ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ، لﺎﺳ ﺠﻨﭘ ﻢ ، ﺪﻠﺟ مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1391 ، ص زا 47 - 66
ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ي
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﺎﺑ تﺎﻔﺻ ﻲﻗﻼﺧا ﻲﻣﻼﺳا
) يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ :
ﻢﻗ نﺎﺘﺳا ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﺰﻛاﺮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد (
ﺮﻔﻴﻨﺧ ﻦﻴﺴﺣ
1
ـ ﻲﻨﻴﺴﺣ ﻲﺒﺘﺠﻣﺪﻴﺳ
2دﺮﻓ
يرﺬﻜﺷا نﺎﻘﻫد داﻮﺟﺪﻤﺤﻣ ـ3
ﻲﻧاﺰﭼ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﻲﻫاﺮﺷ
4
1 . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻢﻗ ﺲﻳدﺮﭘ رﺎﻴﺸﻧاد
2 . ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
3 . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻢﻗ ﺲﻳدﺮﭘ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
4 . قدﺎﺻ مﺎﻣا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ )
ع (
) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
22 / 6 / 1390 ، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
9 / 8 / 1390 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﻳ ﻜ ﻲ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا و ﻢﻬﻣ ﺳﺎﺳا ﻲ ﺚﺣﺎﺒﻣ رد
،ﻲﻣﻼﺳا
ﻗﻼﺧا و قﻼﺧا عﻮﺿﻮﻣ ﻴ
تﺎ ﺖـﺳا ﻪـﻛ رد
ﻪﻧﺎﻣز ي ﻧ ﺎﻣ ﻴ ﺰ
ﺶﻟﺎﭼﺮﭘ زا
ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺪﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻳ
ﺮ ﻳﺘ
،ﻲ رد هزﻮﺣ ﻦﻳا ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . زا ﻲﺸﺨﺑ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﮔزﺎﺗ
ي و قﻼـﺧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺎﻛ ﻲﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآر
دزادﺮﭘ . ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﺑ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
» ﻲﻗﻼﺧا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
« ،
»
ﻪـﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ قﻼﺧا «
و
»
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رد قﻼﺧا ﺮﻴﺛﺄﺗ «
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﺘﺳد ي
ﻢﻛ ﻪﻛ مﻮﺳ ﺮﺗ
نآ ﻪﺑ ﻪـﺟﻮﺗ هﺪـﺷ ،ﺖـﺳا
شزرا ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ .
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ
ﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ نﻮ
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ
يﺎﻫ ﻲﻛﺪـﻧا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻲﻟﺎـﺧ ﻲﻣﻼـﺳا ﻲـﻗﻼﺧا تﺎﻔـﺻ ﻲـﺳرﺮﺑ يﺎـﺟ و
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻣ شﻼﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ،
ﻢﻬﻣ ﺎﺗ دﻮﺷ
ﺪـﻳد زا ﻪـﻛ مﻼـﺳا ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﻦﻳﺮﺗ
ﻘﻘﺤﻣ ﺎ
ﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رد ن ه
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﻴﻣ و نآ
ﻲـﮔﮋﻳو ﺎﺑ ﺎﻫ
يﺎـﻫ
ﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ
دﻮﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎ .
ود زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪـﻣﺎﻧ ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﻖـﻘﺤﻣ ي ﻪـﻛ
يوﺎـﺣ
23 و 30 لاﺆﺳ دﻮﺑ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي نﺎﺘـﺳا ﻲﻟﺎـﻋ شزﻮﻣآ ﺰﻛاﺮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ،ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ
دﻮﺑ ﻢﻗ ه ﻪﻧﻮﻤﻧ و ي داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺐﺨﺘﻨﻣ 137
ﻪﺑ ﺮﻔﻧ ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ
هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
هداد ﻞـﻴﻠﺤﺗ زا
ﺎـﻫ
ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﮔﮋﻳو زا
ﻖـﻴﻓﻮﺗ ،ﻲـﻧورد لﺮـﺘﻨﻛ ﺰﻛﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻞـﻤﺤﺗ ،ﻲـﺒﻠﻃ
ﺖﻤﻴﻨﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺎﺑ ﺖﺴﻜﺷ
ﺖﻴﻟوﺆﺴﻣ و ﻲﺘﻤﻫﺪﻨﻠﺑ ،ﺖﺻﺮﻓ ندﺮﻤﺷ
يﺮﻳﺬـﭘ
ﻪﻄﺑار ي
ﺪﻧراد رادﺎﻨﻌﻣ .
ﻲـﮔﮋﻳو ﻖـﻴﺒﻄﺗ ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪـﻣ ،ﺖـﻳﺎﻬﻧرد
و ﻪـﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼـﺨﺷ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﺪﻣآ ﺖﺳد
.
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ :
ﻲﮔﮋﻳو ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،قﻼﺧا نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ي لوﺆﺴﻣ Email: hkhanifar@yahoo.com
ﻲﻠﻋ مﺎﻣا ) ع
ﺚﻳﺪﺣ ،ﻢﻜﺤﻟا رﺮﻏ 1273
:(
هﻮﻴﻣ زا ﻮﻜﻴﻧ قﻼﺧا ﺖﺳا ﻞﻘﻋ يﺎﻫ
) ﻞﻘﻌﻟا رﺎﻤِﺛ ﻦِﻣ دﻮﻤﺤﻤﻟا ُﻖﻠُﺨﻟَا (
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﻫد ﺪﻨﭼ لﻮﻃ رد
ي ﻖﻳﻼﻋ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ
ﻪـﻨﻴﻣز رد هﺪـﻨﻳاﺰﻓ
ي دﺎـﺠﻳا و نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺐﺴﻛ ﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻛو
ﻪـﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺎـﺗ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﻚﺴﻳرﺮﭘ و هدزﺎﺑ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ
ﻪﺘﺷر ي ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
ﻪﺑ ،دﺮﻴﮕﺑ ﻞﻜﺷ ،ﻢﻜﺤﻣ
ﻪـﻠﺠﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻪﻛ يرﻮﻃ
ي ﻲﺸـﻫوﮋﭘ ﻲﺻﺎﺼـﺘﺧا
هرود ،هﺪﺷ دﺎﺠﻳا
حﻼـﺻا ترﺎﺠﺗ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ يﺎﻫ ـﺷ
ﺲﻧاﺮـﻔﻨﻛ و هﺪ يﺎـﻫ
ﻲﺸـﻫوﮋﭘ هﮋـﻳو
ي
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ .
ﻪﺘﺷر ﻞﻜﺷ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ي قﻼﺧا ترﺎـﺠﺗ ﺖﺴـﻴﺑ لﻮـﻃ رد ﺰـﻴﻧ 1
ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﻪﺘﺷر ناﻮﻨﻋ
يا يدﺎﻳز ﻪﺟﻮﺗ ﻢﻜﺤﻣ و ﻢﻬﻣ ار
ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺪﻨﻛ
. ﻦﻳا ﺎﺑ
ﻪـﺟﻮﺗ درﻮﻣ قﻼﺧا و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ كﺮﺘﺸﻣ ﻞﺼﻓ لﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ
يﺎـﻫ رد ﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ و هدﻮـﺑ ﺮـﻴﺧا
ﻪﻴﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ ي
دراد راﺮﻗ دﻮﺧ )
Harris et al., 2009, p. 407
.(
ﻢﻬﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﻲﻜﻳ تﺎـﻴﻗﻼﺧا و قﻼـﺧا عﻮـﺿﻮﻣ ،ﻲﻣﻼـﺳا ﺚـﺣﺎﺒﻣ رد ﻲﺳﺎﺳا و
ﺖـﺳا .
ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻳﺮﻄﻓ ﻲﻣدآ ًﺎﺳﺎﺳا دراد
و ﺪـﺑ و بﻮـﺧ ﺶﻳﻮـﺧ يداداﺪﺧ و يﺮﻄﻓ ﻞﻘﻋ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ،
ﻲﻣ ار هﺮﺳﺎﻧ و هﺮﺳ
ﺪﻤﻬﻓ . مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ )
ص ( ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ : رﻮﻧ ﻲﻣدآ لد رد )
ﻞـﻘﻋ ( هدراﺬـﮔ
ﻲﻣ رد ار ﻪﻀﻳﺮﻓ و ﻲﺘﺳرد ﺲﭘ ،ﺖﺳا هﺪﺷ
ـﺧ و ﺪـﺑﺎﻳ
ﻲـﻣ رد ار ﻚـﻴﻧ و بﻮ هﺎـﮕﻳﺎﺟ و ،ﺪـﺑﺎﻳ
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻲﻣدآ لد رد يزرو )
ﺪﺑ و ﻚﻴﻧ لﺎﻤﻋا مﺎﺠﻧا رد و (
ﻪـﻧﺎﺧ نﺎﻴﻣ رد غاﺮﭼ ﻞﺜﻣ ﻲـﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ
) ،ﻲﺴﻠﺠﻣ 1412
ج ،ق 1 ص ، 99 .(
ﻲﻣ شﻼﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
ﻪﻄﺑار عاﻮﻧا نﺎﻴﺑ ﻦﻤﺿ ﺎﺗ دﻮﺷ
ي ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،قﻼﺧا و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻦﻳا
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ
ي
»
ﺮﺑ قﻼﺧا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
« نﻮﻨﻛ ﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻛﺪﻧا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا
نآ ﺶﻘﻧ و ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﺟ و
ﻲﮔﮋﻳو دﺎﺠﻳا رد ﺎﻫ ﻲﻟﺎﺧ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻬﻣ ،
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ رد راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲـﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﻦﻳﺮﺗ -
ـﻘﻘﺤﻣ ﺪـﻳد زا ﺎ
ن - ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ناﺰﻴﻣ و دﻮﺷ نآ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ ﺎﻫ رﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآ دﻮﺷ
.
1. Business Ethics
ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ و تﺎﻴﺑدا ﺮﺑ يروﺮﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ي
قﻼﺧا و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻪــﻫد ﺪــﻨﭼ لﻮــﻃ رد ي
ﻪــﻗﻼﻋ ًادﺪــﺠﻣ نﺎــﻘﻘﺤﻣ ،ﻪﺘــﺷﺬﮔ ي
ﻪــﻟﻮﻘﻣ ﻪــﺑ ﺖﺒﺴــﻧ يدﺎــﻳز ي
هﺪﻳا و هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
هدﺮـﻛ حﺮـﻄﻣ ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد يﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ ﺪـﻧا
)
Harris et al.,
2009, p. 407; Brenkert, 2009, p.449; Hannafey, 2003, p.92
.(
ﻦـﻳا زا ﻲﺸـﺨﺑ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﮔزﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ
ي ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و قﻼﺧا
دزادﺮﭘ . ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﻲﻣ ار ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻪﺘـﺳد ﻪـﺳ ﻪﺑ ﻲﻠﻛرﻮﻃ
ي ﻲﻠـﺻا
دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ :
1 . ﻲﻗﻼﺧا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ 2
. ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ قﻼﺧا 3
. ﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ قﻼﺧا ﺮﻴﺛﺄ .
1 ﻲﻗﻼﺧا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ . هوﺮﮔ ﻦﻳا.
-
ﺶﻴﺑ ﻪﻛ
ﻲـﻣ صﺎﺼـﺘﺧا دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺗ
ﺪـﻫد -
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رد ﻲﻗﻼﺧا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺖﻴﻤﻫا هدﺮـﻛ
ﺪـﻧا .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﻈﻧ زا ،ﻊﻗاو رد
هدﺮـﻛ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ﻪـﻛ ﻲـﻧاﺮﮔ
ﻪـﺑ نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،ﺪـﻧا ﻞـﻴﻟد
ﻲﮔﮋﻳو
ﺶﻴﺑ ﺪﻧراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ضﺮﻌﻣ رد ﺮﺗ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻗﻼﺧا لﻮﺻا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﺎﻋر ار .
ﭻﻳﺮﺴﻴﻫ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ )
1998 ( سﺎـﺳاﺮﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
دﻮـﺧ ﻦﻴـﻨﭼ ﻪـﺠﻴﺘﻧ يﺮـﻴﮔ
هدﺮﻛ ﺖـﺳا
ﻪـﭼﺮﮔ ﻪـﻛ نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
و ناﺮﻳﺪـﻣ ﺮـﻫ ود
ﺖـﻳﺎﻋر رد تﺎﻋﻮـﺿﻮﻣ
ﻲـﻗﻼﺧا رد
يرﺎﻴﺴﺑ زا هزﻮﺣ ﺎﻫ ﻖﻓاﻮﺗ ﻧراد
،ﺪ ﺎﻣا نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪـﺑ
رﻮـﻃ ﺐـﺗﺮﻣ و ﺮﻤﺘﺴـﻣ ﺮـﺑ ﺖـﻳﺎﻋر رﺎـﺘﻓر
ﻲـﻗﻼﺧا ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﺶﻴـﺑ يﺮـﺗ ﻪﺘـﺷاد ﺪـﻧا )
Hannafy, 2003, p. 100
.(
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ﺖـﺳد هﺪـﻣآ زا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﺪﻴﻬﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﻪﻛ يﺮﻴﮔﻮﺳ رد
يﺎﺘﺳار ﻞﻤﻋ ) ﻤﻋ ﻞ ﻲﻳاﺮﮔ ﺾﺤﻣ ( ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا
نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ار
زا ﺮﻜﻓ ندﺮﻛ و ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻴﺑ ﺮﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻮـﻣا ر ﻲـﻗﻼﺧا درادزﺎـﺑ )
Bhid, 1996,
.(p.44
2 ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ قﻼﺧا . ﺶﻫوﮋﭘ .
هدﺮـﻛ ﻖـﻴﻘﺤﺗ هوﺮﮔ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻧاﺮﮔ رﺎـﺘﻓر ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪـﻧا
نﺎــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎــﺑ
ﻦﻳﺮﻓآرﺎــﻛﺮﻴﻏ داﺮــﻓا رﺎــﺘﻓر دراد توﺎــﻔﺗ
)
Harris et al., 2009, p.408
.(
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﺳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻖﻓﻮﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ -
ﺖـﻴﻗﻼﺧ ،ﻞﻴﺨﺗ ﺲـﺣ ،يروآﻮـﻧ ،
ﺺﻴﺨﺸﺗ -
ﻪﺑ و ﻲﻤﻠﻋ ﺮﻈﻧ زا رﻮﻃ
مﺎﻈﻧ ﺪﻨﻣ
ﻢﻴﻤﺼـﺗ ياﺮﺑ
ﻦﻴـﻴﻌﺗ و ﻢـﻬﻣ ﻲـﻗﻼﺧا يﺮـﻴﮔ
هﺪـﻨﻨﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ﻲﻣ ﻊﻗاو رد
ناﻮﺗ
» ﻪﻴﺣور ي ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ «
ﻲـﻗﻼﺧا ﻞﺋﺎﺴـﻣ ﺎـﺑ درﻮـﺧﺮﺑ ياﺮـﺑ ﻲـﺷور ار
ﺖﺴﻧاد )
Buchholz & Rosenthal, 2005, p.307
.(
3 .
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ قﻼﺧا ﺮﻴﺛﺄﺗ مﻮﺳ هوﺮﮔ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ - ﻢﻛ ﻪﻛ ﺮﺗ نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ هﺪﺷ ﺖـﺳا -
شزرا ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻫ
ﺪـﻨﻛ .
،ﺮـﻜﻨﺠﻧﻻ ﻲـﻨﻴﻛ
و
رﻮﻣ ) 1998 ( رد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
»
،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺐﻫﺬـﻣ
و قﻼـﺧا ﺐﺴـﻛ رﺎـﻛو
« ﻪـﺒﻨﺟ ، يﺎـﻫ
نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻗﻼﺧا ﻒﻠﺘﺨﻣ ار
ﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ داﺮـﻓا ياراد ﺐﺴـﻛ
،رﺎـﻛو ﺎـﺑ رد ﺮـﻈﻧ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ناﺰـﻴﻣ
تادﺎﻘﺘﻋا
،ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﻛ ﺪـﻧد و ﻪـﺑ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﺪﻧﺪﻴـﺳر
ﻪـﻛ تادﺎـﻘﺘﻋا ﻲﺒﻫﺬـﻣ
ﻪﺑ يﻮﺤﻧ ﺮﺑ شﺮﮕﻧ يﺎـﻫ نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
دراد ) ﻲـﮕﻴﺑ
بﻮـﻘﻌﻳ و ﺎـﻴﻧ
ﻲـﺑ ،رﻮـﭘ ﺎـﺗ
، ص 7 .(
ﻪـﺑ
هﺪــﻴﻘﻋ ي ﻲــﻧﺰﺟ ﻲﻧﺎــﺧ )
1387 ( شزرا ناﻮــﺗ ﺶﻳاﺰــﻓا رد يرﺎــﻛ ناﺪــﺟو و ﻲــﻗﻼﺧا يﺎــﻫ
ار رد نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﻴﺛﺄـﺗ نﺎﮔﺪـﻨﻳآ ﻊﻓﺎـﻨﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ و توﺮﺛ و دﻮﺳ ﺐﺴﻛ يﺎﺘﺳ
ﺪﻧراد يرﺎﻴﺴﺑ .
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﺰﻴﮕﻧا ه ي
نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و
هوﺮـﮔ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ رد
ﻳﺎـﺳ ﻪ ي ﻦـﻳا
شزرا ﺎــﻫ ﺖــﻳﻮﻘﺗ هﺪــﺷ ﺖﻋﺮــﺳ و ﺖﻓﺮﺸــﻴﭘ
ﺪــﻧور توﺮــﺛ ﺐﺴــﻛ ،يروآﻮــﻧ و
رد ﺖــﻳﺎﻬﻧ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و
لﺎﻐﺘﺷا ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﻳاز ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ .
ﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻨﻳ ﻲﮔﮋﻳو و ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
يﻮﺴــﻧاﺮﻓ حﻼﻄــﺻا زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ
»
Entreprendre
« هﺪــﺷ ﻖﺘﺸــﻣ و
ﻪــﺑ لﻮــﺒﻗ يﺎــﻨﻌﻣ
ﺴــﻣ ﺆ ﺖــﺻﺮﻓ ﺐــﻴﻘﻌﺗ ،ﺖﻴﻟو ــﺗ ،ﺎــﻫ
ﺄ ﻪﺘــﺳاﻮﺧ و ﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﻦﻴﻣ يروآﻮــﻧ ﻖــﻳﺮﻃ زا ﺎــﻫ
ﻲــﻣ ﺪــﺷﺎﺑ
)
Burch, 1986, p. 4
.(
هژاو ﻪﻣﺎﻧ ي ﺮﺘﺴﺑو ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ار ﻲﺴﻛ ﻲﻣ ﺪـﻧاد ﺪـﻬﻌﺘﻣ ﻪـﻛ
ﻲﻣ دﻮﺷ هﺮﻃﺎﺨﻣ
نﺎﻣزﺎـﺳ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻚﻳ يﺎﻫ ﺪـﻨﻛ ﻞـﺒﻘﺗ و هرادا ،ﻲـﻫد
) ﺪـﻤﺣا رﻮـﭘ
،ﻲﻧﺎﻳراد 1383 ص ، 4 .(
هزﻮــﺣ نﺎــﻘﻘﺤﻣ نﻮﻨﻛﺎــﺗ ي
ﻲــﮔﮋﻳو دﻮــﺧ رﺎــﺛآ رد ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎــﻛ ياﺮــﺑ ار يدﺎــﻳز يﺎــﻫ
هدﺮﻤﺷﺮﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺪﻧا
ﻪﻛ
ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ
ﻢﻬﻣ ،ناواﺮﻓ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﻦﻳﺮﺗ
و جاﺮﺨﺘـﺳا ﺎـﻫ
رﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ه
) 1 (
ﺐﺣﺎﺻ مﺎﻧ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ نآ ناﺮﻈﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺎﻫ .
ﺮـﻈﻧ كاﺮﺘـﺷا ناﺰـﻴﻣ
ﻲﮔﮋﻳو زا ﻚﻳﺮﻫ درﻮﻣ رد نﺎﻘﻘﺤﻣ يﺎﻫ
ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ لوﺪﺟ ﻦﻳا رد نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻲﺒﻠﻃ ) ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
(
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ » ﻚﻣ ﺪﻳﻮﻳد ﺪﻨﻠﻠﻛ
« ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ، ﻲﻨﻌﻳ
شﻼﺗ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎﻳ يﺮﺗﺮﺑ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ياﺮﺑ
ﭘ ﺖﻓﺮﺸﻴ ﺖﻬﺟ ﺖﺳد ﻲﺑﺎﻳ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ
ﺎﻫراﺪﻧﺎﺘﺳا زا يا )
رﻮﭘﺪﻤﺣا ﻲﻧﺎـﻳراد
،ﻲـﻤﻴﻘﻣ و 1385
،
ص ص 57 - 56 .(
ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ﺰﻛﺮﻣ
» ﺮﺗور « ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ :
»
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻳ و رﺎﺘﻓر ﺪﻣﺎﻴﭘ ،ار يداﺪﻳور ﻲﺼﺨﺷ هﺎﮔﺮﻫ
دﻮﺧ ﻲﻤﻳاد يﺎﻫ
دراد دﺎﻘﺘﻋا ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ﻪﺑ ﺪﻧاﺪﺑ «
) ،ﻲﻧﺎﻳراد رﻮﭘﺪﻤﺣا 1378
ص ، ص 84 - 82 .(
ﺟ لوﺪ 1 . ﻲﮔﮋﻳو ﺐﺣﺎﺻ هﺎﮔﺪﻳد زا نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺮﻈﻧ
) ،ﻲﭽﺘﺧادﺮﭘ 1385
ص ، 31 رﻮﭘﺪﻤﺣا و
ﻲﻧﺎﻳراد ، 1383 ، ص ص 80 - 81 (
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ
ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻲﺒﻠﻃ ﺪﻨﻠﻠﻛ ﻚﻣ
1961 يﺎﻧرﻮﻫو دﻮﺑآ ، 19711
لﺎﻫ ، 19802
ﺰﻠﻳﻻ و 19743
ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ﺰﻛﺮﻣ ﺪﻨﻟﺮﺑ
19744
سوﺎﻬﻛوﺮﺑ ، 19825
ﺰﻳﻮﻤﻴﺗ ، 1985 ﺰﻣﺎﻴﻠﻳو ، 19876
ﮓﻧﺎﻳ و ﺶﻟو و 19827
ﻚﺴﻳر يﺮﻳﺬﭘ ﺖﺴﻴﺗﺎﺑ
8ﻲﺳ 1803 ﻞﻴﻣ ، 18489
ﺮﻛاو ، 187010
ﻲﻟوﺎﻫ ، 188211
ﺪﻨﻠﻠﻛ ﻚﻣ ، 1961
ﻲﺒﻴﻛ ، 197112
،
نﻮﺘﺴﻜﺳ 198013
سوﺎﻬﻛوﺮﺑ ، 1982
ﺰﻳﻮﻤﻴﺗ ، 1985 ﺰﻣﺎﻴﻠﻳو ، 1987 ﺮﮕﻨﻳﺰﻴﺘﻟ ، 196514
ﺮﻤﻟﺎﭘ ، 197115
و
ﺖﻳاو و ﺶﻟو 198116
ﻞﻤﺤﺗ ﺖﺴﻜﺷ نﻮﺘﺴﻜﺳ
1980 ﻞﻜﻴﭘ ، 196417
ﺪﻨﻟﺮﺑ ، 1974 سوﺎﻬﻛوﺮﺑ ، 1982
لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
يدﺎﻧرﻮﻫ و دﻮﺑآ 1971
زﺪﻳﻮﻳد ، 196318
ﺮﮕﻨﻳﺰﻴﺘﻟ ، 1965 ﺮﭘﻮﻛ و گﺮﺑ ﻞﻜﻧاد ، 198219
ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
ﻮﻜﺗﺮﻛ 199520
زﺪﻳﻮﻳد ، 1963 ﺖﻳاو و و ﺶﻟو ، 1981
ﮓﻧﺎﻳ و ﺶﻟو و 1982
مﺎﻬﺑا ﻞﻤﺤﺗ ﺰﻣﺎﻴﻠﻳو
1987 ﺮﻛ و ﻮﻜﺗ 1995
يروآﻮﻧ و ﺖﻴﻗﻼﺧ ﺮﺘﻴﭙﻣﻮﺷ
1934 يدﺎﻧرﻮﻫ و دﻮﺑآ ، 1971
ﮓﻧﺎﻳ و ﺶﻟو و 1982
هﺪﻨﻳآ يﺮﮕﻧ ﺰﻳﻮﻤﻴﺗ
1985 ﻮﻜﺗﺮﻛ و 1995
1. Aboud & Hornaday 2. Hull 3. Liles 4. Borland 5. Brockhaus 6. Williams 7. Welsch & Young 8. Baptiste Say
9. Mill 10. Walker 11. Hawely 12. Kiby
13. Sexton 14. Litzinger 15. Palmer 16. Welsh & White 17. Pickle 18. Davids 19. Dunkelberg & Cooper 20. Kuratko
هﺮﻃﺎﺨﻣ
يﺮﻳﺬﭘ ) ﻚﺴﻳر يﺮﻳﺬﭘ (
هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﻧ و ندﺮﻛ هﺮﻃﺎﺨﻣ ناﺰﻴﻣ زا هﺪﺷ بﺎﺴﺣ و ﻖﻴﻗد ﻲﺑﺎﻳزرا
ي زا هاﻮـﺧ ،ﻪـﻧﻮﮔرﺎﻤﻗ
ﻪﺒﻨﺟ ي ،ﻲﻧاور ،ﻲﻟﺎﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺪﻨﻳاﺮﻓ زا ﻲﺸﺨﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﻳ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﻨﻳﺎـﻣ داد نﺎﺸـﻧ 1
ﺶﻴـﺑ ،ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻖﻓﻮﻣ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴـﻫ ﻚﺴـﻳر ﻞـﻫا ﺮـﺗ
) ،هﺎـﺷاﺮﻓ رﻮـﭘ نﺎـﻘﻫد
1381 ص ، 6 .(
ﺖﺴﻜﺷ ﻞﻤﺤﺗ
) ﻪﺑﺮﺠﺗ ي ﻪﺑ ﺖﺴﻜﺷ ﻪﻣﺪﻘﻣ ناﻮﻨﻋ
ي ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ (
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﻧ ﺎﻣا ﺖﺳا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺖﺴﻜﺷ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ
ﺎﻣ و ﺦﻠﺗ يا و ندﺮـﻛ ﺖﻛﺮﺣ ياﺮﺑ ﻲﻌﻧ
ُﻛ هﺰﻴﮕﻧا ﻦﺘﺸ
ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﻪـﻜﻠﺑ ،ﺎﻫ
ﺪـﻳﺪﺟ يا ﻲـﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ .
ﺮﻓآرﺎﻛ ﺐـﻠﻏا ﻳ
نﺎـﻨ زا ﻪـﻛ ﺪـﻧراد دﺎـﻘﺘﻋا
ﺖﺴﻜﺷ ﺎﻫ ي ﺑ دﻮﺧ ﻴ ﺶ ﺮﺗ
ﻘﻓﻮﻣ زا ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي
ﻪـﺘﺧﻮﻣآ سرد دﻮﺧ
ﺪـﻧا )
،ﻲﻧﺎـﻫاﺮﻓ ﻲﻧﺎـﻗرﻮﺑ 1383
،
ص 35 .(
لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
ﻲﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ا نﺎـﻳﺮﺟ رد و دﺮـﻴﮕﺑ ﻢﻴﻤﺼـﺗ شدﻮـﺧ ﻪـﻛ ﺪﻫد مﺎـﻤﺗ ﻢﻴﻤﺼـﺗ ﻦـﻳ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ترﺎﻬﻣ ،ﺶﻧاد ،ﺶﺷﻮﻛ
ي
ﻪﺑ ار دﻮﺧ
ﻲﻣ رﺎﻛ دﺮـﻴﮔ ) يدﺎـﻫ هداز و ،ﻲـﻤﻴﺣر 1384
،
ص 25 .(
1. Miner
مﺎﻬﺑا ﻞﻤﺤﺗ
زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ مﺎﻬﺑا ﻞﻤﺤﺗ ترﺪﻗ
» مﺪﻋ ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ
ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻄﻗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ،ﻲﮔﺪﻧز زا ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻪﻣادا ي
هرﺎﺑرد ﺺﻗﺎﻧ ﺶﻧاد ﺎﺑ تﺎﻴﺣ
ي ﺪـﻳﺪﺟ ﻲﺘﻴﻟﺎـﻌﻓ زﺎﻏآ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻂﻴﺤﻣ
نآ نوﺪـﺑ
ﻪـﻛ
ﺎـﻳ ﺪـﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻖﻓﻮﻣ ﺎﻳآ ﻪﻛﺪﻧاﺪﺑ ﺺﺨﺷ
؟ﺮـﻴﺧ « ) يدﺎـﻫ هداز و
ﻲـﻤﻴﺣر
، 1384 ص ، ص 26 -
25 .(
ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
ﺪﻧراد تﺮﻬﺷ ،دﻮﺧ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ .
نآ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑ ﺎﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
نآ زا ﻪﻛ ﻲﺗارﺎﻈﺘﻧا ﺖﺴﻫ ﺎﻫ
ار ﺪﻨﻨﻛ هدروآﺮﺑ )
،زﺮﻔﺟ 1383 ص ، 3 .(
وآﻮﻧ و ﺖﻴﻗﻼﺧ
ير
ﻢﻬﻣ يروآﻮﻧ ﻚﺷ نوﺪﺑ
ﺖـﺳا ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳﺮﺗ .
و شﺮﺘﺴـﮔ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ،ﺖـﻴﻗﻼﺧ
هﺪﻳا ﻒﺸﻛ
هار و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ يروآﻮﻧ و ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻞـﺣ هار ﻦﻳا ندﺮﺑ رﺎﻛ
،ﻞﻳﺎﺴـﻣ ياﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺻﺮﻓ و تﻼﻜﺸﻣ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) هﺎﺷ ،ﻲﻨﻴﺴﺣ 1386 ص ، 18 .(
هﺪﻨﻳآ
يﺮﮕﻧ ) يزﺎﺳﺎﻤﻧرود (
ﻲﻣ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻪﺑ ﺪﻨﻧاد
ﻲـﻣ ﺎـﺠﻛ
ﺪـﻧوﺮﺑ ﺪـﻨﻫاﻮﺧ .
نآ
هﺪـﻨﻳآ زا ﻲﻫﺎﮔﺪـﻳد و رﻮﺼـﺗ ﺎـﻫ
ي
ﺪﻧراد دﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ .
ﻪﭼﺮﮔا دراد نﺎﻜﻣا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺰﻳر
هﺎـﺗﻮﻛ يﺎـﻫ و تﺪـﻣ
ﻲﻣ يﺪﻳد ﻦﻴﻨﭼ ﻦﺘﺷاد ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻌﻄﻘﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺪﻧاﻮﺗ
هﺎﺗﻮﻛ يﺎﻫ ياﺮـﺑ ﺖـﻬﺟ ﻚـﻳ رد ار تﺪـﻣ
ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ فﺪﻫ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﻨﻛ
ﺪ ) ،هﺎﺷاﺮﻓ رﻮﭘ نﺎﻘﻫد 1381
ص ، 6 .(
قﻼﺧا ﻲﺘﺴﻴﭼ )
هژاو مﻮﻬﻔﻣ و يوﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ
(
هژاو ي
» قﻼﺧا « ﺮﺴﻜﻣ ﻊﻤﺟ
» ﻖﻠُﺧ « و
» ﻖُﻠُﺧ « ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . قﻼﺧا
» ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻲﺣور تﺎﻔﺻ ي
ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﻲﻨﻃﺎﺑ و «
ﻪﺘﻔﮔ ﻪﺑ و ي
ﻪـﻛ يرﺎـﺘﻓر و لﺎﻤﻋا زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﺑ هﺎﮔ ،ناﺪﻨﻤﺸﻧاد زا ﻲﻀﻌﺑ
ﻲﻣ ﻲﺷﺎﻧ نﺎﺴﻧا ﻲﻧورد تﺎﻴﻘﻠﺧ زا
ﻲـﻣ ﻪﺘﻔﮔ قﻼﺧا ﺰﻴﻧ ،دﻮﺷ
ﻮـﺷ د ) ،يزاﺮﻴـﺷ مرﺎـﻜﻣ 1377
،
ج 1 ص ، 23 .(
ﻪﺸﻳر ي هژاو ي ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا رد قﻼﺧا )
ﻚﻴﺗِا (1
ﻲﻧﺎﻧﻮﻳ هژاو زا
»
Ethikos
« يﺎـﻨﻌﻣ ﻪﺑ
» راﺪـﺘﻗا
ﺖﻨـﺳ و مﻮـﺳر «
ﺖـﺷاد روﺎـﺑ و ﺖـﺳا دﺮـﻓ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎـﻫ
)
Wood & Rentscher, 2003,
pp.344-350
.(
1. Ethic
ﻧﻮﮕﭼ ﻪﺑ ﻊﺟار ﻲﻗﻼﺧا لﻮﺻا ﻪ
ﻦﻳا و داﺮﻓا ندﻮﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻪﻛ رﺎـﺘﻓر ﻪـﻧﻮﮕﭼ دﻮـﺧ عﻮـﺒﺘﻣ
ﻲﻣ ﻲـﻣ حﺮﻄﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧﻮـﺷ
)
Gbadamosi, 2004, p.1145
( ـﺑ و ﻪ
هژاو ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ ي
و قﻼـﺧا
ﻪﺑ هﮋﻳو
ﻪﻓﺮﺣ قﻼﺧا ﺺﺧﻻﺎﺑ و يرﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ قﻼﺧا
ﺖﺳرد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ يا
دراد رﺎﻛ و ﺮﺳ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ندﻮﺑ ﻂﻠﻏ و )
Fisher & Bohn, 2007, p.1561
.(
ﻲﻬﻟا يﺎﻗآ
ﺗِا ﻦﻴﺑ ، ﻴ ﻚ
ﻟارﻮﻣ و ﻴﺘ
1ﻲ
هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ توﺎﻔﺗ ﺖﺳا
. و ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ي ﻟوا ﻲ نﺎـﻤﻫ
» قﻼـﺧا
ﻠﻤﻋ ﻲ
« ﺖﺳا
ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ ي
ﻗﻼﺧا ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ِﻢﻠﻋ ﻴ
تﺎ
ﺬﻬﺗ و ﻳ ﺐ ﺲﻔﻧ هدﻮﺑ
ﻣود و ﻲ ﻧ ﻴ ﺰ ،نﺎﻤﻫ
» قﻼـﺧا
ﺮﻈﻧ ي
« ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﺨﺸﺗ ِﻢﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻴ
ﺺ ﺪﺑ و بﻮﺧ
دراد تﺮﻬـﺷ )
ﻘﻓ ﻴ ـﻬ ﻲ ﺎـﺿر و ﻲﻳ
،ﺶﻨـﻣ 1384 ،
ص 28 .(
ﻪﺑ د ترﺎﺒﻋ ﻳ ﺮﮕ ﻣ ﻲ اﻮﺗ
ﺗا ﺖﻔﮔ ن ﻴ
ﻚ
ﻟﺆﺴﻣ ﻪﺑ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻗﻼﺧا ﻲ نﺎﻣزﺎـﺳ و دﺮـﻓ )
قﻼـﺧا
ﻪﻓﺮﺣ ا ي ( ﻟارﻮﻣ و دراد هرﺎﺷا ﻴﺘ
ﻲ و ،بادآ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻳ
ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ رد تﺎﻔﺻ و و
ﻧ ﻲ داﺮﻓا ﺖﺳا .
» قﻼﺧا ﻢﻠﻋ «
ﻧ ار ﻴ ﺰ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﺮﻌﺗ ـﻳ ﻒ دﺮـﻛ :
»
ـﻤﻠﻋ ،قﻼـﺧا ﻲ
و تﺎـﻜﻠﻣ زا ﻪـﻛ ﺖـﺳا
ر و ﺪـﺑ و بﻮﺧ تﺎﻔﺻ ـﻳ
ﻪﺸ ﺎـﻫ
ـﻣ ﻦﺨـﺳ نآ رﺎـﺛآ و ﻲ
ﻮﮔ ـﻳ ﺪ
« ) ﺎـﻜﻣ
ـﺷ مر ﻴ زاﺮ ي
، 1377 ج ، 1 ،
ص 24 .(
ﻲﻣ ار قﻼﺧا هزﻮﺣ سﺎﺳاﺮﺑ ناﻮﺗ
ﻪﺘـﺳد ﻪـﺳ ﻪـﺑ ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺸـﻫوﮋﭘ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ )
،ﻲﻔﻳﺮﺷ 1386 ص ، 26 :(
1 . ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ قﻼﺧا
ﺻﻮﺗ:
ﻴ ﻒ ﻓﺮﻌﻣ و ﻲ ﻗﻼﺧا ﻴ تﺎ هوﺮﮔ ،داﺮﻓا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻣاﻮﺟ و ﺎﻫ
؛
2 .
يرﻮﺘﺳد ﺎﻳ يرﺎﺠﻨﻫ قﻼﺧا
ﺳرﺮﺑ:
ﻲ
ﺘﺧا لﺎﻌﻓا ـﻴ
رﺎ ي
تﺎﻔـﺻ و نﺎﺴـﻧا ﻪـﺑ
هﺪـﻣآ ﺖـﺳد زا
نآ زا ،ﺎﻫ ﺮﻈﻧ ﺑﻮﺧ ﻲ ﻳﺎ ﺪﺑ ي ﺎﺑ و ﻳ ﮕﺘﺴ ﻲ ﻳﺎ ﺎﺒﻧ ﻳ ﮕﺘﺴ ﻲ
؛
3 .
ﻪﻔﺴﻠﻓ ﺎﻳ قﻼﺧا اﺮﻓ
ي
قﻼـﺧا
ﻪـﺑ:
ـﺳرﺮﺑ ﻲ ﻠﺤﺗ ﻴ ـﻠ ﻲ
ﻔﺴـﻠﻓ و ﻲ ﻫﺎـﻔﻣ ﻴ ﻢ
ـﻗﻼﺧا مﺎـﻜﺣا و ﻲ
ﻣ ﻲ دزادﺮﭘ . ﻇو ﻴ ﻪﻔ ي ﻓ ﻴ ﻓﻮﺴﻠ ﻲ ا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻳ ﻦ
ﺳرﺮﺑ عﻮﻧ ﻲ
ﻣ ﻲ
،دزادﺮﭘ
ﺳرﺮﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ﻲ
ﺎﻨﻌﻣ ي
» بﻮـﺧ «
و
» ﺪﺑ « ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ هراﺰﮔ ﺎﻫ ي ﺤﺑ درﻮﻣ ﺖﺳا ﺚ .
مﻼﺳا رد ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ
نﺎﻤﻫ
ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ رﻮﻃ ﻲﻣ
ﻦﻳا ،ﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ توﺎﻔﺗ ﻲﺘﻴﻟارﻮﻣ و ﻚﻴﺗا ﻦﻴﺑ ناﻮﺗ ﻚﻴﺗا ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﻴﻟوﺆﺴﻣ ار
يﺎﻫ
ﻪـﻓﺮﺣ قﻼـﺧا ﺎﻳ ﻲﻗﻼﺧا دﺮـﻓ ﻲـﻧورد تﺎﻔـﺻ و ﻲـﮔﮋﻳو ار ﻲﺘﻴﻟارﻮـﻣ و يا
ﺖﺴﻧاد . ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﺘﻴﻟارﻮﻣ لدﺎﻌﻣ ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻲﻣ
ﻮﺷ د .
ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدﺮﻤـﺷ يدﺎـﻳز يﻮﻜﻴﻧ ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ،ﺖﻨﺳ و نآﺮﻗ ،ﻲﻣﻼﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ رد
1. Morality
ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ نآ يروآ
ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻔﺻ زا ﻪﺘﺳد نآ ،نﺎﮔﺮﺒﺧ ﺮﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺎﻫ
دراد نﺎﻜﻣا
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ
يﺎﻫ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد طﺎﺒﺗرا ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ
،
ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا .
ـﺑ ﻪ ﻦـﻳا
ﺮﺒﺧ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ رﻮﻈﻨﻣ هزﻮﺣ نﺎﮔ
ي و ﻦﻳد
هزﻮـﺣ نﺎـﮔﺮﺒﺧ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ
ي هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﺪﺷ . نآ زا ماﺪﻛﺮﻫ درﻮﻣ رد يﺮﺼﺘﺨﻣ ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺮﻳز رد ﻪﺋارا ﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
اﻮﻘﺗ
) ﻲﺳﺮﺗاﺪﺧ (
زا اﻮﻘﺗ
» ﻪﻳﺎﻗو « و دراد ﻲﻋﺮـﺷ روﺬـﺤﻣ ﻪـﻛ ﻲﻠﻤﻋ زا دﻮﺧ ندﺮﻛ ﻆﻔﺣ ﻲﻨﻌﻳ ؛هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﻦﻳا زا ؛ﺖﺳا فﻼﺧ
اﻮﻘﺗ ور ﺻﻮﺼﺧ ﻴﺘ ﻲ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﻫ ﻪﻛ
ﺘﺷز زا ار نﺎﺴﻧا ﻢ ﻲ
ﺎﻫ ﻢـﻫ و ﻪﺘـﺷادزﺎﺑ
ﺧ ﻪﺑ ﻴ ﺮ ﻧ و ﻴ ﻜ ﻲ ﻣ تﻮﻋد ﻲ
ﺪﻨﻛ . ﻤﻠﻋ نﻮﺘﻣ رد ﻲ
،ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺎﺑ
وﺎﻨﻋ ﻳ ﻦ رادﺮﻛ ﺖﺳار ي
،
ﻓﺎﻔﺷ ﻴ ﺖ رﺎﺘﻓر ي دﺮﻜﻠﻤﻋ و ي
ﻧ و ﻴ ﻚ ﺪﻧا ﻳ ﺸ ﻲ حﺮﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ) ،يﺮﻛاذ 1381 ص ، 19 .(
ﻞﻛﻮﺗ
زا رﻮﻈﻨﻣ
» ﻞﻛﻮﺗ «
ﺖﺳوا ﻒﻄﻟ ﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا و ،اﺪﺧ ﻪﺑ ﺎﻫرﺎﻛ ندﺮﭙﺳ .
ﻪـﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺮـﺑ نﺎﺴـﻧا
ﻲﻣ ﻞﻛﻮﺗ اﺪﺧ
،ﺪﻨﻛ سﺎﺴﺣا قﻮﻓ ﺶﻣارآ
هدﺎﻌﻟا يا دراد موﺎـﻘﻣ ثداﻮﺣ و تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ،
ﻲﻣ
ﻲـﻤﻧ كﺎـﻧﺮﻄﺧ و ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ نﺎﻨﻤﺷد زا و دﻮﺷ
ﺪـﺳاﺮﻫ .
ﻲﺘﺨـﺳ رد
ﻦـﺑ رد ار دﻮـﺧ ﺎـﻫ
ﺖﺴـﺑ
ﻲﻤﻧ
ﻲـﻣ ﻪـﻣادا فﺪﻫ يﻮﺳ ﻪﺑ ار دﻮﺧ هار ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ و ﺪﻨﻴﺑ ﺪـﻫد
) ،يزاﺮﻴـﺷ مرﺎـﻜﻣ 1377
ج ، 2 ،
ص 249 .(
ﻳآ رد تﺎ 12 هرﻮﺳ ي ﻪﻛرﺎﺒﻣ ي ،ﻢﻴﻫاﺮﺑا 159
هرﻮﺳ و ناﺮﻤﻋ لآ ﻪﻛرﺎﺒﻣ 88
هرﻮﺳ
ﻲﻣ دﻮﻫ كرﺎﺒﻣ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ار ﻞﻛﻮﺗ ﻞﺻا ناﻮﺗ ﺮﻛ
ﺚﻳدﺎﺣا ﺰﻴﻧ و د 8249
، 8418 ، 8915 ، 8980
و 6479 ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ار ﻞﻛﻮﺗ يﺎﻳاﺰﻣ ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ بﺎﺘﻛ رد دراد
.
ﻢﻈﻧ و تﺎﻗوا ﻢﻴﻈﻨﺗ
نﺎﻣﺎﺳ ﻲﻨﻌﻳ يرﺎﻛ طﺎﺒﻀﻧا ،ﻲﮕﺘﺳارآ ،يﺮﻳﺬﭘ
و ﻲﺘﺴﺳ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا ﺰﻴﻫﺮﭘ و ،ﺐﻴﺗﺮﺗ و ﻢﻈﻧ
ﻲﺑ
رﺎﻛ رد ﻲﻧﺎﻣﺎﺳ .
هﺪﻤﻋ زا رﻮﻣا ﻦﻳا يرادا قﻼﺧا بادآ ﻦﻳﺮﺗ
هدﻮﺑ ﻲﻣﺎـﻈﻧ و نﺎﻣزﺎـﺳ ﭻﻴﻫ و
ﻪﺑ هار رﻮﻣا ﻦﻳا ﺖﻳﺎﻋر نوﺪﺑ دﺮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻲﻳﺎﺟ
) ،ﻲﻧاﺮﻬﺗ دﺎﺸﻟد 1386
ص ، 191 .(
ﻲﭘ و شﻼﺗ و ﻲﻌﺳ
يﺮﻴﮔ
ا لﺎﺒﻗا و ﺖﺨﺑ ﺮﮔا ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺖﺳا مزﻻ ندﺮﻛ ﺶﺷﻮﻛ ﺪﻨﻫﺪﻧ يرﺎﻳ ار نﺎﺴﻧ
) ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ
5 ص ، 131 .(
ﻪﻟﻮﻘﻣ رد ي
ﻲﭘ ،ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻆـﻔﺣ ﻲـﻨﻌﻳ مواﺪـﻣ يﺮﻴﮔ .
ﻲـﭘ يﺮـﻴﮔ
ﻲـﻣ دﺎـﺠﻳا رﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻖﻠﻌﺗ و ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﮕﺘﺴﺑاو ؛ﻞﺋﺎﺴﻣ رد ﺮﻤﺘﺴﻣ ﺪـﻨﻛ
) ،درﺎـﭽﻧﻼﺑ 1384
،
ص ص 80 - 77 .(
تﺎﻳآ نآﺮﻗ رد 10
ﻣ هرﻮﺳ ﺒ و ﺮﻣز ﻪﻛرﺎ 157
ﺑ ﻪـﻛرﺎﺒﻣ هرﻮﺳ ﻞـﺻا ﻦـﻳا ﻪـﺑ هﺮـﻘ
ﻲﻣ دزادﺮﭘ .
ﺖﻴﻌﻃﺎﻗ و ﺖﻋﺎﺠﺷ
ﺖﻠﺼﺧ زا ﺖﻋﺎﺠﺷ
ﻲﻧﺎﺴﻧا يﻻاو يﺎﻫ و هدﻮﺑ
نآ ﺲﻛ ﺮﻫ ﻪﺘﺷاد ار
ﻲـﻣ ﺰﻳﺰﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ دﻮـﺷ
) ،يﺮﻛاذ 1381 ص ، ص 32 - 31 .(
ج ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ رد ﻞﺻا ﻦﻳا 1
، ص 197 ج ؛ 2
، ص 430 و
ج 3
، ص 85 ﺖﺳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ .
لوﺪﺟ 2 . ﻋ ﻲﻠﻋ مﺎﻣا هﺎﮔﺪﻳد زا ناروﺎﺸﻣ تﺎﻔﺻ ﻪﻴﻠ
مﻼﺴﻟا ) ،يﺮﻛاذ 1381 ص ، 48 (
ﺎﻫﺪﻳﺎﺑ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ياراد و هﺎﮔآ ،ﺪﻨﻣدﺮﺧ
سﺮﺗاﺪﺧ ،1
ﺶﻳﺪﻧا رود و ﻖﻔﺸﻣ ،2
.3
ناروﺎﺸﻣ تﺎﻔﺻ ﺎﻫﺪﻳﺎﺒﻧ
نادﺎﻧ
ﺺﻳﺮﺣ ،ﻮﺳﺮﺗ ،ﻞﻴﺨﺑ ،4
غورد و 5 6ﻮﮔ .
ترﻮﺸﻣ
ﻲﺘﻴﻤﻫا نﺎﻨﭼ مﻼﺳا رد هروﺎﺸﻣ دراد
ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﻲﺘﺣ ﻪﻛ )
ص (
هﺮـﻬﺑ دﻮـﺟو ﺎﺑ
ﻲـﺣو زا يﺪـﻨﻣ
ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﻲﻧﺎﻤﺳآ
ي
ﻪﺴﻠﺟ ﻲﻣﻮﻤﻋ رﻮﻣا رد ،دﻮﺧ ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ
ي
ﻲـﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ هروﺎﺸﻣ داد
) مرﺎـﻜﻣ
،يزاﺮﻴﺷ 1370
ج ، 2 ص ، 144
.(
ﺮﺒﺻ
) ﻲﻳﺎﺒﻴﻜﺷ (
،ﻢــﻠﺣ و يرﺎــﺑدﺮﺑ ﻪــﻣزﻻ
ﻚــﻴﻜﻔﺗ ي ﺖــﺳا ﺖــﻤﻫ ﺪــﻨﻠﺑ نادﺮــﻣ ﺮﻳﺬــﭘﺎﻧ
) ،نارﺎــﻄﻋ 1384
،
ص 42 .(
ﺖﻤﻜﺣ رد
يﺎﻫ 176 و 418 ﻪﺒﻄﺧ و 92 ﺚـﻳدﺎﺣا و ﻪـﻏﻼﺒﻟا ﺞﻬﻧ 214
، 254 ، 257 و
760 ﺎﺗ 767 ﻲﻣ ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار يرﺎﺑدﺮﺑ و ﺮﺒﺻ ﻞﺻا ناﻮﺗ
.
ﺖﻴﻟوﺆﺴﻣ
يﺮﻳﺬﭘ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴـﻣ ﻲﻳﺎـﻨﺒﻣ ﻲﻠــﺻا ،يرادا قﻼـﺧا رد يﺮﻳﺬــﭘ
ﻲــﻣ ﺪــﺷﺎﺑ ﻪـﺑ ، ﻪــﻧﻮﮔ عﻮــﻧ ﺮــﻫ ﻪـﻛ يا
ﻲــﺑ
نوﺮــﻴﺑ مﻮــﻬﻔﻣ ﻪــﺑ ﻲﺘﻴﻟوﺆﺴــﻣ زا نﺪــﺷ
ﻲــﺠﻛ رد ندﺎــﻬﻧ مﺎــﮔ و ﺖــﺳرد ﺮﻴﺴــﻣ و ﺎــﻫ
ﻲﺘﺳارﺎﻧ ﺖﺳﺎﻫ .
ﺶﻴﺑ يﺮﻳﺬﭘ ﺖﻴﻟوﺆﺴﻣ ﻲﺴﻛ ﻪﭼﺮﻫ يﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
،
و يدﺮـﻓ قﻼـﺧا ﺮﻈﻧ زا
يرادا قﻼﺧا
ﺶﻴﺑ لﺎﻤﻛ ﻪﺑ يﺮﺗ
ﻲـﻣ ﺖﺳد
ﺲﻜﻋﺮـﺑ و ﺪـﺑﺎﻳ )
،ﻲـﻧاﺮﻬﺗ دﺎﺸـﻟد 1386
ص ، ص
187 - 186 .(
ﻪﺒﻄﺧ رد ﻞﺻا ﻦﻳا ﻪﺑ 103
، 167 ﺖﻤﻜﺣ و 382
هرﺎﺷا ﻲﻣ دﻮﺷ .
1 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 3
: 428 ) مﺰﺤﻟا و برﺎﺠَﺘﻟا ﻮﻟوأ ﻢﻠِﻌﻟا و ﻲﻬﱠﻨﻟا او وُذ تروﺎَﺷ ﻦﻣ ﺮﻴَﺧ .(
2 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 3
: 179 ) ﺪﺷﺮَﺗ ﷲا نﻮﺸﺨﻳ َﻦﻳِﺬﱠﻟا كِرﻮﻣُا ﻲِﻓ روﺎَﺷ .(
3 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 6
: 146 ) ﺮَﻄَﺧ ،ﻖِﻔﺸﻤﻟا ﻞِﻫﺎﺠﻟا روﺎَﺷ ؛ﺮَﻔَﻇ ،ِﻖِﻔﺸﻤﻟا مِزﺎﺤﻟا روﺎَﺷ .(
4 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 6
: 270 ) ﻞﻬﺠﻳ ﻦﻣ كﺮﻣأ ﻲِﻓ نرِوﺎَﺸُﺗ ﺎَﻟ و .(
5 . ﺞﻬﻧ ﻪﻣﺎﻧ ،ﻪﻏﻼﺒﻟا 53
) ﻮُﺸﻣ ﻲِﻓ ﱠﻦَﻠِﺧﺪُﺗ َﻻو ًﻼﻴِﺨﺑ ﻚِﺗر
...
ًﺎﺼﻳِﺮﺣ َﻻو
ِرﻮﺠْﻟﺎِﺑ هَﺮﱠﺸﻟا ﻚَﻟ ُﻦﻳَﺰﻳ .(
6 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 6
: 310 ) ﺐﻳﺮَﻘﻟا ﻚﻴَﻠﻋ ﺪﻌﺒﻳ و ﺪﻴِﻌﺒﻟا ﻚﻴَﻠﻋ بَﺮﻘﻳ ِباﺮﺴﻟﺎَﻛ ﻪﱠﻧﺈَﻓ ،باﺬَﻜﻟا ﺮﺸَﺘﺴَﺗ ﻻ .(
ﺪﻨﻠﺑ ﻫ ﻲﺘﻤ
ﺖﺻﺮﻓ ندﺮﻤﺷ ﺖﻤﻴﻨﻏ
ﺖﺻﺮﻓ ندﺮﻤﺷ ﺖﻤﻴﻨﻏ
ﻲﮔﮋﻳو زا ،ﺎﻫ
نﺎﺴﻧا يﺎﻫ ﻲﻟﺎﻋ يﺎﻫ
ﺖﻤﻫﺪﻨﻠﺑ و ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻲﻣ
ﺑ ﺪﺷﺎ . مﺎﻣا
ﻲﻠﻋ ) ع ( ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻣﺮﻓ :
»
ﺎﻫرﺎﻛ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ادﺮﻓ ﻪﺑ زا ﺪﻳﺰﻴﻫﺮﭙﺑ .
،ﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ رﺎﻛ مﺎﺠﻧا نﺎﻜﻣا هﺎﮔﺮﻫ
ﺪـﻳزرو تردﺎﺒﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ و ﺪﻳﺮﻤﺷ ﺖﻤﻴﻨﻏ ار ﺖﺻﺮﻓ «
) ،ﻲـﺳﻮﻃ نارﺎـﻄﻋ 1384
ص ، 93 ( و
» زا
ﻞﻳﻻد
يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ ﻲﮔﺪﻧز رﻮﻣا رد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ
ﺖﺳا ﺖﻠﻔﻏ ﻲﻤﻛ «
) ،يزاﺮﻴـﺷ مرﺎﻜﻣ 1377
،
ص 337 (.
ﺑ
ﻲﺘﻤﻫ ﺪﻨﻠ
دراد ﻲﮕﺘﺴـﺑ يو ﺮﻤﺘﺴـﻣ شﻼـﺗ و رﺎﻜﺘﺸـﭘ ،ﺖـﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺮﺸﺑ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ و تﺎﻴﺣ ،ﺖﻘﻴﻘﺣ رد .
ﻲﻠﻋ تﺮﻀﺣ )
ع ( ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻣﺮﻓ :
» ﺖﺳوا ﺖﻤﻫ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﺖﻟﺰﻨﻣ و شزرا
1«.
ﻲﻣ ار ﻞﺻا ﻦﻳا ﺖﻤﻜﺣ رد ناﻮﺗ
يﺎﻫ 54 ، 113 ، 161 ، 211 ﻪﻣﺎﻧ و 53 ﻲﺳرﺮﺑ دﺮﻛ .
هار ﺖﺳد يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳ ﺞﻳﺎﺘﻧ و رﺎﺛآ
ﻢﻛ ﺧ
2يرﻮ ﻖﻓﻮﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ
3
ﺶﻳﺎﺳآ كﺮﺗ
ﻲﭘ رد ﺖﻳﺪﺟ
4يﺮﻴﮔ
ﺖﻧﺎﺘﻣ و يرﺎﺑدﺮﺑ 5
رادﻮﻤﻧ 1 . هار ؛ﻲﺘﻤﻫﺪﻨﻠﺑ ﺖﺳد يﺎﻫ
رﺎﺛآ و ﻲﺑﺎﻳ نآ
) ،ﻲﺳﻮﻃ نارﺎﻄﻋ 1384
ص ، ص 40 - 39 (
ﻲﻧﺎﻤﮔ شﻮﺧ
) ﻦﻇ ﻦﺴﺣ (
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور رد
» شﻮﺧ ﻲﻧﺎﻤﮔ
«
ﻪـﻳﺎﭘ ﺖﻳﻮﻘﺗ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ و ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻠﺻا ،
ﻪـﻌﻣﺎﺟ يﺎـﻫ
ﻪﺑ و هﺪـﻣآ رﺎﻤﺷ دﻮـﺒﻧ
ﺶﻳﺎـﺳآ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا تﻼﻣﺎـﻌﺗ ﺪـﻧور رد ﻲـﻘﻴﻤﻋ رﺎﻴﺴـﺑ تاﺮﻴﺛﺎـﺗ ،نآ
دراﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻣﻮﻤﻋ )
،ﻲﺳﻮﻃ نارﺎﻄﻋ 1384
ص ، ص 140 - 138 .(
ﻲﺸﻳﺪﻧارود
1 . ﺞﻬﻧ ﺖﻤﻜﺣ ،ﻪﻏﻼﺒﻟا 44
)
ِﻪِﺘﻤِﻫ ِرﺪَﻗ ﻲَﻠﻋ ِﻞﺟﱠﺮﻟا رﺪَﻗ .(
2 . ﺞﻬﻧ ﻪﺒﻄﺧ ،ﻪﻏﻼﺒﻟا 211
)
ﻤﻳِﺰﻋ ﻊِﻤَﺘﺠَﺗ َﻻو ﻪ
ي
ﻤﻴِﻟوو ﻪ ي .(
3 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 1
: 365 )
ﻤِﻬﻟا ﻮﱡﻠﻋ ﻦﻋ ﻲﺒﻨﻳ ﻞﻴِﻤﺠﻟا ُﻞﻌِﻔﻟا ﻪ
ي .(
4 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 5
: 176 ) ﻪﻣﺎﻤِﺘﻫإ ﺮﺒَﻛ ﻪَﺘﻤِﻫ تَﺮﺒَﻛ ﻦﻣ .(
5 . ﺞﻬﻧ ﺖﻤﻜﺣ ،ﻪﻏﻼﺒﻟا 452
) ﺎَﻧَﺄْﻟاو ﻢْﻠِﺤْﻟا ه ي
َﺗ
ﻤِﻬْﻟا ﻮُﻠﻋ ﺎﻤﻬﺠِﺘْﻨﻳ ِنﺎﻣَأﻮ ﻪ
ي .(
ﺖـﺳا ناﺪـﻨﻣدﺮﺧ ﺎـﺑ ترﻮﺸـﻣ و ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ندﺮـﻛ هﺎـﮕﻧ ﻲﺸـﻳﺪﻧارود )
ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮــﻏ 2
،
ص 50 .(
ﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ ﻞﻣاﻮﻋ زا ،ﺪﻳﺪﺷ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﻗد ﻦﺘﺷاد و ﻲﺸﻳﺪﻧارود ﺖ
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
) ﻲــﺒﻴﺒﺣ ،رﺎــﺒﺗ 1380 ص ، ص 73 - 72 .(
ﻲــﻣ ار ﻞــﺻا ﻦــﻳا ﺚــﻳدﺎﺣا رد ناﻮــﺗ
100 و 7976
ﺪﻳد ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ .
ﻲﺸﻳاز ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺸﻳادز ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ ﺖﻴﻨﻣا و ﺶﻣارآ
1دروآ . ﻲﻣ ار نﺎﺴﻧا ﻢﻏ و ﻢﻫ
ﺪﻳادز .2
ﻲﻣ ﺐﻠﺟ ار مدﺮﻣ ﺖﺒﺤﻣ
3ﺪﻨﻛ . ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻫر هﺎﻨﮔ رﺎﺑ زا ار ﻲﻣدآ
4ﺪﻫد .
ﻲﻣ ﺮﻃﺎﺧ ﺶﻳﺎﺳآ و ﻲﺘﺣار
5دروآ . ﻲﻣ رود نﺎﺴﻧا زا ار ﻲﻧﻻﻮﻃ هوﺪﻧا و ﺞﻧر
6دزﺎﺳ .
ﺶﻣارآ سﺎﺴﺣا
ناور و حور ﻲﺘﻣﻼﺳ
ﺮﻤﻋ لﻮﻃ
ﻲﻬﻟا تﺎﻳﺎﻨﻋ
رادﻮﻤﻧ 2 . شﻮﺧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻠﻋ مﺎﻣا هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﻧﺎﻤﮔ
مﻼﺴﻟا ) ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ (
شور ﻲﺳﺎﻨﺷ
عﻮﻧ زا ،فﺪﻫ ﺮﻈﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يدﺮﺑرﺎﻛ
هدﻮﺑ ﺐﺴﺣﺮﺑ و هﻮﺤﻧ
ي هداد يروآدﺮﮔ زا ﺎﻫ
عﻮﻧ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ) ﺮﻴﻏ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ( عاﻮﻧا نﺎﻴﻣ زا و ﺶﻫوﮋﭘ
يﺎﻫ عﻮﻧ زا ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﺖﺳا .
ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻛ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ي
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ
و ﻪـﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼـﺨﺷ يﺎـﻫ
ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻴﺿﺮﻓ ، ﻪ يﺎﻫ ﻦﻳوﺪﺗ ﺮﻳز ﻲﻣ
دﻮﺷ :
1 . ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﺒﻠﻃ
ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ﻲ ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
2 . ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ﺰﻛﺮﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
1 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 5
: 442 ) ﺪﺣأ ﱢﻞَﻛ ﻦِﻣ ﺶﺣﻮَﺘﺳا ﻪﻨَﻇ ﻦﺴﺤﻳ ﻢَﻟ ﻦﻣ .(
2 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 3
: 385 )
ﻢﻬﻟا ﻒﱠﻔَﺨﻳ ﱢﻦﱠﻈﻟا ُﻦﺴﺣ .(
3 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 5
: 379 )
ﺒﺤﻤﻟا ﻢﻬﻨِﻣ زﺎﺣ ،ِسﺎﱠﻨﻟﺎِﺑ ﱢﻦﱠﻈﻟا ِﻦﺴﺣ ﻦﻣ ﻪ
ي .(
4 . ﻏ ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮ 3
: 390 ) ﻢﺛﻹا ِﺪﻠَﻘَﺗ ﻦﻣ ﻲِﺠﻨﻳ ﱢﻦﱠﻈﻟا ُﻦﺴﺣ .(
5 . ج ،ﻢﻜﺤﻟارﺮﻏ 3
: 384 )
ﺣار ﱢﻦﱠﻈﻟا ُﻦﺴﺣ ﻪ
ي ﺐﻠَﻘﻟا .(
6 . ﺞﻬﻧ ﻪﻣﺎﻧ ،ﻪﻏﻼﺒﻟا 53
)
ًﻼﻳِﻮَﻃ ًﺎﺒﺼَﻧ ﻚْﻨﻋ ﻊَﻄْﻘﻳ ﱢﻦﱠﻈﻟا َﻦﺴﺣ ﱠنِﺈَﻓ .(
شﻮﺧ ﻲﻧﺎﻤﮔ
3 . هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و يﺮﻳﺬﭘ
ي دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
4 . ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ﺖﺴﻜﺷ ﻞﻤﺤﺗ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ي
ﻣ دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌ .
5 . ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
6 . ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ مﺎﻬﺑا ﻞﻤﺤﺗ
ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
7 . ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ آ
ﻳ هﺪﻨ ﺮﮕﻧ ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ي ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
8 . ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﻗﻼﺧ
ﻴ ﺖ روآﻮﻧ و ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ي ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
9 . ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
ﻪﻄﺑار ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳﺮﻫ و ي
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻢـﻗ نﺎﺘـﺳا ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﺰﻛاﺮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ﻲـﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻛ
نآ داﺪﻌﺗ دوﺪﺣ ﺎﻫ 40
ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺮﻔﻧ راﺰﻫ
ي
،نآ يرﺎﻣآ زا ﺐـﺨﺘﻨﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ
،ﻢﻗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻢﻗ ﺲﻳدﺮﭘ
ﻦﻴـﺑ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻲﻔﻄﺼـﻤﻟا ﻲـﻠﻠﻤﻟا
) ص
مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸـﻧاد ،(
ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ تﺮﻀﺣ هﺎﮕﺸﻧاد و ﻲﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ،رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ
) س
.(
هﻮﻴﺷ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ،يﺮﻴﮔ
هﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﻤﺴـﻗ ﻪـﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ اﺪﺘﺑا ﻲﻨﻌﻳ ؛
يﺎـﻫ
ﻦﮕﻤﻫ ) هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ (
نآ نﺎﻴﻣ زا ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
ﻲﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺎﻫ
دﻮـﺷ .
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دوﺪﺣ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ ﻪﻛ
40 نﺎـﻨﻴﻤﻃا ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎـﺑ و دﻮـﺑ ﺮـﻔﻧ راﺰـﻫ
90 ﺪﺻرد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺖﺒﺴـﻧ ، 50
ﺪـﺻرد يﺎـﻄﺧ ناﺰـﻴﻣ و 07
/ 0 ًﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪـﻧﻮﻤﻧ داﺪـﻌﺗ 137
ﺮـﻔﻧ
ﻪﺑ
ﺪـﻣآ ﺖـﺳد .
لﻮـﻣﺮﻓ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ي ﻪـﻧﻮﻤﻧ داﺪـﻌﺗ ﺮـﻳز رد
ﺖـﺳا هﺪـﻣآ .
زا ﺶﻴـﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ 180
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻊﻳزﻮﺗ ﺷ ﻪﻛ ﺪ رد ﺖﻳﺎﻬﻧ 148 ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺪﻧﺪﺷ
.
) ) )(
( (
) )(
(
1 1 1
1
1
2 2 2
2 2
2
d p p z N
d p p z n
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺶﺨﺑ رد ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ ﻲﻠﺻا يﺎﻫراﺰﺑا ﻪــﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ،ﻲﻧاﺪــﻴﻣ تﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ ﺶــﺨﺑ رد و يا ود
ﺶــﺳﺮﭘ ﻪــﻣﺎﻧ ي ﻖــﻘﺤﻣ ﻪﺘﺧﺎــﺳ ) 1 - ﺶﺠﻨــﺳ
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
» 9 ﺎﺑ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﮔﮋﻳو 23
لاﺆﺳ « و 2 - تﺎﻔﺻ ﺶﺠﻨﺳ
ﻲﺷزرا مﺎﻈﻧ رد ﻲﻗﻼﺧا
» 12 ﺺﺧﺎﺷ ﺎـﺑ ﻲﻗﻼﺧا 30
لاﺆـﺳ
« ( تﺮـﻜﻴﻟ ﻒـﻴﻃ رد 7
ﻪـﻨﻳﺰﮔ يا