هدكشناد يناسنا مولع و تايبدا
يسانشناور هورگ
عضو اب يعامتجا تيامح و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،يروآ بات هطبار يسررب ي
تخانشناور ت ي
هديدغاد نانز
:امنهار ديتاسا يمساقلاوبا سابع رتكد
دهاز لداع رتكد
:رواشم داتسا يناميرن دمحم رتكد
:طسوت ولنادم همطاف
ناتسمز 1388-
2
أ
:وجشناد يگداوناخ مان يرابيوج ولنادم
:مان
همطاف
:همان ناياپ ناونع يتخانشناور تيعضو اب يعامتجا تيامح و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،يروآ بات هطبار يسررب
هديدغاد نانز :امنهار ديتاسا و يمساقلاوبا سابع رتكد
دهاز لداع رتكد
:رواشم داتسا يناميرن دمحم رتكد
:يليصحت عطقم دشرا يسانشراك
:هتشر يسانشناور
:شيارگ يمومع :هاگشناد
يليبدرا ققحم
:هدكشناد يناسنا مولع و تايبدا
:يليصحتلا غراف خيرات 8
/ 12 / 1388 :هحفص هرامش 127
:اه هژاو ديلك .يتخانشناور تيعضو ،يعامتجا تيامح ،سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،سرتسا ،يروآ بات ،يگديدغاد
:هديكچ .دشاب دنزرف هتفر تسد زا زيزع رگا هژيوب ،تسا طبترم يناور و يمسج ياه بيسآ عاونا اب هك تسا يا هديدپ يگديدغاد رب فده اب رضاح شهوژپ يعامتجا تيامح و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،يفنم و تبثم سرتسا ،يروآ بات طابترا يسر
ناتسرهش ي هديدغاد نانز ي هيلك لماش شهوژپ يرامآ ي هعماج .دش ماجنا هديدغاد نانز رد يتخانشناور تيعضو اب شهوژپ نيا هنومن .دوب يراس 120
شور هب هك دوب هديدغادريغ و هديدغاد نانز رفن يارب .دندش باختنا هداس يفداصت
و يعامتجا تيامح و يروآ بات ،سرتسا اب هلباقم ،هدش كاردا سرتسا ياه سايقم زا اه هداد يروآ عمج هاتوك مرف
يناور ياه هناشن همانشسرپ بيرض ،نوسريپ يگتسبمه بيرض ياه شور زا ،تاعلاطا ليلحت و هيزجت تهج .دش هدافتسا
ت و يريغتم دنچ نويسرگر تيعضو و يروآ بات نيب هك داد ناشن شهوژپ زا لصاح جياتن .دش هدافتسا زيمم ليلح
(يراد ينعم يفنم ي هطبار يتخانشناور 37
/ 0 - r= (دراد دوجو) 001
/
> 0 يتخانشناور تيعضو و يفنم سرتسا نيب .)P
(يراد ينعم تبثم ي هطبار 52
/ 0 r= هطبار يتخانشناور تيعضو و تبثم سرتسا نيب .دراد دوجو) ينعم تبثم ي
(يراد 51 / 0 r= (يراد ينعم يفنم ي هطبار يتخانشناور تيعضو و يتخانش هلباقم دربهار نيب .دراد دوجو) 33
/ 0 - r= دوجو)
(يراتفر هلباقم دربهار نيب اما .دراد 10
/ 0 - r= ( يبانتجا و ) 14
/ 0 r= (يراد ينعم هطبار نانز يتخانشناور تيعضو اب ) 05
/
>0
مح نيب نينچمه .دماين تسدب )P (دماين تسدب يراد ينعم هطبار نانز يتخانشناور تيعضو و يعامتجا تيا
05 /
>0 .)P
دودح هك داد ناشن يريغتم دنچ نويسرگر ليلحت جياتن نينچمه 72
طسوت يتخانشناور تيعضو هب طوبرم سنايراو دصرد
اه سرتسا و يروآ بات ، يراتفر و يتخانش ،يبانتجا ياهدربهار ،يعامتجا تيامح ياهريغتم يم نييبت يفنم و تبثم ي
هب هديدغادريغس و هديدغاد نانز نيب زيمت رد ينامسج تياكش و يفنم سرتسا هك داد ناشن زيمم ليلحت نينچمه .دوش ريغتم شقن و تيمها هب هجوت اب .دنراد شقن يراد ينعم روط يم هديدغاد نانز يتخانشناور تيعضو رد هدش ركذ ياه
ريغتم نيا هك درك نايب ناوت ي هرواشم ي همانرب يحارط اب و دنراد هديدغاد نانز يتخانشناور تيعضو رد يمهم شقن اه
.ديشخب دوبهب ار بيسآ تحت دارفا يتخانشناور تيعضو ناوت يم يهورگ و يدارفنا
ب بلاطم تسرهف
ناونع
هحفص
لوا لصف :
تايلك شهوژپ
همدقم ...
...
...
...
...
...
2
نايب هلئسم ...
...
...
...
...
...
3
قيقحت ترورض و تيمها ...
...
...
...
...
6
شهوژپ فادها ...
...
...
...
...
7
شهوژپ ياه هيضرف ...
...
...
...
...
8
قيقحت تلااؤس ...
...
...
...
...
8
اعت يتايلمع و يرظن فير اهريغتم
...
...
...
...
...
8
د لصف – مو يشهوژپ ي هنيشيپ و تايبدا
همدقم ...
...
...
...
...
...
11
1 ) يگديدغاد ...
...
...
...
...
11
يگديدغاد ياهلدم ...
...
...
...
...
11
1 - يواكناور يروئت ...
...
...
...
...
11
2 - يدرف نايم و يگتسبلد ياهيروئت ...
...
...
...
12
3 - نارحب يروئت ...
...
...
...
...
13
4 - يتخانش يروئت ...
...
...
...
...
13
5 - ييارگ راتفر يروئت ...
...
...
...
...
13
6 - لحارم يروئت ...
...
...
...
...
14
يگديدغاد سرتسا ...
...
...
...
...
14
)فلا يكيزيف تارثا ...
...
...
...
...
14
)ب يتخانشناور تارثا ...
...
...
...
...
14
)ج يعامتجا تارثا ...
...
...
...
...
15
يعيبط گوس ياه هناشن و مئلاع ...
...
...
...
15
ج
يگديدغاد مئلاع ...
...
...
...
...
16
ياهوگلا لحارم يرادازع ...
...
...
...
...
...
16
گوس شنكاو راجنهبان
...
...
...
...
...
17
نادقف عاونا ...
...
...
...
...
....
17
ناكدوك و گرم ...
...
...
...
...
. 18
يناوجون هرود ...
...
...
...
...
19
يگديدغاد رد هرواشم ...
...
...
...
...
19
2 ب هلباقم ياهدربهار و سرتسا) ا
سرتسا ...
...
...
...
20
سرتسا)فلا ...
...
...
...
...
. 20
1 - خساپ رب ينتبم لدم ...
...
...
...
...
22
2 - كرحم رب ينتبم لدم ...
...
...
...
...
23
3 - يلماعت لدم ...
...
...
...
...
23
4 - تاعلاطا شزدارپ لدم
...
...
...
...
...
24
از سرتسا عياقو داعبا ...
...
...
...
...
24
سرتسا هب خساپ ...
...
...
...
...
25
1 - كيژولويزيف ياهخساپ ...
...
...
...
...
25
2 - يتخانش ياهخساپ ...
...
...
...
...
26
3 - يراتفر و يناجيه ياهخساپ ...
...
...
...
...
26
4 - يتخانشناور ياهخساپ ...
...
...
...
...
26
سرتسا ياهرثا هب طوبرم ياهيروئت ...
...
...
...
27
يتخانش ياهشزرا ياهيروئت ...
...
...
...
...
27
سرتسا و يگتخيگنارب ...
...
...
...
...
27
يناجيه دركراك يروئت ...
...
...
...
...
28
د
سرتسا و يگدنامرد يروئت ...
...
...
...
...
28
سرتسا و تخانش ...
...
...
...
...
29
سرتسا - يراميب ...
...
...
...
...
30
سرتسا اب هلباقم ياهدربهار)ب ...
...
...
...
....
31
هلباقم موهفم ...
...
...
...
...
...
..
31
دنيارف و عبانم دروم رد فلتخم ياهيروئت هلباقم ياه
...
...
...
..
33
1 - وگيا يسانشناور و يرگ ليلحت ناور يروئت ...
...
...
...
33
2 - يگدنز ي هخرچ ياههاگديد ...
...
...
...
33
3 - راتفر حلاصا و يلوحت يروئت ...
...
...
...
. 34
4 - يعامتجا و يگنهرف ياههاگديد -
يتخانش موب ...
...
...
...
34
نآ ياهدركراك و هلباقم عاونا ...
...
...
...
....
35
1 - هلباقم هلأسم رب زكرمتم ي ...
...
...
...
...
37
2 - هلباقم ناجيه رب زكرمتم ي ...
...
...
...
...
37
3 - هلباقم مك ي ديفم رت ...
...
...
...
...
38
سرتسا اب هلباقم رد يدرف ياهتوافت ...
...
...
...
39
4 يروآ بات ) ...
...
...
...
...
41
5 يعامتجا تيامح ) ...
...
...
...
...
50
- يعامتجا ياه تيامح عاونا ...
...
...
...
....
52
1 - يفطاع تيامح ...
...
...
...
...
52
2 - يشزرا تيامح ...
...
...
...
...
52
3 - يدام و يلمع تيامح ...
...
...
...
...
52
4 - يتاعلاطا تيامح ...
...
...
...
...
52
5 - يا هكبش تيامح ...
...
...
...
...
52
دنم هرهب يتيامح هچ زا دارفا دنوش يم
...
...
...
...
53
دنرادروخرب يعامتجا ياه تيامح زا يناسك هچ ...
...
...
...
53
تيامح تفايرد رد يگنهرف ياه توافتو تيسنج ...
...
...
...
54
ه
تملاس و سرتسا ،يعامتجا تيامح ...
...
...
...
54
تملاس رب يعامتجا تيامح ريثأت يگنوگچ ...
...
...
...
56
رپس ي هيضرف)فلا ...
...
...
...
...
56
ميقتسم ريثأت ي هيضرف)ب ...
...
...
...
...
57
يعامتجا تيامح تايرظن ...
...
...
...
...
57
مومع لدم )فلا ي
...
...
...
...
...
57
يلئاح لدم )ب ...
...
...
...
...
57
نوسرتيپ لدم )ج ...
...
...
...
...
58
تاقيقحت ي هقباس ...
...
...
...
...
58
)فلا يگديدغاد ...
...
...
...
...
59
)ب سرتسا ...
...
...
...
...
60
)ج سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ...
...
...
...
..
61
)د يروآ بات ...
...
...
...
...
62
)ه يعامتجا تيامح ...
...
...
...
...
65
يدنب عمج ...
...
...
...
...
..
67
موس لصف :
ارجا شور شهوژپ
شور شهوژپ ...
...
...
...
...
70
هعماج مجح ،يرامآ هنومن
يريگ هنومن شور و ...
...
...
...
70
و لياسو حرط ماجنا يارب زاين دروم رازبا
...
...
...
...
70
1 - نوسديويد و رناك يروآ بات سايقم ...
...
...
...
70
2 - هويش همانشسرپ سرتسا اب هلباقم ياه
...
...
...
...
71
3 - هدش كاردا سرتسا سايقم ...
...
...
...
71
4 - يعامتجا تيامح سايقم ...
...
...
...
...
72
5 - يناور ياه هناشن همانشسرپ هاتوك مرف ...
...
...
...
72
ارجا شور ...
...
...
...
...
73
و
اه هداد ليلحت و هيزجت ياهشور ...
...
...
...
...
73
صف مراهچ ل هداد ليلحت و هيزجت:
اه
همدقم ...
...
...
...
...
....
76
– فلا يتخانش تيعمج ياه هتفاي
...
...
...
...
77
ب - ياه هتفاي يفيصوت
...
...
...
...
...
83
ج - ياه هتفاي اه هيضرف هب طوبرم
...
...
...
...
89
1 - ارض بي گتسبمه ي پ ي نوسر ...
...
...
...
...
89
2 - لحت ي سرگر ل ي دنچ نو ماگ هب ماگ و دورو(يريغتم )
...
...
...
. 93
3 - زيمم ليلحت ...
...
...
...
...
103
مجنپ لصف :
يريگ هجيتن و ثحب
يريگ هجيتن و ثحب ...
...
...
...
...
110
تيدودحم اه
...
...
...
...
...
115
تاداهنشيپ ...
...
...
...
...
. ..
116
عبانم ...
...
...
...
...
...
...
117
ز
لودج لوادج تسرهف
هحفص
- هرامش لودج (
4 - 1 ) : تلايصحت يناوارف عيزوت زآ
شهوژپ ياه يندوم ...
...
...
77
- هرامش لودج (
4 - 2 ) : جاودزا تيعضو يناوارف عيزوت شهوژپ ياه يندومزآ
...
...
78
- هرامش لودج (
4 - 3 ) : زوت يلغش تيعضو يناوارف عي شهوژپ ياه يندومزآ
...
...
...
79
- هرامش لودج (
4 - 4 ) : دمآرد تيعضو يناوارف عيزوت شهوژپ ياه يندومزآ
...
...
...
80
- هرامش لودج (
4 - 5 ) : هديدغاد نانز رد هتفر تسد زا نادنزرف تيسنج يناوارف عيزوت ...
...
81
- هرامش لودج (
4 - 6 ) : هديدغاد نانز نادنزرف توف تلع يناوارف عيزوت ...
...
...
82
- هرامش لودج (
4 - 7 ) : هديدغادريغ و هديدغاد نانز رد يتخانشناور تيعضو رايعم فارحنا و نيگنايم ...
83
- هرامش لودج (
4 - 8 ) : هديدغادريغ و هديدغاد نانز رد )نآ ياه هفلؤم و( يروآ بات رايعم فارحنا و نيگنايم ...
84
- هرامش لودج (
4 - 9 ) : تبثم و يفنم سرتسا رايعم فارحنا و نيگنايم نز
هديدغادريغ و هديدغاد نا ...
. 85
- هرامش لودج (
4 - 10 ) : هديدغادريغ و هديدغاد نانز رد سرتسا اب هلباقم ياهدربهار رايعم فارحنا و نيگنايم ...
86
- هرامش لودج (
4 - 11 ) : هديدغادريغ و هديدغاد نانز يعامتجا تيامح رايعم فارحنا و نيگنايم ...
...
87
- هرامش لودج (
4 - 12 ) : نومزآ جياتن سرتسا t
هلباقم ياهدربهار ،هداوناخ و ناتسود تيامح ،يروآ بات ،يفنم و تبثم
رد يتخانشناور تيعضو و يراتفر و يتخانش ،يبانتجا هديدغاد نانز
ريغ و هديدغاد ...
...
88
- هرامش لودج (
4 - 13 ):
هديدغادريغ و هديدغاد نانز رد يتخانشناور تيعضو و يروآ بات يگتسبمه بيرض ...
89
- هرامش لودج (
4 - 14 ) : رض ي گتسبمه ب ي
هديدغاد ريغ و هديدغاد نانز رد يتخانشناور تيعضو و سرتسا ...
90
- هرامش لودج (
4 - 15 ) : و هديدغاد نانز رد يتخانشناور تيعضو و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار يگتسبمه بيرض
هديدغادريغ ...
...
...
...
...
...
91
- هرامش لودج (
4 - 16 ) : نز رد يتخانشناور تيعضو و يعامتجا تيامح يگتسبمه بيرض هديدغادريغ و هديدغاد نا
....
92
- هرامش لودج (
4 - 17 ) : اب سرتسا و يروآ بات ،سرتسا اب هلباقم دربهار ،يعامتجا تيامح يريغتم دنچ نويسرگ بيرض
نانز رد يتخانشناور تيعضو ...
...
...
...
...
93
- هرامش لودج (
4 - 18 ) : لودج نويسرگر بيارض و نييعت بيرض هب طوبرم جياتن 17
...
...
94
- هرامش لودج (
4 - 19 ) : رض باهت ،سرتهسا اهب ههلباقم ياهدربهار ،يعامتجا تيامح ياهريغتم يريغتم دنچ نويسرگ بي
نانز رد بارطضا اب سرتسا و يروآ ...
...
...
...
...
95
ح
- هرامش لودج (
4 - 20 ):
لودج نويسرگر بيارض و نييعت بيرض هب طوبرم جياتن 19
...
...
96
- هرامش لودج (
4 - 21 ) : بهار ،يعامتجا تيامح ياهريغتم يريغتم دنچ نويسرگ بيرض و يروآ بات ،سرتسا اب هلباقم در
نانز رد ينامسج تياكش اب سرتسا ...
...
...
...
...
97
- هرامش لودج (
4 - 22 ) : لودج نويسرگر بيارض و نييعت بيرض هب طوبرم جياتن 21
...
...
98
- هرامش لودج (
4 - 23 ) : اب سرتسا و يروآ بات ،سرتسا اب هلباقم دربهار ،يعامتجا تيامح يريغتم دنچ نويسرگ بيرض
نانز رد يگدرسفا ...
...
...
...
...
99
- هرامش لودج (
4 - 24 ) : هرامش لودج 24
لودج نويسرگر بيارض و نييعت بيرض هب طوبرم جياتن : 23
...
100
- هرامش لودج (
4 - 25 ) : رد تبثم و يفنم هدش كاردا سرتسا ياهريغتم يور يتخانشناور تيعضو نويسرگر ليلحت جياتن
هديدغاد نانز ...
...
...
...
...
...
101
- هرامش لودج (
4 - 26 ) : عت بيرض هب طوبرم جياتن لودج نويسرگر بيارض و نيي
25 ...
...
102
- هرامش لودج (
4 - 27 ) رايعم فارحنا و نيگنايم : هديدغاد نانز
و هديدغاد ريغ نانز ...
...
103
- هرامش لودج (
4 - 28 ) ( زيمم ليلحت شور هب عبات مهم تاعلاطا يخرب و فراعتم زيمم عبات هصلاخ : 16
)نيهب شيپ ريغتم
( ماگ هب ماگ و 2
نيب شيپ ريغتم ...
...
...
...
...
105
- لودج هرامش ( 4 - 29 ) زكليو يادبملا اب هارمه ماگ هب ماگ نويسرگر زيمم ليلحت هصلاخ : 2
نيب شيپ ريغتم ...
106
- هرامش لودج (
4 - 30 ) : هب زيمم عبات يدنب هقبط بيارض و يراتخاس بيارض ،هدش درادناتسا ريغ ،هدش درادناتسا بيارض
ماگ هب ماگ و نامزمه شور ...
...
...
...
...
108
لصف((
لوا ))
شهوژپ تايلك
10
همدقم
گرم اب ناسنا كي ي هرطاخ يمن همتاخ وا 1
گرم تيعقاو لباقم رد ناگدنامزاب دراد راظتنا هعماج هك يدوجو اب ،دباي
ارف ار اهنآ دوجو مامت اقيمع ناكيدزن گرم زا يشان هودنا لاومعم يلو ،دنشاب هتشاد يقطنم و هنلاقاع يشنكاو دوخ نازيزع يم .دريگ گديدغاد
2ي
،بوبحم درف كي نادقف اي نداد تسد زا ينيع تيعقاو هب
،ردام و ردپ دننام و رهاوخ اي رسمه ،دنزرف
ردارب يم قلاطا
،يرهمج و يدحا(دوش 1384
،دنزرف گرم .) غ هاوخ
شيپ لباق اي دشاب هدوب هرظتنم ري
،ينيب تخس نيرت
اض هعي يم لاسگرزب درف كي هك تسا يا سا(دوش هجاوم نآ اب دناوت
نويليت ،3
1995 شنكاو .) غاد ياه
تلااح تارييغت يگديد
شور ،يساسحا هلباقم ياه
نيب طباور ،يا و سفن هب مارتحا ،يدرف
يب تسا نكمم هك ار ناهج رب شرگن تياهن
،دنباي همادا
يم رارق ريثات تحت
،كوداس و نلاپاك(دنهد 1382
گتسب يسررب .) متام دارفا هك تسا يكاح كيدزن نا
كي رد هديد سپ لاس
،تخبزوريف(دنراد يرتلااب رايسب ريم و گرم ، نادقف عوقو زا 1376
گوس تلاكشم دنزرف گرم .) راب هب ار يصاخ 4
يم يريذپانانف ساسحا هلمج زا ،اهوزرآ ،اهديما هيام و نيدلاو ياهساسحا موادت نادنزرف اريز ،دروآ نيدلاو
،يدمحمديس(دنتسه 1384
.) يراوگوس يدزن گرم لابق رد5
دنيارف ،ناك يم يعيبط و مزلا ي
ب هبرجت ار نآ مدرم رثكا هك دشا
يم تلع ناونع هب ابلاغ گوس و دنتسه يگدز متام درد ندرك لصف و لح يارب مزلا ياهتيامح دقاف ابلاغ مدرم اما .دننك
ييانبريز يم رهاظ يتخانشناور فلتخم لئاسم ،تخبزوريف(ددرگ
1374 .)
ه رد هك تسا يطيارش ،سرتسا خش نايم لباقتم شنك ماگن
ينعم يگناگود و ضراعت و طيحم و ص عا(راد
اهي يعقاو زا م
تهساوخ نايم )يلايخ كاردا يهصخش عباهنم و يهطيحم ياهه
يهم دهيدپ ،هدهش ونيفاراهس(ديآ
،6
1999 .) و زملوهه شهوژهپ
7ههار ( 1967 ياهداديور هك دراد نآ زا تياكح ) يم رييغت بجوم هك يگدنز زا ينيعم
ار درف ،دنوش ان يراميب ربارب رد
زا يش
يم رتريذپ بيسآ يناور راشف دنز ياهداديور نيا .دنك
يم لماش ار ينوگانوگ تارييغت ،يگ رد تارهييغت :زا دهنترابع هك دوش
اهب يگدهنز تارهييغت .يعامتجا روما و نيد ،تيبرت و ميلعت ،يگدنز و يداصتقا طيارش ،يگداوناخ طباور ،تملاس تيعضو م تدش هب هجوت ي
وت هنماد رد دنا .دهشاب ،يگدهنز يهئزج ياهدادهيور اهت نازهيزع گرهم لثم يگدنز يلصا ياهنارحب زا يا
رگيد تاعلاطم هناشن و يگدنز تارييغت نيب هطبار
يسانش هداد ناشن ار يناور8
ياههتوافت بهسح رهب ،دارهفا ههك اجنآ زا .دنا
اهداديور ربارب رد يدرف يهم ناهشن لهمعلا سهكع يگدنز لئاسم و
،دهنهد ياههناجيه ،تهباث دادهيور كهي تهسا نهكمم
دننام يثداوح ،دزيگنارب دارفا رد ار توافتم تدش اب و )تبثم اي يفنم ناجيه(فلتخم ناهجيه اتعيبط ،نازيزع نداد تسد زا
يم داجيا دارفا رد يفنم يگدنز هب رادقم هچ هكنيا اما دنك
يم همطل هدنامزاب دارفا يتملاس و عبانم(يهصخش لهماوع ههب ،دهنز
تيارنا و لواپ(دراد يگتسب درف يعامتجا طيحم لماوع و )ينورد
،مدقم يروبص و يرسدور ي همجرت9
1377 .)
1 -Death 2 - Bereavement 3- Stilion
4 -Grief 5-mourning 6- Sarafino 7-Holmes & rahe 8-Symptomatology 9 -Powell & enright
11
دارفا يارب ار نازيزع گرم دننامه يگدنز ياهراشف اب يراگزاس هك يلماوع هلمج زا مهارهف ،هدهيدغاد ناردام اصوصخم
يم دارفا نيا يقلت زرط و دنك وبهب ناشتلاكشم هب تبسن ار
يم د م ،دشخب باهت ،يهنوريب يتياهمح عبان
1يروآ هويهش و ياهه
هلباقم يم سرتسا اب ا .دشاب
ي سرتسا ريگ هبرض دننام عبانم ن هشف لماوع روآ نايز تارثا ،2
لرهتنك ار يهنورب و يهنورد يازرا
يم .دنك
ددهجم يراگزاهس يعون مزلتسم دنياشوخان و دنياشوخ زا معا ناسنا يگدنز رد رييغت هنوگ ره .تهسا
ههطبار هزوهح رد
هلباقم ياهدربهار و يناور تملاس اختنا جياتن زا ييوس زا هفرط ود لماعت كي رد يناور تملاس هك تفگ ناوت يم ،يا
و ب
هلباقم ياهدربهار زا هدافتسا و رثوم يا
يم بوسحم شنت و رييغت اب بسانتم ههنيمز دوخ رگيد يوس زا و ددرگ
ياهاف زاهس
رد هك تسا يملاس يناور تخانش نآ وترپ
شنت تيعقوم تسرد يبايزرا و حيحص باختنا تهج از
هلباقم راكهار ،رثوهم يا
يم رسيم رگ هنيمز رد دارفا يناور تشادهب ،دد تحت يعامتجا و يناور ،ينامسج ياه
ش ريثات رارهق لئاهسم اهب درهف هلباقم هوي
يم
،روپ مدق و يرفناغ(دريگ 1387
.) هلباقم هچ ره اكت دهننام يهفنم ياه
نم رهكفت ،يروهشن و شهاهك يهفارخ رهكفت و يهف
هلباقم .تسا رادروخرب يرتهب يتخانشناور تيعضو زا درف ،دباي شيازفا يقطنم و تبثم ياه اتن
ي شهوژپ ج كاهح اه
ي تهسا
ش عون هك ي
سو هب هدافتسا دروم هلباقم هو ي
ناور تملاس اهنت هن درف هل ي
زهب هكلب ، ي
تس ي نامسج و يناجيه ي
و ي ن ار هي تهحت ز
ثات ي ر م رارق ي دهد ،يراقفلاوذ و يرهلاوب ،يميهاربا(
1381 رهضاح شهوژهپ فدهه ،يهشهوژپ دهاوش و بلاطم هب هجوت اب .)
عت يي طابترا ن ريغتم
اه ي بات امح ،يروآ ي
عامتجا ت ي
اب سرتسا اب هلباقم ياهدربهار و عهضو
ي تخانهشناور ت ي
دغاد ناهنز هي
هد
م ي .دشاب
هلئسم نايب هديدپ زا يگديدغاد يياه
مز هك تسا ي
هن اه ي سآ ي ب ذپ ي ر
3ي ناور ي نامسج و ي مهارف درف رد ار م
ي يناهج نامزاس(دزاس
تشادهب ،4
2001 دغاد .) ي گد ي ردتب ي ج لحت اب ي دنمناوت ندرب ل ي
نورد عبانم و اه ي
ثات و ي ك رب ر ي ف ي گدنز ت ي
، وس هب ار درف ي
راگزاسان ي سآ و ي ب اه م قوس ي نولكج(دهد
،5
1997 ا رد .) ي مز ن ي شهوژپ هن ه
ن ا هداد ناش يگديدغاد هك دنا
م ي ناز
سآ ي ب ذپ ي ر ي ناور ي ازفا ار ي م ش ي ،يگدرسفا .دهد بارطضا
رد تلاكشم نيرتمهم زا هحناس زا سپ سرتسا للاتخا و نيا
بورتسا(تسا هدش ركذ دارفا ،6
2007 يلسنه ؛ ،ناراكمه و7
2009 ماراك ؛ ،ناراكمه و8
2009 .)
9لگنا هبحم درف نادقف هك تسا دقتعم اهحل زا ديدهش يگتخوهس اهي تهحارج هزادهنا ههب يتخانهشناور اهحل زا بو
يسآ يكيژولويزيف ب
يم للادتسا هنوگنيا يو .تسا از يتسيزهب و يتملاس تلاح زا ندش رود لماع گوس هك دنك
رگناشن و10
1 –Resilience 2 -Stress buffering process 3-Vulnerability
4-World health organizatio 5- Jacelon 6-Strorbe 7-Hensly 8- Karam 9- Angel 10-Well being
12
بيسآ يريذپ هعت تهلاح هب ندب تشگزاب يارب نتفاي افش يكيژولويزيف هزوح رد هك هنوگنامه تسرد و تسا يرورهض لدا
ب .ددرگرب يلبق نزاوت تلاح هب هدز متام ات تسا مزلا هباشم ينامز نينچمه ،تسا متاهم دهنيآرف لهگنا رظن هب نياربان
يهگدز
،تخبزوريف ي همجرت ،ندرو(تسا مايتلا دنيآرف هباشم 1374
.)
بات روآ ي ن ي غتم زا ز ي اهر يي عضو و تملاس هك تسا ي
شناور ت ن تخا ي ثات تحت ار نانز ي
رق ر م را ي .دهد هيرظن بات نيزاغآ ياه يروآ
يتخانشناور رتار(دنتشاد ديكات يگدنز تاميلامان و بئاصم اب ههجاوم رد تبثم ياهدمايپ اب طبترم ياهيگژيو رب
،1
1993 ؛
2رنرو ، 1995 بات .) آ يم هك تسا يياهريغتم هلمج زا يرو يگدينت دناوت
فزوج(دنيامن ليدعت ار اهنآ بولطمان راثآ و اه و 3
،ناراكمه 1997
لپمك .) - نيتسا و نهوك ،سليس (4
2006 هيرظن دندرك ناشن رطاخ ) بات ،ينونك ياه
ار يتخانشناور يروآ
هزاس و ياهتراهم اب هارمه ،تيصخش و جازم دننام يتشرس ياهريغتم زا لكشتم يدعب دنچ يا ي
،هلاسم لح تراهم لثم هژ
سرس دوجو زاربا و يتخانشناور يتخ يم
حوطس .دنناد ات يلااب
ب شر قابطنا و قفوم هلباقم و تمواقم اب يروآ اب هتفاي د
سرتسا و كانرطخ طيارش اد طابترا از
بات فيعض و نيياپ حوطس ،سكعرب در بيسآ اب يتخانشناور يروآ
و يريذپ
.تسا طبترم يتخانشناور تلالاتخا لدم رد تحت ار يتخانشناور يروآ بات ينيلاب ناسانشناور ريخا ياه ،نادقف طيارش
يسررب درد و يگدرسفا ،تبيصم
هدرك
،تراشب زا لقن هب ،ونانوب(دنا 1386
.) نوسديويد ورناك رظن قبط 5
( 2003 بات ) يتخانشناور يروآ هك تسا يدعب دنچ يگژيو
هجوت اب تيعقوم طيارش هب رف هاگتساخ و تيسنج ،نس ،نامز ،ي
گنه يم رييغت راچد ي بات .دوش
،يروآ يازفا هب رجنم اپ يارب يياناوت ش
خس
يتخس و بئاصم هب يم هدنيآ ياه
.ددرگ بات زا ندرب رد هب ملاس ناج زا رتارف يتخانشناور يروآ سرتسا
و اهيراتفرگ ،اه
تاميلامان ونانوب(تسا يگدنز
،6
2004 و زمايليو ،فزوج .)
7لوي ( 1997 يم ناشن رطاخ ) يگدينت ،ايلاب دننك
يتخانشناور ياه
دنراد لابند هب ار هيراميب اب هك
بات و تسا طبترم يناور و يمسج يا يم يروآ
يگدينت دناوت .دنيامن ليدعت ار اهنآ راثآ و اه
،نيا رب نوزفا بات هك دنرواب نيا رب نارگشهوژپ
يتخانش و يفطاع ،يناجيه تبثم ياهدمايپ اب دوخ ميمرت يعون يروآ
،يزمراگ(تسا 1991
،نتسام ؛ 2001
،رتار ؛ 1999 يس ،راتول ؛ ركب و يتچ
،8
2000 .) ،رگيد ترابع هب بات دنيآرف
ثا ،يروآ تار
يم ليدعت اي حلاصا ار راوگان يم نيب زا يتح اي و دنك
نوسكيردرف و داگوت(درب ،9
2004
؛ تچيلزنا و 10
ناراكمه 2006
؛
گربيرف
،ناراكمه و 11
2006 .) خرب رد ي بات ،اهشهوژپ زا روآ
ي ه شهاك رب ي
ازفا و تاناج ي
اضر ش ي دنز زا ت گ
ي ثات ي هتشاد ر
ارب(تسا ي ،ناراكمه و ايرولگ لاثم 2005
) .
11كلاب ( 2002 بات ) هزاس زا يكي ناونع هب ار يروآ يصخش يلصا ياه
رب مهف يا
يم راتفر و ناجيه ،شزيگنا د
بات هك تسا دقتعم نينچمه وا .دنا يراگزاس يياناوت ،يروآ
طيارش بسح رب لرتنك حطس
يم يطيحم .دشاب
1 - Rutter 2 – Werner 3- Joseph
4- Cameple- Silis, Kohen & Steen 5- Conner & Davidson 6- Bonano
7 -Joseph,Williams&yule 8 -Luthar, Cicchetti & Becker 9- Tugade & Fredrickson 10- Inzlicht 11- Block
13
غتم زا ي اهر ي د ي رگ ي هك سآ رد مه ي
ب ذپ ي ر ي پ مه و ي گش ي ر ي سآ زا ي ب ذپ ي ر ي كيدزن واع كي نادقف طيارش رد هداوناخ
رب عضو ي تخانشناور ت ي
يم ريثات نانز ،دراذگ
ش ي هو اه ي تسا سرتسا اب هلباقم .
(نمكلاف و سورازلا 1984
اهدربهار ) ي
هلباقم
هعومجم ناونع هب ار ا
ي اهخساپ زا ي
راتفر ي تخانش و ي ك ده ه ف سرتسا ندناسر لقادح هب ناش رعت ،تسا اه
ي .دنا هدرك ف
رگ اهدربهار هچ ي
لاعف ،هلباقم ي
ت اه ي سب ي را ي م لماش ار ي
بم اهنآ رثكا اما ،دنوش ي
ارب شلات ن ي
دوبهب ي عقوم ك ي راوشد ت
حارط دننام ي
هشقن لمع مادقا و اه ي
هلباقم(
يتخانش و يراتفر و )
ي ارب ا ي ظنت ي گدنامرد م ي
ه ي ناج ي دننام وجتسج ي د ي نارگ
ارب ي امح ي فطاع ت ي ي راوشد و تدش شهاك ا ي
عقوم ي تخانش رظن زا ت ي
هلباقم(
يبانتجا ،تاقيقحت جياتن قبط .دنتسه )
دارفا ي كبس زا هك اه
ي تخانش هلباقم ي
راتفر و ي م هدافتسا ي ب تملاس زا دننك ي
رتش ي كبس .دنتسه رادروخرب اه
ي بانتجا ي
ور تروص هب تسا نكمم ي
گرد و ندروآ ي
ر ي رد ي لاعف ك ي و هزات ت ي
ور لكش هب ا ي
نادرگ ي د دارفا و عامتجا زا ي
رهاظ رگ
مز و ي هن ارب يا ي سآ ي ب ذپ ي ر ي نره( ددرگ مهارف درف م و
ي
1لش
،تراشب زا لقن هب ، 1386
.) قبط ي هتفا دارفا اه ي زا هك
اهدربهار ي هلباقم ا ي ه ي بانتجا و هنارادم ناج ي
م هدافتسا ي لامتحا ،دننك عضو
ي ت اور تخانشن ي ه و ي ناج ي ب اهنآ ي ناسك زا رتش ي
اهدربهار هك تسا ي
هلباقم ا ي هلاسم تخانش(هناردم ي
راتفر و ي ) م راكب ار ي پ(دنرب ي
2وك ، 2001 راكساپ ؛ ب ،3
،تراشب زا لقن ه
1386
،زتارتسا ؛ يرپ
سننيم و ،4
2000 ،يوسوم و يفاك ؛ 1386
جيروك و يبواگ ؛
،5
،ناينيسح زا لقن هب 1385
.) هدربهار يا
اقم ب و ريسفت و ريبعت تهج رد هل يم راك هب از شنت تيعضو كي حلاصا
و دور يم نآ زا يشان جنر شهاك هب رجنم .دوش
هلباقم ي هاتوك يدربهار ناونع هب يبانتجا يم يتخانشناور شزاس عنام تدمزارد رد اما ،تسا هدش هتخانش دمآراك تدم
دوش
هناشن و زفا ار يگدرسفا لثم يگدنامرد ياه يم شيا
،يوراه و تنيارب(دهد 1995
.)
عضو اب رگيد طبترم ريغتم ي
تخانشناور ت ي
، يعامتجا تيامح و تيلباق ،يعامتجا تيامح زا روظنم .تسا6
نارگيد اب طابترا تيفيك
يعبانم هك تسا يم مهارف زاين دروم عقاوم رد ار
.دننك تاعلاطا و تامدخ هدننك نيمات ،نارگيد تيامح هك تسا ينيع
تبقارم ساسحا
،نتشاد مارتحا ،ندش عقاو تيامح دروم ،ندش را
يم مهارف درف يارب ار ندوب دنمشز يم ساسحا درف .دزاس
لباق شخب رد هك دنك
تسا هبناج ود كمك كي يعامتجا تيامح .تسا كيرش هبناج ود دهعت كي رد و هتشاد رارق يعامتجا تادوارم زا يهجوت بجوم هك
،دوخ زا تبثم روصت قلخ
،دوخ شريذپ يم يدنمشزرا و قشع ساسحا
راوم نيا همه رد و ددرگ ار ييافوكش دوخ تصرف درف هب د
يم ،ديمح(دهد 1385
.) يور نآ رثا زا يشان تسا نكمم يعامتجا تيامح يتخانشناور يدنمدوس ينهذ يبايزرا
،راشف لماوع
هويش باختنا تزع ساسحا ،يراگزاس رثوم ياه
اب يدرف ياهتراهم و سفن يك كم و نهوك(دش
،7
1984 نمربيل؛
،8
1982 ؛
نيلريپ و 9
،ناراكمه 1981
رديانشا و زناويا ،روپيل زا لقن هب ؛ ،10
1991 .) يسررب امح ياراد هك يدارفا دنداد ناشن اه تي
نايم ياهشكمشك و لااب يعامتجا ياهدادخر اب ييورايور رد دنتسه يرتمك يدرف
يم يگداتسيا رتشيب يگدنز يازراشف ننك
،د
يم هلباقم يرثوم روط هب ،دنيامن
هناشن سفا زا يرتمك ياه يم ناشن ار يناور يگتفشآ اي يگدر
نيا جياتن نينچمه و دنهد
1- Hern & Mishel 2 – Pico 3 - Paskare 4-Struthers, Perry & Menence 5-Struthers, Perry & Menence 6 -Gavebi,& Korege 7 -Social support 8 - Cohen & Mc Key
9- Liberman 10 – Pierlean 11 - Lepore, Evans & Schneider
14
شهوژپ م هك تسا نآ زا يكاح اه ي
سآ ناز ي ب ذپ ي ر ي تخانشناور ي
ياراد دارفا اب هسياقم رد لااب يعامتجا تيامح ياراد دارفا
يارب(تسا رتمك نيياپ يعامتجا تيامح لنك ،تمورب ،ورنوم لاثم
رنيتشا و ،1
1986 كنيپسا ،رسارف ؛ ،2
2002 .)
وگخساپ ددصرد رضاح شهوژپ ريغتم ايآ هك تسا لاوس نيا هب يي
اه ي بات امح ،يروآ ي
عامتجا ت ي
هلباقم ياهدربهار و
اب سرتسا اب عضو
ي تخانشناور ت ي
دغاد نانز ي
،اهريغتم نيا زا كيمادك و ؟دنراد هطبار هد عضو
ي ت شناور ن تخا ي دغاد نانز هي
هد ار
شيپ يم ينيب
؟دننك
قيقحت ترورض و تيمها تبسن شيپ زا شيب ينونك هعماج دارفا هب
رايشوه نآ ياهدمايپ و سرتسا هدش
يرايشوه .دنا ياهداديور هب تبسن هدنيازف
هبرض مآ شنكاو هب ار هجوت موزل ،يگدنز زي هويش و دارفا ياه
اهيور رد هك ياه هب ييور
ع ا سرتهسا رهصان يهم ذاهختا از
،دهننك
هلاسم .تسا هدرك يرورض زا دننام يا
هنومن )رسمه اي و(دنزرف نداد تسد يا
رهثا ناوهنع ههب ههك تهسا يداديور زا راذهگ
يم يقاب هشيمه يارب دارفا يخرب يگدنز رد برخم رد ار اخهشا زا يهخرب تهيافك و يگتهسياش نيمه هكيلاح رد .دنام
ق تجا ياهلماعت ورمل يم شيازفا يعام
تراههم ههب اههنآ يبايتهسد يهتح و دهد يهپ رد ار رتهشيب ياهه
ههمجرت ،اروتهسا(دراد
،ناتسداد 1384 .)
هداوناخ زا يدايز دصرد د زا ،اه
يم هبرجت ار دوخ نادنزرف نداد تس ،دهننك
حتم يداهيز يوهنعم و يداهم تاراهسخ لهم
يم يناور رظن زا زين و دنوش -
يم بيسآ يعامتجا د .دننيب
هلاس ره اكيرما ر 8
زن واع ،رفن نويليم هداوناخ كيد
ار شيوهخ ي
يم تسد زا ناراكمه و يلسنه(دنهد
، 2009 هداوناخ ناريا رد نينچمه.) ز ياه
شهتآ ،تافداهصت رثا رد هنلااس يداي ،يزوهس
قرغ ،يراميب ب نازيزع ... و ندش
يم تسد زا ار دوخ نادنزرف هژيو ه هجنا عوهضوم نهيا ههب هجوت اب .دنهد
ما شهوژهپ نهيا
يم هظحلام لباق تيمها زا دناوت .دشاب رادروخرب يا
بات رد يمهم شقن هك تسا يياهريغتم زا يتخانشناور يروآ بيسآ شهاك
يناور يريذپ يم افيا
ننك هك نيا هب هجوت اب .د
بات شيازفا سرتسا ليدعت و يتخانشناور يروآ
تشادهب هب يبايتسد تهج اه زا يگدنز رد يناور
هظحلام لباق تيمها يا
رد شهوژپ ،تسا رادروخرب يم رظن هب يرورض و مهم هنيمز نيا
.دسر
بات طابترا هك نيا هب هجوت اب اب هلباقم ياهدربهار و يعامتجا تيامح و يتخانشناور يروآ
شناور تيعضو ن
يتخا ناهنز رد
ب نيلوا يارب شهوژپ نيا ماجنا ،تسا هتفرگن رارق يسررب دروم هديدغاد يداهيز تيمها و ترورض زا ،هقطنم رد هژيو هب را
س هنيمز رد زين شهوژپ نيا جياتن .تسا رادروخرب يتحاران زا يريگشيپ و يناور تملا
ههب تهيمها زا يناجيه و يناور ياه
ههعلاطم دروهم ياههريغتم تيمها هب هجوت اب .تسا رادروخرب ييازس يهم شهوژهپ نهيا جياهتن ،يريگهشيپ رد
يارهب دهناوت
هوژپ ين ،شهوژپ نيا جياتن .دشاب دنمشزرا و ديفم يتسيزهب و نارواشم ،نارگش نانز ناور تملاس ءاقترا رد ز
يم شقن دناوت
1- Monroe, Bromet, Connell & Steiner 2-Fraser & Spink
15
يسانشناور و هرواشم ناصصختم هب شزومآ نداد اب و دشاب هتشاد ريگمشچ و مهم رايسب و
ك هب نيا رثوم و عقوم هب يريگرا
شزومآ يم اه ام يگدنز تيفيك دوبهب هب ناوت نارد
هب اهنآ تشگرب رد عيرست اب هديدغاد ءاهقترا رد يرثوم ماگ يداع يگدنز
تشادرب هعماج تملاس يم نارواشم و نيققحم ور نيا زا .
تسا اب دنناوت ههمانرب ،شهوژهپ نيا جياتن زا هداف
يياههشزومآ و اهه
روظنم هب يتخانشناور هداوناخ رد يناور تشادهب ءاقترا
اوناهخ ههك دهنيامن مهارف اه د
ه و تلاكهشم اهب هههجاوم ماهگنه اهه
.دنيامن هدافتسا ،يگدنز تاميلامان هزوح رد شهوژپ تبثم يسانشناور ي
،رگن يدنمناوت و اهدادعتسا هب هجوت اب ههجوت دروهم رهيخا ياهلاهس رد ،ناسنا ياه
ار دوخ يياهن فده ،دركيور نيا .تسا هتفرگ رارق ناسانشناور هزاس يياسانش
اهه هويهش و هم يياهه ي و يتهسيزهب ههك دهناد
اههزاين اب يمدآ رتشيب هچ ره يراگزاس ببس هك يلماوع ور نيا زا .دنراد لابند هب ار ناسنا يماكداش يگدهنز ياهدهيدهت و
يداينب ،دندرك اس نيرت
هز يم دركيور نيا شهوژپ دروم ياه و راكوج ،يناماس(دنشاب
،درگارحص 1386
.) رد شهوژپ اذل نيا
يساسا و مهم هنيمز يم رظن هب
.دسر
يلك فادها بات ،سرتسا طابترا نييعت -
اب يعامتجا تيامح و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،يروآ يتخانشناور تيعضو
نانز
.هديدغاد شيپ نييعت - هدننك ينيب
ياه يتخانشناور تيعضو بات ،سرتسا ياهريغتم نايم زا
سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،يروآ
.يعامتجا تيامح و - ن ق بات ،سرتسا ياهريغتم ش متجا تيامح ،يروآ
سرتسا اب هلباقم ياهدربهار و يعا و
يتخانشناور تيعضو زيمت رد
.هديدغاد ريغ و هديدغاد نانز زا هورگ ود
يصاصتخا فادها 1 - بات نيب هطبار نييعت هفلؤم و يروآ
و نآ ياه شناور تيعضو
ن يتخا .هديدغادريغ و هديدغاد نانز
2 - طبار نييعت و يعامتجا تيامح نيب ه
يتخانشناور تيعضو .هديدغادريغ و هديدغاد نانز
1-2 - و ناتسود تيامح نيب هطبار نييعت يتخانشناور تيعضو
.هديدغادريغ و هديدغاد نانز
2-2 - و هداوناخ تيامح نيب هطبار نييعت يتخانشناور تيعضو
.هديدغادريغ و هديدغاد نانز
3 - و سرتسا نيب هطبار نييعت يتخانشناور تيعضو
.هديدغادريغ و هديدغاد نانز
1-3 - و يفنم سرتسا نيب هطبار نييعت يتخانشناور تيعضو
.هديدغادريغ و هديدغاد نانز
2-3 - سرتسا نيب هطبار نييعت و تبثم
يتخانشناور تيعضو .هديدغادريغ و هديدغاد نانز
16
4 - و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار نيب هطبار نييعت تيعضو
يتخانشناور ..هديدغادريغ و هديدغاد نانز
1-4 - ت هلباقم ياهدربهار نيب هطبار نييع و رادم ناجيه يا
يتخانشناور تيعضو ..هديدغادريغ و هديدغاد نانز
2-4 - عت هلباقم ياهدربهار نيب هطبار نيي هلاسم يا
و رادم يتخانشناور تيعضو .هديدغادريغ و هديدغاد نانز
اه هيضرف 1 - ت نيب و يروآ با يتخانشناور تيعضو
دوجو هطبار هديدغاد نانز تبثم
.دراد
2 - و سرتسا نيب يتخانشناور تيعضو
هطبار هديدغاد نانز .دراد دوجو
2 - 1 - و تبثم سرتسا نيب يتخانشناور تيعضو
هطبار هديدغاد نانز .دراد دوجو يفنم
2 - 2 - سرتسا نيب و يفنم
يتخانشناور تيعضو ار هديدغاد نانز
هطب .دراد دوجو تبثم
3 - و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار نيب يتخانشناور تيعضو
.دراد دوجو هطبار هديدغاد نانز
3 - 1 - هلباقم ياهدربهار نيب و يبانتجا يا
يتخانشناور تيعضو هطبار هديدغاد نانز
.دراد دوجو تبثم
3 - 2 - هلباقم ياهدربهار نيب و يراتفر يا
يتخانشناور تيعضو نانز
.دراد دوجو يفنم هطبار هديدغاد
3 - 3 - هلباقم ياهدربهار نيب و يتخانش يا
يتخانشناور تيعضو هطبار هديدغاد نانز
.دراد دوجو يفنم
4 - و يعامتجا تيامح نيب يتخانشناور تيعضو
ديدغاد نانز هطبار ه
.دراد دوجو تبثم
1 - 4 - و ناتسود تيامح نيب يتخانشناور تيعضو
ار هديدغاد نانز هطب
.دراد دوجو تبثم
2 - 4 - و هدوناخ تيامح نيب يتخانشناور تيعضو
هطبار هديدغاد نانز .دراد دوجو تبثم
قحت تلااوئس ي
ق
1 - مادك ي غتم زا ك ي
اهر ي بات سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،يروآ و
امح ي عامتجا ت ي
، عضو ي تخانشناور ت ي
ار هديدغاد نانز
پي ش بي ن ي م ي ره مهس و دنك ي
؟تسا ردقچ ك
2 - بات ياهريغتم زا كيمادك وآ
و سرتسا اب هلباقم ياهدربهار ،ير ،يعامتجا تيامح
عضو ي تخانشناور ت ي
نانز زا هورگ ود
د يم زيمت ار هديدغاد ريغ و هديدغا
؟دهد
يتايلمع و يرظن فيراعت ريغتم
اه
روآ بات ي : بات اجت اب تبثم يراگزاس و قابطنا يايوپ دنيارف هب يتخانشناور يروآ لت بر
رد راوگان و خ يم هتفگ يگدنز
.دوش هب
بات ،رگيد ترابع روآ
يم هتفگ يقابطنا هب يتخانشناور ي يتخس و بئاصم ماگنه رد هك دوش
سرتسا و اه وت ياه
نا و اسرف
ناوتان يم راكشآ هدننك ددرگ
درانب(
،1
1995 .) ا رد ي بات زا روظنم شهوژپ ن روآ
ي تخانشناور ي
م ي هرمن ناز ا ي ره هك تسا
1 -Benard 2 –Moos 3- Selye
17
دومزآ ن ي قم زا ي بات سا روآ ي تخانشناور ي
رناك د– ي و ي ( نوسد 2003 م بسك ) ي
قم .دنك ي هزادنا سا گ
ي ر ي ا ي غتم ن ي عون زا ر
هلصاف ا ي .تسا
:سرتسا اب هلباقم ياهدربهار (نمكلاف و سورازلا
1984 ش ) ي هو اه ي هعومجم ناونع هب ار هلباقم ا
ي اهخساپ زا ي
راتفر ي و
تخانش ي فده هك ناسر لقادح هب ناش اهراشف ند
ي عقوم ي سرتسا ت رعت ،تسا از
ي هدرك ف .دنا ا رد ي زا روظنم شهوژپ ن
ش ي هو اه ي هلباقم م سرتسا اب ي
هرمن ناز ا ي ندومزآ ره هك تسا ي
قم زا ي سا سوم و زگنيلب سرتسا اب هلباقم ياهدربهار
1
( 1981 ) م بسك ي قم .دنك ي هزادنا سا گ
ي ر ي ا ي غتم ن ي هلصاف عون زا ر ا
ي .تسا
:سرتسا سناه
2هيلس ( 1974 يم يياداناك تسيژولويزيف ) شنكاو هعومجم :ديوگ
ره لباقم رد مسيناگرا يصاصتخاريغ ياه
يم سرتسا ار يراگزاس ياضاقت عون هب .دنيوگ
شنكاو هعومجم ،سرتسا رگيد ترابع كي لابند هب هك تسا ينامسج ياه
خانش(ينورد كيرحت يم دوجو هب )يطيحم(ينوريب اي )يت
ديآ هك يكرحم و يم دوجو هب ار سرتسا
سرتسا لماع ،دروآ از
يم هديمان رب اريز درك بانتجا نآ زا دياب و تسا يفنم هشيمه سرتسا هك تفرگ هجيتن دياب هتبلا .دوش
قوف فيرعت ساسا
كرحم همه ابيرقت يم ينوريب ياه
سرتسا دنناوت .دوب دهاوخ دنياشوخ سرتسا يدايز دراوم رد اما ،دنشاب از
نيا رد هوژپ ش
هرمن نازيم سرتسا زا روظنم يندومزآ ره هك تسا يا
كاردا سرتسا سايقم زا يم بسك هدش
هزادنا سايقم .دنك نيا يريگ
هلصاف عون زا ريغتم .تسا يا
: يعامتجا تيامح
3مرب (ناراكمه و 1996
كاردا قلعت ناونع هب ار يعامتجا تيامح) كي هب هدش
يعامتجا طابترا هكبش
هدرك فيرعت ح .دنا
ازراشف داديور هبرجت ماگنه هب يتخانشناور يگدنامرد شهاك تهج رد يلماع ناونع هب يعامتجا تيام
و هب تسا نكمم و هدش هتخانش بيسآ دارفا يگدنامرد شهاك رد هژي
برق ليبق زا ريذپ راهم و ديدش ثداوح ناينا
ريذپان
ا رد .دوش عقاو دنمدوس يگدنز ي
م يعامتجا تيامح زا روظنم شهوژپ ن ي
ز هرمن نا ا ي ندومزآ ره هك تسا ي
قم زا ي سا
ماث يعامتجا تيامح ت
(ي 1374 م بسك ) ي
قم .دنك ي هزادنا سا گ
ي ر ي ا ي غتم ن ي هلصاف عون زا ر ا
ي .تسا
عضو ي تخانشناور ت ي
ا رد : ي زا روظنم شهوژپ ن عضو
ي تخانشناور ت ي
م ي هرمن ناز ا ي ندومزآ ره هك تسا ي
هاتوك مرف زا
هناشن همانشسرپ ود يناور ياه
4ار ناراكمه و (
2006 ) م بسك ي قم .دنك ي هزادنا سا گ
ي ر ي ا ي غتم ن ي هلصاف عون زا ر ا
ي .تسا
:يگديدغاد رهم تلع هب هقلاع دروم صخش نداد تسد زا هب يگديدغاد
يهم ار ندوهب راوگوهس و هدهش قلاهطا گ دناهسر
،كوداس و نلاپاك(
1382 اي دنزرف هك تسا ينانز ،يگديدغاد زا روظنم شهوژپ نيا رد .) هداد تهسد زا ار دوهخ نادهنزرف
.دنشاب
4 -Berm 5- Dura
18
Surname: Modanloo Name: Fatemeh
Title of thesis: The relationship resilience, coping strategies and social support with psychological status in bereavement women
Supervisors: Dr. A. Abolghasemi & Dr. A. Zahed Advisor : Dr. M. Narimani
Graduate Degree: M.SC major : Psychology specialty: General University of Mohaghegh Ardabili Faculty: Literature and Human Science graduation date: 27/2/2010 Number of pages: 127
Keywords: bereavement; resilience; social support; coping strategies;
perceived stress
Abstract
The psychological health has been found to be influenced to key indicators including resilience, perceived stress, coping strategies and social support. The aim of the present research was to determine the relationship of resilience, perceived stress, coping strategies and social support with psychological status of bereavement women. The research sample consisted of 120 who were selected from among the bereavement and non bereavement women through the random sampling method. To collect the data, Resilience Scale, Perceived Stress Scale, Coping Strategies, Social Support and Brief Psychological Symptoms Inventory were used. DaDattaa wwaass ananaallyyzzeedd uussiinngg, PePeaarrssoonn cocorrrreellaattiioonn cocoeeffffiicciieenntt,, mumullttiippllee rereggrreessssiioonn ananaallyysseess,, t-test and discriminate analysis.. ThThee reressuullttss sshhoowweedd ththaatt resilience(r=-0/37) anandd perceived positive stress(r=-0/51) araree n
neeggaattiivveellyy rreellaatteedd ttoo psychological status in bereavement women(P<0/01). AAllssoo,, perceived neneggaattiivvee stress(r=0/52) iiss ppoossiittiivveellyy rreellaatteedd ttoo psychological status in bereavement women (P<0.01). Cognitive coping strategies (r=-0/33) iiss nneeggaattiivveellyy rreellaatteedd ttoo psychological status in bereavement women (P<0.01); While, behavioral coping strategies (r=-0/10) and avoidant(r=0/14) wweerree nnoott rreellaatteedd ttoo psychological status in bereavement women (P>0.05).
There is not relationship between social support and psychological status in bereavement women. The result of multiple regression showed that resilience, perceived stress, coping strategies and social support explained 72 percent of variance of psychological status of bereavement women. Also, results of discriminate analysis showed that explained 31 percent of variance positive stress and negative stress and avoidant coping stetrategies for only function between groups of bereavement and non bereavement women. Finding revealed the fact that of bereavement and non bereavement women can be discriminated the positive and negative stress and avoidant coping stetrategies study.
Keywords: bereavement; resilience; social support; coping strategies; perceived stress
19
20
Faculty of Literature and Human Science
Department of Psychology
The relationship resilience, coping strategies and social support with psychological status in bereavement women
Supervisors:
Dr. A. Abolghasemi ِ ِ
A. Zahed Dr.
Advisor:
Dr. M. Narimani
By
Fatemeh. Modanloo
University of Mohaghegh Ardabili
2010 - February