ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ ﻲﺷزرو
رﺎﻬﺑ _ 1394
ةرود 7 ، ةرﺎﻤﺷ 1
، ص : 45 - 56
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
02 / 04 / 92
ﺦﻳرﺎﺗ شﺮﻳﺬﭘ : 22 / 10 / 92
ﻢﻴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ماﺪﻛ ،ﻲﻧاﺮﻳا ﺮﺴﭘ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ ﻚﻴﭙﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ خر
ﻲﺣاﻮﻧ زا ﻚﻳ
؟ﺪﻧﺮﺗﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﺘﺸﻛ رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ
ﻲﻧﺎﺧدﻮﻤﺤﻣ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ 1
رﻮﭘ شاداد ﺮﻴﻣا_ _2
ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣﺪﻴﺳ
3
1 . ،ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺣﻼﺻا تﺎﻛﺮﺣ و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳآ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد 2
. ﺐﻴﺳآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ، ﻲﻣزراﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺣﻼﺻا تﺎﻛﺮﺣ و ﻲﺳﺎﻨﺷ 3
. تﺎﻛﺮﺣ و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳآ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺣﻼﺻا
هﺪﻴﻜﭼ ﻣﻮﺳ ﻲﺑﺎﻳزرا شور زا ﻲﻜﻳ ،ﻪﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو ﺎﺑ نآ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،شزرو رد داﺮﻓا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ نﺎﻜﻣا ﻲﻨﻴﺑ هﮋﻳو
ﺖﺳا ﻲﺘﺸﻛ ﻲﻜﻴﭙﻤﻟا شزرو .
فﺪﻫ زا
،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻢﻴﻧ ﻒﻴﺻﻮﺗ
ناﺮﺴﭘ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ خر 9
ﺎﺗ 13 ﺔﻟﺎﺳ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ
يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ و ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﺶﻳﺎﻣآ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ
ﺐﻄﻗ شزرو رد ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ دﻮﺑ ﻲﺘﺸﻛ
.
و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ دﻮﺑ ﻲﻧاﺪﻴﻣ عﻮﻧ زا
. ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﺮﺴﭘ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ ار يرﺎﻣآ 9
ﺎﺗ 13 ﺳ ﻟﺎ ﻪ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ اد د ﻧ ﺪ ﺐﻠﻃواد ﻪﻛ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺖﻛﺮﺷ تﺎﻗوا يﺎﻫ
ﻪﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺞﻴﺴﺑ شزرو نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺖﻏاﺮﻓ ﻦﻳا رد ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد و ﻲﻣﻮﻤﻋ ناﻮﺧاﺮﻓ لﺎﺒﻧد
ﻄﻣ ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻌﻟﺎ .
ﻧﻮﻤﻧ ﺔ يرﺎﻣآ ﻞﻣﺎﺷ 717 ﺮﻔﻧ ) 206 ﺮﻔﻧ ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ
، 241 ﺮﻔﻧ ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ و
270 ﺮﻔﻧ
يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ (
نﺎﺘﺳا زا نزاﻮﺘﻣ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ يﺎﻫ
،نﺎﺘﺳﺮﻟ ،مﻼﻳا ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ،نﺎﺘﺳدﺮﻛ نﻼﻴﮔ ،نارﺪﻧزﺎﻣ
،
،نﺎﮔﺮﮔ
نﺎﻣﺮﻛ و ﻢﻗ ،يﺰﻛﺮﻣ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
. ارﻮﺘﺳد سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﻤﺠﻧا ﻞﻤﻌﻟ
ﻦﻴﺑ ﻲﺠﻨﺳﺮﻜﻴﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲﺠﻨﺳﺮﻜﻴﭘ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،
هزاﺪﻧا ﺖﻛﺮﺷ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ و يﺮﻴﮔ ﺚﻴﻫ شور ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﺗرﺎﻛ .
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺔﻠﻴﺳو ANOVA
و
X2 ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا . نﻮﻣزآ ﺔﺠﻴﺘﻧ ANOVA
ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺔﻴﺣﺎﻧ ﻪﺳ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ )
بﻮﻃﺮﻣ ( ﻲﺑﺮﻏ ، ) ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ( و
ﻲﺑﻮﻨﺟ و ﺰﻛﺮﻣ )
يﺮﻳﻮﻛ ( ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا فرﻮﻣوﺪﻧا ءﺰﺟ ﻪﺳ ﺮﻫ ﻦﻴﺑ يراد
) 001 / P < 0
، 33.99 (F = فرﻮﻣﻮﺘﻛا ،
) 016 / P = 0 ، F = 4.18 ( فرﻮﻣوﺰﻣ و )
001 / P < 0 ، 15.06 (F = دراد دﻮﺟو . ﻲﺣاﻮﻧ رد ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
،ﻲﻟﺎﻤﺷ ﺎﺑ فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا 60
ﺮﻔﻧ ) 001 / P < 0 ، 176.2 X2= ( ﺎﺑ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ ،ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد
50 ﺮﻔﻧ ) 001 / P < 0 ، 117.9 X2= ( ﺎﺑ فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا ،يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد و 53
ﺮﻔﻧ ) 001 / P< 0 ، 202.8 X2= (
دﻮﺑ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﺒﻃ ﻪﺑ يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻرد دﻮﺟو ﻞﻴﻟد
رﻮﻣوﺰﻣ ﺪﻧﺮﺗﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﺘﺸﻛ ﻦﻴﮕﻨﺳ نازوا رد ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﻚﻴﻓ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ﻧ ،ﻲﺘﺸﻛ ،ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ،ﻲﺑﺎﻳداﺪﻌﺘﺳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺣاﻮ
.
لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
Mahmoudkhani@ut.ac.ir
:
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲﻣ ﺖﺳد
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ،ﺪﻳآ ﻲﮔﮋﻳو و ﻲﺘﻛﺮﺣ يﺎﻫ
يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ
ﻪﺘﺷر نارﺎﻜﺷزرو ﻲﻣ ﺢﻴﺿﻮﺗ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻫد ) 7 .(
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ هزﻮﺣ ﻦﻳا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ شزرو ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ا و دﺎﻌﺑا ﺎﺑ ﻲﻧارﺎﻜﺷزرو هزاﺪﻧ
ﻲﻨﻳﺰﮔدﻮﺧ رد ار ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ،ﻲﻧﺪﺑ ﻞﻜﺷ و دراد زﺎﻴﻧ صﺎﺧ ﻲﻧﺪﺑ يﺎﻫ داﺮﻓا1
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ دراد هﺪﻬﻋ ﻪﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻲﺷزرو يﺎﻫ
) 6 .(
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ زا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ
ﻲﮔﮋﻳو طﺎﺒﺗرا ﻪﺑﺎﺸﻣ ،ﻲﺷزرو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ و ﻚﻳﺮﺘﻣﻮﭘوﺮﺘﻧآ يﺎﻫ
نﺎﻨﻜﻳزﺎﺑ يﺮﻜﻴﭘ عﻮﻧ ندﻮﺑ ناﻮﺟ
ﻪﺘﺷر ﻚﻳ لﺎﺴﮔرﺰﺑ و )
16 ، 13 ( ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رد ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻲﺒﺴﻧ تﺎﺒﺛ و )
15 ، 13 ، 11 ( ،دراد ﺖﻳﺎﻜﺣ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا شزرو رد ﺪﻌﺘﺴﻣ داﺮﻓا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ رد ﺎﻫ
ﻪﺑ ؛ﺪﻧﺪﻨﻣدﻮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻜﻨﻳا هﮋﻳو
يﺎﻫ
ﺖﺤﺗ يﺮﻜﻴﭘ ﻲﻣ ﻲﻛﺪﻧا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﻦﻳﺮﻤﺗ زا و ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺮﻳﺬﭘ ﺪﻧ ) 16 .(
ﺚﻴﻫ دﺎﻘﺘﻋا ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد
ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد يروﺮﺿ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻴﻨﭼ ﺰﻴﻧ ﺮﺗرﺎﻛ
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار صﺎﺧ ﻲﺷزرو ﺔﺘﺷر رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ دروآ
) 4 .(
تﺎﻋﻼﻃا ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻠﻴﻓ مﻮﻠﺑ
ﻪﺘﺷر رد نارﺎﻜﺷزرو ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﻳﻮﮕﺸﻴﭘ ياﺮﺑ ار ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻲﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺷزرو يﺎﻫ
ﺪﻨﻧاد ) 4 .(
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻦﻴﺑ گرﺰﺑ تﺎﻘﺑﺎﺴﻣ رد نارﺎﻜﺷزرو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗو يزﺎﺑ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻚﻴﭙﻤﻟا يﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ وا ﻲﻧﺪﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ و ﻲﺷزرو يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ زا رﺎﻜﺷزرو ﻚﻳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ دﺮﻳﺬﭘ
. ﻦﻳازا ،ور
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﺑﺎﻳزرا شور زا ،ﻪﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو ﺎﺑ نآ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ
ﺶﻴﭘ يﺎﻫ داﺮﻓا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ نﺎﻜﻣا ﻲﻨﻴﺑ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ )
14 ، 9 .(
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺎﻳز ﺖﻣﺪﻗ ياراد ﻚﻴﭙﻤﻟا رد ﻲﺘﺸﻛ لاﺪﻣ دﺪﻌﺗ ﻪﺑ
زا ﻪﺘﺷر ﻦﻳا رد ﻲﻌﻳزﻮﺗ يﺎﻫ
هﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رد يا
يراﺬﮔ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺷزرو يﺎﻫ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﺘﺸﻛ ﻲﻧﺪﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺗ ﻪﺑ ﻪﺒﺨﻧ ناﺮﻴﮔ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﺘﺷر ﻦﻳا رد ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا ﺢﻴﺿﻮ ﺪﻧا
) 19 ،
18 ، 12 ، 10 ، 8 ، 7 .(
ﺰﺴﻳاﻮﻛﺮﺘﺳا رد ﺐﻟﺎﻏ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻲﺘﺸﻛ ﻦﻴﮕﻨﺳ ﻲﮕﻧﺮﻓ ناﺮﻴﮔ فرﻮﻣوﺪﻧا ،نزو
- ﺪﻨﺘﺴﻫ فرﻮﻣوﺰﻣ .
ﺐﻟﺎﻏ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
ﻚﺒﺳ رد نزو فرﻮﻣوﺰﻣ ﺎﻫ ﺖﺳا لدﺎﻌﺘﻣ
) 19 .(
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ ﭗﻴﺗﻮﻧژ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ هﮋﻳو
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻣا ؛ﺖﺳا ﺮﺛﺄﺘﻣ نﺪﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﭗﻴﺗ ﺎﻳ2
هرود رد ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و ﻂﻴﺤﻣ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا ﻲﺘﻴﻌﻗاو ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا ﺮﺑ صﺎﺧ ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻳا زا
1 . Self-Selection
2 . Genotype
ﭗﻴﺗﻮﻨﻓ ناﻮﻨﻋ ﻲﻣ دﺎﻳ1
دﻮﺷ ) 1 .(
ﺐﻃ ﺔﻨﻴﻣزرد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ياﺮﺑ ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺷزرو مﻮﻠﻋ و
ﻦﻳا ،ﺪﻨﻨﻛ
هدﺮﺧ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ
يﺮﻜﻴﭘ ﺔﻧﻮﮔ زا ﻲﺻﺎﺧ عﻮﻧ ،نﺎﻬﺟ فاﺮﻃا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﺣاﻮﻧ نآ رد ﻪﻛ ﺎﻘﻳﺮﻓآ لﺎﻤﺷ رد ﻞﻴﻧ دور ةزﻮﺣ مدﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺖﺳا ﺐﻟﺎﻏ ﺖﺳا ﺐﻟﺎﻏ .
ﻪﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺔﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو رد ﻲﻨﻴﻋ رﻮﻃ
ﻪﺘﺷر ﻲﺧﺮﺑ ،ﺖﺳا تﺎﺒﺛا ﻞﺑﺎﻗ ﺰﻴﻧ ﻲﺷزرو يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﺘﺷر ﺔﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳاﻮﺘﺳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺣاﻮﻧ زا ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا يﺎﻫ
) 1 .(
ﻦﻳاﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و ناﺮﻳا ﺔﻌﻣﺎﺟ توﺎﻔﺘﻣ و عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ندادراﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺎﺑ و سﺎﺳا
نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺣاﻮﻧ مدﺮﻣ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ )
ﻏ ،لﺎﻤﺷ بﻮﻨﺟ و ﺰﻛﺮﻣ و بﺮ (
ﻪﺑ ، ﻲﻣ ﺮﻈﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ﺪﺳر
ﻪﺑ ،شزرو رد ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﺶﻳﺎﻣآ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ هﮋﻳو
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻄﻗ ﻪﺘﺷر رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ ﻲﺷزرو ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
،ﺖﺳا ﻲﻜﻴﭙﻤﻟا شزرو ﻪﻛ ﻲﺘﺸﻛ ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺮﺒﻫار تروﺮﺿ و ﺖﻴﻤﻫا زا
. رد ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻲﺷزرو مﻮﻠﻋ ﺔﻄﻴﺣ ﺐﻄﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ و ﻪﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو يﺮﻜﻴﭘ عﻮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
يﺎﻫ
ﻢﻴﻧ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﻲﺘﺸﻛ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺮﻳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺣاﻮﻧ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ خر
ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ ،ﺪﺷﺎﺑ .
ﻲﮔﮋﻳو ﻒﻴﺻﻮﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﻴﻤﻫ ناﺮﺴﭘ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ يﺎﻫ
9 ﺎﺗ
13 ﻲﻧاﺮﻳا ﺔﻟﺎﺳ ﺎﺑ و ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﺶﻳﺎﻣآ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ
ﺐﻄﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ عﻮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﺘﺸﻛ رد رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو يﺮﻜﻴﭘ .
شور ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ -
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يا و ﺖﺳا ﻲﻧاﺪﻴﻣ عﻮﻧ زا .
ﺮﺴﭘ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ 9
ﺎﺗ 13 رﻮﺸﻛ ﺔﻟﺎﺳ
دﻮﺑ ﻪﻛ لﺎﺳ رد 90 ، هﺎﮕﻳﺎﭘ رد رﻮﻀﺣ ﺐﻠﻃواد ﻫ
تﺎﻗوا يﺎ ﺰﻛاﺮﻣ رد ﺞﻴﺴﺑ شزرو نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺖﻏاﺮﻓ
نﺎﺘﺳا ﺖﺒﺛ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ناﻮﺧاﺮﻓ ﻲﭘ رد و ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻫ ﺪﻧدﺮﻛ مﺎﻧ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد شور ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
دﻮﺑ . ﻧﻮﻤﻧ ﺔ يرﺎﻣآ ﻞﻣﺎﺷ 717 دﻮﺑ ﺮﻔﻧ ) 206 ﺮﻔﻧ ﻲﻟﺎﻤﺷ بﻮﻃﺮﻣ ﻲﺣاﻮﻧ
، 241 ﺮﻔﻧ ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ و
270 ﺮﻔﻧ ﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ ي
( ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ 2
/
±1 06 / 11 نزو ،لﺎﺳ 6
/
±10 8 / 38 ﺪﻗ و مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
22 /
±10 9 / 143 ﻲﺘﻧﺎﺳ يداﺮﻓا ﻦﻴﺑ زا ﺮﺘﻣ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ رﻮﻛﺬﻣ ﻲﻨﺳ ﺔﻨﻣاد رد ﻪﻛ .
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ
نﺎﺘﺳا زا نزاﻮﺘﻣ ﻊﻳزﻮﺗ يﺎﻫ
،نﺎﺘﺳﺮﻟ ،مﻼﻳا ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ،نﺎﺘﺳدﺮﻛ نﻼﻴﮔ ،نارﺪﻧزﺎﻣ
،
،نﺎﮔﺮﮔ و ﻢﻗ ،يﺰﻛﺮﻣ
ﻣﺮﻛ نﺎ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
1 . Phenotype
شور ﻊﻤﺟ يﺎﻫ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
ﻪﺑ هداد ﺖﺒﺛ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﻛﺮﺷ يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ
ﺢﻄﺳ مﺮﻓ زا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ISAK Full Performa 1
و هدﺎﻔﺘﺳا
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻦﻴﺑ ﻦﻤﺠﻧا ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد سﺎﺳا ﺮﺑ يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺮﻴﮔ
ﻞﻤﻋ ﻲﺠﻨﺳﺮﻜﻴﭘ دﺮﺒﺸﻴﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺪﺷ . نﻮﻣزآ مﺎﻧ ،ﻲﻧدﻮﻣزآ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻞﻣﺎﺷ مﺮﻓ ﻦﻳا ﻴﮔ
ﻦﻴﭼ ،ﻪﺘﺴﺸﻧ و هدﺎﺘﺴﻳا ﺪﻗ ،نزو ،هﺪﻧﺮ ﻲﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا يﺎﻨﻬﭘ ود و ﻪﻄﻘﻧ ﺞﻨﭘ رد ماﺪﻧا ﻂﻴﺤﻣ ،ﻪﻄﻘﻧ ﺖﺸﻫ رد .
ﺔﺘﺴﺸﻧ و هدﺎﺘﺴﻳا ﺪﻗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺖﻛﺮﺷ يراﻮﻳد ﺞﻨﺳﺪﻗ ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
)SECA
ﺖﻗد ﺎﺑ 1 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ ( لﺎﺘﻴﺠﻳد يوزاﺮﺗ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ نزو و SECA
) ﺖﻗد ﺎﺑ 1 / 0 مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ( هزاﺪﻧا ﺷ يﺮﻴﮔ ﺪ . ماﺪﻧا ﺮﻄﻗ ﺲﭙﺳ ﺎﻫ
) ﻢﺧ ﺖﻟﺎﺣ رد وزﺎﺑ ،ﺲﻜﻠﻳر ﺖﻟﺎﺣ رد وزﺎﺑ
قﺎﺳ و ﻦﮕﻟ ،ﺮﻤﻛ ،هﺪﺷ (
يراﻮﻧ ﺮﺘﻣ ﺎﺑ Lufkin
) ﺖﻗد ﺎﺑ 1 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ ( هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﻴﮔ . ﺮﻳز ﻲﺑﺮﭼ ﺖﻣﺎﺨﺿ
ﻪﻄﻘﻧ ﺖﺸﻫ رد ﻲﺘﺳﻮﭘ )
و نار ،ﻲﻤﻜﺷ ،هﺮﺻﺎﺧ رﺎﺧ ،هﺮﺻﺎﺧ جﺎﺗ ،ﻲﻔﺘﻛ ﺖﺤﺗ ،وزﺎﺑ ﺮﺳ ﻪﺳ ،وزﺎﺑ ﺮﺳ ود
قﺎﺳ ( ﺮﭙﻴﻟﺎﻛ ﺎﺑ Slim guide 1
) ﺖﻗد ﺎﺑ 10 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﻦﺗﻮﻴﻧ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ
( هزاﺪﻧا يﺎﻫﺎﻨﻬﭘ و ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
ناﻮﺨﺘﺳا صﻮﺼﺨﻣ ﺮﭙﻴﻟﺎﻛ ﺎﺑ نار و وزﺎﺑ ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا Mitutoyo 2
) ﺖﻗد ﺎﺑ 1 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ ( هزاﺪﻧا ﺪﻳدﺮﮔ يﺮﻴﮔ )
5 .(
هزاﺪﻧا رﺎﺑ ود يﺮﺘﻣﻮﭘوﺮﺘﻧآ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﻚﻳﺮﻫ ﺎﻄﺧ راﺪﻘﻣ زا دﺪﻋ ود فﻼﺘﺧا ناﺰﻴﻣ ﺮﮔا و ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
ي
هزاﺪﻧا دراﺪﻧﺎﺘﺳا دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺮﻴﮔ
) هزاﺪﻧا يﺎﻄﺧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﺰﻴﻣ كﺎﺴﻳا ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻖﺒﻃ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ
ﻪﻳﻻ ﻲﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ 5
ﻂﻴﺤﻣ و ﺎﻫﺎﻨﻬﭘ ياﺮﺑ و ﺪﺻرد ﺎﻫ
1 ﺪﺻرد ﺖﺳا ( هزاﺪﻧا ، راﺮﻜﺗ ﺰﻴﻧ مﻮﺳ رﺎﺑ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﺪﺷ . هزاﺪﻧا تﺎﻌﻓد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺲﭙﺳ يﺮﻴﮔ
ﻪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻬﻧ دﺪﻋ ناﻮﻨﻋ
ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻲﻳﺎ .
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ
ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ اﺰﺟا ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ )
ﻲﻓرﻮﻣﻮﺘﻛا و ﻲﻓرﻮﻣوﺰﻣ ،ﻲﻓرﻮﻣوﺪﻧا (
مﺮﻧ زا يﺮﻜﻴﭘ عﻮﻧ و
ﻲﺠﻨﺳﺮﻜﻴﭘ راﺰﻓا
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻲﺗاﺮﺑ و ﻲﻧﺎﺧدﻮﻤﺤﻣ )
1391 ( مﺮﻧ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور هدﺮﻛ شراﺰﮔ ار راﺰﻓا
ﺪﻧا ) 2 .(
ﻪﻳﺰﺠﺗ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗو مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
راﺰﻓا ﺨﺴﻧSPSS
ﺔ 18 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﻳزﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ
هداد نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ هرﺎﻣآ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و K-S
ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ رد ود ﻲﺧ و ﻪﻫار
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد
05 /
≤0 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاP .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻛﺮﺷ يدﺮﻓ يﺎﻫ لوﺪﺟ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
1 ﺖﺳا هﺪﻣآ
.
1 . Caliper
2 . Bone Caliper
لوﺪﺟ 1 . راﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﮔﮋﻳو د
ﺖﻛﺮﺷ يدﺮﻓ يﺎﻫ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
) 206 ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ ﺮﻔﻧ ،
241
ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ ﺮﻔﻧ و
270 ﻲﺣاﻮﻧ ﺮﻔﻧ يﺮﻳﻮﻛ
(
ﻲﮔﮋﻳو
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺣاﻮﻧ
ﻦﺳ ) لﺎﺳ ( ﺪﻗ
) ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( نزو
) مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ( BMI
) ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﺮﺑ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
لﺎﻤﺷ ) بﻮﻃﺮﻣ ( 7 /
±1 23 / 11 7 /
±12 145 7 /
±12 6 / 41 6 /
±4 4 / 19
بﺮﻏ ) ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ( 2 / 1 116± / 11 5 / 9 144± 1 / 10 2± / 38 1 / 3 0± / 18
بﻮﻨﺟ و ﺰﻛﺮﻣ )
يﺮﻳﻮﻛ ( 6 /
±0 85 / 10 1 /
±8 142 7 /
±8 1 / 38 9 /
±2 1 / 18
ﺖﻛﺮﺷ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ياﺰﺟا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رادﻮﻤﻧ رد يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ،لﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
1 نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
رادﻮﻤﻧ 1 . ﻛ ،لﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ياﺰﺟا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮ
ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ﺔﺠﻴﺘﻧ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻫار
يﺮﻜﻴﭘ عﻮﻧ ياﺰﺟا ﻦﻴﺑ يراد
) فرﻮﻣوﺰﻣ و فرﻮﻣﻮﺘﻛا ،فرﻮﻣوﺪﻧا (
دراد دﻮﺟو يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ،لﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ )
لوﺪﺟ 2 .(
يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ ،داد نﺎﺸﻧ ﻲﻛﻮﺗ ﻲﺒﻴﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ ﺔﺠﻴﺘﻧ )
ﻪﻴﺣﺎﻧ ﻪﺳ نﺎﻴﻣ زا (
ﺑ ءﺰﺟ زا ار ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴ
دراد فرﻮﻣوﺪﻧا .
ﺖﺷاد يﺮﺗﺮﺑ ﻪﻴﻘﺑ زا ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ فرﻮﻣوﺰﻣ ءﺰﺟ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ﺔﻴﺣﺎﻧ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ءﺰﺟ رد
ﺖﺷاد ار ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رﻮﺸﻛ بﺮﻏ .
لوﺪﺟ 2 . آ ز نﻮﻣ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﻳ ﻚ ﻪﻫار ياﺰﺟا ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ رد فرﻮﻣﻮﺘﻛا و فرﻮﻣوﺰﻣ ،فرﻮﻣوﺪﻧا
يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ،لﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ
ياﺰﺟا ﭗﻴﺗ ﻲﻧﺪﺑ ﺔﻴﺣﺎﻧ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
عﻮﻤﺠﻣ تاروﺬﺠﻣ ﺟرد ﺔ
دازآ ي ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
روﺬﺠﻣ F
Sig
فرﻮﻣوﺪﻧا لﺎﻤﺷ 4
/ 3 14 / 196 2 07 / 98 99 / 33 001 / 0
2/4 ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ
يﺮﻳﻮﻛ 5
/ 3
فرﻮﻣوﺰﻣ لﺎﻤﺷ
04 / 7 90 / 1693 2 95 / 846 06 / 15 001 / 0
3/1 ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ
يﺮﻳﻮﻛ 5
/ 4
فرﻮﻣﻮﺘﻛا لﺎﻤﺷ
8 / 2 74 / 19 2
87 / 9 18 / 4 016 / 0
3/2 ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ
يﺮﻳﻮﻛ 9
/ 2
ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ﻲﻨﻌﻣ ﺔﻫار
يﺎﻔﻟآ ﺢﻄﺳ رد يراد 0.05
يﺎﻫرادﻮﻤﻧ رد 2
، 3 و 4 نﺎﺸﻧ يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ،لﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ رد ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ عاﻮﻧا ﻲﻧواﺮﻓ ناﺰﻴﻣ
ﻪﺑ و ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ
ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ عاﻮﻧا زا ﻚﻳﺮﻫ ﻊﻳزﻮﺗ عﻮﻨﺗ هدﺰﻴﺳ يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﮔ ) ﺚﻴﻫ و ﺮﺗرﺎﻛ (
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺮﻳز رد نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ود ﻲﺧ نﻮﻣزآ زا .
ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا ،ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ رد يﺮﻜﻴﭘ
60 ﺮﻔﻧ ) 1 / 29 ﺪﺻرد ( ﻪﺑ و
ﺎﺑ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ نآ لﺎﺒﻧد 39
ﺮﻔﻧ ) 9 / 18 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ ) 001 / P < 0
، 2 / ᵡ2= 176 .(
رادﻮﻤﻧ 2 . ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ رد ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ عاﻮﻧا ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ ،ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد يﺮﻜﻴﭘ
50 ﺮﻔﻧ ) 7 / 20 ﺪﺻرد ( و
ﺎﺑ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ 32
ﺮﻔﻧ ) 3 / 13 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ ) 001 / P < 0
، 9 / ᵡ2= 117 .(
رادﻮﻤﻧ 3 . ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ عاﻮﻧا ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ يﺮﻜﻴﭘ
ﺎﺑ فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا ،يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد 53
ﺮﻔﻧ ) 6 / 19 ﺪﺻرد ( ﻪﺑ و
ﺎﺑ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ نآ لﺎﺒﻧد 49
ﺮﻔﻧ ) 1 / 18 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ ) 0001 / P < 0
، 8 / ᵡ2= 202 .(
رادﻮﻤﻧ 4 . ﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ عاﻮﻧا ﻲﻧاواﺮﻓ يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد ﭗ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ
ﺖﻴﻤﻫا ﻲﮔﮋﻳو ﺶﻴﭘ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻪﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا يﺎﻫ ﻲﻨﻴﺑ
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺘﺷر رد ﻲﺷزرو يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺗﺄ ﺪﻴﻛ هدﺮﻛ ﺪﻧا ) 1 .(
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺘﺸﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
زا ﻪﺒﺨﻧ ناﺮﻴﮔ
يﺮﻜﻴﭘ عﻮﻧ هﮋﻳو
يا رﻮﺧﺮﺑ راد ﻧ و ﺪ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا رد
ﻲﺘﺸﻛ ﺮﻴﮔ نا توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ نازوا ﺖﺳا
) 18 ( . ﻦﻳازا ،ور
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ،ﻪﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو ﺎﺑ نآ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ
شور زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ
نﺎﻜﻣا ﻲﻨﻴﺑ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ داﺮﻓا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ )
15 ، 9 ( . ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ زا فﺪﻫ ﻢﻴﻧ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻒﻴﺻﻮﺗ
ناﺮﺴﭘ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ خر
ﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺣاﻮﻧ لﺎﻬﻧﻮﻧ ﺮﻳا ﻲ
نا ) يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ بﻮﻃﺮﻣ (
ﺶﻳﺎﻣآ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ و ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﺐﻄﻗ
شزرو رد ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﺘﺸﻛ
دﻮﺑ ﻪﺘﺷر ﻦﻳا ﺔﺒﺨﻧ نارﺎﻜﺷزرو .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ داد نﺎﺸﻧ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺣاﻮﻧ ﻲﻓرﻮﻣﻮﺘﻛا و ﻲﻓرﻮﻣوﺰﻣ ،ﻲﻓرﻮﻣوﺪﻧا ياﺰﺟا رد
ﺘﺨﻣ ناﺮﻳا ﻒﻠ توﺎﻔﺗ
دراد دﻮﺟو ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﺣاﻮﻧ زا ﻚﻳﺮﻫ رد و
ﭗﻴﺗ زا يا
دراد ﻪﺒﻠﻏ ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻣ نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ
ناﻮﺗ ﺐﻄﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﺘﺸﻛ شزرو رد ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
ﺖﺧادﺮﭘ . نورد توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ﻲﻫوﺮﮔ
هدﺰﻴﺳ يﺎﻫ ﻮﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻧﺎﮔ
ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣ
ﺐﻟﺎﻏ ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ رد
، و فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا زا ﺲﭘ
نآ
، دﻮﺑ فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ .
ﻲﺣاﻮﻧ رد
ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ
، يﺮﻜﻴﭘ عﻮﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ و فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ
فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا نآ لﺎﺒﻧد
دﻮﺑ و فرﻮﻣﻮﺘﻛا ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺰﻣ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا ،يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد دﻮﺑ
. ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
اﺰﺟا ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ي
ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ )
ﻲﻓرﻮﻣﻮﺘﻛا و ﻲﻓرﻮﻣوﺰﻣ ،ﻲﻓرﻮﻣوﺪﻧا (
نﺎﻴﺑ ةﺪﻨﻨﻛ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ
ﻲﻨﻌﻣ نﺎﻴﻣ يراد يﺮﻳﻮﻛ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ
دراد دﻮﺟو
؛ ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ يﺮﻳﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ )
ﻪﺳ نﺎﻴﻣ زا
ﻪﻴﺣﺎﻧ ( راد فرﻮﻣوﺪﻧا ءﺰﺟ زا ار ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻨﺘﺷ
. ﻴﻨﭽﻤﻫ فرﻮﻣوﺰﻣ ءﺰﺟ رد ﻦ
، ﻪﻴﻘﺑ زا ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ
ﺮﺗﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ . فرﻮﻣﻮﺘﻛا ءﺰﺟ رد ﻢﻫ
ﻴﺣﺎﻧ ﺔ ﺪﻨﺘﺷاد ار ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رﻮﺸﻛ بﺮﻏ .
ﻪﻘﺒﻃ دﻮﺟو ﻦﻴﮕﻨـﺳ و ﻚﺒـﺳ نازوا نارﺎﻜـﺷزرو ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ رد توﺎﻔﺗ زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﺘﺸﻛ رد نزو يﺪﻨﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷر ﻦﻳا .
ﻦﻳاﺮﺑ ﺚﻴﻫ ،سﺎﺳا ﻲﺘﺸﻛ ﺮﺗرﺎﻛ
ﻦﻴﮕﻨﺳ ناﺮﻴﮔ اد ار نزو
ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪـﻧا ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ يار
هدﺮﻛ شراﺰﮔ فرﻮﻣوﺰﻣ ﺪﻧا
) 7 .(
ﻪﺘﻓﺎﻳ ار يﺮﻳﻮـﻛ و ﻲﻟﺎﻤﺷ بﻮﻃﺮﻣ ﻲﺣاﻮﻧ ﺮﺴﭘ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﭗﻴﺗ زا رادرﻮﺧﺮﺑ دﺮﻛ شراﺰﮔ فرﻮﻣوﺰﻣ ﻚﻴﻓرﻮﻣوﺪﻧا ﻲﻧﺪﺑ
. رد ﻖﻃﺎـﻨﻣ ﻦﻳا نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺗﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﺘﺸﻛ ﻦﻴﮕﻨﺳ نازوا .
ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺐﻟﺎﻏ زا ﻪﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞ ﺮﺴﭘ نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ نﺎﻴﻣ رد فرﻮﻣوﺰﻣ فرﻮﻣوﺪﻧا ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ ندﻮﺑ
ﻦﻴﮕﻨـﺳ نازوا رد ﻲﺣاﻮـﻧ ﻦـﻳا نﻻﺎـﻬﻧﻮﻧ ﺖـﻔﮔ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ ،دراد ﺖﻳﺎﻜﺣ بﻮﻨﺟ و يﺰﻛﺮﻣ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻲﺣاﻮﻧ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮـﺳ ﻪـﻛ نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺰﻳاوﻮﻜﻳﺮﺘﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﺑ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ،ﺪﻧﺮﺗﺪﻌﺘﺴﻣ ﻚﺒﺳ نازوا زا ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻲﺘﺸﻛ ﺎﻏ هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ فرﻮﻣوﺰﻣ فرﻮﻣوﺪﻧا ار ﻲﺘﺸﻛ ﻦﻴﮕﻨﺳ نازوا ﺐﻟ دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ،ﺪﻧا
) 18 . (
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ،يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ ﭗﻴﺗ هﮋﻳو
ﭗﻴﺗﻮﻧژ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﻧﺪﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺎﻣا ؛ﺖﺳا ﺮﺛﺄﺘﻣ نﺪﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﭗﻴﺗ ﺎﻳ1
هرود رد ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و ﻂﻴﺤﻣ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا ﻲﺘﻴﻌﻗاو ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا ﺮﺑ صﺎﺧ ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ
ﻪﺑ نآ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻨﻋ
ناﻮ
ﭗﻴﺗﻮﻨﻓ ﻲـﻣ هدﺮﺑ مﺎﻧ2
دﻮـﺷ ) 1 .(
نﺎـﺴﻧا و ﻲـﺷزرو مﻮـﻠﻋ نﺎـﺼﺼﺨﺘﻣ ياﺮـﺑ
،ﻲﻧﺎﻤـﺴﺟ نﺎـﺳﺎﻨﺷ دﻮـﺟو3
توﺎﻔﺗ ﻲﮔﮋﻳو رد ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ ﻪﻠﺌﺴﻣ ،نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ مدﺮﻣ يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ
ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ يا .
،ﺎﺘـﺳار ﻦﻳا رد
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻠﻧﺎﺧاﺮﻗ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ )
1388 ( توﺎﻔﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﻲﮔدﺎـﻣآ ،ﻲﻜﻳﺮﺘﻣﻮـﭘوﺮﺘﻧآ يﺎـﻫ و ﻲﻧﺎﻤـﺴﺟ
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ناﺮﺴﭘ ﻲﺗرﺎﻬﻣ
ﺖـﺳا ﻪـﺟﻮﺗ ﻞـﺑﺎﻗ ،ﺖـﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﻣﺮﻬﻗ يﺎﻫ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ توﺎﻔﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ نآ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ يﺎﻫ
دﻮﺟو ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻫﺮﻴﻴﻐﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﺑ يراد ؛دراد
ﻪﺑ يرﻮﻃ يﺮﺗﺮﺑ ،ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﻧﺎﻤﺴﺟ ﻲﮔدﺎﻣآ ،يﺮﻜﻴﭘ ﻞﻣاﻮﻋ ظﺎﺤﻟ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺗرﺎﻬﻣ و ﻲ )
3 .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يﺎﻫ
،
ﻪـﺑ يﺮﻳﻮـﻛ و ﻲﻟﺎﻤـﺷ ﻲﺣاﻮـﻧ ﻲـﻧاواﺮﻓ زا يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﺻرد دﻮـﺟو ﻞـﻴﻟد
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻚﺒـﺳ نازوا زا ﺮﺗﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﮕﻧﺮﻓ و دازآ ﻲﺘﺸﻛ ﻦﻴﮕﻨﺳ نازوا رد فرﻮﻣوﺰﻣ فرﻮﻣوﺪﻧا ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮﺳ
؛
ﻲﻟو رد ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻲﺣاﻮﻧ ﭻﻴﻫ
ﭗﻴﺗ عاﻮﻧا زا ﻚﻳ ﺪﺑ
ﻲﺘﺸﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻧ ﺖﺷاﺪﻧ ﻪﺒﻠﻏ ﻪﺒﺨﻧ ناﺮﻴﮔ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
رد
ـﻴﺣﺎﻧ ﻪـﺳ ﺮﻫ ﺔ
ﻲﻳﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ ،ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ
فرﻮـﻣوﺰﻣ ﺲﻧﻻﺎـﺑ ﭗﻳﺎﺗﻮﺗﺎﻣﻮـﺳ ﻪـﻛ
رد
ﻲﺘﺸﻛ ناﺮﻴﮔ ﺐﻟﺎﻏ ﻚﺒﺳ نازوا دﻮﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻧاواﺮﻓ زا ،ﺖﺳا
. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﺪﻌﺘﺴﻣ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺑ ؛ﺖﺴﻴﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا نﻻﺎﻬﻧﻮﻧ ندﻮﺒﻧ نﺎـﮕﺒﺨﻧ ﺎـﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻧﺪﺑ ﭗﻴﺗ زا رادرﻮﺧﺮﺑ داﺮﻓا ﻲﻠﻗاﺪﺣ ﻲﻧاواﺮﻓ زا ﻪﻜﻠ
دراد ﺖﻳﺎﻜﺣ ﻲﺘﺸﻛ .
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺲﻧﺎﺷ ،ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﻖﻓﻮﻣ يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺪـﻫد
. نﺎـﻳﺎﭘ رد
،
نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﭼﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا نﺎﻴﺑ ﻪﺑ يﺮﻜﻴﭘ يﺎﻫ
ﭗﻴﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هﮋﻳو
رد ﻲﻧﺪـﺑ
1 . Genotype
2 . Phenotype
3 . Physical anthropologists
ﺎﻳداﺪﻌﺘﺳا ﺐﻄﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻲﺑ دراد ﻲﻳﺎﻨﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ و هدﺮﺘﺴﮔ دﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺷزرو يﺎﻫ
، ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺎﻣا ﺮﻳﺎـﺳ ﺖـﻴﻤﻫا ﻪـﺑ
ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ي ﻲﺷزرو ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد ﻲﻧاور و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ
، ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا
ﺖـﺳا يروﺮـﺿ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ .
ﻪﺑ ﻲﻠﻛرﻮﻃ
، ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ
رد دﻮﺷ د ﻲﻨﻴﻣزﺮـﺳ ﺶﻳﺎﻣآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،شزرو ر
ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ هﮋﻳو ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﺐﻄﻗ ﻪﺘﺷر رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ ﻪﺑ نﺪﺑ ﭗﻴﺗ ﻪﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
زا ﻲـﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻢﻬﻣ يﺮﻜﻴﭘ دﻮﺷ
. ﺮﻣا ﻦﻳا ﻲﻣ ﻨﻴﻣز ﺪﻧاﻮﺗ ﺔ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ار ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺑ
ﺶـﺨﺑ ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ يراﺬـﮔ يﺎـﻫ
ﺻﺮﻋ رد رﻮﺸﻛ ﻲﻳاﺮﺟا ﺔ
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣﺮﻬﻗ شزرو ﻪﺘـﺷر رد هﮋﻳو
ﻲـﻜﻴﭙﻤﻟا لاﺪـﻣﺮﭘ يﺎـﻫ ﻢﻫاﺮـﻓ
دروآ . ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﺶﺨﺑ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺷ ﻪـﺑ يﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ
ﭗﻴﺗ ﻊﻣﺎﺟ ﻲﺳرﺮﺑ ﺐـﻄﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ناﺮﻳا شزرو رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺖـﻤﻫ ﻲﻧﺎـﻣﺮﻬﻗ شزرو يﺎـﻫ
ﺪﻧرﺎﻤﮔ .
ﻲﻧادرﺪﻗ ﻀﺘﺴﻣ ﺞﻴﺴﺑ شزرو نﺎﻣزﺎﺳ مﺮﺘﺤﻣ نﻻﻮﺌﺴﻣ زا ،نﺎﻳﺎﭘ رد ﺖﺻﺮﻓ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻦﻴﻔﻌ
ﻲﻣ ﻲﻧادرﺪﻗ ،ﺪﻧدروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار قﻮﻓ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ﻢﻴﻨﻛ
.
ﺬﺧĤﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 . ﻲﺟ ،ﺪﻠﻴﻓ مﻮﻠﺑ .
رآ ﻲﺗ ،ﺪﻨﻠﻛآ ، .
ﻲﺑ ،تﻮﻴﻟا ، .
شزرو رد يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻣﻮﺗﺎﻧآ و ﻚﻴﻧﺎﻜﻣﻮﻴﺑ .
ﻢﺷرا ﺔﻬﻤﺟﺮﺗ
ﺪﻴﻌﺳ . ) 1382 .(
لوا پﺎﭼ ،ﻲﺷزرو مﻮﻠﻋ و ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﺑﺮﺗ ةﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ تارﺎﺸﺘﻧا .
80 - 60 .
2 . ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ،ﻲﻧﺎﺧدﻮﻤﺤﻣ .
ﻦﻴﺴﺣﺮﻴﻣا ،ﻲﺗاﺮﺑ ، ) .
1391 .(
مﺮﻧ ﺖﺧﺎﺳ و ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﺠﻨﺳﺮﻜﻴﭘ راﺰﻓا
.
ﻲﺷزرو ﺐﻃ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ )
12 :(
42 - 27 .
3 . ﺎﺿر ،ﻮﻠﻧﺎﺧاﺮﻗ .
ﺎﺿر ﻲﻠﻋ ﺪﻴﺳ ،ﻚﺧﺎﻛ ﻲﻨﻴﺴﺣ ، .
ﺪﻴﻤﺣ ،ﻲﺒﺟر ، ) .
1388 .(
،ﻲﻜﻳﺮﺘﻣﻮﭘوﺮﺘﻧآ خﺮﻤﻴﻧ
ناﺮﺴﭘ ﻲﺗرﺎﻬﻣ و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﻲﮔدﺎﻣآ 10
ﺎﺗ 20 ﺖﻴﻓﺮﻇ و لﺎﺳ ﻗ يﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣﺮﻬ .
ﻲﺷزرو مﻮﻠﻋ رد ﺶﻫوﮋﭘ .
) 25 : ( 36 - 13 .
4. Ackland, T. R., Elliott, B., & Bloomfield, J. (2009). Applied anatomy and biomechanics in sport: Human Kinetics Champaign, IL. chapters4.
5. International Society for the Advancement of Kinanthropometry.
International standards for anthropometric assessment. Canberra: ISAK, 2001.
6. Bourgois, J., Claessens, A. L., Vrijens, J., Philippaerts, R., Van Renterghem, B., Thomis, M., Lefevre, J. (2000). Anthropometric characteristics of elite male junior rowers. British journal of sports medicine, 34(3), 213-216.
7. Carter, J. L., & Heath, B. H. (1990). Somatotyping: development and applications (Vol. 5): Cambridge University Press. 352-416.
8. Charzewski, J., Głaz, A., & Kuźmicki, S. (1991). Somatotype characteristics of elite European wrestlers. Biol Sport, 8(4), 213-221.
9. Eston, R., & Reilly, T. (2009). Kinanthropometry and Exercise Physiology Laboratory Manual: Tests, Procedures and Data: Volume One: Anthropometry (Vol. 1): Taylor & Francis. Chapters 3.
10. Igbokwe, N. (1991). Somatotypes of Nigerian power athletes. The Journal of sports medicine and physical fitness, 31(3), 439.
11. Ji, C. Y., & Ohsawa, S. (1996). Changes in somatotype during growth in Chinese youth 7–18 years of age. American Journal of Human Biology, 8(3), 347-359.
12. Krawczyk, B., Sklad, M., & Jackiewicz, A. (1997). Heath-Carter somatotypes of athletes representing various sports. Biology of Sport, 14, 305-310.
13. Malina, R. M., Bouchard, C., & Bar-Or, O. (2004). Growth, Maturation
& Physical Activity-2e: Human Kinetics. chapters4.
14. Pieter, W., Bercades, L. T., & Center, O. (2009). Somatotypes of national elite combative sport athletes. Brazilian Journal of Biomotricity, 3(1), 21- 30.
15. Raphel, V. (2010). Evaluation of Body Composition and Somatotype Characteristics of Male. Journal of Experimental Sciences, 1(11), 7-10.
16. Reilly, T., & Williams, A. M. (2003). Science and soccer: 2nd ed.
Routledge, LONDON & NEW YORK. Chapters 6.
17. Skład M, Krawczyk B, Majle B. Body build factors and body components in Greco-Roman and free-style wrestlers. Biol Sport.
1995;12(2):101–105.
18. Sterkowicz-Przybycień, K. L., Sterkowicz, S., & Żarów, R. T. (2011).
Somatotype, Body Composition and Proportionality in Polish Top Greco- Roman Wrestlers. Journal of Human Kinetics, 28(1), 141-154.
19. Yoon, J. (2002). Physiological profiles of elite senior wrestlers. Sports medicine, 32(4), 225-233.
