لﺰﻏ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ
ﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺮﻈﻨﻣ زا ﻆﻓﺎﺣ ﻲ
ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ
ﻠﻋ ﻴ ﺮﻔﻈﻣ ﺎﺿﺮ
*ي
ﻴﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳرﺎﻓ تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز دﺎﺘﺳا ﻪ
،
ناﺮﻳا،ﻪﻴﻣورا
ﻟاﺪﺒﻋ ﻋﻮﻠﻃ ﻪ ﻲ
**رذآ
دﺎﺘﺳا ﻴﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳرﺎﻓ تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز رﺎﻳ ﻪ
،
ناﺮﻳا،ﻪﻴﻣورا
ﻧﺎﻣﺮﻓ ﺮﺻﺎﻧ
***ﻲ
ﻴﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳرﺎﻓ تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻪ
،
ا ناﺮﻳا،ﻪﻴﻣور
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
03 / 04 / 96 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
18 / 05 / 96 پﺎﭼ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
رﻮﻳﺮﻬﺷ 1396 (
هﺪﻴﻜﭼ
اﺮﻌﺷ ﻆﻓﺎﺣ زا ﻞﺒﻗ ﻪﭼ ﺮﮔا ﻲﻳ
ﻧﺎﻗﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲ
ﺪﻌﺳ ، ي ﺎﺳ و ، ﻳ ﺮ ﻳ هدﻮﺑ ﻦ ﻛ ﺪﻧا ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺑ لﺰـﻏ رد ﻆﻓﺎـﺣ ﻪ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ءﺎﻔﺘﻗا
،
ﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﺎﻣا ﻴ
د زا ﺶ ﻳ
ﺮﻣ رد ناﺮﮕ ﻛ
ﺖﺷاد راﺮﻗ صﺎﺧ و مﺎﻋ ﻪﺟﻮﺗ ﺰ .
ﺖﻠﻋ ا ـﻳ ار ﺮـﻣا ﻦ
ﺎﺑ ﻳ رد ﺪ
» ﻛ ﻠﻴ ﺖ « د ﻳ ﻆﻓﺎﺣ ناﻮ ﻳ
ﺖﻓﺎ .
اﺰﺟا رد ﻪﭼ ﺮﮔا ﻆﻓﺎﺣ لﺰﻏ ي
ﭼ دﻮﺧ ﻴ ﺰ ي ﺑ ﻴ لﺰﻏ زا ﺶ يﺎﻫ ناﺮﻋﺎﺷ
ﻠﺒﻗ ﻲ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار ﻛ
ﺰﺋﺎﺣ ﻞ ﻴﻛ ﻔ ﻴ ﺗﺎ ﻲ ﺖﺳا ﻛ
ﻣﺎﻘﻣ رد ار وا ﻪ ﻲ
د زا ﺮﺗﺮﺑ ﻳ راﺮﻗ ناﺮﮕ
ﻲـﻣ ﺪـﻫد . زا
ﺎﺠﻧآ ﻛ عﻮﺿﻮﻣ ﻪ ﻛ ﻠﻴ
ﻤﻫا ﻆﻓﺎﺣ رﺎﻌﺷا ﺖ ﻴﺘ
ﻲ ﻮﻫﺎﻣ ي
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ،دراد ﺔ
ﻈﻧ ﺮ ﻳ ﻪ يﺎﻫ ﻀﺘﻘﻣ ﻲ ﺨﺸـﺗ ، ﻴ داد ﺺ ـﻳ ﻢ
ﻛ ﺮﺘﻬﺑ ﻪ ﻳ
ﺮﻈﻧ ﺐﻟﺎﻗ ﻦ ي
اﺮﺑ ي ـﺳرﺮﺑ ﻲ رﻮـﺌﺗ ، ي
» ﺖﻟﺎﺘﺸـﮔ
« ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ .
ﺮﻈﻧ ﺖﻟﺎﺘﺸـﮔ ﻪـﻳ
يا ﺖـﺳا ـﻛ رد ﻪ
هزﻮﺣ يﺎﻫ ﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ﻲ ﻈﻧ ﻴ رﺎﻤﻌﻣ ﺮ ي ـﺳﺎﻨﺷ ناور و ﺮﻨﻫ ، ﻲ
ﻪـﺑ ـﻛ
ﻣا و ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓر رﺎ ـﻴ
ﺎﺟ ﺖـﺳا ﺪ ﻳ
هﺎـﮕ
ﺳرﺮﺑ رد ار شرﻮﺧاﺮﻓ ﻲ
يﺎﻫ ﺑدا ﻲ ﻧ ﻴ ﺑ ﺰ ﻴ ﺪﺑﺎ . اﻳ رﻮﺌﺗ ﻦ ي تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻪﺑ ﻛ
ﻠ ﻲ ﻚﻳ
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ
ﻲـﻣ و ،دزادﺮـﭘ
و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﻲﻳﺎﻫ ﻓﺮﻌﻣ ار ﻲﻣ ﻲ ﻛ ﺪﻨ ﻛ نآ ﻊﻤﺟ ﻪ ﺎﻫ رد ﻚﻳ ﺎﻘﺗرا ﺚﻋﺎﺑ ﺮﺛا ي
ﻴﻛ ﻔ ﻴ ز ﺖ ﻳ ﺘﺧﺎﻨﺷﺎﺒ ﻲ ﺮﺛا نآ ﻲﻣ .دﻮﺷ
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ﺳرﺎﻓ ﺮﻌﺷ ،ﻆﻓﺎﺣ:
ﻲ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ،ءﺎﻔﺘﻗا ،لﺰﻏ ، .
________________________________
________________________________
__
*Email: a.mozaffari38@yahoo.com
**Email: a.toloeiazar@urmia.ac.ir
***Email: mahestan1456@gmail.cim
ﻪﻣﺪﻘﻣ اﺪﻘﺘﻨﻣ ﺑدا ن
،ﻲ ﻆﻓﺎﺣ
ﺖﻔﺻ ﺎﺑ ار
ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫ ﺻﻮﺗ
ﻴ ﻣ ﻒ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ
، ﺪﻨﻧﺎﻣ :
» ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا ﺗ ﺎـﺷ ﻦﻳﺮ ﺮﻋ
« ،
» ﻲﻧﺎﻤﺳآ ﺮﻋﺎﺷ
« ،
» هﺪﻳﺪﭘ
« ،
» نﺎﺴﻟ ﻐﻟا ﻴ ﺐ « و . ..
اﺪﻘﺘﻨﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﻓﺮﻃ زا ن
ﻲ د ﻳ ﺮـﮕ
ﻤﻧ ؛ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲ
ﻧﺎﻗﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ار وا ناﻮﺗ ﻲ
ﻳ ﺮﻓ ﺎ
ﺮﮕﺸـﻨﻳﺮﻓآ و ﺮﻜﺘﺒﻣ ،ﻲﺧ
ترﻮـﺻ ﺎـﻫ ي ﺧ ـﻴ ﻟﺎ ﻲ ﺮﻌـﺷ
ﺴﻧاد شدﻮﺧ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ اﺮﭼ ،ﺖ وﺎﺼﺗ
ﻳ ﺮﺗ و ﺮ ﻴﻛ ﺗﺎﺒ ﻲ ﻛ
ﻣ وا ﺮﻌﺷ رد ﻪ ﻲ
ﺑﻴ ـﻨ ﻴ ﻢ
، داز ة
ﺮﻗ و ﻊـﺒﻃ ﻳ
ـﺤ ﺔ
ﭘ ناﺮﻋﺎﺷ ﻴ وا زا ﺶ ﻳ
ﺖﺳوا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺎ )
ﺮّﻔﻈﻣ ي ، 1387 ص ، 16 .(
د ﻳ ﻧ ناﺮﮕ ﻴ ﺰ ﻛ ﺑﺎﻤ ﻴ
ا ﻪـﺟﻮﺘﻣ ﺶ ـﻳ
ﻦ
هدﻮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻧا
ﻛ ﻪ
»
ﺑ شﻮﺟ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ ﻴ
ﮕﻧارﻮﺷ و نﺎ ﻴ
ﺰ ي لﺰﻏ
لﻼﺟ ﺎﻧﻻﻮﻣ
ﻞـﺜﻣ دراﺪﻧ ار ﻦﻳﺪﻟا
لﺰﻏ يﺎﻫ ﻟد ﻜ ﺪﻌﺳ ﺶ ي ﺷ ﻴ
ناور ،هدﺎﺳ ،زاﺮ
ﺖﺴﻴﻧ ﻊﻨﺘﻤﻣ و ﻞﻬﺳ ، .
ﺲـﺣ مﺎـﻴﺧ تﺎـﻴﻋﺎﺑر ﺪـﻨﻧﺎﻣ
و تﺮﻴﺣ ،ﻲﻨﻴﺑﺪﺑ
ﻲﻣدآ ﺮﻜﻓ ﻲﮕﺘﺸﮔﺮﺳ
ﺮﻓآ زار ﺮﺑاﺮﺑ رد ار ﻳ
ﻤﻧ ﺎﺿرا ﺶﻨ ﻲ
ﻛ ﺪﻨ . ﻪﻧاﺮﺗ نﻮﭽﻤﻫ ﺎﻫ
ي
ﺎﻧزﻮﺳ ﺮﻫﺎﻃﺎﺑﺎﺑ ك
ﺑ و ﻲ ﭘ
يﺎﻧﺎﻣ ﺮﻴﻃﺎﺳا ﺮﻴﻈﻧ و ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻳاﺮﻴ
نﺎﺘﺳاد و ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﺎﻫ
ﺶﺸﻛﺮﭘ ي ﻣﺎـﻈﻧ
ﻲ
ﺮﺳ زا مﺰﺑ و نﻮﺘﺴﻴﺑ و ﻦﻜﻫﻮﻛ ﻖﺸﻋ ﺔﺼﻗ و باﺮﻬﺳ و ﻢﺘﺳر رﺎﺒﻫوﺪﻧا ﺖﺷﺬﮔ ﺰـﻳﺮﺒﻟ ماﺮـﻬﺑ يﺎﻫ
ﺎﻣا ،ﺖﺴﻴﻧ ا ﺎﺑ ﻳ ﻤﻫ ﻦ ﻪ ﻦﻴﺸﻨﻟد نﺎﮕﻤﻫ زا ، ﺮﺗ
ﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ و يﺪﺣ ﺎﺗ ،ﺖﺳا
ـﻛ ﻞـﻔﺤﻣ سوﺮـﻋ ﻢـﻫ ﻪ
ﺨﺴﺗ ﻢﻫ و ﺖﺳا بدا و قوذ ﻴ
ﺮ ﻛ ﺪﻨﻨ ة ا و دﺎﻘﺘﻋا ﻳ مدﺮﻣ نﺎﻤ . ـﻣ ﻪﻤﻫ ار وا ﺮﻌﺷ ﻲ
ﺪـﻨﻧاﻮﺧ : و ﻢﻟﺎـﻋ
ﻣﺎﻋ و فرﺎﻋ ،ﻞﻫﺎﺟ ﻲ
. ..
ﺎﺑ ﺲﭘ ﻳ د ﺪ ﻳ
ﻧﻮﺴﻓا نآ ﺪ ﻲ
ﻛ رﻮﺤﺴﻣ ار نﺎﮕﻤﻫ ﻪ ﻛ
ﻓا نآ و هدﺮ ﻴ
ﻧﻮ ﻲ ﻛ رد ﻪ
ﻲﻣ
ﺮﺣ و هدﺎﺘﻓا ﻪﺟاﻮﺧ ﺮﻌﺷ ﻳ
نﺎﻔ
ﺑ و ﺖﺴﻣ ار ﻴ
ﭼ ﻪﺘﺧﺎﺳ شﻮﻬ ﻴ
ﺖﺴ
ـﻴﻟﻮﺒﻘﻣ ﻦـﻳا ﻲﺘـﺳار ﻪﺑ ؟ و ﺖ
زا رﺎﻬﺘﺷا ﻛ
؟ﺖﺳﺎﺠ
« ) و جﺎﺣرﺪﺻ رﻮﻧا
ي ، 1353 ﺺﺻ ، 90 - 91 .(
ﻣ ﻲ ﻫاﻮﺧ ﻴ ﺒﺑ ﻢ ﻴﻨ ﻴ ﻆﻓﺎـﺣ ﺮـﮔا ﻢ
ﺘﺒﻣ
لﺰﻏ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ و رﻮﺻ نﺪﻳﺮﻓآ ﺮﻜ ﺶﻳﺎﻫ
هدﻮـﺒﻧ
،
ا ﺖـﻠﻋ ﺲـﭘ ـﻳ
ﻧﺎـﮕﻤﻫ لﺎـﺒﻗا ﻦ ﻲ
ﻧادوﺎـﺟ و ﻲ
ﭼ ﻴ د اﺮﭼ و ؟ﺖﺴ ﻳ
ناﺮﮕ ﻛ لﺰﻏ رد ﻪ ﻛ
ﺪﻧدﻮﺒﻧ وا زا ﺮﺘﻤ
، ﻨﭼ ﻴ ﺎﺟ ﻦ ﻳ ﻫﺎﮕ ﻲ ﻧ ﻴ
؟ﺪﻨﺘﻓﺎ
ﺌﺴﻣ نﺎﻴﺑ ﻪﻠ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ و
ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ Gestalt) ( هژاو يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﻤﻟآ يا
» ﻞﻜـﺷ « و
» يﺪـﻨﺑﺮﻜﻴﭘ
« . ﺔـﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻮﺿﻮﻣ رد ،ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ
هﺪﻳﺪﭘ ﺮﻫ كرد ع
ﺖﻴﻠﻛ ﻦﻳا ،يا ﺖﺳا
ﻛ
اﺰـﺟا عﻮـﻤﺠﻣ ﻪـﻧ ؛دراد ﺖﻟﺎـﺻا ﻪ ي
ﺸﺗ ﻴﻜ ﺪﻨﻫد ﻞ ة نآ .
ﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا بﺎﺨﺘﻧا
ﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪ ي
ا ﻳ ﻘﻣ ﻦ ﺑ ﻪﻟﺎ ﻴ ا ﺮﺘﺸ
ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ز ﺮﻈﻧ
ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺘﺸﮔ
مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ ﺖﻟﺎ
» كاردا « ﻲﻨﺘﺒﻣ
ﻠـﺻا لاﻮﺳ و ،ﺖﺳا ﻲ
رد ﺰـﻴﻧ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا
ﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺖ
لﺰﻏ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ كاردا
يﺎﻫ
ا ﺐـﻃﺎﺨﻣ ﻦـﻫذ رد ﻆﻓﺎﺣ
ﻲـﻣ دﺎـﺠﻳ و ﺪـﻨﻛ
ناﺪﻘﺘﻨﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻈﻧ ؛ﻢﻴﺘﻔﮔ ﺚﺤﺑ ﺔﻣﺪﻘﻣ رد ﻪﻛ نﺎﻨﭽﻤﻫ ا
ـﻳ ﺖـﺳا ﻦ ـﻛ ﺑا ﻪ ـﻴ ﺑﺎﺸـﻣ تﺎ – ﻪ
ﻲـﺘﺣ و
ﺛﻮﻣ – ﺮﺗﺮ د ناﺮﻋﺎﺷ زا ﻳ
ﻤﻧ ﺮﮕ ﻲ ﻨﭼ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻴ اردا ﻦ ﻲﻛ ا ار ﻳ دﺎﺠ ﻛ ﺪﻨﻨ .
ﺮﻈﻧ ﻪﭼﺮﮔا ﺔﻳ
ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ
، ﺑ ﺑ ﺮﺘﺸﻴ ناﻮﻨﻌ ﻚﻳ ﻟﻮﻘﻣ ﺔ ﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﻲ
ﻣا ،ﺖﺳا حﺮﻄﻣ رد ﻲﻳﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ ﺎ
هﺮﺘﺴﮔ ﺮﮕﻳد
ار ﺎﻫ ﻧ ﻴ دراد ﺰ .
» رﺎﮔرﺎﻣ ﺎﻧآ ﻳ اﺪ « ﺄﺗ ﻦﻤﺿ ﻴﻛ ﺮﺑ ﺪ ﻛ ا دﺮﺑرﺎ ﻳ ﺮﻈﻧ ﻦ
ﺮﺘﺴﮔ رد ﻪﻳ ه
ﺎﻫ ﻲﻳ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺳﻮﻣ ﻴ ﻘ ﻲ ﻗر ،
ﺑدا و ﺺ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻦﻤﺿ و تﺎﻴ ﻪﺒﻨﺟ
ﺎﻫ ي ﺎﻀﻓ ﻲﻳ ا ﻳ ﺮﻈﻧ ﻦ ﻳ ﻪ - ﺋﺰﺟ ﺎـﺑ ـﻴ ﺗﺎ ﻲ رﻮـﺧ رد
ﻪﺟﻮﺗ - داد نﺎﺸﻧ ﻛ
ﻪ ﻛ ﺎﻫدﺮﺑرﺎ ي ﺑدا ﻲ و ﺘﺧﺎﻨﺸﻧﺎﺑز ﻲ ا ﻳ ﺮﻈﻧ ﻦ ﻳ ﻣ ار ﻪ ﻲ
ﺪـﺟ ناﻮﺗ ي لﺎـﺒﻧد ﺮـﺗ ـﻛ
دﺮ
) رﺎﮔرﺎﻣ ﻳ اﺪ ، 2008 ص ، 375 ( .
،ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ
» ﺎﺗرو ﻳ ﺮﻤ « - ﻨﺑ ﻴ نﺎ ﻣ راﺬﮔ ﻜ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﺐﺘ -
ا ﻳ ﺮﻈﻧ ﻦ ـﻳ ﻪ
ﻔﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ار ﻛ ﻪﺑ ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد مﻮﻬ
دﻮﺑ هدﺮﺑ رﺎ )
ﻪﻠﻨﻫ ، 1961 ﺺﺻ ، 42 - 52 (.
ﺮﻈﻧ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﺔﻳ
ﺖﻟﺎﺻا
» ﻛ ﻞ « ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
» ءﺰﺟ « ﺖﺳا . ﺪﻫاﻮﺷ ي دراد دﻮﺟو ﻛ
ﻮـﮕﺑ ﻪ ﻴﻳ ﻪـﭽﻧآ ﻢ
رد ﻚﻳ
» ﻛ ﻞ « ﻣ قﺎﻔﺗا ﻲ ﺪﺘﻓا
، ﻞﺑﺎﻗ ﻛ
اﺰـﺟا ﻪـﺑ ﺶﻫﺎ ي
ﺻﻮﺼـﺧ و اﺪـﺟ ﻴ
ر تﺎ ﻳ ﻧ ﺮـﺗﺰ ـﻴ ﺖﺴ
، ﻠﺑ ـﻜ ﻪ
ﻋﺮﺑ ﻜ ﺲ ،
ﺸﺨﺑ رد ﻪﭽﻧآ ﻲ
زا ﻚﻳ ﻛ ﻣ خر ﻞ ﻲ
ﺳو ﻪﺑ ﺪﻫد ﻴﻠ
ﺔ ـﻗ ﻧاﻮ ﻴ ـﻧورد ﻦ ﻲ نﺎـﻤﻫ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ـﻛ
ﻞ
ﻌﻣ ﻴ ﻣ ﻦ ﻲ دﻮﺷ ) ﺰﻟﻮﻣ ، 1928 ص ، 35 .(
ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳ رد ﺪﭘ
ﻳ هﺪ ﺘﺧﺎﻨﺷ
،ﻲ
رﺎﺘﺧﺎﺳ نﺎﻬﺟ ي
ﺋازﻮﻣ ﻲﻜﻴ
دراﺪﻧ ﻛ ﻫ ﻪ
نآ ﺶﺨﺑ ﺮ
ﻠﻘﺘﺴﻣ رﺎﺘﻓر ﻲ
ﻠﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻜ
ـﻌﻤﺟ رﺎـﺘﻓر دﺮﻔﻨﻣ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ هوﻼﻋ اﺰﺟا ﻪ ﻲ
ﻧﻴ ﺪﻧراد ﺰ . ﻳ ﻨﻌ ﻲ
، ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﻛ
دﺪـﻋ ﻊـﻤﺟ زا ﺮـﺗاﺮﻓ عﻮﻤﺠﻣ رد ﻞ ي
اﺰـﺟا ي ﺸـﺗ ﻴﻜ ﺪـﻨﻫد ﻞ ة نآ
ﺖﺳا . ﻨﺑ ﻴ نﺎ ﻣ ناراﺬﮔ ﻜ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﺐﺘ -
ﺎﺗرو ﻳ ،ﺮﻤ ﻛ و ﺮﻠﻫﻮ ﻛ ﻓﺎ ﻜ ﺎ - اﺮﺑ ي ﺑ ﻴ ا نﺎ ﻳ ﻌﻗاو ﻦ ﻴ ارا ﺖ ﺔﻳ ﻚﻳ
ﺳﻮﻣ لﺎﺜﻣ ﻴ ﻘ ﻴﺎ ﻲﻳ ﻔﻣ ار ﻴ ﺨﺸﺗ ﺪ ﻴ هداد ﺺ ﺪﻧا . نآ ﺎﻫ ﻣ ﻲ ﻮﮔ ﻳ ﺪﻨ ﻛ ﻪ ،هدﺮـﭘ ﺮـﻫ مﻮـﻬﻔﻣ يدﻮـﻠﻣ ﻚﻳ رد
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻨﻌﻣ
ي دﺮﭘ ﺮﻫ ه رد ﻛ دﻮﻠﻣ ﻞ ي دﻮﺟو راد ﻫ و د ﻴ يدﻮـﻠﻣ ﭻ يا
ﺖﺴﻴﻧ كرد ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ )
ﺎﺗرو ﻳ ﺮﻤ ، 1999 ص ، 182 ﺰﻟﻮﻣ ؛ ، 1928 ص ، 38
؛ ﻛ ﺮﻠﻫﻮ ، 1939 ص ،
85 .(
رد ﺷ ﻜ ﻞ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺮﻈﻧ ﺔﻳ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ
، ـﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﭘ ﻴ ﮕﺘـﺳﻮ ﻲ اردا ك
نآ راﺮﻤﺘـﺳا و
، ﺑ ـﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ار ﺶـﻘﻧ
ﺖﺷاد . اﺮﺑ ي لﺎﺜﻣ
، ا ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻳ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦ
،
ﺑ وﺮﺑور و ﻮﻠﺟ زا ﺮﮔا ﻚﻳ ﻪ
هﺎﮕﻧ هﺮﺠﻨﭘ ﻛ
ﻨﻴ ﻢ
، ﺶـﻘﻧ ﻚـﻳ
ﺮﻣ
ﺒﺷ رد ﻊﺑ ﺔﻴﻜ
ﻌﻨﻣ ﺎﻣ ﻢﺸﭼ ﻜ
ﻣ ﺲ ﻲ دﻮﺷ .
ﻤﻫ ﺮﮔا لﺎﺣ ﻴ
ﭗـﭼ ﺖﻤـﺳ زا ار هﺮـﺠﻨﭘ ﻦ ـﻳ
ﺖـﺳار ﺎ
ﺮﮕﻨﺑ ﻳ ﻢ
، ﻮﺼﺗ ﻳ ﺎﻣ ﻢﺸﭼ رد هﺮﺠﻨﭘ نﺎﻤﻫ ﺮ ﻚﻳ
ﻟﺎﺣ رد ؛ﺖﺳا ﻪﻘﻧزوذ ﻲ
ﻛ ﻪ
، ﻊـﺑﺮﻣ ار هﺮﺠﻨﭘ زﻮﻨﻫ ﺎﻣ
اردا ك ﻣ ﻲ ﻛ ﻨﻴ ﻢ . اردا ﺲﭘ ك هﺮﺠﻨﭘ زا ﺎﻣ -
ﺘﺣ ﻲ ﺮﮔا رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﺴﺣ ﻲ ﻐﺗ ﺎﻣ ـﻴﻴ ﺮ ﻛ ﺪـﻨ -
ﻐﺗ نوﺪـﺑ ـﻴﻴ ﺮ
ﻣ ﻲ ﺪﻧﺎﻣ . ﻤﻫ ﻴ ﻀﻗ ﻦ ﻴ رﺎﺑرد ﻪ ة ﭘ ﻴ ﮕﺘﺳﻮ ﻲ
ﺎﻨﺷور راﺮﻤﺘﺳا و ﻲﻳ
ﻧ هزاﺪـﻧا و ـﻴ
ﺖـﺳا قدﺎـﺻ ﺰ .
ﺮـﺻﺎﻨﻋ
ﺴﺣ ﻲ ﻨﺑ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻴ دﺎ ي ﻐﺗ ﻴﻴ ﻣ ﺮ ﻲ ﻛ ﺪﻨ
، اردا ﺎﻣا ك ﻨﭼ ﺎﻣ ﻴ ﻧ ﻦ ﻴ ﺖﺴ .
اردا ك ﺑ ﻴ ﺮﮕﻧﺎ ﻚﻳ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﻛ ﻠ ﻲ
، ﻚﻳ ﺷ ﻜ ﻞ ﻳ
ﺖﺳا ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﺎ
، ـﻛ رد ﻪ
ترﻮـﺻ ـﻛ
ﺶﻫﺎ ﻪـﺑ نآ
ءاﺰﺟا ﺑ زا ﻴ ﻣ ﻦ ﻲ دور .
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﺑ عوﺮﺷ
، ﻋوﺮﺷ ﻲ
ﺖﺳﺎﻄﺧ ﺮﺧآ ﺎﺗ .
ﺎﻨﺸﻧاور ﺘﺧ ﻲ
ﻣ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﻲ
ﻛ ﺪﺷﻮ
ﺗ ﺎﺑ ﻴﻜ ﺮﺑ ﻪ ﻛ ﻠﻴ
،ﺖ
ﻲـﺑ ﺔـﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ و هدﺎﺳ كاردا ﻪﺑ
راﺮـﺻا و ددﺮﮔزﺎـﺑ ﻪﻄـﺳاو ي
اﺮـﺑ ي رد ـﻳ ﻦﺘﻓﺎ
دراﺪﻧ ﺮﺻﺎﻨﻋ عﻮﻤﺠﻣ
، ﻠﺑ ﻜ ﻣ ﻪ ﻲ ﻪﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻛ
ﻞ يﺎﻫ ﺸﻤﻫ ﻜ
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪـﺑ ﻪﻧ و ﻞ ا
ي
سﺎﺴـﺣا زا
ﺎـﻫ
ﺖﺳد ﻳ ﺪﺑﺎ ) ﺷ ﻜ ﺮ ﻛ د و ﻦ ﻳ ،ناﺮﮕ 1382 ﺺﺻ ، 291 - 292 .(
ﻠﺻا لﻻﺪﺘﺳا ﻲ
ﺔﻳﺮﻈﻧ رد ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ا ـﻳ ﻦ ـﺳا ﺖ ـﻛ ﻪ اردا ك ﺮﺸـﺑ زا اﺰـﺟا ي
ﺸـﺗ طﻮﺑﺮﻣﺎـﻧ ﻴﻜ
ﻞ
ﻤﻧ ﻲ دﻮﺷ
، ﻠﺑ ﻜ ا ﻪ ﻳ رد اﺰﺟا ﻦ ﻚﻳ
ﻛ ﻠﻴ
ﺪﻤﻫ ﺎﺑ ﺪﺣاو ﺖ ﻳ
ـﻣ طﺎﺒﺗرا ﺮﮕ ﻲ
ﻳ
رد و ﺪـﻨﺑﺎ ك
دﻮـﺟو ﻪـﺑ ار
ﻣ ﻲ ﺪﻧروآ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ رد ﻦ ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ اردا
،ك ﻧ ﻴ ﺷ ﺪﻨﻣزﺎ ﻴ هﻮ ا ي ﻛ
ّﻞ اﺮﮔ ﻢﻴﻳ ) ﺰﻟﻮـﻣ ، 1928 ص ، 71 ( . اردا ك
،
ﺮﺗ ﻴﻛ ﺸﺘﻣﺎﻧ ﺐ ﻜ ﻠ ﻲ
ﻧ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻴ
ﺖﺴ ﻛ
ﻟاﻮﺘﻣ رﻮﻄﺑ ﻪ ﻲ
ﺼﺑ ﻫﺎﻔﻣ ترﻮ ﻴ
ﻤ ﻲ ﻨﻌﻣ ﻲ ﻢـﻫ ﺎـﺑ ﻦـﻫذ رد راد
ﭘﻴ ﮕﺘﺳﻮ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
؛ ﻠﺑ ﻜ اردا ﻪ ك ﻛ ﻠﻴ ﺘ ﻲ ﺸﺘﻣ و ﻢﺠﺴﻨﻣ ﻜ
زا ﻞ ﻚﻳ ﻫ ﻴ ﺖﺌ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﻚﻳ ﺎﻳ ﺖـﺳا
) ﻣ ﻴ ﺰ ﻳﺎ ك و توﺎﺘﺳا ، 1376
، ﺺﺻ 528 - 533 .(
ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ نﺎﺳﺎﻨﺸﻧاور نﺎﺴﻧا
ﻫ ﺖﻬﺟ رد ﻴ
ﺄ ت ﺎﻫ ي ـﻛ
ّﻞ ﺖـﻛﺮﺣ ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺘﻣ
ﺖﺳا
ﺶﻨﺗ زا ﺎﺗ يﺎﻫ و ﺪﻫﺎﻜﺑ دﻮﺧ ﺖﻴﻠﻛ
ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺔﺼﻨﻣ
ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ رﻮﻬﻇ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻠﻋ ﻦ ﻲ ا ﻢﻏر ـﻳ ﻦ
ﻛ ﻪ ﻪﺑﺮﺠﺗ
ﻲﺴﺣ ياﺰﺟا و ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور يﺎﻫ ـﺷﺎﻧ
ﻲ ـﻣ ﻲ ،ﺪﻧﻮـﺷ ـﻣا
ا دﻮـﺧ رد ﺎـﻬﻨﺗ ﺎ ﻦـﻳ
ﻲﻤﻧ ﻪﺻﻼﺧ ﺮﺻﺎﻨﻋ
ﻴﻠﻛ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ ﭼ ﺖ
ﻴ ﺰ ار ي ﺗ ﻪﺑ
ﻲـﻣ ﻪـﺑﺮﺠ
هدادرد ﻪـﻛ ﺪـﻳاﺰﻓا
ﻲﺴـﺣ يﺎـﻫ و
ﺋﺰﺟ ﻲ
نآ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻫ
ﭼ نآ ﻴ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ار ﺰ ﻳﺎ
ﺪﻧﺪﻴﻣﺎﻧ نﺎﻣزﺎﺳ .
ﻞﻛ نﺎﻧآ ﺮﻈﻧ زا ﻤﻫ
ﻴ ﺮـﺘﻤﻬﻣ ﻪﺸ
اﺰﺟا زا ي ﺪﻧزﺎﺳ ة ﺳا نآ ﺖ . ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﻲﻣ نﺎﻳاﺮﮔ ﻴﻠﻛ لوا ﺎﻣ ﺪﻨﻳﻮﮔ ﻋﻮﺿﻮﻣ ﺖ
ﻲ
ـﻣ لﻮـﺒﻗ ار ﻲ
ﻛ ـﻨ ﻴ ﻢ ،
ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ اﺰﺟا
ي ﺪﻧزﺎﺳ ة ﻣ نآ ﻲ زادﺮﭘ ﻳ
د ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ،ﻢ ﻳ
زا ﺎﻣ شور ﺮﮕ ﻞﻛ
ءﺰﺟ ﻪﺑ
ﭘ ﻲ ﺖﺳا ندﺮﺑ )
رﻮﭘﺎﺷ ﻳ ،نﺎ 1386 ص ، 84 .(
ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ رد ﻠﻌﺗ ﻴ ﺮﺗﺮﺑ ﻞ ي
د ﺮﺑ ﻆﻓﺎﺣ لﺰﻏ ﻳ
ناﺮﮕ ﻛ ﺶﺷﻮ ﺎﻫ ي ﻧاواﺮﻓ ﻲ
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﭻﻴﻫ رد ﺎﻣا ،
ﻚﻳ ا زا ﻳ ﻦ ﻛ ﺶﺷﻮ ،ﺎﻫ
» ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ مﺎﻈﻧ
لﺰﻏ ﺖﻴﻠﻛ رد صﺎﺧ
يﺎﻫ ﻆﻓﺎﺣ « ﻟد ناﻮـﻨﻋ يﺮﺗﺮﺑ ﻦﻳا ﻞﻴ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ .
ﺮﺧ ﻫﺎﺸﻣ ﻲ رد
» ﭼ ﺖﻳاور هدرﺎ «
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻆﻓﺎﺣ ﺖﻤﻈﻋ ﺮﺳ ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ ﻲﻫﻮﺟو
ﻨﺗرﺎﺒﻋ زا ﺪ : ﺪﻧر ي ﺑ ﻪﻣﺎﻧ د ندﻮ ﻳ
رﻮﻄﺳا ،ﻆﻓﺎﺣ ناﻮ ه
ـﻜﻔﺘﻣ ،ﻆﻓﺎﺣ يﺮﻜﻔﻨﺷور ،ندﻮﺑ زﺎﺳ ،ﺶﻧدﻮـﺑ ﺮ
رﻮﻨﺨﺳ ،ﺶﻧدﻮﺑ ﺢﻠﺼﻣ ي
ﻮﻣ ،لﺰﻏ رد ﻆﻓﺎﺣ بﻼﻘﻧا ،
ﻞﻳوﺄﺗ ،ﺮﺗﺮﺑ ﻲﻘﻴﺳ
،مﺎﺠﻧاﺮﺳ و يﺮﻳﺬﭘ و ﺰﻨﻃ
ﺎﻨﺑﺮﻃ ﻲﻛ
ﻆﻓﺎﺣ لﺰﻏ )
ﺮﺧ ﻫﺎﺸﻣ ﻲ ، 1379
، ﺺـﺻ 3 - 4 .(
ا ـﻳ
ﺘﻣ هﻮـﺟو ﻦ ﺮﻌـﺷ ﻦﻴﻣﺎﻀـﻣ ﺎـﺑ ﺮﻇﺎـﻨ
ﻆﻓﺎﺣ ﺪﻧا ﮔﺮﺑرد و ﻴ ﺪﻧﺮ ة ﻫ ﻴ
ﺮﻈﻧ ﺐﻟﺎﻗ ﭻ ي
صﺎﺧ ﺪﻨﺘﺴـﻴﻧ . ـﻤﺤﻣ ﺪ رد ﺰـﻴﻧ ﻦﻴـﻌﻣ
» ﻦﻳﺮﻴـﺷ ﻆﻓﺎـﺣ
ﻦﺨﺳ « ﻠﻋ ﺖ ﻛ
ﺮﺗﺮﺑ و لﺎﻤ ي
رﻮﻨﺨـﺳ و ﺮﻋﺎﺷ مﺎﻬﻟا رد ار ﺮﻋﺎﺷ ي
ـﻣ ﻲ د ﺪـﻧا :
» دﺮـﻣ نآ ﻦﺨـﺳ رد
ﺷﻮﻣ ﻪﻛ گرﺰﺑ ﭘ ﻪﺑ ﺢ
ﻴ اﺮ ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي ﺒﺸﺗ و ﻖﺸﻋ ﻴ
ﺐ ﺎـﻫ ي ﺮﻌـﺷ ي
زﻮـﻣر ،ﺖـﺳا ي
ﺴـﺑ ﻴ ﻤﻋ رﺎ ـﻴ ﻖ زا ﺮـﺗ
ﺎﻘﺣ ﻳ ﺣ ﻖ ﻴ ﺗﺎ ﻲ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﻛ
ﻘﺘﺴﻣ نﻮﭼ ﻪ ﻴ
ادﺎﺘﺳا و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ زا ًﺎﻤ ر ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻪﻧ
ﻳ ﻪـﺘﺨ
هﺪﺷ
، اﺮﺑ ي ﺮﻫ ﻛ ﺴ ﻲ
ﻪﺒﺗﺮﻣ ﺮﻫ رد ا
ي اردا زا ك ﺪﺷﺎﺑ
،
ﺖﺳا مﺎﻤﺗ .
ﻳ ﻨﻌ ﻲ ﺎﭘاﺮـﺳ ي دﻮـﺟو اﺮـﻓ ار وا
ﻲﻣ
ﺻﺎﺧ ﻦﻳا و دﺮﻴﮔ ،ﻪ
ﻛ ﻋ ﻪ ﻴ دﺎﺘﺳا ﻦ ي و ﻛ ﺮﻋﺎﺷ لﺎﻤ ي ﺖﺳا
،
ﻊﻣﺎـﺟ ﻆﻓﺎﺣ رد ،ﺮـﺗ
ﻛ ﻞـﻣﺎ ،ﺮـﺗ
عﻮﺒﻄﻣ عﻮﻨﺘﻣ و ﺮﺗ ﺖﺳا ﻪﻤﻫ زا ﺮﺗ
« ) ﻌﻣ ﻴ ،ﻦ 1369 ﺺﺻ ، 754 - 755 .(
ا رد ﻳ ـﺿﻮﺗ ﻦ ﻴ ـﻌﻣ ،تﺎﺤ ﻴ
ﻦ
ر ﻳ ﺸ ﺔ ﺒﻃءاروﺎﻣ ﻴ ﻌ ﻲ اﺮﺑ ي
ﺎﻗ ﻆﻓﺎﺣ رﺎﻌﺷا ﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞ .
ﻨﭼ ﻴ ﺿﻮﺗ ﻦ ﻴ ﺗﺎﺤ ﻲ اﺮﺑ ي ﺮﻋﺎـﺷ ﺮﻫ ي
ﻞـﺑﺎﻗ
ﻫ و ﺖﺳا حﺮﻃ ﻴ
ﺷور ﭻ ﻲ اﺮﺑ ي در ـﻳ
اﺮﺑﺎـﻨﺑ ،دراﺪـﻧ دﻮـﺟو نآ لﻮـﺒﻗ ﺎ ﻳ
ـﻠﻋ ﻦ ﻲ
ﺪﻨﺴـﭙﻟد ﻢـﻏر
،ي
ﻤﻧ ﻲ ﻟد ﺪﻧاﻮﺗ ﻴ ﻊﻧﺎﻗ ﻞ ﻛ هﺪﻨﻨ ا ي ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﺗﺮﺑ ﺖﻠﻋ ي
د ﺮﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﻳ
اﺮﺴﻟﺰﻏ ﺮﮕ ﻳ
اﺮﺑ ،نﺎ ي ﻠﻋ ﻲ ﺘﺷد ﻲ ﻧ ـﻴ ﺰ
هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ ا
بﺎﺘﻛ رد يو ،ﺖﺳ
»
ﻆﻓﺎﺣ زا ﻲﺸﻘﻧ
« ﻠﻋ ، ﺮﺗﺮﺑ ﺖ ي
ا رد ار ﻆﻓﺎﺣ ﻲﻣ ﻦﻳ
وا ﻪـﻛ ﺪـﻧاد
ﻢﻫ
»
ﻴﺧ زا يﺰﻴﭼ
ﺪﻌﺳ و ﺎﻧﻻﻮﻣ و مﺎ ي
دراد دﻮﺧ رد
« ﻢﻫ ،
» ﻧ ـﻴ وﺮ ي ﻟﻮـﻬﺠﻣ ﻲ ﻪـﺘﻔﻬﻧ ﺶﻏﻮـﺒﻧ رد
ﺖﺳا « ا ﻢﻫ و ﻳ ﻦ ﻛ ﻪ
»
ﺖﺳوا لاﺪﺘﻋا رد ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻨﻫ ّﺮﺳ
« ) ﺘـﺷد ﻲ ، 1336
ﺺـﺻ ، 292 - 323 .(
ﻦـﻳا
ﻪﺘﻔﮔ ﻲﻳﺎﻫدﺮﻜﻳور ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼﺮﮔا ﺎﻫ
،ﺪﻨﺘﺳرد ﻫ ﺎﻣا ﻴ ﭻ ﻛ ﺮﺘﻬﺑ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ماﺪ ﻳ
ﺒﺗ ﻦ ﻴﻴ ﻧ ﻦ ﻴ ﺪﻨﺘﺴ .
ا رد ﻳ ﻣ ﻦ ﻴ ﺳ نﺎ ﻴ ﻤﺷ سوﺮ ﻴ رد ﺎﺴ ﻛ بﺎﺘ
» ﻳ ﺖﺷاددﺎ ﺎﻫ ي
د ﺮﺑ دﻮﺧ ﻳ ناﻮ
ﻆﻓﺎـﺣ « دراد ﻲﺘـﺷاددﺎﻳ
ﺎﻣ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳ
. اﻳ ﻣ نﺎﺸ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ :
» ﺑﻴ ﻦ ﺮـﻫ و ﺖﺴـﻫ طﺎـﺒﺗرا وا تﺎـﻴﺑا
ﻴﻠﻛ لﺰﻏ ﺘ ﻲ
ﻨﺑ رﻮـﺤﻣ ـﻴ دراد دﺎ . ـﻬﺘﻨﻣ ﻲ ـﺑ ﻂـﺑر ﻴ ﺑا ﻦ ـﻴ
ﺮﻇ و نﺎـﻬﻨﭘ تﺎ ـﻳ
ﺮـﻨﻫ و ﻒ ي
رد و ﺖـﺳا
ﺎﻫدرﻮﺧﺮﺑ ي ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻪﻨ
، ﻤﻣ ﻜ اﺮﺑ ﺖﺳا ﻦ ي
ﻛ ﻧﺎﺴ ﻲ ﻛ ﺳرﺎﻓ بدا ﻪﺑ ناﺪﻨﭼ ﻪ ﻲ
سﻮﻧﺄـﻣ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ و
ﻧﻴ ﺷآ ﺪﻨﺘﺴ ﻜ دﻮﺸﻧ رﺎ
« ) ﻤﺷ ﻴ ،ﺎﺴ 1388 ص ، 20 .(
وا ﺎﻣا ﻫ زا ﻴ ور ﭻ مﺎﻈﻧ ش ﻦـﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ يﺪﻨﻣ
هدﺮﻜﻧ يوﺮﻴﭘ ﺖﻴﻠﻛ
ﻲﺳرﺮﺑ رد يو شور و
ﻆﻓﺎﺣ رﺎﻌﺷا
، ﺖـﺳا نﺎـﻤﻫ ـﻛ
د ﻪ ﻳ ـﮕ ﻧ ناﺮ ـﻴ ـﭘ ﺰ ﻴ ﺶ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا . ﻀﻌﺑ ﺮﮔا ﻲ ﺋﺰﺟ زا ﻴ لﺰﻏ تﺎ ﺎﻫ ي
د ﺎﺑ ار ﻆﻓﺎﺣ ﻳ
لﺰـﻏ ناﺮﻋﺎـﺷ ﺮﮕ
ﺎﻘﻣ اﺮـﺳ ـﻳ ﻪﺴ ﻛ ـﻨ ﻴ ﻢ
، ﺎـﺷ ﻳ ﺪ
ﻫﻮﺟو ﻲ ﺋﺰﺟ
ﻲﻧﺎﺸﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ ﺖﻓﺎﻳ ﻲ اﺮﺑ
ي ﺮﺗﺮﺑ ي
ﺪﻧور رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻆﻓﺎﺣ )
ـﻛ ﺪ ﻛ ﻨ ﻲ ، 1385 ،
ﺺﺻ 46 - 69 ( ﻗ ﺮﮔا ﺎﻣا ﻴ
ﺮﻌـﺷ نﻮﺌـﺷ مﺎـﻤﺗ رد سﺎ ي
-
وﺎﺼـﺗ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻳ
ﺮﺗ و ﺮ ﻴﻛ
ﺪـﺑ تﺎـﺒ ﻳ ﻊ
ﺎﺷ ﻪﻧاﺮﻋ -
ﮕﺑ ترﻮﺻ ﻴ
ﻫاﻮﺧ دﺮ ﻴ د ﻢ ﻳ ﺪ ﻛ د ﻪ ﻳ
هرﺎﭘ رد ﻢﻫ ناﺮﮕ ا
ي
ﺋﺰﺟ دراﻮﻣ
،ﻲ
ﺮـﺗﺮﺑ ﻆﻓﺎـﺣ ﺮـﺑ ي
ﺪﻧراد ) ﻤﺷ ﻴ ،ﺎﺴ 1388 ﺺﺻ ، 78 - 80 .(
ﺶﺳﺮﭘ ﺮﺗﺮﺑ ﺖﻠﻋ ي لﺰﻏ يﺎﻫ
د ﺮﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﻳ
ﭼ ناﺮﮕ ﻴ ﺖﺴ
ﻴﺻﺎﺧ ﻪﭼ ؟ ﺘ
لﺰـﻏ رد ﻲ
يﺎـﻫ دﻮـﺟو ﻆﻓﺎـﺣ
دراد ﻛ
ﻠﻋ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﻪ ﻲ
ا ﻢﻏر ﻳﻨ ﻜ ﺴﺑ رد ﻪ ﻴ رﺎ ي زا ﻴﺋﺰﺟ
،تﺎ ﻤﻫ تﺎـﻴﻟﺰﻏ دروﺎ
ﻣا ،ﺖﺴﻴﻧ ﺮﮕﻳد ياﺮﻌﺷ عﻮﻤﺠﻣ رد ﺎ
، ﺮﺗﺮﺑ ﻲﻳﺎﻤﻧدﻮﺧ ناﺮﮕﻳد زا ﻣ
ﻲ ﻛ ؟ﺪﻨ
ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ رد ﺪﻳﺎﺑ ار ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﺦﺳﺎﭘ
» ﻴﻠﻛ ﺖ « د ﻳ ﻮﺠﺘﺴﺟ وا ناﻮ ﻛ
دﺮ . ا ﺎﻣ ضﺮﻓ ـﻳ ﺖـﺳا ﻦ ـﻛ ﺮﻋﺎـﺷ ﻪ
ﻧﻮﺴﻓا ﻲ
ﻧاﻮﺨﻤﻫ زا ﻲ
ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ﻲ
نآ ﻪﺑ
ﻴﻠﻛ و ﺖـﺳا هﺪـﻴﻣدﺮﺑ يﺮﻌﺷ دﺮﻔﻨﻣ رﻮﺻ ـﺘ
ﻲ دﻮـﺟو ﻪـﺑ
هدروآ ) ﻔﻈﻣ ﺮ ي
، 1387 ص ، 16 .(
ﻪﺒﺗﺮﻣ رد ار وا ناﻮﻳد ﻪﻛ
يا ﻟﺎﻋ ﻲ ﻘﺑ زا ﺮﺗ ﻴ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻪ .
اﺮـﺑ ي
زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ا ﻳ ﺿﺮﻓ ﻦ ﻴ ﻪ - ﻨﭽﻤﻫ ﻴ اﺮﺑ ﻦ ي
ﻲﻠﻛ ﻂﺑاﻮﺿ ﻲﺳرﺮﺑ -
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ ا ي ﻪﺑ ﻛ ﻫاﻮﺧ رﺎ ﻴ دﺮﺑ ﻢ ﻛ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪ
زرا راﺰﺑا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ا ﻳ ﻧاﻮﺨﻤﻫ ﻦ ﻲ
ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ﻲ
ﺘﺧا رد ار ﻴ ﺮﻈﻧ ؛ﺪﻫد راﺮﻗ ﺎﻣ رﺎ ﻳ
ﺔ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ
!
ﺶﻫوﮋﭘ شور
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ شور ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖـﺳا . ﺔـﻳﺮﻈﻧ
ﺳﺎﻨﺸـﻧاور ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﻲ
ﻨﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻲﺒﺳﺎ
» ﻲﻠﻛ كاردا «
زا ﻚﻳ
ﺮﻨﻫ ﺮﺛا ي ﺑدا و ﻲ ، ﻛ ا رد ﻪ ﻳ ﻦ
اﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ي ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻪﺑ ﻆﻓﺎﺣ رﺎﻌﺷا ﻞ ﻛ
ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎ اﻳ ﻢ .
ﺶﺳﺮﭘ نﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ زا ﺲﭘ
ﻠـﺻا ﻲ ،
اﺪﺘﺑا باﻮﺟ
اﺪﻘﺘﻨﻣ رﺎﺛآ زا ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا يﺎﻫ و ن
ﻆﻓﺎﺣ ﺪﺷ هﺪﻴﻫوﮋﭘ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎـﺠﻧآ زا و
ﻲﻳ
ﻛ ﺮﺘﻬﺑ ﻪ ﻳ ﺒﺗ ﻦ ﻴﻴ
ﺷور ،ﺪﺸﻧ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻦ ﻲ
اﺮﺑ هزﺎﺗ ي ﺒﺗ ﻴﻴ
ـﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ ﻴ
ﺘﻓﺮـﮔ ﺶ ﻴ ﻢ . ﺎﺑ اﺪـﺘﺑا ـﻳ ﺐـﻟﺎﻗ ﺪ
ﺮﻈﻧ ي ﻀﺘﻘﻣ ﻲ ﺨﺸﻣ ﻲﻣ ﺺ ﺪﺷ . نﻮﭼ زا ا ﺮﺑ ضﺮﻓ ﻳ
دﻮﺑ ﻦ ﻛ ﻪ
» ﻛ ﻠ ﺖـﻴ « لﺰـﻏ يﺎـﻫ ﻞـﻣﺎﻋ ﻆﻓﺎـﺣ
ﺮﺗﺮﺑ ي
اﺮﺑ ،ﺖﺳا ي ﺿﻮﺗ ﻴ ﺮﻈﻧ ﺐﻟﺎﻗ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺢ ي
» ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ « ﮔﺮﺑ ار ﺰ ﻳ ﺪ ﻳ ﻢ . ﻧاﻮﻗ ﺲﭙﺳ ﻴ ﻦ ﻛ ـﻠ ﻲ اردا ك
ﻠﺻا نﻮﺘﻣ زا ﻲ
ﻠﺣﺮﻣ رد و ﺪﻧﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺔ
،ﺪﻌﺑ
لﺰﻏ ﺎﺑ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻦﻳا
هداد ﻖﻴﺒﻄﺗ ﻆﻓﺎﺣ ناﻮﻳد يﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ .
1 - لﺎﻤﺟا نﻮﻧﺎﻗ
ﺘﻔﮔ ﻴ ﻢ ﻛ
ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ رد ﻪ ﻲﮔﮋﻳو ،
ﻲﻠﻛ يﺎﻫ
ا و ؛دراد ﺖﻟﺎﺻا ﻳ
و ﻦ ﻳ ﮔﮋ ﻲ
ـﺻاﻮﺧ ،عﻮـﻤﺠﻣ رد ﺎﻫ ﻲ
دﺪﻋ ﻊﻤﺟ زا ﺮﺗاﺮﻓ ي
اﺰﺟا ي ﺸﺗ ﻴﻜ
ﺪﻧراد هﺪﻨﻫد ﻞ .
آ
ﻞـﻛ رد ﺰـﻴﻧ يﺮﻨﻫ رﺎﺛ ﺎـﻫ
ي ـﻨﻌﻣ ﻲ ﻪـﺑﺮﺠﺗ راد
ﻣ ﻲ
اﺮﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ي
رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻚﻳ
ﺮﻨﻫ ﺮﺛا
،ي
ﺋﺰﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲ
ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻘﻧ ﻲ
اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧراﺪﻧ ﻳ
اﺮـﺑ ﻦ ي
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﻨﻫ رﺎﺛآ
،ي ﺎﺑ ﻳ و ﺪ ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻛ ﻠ ﻲ ا ي ﺳرﺮﺑ ار ﻲ ﻛ ﻨﻴ ﻢ ﻛ ا رد ﻪ ﻳ اردا دﺎـﺠ ك
ﻠـﺻا ﺶـﻘﻧ ﻲ
ار
اﻳ ﻣ ءﺎﻔ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ . ﻀﻌﺑ ﻲ
ﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻳ ا ﻦ ﻳ و ﻦ ﻳ ـﮔﮋ ﻲ ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎـﻫ زا
:
ﺗ ،لﺎـﻤﺟا ﻜ ﻤ ـﻴ ،داﺪـﺘﻣا ،نرﺎـﻘﺗ ،ﻞ
ﺒﺷ ﻴ ﻪ زﺎﺳ ي
ﻣز حﺮﻃ ،تروﺎﺠﻣ ، ﻴ
ﺮﺘﺸﻣ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ و ﻪﻨ ك
) ﺷ ﻜ ﺮ ﻛ د و ﻦ ﻳ ،ناﺮﮕ 1382 ﺺﺻ ، 301 -
307
؛ ﺪﻧﻻ ﻳ ،ﻦ 1378 ﺺﺻ ، 205 - 207 .(
ﻲﻠﻛ و ﻦﻴﻟوا ﺮﺗ
ﻳ
،ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ نﻮﻧﺎﻗ ﻦ لﺎﻤﺟا
ﺖﺳا ﻲﻳاﺮﮔ ﻛ
ﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﻪ ﻲ ﺎﺳ رد ﻳ ﻧاﻮـﻗ ﺮ ﻴ ﺖﻟﺎﺘﺸـﮔ ﻦ
دراد دﻮﻤﻧ ﻢﻫ .
ﺑ ﺮﺑ ﺎﻨ ا ﻳ
ﺎﻤﺗ ﺎﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻦ ﻳ
راد ﻞ ﻳ ﻢ ﻛ ﭼ ﻪ ﻴ
ﻣا ﺪﺣ ﺎﺗ ار ﺎﻫﺰ ﻜ
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ نﺎ ﻚـﻳ
حﺮـﻃ
ﻛ ﻠ ﻲ
، هدﺎﺳ هﺪﺷ و رﺎﺠﻨﻫ ﺪﻨﻣ
ﻣ و نﺎﻣز رد ﻜ
ﺳﺪﻨﻫ نﺎ ﻲ لﻮﻤﻌﻣ
،سﻮﻤﻠﻣ و ﻪﺑﺮﺠﺗ
ﻛ ﻨﻴ ﻢ . ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
لﺎﺜﻣ
، ﺎﻤﺗ ﺎﻣ ﻳ راد ﻞ ﻳ ﻢ ﭙﻤﻟا دﺎﻤﻧ ﻚﻴ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار 5
ﺨﺸﺗ ﻪﻘﻠﺣ ﻴ
ﻫد ﺺ ﻴ ﻢ
، ﻟﺎﺣ رد ﻲ ﻛ ـﻣ ﻪ ﻲ نآ ناﻮـﺗ
ﺷا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻜ
ﺴﺑ لﺎ ﻴ توﺎﻔﺘﻣ رﺎ ﺮﺗ
ي رد ك ﻛ دﺮ
، ﻳ ﻨﭽﻤﻫ ﺎ ﻴ ﻦ ﻚﻳ ﺮﭘﻮﺗ هرﺎﺘﺳ ﻛ
ـﻣ ﻪ ﻲ ار نآ ناﻮـﺗ
حﺮﻃ رد
ﺖـﻓﺎﻳرد ﻲﻧﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ ـﻛ
دﺮ ) ،ﺎـﻨﭘ و گﺮﺒـﺳوﺮﮔ 2012
ﺺـﺻ ، 17 - 18 ( . كرد ﻦـﻳا
ﻲﻫﺎﮔآ را ﺮﺛﺄﺘﻣ تﺪﺷ ﻪﺑ ﻲﺘﻟﺎﺘﺸﮔ
ﺖﺳﺎﻣ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﺮﺑ ﻪﻛ ﺎﻨﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﻲﻳﺎﻫ
هﺪﺷ ﺪﻧا . شزرا ﺎـﻫ ي
ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﻧ ﻴ ﺑﺎﺗ ﺰ
ﺪﻨﻧﺎﻜﻣ و نﺎﻣز زا ﻲﻌ .
شزرا رﺎﻴﺴـﺑ ﻪﭼ
ﺎـﻫ
نﺎـﻣز رد
نﺎـﻜﻣ و ﺎـﻫ
ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ ﻪـﺑ
ﺪﺒﺗ شزراﺪﺿ ﻳ
ﻣ ﻞ ﻲ ﻧﻮﺷ ﺪ . ﺎﻣا
ﻪﻧﺎﻣز ﺮﻫ رد ا
،ي شزرا ﺎﻫ ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﻌﻣ نارود نآ ﻴ
ﻣ راﺮﻗ رﺎ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ .
ﻣ ﻄ ﺎ ا ﻖﺑ ﻳ ﻦ نﻮﻧﺎﻗ
، ﺮﻫ ﺮﺸﺑ دﺮﻓ ي اراد ي نﺎﻬﺟ ﺑﻴ ـﻨ ﻲ ﻣﺎـﻋ ﻲ ﺖـﺳا ـﻛ ﭼ ﻪـﻤﻫ ﻪ ـﻴ نآ ﺐـﻟﺎﻗ رد ار ﺰ
ﻣ ﻲ ﺑﻴ
اﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻨ ﻳ ﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦ ،نﺎﺴﻧا تا
ﺎﻫروﺎﺑ زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ي
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﮔ ﻧ ﻴ ﺖﺴ
ﻲﻣدآ و ، روﺎـﺑ ار ﻪﭽﻧآ
دراد
، ﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲ
ﻛ ﺪﻨ .
ز لﺰﻏ نﺎﺑ يﺎﻫ ﻆﻓﺎﺣ ﻴﻛ ﻔ ﻴ ﺻﺎﺧ ﺖ ﻲ دراد ﻛ ﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪ ﻲ دﻮﺷ
،ﺲﻛ ﺮﻫ
نﺎـﻬﺟ ﺮـﻫ ﺎﺑ
ﻪـﻛ ﻲـﻨﻴﺑ
ﺒﻄﺗ ﻆﻓﺎﺣ لﺰﻏ ﺮﺑ ار دﻮﺧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ حﺮﻃ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻴ
ﺪﻫد ﻖ - ﺘﺒﻟا ﻪﻧ ﻪ ﻲﻧﻮﻤﻀـﻣ ﺮـﻫ ﻪـﻛ ﺎﻨﻌﻣ نآ ﻪﺑ
ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ﺖﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ زا .
1 - 1 - ﺑز رد ﻲﻣ ﺶﻨﻳﺰﮔ ﺖﻗد ﻪﺑ تﺎﻤﻠﻛ ﻆﻓﺎﺣ نﺎ ﺪﻧﻮﺷ
» وا ] ﻆﻓﺎﺣ [
و درﻮـﻣ ار نآ ﺎـﻫرﺎﺑ دﻮـﺧ رﺎﻌﺷا ندوﺮﺳ زا ﺪﻌﺑ ـﻳ
اﺮ ﻳ
ﺎـﺟ ﻪـﺑ و هداد راﺮـﻗ ﺶ ي
ﻟوا نﺎﮔژاو ﻴ
ﺗارﺎﺒﻋ و نﺎﮔژاو ،ﻪ ﻲ
ﺰﮔﺮﺑ ار ﻳ نآ و هﺪ ﺎﻫ ﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﭼ ار ﻲ
ـﻛ هدﺮ ـﻛ رد ﻪ ﻛ ﻢـﻫ رﺎـﻨ
اﺪﺣ ﻛ ﻠﻤﻋ ﺮﺜ ﻜ هداد زوﺮﺑ ار دﻮﺧ دﺮ ﺪﻧا
« ) ﺮﻔﻈﻣ ي ، 1381 ص ، 14 .(
1 - 2 - ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻴﻣﺎﻋ و هدﺎﺳ ﻆﻓﺎﺣ نﺎﺑز
ﻆﻓﺎﺣ نﺎﺑز
، ﻋ رد ﻴ لﺎﺣ ﻦ ﻛ ﻧﺎﺑز ﻪ
ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻴﻣﺎﻋ و هدﺎﺳ ،ﺖﺳا ﺮﺧﺎﻓ ﻲ .
» . ...
هﺪﻧز زﻮﻨﻫ وا نﺎﺑز
ﻪﻧ ﺖﺳا ﻛ
هدﻮﺳﺮﻓ و ﻪﻨﻬ .
آﻳ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺐﺠﻋ ﺎ ﻛ
ﻢـﻫ زﻮـﻨﻫ وا نﺎـﺑز زا ﻆﻓﺎـﺣ تﺮﻬﺷ و لﻮﺒﻗ ﻪ
ﻌﻣ ﻴ رﺎ ي
ا ﺎﺑ ؟ﺖﺣﺎﺼﻓ زا ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻳ
ا رد ﻪﻤﻫ ﻦ ﻳ
ﺎﺑ و هدﺎﺳ نﺎﺑز ﻦ ﺷ
ﻜ ،هﻮ ﻛ لﻼـﺟ ﺪـﺣ زﻮﻨﻫ ﻪ
هﺪﻋﺎﻗ ،ﺖﺳﺎﻣ ﺮﻌﺷ نﺎﺑز ترﺪﻗ و ﺎﻫ
ي ﻛ رﻮـﺠﻬﻣ و ﺖﺴﻫ ﻦﻬ .
..
« ) رز ـﻳ ﻦ ـﻛ ،بﻮ 1380 ص ، 88 .(
اﻳ ﮔدﺎﺳ ﻦ ﻲ اﺮﺑ ار ﻪﺻﺮﻋ ي
لﺎﻤﺟا اﺮﮔ ﻲﻳ ﻣ زﺎﺑ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻲ
ﻛ ﺪﻨ .
1 - 3 - ﺖﺳﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻆﻓﺎﺣ نﺎﺑز
ﻦﺴﺑﻮﻛﺎﻳ ) ،يﻮﻔﺻ 1391 ص ، 487 (
ـﺳا ﻞﺋﺎﻗ نﺎﺑز يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ياﺮﺑ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﺔﻨﻴﻣز ﺶﺷ ﻪـﻛ ﺖ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ : ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ،يﺮﻋﺎﺷ
،ﻲﺒﻴﻏﺮﺗ
ﻲﻋﺎﺟرا ،ﻲﻧﺎﺑزاﺮﻓ ،ﻲﻟﺪﻤﻫ .
دﺮﻛرﺎـﻛ ﻆﻓﺎﺣ ناﻮﻳد رد ﻪﭼ ﺮﮔا
» يﺮﻋﺎﺷ «
ﮓﻧر ﺮﭘ نﺎﺑز
دﻮـﺟو ﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺮﻳﺎـﺳ ﻆﻓﺎـﺣ رﺎﻌـﺷا رد ﻪـﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻧ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﺮﺗ
دراد ﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺮﻳﺎـﺳ زا ﺶﻴـﺑ يﺪﻣﺎﺴـﺑ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻧراﺪﻧ .
دﺮﻛرﺎـﻛ زا ﺪـﻌﺑ
» ﺮﻋﺎـﺷ ي «
دﺮﻛرﺎﻛ
» ﻲﻔﻃﺎﻋ «
دراد راﺮﻗ يﺪﻌﺑ ﺖﻳﻮﻟوا رد ﺰﻴﻧ .
» دﺮﻛرﺎـﻛ ﺶـﺷ زا دﺮﻛرﺎـﻛ ود ﻆﻓﺎـﺣ رﺎﻌﺷا رد
ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻤﻧدﻮﺧ ﻢﻫ رﺎﻨﻛ رد ،هدﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ﻦﺴﺑﻮﻛﺎﻳ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺑز
ﻲﻔﻃﺎـﻋ و يﺮﻌـﺷ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ؛ﺪﻨﻛ .
دراد ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺮﺗﺮﺑ نآ ﻲﻔﻃﺎﻋ دﺮﻛرﺎﻛ ﺮﺑ هراﻮﻤﻫ يﺮﻋﺎﺷ دﺮﻛرﺎﻛ ﺪﻣﺎﺴﺑ ظﺎﺤﻟ زا .
رد ﺎﻬﻨﺗ وا
ﻧآ
ﻲـﻣ دﻮـﺳ نﺎـﺑز ﻲﻔﻃﺎـﻋ دﺮﻛرﺎـﻛ زا ،دراد ﺲـﻔﻧ ﺚﻳﺪﺣ ﺪﺼﻗ ﻪﻛ ﺎﺠ
ﺪـﻳﻮﺟ « ) ،يﺮـﻔﻈﻣ 1381 ،
ص 10 .(
ﺖﻳﻮﻟوا ياﺮﺑ ﻲﺒﻴﺗﺮﺗ ﻢﻴﻫاﻮﺨﺑ ﺮﮔا ﻲﻨﻌﻳ
لﺰﻏ رد نﺎﺑز دﺮﻛرﺎﻛ يﺎﻫ ﺪـﻳﺎﺑ ،ﻢﻴﺑﺎﻴﺑ ﻆﻓﺎﺣ يﺎﻫ
ﻢﻳﺮﻴﮕﺑ ﺮﻈﻧ رد ار ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺮﮕﻳد ،يﺪﻌﺑ ﺐﺗاﺮﻣ رد و ﻲﻔﻃﺎﻋ دﺮﻛرﺎﻛ ﺲﭙﺳ ،يﺮﻋﺎﺷ دﺮﻛرﺎﻛ اﺪﺘﺑا .
1 - 3 - 1 - ﺷ ﻋﺎ ﺮ
1ي
ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ دﺮ ﺖﻬﺟ ،
ةﻮﻴﺷ يﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔ ﺑ
ﻴ ﭘ نﺎ ﻴ ﺖﺳا مﺎ . ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ
اﺮـﺑ ﺮﻋﺎـﺷ دﺮ ي
ﺮﻓآ ﻳ ﻨﺘﻣ ﺶﻨ ﻲ ﺪﺑ ﻳ ﻊ
،
ﺨﺗ ترﺪﻗ ﻴ
ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻞ ﻛ
ﻣ رﺎ ﻲ ﮔ ﻴ
ارآ ﻪﭼﺮﻫ و دﺮ ﻳ
ﻪ ﺎﻫ ي ـﺑدا ﻲ ﺑ ـﻴ
ﺪـﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸ ،
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻳا .
لﺰﻏ ﻪﻛ ﻲﺘﺳار ﻪﺑ
يﺎﻫ
ﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ ﺑدا دﺮ ﻲ راد ار ﺪﻧ . ﻳا رد ﻦ
ﺎﺟ ﺑ ود ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻴ
ﻣ هرﺎﺷا ﺖ ﻲ
دﻮﺷ :
ﻪﻳﺎﺳ ﻞﺒﻨﺳ ز ﻞﮔ دﺮﮔ ﻪﻛ مراد ﻲﺘﺑ دراد نﺎـﺑ
دراد ناﻮـﻏرا نﻮـﺧ ﻪـﺑ ﻲﻄﺧ ﺶﺿرﺎﻋ رﺎﻬﺑ ) ﻲﻠﻋ ،يرﺎﻘﻔﻟاوذ و يﺪﻤﺤﻣ 1381
ص ، 205 (
ا رد ﻳ ﺗ ﻦ ﻚ ﺑ ﻴ ﺖ ﺖﺸﻫ ﻪﻨﻴﻤﻛ ، ﺑدا ﺖﻌﻨﺻ
ﻲ ﻪﺑ ﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎ .
ﻳ ﺑ رد ﺎ ﻴ ز ﺖ ﻳ ﺮ :
يرود ﺶـﺗآ بﺎﺗ ز
،
ﻞـﮔ نﻮـﭼ قﺮـﻋ قﺮـﻏ مﺪـﺷ
ﺑ
يﺮﻴﮕﺒــﺷ دﺎــﺑ يا رﺎــﻴ
، قﺮــﻋ ناز ﻲﻤﻴﺴــﻧ ﻢﻨــﻴﭼ
)
،نﺎﻤﻫ ص 459 (
1 - 3 - 2 - ﻔﻃﺎﻋ
2ﻲ
ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ دﺮ
، ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي
ﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺑز ي
ﻪﺑ ﺎﺑ ﺮﻋﺎﺷ و ،ﺖﺳا ﺮﻋﺎﺷ دﻮﺧ ـﻛ
لﺎـﻌﻓا ندﺮـﺑ رﺎ
ﺳﺎﺴﺣا ﻲ ﻳ ﺗﻼﻤﺟ ﻪﺒﺷ ﺎ ﻲ
ﻔﻃﺎﻋ ﻲ ﺴﺣ ، ﻴ ﻣ زوﺮﺑ ار دﻮﺧ تﺎ ﻲ
ﺪﻫد .
ﻪــــﻧادرد ﻪــــﻛ هو ا
ي ــــﻨﭼ ﻦﻴ كزﺎــــﻧ
ﺖـــﺳا سﻮـــﻫ ﻢﻨﺘﻔـــﺳ رﺎـــﺗ ﺐـــﺷ رد )
ﻤﻫ
،نﺎ ص 133 (
________________________________
________________________________
__
1. Poetic 2. Emotive
ا ي
زﺎـﺑ ﻦﻤﭼ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﺑ ﺮﮔ ﺎﺒﺻ ـﺳر
ﻲ ﺎـﻣ ﺖﻣﺪـﺧ
ر و ﻞــــــﮔ و وﺮــــــﺳ نﺎــــــﺳﺮﺑ
نﺎــــــﺤﻳ ار
)
،نﺎﻤﻫ ص 77 (
ﺖﺴــﻴﻧ دﺎــﻤﺘﻋا وا ةﻮﺸــﻋ و خﺮــﭼ ﺮــﻬﻣ ﺮــﺑ
يو ﺮـﻜﻣ ز ﻦـﻤﻳا ﺪـﺷ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ﺮﺑ ياو يا )
،نﺎﻤﻫ ص 636 (
ﻲﻳﺎﻫژاو ﺎﺑ رﺎﻌﺷا ﻦﻳا رد ﺮﻋﺎﺷ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ :
» هو ـﻛ ﻪ
« ،
» ا ي
« ،
» ا ي او ي « ﺴـﺣ ﻴ ـﻧورد تﺎ ﻲ
ار دﻮـﺧ
ﺎﻤﻧ ﻳ ﻣ ﺶ ﻲ ﺪﻫد .
1 - 3 - 3 - ﻏﺮﺗ ﻴﺒ
1ﻲ
ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ دﺮ
، ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي
ﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺑز ي
ﺖﺳا ﺐﻃﺎﺨﻣ .
ﻮﮔ ﻳ ﺗارﺎﺒﻋ ﺎﺑ هﺪﻨ ﻲ
ﺎـﻤﻨﻫار ﻪـﺑ ﻲﻳ
و
ﺼﻧ ﻴ ﻣ ﺚﺒﺸﺗ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺖﺤ ﻲ
ﻮﺟ ﻳ ﺪ .
ﻲﺘﺤﻴﺼــﻧ ﺖــﻤﻨﻛ دﺎــﻳ ﮔ ﺮــﻴ رآ ﻞــﻤﻋ رد و
ﻪــﻛ ا ﻦــﻳ ﺪــﺣ ﺚﻳ ﭘ ز ﺮــﻴ ﺮــﻃ ﻢﺘﻘﻳ ﺖــﺳدﺎﻳ
...
ﻢﻏ زا ﺮـﺒﻣ ﻦـﻣ ﺪـﻨﭘ و رﻮـﺨﻣ نﺎﻬﺟ دﺎـﻳ
ﻪﻛ ا ﻦـﻳ ﻄﻟ ﻪـﻔﻴ ﻘﺸـﻋ
وﺮـﻫر ز ﻢ ي
ﺖـﺳدﺎﻳ )
،نﺎﻤﻫ ص 90 (
ﺎﻳ :
ﻲﺘﺤﻴﺼــﻧ
ﮕﻣ ﻪــﻧﺎﻬﺑ و ﻮﻨﺸــﺑ ﺖــﻤﻨﻛ ﺮــﻴ
ﺮﻫ
ﻮﮕﺑ ﻖﻔﺸـﻣ ﺢـﺻﺎﻧ ﻪـﭼ نآ تﺪـﻳ
ﺬـﭙﺑ ﺮﻳ
ز ور ﻞـــﺻو ي
ـــﻌﺘﻤﺗ نﺎـــﻧاﻮﺟ ﻲ
رادﺮـــﺑ ﻪﻛ ﻤﻛ رد ﻪﮕﻨﻴ
ﭘ ﻢﻟﺎـﻋ ﺮـﻜﻣ ﺖـﺳا ﺮـﻤﻋ ﺮـﻴ
)
،نﺎﻤﻫ ص 371 (
ﺎﻳ :
ﻲـﻨﻛ هدازآ ﻢـﻏ ز ار دﻮﺧ ﻪﻛ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻮﻨﺸﺑ
ﻲـﻨﻛ هدﺎـﻬﻨﻧ يزور ﺐـﻠﻃ ﺮﮔ يرﻮﺧ نﻮﺧ
)
،نﺎﻤﻫ ص 610 (
1 - 3 - 4 - ﻟﺪﻤﻫ
2ﻲ
ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ دﺮ ﺖﻬﺟ ، ﻪﻨﻴﻣز يﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔ يﺎﻫ
ﺮﺘﺸﻣ ﺲﺣ ك
ﺑ ﻴ ﻣ داﺮﻓا ﻦ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ .
________________________________
________________________________
__
1. Phatic 2. Conative
ﻧزﺎــــــــﻧ نآ ﺖــــــــﻤﻫ مﻼــــــــﻏ ﻢﻨﻴ
ﻪـــﻛ ﺧ رﺎـــﻛ ﺮـــﻴ ـــﺑ ﻲ ور ي ر و ﺎـــﻳ دﺮـــﻛ
)
،نﺎﻤﻫ ص 281 (
ﺎﻳ : ﻞــﮔ دﺎــﺑ و ﺶــﺨﺑ حﺮــﻓ هدﺎــﺑ ﻪــﭼ ﺮــﮔا ﺑ
ﺰــﻴ ﺖــﺳا
ﻲـﻣ رﻮـﺨﻣ ﮓﻨﭼ ﮓﻧﺎﺑ ﻪﺑ
ﺗ ﺐﺴـﺘﺤﻣ ﻪـﻛ ﺰـﻴ
ﺖـﺳا
) ﻫ
،نﺎﻤ ص 127 (
ﺎﻳ :
ﻓﻮﺻ ﻲ ﺑ ﺮﻬﺷ ﻦﻴ
ﻪﻬﺒـﺷ ﻪـﻤﻘﻟ نﻮـﭼ ﻪـﻛ ـﻣ
ﻲ درﻮـﺧ
ﺣ نآ دﺎـــﺑ زارد ﺶﻣدرﺎـــﭘ
ناﻮـــﻴ ﻒـــﻠﻋ شﻮـــﺧ
)
،نﺎﻤﻫ ص 430 (
1 - 3 - 5 - ﻧﺎﺑزاﺮﻓ
1ﻲ
ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ دﺮ
، ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي
ﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺑز ي
ﺖﺳا ﺰﻣر .
ﻧﺎﻓﺮﻋ زﻮﻣر ﻆﻓﺎﺣ ﻲ
ـﺳﺎﻤﺣ ، ﻲ د و ﻳ ـﻨ ﻲ
ﻧاواﺮﻓ لﺰﻏ رد ﻲ ﺶﻳﺎﻫ
ﻪﺑ ﻛ ﺖﺳا هدﺮﺑ رﺎ .
ا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻳ ﺑا ﻦ ﻴ تﺎ :
هﺪـــﺑ ﻲـــﻣ مﺎـــﺟ ﻦـــﻜﻣ ﻢـــﺟ زا و
دﺎـــﻳ ﻣ ﻪﻛ ﻲ ﺪـﻧاد
ـﻛ ﻢـﺟ ﻪـﻛ ﻲ
ـﻛ و دﻮـﺑ ﻲ
ـﻛ ﻲ
)
،نﺎﻤﻫ ص 645 (
ﺎﻳ :
ﺒﺑ ﻦﻴ ﺳ ﻪﻛ ﺐﻴ
ـﻣ ﻪـﭼ ﻮـﺗ ناﺪـﺨﻧز ﻲ
ﺪـﻳﻮﮔ راﺰﻫ ﻒﺳﻮﻳ
ﺮﺼـﻣ ي
ﺖـﺳﺎﻣ ﻪـﭼ رد هدﺎـﺘﻓ )
،نﺎﻤﻫ ص 135 (
1 - 3 - 6 - ﻲﻋﺎﺟرا 2
ا رد ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ دﺮ
، ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺑز ي
ﻣز ﻴ ﻪﻨ ا ي و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳا ﺛا
تﺎﺒ ﺬﭘ ﻳ ﺮ .
ﻢﻫﺎــﻣ ﻪــﻛ ﻨــﺷور ﺶــﺧر ﻲ
ﺖــﻓﺮﮕﺑ رﻮــﺧ
دﺮـــﮔ ﻤﺸـــﭼ وا ﻂـــﺧ ﺖـــﻓﺮﮕﺑ ﺮﺛﻮـــﻛ ﺔ
لد ﺎــﻫ
ﺖﺧاﺪــﻧا ناﺪــﺨﻧز هﺎــﭼ رد ﻪــﻤﻫ
ﻪــﮕﻧآو
ﺖــﻓﺮﮕﺑ ﺮــﺒﻨﻋ ﻪــﺑ ار هﺎــﭼ ﺮــﺳ )
،نﺎﻤﻫ ص 718 (
________________________________
________________________________
__
1. Metalinguistic 2. Referential
ﺎﻳ :
نﻮــﭼ ﻢــﻏ ز هدﺎــﺑ
، ﺎﺑ ﻪــﭼ تﺪــﻳ ــﺷﻮﺟ نﺪﻴ ﺎــﺑ ﻢــﻏ ﺮﮕﺸــﻟ
، ﺎﺑ ﻪــﭼ تﺪــﻳ ــﺷﻮﻛ نﺪﻴ
ﺰﺒــﺳ ﺖــﺒﻟ ﺖــﺳا
، راﺪــﻣ رود وا زا ﺮﻏﺎــﺳ
ﻲــﻣ هﺰﺒــﺳ ﺐــﻟ ﺮــﺑ
، ــﺷﻮﻧ دﻮــﺑ شﻮــﺧ نﺪﻴ
)
،نﺎﻤﻫ ص 721 (
ﻪﺑ ﺎﺑ ﻛ ا ندﺮﺑ رﺎ ﻳ ﻦ ﻛ رﺎ ﻛ ﺎﻫدﺮ
دراد ﺐـﻃﺎﺨﻣ ﻪـﻌﻣﺎﺟ رﺎﺸﻗا ﺔﻤﻫ ﻦﻴﺑ ﺮﻋﺎﺷ ، ار ﺮﻋﺎـﺷ مدﺮـﻣ و
ﻢﻫ ﻓ ﻜ ﻢﻫ و ﺮ
ﻣ دﻮﺧ ﺎﺑ لد ﻲ
ﺪﻧرﺎﮕﻧا . اﻳ ﻤﻫ ﻦ
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻟﺪ
لﺰﻏ دﻮﺷ يﺎﻫ
ـﺘﺣار ﻪﺑ ﺮﻋﺎﺷ ﻲ
ﻞﻣﺎـﺷ
لﺎﻤﺟا اﺮﮔ ﻲﻳ دﻮﺷ ﺐﻃﺎﺨﻣ .
1 - 3 - 6 - 1 - ا ﻆﻓﺎﺣ نﺎﺑز ﻳ
دراد مﺎﻬ
ﺨﺸﻣ ﺼ ﺔ ا ﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ مﺎﻬ ﺎﺗ
ﺖﺷادﺮﺑ
يدﺎﻀﺘﻣ ﻲﻫﺎﮔ و توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻪـﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ زا
ﺪﻳآ ﻞﻤﻋ .
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺨﺸﻣ ﻦﻳا ﺪﺳر
ﻆﻓﺎـﺣ ﺮﻌﺷ زا ﻪﺼ
، ﺖـﺳد ﺎـﺑ ﻆﻓﺎـﺣ و ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺳاﻮﺧدﻮﺧ
ﻳ زﺎ ﻳ
ﺘﻌﻨﺻ ﻪﺑ نﺪ ﻲ
ا نﻮﭼ ﻳ مﺎﻬ
، رد ﻛ و هرﺎﻌﺘﺳا رﺎﻨ ﻛ
ﺎﻨ ﻳ د ،ﻪ ﺖـﻴﻓﺮﻇ ﺶﻳاﺰـﻓا و ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﭘ ر
ﻮـﻨﺗ و دﺪـﻌﺗ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ يﺮﻌﺷ
ﺑﺎـﻌﺗ رد ع ﻴ
ﻤﻣ ﺮ ـﻜ زا ﻦ
ﻮـﺧ ﺮﻌـﺷ ﻳ
ﺖـﺳا ﺶ )
ـﻔﻈﻣ ﺮ ي ، 1381 ،
ص 126 .(
لﺰﻏ زا ﻲﻜﻳ
ﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻣ ﻪ ﻲ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ ا
ي ا زا ﻳ لﺰـﻏ ،ﺖـﺧادﺮﭘ نآ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻈﻓﺎﺣ مﺎﻬ
» لد
ﻣ ﻲ
ار اﺪﺧ نﻻد ﺐﺣﺎﺻ ﻢﺘﺳد ز دور «
ﺖﺳا . ﻀﻌﺑ ﻲ ا ﺮﺑ ﺎﻫ ﻳ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦ ﻛ ﻪ
» زا ﻲﻳﺎـﻨﻌﻣ ﭻﻴـﻫ ﻆﻓﺎـﺣ
ﻦﻳا ﺎﻫ ﻲﻤﻧ
ﻪﻴﻓﺎﻗ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺳاﻮﺧ يﺎﻫ
:
ﺑ ،ارﺎﻜﺳ ،ارﺎﻨﺷآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و ارﺎﺧ ،اراد ،ار ﺎﻀﻗ ،اراﺪﻣ ،اراﻮﻨﻴ
ﻦﻳا
ﻲﻣ و هدﻮﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ ار ﺎﻫ
نآ زا ﻲـﻜﻳ ﺮـﻫ ﻪـﻛ ﻪﺘـﺳاﻮﺧ
ﺎـﻫ
ﺲـﺑ و ﺪـﻧﺎﺠﻨﮕﺑ ﻲـﺘﻴﺑ ﻚـﻳ رد ار «
) ﻛ وﺮﺴ ي ، 1321 ص ، 28 .(
ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻨﭼ ﺮﻛذ ﺎﺑ ﻣ
ﻲ ﺑﻴ ﻨ
ﺴﻔﻣ ياﺮﺑ ﻲﺘﺻﺮﻓ ﻪﭼ لﺰﻏ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻛ ﻢﻴ ﺮ
ﻳ ﻦ
اﻳ دﺎﺠ ﻛ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﺗ هدﺮ ﺎﻫ
ي ﭘ ار دﻮﺧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻴ
هدﺎ ﻛ ﺪﻨﻨ .
ﺳا ﻣﻼﻌﺘ
،ﻲ
ا نﻮﻤﻀﻣ ﻳ
ﺘﻣﻼﻣ ار لﺰﻏ ﻦ ﻲ
ﻣ ﻪﻧاﺪﻧر و ﻲ
،ﺪﻧاد ﻛ ﻫﺎﮔ ﻪ ﻲ ﻣﻮﻧ ﺎﺑ ﻴ ﺪ ي هاﺮﻤﻫ ﻪﻧﺎﻘﺷﺎﻋ
ﺖﺳا ) ﻣﻼﻌﺘﺳا ﻲ ، 1383 ص ، 79 ( ، ﺮﺧ ﺎﺸﻣ
ﻲـﻠﻛ ﻲﻧﻮﻤﻀﻣ يﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺑ ﻲﻫ
اﺮـﺑ ي لﺰـﻏ
ﻧﻴ ﺖﺴ
،
ﺗﻼﻤﺟ ﺎﻣا ﻲ
ﻪﺑ ﻛ هدﺮﺑ رﺎ ﻛ ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪ ﻲ ﺮﺗﺎﻣ ﺪﻫد ﻳ
1ﺲ ار لﺰﻏ
» ﺘﻣﻼﻣ ﻲ « و
» ﻓﺮﻋ ﻲﻧﺎ « ﻲﺑﺎـﻳزرا
ﺖﺳا هدﺮﻛ ).
ﺮﺧ ﻫﺎﺸـﻣ ﻲ ، 1379 ص ، 130 .(
دﻮـﺳ ي ـﺘﻣﻼﻣ ﻲ در تﺪـﺷ ﻪـﺑ ار نآ ندﻮـﺑ ـﻛ
و هدﺮ
ﺑ صﻮﺼﺨﺑ ﻴ
ﻌﻧا ار ﺮﺧآ ﺖ ﻜ
ﺪﻨﻫد سﺎ ة ﮔﺪﻧز ﻲ ـﻌﻗاو ﻲ
ﺖـﺳا ﻪﺘﺴـﻧاد ﺮﻋﺎـﺷ )
،هدازرﺎّﺘـﺳ 1389
،
________________________________
________________________________
__
1 . ﻳ ﻨﻌ ﻲ
رﻮﺘﺳد ﻖﻘﺤﺗ ي
ﻧﺎﮔژاو و ﻲ ﻚﻳ
ﻤﻫ و ؛رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻴ
ﻪﻧﻮﮔ رد ﻪﺸ ﺎﻫ ي ﻟاﻮﺘﻣ ﻲ ﻣ ﻖﻘﺤﺗ ﻲ ﻳ ﺷ و ﺪﺑﺎ ﻜ ا ﻞ ﻳ ﻪـﻧﻮﮔ ﻦ ﺎـﻫ
ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﻖﻘﺤﺗ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻚﻳ
ﻮﮕﻟا .
ﺺﺻ 54 - 55 .(
ﺗوﺮﺛ هﺮﺧﻻﺎﺑ و ﻴ
نﺎ
،
ﻪﻣﺎﻧ قاﺮﻓ ار نآ ا
ي
ﺎﺿﺎﻘﺗ رد ي تﺎﻗﻼﻣ ] ﺼﺨﺷ ﻲ نﺎﺑﻮﺴـﻨﻣ زا
ﺖﻟود [ ﻣ ﻲ ﺪﻣﺎﻧ ) ﺗوﺮﺛ ﻴ ،نﺎ 1379 ص ، 54 .(
ﻤﻫ ﻴ ا ﻦ ﻳ مﺎﻬ
، ﺖـﺳا ﻆﻓﺎﺣ صﺎﺧ ـﻛ
اﺮـﺑ ار ﻪـﺻﺮﻋ ﻪ ي
لﺎﻤﺟا اﺮﮔ ﻲﻳ ﻣ خاﺮﻓ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻲ
ﻛ ﺪﻨ .
2 - ﺗ نﻮﻧﺎﻗ ﻜ ﻤ ﻴ
1ﻞ
ا ﻖﺒﻃ ﻳ نﻮﻧﺎﻗ ﻦ
ﻲﻣدآ ﻦﻫذ ، ﺎﻤﺗ
ﻳ ﻊﻄﻘﻨﻣ طﻮﻄﺧ دراد ﻞ
ﻲﻠﻛ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻚﻳ زا ﻪﻛ ﻲﻳﻮﮕﻟا ﻖﺒﻃ ار
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﺶﻨﻫذ رد
، ﺳﺮﺗ ﻴ ﺗ و ﻢ ﻜ ﻤ ـﻴ ﻞ ﻛ ﺪـﻨ ) ـﻛ ﻮ ﻳ
تﺎـﺑ و ﻦ
، 2015 ص ، 6 .(
ةﺪـﻋﺎﻗ ﻦـﻳا
ﻏ ةرﺎﺑ رد ﺖﻟﺎﺘﺸﮔ لﺰ
لﺰﻏ رد ﻪﭼ ،دراد ﻲﺳﺎﺳا ﻲﺘﻟﻻد ﻆﻓﺎﺣ يﺎﻫ
يﺎـﻫ و ﻪـﺘﻔﮕﻧ فﺮـﺣ ﻆﻓﺎـﺣ
ز مﺎﻤﺗﺎﻧ ﻳ ﺖﺳا دﺎ . ﺎﺣ ﻪﭽﻧآ
لﺰـﻏ ﻲـﻘﻓا رﻮﺤﻣ رد يزاﺮﻴﺷ ﻆﻓ
ﺶﻳﺎـﻫ
ﻮﺼـﺗ ﻪـﺑ ﻳ ﺮ ـﻛ ﺸ ﻴ ﺖـﺳا هﺪ
،
ﻌﻄﻘﻨﻣ طﻮﻄﺧ ﻲ
ﺖﺳا هﺪﻨﻧﺎﻣ ار ﻛ
ﺼﺨﺷ ﺮﻫ ﻪ ﻲ
ﺪﻧا ﺎﺑ ك
ﺑدا قوذ ﻲ اﺮﺑ ي ﺮﭘ ﻛ ا ندﺮ ﻳ ﻦ و طﻮـﻄﺧ
ﻴﺨﻣ رد ﻢّﻠﺴﻣ ﻲﻠﻜﺷ دﺎﺠﻳا ﻪﻠ
ﺣﺮﻃ شا ﻲ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻣ ﻲ ﻛ ﺪﻨ . ﻳ ﻨﻌ ﻲ ﺮﻓآ ﻳ ﺖـﺳا ﻪﺘﻔﮕﻧ ﻆﻓﺎﺣ ﻪﭽﻧآ ﺶﻨ
ﺗ و ﻜ ﻤ ﻴ ﺺﻗﺎﻧ حﺮﻃ ﻞ ﺮﻋﺎﺷ
. ﻴﻌﻗاو ﻦﻳا
و صﺎﺧ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺖ
حﺮـﻃ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ار ﻆﻓﺎﺣ مﺎﻋ يﺎـﻫ
ﻤﻜﻣ ﻏﺮﺗ ﻞ ﻴ ﻣ ﺐ ﻲ ﻛ ﺪﻨ .
ﻲﻟﺰﻏ زا ﻲﻜﻳ ﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻣ ﻪ ﻲ ﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺔ
ﮕﺘﺴﺴﮔ ﻲ عﻮـﺿﻮﻣ
، درﻮـﻣ
ﺳرﺮﺑ ﻲ ز لﺰﻏ ،دﻮﺷ ﻊﻗاو ﻳ
ﺮ ﺖﺳا .
ـﺷ ﺮـﺒﺧ ﺐﺣﺎﺻ ﻪﻛ شﻮﻜﺑ ﺮﺒﺧ ﻲﺑ يا يﻮ
يﻮــﺷ ﺮــﺒﻫار ﻲــﻛ ﻲــﺷﺎﺒﻧ وﺮــﻫار ﺎــﺗ ) ﻲﻠﻋ ،يرﺎﻘﻔﻟاوذ و يﺪﻤﺤﻣ 1381
، ص 591 (
ﻲﺑ و ﺖﺳا ﺮﻋﺎﺷ ﻲﻧﺎﻓﺮﻋ ﺮﻜﻔﺗ ﺔﻴﻧﺎﻴﺑ لﺰﻏ ﻦﻳا ﻫ
ﻴ دﺮﺗ ﭻ ﻳ ﺪ
،ي ﺑ ﻴ نﺎ ﻛ ﺪﻨﻨ ة ﻤﺳر نﺎﻓﺮﻋ ﻲ
ﻆﻓﺎـﺣ
اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا ﻳ
ﺎﺷ ﻦ ﻳ ﺎﺑ و ﻪﺘﺴ ﻳ ﺖﺳا ﻪﺘﺴ ﻮﺷ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﻧﻮﻤﻀﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﺔﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ
د . ﻫاﻮـﺨﺑ ﺮﮔا ﻴ
ﺮـﺑ ﻢ
ﻮﺘﺤﻣ سﺎﺳا ي
ﺗﺮﺗ و ﻴ ﺐ ﺑا ﻴ
ﻮﻠﺳ ﺐﺗاﺮﻣ ،لﺰﻏ تﺎ ك
ﻧﺎﻓﺮﻋ ﻲ
وﺪﺗ ار ﻆﻓﺎﺣ ﻳ
ﻦ ﻛ ﻨﻴ ﻢ يﺎـﻫﻮﮕﻟا ﺪﻳﺎﺑ ،
ﻲﻠﻛ
دﺎﺘﻓا ﺎﺟ و ة
ﻧﺎﻓﺮﻋ ﺐﺗاﺮﻣ ﻲ
ﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧ رد ار ﻴ
ﻢ . ﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ ﻳ ﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦ ي ﺐﺗاﺮﻣ رد ﻲﻧﺎـﻓﺮﻋ
ﺖﺒﻴﺼﻣ ﻖﻄﻨﻣ و ﻪﻣﺎﻧ ﻄﻋ ﺮﻴﻄﻟا
هﺪﺷ ﻪﺋارا رﺎ ﺪﻧا
.
ﺟﺮﺑ فرﺎﻋ
ﺖﺒﻴﺼﻣ ﺮﺘﻓد رد يرﻮﺑﺎﺸﻴﻧ ﺔﺘﺴ
،ﻪﻣﺎﻧ داو ﺞﻨﭘ ي اﺮﺑ ي
ﻠﺳ ﻞﺣاﺮﻣ ﻮ
ك رﻮﺼـﺗ ـﻛ هدﺮ
ﺖﺳا . اﻳ داو ﻦ ي ﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎﻫ زا ﺪ :
1 - ﺲﺣ . 2 - ﺧ ﻴ لﺎ . 3 - ﻞﻘﻋ . 4 - لد . 5 - نﺎﺟ .
ذ ﻛ ا ﺮ ﻳ داو ﻦ ي ﺖﺒﻴﺼﻣ رد ﺎﻫ ﻄﻋ ﺔﻣﺎﻧ
ز راﺮﻗ ﻪﺑ رﺎ ﻳ
ﺖﺳا ﺮ :
رد لﺰـــﻨﻣ ﺞﻨـــﭘ ﻮـــﺗ دﺎـــﻬﻧ
، ـــﺗ ر ﻮ ﺖـــﺳا
ﺖـﺳار و ﭗـﭼ زا ﺖـﺳا ﻮـﺗ ﺮـﺑ ﻮﺗ ﻲﺘﺳار
________________________________
________________________________
__
1. Law of closure
لﺎـــــﻴﺧ يو زا مود و ﺲـــــﺣ ﺶـــــﻟوا
و ﻞــﻴﻗ يﺎــﺟ ﺖﺴــﻠﻘﻋ ﻢﻴــﺳ ﺲــﭘ لﺎــﻗ
لﺰــــﻨﻣ
ﺖﺴــــﻟد يﺎــــﺟ وزا مرﺎــــﭼ
ﺖﺴـــــﻠﻜﺸﻣ هار ﺖﺴـــــﻧﺎﺟ ﻦﻴـــــﻤﺠﻨﭘ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺸــﺑ ﻦﻴــﻨﭼ نﻮــﭼ ار دﻮــﺧ ﺲــﻔﻧ
ﻲـــﺳﺎﻨﺷ ﻖـــﺣ رد دﻮـــﺧ نﺎـــﺟ ﻲﺘﺧﺎـــﺑ
) ،ﻲﻧارﻮﻧ 1385 ص ، 310 (
نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻛ ﻮﻨﺜﻣ ﻦﺘﻣ زا ﻪ ي
ﻧ ﻴ مﻮﻠﻌﻣ ﺰ يداو ﻦﻳا ،ﺖﺳا ﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ
ﺖ ﺎـﻫ ي فرﺎـﻋ دﻮـﺟو
ﻪﺘﺧادﺮﭘ
،ﺪﻧا
ﻮﻠﺳ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻧ ك
اﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ ﻳ ﺖﻔﻫ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﻦ لﺰﻨﻣ
» ﺖﻠﺻو ﻪﻣﺎﻧ « ﻮﮕﻟا ار ي ﻛ راﺮﻗ رﺎ
ﻫد ﻴ ﻢ . رد رﺎﻄﻋ اﻳ ﺮﺘﻓد ﻦ
، ﺞﻨﭘ اﺮﺑ لﺰﻨﻣ ي ﻮﻠﺳ ﻞﺣاﺮﻣ ك
ذ ﻛ ﺮ ﻛ ﺖﺳا هدﺮ . ﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ زا ﺪﻨ :
» ﻛ دﺎﺴﻓو نﻮ
«
،
» ﺎﺟر و فﻮﺧ
«
،
» ﺬﮔ نﺎﺟ زا ﻦﺘﺷ
«
،
» ﻧا ﻴ ﺲ و ﻳﺎ ﻠﺟ ﻴ ﺲ « و
» لﻼﺠﻟاوذ لﺎﻤﺟ
« .
و ي ﺶﺨﺑ رد
» دﺎﺷرا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻛ
ندﺮ
، ﺷ ﻴ ﺦ ﺮﻣ ﻳ ناﺪ
« ﺮﺘﻓد زا
» ﺖﻠﺻو ﻪﻣﺎﻧ « اﻳ ﻦ راﺮـﻗ ﻪﺑ ار ﻞﺣاﺮﻣ
ز ﻳ ﺖﺳا هدروآ ﺮ :
...
ﺖــﻔﮔ
ﺖــﺳا هر رد لﺰــﻨﻣ ﺞﻨــﭘ ار ﺎــﻣ
رﺎـــﭼ ﺘـــﺷﺬﮕﺑ ﻲ ﻪـــﮔرد ﻢﺠﻨـــﭘ و ا
ﺖـــﺳ
لﺰـــــﻨﻣ ا و و نﻮـــــﻛ دﻮـــــﺑ ل دﺎﺴـــــﻓ
يا ا رﺪــﻧﺎﻛ ﺲــﻛ ﺎﺴــﺑ ﻦــﻳ
دﺎــﻬﻧ ﺮــﺳ هر
ﺲـــﭘ ﺎـــﺟر و فﻮـــﺧ دﻮـــﺑ لﺰـــﻨﻣ مود
ﺪــﺷ ﺴــﺑ ﻲ ا رد ﺎــﻬﻧﺎﺟ ﻦــﻳ
ﺪــﻓ لﺰــﻨﻣ ا
ﻦﻴﻤﻴـــﺳ ا ﻦـــﻛ رﺬـــﮔ نﺎـــﺟ زا ي
ﻘﻓ ﺮـــﻴ نﻮــﭼ ﺘــﺷﺬﮔ ﻲ ﺘــﺳر ﻲ ﻌــﺳ و رﺎــﻧ زا ﺮﻴ
ﻦﻴﻣرﺎـــﭼ ـــﻧا ﺪـــﺷﺎﺑ
ﺲﻴ و ﺎـــﻳ ـــﻠﺟ ﺲﻴ رﺪـــﻧا ا ﻦـــﻳ
ـــﻔﻧ حور دﻮـــﺑ لﺰـــﻨﻣ ﺲﻴ
لﺰــــﻨﻣ
لﻼــــﺠﻟاوذ لﺎــــﻤﺟ ﻢﺠﻨــــﭘ
رﺪـــﻧا ا ﻦـــﻳ ـــﻋ دﻮـــﺑ لﺰـــﻨﻣ ﻦﻴ
لﺎـــﻤﻛ
) ،ﻲﻟﺎﻤﻛﺮﻴﻣ 1376
، ص 61 (
ﻣا و ﺎ داو ﺖﻔﻫ ي
،ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻬﺘﺷا ﻪﻛ نﺎﻓﺮﻋ
ّﻄﻟا ﻖﻄﻨﻣ رد اﺮﻗ ﻦﻳا زا ﺮﻴ
ﻧر ﺪ :
1 - ﻃ ﺐﻠ 2 - ﻖﺸﻋ 3 - ﺖﻓﺮﻌﻣ 4 - ﺎﻨﻐﺘﺳا 5 - ﺣﻮﺗ ﻴ ﺪ 6 - ﺣ ﻴ تﺮ 7 - ﺎﻨﻓ و ﺮﻘﻓ .
ﻄﻋ كﻮﻠﺳ ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻳا رد رﺎ
ﻖﻄﻨﻣ ﻄﻟا ﺮﻴ
» رﺬﻋ
نﺎﻏﺮﻣ ندروآ
« . ﺶﺨﺑ
» ﺣ ﻜ ﺎ ـﻳ ﺖ دﺮـﻣ ي ـﻛ زا ﻪ
ﺒﻧ ﻲ زﺎﺟا ة ﻼﺼﻣ ﺮﺑ زﺎﻤﻧ ﻲﻳ
ﺖﻓﺮﮔ « ﺪﺑ ﻳ ﺗﺮﺗ ﻦ ﻴ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺐ :
ﺖـــﻔﮔ داو ﺖـــﻔﻫ ار ﺎـــﻣ ي
ﺖـــﺳا هر رد
نﻮــﭼ ﺘــﺷﺬﮔ ﻲ داو ﺖــﻔﻫ ي
د ر ﺖــﺳا ﻪــﮔ
...
ﺖﺴــــﻫ داو ي رﺎــــﻛ زﺎــــﻏآ ﺐــــﻠﻃ
يداو ــﺳا ﻖﺸــﻋ ــﺑ ﺲــﭘ نآ زا ﺖ
ﻲ رﺎــﻨﻛ
ﺲــــﭘ ــــﺳ ﻢﻴ داو ﺖﺴــــﻳ ﺖــــﻓﺮﻌﻣ نآ
ﺲــــﭘ داو مرﺎــــﻬﭼ ي
ﻨﻐﺘــــﺳا ﺎ ﺖﻔــــﺻ
ﺖﺴــــﻫ داو ﻢﺠﻨــــﭘ ي
ﺣﻮﺗ ﺪــــﻴ كﺎــــﭘ ﺲـــﭘ داو ﻢﺸـــﺷ ي
ﺣ تﺮـــﻴ كﺎﻨﺒﻌـــﺻ
ﻦﻴــــــﻤﺘﻔﻫ داو
ي ﺎــــــﻨﻓ و ﺖــــــﺳﺮﻘﻓ
ﺪـــﻌﺑ زا ﻦـــﻳ ور ي ـــﺗ دﻮـــﺒﻧ شور ﻮ
ر ا
) ،ﺪﻴﻤﺣ 1356 ﺺﺻ ، 206 - 207 (
