج ربارب رد نردم رنه تراب رظن هب هک

ا ،تسا ور ز

یم هداد حیضوت تربوش و ناموش راثآ ریسفت للاخ .دنوش

هیرظن زا یکی رکفت هب هجوت اب و یرظن یحطس رد هلاقم نیا هکنیا هب هجوت اب مهم نازادرپ

تایرظن هب رظان ،ثحب یرظن بوچراچ ،هدش هتشون متسیب نرق رد یناسنا مولع و رنه تایبدا هناشن رد ار نآ هک تسا تراب نلاور یتخانش ثحب اب طابترا

هچین ،یواکناور رد ناکل یرظن یاه

یلک لکش هب و( سورتسا یول و هفسلف رد یم رارق یناسنا مولع رد )ارگراتخاس نایرج رت

.دهد

(3)

یروتامآ ...‌یقیسوم‌رد‌یسایس‌و‌یقلاخا‌یشنك‌ةباثم‌هب‌مس

‌‌

133

نیدب نارود رد صاخ لکش هب یقیسوم و ماع لکش هب رنه تیعضو یسررب یارب یهار بیترت

یم رصاعم هناخباتک ۀعلاطم رب قیقحت شور .دیاشگ

و یا .تسا ینتبم دانسا یسررب

شلات یقیسوم اب تراب رکفت طابترا کرد یارب جوا ۀطقن هک تسا هدش ماجنا یرایسب یاه

یم ار نآ لاس رد هک دید یشیامه رد ناوت 2015

شود یولیس و تسک دولک تمه هب سیراپ رد

مان هب شیامه نیا زا سپ هک یتلااقم هعومجم و رازگرب یقیسوم و تراب

.دش رشتنم زا ام ًاتعیبط

هدرب یرایسب ۀدافتسا تاعلاطم نیا هناشن هک نیداینب ۀلئسم نیا تیاهنرد اما ،میا

یم هنوگچ سانش

هناشنریغ ًاقلطم یماظن یسررب هب دناوت یمن یسررب لماک لکش هب تلااقم نیا رد ،دزادرپب یا

.دوش

تسس لضعم هب دیاب هلئسم کرد یارب ،هوژپ ۀتفای ساسارب ه دنویپ ندش

هعماج اب رصاعم رن

یم ار یراک نامه دیاش تراب یارب یقیسوم .دیشیدنا یول یارب تایضایر هک دنک

سورتسا

یم هب ار ناکما نیا ،لولدم فذح اب هک انعم نیا هب ؛درک یم دوجو

یحطس رد ار تیعضو هک دروآ

نآرد سوملم ،دحاو یعازتنا و رت

تروص یارب یناکما هجیتنرد و مینیبب رت م یدنب

نتفای و هلئس

هار هب نآ یارب یلح .میروایب تسد

تراب نلاور رکفت رد یقیسوم تیمها یم نایاپ هب تلامج نیا اب ار سنارف ود ژلک رد شسیردت ۀسلج نیرخآ تراب نلاور :درب

« نیدب یم نیب زا یمیدق و ون نیب زیامت یعیبط لکش هب بیترت یم میسرت چیپرام ریسم ،دور

و دوش

گربنئوش ملاک هیاپ ،1

نوریب و رصاعم یقیسوم راذگ یم هتشاد یمارگ نهک یقیسوم ۀدننک

هک دوش

یم یم زونه تفگ روژام توا رد ناوت

یاوه دوصقم هک میوگب ندرک مامت یارب .تشون یقیسوم2 1

.1

Arnold Schönberg ؛

( 1۸۷۴ - 1۹51 و ملعم ،زاسگنهآ ) هیرظن

نیرتراذگریثأت زا یکی ار وا .یشیرتا ،تسجرب زادرپ

یم متسیب نرق نازاسگنهآ ببس هک دوب هارمه ناملآ رنه و رعش رد یتسینویسرپسکا شبنج اب ،وا ۀناروآون تارکفت .دنناد

هب هب گربنئوش درکیور .دش نیو یقیسوم مود بتکم ندمآدوجو پولود و ینومراه ظاحل

تارکفت زا یرایسب ،نام

هداد شرتسگ ار وا رکفت هناهاگآ لسن هس زا لقادح نازاسگنهآ زا یرایسب .تسا هداد لکش ار متسیب نرق یقیسوم وا .دنا

هدزاود متسیس عدبم مامت زا مظنم یرس کی یراکتسد یارب هک راذگریثأت یبیکرت شور کی ؛تسا یقیسوم رد یتن

هب کیتامورک ماگ رد تن هدزاود یم راک

زاسگنهآ نیلوا و درک عادبا ار نویسایراو ۀعسوت حلاطصا نینچمه وا .دور

شور هک دوب ینردم فیتوم ۀعسوت یاه

.داد هعسوت زکرمتم کیدولم ۀدیا کی طلست هب لسوت نودب ار اه

.² نویسازیملوس ماظن رد .تسا روژام ود ۀتیلانوت ،روژام توا زا روظنم (

Solmisation )

ب یمتسیس هک تبسن یار

نداد

یم هدافتسا ود تن یارب توا یاجه زا ،تسا ییاقیسوم ماگ کی رد تن ره هب زیامتم یاجه کی ژفلس متسیس رد .دوش

( solfège ) جیار هک مان نویسناونک نیرت فرح زا ،تسا یقیسوم تن یراذگ

یم هدافتسا )ود تن(C .دوش

(4)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

134

( روژام توا رد یرثا نتشون :تسا نیا رد نم

Barthes, 2003 : 384

رد یقیسوم هب هراشا ًاعطق ،)

یدودح ات اجنیا یب دوخ هراعتسا نیا و( یدودح ات اهنت اما ،تسا یراعتسا

.)تسین تیمها

یم هعطق نتشون زا تراب روظنم هک تشادنپ ناوت و هداس یلکش هب نتشون ،روژام توا رد یا

مدرم یمن هطبار عطق تنس اب هک تسا یلکش هب نتشون ای دنسپ نیااب .دنک

یم لاح هراعتسا هک میناد

بت و ریسفت اب زگره لید

یمن نیب زا ًلاماک ،یوناث ییانعم هب ندش هب .دور

ینتم نیرخآ یفداصت روط

:تسا یقیسوم ۀرابرد یهاتوک نتم ،هدرب نایاپ هب مه شتایح نامز رد تراب هک

« ونایپ - هرطاخ .»

هب رگا لکش نیمه هب ،تراب نلاور

تراب نلاور رثا ،وا تشوندوخ ۀمانیگدنز رد ،مینک هعجارم

فورعم فارگاراپ مان هب ی

« مرادن تسود ،مراد تسود

» یم یقیسوم هب تاعاجرا ددعت ، دناوت

:دنک نامریحتم 1

،مراد تسود شخب رد .

« دلوگ نلگ لدنه ،2

کیتنامر یقیسوم ۀمه ،ونایپ ،3

» ؛

2 :مرادن تسود شخب رد.

« نیاتشنیبور روترآ ،نسولاک یتاس ،۴

کوتراب ،5

یدلاویو ،6

رک ،۷

گرا ،نپوش یاهوترسنک ،ناکدوک .»

ناشن وا یگدنز رد ار یقیسوم هاگیاج ،تاراشا نیا رگا

یم هلاقم نیدنچ ،دنهد هک تسا نآ رگنایب ،هتشون یقیسوم ۀرابرد شرمع ینایاپ ۀهد رد هک یا

لد زا رتشیب رایسب یقیسوم هغدغد هب لیدبت ،تراب یارب یصخش یلوغشم

یم زین یرظن یا .دوش

فلتخم قرط هب یقیسوم اب تراب نلاور هتبلا همع دزن یو .تسا انشآ

ونایپ یکدوک رد شا

ارزناپ لراش زاوآ درگاش یتدم ،تخومآ دوب نوتیراب ۀدنناوخ۸

(

Samoyault, 2015: 374

) یتح و

تسا هتشون یقیسوم ۀعطق هدزناپ دودح یناوج رد همانیگدنز تاراشا نیا اما ،۹

یارب یخساپ یا

هلئسم هتشون هک یا ار ام یقیسوم درومرد تراب یاه

یم هجاوم نآ اب تسا نیا هلئسم .دنرادن ،دننک

ۀملک ًابلاغ .1

désir هب

« لیم » یم هدنادرگرب م .دوش

هب ار هملک نیا راب لیم هک میدقتعم ا یمن لقتنم یتسرد

ار نآ و دنک

شیپ رایسب یزیچ هب یم لیلقت هداتفااپ

ۀملک ام رظن هب ،لباقم رد .دهد

« اوه » یرایسب ۀدافتسا یسراف نهک بدا رد هک

هب ،دراد ۀملک یانعم یتسرد désir

یم ،تسه هژاو نیا رد هک یتردق مامت اب ار ت یارب .دناسر

ک.ر رتشیب حیضو

« هرقن ماسح ۀمجرت رب همدقم ،یچ سرد

تراب نلاور رثا .»

2. Glenn Gould (1932-1982)

3. George Frideric Handel )^1685-1759(

4. Arthur Rubinstein (1887-1982)

5. Erik Satie (1866-1925)

6. Béla Bartók (1881-1945)

7. Antonio Vivaldi (1678-1741)

8. Charles Panzéra (1932-1982)

( تسا هدش ارجا شود یولیس و تسک دولک تمه هب یگزات هب تاعطق نیا .۹

Coste/Douche, 2015 :27-53 ).

(5)

‌‌

135

یم هنوگچ تراب هک قیقد ینایب هب .دیوگب نخس یقیسوم ۀرابرد دناوت

هنارصم هک یسک هنوگچ ،رت

هناشن هدرک شلات تسد ،دشاب سانش

یم لوا هاگن رد مک هک دیوگب نخس یزیچ ۀرابرد دناوت

یم رارق تللاد ۀطیح زا نوریب فارظ ۀمه اریز ؛دریگ

هتفهن نیا رد یقیسوم اب تراب دروخرب ت

یم وا هک تسا هژبا هب لیدبت ار یقیسوم دناوت

هناشن یارب یا هب ار نآ هکنیا نودب ؛دنک یسانش

تللاد یماظن لیلقت هب مازلا .دهاکورف رگ

هناشن یلیلحت نیع رد ،ینعم هب یقیسوم ندادن ،یتخانش

هرمث یسوم لیلحت یانغ هب مه و دراد فعاضم یا راک تفارظ و یگدرتسگ هب مه و یق

هناشن یم کمک یسانش وا راک شور قیقدت و لیلحت ،یقیسوم هب تراب هاگن کرد یارب سپ .دنک

ییادج وا رکفت تیلک زا یقیسوم اب تراب دروخرب .دراد یرایسب تیمها ًاقیقد اریز ؛تسین ریذپ

هبرصحنم ۀویش هناشن اب وا دروخرب درف

نچ ناکما هک تسا یسانش هب ار یفاطعنا نی

یم دوجو .دروآ

ۀلاقم

« ونایپ - هرطاخ » نامه هشوگ ،تسا ادیپ شمان زا هک هنوگ تسورپ هب یمشچ

کیرا .دراد 1

2یترم هلاقم رد مان هب یا

« هب و لباقم رد :یقیسوم و تراب تسورپ هارمه

» عوضوم نیا لیلحت هب

یم شیپ .دزادرپ یوسنارف فلؤم رگا صوصخ ،هرطاخ ۀلئسم ندیشک

هاوخ ،دشاب لسرام هاوخان

یم دای هب ار تسورپ یلکش هب و یکدوک تارطاخ رتسب رد ار هلئسم نیا هک تراب اما ،دروآ

یم شیپ یتسورپ ًاصخشم هراشا اب ناهگان ،درب

یم ادج تسورپ زا ار دوخ ریسم فیرظ یا :دنک

« یم یم هدامآ ونایپ هک تفگ دش ک راب ره اریز ؛ددرگ لدب هرطاخ هب هک دوش

یادص رود زا نم ه

یم ار یسک یونایپ نیرمت یکدوک ۀمه ،مونش

هناخ ،ما نویاب رد نام یبرغ بونج رون یتح و ،3

یم هنخر متیناسح رد ناهگان هسنارف بقع نیا یارب .دننک

قرغ نیا ،نامز رد نتفر ،رثأت رد ندش

تسا یفاک ماگ کی ؛مرادن یوتنو ۀلمج لثم یکچوک ۀلمج هب زاین نم .»

(Barthes V, 2002:

رد یوتنو ۀلمج هب تراب ۀراشا .898)

ناوس قشع هب لیدبت هک تسا

« یلم دورس »

ۀناقشاع ۀطبار

یم یسرک ود تدوا و ناوس لراش ِنامر یدعب یاهدلج رد سپس و دوش

نامز یوجتسج رد

تسدزا هتفر یمزاب تارک هب هب .ددرگ

لیلد ره هب هک یدولم کی و یقیسوم ۀلمج کی ندرپسرطاخ

نهذ ماگ اما ،تسین یبیجع زیچ ،هدرک ریگرد ار ام چیه هن و متیر هن ،یدولم هن ماگ رد :۴

زا مادک

1. Marcel Proust (1871-1922)

2. Éric Marty (1955- )

3. Bayon

.^۴ هعومجم هب ماگ ،یقیسوم یروئت رد تن زا یا

یم هتفگ یقیسوم یاه ف ساسارب هک دوش

رد ادص یمبوریز ای سناکر

هدش بترم هیاپ تن اب هسیاقم یم بترم ادص یمب و ریز شیازفا اب هک یماگ .دنا

سکعلب و یدوعص ماگ کی ،دوش

یم بترم ادص یمب و ریز شهاک اب هک یماگ و تسا .تسا یلوزن ماگ کی ،دوش

(6)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

136

هب یقیسوم ۀدنزاس رصانع هرطاخ اب ماگ دنویپ نیا رد و درادن دوجو ،تن دنچ یلاوت یانثتسا

یم هک تسا رد دیلک نیا و تفای ار تراب ییایقیسوم لیلحت هب دورو یاهدیلک زا یکی ناوت

بترا هب .دراد رارق ندب اب یقیسوم طا هلئسم یقیسوم تراب یارب ،یترابع

.تسا ینامسج ًافرص یا

رد لاس رازه ود زا شیب لوط رد هک مسج و حور ینوطلافا ییادج لباقم رد ،یترم ۀتفگ هب هدیدپ هب هشیمه ار یقیسوم یبرغ گنهرف ناهج هب هتسباو هجیتن رد و حور ۀنیمز رد یا

« هدیا یاه

بان » یم شلات تراب ،تسا هدرک لیدبت دمهفب ندب اب طابترا رد ًافرص ار یقیسوم دنک

(

Coste/Douche, 2015: 280

نیمه رد .) ۀلاقم

« ونایپ - هرطاخ » یم :میناوخ

« سمل ،نتخاون ندرک

یمزاب ینامسج یتیلاعف هب و تسا نزاوت نامه نم رد زور رد ونایپ نیرمت تعاس مین .ددرگ

یم داجیا ار ینلاضع یرگید یارب شزرو هک دنک

.»

(

Barthes V, 2002 : 899

نایاپ رد و .)

فارگاراپ لقن یاه زا هدش تراب نلاور رثا

:تراب نلاور

« عوضوم نیا .مرادن تسود ،مراد تسود

چیه یارب نیا ۀمه اما ،درادن ییانعم چیه رهاظ رد عوضوم نیا .درادن یتیمها چیه سک

نیا هب اه

اد یندب نم هک تسا ینعم تسین یکی امش ندب اب هک مر

» (

Barthes IV, 2002: 692

.)

ماگنهبان و مسیروتامآ هچین ۀفسلف زا هتفرگرب یکی ،موهفم ود لیلحت رد ،تراب دوخ ۀشیدنا زا یرگید و1

ییاقیسوم یاه

قیرط زا و یقیسوم ۀرابرد ثحب رد ،ود نیا و .مسیروتامآ و ماگنهبان :دنراد یراذگریثأت شقن وا دب ۀلئسم یم لصتم رگیدکی هب ن هب ،ار موهفم ود نیا تراب .دنوش

ۀرابرد ثحب رد هژیو ناموش

و2

،تربوش نآ هب همه زا شیب هک یزاسگنهآ ود هتخادرپ اه

3تسا یم راک هب فلتخم قرط هب ، ؛دریگ

هلاقم رد ،لاثم یارب مان هب یا

« کیتنامر زاوآ »۴

یم :دسیون

« ثحب چیه عوضوم زورما کیتنامر زاوآ

1. Friedrich Nietzsche (1844-1900)

2. Robert Schumann (1810-1856(

3. Franz Schubert (1797-1828)

یناملآ عمج مسا .۴

Lieder ( درفم )Lied هب یقیسوم هب هک یدارفا یارب اما ،گنهآ عون ره ؛تسا گنهآ یانعم

هب هب هملک نیا .دنراد هقلاع کیسلاک گنهآ یانعم

لاس نیب رد ونایپ یهارمه اب ییاه یاه

1۸00 - 1۹00 دلوت .تسا

مه هک یمرف قبط روهظ اب نامز

یم تذل رعش زا هک دوب هسنارف بلاقنا یپ رد ییاپورا طسوتم ۀ نازاسگنهآ .دندرب

نیو رد ناوج تربوش ستنارف نیا اما ،دندوب هتشون یئاهدیل نووهتب و ترازتوم ،ندیاه دننام مهدجه نرق گرزب لاس رد اهنت دیل تسیود زا شیب و تخاس دوخ هاتوک رمع لوط رد ار دیل دصشش زا شیب هک دوب 1۸15

هک ینامز

(7)

‌‌

137

هم مه هتخانشان و هناگیب ،رود یرنه ؛دیگنج شیارب دیاب هک تسین دراگناوآ رنه ؛تسین یم

یم .تسا هداتفا دم زا ًلاماک هن و تسا دم هن .مینک شلات شیایحا یارب دیاب هک تسین ناوت

هب تسا ماگنهبان هک تفگ یگداس ( »

Barthes V, 2002: 303

حلاطصا تراب هک دید دیاب .)

رد ار ماگنهبان هب ییانعم هچ

یم راک .درب ماگنهبان تلامأت نآ هچین هک تسا هتسویپ ۀلاسر راهچ

اه

لاس ۀلصاف رد ار یاه

1۸۷3 ات 1۸۷6 رهاظ رد هلاسر راهچ نیا تاعوضوم دنچره .تسا هتشون

توافتم رگیدکی اب یم ار هچین یلصا ۀغدغد ،دنا

نآ ۀمه رد ناوت رد وا ،لاثم یارب ؛درک هدهاشم اه

د ۀلاسر یم هلئسم نیا هب ،خیرات ملع دقن اب مو گرزب اب خیرات هک دزادرپ

،هتشذگ دح زا شیب نتشاد

عنام

« خیرات نتخاس »

هب لمع یانعم هب لاح نامز رد ندرک

یم هدنیآ قلخ روظنم هچین رظن زا .دوش

یم ،تسا هدنیآ قلاخ هک یسک اهنت شزرا ار هتشذگ دناوت

لاح نامز ۀلئسم هجیتن رد .دنک یبای ار

نآ رد دراوم زا یرایسب رد اما ،دنتسه رعش یاراد اهزاوآ ۀمه .تشون ،تشاد لاس هدجه ار لوا فرح یقیسوم اه

یم مه ًلاومعم رعش :تسا سکعرب دیل درومرد .دنز هک تسا یلاع یرنه رثا کی دوخ عون رد بلغا و یقیسوم نزو

یم هتشاد تسود و تسا هدش هتخانش یقیسوم نودب وش

د تراهم و شنیب قیرط زا هک تسا نیا زاسگنهآ ۀفیظو.

تسرد .دشخب یرتشیب تیدوجوم رعش نیا هب دوخ یلیخت هب رعش حیحص یادا و یدولم ندناوخ

هدنناوخ ۀدهع

و ینومراه اب هک تسا هدیچیپ رایسب یهاگ و فیرظ ،ونایپ )نامیناپموکا( یهارمه کی ،نآ رب هولاع یلو ،تسا رثا ندرکدنمراتخاس یم تیصخش دیل لک هب ،

دشخب گرزب. بیکرت زا هدافتسا اب دوخ راثآ رد دیل نازاسگنهآ نیرت

هب اب و ،نحل و هملک یتسیلامینیم ًابیرقت یاهرازبا یریگراک

- یم هک دروایب دنب ار هدنونش سفن دناوت -

عونت

تفگش تیاور زا یزیگنا یم یعادت ار اهاضف و تلااح ،اه

دننک

،دیل یارجا ماگنه . تاملک هب دیاب ناگدننکارجا

هدافتسا شومارف یقیسوم ۀعطق کی زیچره زا لبق تسا نکمم دیل کی .دنشاب هاگآ رایسب رعش رد هدش ،دشاب یندشن

یم سفن شراتخاس نورد رد هک یرعش اما تسا نآ تایح یورین ،دشک

هک یزاسگنهآ نارازه زا یمک رایسب دادعت.

ندیسر مرف نیا جوا هب ،دنتشون دیل و رلام واتسوگ ،فلو وگوه ،سمارب سناهوی ،ناموش تربار ،تربوش زا سپ .د

هب ییاقیسوم مرف نیا مهم نازاسگنهآ زا سوارتشا دراچیر یم باسح

دنیآ هب . ار دیل ۀدیا رگید یاهروشک یدوز

یم کبس اب ار نآ و دنریذپ هقیلس و اه

یم قیبطت دوخ یلم فلتخم یاه هروف دننام ینازاسگنهآ .دنهد

و یسوبد ،

یوسنارف دیل گرزب نازاسگنهآ هلمج زا کنلوپ (

French art song )

ار رنیلوپآ و نلرو ،رلدوب ،وگوه راعشا هک دنتسه

هب یم رارق کیروم و فرودنشیآ ،هنیاه ،هتوگ یاج هب .دنهد

نآ لابند

، و ایناتیرب ،هیسور رد یرنه زاوآ فلتخم بتاکم

اکیرمآ رصاعم یگرزب نارعاش اب ریظن

نیمزرس .دش سیسأت نوسنکید یلیما و ریپسکش ،نیکشوپ ،کیدرون یاه

مهس هزوح نیا رد زین ایلاتیا و ایناپسا ییازسب

یاهروشک رد دیل ۀدیا لک رد اما ،دنتشاد یناملآ

یدارفا .دش دلوتم نابز

هب ار رعش هک یدوخ

یم دوخ تسود و دنتخانش هغبان هنوگچ هک دندینش یتقو ،دنتشاد

دننام یا یم تربوش اب دناوت

یقیسوم یوداج یم مارتحا نآ هب ًلابق هک ار یرعش شا

.دش ناشبیصن یفعاضم تذل ،دناسرب جوا هب ،دنتشاذگ

(8)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

138

رنگاو یقیسوم رد ار ه، یارب ؛دنک کرد یم 1

یم نآ هب مراهچ ۀلاسر هک مینیب قلاخ رنگاو .دزادرپ

یم مه اریز ؛تسا هدنیآ رد ناملآ تلم لکشم مه و دنامب یقاب دیاب هتشذگ زا یزیچ هچ دناد

یم کرد ار لاح نامز .دنک

« یم حرط ار یلصا لاؤس هچین رظن هب ،رنگاو ببس زیچ هچ :دنک

هدش

ناسنا ...؟دشاب بسانمان تمظع یارب دح نیا ات ام نارود یقیسوم هک رگید نردم نارود یاه

یمن میهافم نونج رد ار ناشتیدرف نانآ .دننک هدافتسا ناشبراجت و اهدرد نایب یارب نابز زا دنناوت

هداد تسد زا یعازتنا یمن رگید هک ییاج ات ؛دنا

یعقاو تاساسحا تاملک کمک هب دنناوت ار ناش

یم راک نیا هب قفوم یقیسوم قیرط زا اهنت هکلب ،دننک نایب دنوش

» (

Pütz, 1993: 147

.)

یارب ییوگ .تسا توافتم یکدنا هچین حیضوت اب ،ماگنهبان زا تراب تفایرد ،لوا هاگن رد هن ماگنهبان تراب یم قلاطا یزیچ هب هکلب ،درادن هدنیآ اب یطابترا اهنت

عتم ًلاماک هن هک دوش هب قل

اب رتشیب ار یخیرات نامز نارود نیا رد تراب هک تفگ دیاب .تسا هتشذگ هب ًلاماک هن و لاح نامز وکیو ۀفسلف زا یصخش یریسفت رب هیکت یم 2

( دمهف

Raulet, 2017: 273-297

نیلوا هب رگا .)

لقن ۀرازگ ،میدرگزاب هلاقم نیا رد هدشرکذ لوق

« یم میسرت چیپرام ریسم دوش

» ضوت یارب ، هاگن حی

یم نامکمک هب ،خیرات هب تراب نیا اما ،هدربن راک هب وکیو دوخ هتبلا ار چیپرام حلاطصا .دیآ

هب ار وا خیرات ۀفسلف ،هراعتسا یم هصلاخ یبوخ

یمزاب یخیرات لئاسم :دنک رد هشیمه اما ،دندرگ

.تسا لاح یاضف رد هتشذگ راوشد تشگزاب هکلب ،تسین هدنیآ ۀلئسم سپ .رگید ییاج ۀراشا

نشور ار هلئسم ،هلاقم نیمه رد تراب زا یرگید یم رت

یبایزرا هک هلئسم نیا حیضوت رد وا .دنک

هداس راک کیتنامر دیل ندشرادیدپ یخیرات یم تسین یا

:دسیون

« نیا زا دیاش خساپ یراوشد

یم ضقانت هژبا دیل رد خیرات هک دیآ

یم دیلوت یا هک دنک

هشیمه هبان ن نیا دیل .تسا هاگ ار یماگنهبا

یم هناقشاع ساسحا زا تسا شبان نایب دوخ هک دریگ

( »

رتولج یمک و )

یم نایب هناقشاع ساسحا یماگنهبان حیضوت رد :دنک

« ۀدیدپ نیا ،هناقشاع روش نیبانیب

نآ(

هک هنوگ

یم نوطلافا تام دیاش ،)شدیمان

یخیرات ندوب یم نیا زا ار شا

ق یط رد هک دریگ رد اهنت ،نور

هژوس هورگ و اه هیشاح یاه

یم رادیدپ یا نآ هب خیرات هک دوش

عمج ۀعماج اب ،درادن قلعت اه و ارگ

یم ناشراشف تحت ،هتفرگ ار ناشرود هک یدنمورین یم ناشفذح ،دراذگ

هناگیب ،دنک ره زا و دنا

دنرود یتردق ( »

Barthes V: 2002: 308

.) تراب باتک زا یکی نامز نامه رد ،شروهشم یاه

1. Richard Wagner (1813-1883)

2. Giambattista Vico (1688-1744)

(9)

‌‌

139

هراپ ،هناقشاع نخس یاه یم زین باتک نیا یادتبا رد .تسا هدرک رشتنم ار

:میناوخ

« نیا ترورض

یم هلئسم نیا نتفرگرظنرد زا باتک دیاش .تسا ییاهنت تیاهنرد زورما هناقشاع نخس هک دیآ

یم نخس نآ هب هژوس نارازه یم هک( دنیوگ

چیه اما ،)؟دناد یمن عافد نآ زا سک

دنک ناسل . یاه

هدرک اهر ًلاماک ار نآ فارطا یم هدیدان ای دنا

یم ریقح ای .شدنریگ هرخس هب ای شدنرامش

شا

یم هن ]هناقشاع نخس[ .دنریگ نیمه هک تردق زا اهنت

مسیناکم زا روط شناد ،مولع( نآ یاه

،اه

ر ژک هب شدوخ یورین ۀطساو هب لکش نیا هب ینخس هک ینامز .تسا هدش هدیرب اهرنه ماگنهبان ها

عمج ره زا ،تسا هدش هدیشک اهنت ،تسا هدش دیعبت ییارگ

یم شیارب هک یزیچ هک تسا نیا دنام

باجیا ،ِگنت دنچره ،ِناکم یم زاغآ هک تسا یباتک عوضوم لک رد باجیا نیا .دشاب

دوش .»

(

Barthes V, 2002: 27

)

تیعضو رد رصاعم نارود رد هک تسا ینخس تراب یارب ،ماگنهبان سپ هیشاح

یم رارق یا دریگ

یم شلات رکفتم و شزرا یارب یرازبا هب لیدبت ار نآ دنک

ره هک انعم نیا هب ؛دنک لاح نامز یبای

هیشاح نخس ماگنهبان ًاموزل یا

عمج لباقم رد ار ماگنهبان هچین دننام زین تراب .تسین ۀعماج ییارگ

هب نردم یم راک هب ماگنهبان ۀدیا تروص نیا هب و .دریگ یم دنویپ مسیروتامآ

.دروخ

یم شزرا یعون هب لیدبت هک مسیروتامآ درومرد ثحب هتشون رتشیب رد ،دوش

ۀرابرد تراب یاه

یم مشچ هب یقیسوم ۀلاقم زاغآ هب هنومن یارب ؛دروخ

« اکیتکرپ اکیزوم »1

هرامش یارب هک زا یا

ۀلجم

2کرآ نووهتب تشادگرزب رد :میرگنب ،هدش هتشون3

« یقیسوم عون ود تسد( دراد دوجو

مک

نیا هشیمه نم هدیشیدنا روط

یقیسوم :)ما یم شوگ هک

یقیسوم و مینک یم هک

ود نیا .میزاون

توافتم ًاقلطم رنه ود یقیسوم هعماج ،خیرات مادکره هک دنا

ییابیز ،یسانش کیتورا و یسانش

یم دحاو فلؤم کی .دراد ار دوخ صاخ مک دناوت

آ هب[ هک ینامز ؛دشاب تیمها شوگ ]شراث

یم یم ارجا ]ار نآ[ هک ینامز گرزب رایسب و مینک ناموش لثم :)دب یتح( مینک

( »

Barthes

III, 2002: 447

ۀلاقم رد .)

« تسود ناموش نتشاد »

هب ادتبا رد هک همدقم ناونع

باتک رب یا یقیسوم

ناموش یونایپ یارب سیفوب لسرام رثا

( ۴

1۹۷۹ ب ار هدیا نیا تراب ،تسا هدش رشتنم ) طس

یم مک حیضوت رد وا .دهد یم ناموش راثآ هب یمومع ۀقلاع ندش

:دسیون

« هب ناموش تدش

1. Musica Practica

2. L'Arc

3. Ludwig van Beethoven (1770-1827)

4. Marcel Beaufils )1899-1985)

(10)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

140

هب ونایپ اما ،تسا ونایپ نادیقیسوم و نسولاک ات هتفرگ تول زا یزاس ره و( یعامتجا زاس ناونع

یژولوئدیا نوفیسکاس یخیرات لوحت راچد شیپ نرق کی زا ،)درادربرد

ینابرق ناموش هک هدش

سا نآ زا ار دوخ شزرا ییاهنت و تولخ ،ینورد یاضف و تسا هدرک رییغت یناسنا ۀژوس .ت

هداد تسد عمج شیپ زا شیب درف .دنا

یقیسوم وا .تسا هدش ارگ هدوت ،یعمج

ًابلاغ و یا

تسیسکوراپ یم 1

نم نایب زا شیب ام نایب :دهاوخ

،تسا تولخ نادیقیسوم ًاعقاو ناموش اما

نادیقیسوم ،تسا ییاهنت یم نخس دوخ اب هک یسوبحم و قشاع حور

ترثک لیلد( دیوگ

اهودنلاراپ ( )تسا نیمه وا راثآ رد 2

.) نامه یم هک روط مسیروتامآ ،مینیب

عمج ربارب رد ،یصخشم لکش هب یم رارق رصاعم نارود ییارگ

هب و دریگ نیا

ماگنهبان هب بیترت

یم دنویپ ،رصاعم نارود رد .دروخ هفرح ۀدنونش و هدنزاون تراب رواب هب

روتامآ اما ،تسا رایسب یا

یسک یارب اهنت ناموش یقیسوم وا رظن هب هک تسا نیا لکشم .تسا هدش مک رایسب لباقم رد یم ار نآ هک دراد ینعم ریقف یصاخ لکش هب ار نآ ،ناموش زا ییارجا ندینش ،لباقم رد .دزاون

یم اریز ؛دنک

« ایسب ناموش یقیسوم یم شوگ زا رتارف ر

یم ندب دراو ،دور تلاضع دراو ،دوش

یم دوش ( »

Barthes V, 2002 : 722

.) هب ناموش یقیسوم رطاخ

« تابرض » هب ،شمتیر

تلاح لیلد

یم ار نآ هک یسک ندب اب راب ره ،شنیزاوآ یم ریگرد ،دزاون

ۀلاقم رد .دوش

« کیتنامر زاوآ »

نیا

هدش هداد حیضوت یرگید لکش هب عوضوم ارپا زاوآ لباقم رد .تسا

ناشن یارب هک 3

نداد

هتیزوتریو تلاح رد ار ندب ،۴

یم رارق شتیاهن یاه قوف( دهد

یاهریرحت و ،مک رایسب ،دایز هداعلا

1. Paroxiste

.2

Parlando هب ارپا یقیسوم رد رتشیب ودنلاراپ حلاطصا ؛ یم هدافتسا ویتاتیچر رد هژیو

یعون عقاورد ودنلاراپ .دوش

یم ارجا قیقد کیمتیر بوچراچ نودب هک تسا یراتفگ گنهآ یم رظن هب .دوش

هجوت ،ودنلاراپ هب تراب ۀراشا دسر

اور و دازآ ۀیوس هب .تسا یقیسوم رد نآ ن

. 3

Opera .تسا رتائت و یقیسوم بیکرت زا ییاقیسوم یمرف ارپا ؛

.۴

Virtuosité هژاو ؛

هب ودره هتیزوتریو و زوتریو یاه فیصوت یارب هماع و یملع تایبدا رد هزورما هدرتسگ روط

یدرف یرترب -

قوف تراهم لااب لاکینکت ییاناوت و هداعلا

- یناگدنزاون زا هتسد نآ یم هدافتسا

.دنراد ار نآ هک دنوش

یمزاب مهدزناش نرق ایلاتیا هب ،هتیزوتریو و زوتریو حلاطصا ود زا هدافتسا هب تاحلاطصا نیا .ددرگ

میقتسم روط

سکعنم تلیضف نتشاد هک ییاج ؛دندوب سناسنر نارود رد جیار یرکف نایرج ۀدننک (

virtù ) هب لامعا هب لیامت یانعم

یعون و یقلاخا ریخ ( دوب تردق ای یشخبرثا

1۹۷3

"- Wiener, Philip P. "Virtú in and since the

Renaissance نیسحت فادها هب شوهاب دنمرنه .)

یم یزیگنارب مزلا تواکذ و تردق زا لاح نیع رد و تخادرپ

-

(11)

‌‌

141

یم انعم یتلاح رد اهنت کیتنامر دیل ،)هدیچیپ و فیرظ .مناوخب دوخ یارب ار نآ مناوتب نم هک دبای

« اروتیست تسا تاوصا زا یرقحم یاضف 1

یم ام زا مادکره هک نآ دودح رد و دنک دیلوت دناوت

یم نانیمطا تدحو دناوت کیتمستناف لکش هب ار شندب شخب

هچ یکیتنامر یقیسوم ره .دنیبب 2

یم ار یعیبط ندب زاوآ نیا ،یزاس هچ دشاب یزاوآ دیوگ

( »

) نیمه هب .

نیا یارجا ندینش لیلد م هشیمه یقیسوم زا هنوگ

سویأ زا یرایسب ،ار مزلا طرش نیا .تسا هدننک

یمن تیاعر نردم یاهارجا :دننک

« نآ قیرط زا هک یدرف دح زا شیب ،عیرس دح زا شیب تحت ،اه

ششوپ وتابور یم ارم ندب یاج یدنیاشوخان لکش هب هدنزاون ندب3

شساسحا و شسفنت و دریگ

یم ار ( دیابر

Rubare

امر یانعم رد ندناوخزاوآ اریز ؛) تذل ینعی کیتن

کیتمستناف لکش هب ندرب

تدحو ندب زا هتفای

ما

» :نامه(

305 .)

هناشن لیلحت یقیسوم یتخانش

لیلحت هب یفیرظ لکش هب ندب ۀلئسم اجنیا رد هناشن یاه

یم دنویپ یتخانش مهم زا یکی .دروخ

نیرت

،هتشون یقیسوم دروم رد تراب هک یتلااقم

«

۴شار » هک تسا رد یدلجم رد لصا رد

تشادگرزب

تسینونب لیما نابز ،5

ۀلاقم رد تراب .تسا هدش رشتنم ،سانش

« شار

» زا قیقد یلیلحت نیح رد ،

یانایرلسیارک یم ناموش 6

:دسیون

« هناشن نکمم راک نیا .تشادن یهجوت عجرم هب کیسلاک یسانش

یمسج ای ینهذ -

.دوب رادروخرب بولطم ۀجیتن هب ندیسر یارب Brossard

یم هئارا ار یهباشم فیرعت هد

و د نیا هب

هلئسم یارب بلغا نامز نآ رد زوتریو ناونع هک

« لوا زارت نانادیقیسوم

» دوب ظوفحم یم هراشا ،

دنک ( Sébastien de

Brossard, 248–249 ; Paris: C. Ballard, 1703 ).

.1

Tessitura هب یقیسوم رد ؛ لباق یانعم

لوبق تحار و نیرت نچمه و هدنناوخ کی یارب یتوص ۀدودحم نیرت

اب نی

هدودحم .تسا یقیسوم تلاآ یارب رتمک دربراک ادص نیرتهب نآ رد هک یا

هب– یتوص ربمت ظاحل -

لباق .تسا هئارا

2. Fantasmatique

.3

Rubato ییایلاتیا ۀشیر زا ؛ rubar

،

« ندیدزد

» یارب یکینکت .تسا کیتنامر یگدنزاون کینکت یعون ،یقیسوم رد ،

هلمج ون هک ییاقیسوم نایب و یدنب یراکتسد اب هدنزا

کیمتیر فیرظ یاه هدیشک ار یصاخ تلامج ،رتشیب نایب یارب

یم هدرشف ار رگید یخرب و .دنک

.۴

Rasch هب یناملآ هب ؛ .تسا عیرس یانعم

5. Émile Benveniste(1902-1976)

.6

Kreisleriana سوپا انایرلسیرک ؛

16 تسا ونایپ یارب ناموش تربر مهم رایسب راثآ زا یکی نآ شدوخ ۀتفگ هب هک

لیروآ رد زور راهچ لوط رد ار 1۸3۸

نیرتهب زا یکی ار نآ نادقتنم زا یخرب هک کیتامارد رایسب یرثا .تسا هتخاس

هتخاس یم ناموش یاه .دنناد

(12)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

142

یم رارق هدشادا نتم رب هشیمه لولدم ۀدرپ اریز ؛دوب )مزلا ًلاامتحا و(

د اما ،دریگ ۀطیح هک یقیسوم ر

تللاد

1یدنم هناشن ماظن هن ،تسا ندب اجنیا رد عجرم اریز ؛تسا یشومارف لباق ریغ عجرم ،اه

لاد زج یرگید ۀطساو چیه نودب ندب .تسا یم یقیسوم دراو2

.دوش ( »

Barthes IV, 2002: 838

.)

یم کمک تسینونب زا ،رتولج هحفص دنچ رد وا ،هلئسم نیا حیضوت یارب :دریگ

«ب نتم رد تسینون

یم رارق رگیدکی لباقم رد ار تللاد ماظن ود یروهشم هناشن:دهد

یتخانش هناشن مظن3

هک هدشادا یاه

و )یعیبط نابز لثم( دراد ییانعم مادکره ینعم

یتخانش ،۴

چیه هک ینخس مظن شیاضعا زا مادک

هب یدوخ تللاد دجاو شعومجم اما ،درادن یتللاد دوخ یم تسینونب .تسا یدنم

یقیسوم هک دیوگ

ینعم حطس هب هناشن هن و( دراد قلعت یتخانش

ییادص چیه( ،دنتسین هناشن تاوصا اریز ؛)یتخانش

هب یم تسینونب مه زاب اما ،)درادن ینعم ییاهنت دراد ار دوخ وحن هک تسا ینابز یقیسوم دیوگ

هناشن دنچره(

)درادن یسانش ( »

Barthes IV, 2002: 837-838

.) تللاد موهفم هب زاین اجنیا رد یدنم

هب یصخشم یانعم رد ار نآ تراب اریز ؛دراد حیضوت یم راک

لاس رد هک یلخدم رد وا .درب 1۹۷3

هب

مان

« )هیرظن( نتم »

یارب سیلاسروینوا ایدپولکیسنآ تللاد ،هتشون 5

حیضوت لکش نیا هب ار یدنم

یم :دهد

« یم هب و دحاو یتللاد نتم هب ناوت اد تبسن ینوناک یعون

هب هک تسا یراک نیا .د یلکروط

هقف یم هک دنراد نآ ماجنا رد یعس یریسفت دقن و هغللا و یلک یلولدم نتم هک دنهد ناشن دنهاوخ

لاد کرحتم یزاب لکش هب نتم هک ینامز ...دراد ناهنپ یم هدناوخ ای هتشون اه

یب ،دوش یعاجرا هکنآ

یم مزلا ،دشاب نکمم تباث لولدم دنچ ای کی هب د دوش

و هرازگ ،لوصحم حطس هب هک ار تللا

نیا .مینک ادج ،تسا یزاسدنمدامن و نایب ،دیلوت حطس هب قلعتم هک تللاد راک زا ،دراد قلعت طابترا هک تسا راک تللاد

یدنم یم تللاد سپ...میمان ار نآ هک تسا یزیچ نیا و تسا یراک یدنم

یم ادج تللاد زا هلصافلاب هب هک یراک هن اما ،دنک

ساو تسد( هژوس نآ ۀط شلات )ینوریب ،هدروخن

یم چیه هک( لاکیدار راک نیا هکلب ،)کبس ۀطساو هب ًلاثم( دوش طلسم نابز رب دنک ار زیچ

تسد هب هدروخن یمن اج

یم ار نیا هژوس نآ للاخ زا هک )دراذگ هب نابز هنوگچ هک دواک

هکنیا ضحم

یم شدراو یم رییغت ار وا ،دوش

یمورف مه زا و دهد پ

دشا ( »

Barthes IV, 2002: 449-450

.)

1. Signifiance

2. Signifiant

3. Sémiotique

4. Sémantique

5. Encyclopédie Universalis

(13)

‌‌

143

هناشن تراب سپ تللاد قیرط زا سانش

یم لیلحت ار یقیسوم یدنم نآ و دنک

،میدید هک هنوگ

لیدبت قیرط زا ار راک نیا لباقریغ لولدم هب ندب ندرک

یم ماجنا یقیسوم ۀعطق بانتجا .دهد

تللاد زا تکرح ک دراد زین یرگید ۀطساو هب زاین ،ندب هب یدنم

ناکل کژ رکفت زا راب نیا ه هب 1

یم هتفرگ تیراع :وا رکفت رد حلاطصا کی زا ،رگید ترابع هب .دوش

« لاد .»

یم هتبلا ناکل هک میناد

روسوس ود نانیدرف زا ار لاد حلاطصا دوخ نابز ،2

یم ماو یسییوس سانش یم زین و دریگ

هک میناد

سین یسک اهنت وا ،متسیب نرق یوسنارف نارکفتم نیب رد یم ار راک نیا هک ت

ناکل شناوخ اما ،دنک

هبرصحنم رایسب موهفم نیا زا .تسا درف

نسبوکای و سورتسا یول ریثأت تحت لاد موهفم ،تصش ۀهد رد رکفت رد یرتشیب تیمها ،3

یم ناکل طباور حیضوت یارب نابز راتخاس زا دوب هدرک یعس سورتسا یول هک لکش نامه هب .دبای

،دنک هدافتسا یعامتجا یم هجیتن نیا هب زین ناکل

هک دسر

« هتفایراتخاس یناسل دننام هاگآدوخان

» اما ،

یم ادج لولدم زا ًلاماک لاد ،لیلحت یناکل لکش رد ییانعم ناکل یارب لاد فرط کی زا .دوش

یم عیسو لاد رد هچنآ ،رگید ییوس زا و تسین طوبرم نابز و نیدامن حطس هب رگید هک دبای

یم تیمها یبط ،دبای

ناکل فورعم ۀلمج .تسا نآ درکراک هکلب ،تسین شیانعم ای تع

« یزیچ لاد

یم ییامنزاب رگید یلاد یارب ار هژوس هک تسا دنک

» هب ، یم ناشن ار درکراک نیا یبوخ لاد .دهد

یب ردقره مواقم ،دشاب رتانعم

ناتساد زا ناکل لیلحت .تسا رت

« هدوبر ۀمان هدش

» نلآ راگدا رثا

۴وپ ،

هب راک یبوخ یم ناشن ار لاد درک

همان هکلم ناتساد نیا رد .دهد یم تفایرد یا

رگا هک دنک

هب یم ،دنک فشک ار نآ شرادجات رهوش صوصخ رد تسرد .دوش یرایسب رسدرد بجوم دناوت

هظحل یم وا هک یا یم دراو هاش ،دنک ناهنپ ار همان دهاوخ

یم اهنت وا و دوش ،سکعرب ار همان دناوت

بلج هک یلکش هب ت

یم هار زا ریزو هظحل نیا رد اما ،دزادنیب زیم یور ،دنکن هجو اب و دسر

یم ار هکلم بارطضا شنیبزیت نامشچ یم سدح ار نآ تلع و دنیب

شبیج زا یرگید ۀمان وا .دنز

یم نوریب یم زیم یور ار نآ ،دروآ

یمرب ار هکلم ۀمان ،نتفر ماگنه هب و دزادنا همه هکلم .دراد

زیچ

یم ار ا ،دنیب یمن شرهوش روضح رد ام سکع دناوت

یارجام ،ناتساد .دهد ناشن یلمعلا

سپزاب هباج یرگید ۀمان اب ار نآ هرابود هک تسا یصوصخ یهاگآراک کمک هب همان نتفرگ اج

1. Jacques Lacan(1901-1981)

2. Ferdinand de Saussure(1857-1913)

3. Roman Jakobson (1896-1982)

4. Edgar Allan Poe (1809-1849)

(14)

‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

144

یم .دنک همان نیا ،ناتساد رساترس هباج مه اب اه

اج یم یرگید تسد هب تسد کی زا و دنوش

یم یب ؛دنور م ۀرابرد یوار هکنآ لاد یاوتحم ،دراد تیمها هچنآ اریز ؛دیوگب یزیچ ناشیاوتح

نامه هکلب ،تسین .تسا نآ درکراک ،میدرک هراشا هک روط

شهوژپ تقد اب تراب نارود نیا رد یم بیقعت ار ناکل یاه

هلصاف اب .دنک نایرج زا نتفرگ

هب نآ یناکل یانعم رد رتشیب ار لاد وا ،ارگراتخاس یم راک

ه هب دیاش و درب هک تسا لیلد نیم

یم یلکش هب ًابلاغ ناکل میهافم هتبلا .دنک هدافتسا یقیسوم لیلحت رد موهفم نیا زا دناوت

یم یقاب گنگ ،یدمعت هب هک تراب یارب نیا اما ،دننام

هب رگید نارکفتم یداهنشیپ یانعم

یم هک یمیهافم هب یلکشم ،تسین رادافو ًلاماک ،دنزاس

یمن دوجو کش نیا رد .دروآ

اب دروخرب ل

هب یقیسوم تدحو ریوصت ،لولدم نودب لاد ناونع

یم یرایسب تیمها درف ندب ۀتفای رد .دبای

یم هدید ناکل یاپدر زین اجنیا یم ناموش درومرد تراب .دوش

وا ِیقیسوم هک دسیون

« نآ رد

یم هانپ ردام عشعشم ۀیاس هب هتسویپ هک تسا یناگی و هدنکارپ دحاو دقنیا هک دیل( .درب

راثآ رد ر

تسا هناردام تدحو نیا نایب ،نم رظن هب ،تسا دادعترپ ناموش ( »

Barthes V, 2002: 724-

یناگی حلاطصا .)725

یم ماو تایضایر زا تراب هک 1

هب ،دریگ بستنم یانعم ییاتکی رصنع ندرک

؛تسا هعومجم نامه زا یرگید رصنع هب هعومجم کی زا نآ ۀنومن

یقیقح دادعا روذجم

تسا هب . ا نی مستناف بیترت هناگی هب لیدبت ،ردام ۀیاس ریز ،ینامسج تدحو 2

یم یلاد عجرم دوش

نایب ناموش یقیسوم هک رگ

یانایرلسیارک هب هراشا اب تراب ،هلاقم نیمه یادتبا رد .تسا نآ

یم یکدوک تلاح نایب ار نآ ،مشش ۀلاقم رد ناکل .درادن ردام اب زج یدنویپ چیه هک دنیب

« هنیآ ۀلحرم »

وت یم حیض هلحرم رد دازون هک دهد شش دودح ،یرکف دشر زا یا

مک ،یگهام مک

یم حطس ،تروص نیا هب .دنک کرد شفارطا طیحم اب ار دوخ توافت دناوت

« یروصت »3

ناور رد

یم لکش وا یم دوخ ریوصت هجوتم ،هنیآ لباقم رد ،ردام شوغآ رد وا .دریگ

ردام ملاک و دوش

یم یهارمه ار ههجاوم نیا دنک

یم لکش و نیزاغآ میسیسران ۀلحرم نیا .ییوت نیا !نیبب :دهد

زا زیامتم و هچراپکی یلک هب لیدبت وا ندب ،یرگید ملاک کمک هب هک تسا یناسنا ۀژوس رد یم شفارطا ناهج .دزاس

5. Unaire

6. Fantasme

3. Imaginaire