بررسی ساختاری آثار گنجینه جیحون

(1)

ص زا(

171 ص ات 184 )

یسررب یراتخاس

راثآ نوحیج هنیجنگ

یرهاط نیّدلاردص



هورگ رایداتسا رنه شهوژپ

، هاگشناد ناهفصا رنه

ماریاب اضر هداز

شناد هتخومآ شراک سان ی دشرا خیرات رنه ناریا

،ناتساب هاگشناد دازآ یملاسا رتسبش

خیرات تفایرد : 01 / 12 / 1395

؛ خیرات شریذپ : 20 / 10 / 1397

هدیکچ نیا راتشون شلات دراد راثآ یسررب اب

« نوحیج هنیجنگ

» هنوگ هب نیا یسانش هناشن و هعومجم

نب یسانش هیام

نآ یرنه یاه .دزادرپب

مهم پ نیا فادها نیرت شهوژ

یسررب نف یروآ نییزت و تخاس نوحیج هنیجنگ راثآ

، هتسد یدنب نآ اه رب هیاپ و دربراک یپ ییوج

هروطسا یانعم نهک و یا

نب ییوگلا هیام یرنه یاه نآ

تسا . تسد نیا ،نارگشهوژپ هتخاس

یموب رنه لصاح ار اه ناریا

یم هک دنناد

زا هبرجت نتخیمآرد ناریا تلاف نانکاس

نهرف رنه اب گ

یاه مه راوج ( نایم نادور و رصم ،وتراروا ، ییایسآ رجاهم ماوقا رنه و )دنه

لکش هتفرگ .تسا هزوم راثآ یخیرات هرتسگ یسررب یا

،هدش هنایم رود ه یشنماخه هدس(

یاه و مجنپ )م.پ مراهچ رد ار

یمرب دریگ .

نیا درکیور شهوژپ

یخیرات فدهاب هعسوت

،یا ءایشا راتخاس یقیبطت هسیاقم ب

ت یار ب ی نی هنوگ هتسد و یسانش یدنب

یمرف نآ اه ،

نف یسررب راثآ یتخانش

و زین هناشن نب یسانش هیام

یاه هب هتفرراک نیا رد هعومجم تسا هدوب . دربراک دید زا ءایشا نیا یسررب رد

هب مکتسد 22

توافتم هنوگ یمرب

میروخ هبارا کنومن : ،هرکیپ ،

،شوپرد هتسد

،فرظ پ هیارآ ،بسا کنومن مین ،كاشو

،هراوشوگ ،جات

ندرگ ،زیوآ ،دنب دنبتسد حول ،یرتشگنا ،دنبوزاب و ه

،رپس ششوپ ،ینییآ ،ریشمش ماین

،هساک ،گنت یهام ماج

،نوگ ،ماگل تسب ،هلیم

.هکس و رهم اب نیمیس و نیرز یایشا نیا

نف یروآ نوچمه ییاه هتخیر

بلاق( یرگ )یریگ

، ملق ینز شکچ و ،یراک چرپ ندرک و

میحل یراک هتخاس هدش دنا . راثآ یور رب هنیجنگ نیا

جنپ شقن هتسد هیام

)یسدنه و یهایگ ،هتخاسرب ،یروناج ،یناسنا(

هدید

یم دوش ،یمسر رنه یانشآ یاهوگلا اب هک ارف

یداژن یقیفلت و اپ هتفرگ یشنماخه رابرد رد .دنراد لماک یناسمه

هناشن یسانش

شقن هیام راک زا ناشن هعومجم نیا یاه ک

.دراد راثآ نیا یناریا هاگتساخ و یرابرد و ینییآ در

هژاو یاه :یدیلک نف ،یشنماخه رنه ،نوحیج هنیجنگ هنوگ ،یسانش

هناشن ،یسانش یسانش

همانایار

:لوئسم هدنسیون

s.taheri@aui.ac.ir

(2)

172 / نوحیج هنیجنگ راثآ یراتخاس یسررب

1 . همدقم

عومجم ه زا یدنمشزرا تسد

هتخاس نیمیس و نیرز یاه رود

ه یزکرم یایسآ زا یشنماخه هب

تسد هدمآ هک

هدیمان یومآ ای نوحیج هنیجنگ یم

دوش (

35 : 1929 Rogers,

) . رد هام لاس یم 1880

.م ناتیپاک نوتروب رسفا

ریسا نانزهار تسد هب رواشیپ هب لباک زا ترفاسم ماگنه هب هک ینیرجاهم زا یهورگ ناتسناغفا نکاس یسیلگنا .داد تاجن ار دندوب هدش نآ

اه یکی زا نارگ نیرتاهب هنیجنگ یاه وخ هارمه ار ناهج زورما یخیرات .دنتشاد د

زا لاط دنبوزاب کی نوتروب نآ

اه یرادهگن تربلآ و ایروتکیو هزوم رد زورما هک دیرخ یم

دوش . تاعطق رگید

هنیجنگ سپ نآزا رس یدنپلوار رد یرازاب زا دروآرد

زا یخرب . نآ

اه لارنژ تسد هب ماهگنیناک

سیئر لک هرادا

یسررب ناتساب یاه دندش یروآدرگ دنه یسانش

اثآ هیقب و ار ر

نوتسلاو سوتسوگآ زکنارف

هعومجم هک یراد

مامت رمع نایاپ رد و دیرخ زین ار ماهگنیناک هعومجم زکنارف اهدعب .درک یرادیرخ دوب دنمتورث و راکوکین هب ار نوحیج هنیجنگ ایناتیرب هزوم

اجنآ رد زین زورما هک درک ادها یم یرادهگن

دنوش (

Dalton, 1970: 340

.)

وحیج هنیجنگ راثآ زا هک ن

دودح 180 نیمیس و نیرز هعطق لیکشت

هدش کی زا شیب یارب س

هد هجوتدروم

ناتساب و رنه ناسانشراک هدوب ناهج یسانش

.دنا خیرات راثآ نیا یارب س

مراهچ و مجنپ هد م.پ

هدشداهنشیپ

تسا (

Curtis and Tallis, 2005: 399

،) زرس رب ار دوخ مچرپ یشنماخه دنمورین یهاشداپ هک ینامز نیم

ییاه

د زا .دوب هتشارفارب لین دور ات دنس هر

ک رد هنیجنگ یومآ ای نوحیج هناخدور هران

( ایرد

Oxus River

) نونک نیمزرس رد و ناتسکیجات ی

هب لامتحا دایز هپت زا داوک تخت یناتساب )دابق(

هاگرذگ هک تسا دور یلامش لحاس رد ی

لاس نیب یاه

1877 و

1880 شواک رد .م یملعریغ یاه

هب تسد هدمآ ( تسا

،سیترک 1387 :

.)102

راثآ زا یرایسب رامش تسا نکمم

یتح ای هدنکارپ بوذ

هدش .دنشاب

ًلاامتحا هتشاد قلعت یشنماخه هرود زا یهاگشیاین هب راثآ نامدرم طسوت و دنا

هب هقطنم هدش هداهن ناکم نآ رد رذن ای هیده ناونع

.دنا نیتسخن هعومجم نیا راب

رد هزوم ناتیرب ای رد لاس

1900 .م رد نلاس رویز یاه ییلاط هب شیامن هداهن دش (

Mongiatti et al, 2010: 28

.) نمشریگ اهراب

هب

یناسمه یاه رنه اب راثآ نیا تلاف یموب

ناریا هراشا هدرک (

Ghirshman, 1963: 242

.) یماگنه هک ربماتپس رد

2005 .م هاگشیامن

« یروتارپما شومارف

هدش اب ناریا یایند : ناتس

» رد ایناتیرب هزوم ییایرد یدهم دش اپرب

یسررب جیاتن راشتنا اب ناریا یلم هزوم سانشراک لصا راثآ نیا همه هک داد ناشن شیاه

هرود هب و هدوب

( دنراد قلعت یشنماخه

CAIS, 2005

.)

2 . یگژیو رنه یاه یشنماخه

نا

شقن هجوتم هدننیب ره ،یشنماخه هرود راثآ هب یهاگن اب یم ییاه

ریغ هک دوش زا هتفرگرب و لومعم

هشیدنا یا

دب رگا یتح .دنتسه قلاخ و

شیپ ن ضرف یهاگآ ای ندمت هرابرد

نیشیپ یاه نآ

اه زاب ،مینیبب ار هناشن

اه و

شقن رد یتاراشا اه

یم نیب هک می هژیو ( تسا هرود نامه

و پوپ ،نمرکا 1387 :

.)439

نیا اب رد هک شنیرفآ نیا رنه

یسب نادنمرنه ،رصع را

ی اب هشیدنا یاه نیمزرس زا قلاخ ار هدمع شقن فلتخم یاه

رب هدهع هتشاد اب یلو ،دنا

و ناهاشداپ رماوا هب هجوت دوبن

یرنه راک رد لمع یدازآ ب راثآ قلخ رد ار یصاخ کبس و هویش ،

ه تفرگ راک ه ا دن

یم نآ زا هک هب ناوت

یهاش ای یرابرد کبس ناونع درکدای

. رد یشنماخه رصع ،تمظع

لامج و للاج ،هوکش

(3)

علاطم ه یلامجا شقن هتسجرب اه زت و ی خاک تانی یم یشنماخه یاه

ناریا نادنمرنه هک درب یپ ناوت زین

دننام

قرش یاهروشک رتشیب ناتساب

دوبن نآ یپ رد ه

دیلقت تعیبط زا هک دنا دننک

زرط و تاجایتحا بلاق رد ار نآ و

دنزیرب دوخ یوزرآ و هشیدنا (

رقاب ی ، 1389 :

.)26

هویش رنه رابرد رد هتفرگاپ ی یم ار یشنماخه

یداژنارف یبتکم ناوت هک تسناد یقیفلت و

رب هیاپ یراداور

یا تلاف یناتساب ماوقا همه تایبرجت هرود نیا رد جیار یسایس ندمت و نار

یاه مه راوج هب گنهامه یتفاب رد ار

یم یرای .دریگ

3 . نف یسانش راثآ

نیجنگ ه نوحیج : نف یم ار ءایشا نیا تخاس یروآ ناوت

رد راهچ هویش یسررب :درک

3 ـ 1 . هتخیر بلاق( یرگ )یریگ

فلا : ) بلاق بلاق اب یریگ داس یاه

ه هتسب و زاب یلگ و یگنس یراثآ یارب

هب هتفرراک ک هدیچیپ ییاضف راتخاس ه بلاق نیا .دنرادن یا

تمس کی رب نتخادنا شقن یارب هک دنتسه زاب هاگ اه

یم راک هب زلف هب هک هتسب هاگ و ،دنور

یم نآ یرای تخادنا شقن ار یزلف رثا یور ود ره ناوت

. ب ) موم شور رد

یم موم زا ار هیلوا هنومن تسخن هدشمگ لگ اب ار شدرگادرگ سپس ،دنتخاس

رد هک ار باذم غرفم و هدناشوپ

هتوب یم یراج نیلگ هتسوپ نیا نورد دندوب هدرک بوذ یلافس یاه جورخ و موم ندش بآ ببس هک دنتخاس

یم نآ یموم بلاق لکش نامه هب یغرفم رثا و دش یمرد

دمآ . تیاهنرد شکچ تایلمع

ماجنا ار تخادرپ و یراک

یم ( دنداد

15 : 2000 Agrawal,

.)

3 ـ 2 . ملق نز ی و شکچ یراک هقرو : هب ادتبا یزلف یاه بلاق شور

زاب یریگ تماخضاب

یم هیهت اب سپس .دندش

كزان شکچ تابرض هاوخلد لکش هب و هدش رت

یمرد دندمآ هب هاگنآ . شکچ هلیسو

یراک هقرو یور رایسب یاه یاه

یپ ندرک مرگ و یزلف لکش ،یپرد

یم داجیا هتسجرب یاه هب .دندش

شکچ نف یرای راک

نوچ یرایسب راثآ ی

فرظ حول ،هتسجرب تانییزت اب نوگانوگ یاه نادریت ،اهدنبرمک ،اه

...و اه قلخ هدش دنا (

،یرهاط 1397 :

).35

3 ـ 3 ندرک چرپ . هب :

یانعم نهپ خیم رس ندرک هدیبوک

هدش هب ،تسا هنوگ یا نوریب شیاج زا ار نآ ناوتن هک

دیشک . شور نیا رد هعطق دنچ ای ود لاصتا یارب

رگیدکی هب زا

خیم چرپ یم هدافتسا دوش

(

،یرهاط 1397 :

).35

چرپ زا یشنماخه ناراکزلف شخب لاصتا یارب یراک

هدیچیپ راثآ زا یخرب یور رب هدوزفا یاه نوچمه یزلف رت

هدرب هرهب نیرز هبارا همست طسوت هعطق ود نیب دنویپ زین یهاگ .دنا

ماجنا هتفرگ .تسا

3 ـ 4 میحل . :یراک هرگ دوجو میحل یاه

( یراک هلمجزا هرگ هرپ زا یدادعت یور هک ییاه هناد و اه

خرچ یاه یاه

میحل زا هدافتسا )دراد دوجو هبارا هب یراک

یم تابثا هعومجم نیا رد ار لاصتا کینکت ناونع دنک

(

Mongiatti et

al. 2010: 32

) . شور رگید زا هرهب یاه

یکیناکم لاصتا نوچمه

ندرک ات داجیا و

مه شوپ ینا نیب هقرو اهراون ،اه

و میس اه .تسا راکشآ راثآ نیا رد زین شور زا

یم نیمیس و نیرز راثآ تخاس یاه تاعطق نداد شوج هب ناوت

هقرو یور رب لاط زیر یوگ تخاس ،یزلف یاه

هرقن ای ییلاط یلاخوت کچوک یاه نداد شوج و یا

نآ اه هب

هیلا ندیبوک( یبوکرز ،رگیدکی كزان یاه

هدیرب ش هد لاط هب لکش یاه نوگانوگ رگید تازلف یور رب

هب هرقن هژیو )

ماج تخاس یارب رتشیب( هنیمز یور رب تاعطق چرپ و كوکت و اه

ییلاط یاه هرقن و

یا شقن اب یاه هتسجرب

.درک هراشا )یروناج

(4)

4 . سنج راثآ نوحیج هنیجنگ

رتشیب ایشا ی نوحیج هنیجنگ زا

و لاط سنج یرتمک رامش

زا زین سنج هرقن هتخاس هدش دنا . نامدرم هچرگ

م.پ مراهچ هرازه زا ار هرقن و لاط ناریا یم

و هتخانش نآ

اه اهرویز تخاس یارب ار هب

راک یم هدرب اما ،دنا تخاس

نیمیس و نیرز راثآ نهآ رصع رد

یشنماخه هرود رد سپس و یم یرایسب قنور

.دبای

نیرز هبارا( نوحیج هعومجم یایشا زا یکی یسررب شور اب )

فیط سکیا وترپ یجنس یلاط هک هداد ناشن

هب هتفرراک شخب رد رثا نیا فلتخم یاه

نیب 87 ات 96

%

( نیگنایم اب 91

%

تسا هدوب)

. رثا نیا یاوتحم هیقب زا

3 ات

6

% هرقن

نیگنایم اب(

5

%

و )

1 ات 8

% سم

( نیگنایم اب 4

%

لیکشت )

هدش .تسا زلف هدافتسا هدش رثا نیا تخاس رد

یلاط هک تسا یتفربآ یموب

ًلاومعم تسا هرقن لماش و

سم راکزلف طسوت ژایلآ دیلوت یارب

نآ هب هفاضا هدش

.تسا هدهاشم بسا

هبارا یاه هصخشم یرون پوکسورکیم ریز

یاه زا هرهب یلاط یبوسر

)یتفربآ(

راکشآ ار

یم دنک (

Mongiatti et al. 2010: 31-32

).

5 . هنوگ یسانش راثآ

نوحیج هنیجنگ

یسررب رد نوحیج هنیجنگ یایشا

هب مکتسد دربراک و مرف دید زا تسیب

ودو توافتم هنوگ یمرب

میروخ :

5 ـ 1 هبارا . فلا :اه

: تشپ کقاتا اب هبسا راهچ نیرز هبارا زاب

سب یرصم یادخ شقن و یکی نیشنرس ود و

هبارا رگید و نار ی

رفاسم ی تسشن شوخ هبارا نیا .ه یم ار تخاس

هتسجرب زا ناوت ت

هدنامزاب راثآ نیر یراکزلف زا

.تسناد یشنماخه هرود ب

: نیرز هبارا نودب

خرچ هک هبارا کی نآ رد تسا رس نودب نونکا هک یصخش و نار

هتسشن دنا . بسا زا یکی اهنت اه

هب هدناماج یاج کی و هدننکادج کی نآ طسو رد و تسا دنلب هبارا هندب .

دراد دوجو نتسشن

ت(

ریوص 1 .)

5 ـ 2 هرکیپ . فلا :اه

: كرکیپ نیرز ینییآ یاه ود زا

شیر درم ب راد

هلاک ا دنلب یاه رد مسرب هک یدام یابق و

.دنراد تسد ب

: نیمیس كرکیپ بوکرز

هلیپ هماج اب یدرم سرب پچ تسد رد هک یسراپ راد

دراد م . :ج كرکیپ

بسا یدرم نیرز هب شبسا هک راوس

.هدنامن اج راوس

راک دنلب یهلاک اج و دراد رس رب

هم هبل اب یا یاه

هدشراک

هدیشوپ . :د هرود رد تخاس هویش اب هرکیپ نیا .دراد تسد رد ار یبانط هک هاتوک نماد اب یدرم نیمیس كرکیپ

ه .دشاب ینله تسا نکمم و تسین ناسمه یشنماخه :

دنلب یهلاک اب هنهرب یناوج نیمیس كرکیپ هک

رب

نوتساپ ی هداتسیا ا نکمم شناتسد لکش هب هجوت اب و هبارا تس

دشاب نار .

ناشن هرکیپ نیا تخاس مرف و یگنهرب

هشیر زا هرکیپ نیا تسا نکمم و دراد یشنماخهریغ یا راثآ زا

رتخاب هقطنم یملعریغ شواک هب هجوت اب .دشاب

نیا هعومجم هویش و

مهبم هب هک دنشاب رگید قطانم یایشا زا هرکیپ ود نیا دیاش راثآ یروآدرگ نیجنگ

ه

نوحیج هدوزفا هدش دنا . :و هدنرپ کی زا ینیمیس هرکیپ

)رتوبک دیاش(

هیاپ رب هک لاب و هداتسیا یا

یور رب شیاه

شندب ملق ینز هدش دنا

(ت ریوص 2 .)

5 ـ 3 . شوپرد سیدرس ود :اه

نیرز هزادنا اب یلاخوت زا توافتم یاه

و هاتوک دعجم یاهوم اب شیر نودب یناوج

شوگ خاروس یاه هدش

هک هب رظن یم ب دسر ه هتشاد دربراک گنت شوپرد ناونع دنا

(ت ریوص 4 .)

(5)

1 . هبارا اه

( ذخأم : britishmuseum.org )

2 . هرکیپ اه

3 . شوپرد اه

5 ـ 4 هتسد . :فرظ یاه :فلا

هک بوکرز نیمیس یهوک زب کی نیشیپ یاهاپ

ش لاصتا یارب نادلگ هبل هب

،

هدیمخ هتخاس هدش .تسا :ب هزادنا اب نزوگ ای وهآ زا نیرز كرکیپ هس هک توافتم یاه

ًلاامتحا گنت هتسد

هدوب دنا

(ت ریوص 3 .)

5 ـ 5 . کنومن یاه بسا دنچ: هدیرب قرو هدش

زا لاط اب ملق ز ین هتسجرب و هکت هک یراک

ییاه زا هنهد و رودم غوی

هاتوک ب ه نآ اه لصتم .تسا خاروس رب هدنام بسا ناهد اه

و هقلح یا هک تشپ رب یم ناشن دنراد نیا دهد

سا ب اه

کنومن هدنامزاب یاه

زا ی هبارا دنتسه

(ت ریوص 5 ).

4 هتسد . ( فرظ یاه ذخأم

britishmuseum.org : )

5 کنومن . ( بسا یاه ذخأم

5 ـ 6 . هیارآ كاشوپ یاه رتشیب :

هیارآ یاه ینیذآ كاشوپ درگ هتخاس هدش دنا رب و نآ اه شقن نوچمه ییاه

،تپوگ

،لادریش خاش ناسنا

،راد ،سِب

،یهوک زب ،ریش ،نیهاش و یسراپ درم

...

ملق نز ی تسا هدش .

زا رگید یخرب

نیا هیارآ اه هرگنک ،یهایگ لاکشا هب شوگراهچ ای راد

هتخاس هدش دنا هنومن زا یکی . یوناب کی صخاش یاه

جات یم ریوصت تسد رد یمسرب اب ار یسراپ راد دنک

(ت ریوص 6 .)

5 ـ 7 . مین جات وسیگ هیارآ ای هک تسا ینیرز هیارآ هنیجنگ نیا هژیو راثآ زا یکی :

تحا

ًلاام ای وسیگ نتسارآ یارب

جات هتخاس هدش . شقن یبیکرت دوجوم کی

لاب یهوکزب(

شوگ و مد اب راد )دنلب یاه

یم رویز نیا رب ار ناوت

تفایزاب

(ت ریوص 7 .)

(6)

6 هیارآ . كاشوپ یاه

7 مین . وسیگ هیارآ ای جات

5 ـ 8 هراوشوگ . زا یکی :اه

هراوشوگ یزاوم طوطخ اب اه نییزت

هدش یرگید .تسا تفچ یاراد لااب رد و لااب رد

ر هلول ینزو راد

و یراون نییزت یجراخ هبل رد دراد

(ت ریوص 8

.)

5 ـ 9 . اهدنبندرگ یاهدنبندرگ :

زا نوحیج هنیجنگ هرهم

یاه ا هناوتس یرایسب یلاخوت یا لیکشت

هدش دنا اب هک

هتشر یا هب مه هتشاد دنویپ دنا

نیا زا یکی . اهدنبندرگ

237 زا یرگید و دراد هرهم 31

لیکشت هرهم هدیدرگ

تسا

(ت ریوص 9 .)

8 هراوشوگ . ( اه ذخأم : britishmuseum.org )

9 . اهدنبندرگ (

ذخأم : britishmuseum.org )

5 ـ 10 اهزیوآ . هب هعومجم نیا یاهزیوآ زا یخرب :

نیهاش ناس هتخاس

هدش هنومن . ،هلوگنز لکش هب ییاه و یوگ

نایم رد زین هقلح نآ

اه یم هدید ( دوش

ت

10ریوص

.)

5 ـ 11 . اهدنبتسد :اهدنبوزاب و

فلا : یاهدنبتسد زب رس ود اب چیپرام

ای ریش . :ب یاهدنبتسد هقلح

رس ود اب یا

زب ،لادریش ،ریش یهوک

ای یباغرم . :ج کی دنبوزاب تفج شوخ

تخاس ود نآ یوس ود رب هک لادریش

خاش راد

یلاخوت یاهاضف .هدش شقن هدنک شقن رد

رب هدش زا ناشن اهدنبوزاب نیا هب

یریگراک نف

گن نی دراد یراذگ

(

ت

11ریوص

.)

(7)

10 ( اهزیوآ . ذخأم : britishmuseum.org )

11 . اهدنبتسد ( اهدنبوزاب و

ذخأم : britishmuseum.org )

5 ـ 12 یرتشگنا . :اه

12 .دراد دوجو هعومجم نیا رد یرتشگنا فلا

: رتشگنا ی هک ییاه شقن

یوناب ی جات راد اب

هتفاب یوم و دنلب هماج هتسشن ،

تخت رب رب هداتسیا ای

نآ اه هدنک هدش یراک تسا

. ب : رتشگنا ی اب ییاه

شقن هیام تپوگ نوچمه یریطاسا یاه لادریش ،

و ای تشپ واگ ود هب

مه هقلح نیا زا یکی رب .هداد اه

رس یلااب

تپوگ نآ هک هدش رقن یمارآ نابز هب یسراپ یمان هدناوخ شکَو ار

( دنا

Pitschikjan, 1992: 101

).

ج :

یرتشگنا اج شقن اب ییاه

:د ،ریش و گنلپ ،نزوگ نوچمه نارون نآ رب ییاپیلچ هک درگ هیور اب یرتشگنا کی

( هدش شقن

ت

12ریوص

.)

5 ـ 13 هحول . :ینییآ یاه 51

زا هک دراد دوجو هنیجنگ نیا رد یرذن ای ینییآ هحول 2

ات 20 یتناس انهپ رتم

.دنراد همه رب نآ اه ناسنا ریوصت هدش هب زج شقن هک هحول هس یروناج

)رتش و بسا(

یب هک یکی و ،دنراد شقن

.تسا نیا هحول اه هب ادها یارب تسا نکمم ده ای هاگشیاین

ناگتشذگرد ناور هب هی هتخاس

هدش .دنشاب شقن

هماج اب ینادبوم یدام

اب هاگ پ ن مسرب و راتسد و ما هب

تسد هحول نیا رتشیب رب اه

ملق ینز ای صاخشا نیا ،هدش

یسراپ رجنخ و هدیشوپ وناز ات ینهاریپ هب

رمک هتسب دنراد شود رب دنلب ییابق ای دنا رب یهاگ .

هماج شقن نانآ

ید ناگدنرپ یم هد

ش و .د هنومن زا یخرب مین و راولش اب ار یدرم اه

هزین و هنت یم ریوصت تسد رد یا

.دننک یور

راهچ هحول مسرب ییوناب هب

تسد نیچ نماد اب راد

ملق ینز دوجو و ناسکی یریوصت بوچراچ دوبن .هدش

هنومن شقن اب ییاه یاه

ماخ و هداس یم ناشن هناتسد

هحول نیا هک دهد صخش طسوت اه

هیده هدنهد یکاکح

هدش دنا

(ت ریوص 13 .)

12 . یرتشگنا اه ( ذخأم : britishmuseum.org )

13 . هحول یاه ینییآ ( ذخأم : britishmuseum.org )

(8)

5 ـ 14 :رپس یتنیز ششوپ . هنیجنگ نیا رد رپس نیمیس هبق کی یور رب

اب راکش هنحص شقن

اه زا یی

ق ،ناراکراوس چو

نزوگ و اه اه

.هدش یبوکرز باق چیپرام یبانط هیشاح کی اب ریوصت نیا درگادرگ

هتفرگ هدش

تسا

( ریوصت 14 .)

5 ـ 15 ماین . :رجنخ اب زا یکی هوکش

نیرت راثآ هنیجنگ نوحیج

هک تسا یرجنخ ماین راکش شقن اب

ریش

نیذآ هدش تسا . رد شخب لااب نهپ ی ماین دنلب و کیراب شخب رد و راهچ نآ

جنپ راوس هزین راد ناریش هب شروی

هدرب دنا

(ت ریوص 15 .)

5 ـ 16 :گنت . یگنت نیرز هتسد و یرایش هندب اب یا

هک ب لااب رد ا ریش کی رس هدش لصتم هبل هب

(ت ریوص 19 .)

14 رپس یتنیز ششوپ .

15 ( رجنخ ماین . ذخأم

: britishmuseum.org .)

16 گنت .

( أم ذخ : britishmuseum.org )

5 ـ 17 . هساک اه :فلا: مین هداس هساک هرک

لکش یا :ب .

هساک هداس مک قمع . ج : مک هساک قمع

هتسجرب یراک هدش

نییزت اب یماداب یاه لاب یاهریش هیارآ و لکش

راد

(ت ریوص 18 .)

17 هساک . ( اه ذخأم : britishmuseum.org )

5 ـ 18 . یهام ماج :نوگ

هب یماج اس کی ن یلااب رد نتخیوآ یارب هقلح کی و ناهد رد یخاروس اب یلاخوت یهام

پچ هلاب دیاش

هدوب رطع ای نغور یارب یفرظ تسا

(ت ریوص 17 .)

5 ـ 19 ماگل تسب . رگید نیرز هعطق کی :

ًلاامتحا هک تسا یتسب هب

ماگل کی بسا

یم لصتم هدش

(ت ریوص 16 .)

(9)

18 یهام ماج . ( نوگ

ذخأم britishmuseum.org : )

19 ( ماگل تسب . ذخأم

5 ـ 20 هلیم . هلیم :اه

درگ هک نهآ سنج زا ییاه نآ

اه لاط هتفرگ هدش شقن اب هعومجم نیا هارمه یرایش یاه

.دنشاب یتنیز یاصع زا یشخب تسا نکمم هک هدوب 5 ـ 21 هناوتسا رهم . دنتسه بستنم هعومجم نیا هب رهم دنچ :یا

لمجزا ه ینامی گنس سنج زا یرهم هنحص اب

.دربن 5 ـ 22 هکس . هکس رامش هرابرد :اه

هب هک ییاه هدش تفای نوحیج هنیجنگ هارمه

فلاتخا رظن اما .دراد دوجو هب

رظن یم .دنشاب هتشاد قلعت هنیجنگ نیا هب ایناتیرب هزوم هعومجم رد یشنماخه نیرز کیرد دنچ دسر

6 . هناشن شقن یسانش هیام

یاه آ راث نوحیج هنیجنگ

هنوگ راتخاس ییاوه و بآ و ییایفارغج نوگ

هرانک نوحیج دور و

لامش یرواخ گرزب ناسارخ زا هک

ناتسهوک هیاپهوک ات دنلب یاه

رد ار بوطرم همین و درس یاه یمرب

دریگ هدش ببس هقطنم نیا

ز تسی هاگ

دشاب یرایسب ناهایگ و ناروناج هک

ًاتعیبط یم تسناوت دن هجوتدروم هعومجم نیا هدنزاس نارگتعنص و نادنمرنه

ریگ رارق ن د . نیااب دوجو ب رتشیب ن هیام ایشا یور رب هک ییاه ی

هنیجنگ هدش شقن نوحیج

دنا یاهوگلا نامه ،

یمسر رنه یانشآ یشنماخه

هعومجم و یرامعم رد هک دنتسه تفای راثآ یاه

ناکم زا هدش نوچمه ییاه

...و نادمه ،شوش ،هسراپ ،داگراساپ هب

یم مشچ .دروخ

ندمآدرگ رب رگیدکی رانک رد اهدامن و ریواصت نیا هرابود

هنیجنگ نیا قلعت هیرظن توق

)نآ زا یگرزب شخب ای(

یپارتاس زا یکی ای نایشنماخه یزکرم رابرد هب هعبات یاه

یم .دیازفا همادا رد مهم زا یخرب هاتوک یسررب هب

نیرت نب نیا هیام نیدامن یانعم و اه نآ

ه ا یم میزادرپ :

6 - 1 . شقن هیام یناسنا یاه

.فلا :ناوناب

نیچ دنلب هماج ناوناب هب راد

هدرک نت هاگتساخ زا ناشن هک دنراد رس رب جات ناوناب زا یخرب .دنا

یرابرد نآ تساه هتخیوآ تشپ زا ای هتفاب ار دوخ دنلب ناوسیگ رگید یخرب و تسا نکمم هک دنا

ریغ یرابرد

تسد رد .دنشاب نآ

اه یم هدید هدنرپ ای لگ ،مسرب .دوش

ب . :نادرم

نادرم ریوصت هدش هماج هعومجم نیا راثآ یور رب یسراپ ای یدام

هب هدرک نت

،دنا یخرب زا نآ اه هک

سرب م هب ای دبوم تسا نکمم دنراد تسد نید

.دنشاب درم لوغشم و هتسشن بسا رب نادرم نیا زا رگید یهورگ

هبارا رد .دنراکش یرز یاه

ن

، هبارا اب هتسشن درم كاشوپ هاگیاج رد توافت زا ناشن هک تسین ناسمه نار

.دراد ود نآ یعامتجا

(10)

6 - 2 . شقن هیام یروناج یاه

راثآ یور رب ار یرایسب ناروناج شقن نوحیج هنیجنگ

نوچمه(

اهدنبتسد هیارآ ،اهزیوآ ، یرتشگنا ،كاشوپ یاه

و اه

هساک

یم)اه

،تفای ناوت هلمجزا

:

فلا . ش ری

ناتساب رواخ نامدرم هشیدنا رد:

و یرایرهش دامن ب رب شمان هک نانوچ ،تسا یرولاد

ناهاش زا یرایس

و یتنطلس یدامن .تسا هدش هداهن هناشن

مان ،تشادگرزب رس زا نایرصم .تردق و تعاجش زا یا اه

یشنماخه ی

یم ریش هراگن اب ار هتشون

هراشا همانهاش و دنا یش نتسشن هب یا

ا شفرد رب ر دزیا ریرس .دراد ناری

ششود رب ناوناب

هجنپ رب ناهاش تخت و هاگشیاین رد رب .دنراوتسا شا

یم ینابهگن هب اه هدنک شقن و دتسیا

شگنس رب هدش نوچ

یم هتخیوآ ندرگ هب ظفاحم ییورین هوآرهم رد و تسا رهم نییآ مراهچ هدر دامن ریش .دوش

یادخ سیدنت اه

اب یدولآزمر یم تفای ریش رس

وش یادخ زین نایرصم .دن تمخس ،رس ریش رواگنج یوناب

یم ار هدیتسرپ دنا

(

رهاط ی ، 1391 :فلا

.)92

ب : یهوکزب

( تسا یناوارف و ینادابآ ،یزبسرس ،شیور ،شیاز دامن :

،لاه :1380

هب لیم و یکباچ ببس هب .)35

( تسا تقیقح نتفای یارب شلات دامن ،نتفر لااب

،دروفتیم 1388 65 :

نایم رد ) ور

ا ،ناد اب هتسبمه روناج نی

نین و كودرم وسریگ

( تسا

Cooper, 1968: 57

زب .) رد شیپ لاس رازه هدزای هک تسا یناروناج نیتسخن زا

هیاپهوک هب سرگاز یاه یلها ناسنا تسد

دش (

Zeder, 2008: 12

.) تردق رهظم زابرید زا روزرپ ناویح نیا

هب یم رامش وب همر رادولج ناویح هراومه و هتفر

هد . هب یهوکزب تهابش و ناراسهوک یادنلب رب یگدنز ببس

خاش شیاتس زین هام للاه هب شیاه هدش

هتسناد یروراب و ناراب اب طابترا رد ار وا و .دنا

ج )

لکش زا یکی:چوق

رواخ رد یروراب و شیاز نایادخ هب هتسباو یروناج یاه ناتساب

نانوی ، رصم و یکنا .دوب

اب ییاصع یرموس بآ یادخ وق رس

،مونخ نوچ ینایادخ زین رصم رد .دراد چ ره

نومآ هاگ و فاشی چوق رس اب

ریوصت دش ها ( دن

،لاه 1380 :

شنیرفآ یورین و یگنادرم مسجت چوق .)79

یم روراب ار كاخ چوق نوخ .تسا رگ دنک

(

،دروفتیم 1388 :

.)65

)د :نیهاش

دامن و دیشروخ هدنرپ یورین

.تسا هنادرم پ نیا یزاورپدنلب

هدنر ( دراد حور یدازآ زا ناشن

،دروفتیم

1388 :

ار دیشروخ اب ربا دروخرب .)69

ایم زیتس یم رام و نیهاش ن

( دنتسناد

،زباج 1370 ،

هدنرپ نیهاش .)83

یا

زیت و دنمورین و تسا زاورپ

نامسآ یاورنامرف ار وا هدناوخ

.دنا یورین دامن ار نیهاش نارگشهوژپ زا یرایسب

یم یشنماخه یماظن اد

( دنن

:كر دوادروپ ، 1386 : 296 کلم و ؛ ،ینایب هداز 1345

:

.)20

ینیهاش زا سیزابانآ رد نوفنزگ

لاب اب نیرز هزین کی زارف رب هدوشگ یاه

هدرکدای یم لمح نایرگشل شیپاشیپ یشنماخه هرود رد هک

هدش

تسا (

1.10.12 Xenophon,

.)

)ه :یهام

یناتساب رواب کی ساسا رب خاش یور رب نیمز

اه نیا و دراد رارق یواگ ی یهام کی تشپ رب واگ

تسا هداتسیا (

،ادخهد 1377 ، 20059

ناخرچ نایهام .) هب

ببس دنزگ زا یونیم یگدنز ظفح رد هک یدرکراک

مه ،دنراد نمیرها بیسآ هراو

هتشاد نایناریا یرنه راثآ یور رب راوتسا یهاگیاج ( دنا

،یرهاط 1388 :

.)100

یهام

(11)

)و

واگ :واگ

زا ناروناج خاش

راد اب هتسبمه و تسا هام

. رن واگ یلصا ناشن و تعیبط رد هنیرن سنج دامن نیرت

تسا هدنیاز یورین رن واگ شتسرپ .

نییآ رد مهم ی رصم

، ناتساب رواخ

، هدوب ناتسودنه و هنارتیدم قرش هک

هب

وی تسا هدرک ترجاهم زین مور و نان

( ،لاه 1380 : 85

مهم زا واگ .)

یلها تسناوت ناسنا هک تسا یناروناج نیرت

هنومن نیتسخن .دنک یلها واگ یاه

نایم لامش رد شیپ لاس رازه هد یکدنا و نادور

سپ نآزا رد هیاپهوک یاه

یم رادیدپ سرگاز دنوش

(

Zeder, 2008: 12

.) رن واگ نتشک رب ینتبم ار تعیبط زیخاتسر و تایح رهم نییآ رد

ارتیم تسد هب و

هتسناد نیمز رب نآ نوخ ندش یراج ( دنا

،یضر 1371 :

.)129

)ز

ریطاسا رد نهک ناراگزور زا بسا :بسا

ناهج هجوتدروم و هدوب

واخ نامدرم ناتساب ر

نیا رامیت و ینابهگن هب

روناج دنمدوس هجوت

هتشاد دنا . بسا یشنماخه هرود رد اه

ی هبارا هارمه یورین اه

باتشرپ لیکشت ار یروتارپما

یم هک دندوب رادروخرب یتیمها نانچ زا و دنداد نآ

اه مه ار یم نادرم زارت بسا هزادنا رد فلاتخا .دنتسناد

یاه

شقن هدش یرنه راثآ رد هک تسا نانچ یشنماخه

یم ناوت نآ اه ار داژن زا یاه تسناد توافتم .

ًلاثم بسا یاه

کچوک هبارا اه ی نوحیج هنیجنگ نیرز تسا نکمم

یرزخ هچبسا دنشاب

(

شوخرس ، 1392 :

.)265

6 - 3 شقن . هیام هتخاسرب یاه

)فلا :سِب یادخ

یبون قیرط زا یمرگرس و یداش یادخ سب ه

( نادوس

.دش رصم دراو )

ا ار و نابیتشپ نانز

یم دنتشادنپ (

،سنویا 1375 :

.)172

روضح یشنماخه رنه رد هک دزیا نیا یگنررپ

دراد

ًلاامتحا نارگراک طسوت

هب سپس و هدمآ ناریا هب یرصم رادراب نانز زا تبقارم رد شدرکراک هطساو

هجوتدروم یسراپ ناوناب

هتفرگرارق

تسا (

Abdi 1999: 111

) هاگشیپ . هبارا

نیرز ج رس اب نوحی یرصم دزیا نیا

نیذآ هدش تسا رگناشن دیاش هک

دشاب رثا نیا تخاس رد یشنماخه رابرد یرصم نادنمرنه یراکمه .

ب ) هقلح لاب

لاب اب دیشروخ یوگ نتخیمآ زا و یرصم رنه رد تسخن دامن نیا :راد

سوااروا ود و نیهاش یاه

)اربک رام(

لکش هتفرگ .تسا رب هیاپ فدا رد هبیتک کی شقن نیا و

هزاورد یلااب رب توحت یادخ روتسد هب هیام اه

یم شقن تس رب )یکین و ینشور دامن( سوروه یزوریپ روآدای ات دوش

)یدب و یکیرات دامن(

( دشاب

Goblet,

1894: 205

.) یناتیم ،اهوتراروا ،نایقینف رنه هب رصم زا شقن نیا یتیه و اه

یم هار اه هب و دبای

رد هژیو

گنس هراگن هب یروشآ یاه روشآ یادخ ییامنزاب یارب یگدرتسگ

)نایوجگنج یماح(

یم هدافتسا دوش

(

MacKenzie, 1915: 334

.) لاب هقلح اهراب زین یشنماخه رنه رد راد

هدافتسا هدش هلمجزا هنیجنگ ماین یور رب

نوحیج شقن هب هقلح هنایم رد یدرم ندش هدوزفا زا سپ نهک دامن نیا . ش لدب یروهشم هیام

زا هک هد

دراد یشنماخه یرامعم تانییزت رد یمهم هاگیاج هسراپ ات نوتسیب .

ج ) :لادریش و تپوگ

تپوگ ای تپوگ هاش

لاب یریطاسا روناج سنا رس و ریش ای واگ نت اب یراد

نا تسا (

،یلضفت

1354 :

لادریش و )81

هناسفا یدوجوم یا

باقع رس و ریش ندب اب (

MacKenzie, 1990, 345

).

و تپوگ لادریش

هراگنا زا هب ناتساب رواخ رنه و هشیدنا مهم یاه رامش

یم .دنیآ یورین یاراد مادکره واگ و ریش ،ناسنا ،باقع

.دندوب نتشیوخ ورملق یاورنامرف و زیمآرحس یماگنه

هک مهرد هتخیمآ یم هاگشیاین یارب دندش ینابهاگن هب اه

تسکش یم لدب ریذپان ره رد هک دندش

کی گنهرف زا یاه

.تشاد یتوافتم یگژیو و مان نهک ییاجنآزا

هک

یم ناشبیکرت دنتسه دوخ هژیو ورملق یاورنامرف یتنس هشیدنا رد نانآ زا مادکره رب یرایرهش دامن تسناوت

(12)

نیدب ،دشاب نیمز و نامسآ هدوب ناهاش یورین زا یشقن هاگ ناروناج نیا هک تسا ناس

ینابیتشپ نوچ هاگ ،دنا

هدومن خر ینید و دنا

ناتساد نامرهق یرشبارف یناوت اب زیرنوخ و كانساره یدوجوم ناس هب هاگ یریطاسا یاه

هتشگ ( دنا

،یرهاط 1391 :ب

.)22

یرتشگنا یور رب نوحیج هنیجنگ رد لادریش و تپوگ شقن ،اه

اهدنبتسد و

هیارآ یم هدید كاشوپ یاه .دوش

6 ـ 4 . شقن هیام یهایگ یاه

فلا ) :رفولین

مهم زا نب نیرت ام هی نایم ،ناریا رنه رد نهک یریطاسا یاه رفولین هشیر .تسا دنه و رصم ،نادور

هقاس و كاخ رد گرب و تسا بآ رد شا

یم نامسآ هب ور ار شیاه ( دیاشگ

و کلب ،نیرگ 1376 :

.)165

رد شهدنب

لگ زا ندرب مان یم )اتیهانآ( نابآ هب قلعتم ار رفولین ،نادزیا اب هتسبمه یاه

دناد (

ب ،شهدنب شخ 9 دنب ، 19

.)1

رد

( هدش هتسناد نارگناوت و ناگرزب یوب ،رفولین لگ یوب یولهپ راتشون کی

دنب ،ناوجون و ورسخ

.)85

نیرترارکترپ

شقن هیام یگ ا ه یشنماخه رنه ی رامش هک تسا وربور زا رفولین لگ

گربلگ یاه نآ 8 ، 12 ای 16 تسا رَپ . رد

رفولین لگ نوحیج هنیجنگ راثآ رتشیب

رانک زا .تسا هدش ریوصت

)ب سرب

از:م

اتسوا یمرب دیآ ینتسر سنج زا دیاب مسرب هک رانا دننام ،دشاب اه

زگ و و .موه هخاش هب یدراک اب اه

مَسرَب مان یم هدیرب نیچ

مسرب .دوش زا دیاب

هخاش یب کیراب یاه دشاب هرگ

شیاین اب هک ژاب و

همزمز و یم

.دنرب

مسرب مسارم رد یهاگ ف یاه

هرقن و جنرب زا یزل هب

یاج هایگ هب هتفرراک یم

یات زا کی ره .دنرب یزلف یاه

هب هن یدنلب تشگنادنب

و هب رطق کی متشه تشگنادنب اتسوا رد .تسا

رامش ه مسرب زا اه 3 ات 35 هدشرکذ تسا

(

،یردیشوا 1371

:

.)162

شقن دارفا زا یرایسب هب مسرب نوحیج هنیجنگ راثآ یور رب هدش

د تسد .دنرا

6 ـ 5 . شقن هیام یسدنه یاه

شقن هیام اه ی وگ یسدنه ن

ینوگا ایشا یور رب ی

هنیجنگ نوحیج

هدشراک تسا . زا هیارآ یاه یماداب لکش و

نیذآ فرظ یجنرت یاه اه

ات حرط یاه ،یبانط یچیپرام

، یغانج رادرایش ، هدند ای

هیشاح رد یا هحول

ای اه شقن

و اپیلچ هرگنک یرتشگنا یور رب .

هب رظن یم شقن دسر هیام

زا شیب یسدنه یاه نآ

هک یریطاسا یموهفم رگنایب

نیذآ یارب ،دنشاب هب

هتفرراک هتفر .دنا

7 هجیتن . و ناتسکیجات ینونک نیمزرس رد نوحیج هنیجنگ راثآ هب

لامتحا دایز زا هپت داوک تخت یناتساب

)دابق(

نیب

لاس یاه 1877 و 1880 شواک رد .م یملعریغ یاه

هب تسد هدمآ .تسا هناشن و تخاس هویش یسانش

شقن هیام نیا ،نارگشهوژپ .دراد راثآ نیا یناریا هاگتساخ و یرابرد و ینییآ دربراک زا ناشن هعومجم نیا یاه

تسد هتخاس یم ناریا یموب رنه لصاح ار اه رنه اب ناریا تلاف نانکاس هبرجت نتخیمآرد زا هک دنناد

گنهرف ه یاه رواجم

نایم(

ور )دنه و رصم ،وتراروا ،ناد

ییایسآ رجاهم ماوقا رنه و لکش

هتفرگ .تسا رتشیب ایشا ی

نیا عومجم ه زا و لاط سنج یرتمک رامش

زا زین هرقن هتخاس هدش دنا . نف زا راثآ نیا تخاس رد یروآ

ییاه

نوچمه هتخیر

بلاق( یرگ )یریگ

، ملق ینز شکچ و یراک ، چرپ ندرک و میحل یراک هدافتسا هدش سا .ت یسررب

(13)

87 ات 96

%

91

%

زا رثا نیا یاوتحم هیقب .تسا هدوب )

3 ات 6

% هرقن

5

%

و )

1 ات 8

% سم

اب(

نیگنایم 4

%

لیکشت)

هدش .تسا

یسررب رد یجنگ یایشا

نوحیج هن هب مکتسد دربراک و مرف دید زا

تسیب ودو توافتم هنوگ یمرب

میروخ ،

لماش : هبارا کنومن هتسد ،شوپرد ،هرکیپ ،

،فرظ مین ،كاشوپ هیارآ ،بسا کنومن ،هراوشوگ ،وسیگ هیارآ ای جات

ندرگ ،زیوآ ،دنب دنبتسد

،رپس ششوپ ،ینییآ هحول ،یرتشگنا ،دنبوزاب و ساک ،گنت ،ریشمش ماین

ماج ،ه

یهام .هکس و رهم ،هلیم ،ماگل تسب ،نوگ راثآ یور رب

هنیجنگ نیا جنپ

شقن هتسد یم هدید هیام

:دوش

شقن هیام یناسنا یاه

لماش(

ادرم ن ناوناب و

شقن ،)

هیام یروناج یاه

لماش(

ریش ، یهوکزب ، چوق ، نیهاش ، یهام ، واگ و

بسا

شقن ،)

هیام هتخاسرب یاه

لماش(

یادخ یرصم سِب

، هقلح لاب راد ، لادریش و تپوگ

،)

شقن هیام یهایگ یاه

لماش(

رفولین و

و )مسرب

شقن هیام یسدنه یاه .

نب رتشیب هیام

ایشا یور رب هک ییاه ی

هنیجنگ هدش شقن نوحیج

دنا ،

هعومجم و یرامعم رد هک دنتسه یشنماخه یمسر رنه یانشآ یاهوگلا نامه تفای راثآ یاه

زا هدش

ناکم گراساپ نوچمه ییاه ...و نادمه ،شوش ،هسراپ ،دا

هب مشچ یم روخ ن د ،هناهاش تردق دامن نیهاش :لثم ؛

هلگ ورشیپ یهوکزب ،یرولاد دامن ریش یلها روناج نیتسخن و اه

و تپوگ ،یروراب و نیمز دامن واگ ،ناریا رد هدش

تسکش نانابهگن لادریش خاک هزاورد ریذپان

هاگشیاین و اه ...و اه

؛ شقن هیام جیار ییاه بتکم رد

ارف یداژن و

هک یشنماخه رابرد رد هتفرگاپ یقیفلت رب

هیاپ زا هرود نیا رد جیار یسایس یراداور ندمآدرگ

یرنه تایبرجت

ندمت و ناریا تلاف یناتساب ماوقا همه یاه

مه راوج بیکرت و نآ

اه .دش لصاح گنهامه یتفاب رد ایآ

راثآ نیا

یشنماخه رابرد رد هدشدیلوت

طنم نیا هب و هق

لاسرا هدش دنا

، ای هعقاو یط یخیرات یا

(

ًلاثم ای موس شویراد زیرگ

ینله طسوت هسراپ هنیجنگ تراغ

ناسارخ هب )اه

هار هتفای دنا هاگراک دیلوت ای ، رابرد تراظن تحت یپارتاس یلحم یاه

هدوب یزکرم

؟دنا هب ببس هداد دوبن یمن زونه ،شواک زا یملع یاه

نیا نانیمطا اب ناوت لئسم

ه .دومن صخشم ار

اما روضح اهدامن و ریواصت هرابود یشنماخه یرابرد رنه یانشآ ی

رگیدکی رانک رد

، نیا قلعت هیرظن توق رب

هنیجنگ

)نآ زا یگرزب شخب ای(

یپارتاس زا یکی ای نایشنماخه یزکرم رابرد هب یم هعبات یاه

.دیازفا

عبانم

ریگناهج ،یردیشوا (

1371 شناد،) ان هم

،انسیدزم و هژا همان یحیضوت نییآ تشترز

، نارهت : .زکرم

ا ( اکینورو ،سنوی 1373

دنه ریطاسا ،) ،

همجرت .نشلگ :نارهت ،یخرف نلاجاب

( زانهم ،یرقاب 1389

هشیدنا باتزاب ،) هراگن رد ینید یاه

یشنماخه یاه نارهت ،

: .ریبکریما

نیرگ ینوتنآ و یمرج ،کلب (

1383 گنهرف ،) هدامن و ناوید ،نایادخ همان نیب یا

ناتساب نیرهنلا نارهت ،نیتم نامیپ همجرت ،

:

.ریبکریما ( دمحا ،یلضفت 1354

درخ یونیم ،) نارهت ،

: .ناریا گنهرف داینب

ترآ ،پوپ و نمرکا سیلیف و ماهپآ ر (

1387 زورما ات خیرات زا شیپ نارود زا ناریا رنه رد یریس ،) نارهت ،

: .یگنهرف و یملع

( میهاربا ،دوادروپ 1386

تشی ،) ه ا ج ، 1 و 2 .نارهت هاگشناد :نارهت ،

( دورترگ ،زباج 1370

لبمس ،) اه نارهت ،روپاقب اضردمحم همجرت ، :

ناهج .امن

یلع ،ادخهد ( ربکا

1377 تغل ؛) همان

، .نارهت هاگشناد پاچ و تاراشتنا هسسوم :نارهت

( مشاه ،یضر 1371

رهم نییآ ،) ای ارتیم ی مسی نارهت ، تجهب : .

( اتسو ،سیترُک شوخرس 1392

) ،شخبرون یلیل همجرت ،ناتساب ناریا ثاریم ، :رد

شومارف یروتارپما ناتساب نایسراپ ناهج هدش

،

نارهت ،سیلات لجیان و سیترک ناج ناراتساریو :

.همآ باتک

یلع ،زارفرس یدنمزوریف نمهب و ربکا

( 1389 ناتساب ،) یناساس ،یناکشا ،یشنماخه ،دام یخیرات نارود رنه و یسانش

، رشن .کیلرام