ﺔﻄﺑار يﻮﮕﻟا ﻚﻳ بﻮﭼرﺎﭼ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ
از نورد ﺪﺷر
*♦
ﻲﻧﺎﻧر ﻦﺴﺤﻣ
ﻮﻀﻋ نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ ﻲﻤﻠﻋتﺄﻴﻫ
.
renani_m@yahoo.com
ﻢﻴﺣر ﻲﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲﻟﻻد
ﻮﻀﻋ تﺄﻴﻫ نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ ﻲﻤﻠﻋ .
ﻲﻠﻋ ﻦﻴﺴﺣ يﺪﻤﺻ
هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا
زاﺮﻴﺷ asamadi@rose.shirazu.ac.ir
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
1 / 3 / 1387 ﺦﻳرﺎﺗ شﺮﻳﺬﭘ : 10 / 9 / 1387
هﺪﻴﻜﭼ
ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻚـﻳ بﻮﭼرﺎﭼ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ
نورد ﺪﺷر يﻮﮕﻟا ﺖﺳاز
. ﺮﺑ ﺖﻬﺟ رد ﻲﺗﻻدﺎﻌﻣ ،فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر يا و ﻲـﺻﻮﺼﺧ ﺶـﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ .
زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺖﻬﺟ ﺪﻨﭼ
دراد توﺎﻔﺗ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ .
رد از نورد
نزاﻮﺘﻣ ﻪﺟدﻮﺑ ضﺮﻓ مﺪﻋ ،تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ )
ةﺪﻋﺎﻗ يﺮﺴﻛ ﻲﻟﺎﻣ
، ﺪﻋﺎﻗ يﺎﺟ ﻪﺑ ة
نزاﻮﺘﻣ ﻪﺟدﻮﺑ (
ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد ،
هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻲﻳارﺎﻛ ﺎﻫ
ي ﻲﺘﻟود ترﺎـﻏ دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا يﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ و
هوﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﺎﻳ و ﺎﻫ
ي ﻢﻫ ﻮﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ ياﺮﺑ ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ ﺪﺷر خﺮﻧ ضﺮﻓ و ،
، توﺎﻔﺗ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﺳﺎﻫ
. يﺮـﻈﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺎﺨﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻪﺑ ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جر
ﻢﺘﺣ رﻮﻃ ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ ﺖﻴﻌﺿو يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر خﺮﻧ
ﻲﻤﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺪﻫد
. رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﺰﻟاﺰﻧﻮﮔ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
) 2007 (
، ﻪﺑ ﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ و يﺮﻈﻧ ترﻮﺻ ﺔ
ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﻫد ﻢﻈﻧ
ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﻤﺗ هﺎﮔﺪﻳد سﺎﺳا
ﺮﮔﺰﻛ ﻞـﻤﻜﻣ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ مﺎﺠﻧا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﺋا
ﺠﻴﺘﻧ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻞﺻﺎﺣ ﺔ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ يو
دﻮﺷ . سﺎـﺳاﺮﺑ هﺪـﺷ ﻦﻳوﺪـﺗ يﻮﮕﻟا ندﺮﻛ هﺮﺒﻴﻟﺎﻛزا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻋﻼﻃا .
ﺎﺘﻧ تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳاﺮﺑ هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ يﻮﮕﻟا ندﺮﻛ هﺮﺒﻴﻟﺎﻛ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳ
ﻞﻗاﺪﺣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر خﺮﻧ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا 2
،ﺪﺻرد قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ ﻢﻬﺳ ﻪﺑ
زا ﺶﻴﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ 35
ﺖﺳا زﺎﻴﻧ ﺪﺻرد .
دوﺪﺣ رد ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻢﻗر ﻦﻳا 8
/ 5 ﺖﺳا ﺪﺻرد .
ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ناﻮـﺗ
ﻛ ﺖﻓﺮﮔ ،ناﺮﻳادﺎﺼﺘﻗا رد ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ ناﺰﻴﻣ ﻲﻠﻌﻓ ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ ﻪ ﺎـﻳﺎﭘ ﺖﻴﻌـﺿو ﻪـﺑ ﻲـﺳﺮﺘﺳد
ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ
"
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣﺮﻴﻏ .
ﻪﻘﺒﻃ JEL يﺪﻨﺑ B52 , C22, C52 , E11 , O43 :
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ :
،ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ
لﺮـﺘﻨﻛ ،از نورد ﺪـﺷر ،يﺰـﻣر عﻮـﻧ زا ﺪـﺷر يﻮﮕﻟا ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر
ﻴﻟﺎﻛ ،ﻪﻨﻴﻬﺑ ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا ،ندﺮﻛ هﺮﺒ .
* -
ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ يﺪﻤـﺻ ﻦﻴـﺴﺣ ﻲـﻠﻋ يﺎﻗآ يﺮﺘﻛد ﺔﻟﺎﺳر ﻢﺠﻨﭘ و مرﺎﻬﭼ لﻮﺼﻓ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
"
ﺪـﺷر و ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ
يدﺎﺼﺘﻗا از نورد ﺪﺷر يﻮﮕﻟا ﻚﻳ ﻦﻳوﺪﺗ:
"
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻲﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲﻟﻻد ﺮﺘﻛد و ﻲﻧﺎﻧر ﺮﺘﻛد نﺎﻳﺎﻗآ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار ﺎﺑ و .
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺮﺗﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫﻮﮕﻟا
ﺘـﺳد ود ﻪـﺑ ،ﺪﺷر ﻊﺒﻨﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ،ﺪﺷر ﺔ
» سﺎـﺳاﺮﺑ ﺪـﺷر يﺎـﻫﻮﮕﻟا
ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻖﻴﻘﺤﺗ
١« و
» ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا يراﺬﮔ
٢«
، ﻢﻴﺴﻘﺗ هﺪﺷ يﺪﻨﺑ
٣ﺪﻧا . رد
ﺮﻣور يﺎﻫﻮﮕﻟا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ،لوا عﻮﻧ يﺎﻫﻮﮕﻟا )٤
1990 ( ﺰﻧﻮﺟ و ،٥
تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪـﺷر
،
ﻪـﻧاروﺎﻨﻓ يروآﻮـﻧ زا ﻲﺷﺎﻧ ٦
ورﺎـﺑ يﻮـﮕﻟا ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ مود عﻮـﻧ يﺎـﻫﻮﮕﻟا رد ﺎـﻣا ، سﺎـﻛﻮﻟ و ٧
) 1988
٨( ، ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ يراﺬﮔ
) رد ﺔﻳﺎﻣﺮـﺳ
ﻲﻧﺎـﺴﻧا و ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ (
ﺖـﺳا . ،ﺎـﻫﻮﮕﻟا ﻦـﻳا
نورد ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا
هﺪـﺷ هﺪـﻴﻣﺎﻧ لوا ﻞـﺴﻧ ياز
٩ﺪـﻧا . داﺮـﻓا ﻂـﺳﻮﺗ لوا ﻞـﺴﻧ يﺎـﻫﻮﮕﻟا
ﻲﺑﺮﺠﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ يدﺪﻌﺘﻣ
، و نﻮﻣزآ ﻢﻫ
ـﻨﭼ
هﺪـﺷ هداد ﻂـﺴﺑ يﺮـﻈﻧ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻦﻴ ﺪـﻧا
.
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ نورد ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻂﺴﺑ ﺮﺿﺎﺣ بﻮﺴﺤﻣ مود عﻮﻧ ياز
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﺔﻄﻘﻧ نورد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﻳوﺪﺗ عوﺮﺷ ﻲﻣ ار از
ناﻮﺗ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ يﺰﻣر ﻚﻧاﺮﻓ ،١٠
د ﺖﺴﻧا . ﺎﺗ و ﺪﻌﺑ ﻪﺑ نﺎﻣز نآ زا ﺔﻫد
1990 ، ﺶﻴﺑ ﺮﺗ داﺮـﻓا و ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ
ﺪﺷ ﻦﻤﻀﺗ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و هدﺮﻛ ﻲﻘﻠﺗ ضﺮﻓ ﺶﻴﭘ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ ﻲﮔ
يﺎـﻫ
ﻢﻬﻣ ار ﻲﻨﻓ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﻲﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺮﺗ
ﻪﺘـﺴﻧاد يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪـﺷر ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳ ﺪـﻧا
. ﻦﻴـﻨﭼ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺑ ﺎﻬﻨﺗ ار ﺶﻳﻮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد نﺎﻣز ،داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﻲﺿﺮﻓ ﺶﻴﭘ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺺﻴﺼﺨﺗ ﺐﻴﻗر ﺪﻟﻮﻣ ﺪﻨﻫد
. زا ﺎﻣا ﺔﻫد 1990 ﺪﻌﺑ ﻪﺑ
، ﺪـﺷ هداد ﻂﺴﺑ ﻲﻳﺎﻫﻮﮕﻟا ﺪﻧ
ﻪـﻛ
نآ رد ﺎﻫ ﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ضﺮﻓ ﻦﻳا .
ﻄـﺳاو ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﺷ ضﺮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﺔ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻴـﺑ ار ﺶﻳﻮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد نﺎﻣز ،دﻮﺧ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻇﺎﻔﺣ دﻮﺒﻧ يﺎـﻫ
ﺪﻟﻮﻣﺮﻴﻏ و ﺪﻟﻮﻣ )
ﺖﻧار ﺪﻨﻧﺎﻣ و ناﺮﮕﻳد لاﻮﻣا ترﺎﻏ ،ﻲﻳﻮﺟ
(...
ﺺﻴﺼﺨﺗ ﺪـﻨﻫد
. ﻦﻴـﻨﭼ ﺎـﺑ
،ﻲﺿﺮﻓ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﺳرﺮﺑ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺪـﺷر ﺮـﺑ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣزا ﻞـﻣﺎﻛ ﺖـﻇﺎﻔﺣ مﺪﻋ
1- R&D- Based Endogenous Growth Models.
2- Investment-Based.
3- Eicher and Turnovsky , 1999, p.396.
4- Romer, P. (1990).
5-Jones, 1995.
6- Technological Innovation.
7- Barro , 1990.
8- Lucas, R. E. (1988), 22: 3-42.
9- Todo and Miyamoto, 2002.
10- Ramsey, 1928.
ﺪﻧدﻮﺑ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ يدﺎﺼﺘﻗا .
ﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭼ زا ﻞ
ﺶ ﺮـﺗ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﺪﻴﻛﺄﺗ
و هدﺮﻛ ﺐﺒﺳ ﺪﺷ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ شﺮﺘﺴﮔ .
دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ و تﺎﻋﻼﻃا ﻖﺒﻃ ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﺚﺤﺑ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ نﻮﺘﻣ شﺮﺘﺴﮔ يﺎـﻫ
ﻴﻟوا ﺔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ نورد ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا بﻮﭼرﺎﭼ رد نآ رد ﻪﻛ دراﺪﻧ دﻮﺟو يا
ﻪﺑ از
ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ .
رد ﺎـﻬﻨﺗ
ود ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺟﻮﻣ ) ﻮﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﻖﺒﻃ ﻳ
ﺎﮔﺪﻨﺴ ن (
ـﻨﻴﻬﺑ خﺮـﻧ ، ﺔ
ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ
نورد ﺪـﺷر يﻮﮕﻟا ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد و هﺪﺷ هدز ﻦﻴﻤﺨﺗ يﻮﻨﻌﻣ ،از
ﺮﻴﺛﺄـﺗ هﺎـﻓر و ﺪـﺷر ﺮـﺑ نآ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا .
ﻦﻳا ﻲﻟ و ناﻮﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ود اوﺎﻛورﻮﻴﻓ و١
٢
اوﺎﻛورﻮﻴﻓ ﺖﺳا٢
. ﺮﺴﻨﻳد ﺰﻴﻧ٣
، ضﺮﻓ ﺎﺑ و ﻲﻜﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ﺪﺷر يﻮﮕﻟا ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻬﻨﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﺮﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﺎﻫ
ي ،ﻲﻧﺎـﺴﻧا و ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ
ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﻟﺎﻗرد ار يراﺬﮔﺮﺛا ﻦﻳا هدﺮـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺖﺳا . فﺪﻫ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﺪـﺷر ﺮـﺑ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ جرﺎـﺨﻣ
نورد ﺪﺷر يﻮﮕﻟا ﻚﻳ بﻮﭼرﺎﭼ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳاز
. ﻚـﻳ ،فﺪـﻫ ﻦـﻳا ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮـﺑ
نورد ﺪﺷر يﻮﮕﻟا ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎـﺗ و ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر ياﺮﺑ ﻲﺗﻻدﺎﻌﻣ ﺎﺑ از
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ .
وﺎﺘﺳد يﺮﻈﻧ يﺎﻫدر ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
ار ﺮﺿﺎﺣ ﻲﻣ
ناﻮﺗ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ
ز ﻳ ناﻮﻨﻋ ﺮ دﺮﻛ :
1 - ،تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد از نورد 2
- ﻪـﻟدﺎﻌﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يا
ﺶـﺨﺑ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ياﺮـﺑ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ 3
- ،ﻲـﺻﻮﺼﺧ ﺶـﺨﺑ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎـﺗ رد ﻲﻗﻮـﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻲﺋارﺎﻛ ندﺮﻛ دراو 4
- دراو
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ رد ﺲﻜﻳا ﻲﺋارﺎﻛﺎﻧ ندﺮﻛ 5
- ﺮﻈﻧرد ﺪﻋﺎﻗ ﻦﺘﻓﺮﮔ ة
يﺮـﺴﻛ ﻲﻟﺎﻣ
ﺖﻟود ) ﺪﻋﺎﻗ يﺎﺟ ﻪﺑ ة
نزاﻮﺘﻣ يﺮﺴﻛ .(
رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺖﻤﺴﻗ ﺶﺷ
. مود ﺖﻤﺴﻗ رد ،
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ روﺮـﻣ ﻦﻤﺿ
عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ،
ﻮﺤﻧ ة ﺮﻴﻐﺘﻣ دورو
، يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا رد ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﺤﺑ .
مﻮﺳ ﺖﻤﺴﻗ رد ،
ـﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ ﻲﻠﻛ يروﺮﻣ ﻦﻤﺿ ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﻞﻜـﺷ ،دﻮ
رد ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻂﺑاور ﺔـﻟﺎﻘﻣ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻦﻳوﺪـﺗ ﺮـﺿﺎﺣ .
مرﺎـﻬﭼ ﺖﻤـﺴﻗ رد
، ﺖﻴﻌـﺿو ﻞـﺣ
1- Kwan and Lai, 2003.
2- Furukawa, 2007.
3- Dincer , 2007.
ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ ) ١
يﺎﻳﺎﭘ ( ا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدروآ ﻮﮕﻟ .
سﺎـﺳاﺮﺑ هﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎـﺳ يﻮـﮕﻟا يدﺪـﻋ ﻞـﺣ
ندﺮﻛ هﺮﺒﻴﻟﺎﻛ ﻚﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻋﻼﻃا هﺪـﺷ ﻪﺋارا ﻢﺠﻨﭘ ﺖﻤﺴﻗ رد٢
ﺖﺳا . ﻊﻤﺟ ﻚﻳ ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﻤﺴﻗ رد ﻲﺋﺎﻫدﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ و هﺪﺷ هدروآ ﺐﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﻟﺎﻤﺟا يﺪﻨﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
2 - ﺪﺷر يﺮﻈﻧ يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ :
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ يروﺮﻣ
رد ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺔﻫد
1970 ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺎﺼﺘﻗا و ﺪﺷ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ ،يدﻼﻴﻣ
ﺪﻳﺪﺟ ﺰﻴﻧ ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ دورو ﺎﻣا ،ﺪﺷ يراﺬﮔ ة
ﺎﻫدﺎﻬﻧ ) و مﺎﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ
صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ (
ﻲﻣ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﺑ زا ناﻮﺗ
ﺔـﻫد 1990
دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
شور ،ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻪﻫد ﻦﻳا زا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻞﺣ و يﺪﻨﺑﻮﮕﻟا ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ة
ﺪﺷ هداد ﻂﺴﺑ ﺎﻫدﺎﻬﻧ
، ﻲﻣ ﻪﻛ شور ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺮﻳز يﺎﻫ
دﺮﻛ هرﺎﺷا :
1 -
،يﺰﻣر عﻮﻧ زا يﺎﻫﻮﮕﻟا 2
-
ﻞـﺴﻧ ﻞﺧاﺪـﺗ يﺎـﻫﻮﮕﻟا ﺎـﻫ
(OLG)
، 3 - ﻪـﻳﺮﻈﻧ يزﺎـﺑ و ﺎـﻫ
4 - شور ﺮﻳﺎﺳ ﻲﺿﺎﻳر يﺎﻫ
.
ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا فﺪﻫ
، ﻮﺤﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ة
ﺪـﺷر يﺎـﻫﻮﮕﻟا ﻪـﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﺮﻴﻐﺘﻣ دورو
ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا .
ﻲﭘ ﺮـﻈﻧ ﺪـﻣ يﻮﮕﻟا ﻦﻳوﺪﺗ رد ،ﻲﻓﺪﻫ ﻦﻴﻨﭼ يﺮﻴﮔ ﺔـﻟﺎﻘﻣ
ﻚـﻤﻛ ،ﺮـﺿﺎﺣ
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻬﺟﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ .
راد دﻮﺟو يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻧ
نآ رد ﻪﻛ ﺪ ﺎﻫ
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺚﺤﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ شﻼﺗ زا ﺺﻗﺎﻧ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا رد ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ و دراو
دﻮـﺷ ﻪـﻟﻮﻣﺮﻓ .
ﺪـﻤﻋ ﺶـﺨﺑ ة
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
دﻮﺟﻮﻣ ،
ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ زا ﺺﻗﺎـﻧ ﺖـﻇﺎﻔﺣ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ جرﺎـﺨﻣ ﻪـﺑ
، ﺶﻫﺎـﻛ ﻪـﻠﻤﺟ زا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ يراﺬ ﻪﻟﺄﺴﻣ
٣ترﺎﻏ ﺖﻧار و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻳﻮﺟ
، ﻲـﻣ طﻮﺑﺮﻣ دﻮـﺷ
. تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻮﻜﺳﻻو و ﻞﻧرﻮﺗ ﻦﻟ و ﻞﻧرﻮﺗ ،٤
ﻢﻴﻛ و ﻦﻤﺳوﺮﮔ ،٥
ﻚﻴﻟوﺮﺘﺳا و ﺮﻧﺪﻨﻴﻟ ،٦
،٧
١ﻮﻨﻴﻣ ﮓﻧﻻ نو ،
1- Steady –State.
2- Calibration.
بﺎﺘﻛ رد حﻼﻄﺻا ﻦﻳا
"
هژاو يرﺎﻣآ تﺎﺣﻼﻄﺻا و ﺎﻫ )
مود ﺶﻳاﺮﻳو
"( - ﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ ة ناﺮﻳا رﺎﻣآ ) 1382 ( ، » نﺪـﻴﺒﻟﺎﻛ «
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ .
3- Predation.
4- Tornell and Velasco, 1992.
5- Tornell and Lane, 1999.
6- Grossman and Kim, 1996.
7- Lindner and Strulik , 2004.
ﺮﺟرﻮﺳ و ﮓﻧﻻ ﺰﻟاﺰﻧﻮﮔ و ،٢
،٣
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ ا
ﺪﻧ . تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
، ﺺﻗﺎـﻧ ﺖﻇﺎﻔﺣ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺔﻟﺄﺴﻣ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻚﻴﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ4
. ﻪـﺑ ،ﺮـﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ةﺮـﻤﺛ ﻪﻛ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ
داﺮـﻓا يراﺬـﮔ
،
ﻲـﻣ ترﺎـﻏ ﻪـﺑ ناﺮـﮕﻳد ﻂـﺳﻮﺗ زا داﺮـﻓا ،دور
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻣ ﺪﻴﻣاﺎﻧ يراﺬﮔ ار يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪﺷر ،هﺪﺸﻧ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻧﻮﺷ
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺔﻤﻫ يﺎﻫﻮﮕﻟا بﻮﭼرﺎﭼ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ر
ﺷ مﺎﺠﻧا يﺰﻣ ﺖﺳا هﺪ
.
نﻮﺴﻧﻮﺳا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
،٥
ﻦﻳﺎﺘﺷادﺮﮔ و ٦
ﺲﻴﻟا وﺮﺴﻨﻳد
،٧
ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲـﺧﺮﺑ ﺪـﻧا
رد ﻪـﻛ
نآ ﺎﻫ ﻞﺴﻧ ﺎﺑ ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا بﻮﭼرﺎﭼ رد ،ﻲﻠﺧاﺪﺗ يﺎﻫ
ﺮﻴﺛﺄﺗ قﻮـﻘﺣ زا ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻇﺎﻔﺣ دﻮﺒﻧ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا و ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ .
نﻮـﺴﻧﻮﺳا
،٨
ﻪـﺑ
ﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ لﺎﺒﻧد ﻨﻴﻬ
ﺔ ﻨﻳﺰﻫ ﺔ ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ مﺎـﻈﻧ ﻲﻳارﺎﻛ ﺢﻄﺳ بﺎﺨﺘﻧا )
ﻲﻟدﺎـﻌﺗ ﺢﻄـﺳ ﺎـﻳ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز رد يراﺬﮔ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يﺎﻫ
( ﺲﻴـﻟا و ﺮﺴﻨﻳد و ،هدﻮﺑ زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ خﺮـﻧ ﺰـﻴﻧ ٩
ﻲﻣ ضﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ زا ﻲﺘﺒﺴﻧ ار ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ
هﺎـﮕﻨﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻨﻛ ﺎـﻫ
نآ زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﻪـﺑ ردﺎـﻗ
ﺪﻨﻨﺘﺴﻫ . ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
١٠ﮓـﻨﺗ ﺮﺘـﺳﻮﻠﻴﺳ و ،١١
زا فاﺪـﻫا ﻪـﺑ ﻚـﻳدﺰﻧ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔـﻟﺎﻘﻣ
رد ﺮـﺿﺎﺣ
ﻪﻳﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ يزﺎﺑ
ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﮓـﻨﺗ ) 2000 (
،
ﻪـﻠﺣﺮﻣ ود يزﺎـﺑ ﻚـﻳ ﻦﻜﻳزﺎـﺑ ود ﺎـﺑ يا
» ﻪﻧﺎﻜﻟﺎﻣ ﺖﻟود «
و
» يدﺎﺼﺘﻗا ناراﺰﮔرﺎﻛ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ «
ﺮﺘﺳﻮﻠﻴﺳو ١٢
ود يزﺎـﺑ ﻚـﻳ ﺰﻴﻧ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲـﻣ ضﺮﻓ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ يا نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ زا ﺪـﻴﻟﻮﺗ زا ﻲـﺸﺨﺑ دﻮـﺷ
ﺐﻠـﺳ
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ دﻮﺷ .
اﺪﻟﺎﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ رد و ﻦﻤـﺳوﺮﮔ ،١٣
١٤ﻢﻴـﻛ
اﺮﻳﺪـﻨﺑ و نﻮـﺳرﺪﻧا و
،١
زا
شور ﻪﻨﻴﻬﺑ يﺎﻫﻮﮕﻟا زا ﺮﻴﻏ ﻲﻳﺎﻫ ﻞﺴﻧ ﻞﺧاﺪﺗ ،يﺰﻣر يزﺎﺳ
ﻪـﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻫ يزﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻫ
1- Mino, 2006.
2- Van Long and Surger , 2006.
3- Gonzalez, 2007.
4- Common Pool.
5- Svensson,1998.
6- Gradstein, 2004.
7- Dincer and Ellis, 2005.
8- Svensson, 1998 9- Dincer and Ellis, 2005.
10- Teng, 2000.
11- Sylwester, 2001.
12- Sylwester, 2001.
13- Palda , 1999.
14- Grossman and Kim, 1996.
ﺖﺳا هﺪﺷ .
اﺪﻟﺎﭘ
،٢
هزاﺪﻧا يﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺎﺑ ار ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﺖﻴﻌﺿو يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺪﻣآرد ﺖﻧار ﻂﺳﻮﺗ ندﺮﻛ ﺐﺼﻏ ياﺮﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳﺎﻫﻮﺟ
. اﺪﻟﺎﭘ
،٣
ﻨﻴﻬﺑ ﺢﻄﺳ ﺔ
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ
ﺖﻧار داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ار طﺎﺒﺗرا ﺎﻫﻮﺟ
ﻲﻣ ﺪﻫد .
كﺮﺘﺸﻣ ﻪﺟو ﺔﻤﻫ
شور و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﺎـﻫ ضﺮـﻓ هﺪـﺷ
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﻛ مﺎﺠﻧا
دﺮﻴﮕﻧ . ،ﻲﺿﺮﻓ ﻦﻴﻨﭼ ﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ
ﺪﺸﻧ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺖﻴﻌـﺿو رد ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎـﺳ و يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪـﺷر ﺮـﺑ ،نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ه
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ .
رد ﺔﻤﻫ ،نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ سﺮﺘﺳد رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ زا
هوﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ
ﻢﻫ ي دﻮﺳ ) يذ ﺎﻳ ﻊﻔﻧ ( ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد نﺪﺷ دراو ياﺮﺑ داﺮﻓا ﻢﻴﻤﺼﺗ و ﺪـﻟﻮﻣ يﺎﻫ
ﺪﻟﻮﻣﺮﻴﻏ ﺎﻳ )
ﺖﻧار ﺪﻨﻧﺎﻣ لاﻮﻣا ترﺎﻏ ،ﻲﻳﻮﺟ
و ناﺮﮕﻳد (...
، ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺒﻧ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
رد ﺎـﻣا ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ
جرﺎـﺨﻣ زا ،ﺮـﺿﺎﺣ
ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
، ﻪـﺑ قﻮـﻘﺣ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ ناﺰـﻴﻣ زا ﻲـﺼﺧﺎﺷ ناﻮـﻨﻋ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ دراو ﺪـﺷر يﻮﮕﻟا رد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ .
ـﻋﻼﻃا سﺎـﺳاﺮﺑ تﺎ
ﻮﻧ ﻳ ﺎﮔﺪﻨﺴ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ن ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ نآ رد ﻪﻛ دراﺪﻧ دﻮﺟو يا
ﺮﻴﺛﺄﺗ قﻮـﻘﺣ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ يﺰﻣر عﻮﻧ زا ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا بﻮﭼرﺎﭼ رد يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر و ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ هﺪـﺷ
ﺪﺷﺎﺑ . فﺪﻫ ﺔﻟﺎﻘﻣ
،ﺮﺿﺎﺣ هدﻮـﺑ ﻲﻓﺎﻜﺷ ﻦﻴﻨﭼ ندﺮﻛ ﺮﭘ
ﻪـﻛ ،ﺖـﺳا ﻪـﺑ يﺪـﻌﺑ ﺖﻤـﺴﻗرد
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻪﺑ يﺮﻈﻧ ترﻮﺻ .
3 - ﻪﻳﺎﭘ يﻮﮕﻟا
ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد
، نورد ﺪﺷر يﻮﮕﻟا يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ياﺮـﺑ ﻲﺗﻻدﺎـﻌﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ياز
ﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗو ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر ﺔ
ـﻨﻴﻬﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﺔ
ﺢﻳﺮﺸﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺮـﻳز تﺎـﺿوﺮﻔﻣ ،ﻮﮕﻟا ﻦﻳوﺪﺗ رد :
1 - ضﺮـﻓ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد يﺎﻀﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ هﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ
،
»
نﺎـﻨﻴﻤﻃا يﺎـﻀﻓ «
ﺖـﺳا . 2 - ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻮـﮕﻟا
» ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ « ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد دﻮﺷ
. 3 - ياﺮﺑ ﻮﮕﻟا ﺖﻟﺎﺣ
» ﻪﺘﺴﺑ دﺎﺼﺘﻗا «
ﻲـﻣ ﻦﻳوﺪـﺗ دﻮـﺷ
.
1- Anderson and Bandiera, 2005.
2- Palda, 1999.
3- Palda, 1999, p.140.
4 - ياﺮﺑ ﻮﮕﻟا
» ﺰـﻛﺮﻤﺘﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا «١
ﻲـﻣ ﻦﻳوﺪـﺗ و دﻮـﺷ
5 -
ـﻳﺮﻈﻧ سﺎـﺳاﺮﺑ ﻮـﮕﻟا ﺔ
ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﺋاﺮﮔﺰﮔﺮﻤﺗ ﻦﻳوﺪﺗ٢
ﻲﻣ دﻮﺷ .
3 - 1 - هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ
دﺮﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺘﻜﻧ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ ﻦﻳوﺪﺗ رد .
ﻪﺘﻜﻧ ﻪﺳ ﻦﻳا
،
» نورد تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ از
٣« ،
» سﺎﻴﻘﻣ ﺮﺛا
١« ﺖﺳا هﺎﻓر و ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑاﻮﺗ ﻲﻌﺑﺎﺗ ﻞﻜﺷ و .
ﻪـﺘﻜﻧ ﻪـﺳ ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ ،
ﻊﺑﺎـﺗ
ﺪﻣ هﺎﻓر ﺮﻈﻧ ﺔﻟﺎﻘﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻦﻳوﺪﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ .
1- Decentralized Economies.
2- Legal- Centralist Views.
لﺎﺳ رد 1960 زﻮﻛﺪﻟﺎﻧور ،
، ﻨﻴﻬﺑ دﺮﺒﻫار ﻪﻛ لاﻮﺌﺳ ﻦﻳا حﺮﻃ ﺎﺑ ﺔ
ﺖﺴﻴﭼ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ
؟ ﺚﺤﺑ ﻪﻟدﺎﺠﻣ يﺎﻫ ﻦﻴـﺑ يﺰﻴﻣآ
ﺖﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ار نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا
، ﺚﺤﺑ ﻦﻳا ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ﻪﻛ دراد ﻪﻣادا ﺎﻫ
. ود ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ،ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﻮﺘﻣ رد
هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺖﺳا
: 1 ( ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻢﻈﻧ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﻫد Private- ordering View)
( و 2 ( ﺮﮔﺰﻛﺮﻤﺗ ﺔـﻳﺮﻈﻧ ﻲـﻳا
ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ Legal- centralist View) .(
ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻢﻈﻧ ﻊﻓﺎـﻨﻣ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا نﺎﻳﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﻫد
ﻲـﻣ ﺖـﻇﺎﻔﺣ نآ زا و ﻒـﻳﺮﻌﺗ ار ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ ،ﺖـﻟود ﺶـﻘﻧ ﻪﺑ عﺎﺟرا نوﺪﺑ ،ﻪﻟدﺎﺒﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺪـﻨﻨﻛ
. رد ﺎـﻣا ﺔـﻳﺮﻈﻧ
ﻤﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﻳاﺰﮔﺰﻛﺮ
، فﻼﺧﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻢﻈﻧ ﻦﻴﻤـﻀﺗ و ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﻟود ﺪﻳﺎﺑ ار ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﻫد
ﺪﻨﻛ . ﻦﻳا ناراﺪﻓﺮﻃ ﺔﻳﺮﻈﻧ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻳﻮﻘﺗ نوﺪﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا ترﺪـﻗ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد نوﺪـﺑ و يﺰـﻳر
ﻲﻤﻧ ﺖﻟود يرﺎﺼﺤﻧا ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﺪﻧاﻮﺗ
[Brooks et al. (2003), p. 429-430; and Norton (2003), p.
.319]
3- Endogenous Preferences.
ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻲﻜﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ دﺎﺼﺘﻗا رد ﻪﻨﻴﻬﺑ راﺰﮔرﺎﻛ ﻚﻳ هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ
سﺎـﺳاﺮﺑ ﺖﻳﺎـﺿر ندﺮﻛﺮﺜﻛاﺪـﺣ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ و هدﻮﺑ زﺎﺳ
ﺖﺳا ﺶﻳﻮﺧ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ .
ﺑ ﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺎﺿرا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ضﺮﻓ دﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻻﺎﻛ زا هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا سﺎﺳاﺮ
ﻲﮔﮋﻳو و يﺎﻫ نآ ﺎﻫ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . رد ﺖﻘﻴﻘﺣ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ،يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ ﻦﻳا رد
، نوﺮﺑ ﻪـﻛ تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ مﺎـﻈﻧ و هﺪـﺷ ضﺮـﻓ از
ﺖﻳاﺪﻫ ﺪﻨﻨﻛ ة فﺮﺼﻣ ﺖﺳا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
، ﻪﻳﺎﭘ يﺮﮕﻳد يﺎﺟ رد ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ و هﺪﺷ يراﺬﮔ
دﻮﺷ . ﻦﻳا يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻣا ـﻧﻮﮔ
ﻪ
ﻲﻣ ﺚﺤﺑ فﺮﺼﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻊﻴـﺳو فاﺪﻫا هﺪﻨﻨﻛ
كﺮـﺤﻣ و هدﺮـﻛ لﺎـﺒﻧد ار يﺮـﺗ
ﺪـﻳا ﺮـﺑ ﻲـﻗﻼﺧا يﺎـﻫ ة
يدﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ
ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ راﺬﮔﺮﺛا نﺎﻳاﺮﮔ ﺪﻧ
. ﺪﻴﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻳز ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ :
- Sen., A. K. (1977), “Rational fools: a critique of the behavioral foundation of economic theory”, Philosophy and Public Affairs, 6: 317-344.
- Elster, J., Solomonic Judgments: studies in the limitations of rationality, Cambridge University Press, Cambridge, New York, 1989
ﻳارآ ﻚﻳ فﺮﺼﻣ ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا هﺎﮔﺪﻳد زا ﺔ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ و ﺎﻫزﺎﻴﻧ زا ﻲﻌﻴﺳو وآﺮﺑ ار ﺎﻫ
ﻲـﻣ هدر زا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ نآ
ﺎـﻫ ﻊـﻔﻧ رد ﻪـﺸﻳر
ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و ﻪﺘﺷاد داﺮﻓا ﻲﺼﺨﺷ
، ﻊﻴﺳو فاﺪﻫا ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﺗ
ﺪﻨﻨﻛ . داﺮﻓا ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻦﻴﻨﭼ رد
، ﻢـﻫ ﺮـﺑ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
يزﺎﺳﺮﺜﻛاﺪﺣ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﻪﺘﺷاد نآ
ﺎﻫ ﻲﻣ ﺮﺛا ﺪﻧراﺬﮔ . ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳا ﻪـﻛ ﻪﻘﻴﻠـﺳ ﻪـﺑ ًﻻﻮـﻤﻌﻣ تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ و ﺎـﻫ
ﻲﻤﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﺪﻨﻨﻛ
، دﺮﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ًﺎﻌﻄﻗ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺎﻣا .
ﻲﻤﻧ ﻞﻜﺷ اﺰﺠﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺎﺼﺘﻗا رد ﺮﻴﮔ
ﻧ هﺎﻓر ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ و ﺪ
ناﺮﮕﻳد ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺎﻫرﺎﺸﻓ و داﺮﻓا ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻳﺎﻘﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا
ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﺮـﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ي
ﺖـﺷاﺬﮔ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺮـﺛا داﺮـﻓا يﺮـﻴﮔ .
ﻲﻣ ﻲﮔدﺎﺳ ﻪﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻨﻨﻛﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺮﮕﻳد هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ ﻪﻈﺣﻼﻣ ناﻮﺗ
ة ﻲـﮔﮋﻳو سﺎـﺳاﺮﺑ ﺎـﻬﻨﺗ ﺶﻳﻮـﺧ ﻲـﺼﺨﺷ ﻊﻔﻧ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻻﺎﻛ .
راﺬﮕﺑ ﺮﺛا داﺮﻓا يداﺮﻔﻧا رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻖﻳﺮﻃ ود زا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻧ
ﺪ . ﻪﺑ ﻪﻛ شور ﻚﻳ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ترﻮـﺻ
مﺎـﺠﻧا
ﻲﻣ هﺰﻴﮕﻧا ﻖﻳﺮﻃ زا ،دﺮﻴﮔ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و ﺎﻫ
ﺖﺳا يدﺎﻬﻧ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ .
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﺤﺑ رﺎﻴﺴﺑ نﻮﺘﻣ رد يراﺬﮔﺮﺛا ﻦﻳا .
رد
زا ﻪﻣادا ﻞﺒﻗ ﻪﺤﻔﺻ
رد ﻪﻌﻣﺎﺟ هﺎﻓر ﺔﻤﻫ
دﻮـﺟﻮﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ )
ﺪﻨـﺴﻳﻮﻧ سﺮﺘـﺳد رد نﺎﮔ
(
، رﺎـﺘﻓر ﺎـﺑ لدﺎـﻌﻣ
راﺰﮔرﺎﻛ
نآ رد هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻌﺑﺎﺗ ﻞﻜﺷ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد هﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺎـﻫ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﻲﻣ ار نﻮﺘﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻊﺑﺎـﺗ رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ناﻮﺗ
ﻪﺘﺳد ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺎﻓر دﺮﻛ يﺪﻨﺑ
: 1 ( ،ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ 2
( و ﻲـﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ ﺎـﺨﻣ
جر
،ﺖﻟود ﻲﻓﺮﺼﻣ 3
( رﺎﻛ و ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ ،ﺖﻏاﺮﻓ ﺎﻳ
4 ( ﻲﻓﺮﺼﻣ جرﺎﺨﻣ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ
،ﺖﻏاﺮﻓ ﺎﻳرﺎﻛ و ﺖﻟود 5
( هﺪﻧﺎﻣ و ﺖﻏاﺮﻓ ﺎﻳ رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ ،لﻮـﭘ ﻲﻌﻗاو يﺎﻫ
6 ( ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ شﻼﺗ و ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ ،يراﺬﮔ
7 ( ،توﺮـﺛ و ﻲـﺻﻮﺼﺧ فﺮـﺼﻣ 8
( فﺮـﺼﻣ
ﻌﻟﺎﻄﻣ مﻮﺳ ﻞﺼﻓ ﺔ
يﺪﻤﺻ ) 1387 (
،
ﺖـﺳا هﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ يدﺎﺼﺘﻗا دﺎﻬﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﺎﺛآ زا ﻲﺸﺨﺑ .
يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﺎـﻣا
ﺮﻴﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ يدﺎﺼﺘﻗا هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
) يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ﻪـﻛ
ﺖﺳا يدﺎﻬﻧ ( ﺪﻧراﺬﮕﺑ ﺮﺛا داﺮﻓا رﺎﺘﻓر ﺮﺑ .
ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﺗاﺮﻜﻔﺗ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻴﺑدا يﺮﻴﮔ
» نورد تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ از
« ﺖﺳا هﺪﺷ .
دراﺪـﻧ دﻮـﺟو ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ﻲﻌﻴـﺳو نﻮﺘﻣ ﺪﻨﭼﺮﻫ
، شﻼـﺗ ﺎـﻣا يﺪﻨﻤـﺷزرا يﺎـﻫ مﺎـﺠﻧا
ﻓﺮﮔ ﺖـﺳا ﻪـﺘ . ﺮـﻜﺑ يﺮـﮔ ) 1996 (
Becker, G. S., Accounting for tastes, Harvard university press, Cambridge, Massachusetts, ) 1996.
( ﻲﻣ ﺪﺴﻳﻮﻧ :
» رد ﺔﻤﻫ بﺎﺨﺘﻧا زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ،ﻊﻣاﻮﺟ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻪﺘـﺴﺑاو ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫوﺮﻴﻧ و ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ ...
ﻪﻧ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻫﻻﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ
ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ تﺎﻣﺪﺧ و
، ﻞﻜـﺷ ،شزﻮﻣآ ،ﻲﻬﮔآ ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎـﺳ و تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﻨﻨﻛ ة دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ (O’Hara and Stagl, 2002 , p. 515) «
. ﺮﻜﺑ يﺮﮔ
، ﻢﻴﻤﻌﺗ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﻪـﺘﻓﺎﻳ
يا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﻖﻳﺮﻃ زا ار داﺮﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫوﺮﻴﻧ و تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ و هدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ار ﺟا يﺎﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘ Social Capital) -
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا -
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
، ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺴﻳز و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ هرﺎﺷا
دراد (.
و
ﻪﻘﻴﻠﺳ و تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ نورد ﻪﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﺖﺳا هدﺮﻛ دراو ﺎﻫ
. يزﺎﺳﻮﮕﻟا رد هزوﺮﻣا يﺮﻜﻓ ﻂﺧ ﻦﻳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻲﻣ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺪﻫ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ
(Hediger, 2000, p.484-486)
، دﺮﻛ هرﺎﺷا .
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا ،ﻮﺳ ﺮﮕﻳد زا ﺔ
قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪـﻧراد ﻢﻫ ﺎﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﺰﻴﻧ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ
. ياﺮـﺑ مزﻻ طﺮـﺷ
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺔ
ﺖـﺳا داﺮـﻓا ﻲﻳﻼﻘﻋ رﺎﺘﻓر سﺎﺳاﺮﺑ نآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﻆﻔﺣ ﻚﺷ نوﺪﺑ ،نآ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا ) يﺎﭘ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ و ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﻪﺑ يﺪﻨﺑ نآ
ﺎﻫ ( نآ و ﺖﺳا ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﭼ
ﻲـﻣ ﻦﻴـﻌﻣ ار ﺎﻫ ،ﺪـﻨﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ و ﻲﻤﺳر ﻦﻴﻧاﻮﻗ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ .
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺔ
و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ ﺖﺳا ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا .
ﻲﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺗ
ﻲﻌﺑﺎـﺗ داﺮﻓا هﺎﻓر ﻪﻛ دﺮﻛ يﺮﻴﮔ
دﻮﺧ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ زا نآ
ﺎﻫ ﺖﺳا ناﺮﮕﻳد و .
ﻂـﺑاور ﺖـﻴﻔﻴﻛ و تﺎﻣﺪـﺧ و ﺎـﻫﻻﺎﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ
ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
نورد تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻮﺷ ضﺮﻓ از
ﻧ ﺪ . 1- Scale Effects.
نورد ﺪﺷر يﺎﻫﻮﮕﻟا رد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ عﻮﻧ زا لوا ﻞﺴﻧ ياز
ورﺎﺑ يﻮﮕﻟا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ يراﺬﮔ (Barro, 1990)
ﺖـﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا
دراد ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺷر ﺮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﻴﻌﻤﺟ هزاﺪﻧا ﻪﻛ .
ﻪـﺑ ﺮﺛا ﻦﻳا
»
سﺎـﻴﻘﻣ ﺮـﺛا «
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦﻴـﻨﭼ ياراد يﺎـﻫﻮﮕﻟا و يا
ﻪـﺑ
» ﺪﺷر سﺎﻴﻘﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا «
هﺪﺷ فوﺮﻌﻣ ﺪﻧا . ﻮﺗﻮﻣﺎـﻴﻣ و ودﻮـﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ سﺎﺳاﺮﺑ (Todo and Miyamoto, 2002)
، ﻲـﻣ ناﻮـﺗ
ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ دﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ناﺮﻳا صﻮﺼﺧ
، ﺪﻨﻨﻛ دراو يﺎﻫرﻮﺸﻛ وﺰﺟ ة
ﻲﻳﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻦﻴـﻨﭼرد و ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺶﻧاد
زاﺪﻧا رد ﺶﻳاﺰﻓا ة
ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ
، نآ ﺎﻫ داد ﺪـﻫاﻮﺧراﺮﻗﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖـﺤﺗ ار ﺖـﺧاﻮﻨﻜﻳ ﺖﻴﻌﺿو رد (Ibid, P.17,
Propos. 1) .
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻴﻔﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ رد سﺎﻴﻘﻣ
.
ﻞﺒﻗ ﻪﺤﻔﺻ زا ﻪﻣادا
،ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺴﻳز تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﺻﻮﺼﺧ 9
( و ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ ،ناﺪـﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ
10 ( فﺮـﺼﻣ
و تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ و ﻲﺻﻮﺼﺧ 11
( ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻲﺻﻮﺼﺧ فﺮﺼﻣ .١
ﻲـﻣ ﻪﺘـﺷﺬﮔ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ ﻲﺳرﺮﺑ زا فﺮـﺼﻣ ﻪـﻛ دﺮـﻛ طﺎﺒﻨﺘـﺳا ﻦﻴـﻨﭼ ناﻮـﺗ
ﻲﺻﻮﺼﺧ
، ﺖﺳا هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲﻜﻳ .
ياﺮـﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻦﻴﻣﺄﺗ يراﺪﻳﺎﭘ طﺮﺷ ﺰﻴﻧ٢
ﺖﺳا يروﺮﺿ .
ﻢـﻫ ـﻨﭼ و ورا يدﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ طﻮـﻄﺧ سﺎـﺳاﺮﺑ ﻦﻴ
نارﺎﻜﻤﻫ )
2007 ، 2004 ، 2003 ( ﻢﻴﺷآ ، ) 2003 ( ﻦﻣﺰـﺘﻳو و ﻢﻴـﺷآ ، )
2001 ( ﻲـﺘﻨﻟاو و
) 2008 (
، نورد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ ترﻮﺻ ﻪﺑ نآ ﺪﺷر و از
)
ﻲﻳﺎـﻤﻧ ﻪـﻧ و (
ﺖﺳا هﺪﺷ ضﺮﻓ .
رد ﺔﻤﻫ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ فﺮـﺼﻣ تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ ،هﺪـﺷ ﻲﺳرﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نوﺮـﺑ
زا
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ضﺮﻓ
، نورد تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻲـﻣ ضﺮﻓ از
دﻮـﺷ . مﻮـﻬﻔﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
هرود ﻦﻴﺑ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ يا
، نﺎﻣز رد فﺮﺼﻣ ﻦﻴﺑ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ي ار ﻪـﺘﻜﻧ ﻦـﻳا ﻒـﻠﺘﺨﻣ
رﺎﻜﺷآ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﻛ ةرود
ﻲﺗآ
، ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﻪﻛ دﺮﻴﮔ
دﻮﺷ ﺖﻇﺎﻔﺣ داﺮﻓا .
ﻢﺸﭼ ا ﻲﺷﻮﭘ هرود رد فﺮـﺼﻣ ﺪﻴﻣا ﻪﺑ يرﺎﺟ فﺮﺼﻣ ز ﻲـﺗآ يﺎـﻫ
) ﺎـﻳ
ﺲﭘ زاﺪﻧا (
، ﻲﻌﻓﺎـﻨﻣ ﻦﻴـﻨﭼ ﻲﻌﻗاو ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ناﺰﻴﻣ و ﻲﺗآ رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ
دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
ﻲـﻳاراد ترﺎـﻏ لﺎﻤﺘﺣا هﺎﮔﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﺷور ﻪـﺑ ًﻼﺜـﻣ دﺮـﻓ يﺎـﻫ
ﻄﺳاو ﺔ ﺗ دﻮﺒﻧ ﺎﻳ و ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻇﺎﻔﺣ دﻮﺒﻧ ﻦﺷور و ﺢﺿاو ﻒﻳﺮﻌ
،نآ زا
ﺲﭘ نﺎﻨﻴﻤﻃا ناﺰﻴﻣ ،ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻨﻨﻛ زاﺪﻧا
ه هﺮﻬﺑ زا ﺲـﭘ ﻲﺗآ ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺪﻨﻣ ﺶﻳﻮـﺧ زاﺪـﻧا
و ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ ار ﺶﻳﻮﺧ يرﺎﺟ فﺮﺼﻣ دﺮﻓ
، ﺲﭘ و ﺶﻳاﺰﻓا ﺪـﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ ار زاﺪﻧا
داد . ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻦﻳا ﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺮﺛا دﺮﻓ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻲﻣ
دراﺬـﮔ .
ﻫ
٣ﺮﮕﻳﺪ
، ندﺮﻛ دراو ﺎﺑ ﺔﻳﺎﻣﺮﺳ
نورد ار تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ،هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد از
ﺖﺳا ، ﻟﺎﻘﻣ رد ﺎﻣا ﺔ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ جرﺎـﺨﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ زا ،هﺪﺷ ﻪﺋارا تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﺮﺿﺎﺣ
2 - تﺎﻴﺋﺰﺟ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ ﻊـﺑاﻮﺗ ﻦﻳوﺪﺗ رد طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻌﺑﺎﺗ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ
، يﺪﻤﺻ مرﺎﻬﭼ ﻞﺼﻓ ﻪﺑ )
1387 ( ﺪﻴﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ .
1 - ﺮﻴﺑﺎﻌﺗ و ﻒﻳرﺎﻌﺗ نآ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ و ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ نﻮﻤﻀﻣ ةرﺎﺑرد ﻖﻓاﻮﺗ مﺪﻋ ﻚﻳ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،دراد دﻮﺟو يراﺪﻳﺎﭘ مﻮﻬﻔﻣ زا يدﺪﻌﺘﻣ
يﺮﻜﻓ يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ )
ﻢﻳدارﺎﭘ يﺎﻫ ( هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺪﻧا
. ﻲﻣ ار يﺮﻜﻓ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﻳا و ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻠﻛ ﻪﺘﺳد ود رد ناﻮﺗ
ﻢﻴﺴﻘﺗ يﻮﻗ دﺮﻛ يﺪﻨﺑ . ﺔﺘﺳد ود ﻪﺑ دﻮﺧ ،ﻒﻴﻌﺿ ﻢﻳدارﺎﭘ
» ﭘ ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻠﻴﺧ يراﺪﻳﺎ «
و
» ﻒﻴﻌﺿ يراﺪﻳﺎﭘ «
ﻢﻫ و يﻮﻗ ﻢﻳدارﺎﭘ ﻦﻴﻨﭼ
ﺔﺘﺳد ود ﻪﺑ دﻮﺧ
» يﻮﻗ ﻲﻠﻴﺧ يراﺪﻳﺎﭘ «
و
» يﻮﻗ يراﺪﻳﺎﭘ «
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ دﻮﺷ . ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺞﻨﭘ ﻞﻗاﺪﺣ يراﺪﻳﺎﭘ مﻮﻬﻔﻣ زا
نآ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ﺮﻳز رد ﻪﻛ ﻲﻣ هرﺎﺷا ﺎﻫ
دﻮﺷ . ﻲﻣ قﻼﻃا ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻪﺑ راﺪﻳﺎﭘ ﺖﻴﻌﺿو ﻄﻣ نآ رد ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺖﻴﺑﻮﻠ ) ﺎﻳ فﺮﺼﻣ ( لﻮﻃ رد
ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ور نﺎﻣز )
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻣﺮﭘ 1382
ص ، 120 - Dalton et al. (2005), p. 39; Gowdy (2004), 106
p. 1-3; Hediger (2000), p.483 (.
3- Hadiger,2000.
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ .
ﺮﻈﻧﺪﻣ هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﺑﺮـﺿﺎﺣ
ترﻮﺻ ﻞﻳذ ﺖﺳا :
) 1
∫
∞ −−θθ− +η −ρ (= o c lng ]N(t)e dt [
W prop t
1
1 1
نآ رد ﻪﻛ
،c
،ﻪﻧاﺮﺳ فﺮﺼﻣ
gprop
، ،ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ جرﺎﺨﻣ
θ
هرود ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻴﺸﻧﺎﺟ ﺶﺸﻛ سﻮﻜﻌﻣ
ρ ،يا
، ،ﻞﻳﺰﻨﺗ خﺮﻧ
،η
ﻲﺘﻟود تﺎﻣﺪﺧ ﻢﻬﺳ )
زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ (
و ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ رد و ﻚﻴﺘـﺴﺠﻟ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ و هدﻮﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟN(t)
ﻲﻣ ﺪﺷر ﺮﻳز ﻊﺑﺎﺗ سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﻨﻛ
:
) ۲ ) (
N N ( AN ) N ( ) t (
N& =φ = ∗−
نآ رد ﻪﻛ
،N*
زاﺪﻧا ة ﻲﻣ نآ ﻪﺑ ﻲﺒﻧﺎﺠﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ ﻢﻴﺳر
.
ﺘﻜﻧ ﺔ رد ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺔﻟدﺎﻌﻣ
) 1 ( ﻪـﺑ ﺖـﻟود ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ ﻪـﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا
ﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ رد ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻞﻜﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ه
هﺪـﺷ ﺖـﺳا
١.
ﻲـﺿﺮﻓ ﻦﻴـﻨﭼ
و عﺎـﻓد و ﻲـﻠﻣ ﺖـﻴﻨﻣا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺧﺮﺑ ياﺮﺑ ....
، ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ ضﺮـﻓ
ﻲﻣ ﺪﺳر . ﭻﻴﻫ رد ﺎﻣا ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ماﺪﻛ
ﺖـﺳا هﺪﺸﻧ هدروآ هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗردN(t)
. و ورا ﺪـﻨﭼﺮﻫ
نارﺎﻜﻤﻫ ،داﺮﻓا ﺮﻳﺎﺳ و٢
N (t)
ﻲﻣ دراو هﺎﻓر ﻊﺑﺎﺗ رد ار ﺮـﻴﻐﺘﻣ زا ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻣا ،ﺪﻨﻨﻛ
هدﺎﻔﺘـﺳاc
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻢﻫ
نﺎﻣز از نورد تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ و سﺎـﻴﻘﻣ ﺮـﺛا )
ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺎـﺑ
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ جرﺎﺨﻣ (
، توﺎﻔﺗ زا ﺎﻫ ي ﺔﻄﺑار ) 1 ( تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
ﺘﺳد زا ﻲﺸﺨﺑ و ﺖﺳا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ سﺮﺘﺳد رد دﻮﺟﻮﻣ يﺮﻈﻧ دروﺎ
ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺮﺿﺎﺣ
ﻲﻣ ﺪﻫد .
1 - ﻲﻜﺳﻮﻧرﻮﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد (Turnovsky,2000 ,2004)
ﮓﻨﭼ، (Chang, 1999) مﻮﻠﮔ و ﺮﻳﺎﺑ ،
(Baier and Glomm, 2001)
رﻮﻨﮔآ و (Agénor, 2008)
، ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺘﻟود تﺎﻣﺪﺧ ة
ﻊﻤﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻲﻳاﺪﺟ ﺮﻳﺬﭘ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﺑﺎﺗ دراو ﺮﻳﺬﭘ .
2- Arrow et al., 2003, 2004, 2007
