ارتباط راهبردهای مقابله ای

يلاعت همسب

يروانف و تاقيقحت ،مولع ترازو

ليبدرا ققحم هاگشناد ي

يناسنا مولع و تايبدا هدكشناد

يسانشناور هورگ

ناونع

يتخانشناور يروآ بات طابترا يسررب و

رد يگدنز زا تياضر اب هدش كاردا سرتسا

يدودرم هقباس ياراد نازومآ شناد

يرجم

يمساقلوبا سابع رتكد

ناتسمز 1388

بلاطم تسرهف لوا لصف شهوژپ هنيشيپ و هنيمز ،تايلك:

...همدقم ...

1

...هلئسم نایب ...

...

2

...شهوژپ ياه هیسضرف و تلااوئس ...

5

...شهوژپ فادها ...

6

...شهوژپ ترورض و تیمها ...

6

...اهریغتم فیراعت ...

7

قیقحت هنیشیپ و هنیمز .. یگدنز زا تیاضر ...

...

10

... یگدنز زا تیاضر ياهیروئت ...

13

...سرتسا ...

16

... يروآ بات ...

25

... شهوژپ هنیشیپ ...

34

ف مود لص شهوژپ جياتن و شور:

...شهوژپ شور ...

40

...شهوژپ رازبا ...

41

...ارجا هویش ...

42

...تاعلاطا لیلحت و هیزجت ياهشور ...

43

... شهوژپ ياه هتفای ...

44

بلاطم تسرهف موس لصف :

يريگ هجيتن و ثحب

...يریگ هجیتن و ثحب ...

57

...اهتیدودحم ...

60

...تاداهنشیپ ...

61

...عبانم ...

...

62

يتخانشناور يروآ بات طابترا يسررب و

زا تياضر اب هدش كاردا سرتسا رد يگدنز

يدودرم هقباس ياراد نازومآ شناد

هديكچ

نییعت هعلاطم نیا فده و یتخانشناور يروآ بات طابترا

زا تیاضر اب هدش کاردا سرتسا

يدودرم هقباس نودب و هقباس ياراد نازومآ شناد رد یگدنز لماش شهوژپ ياه یندومزآ .دوب

120 رفن

دوب زا هک نایم ازومآ شناد ن

يدودرم هقباس نودب و هقباس ياراد تروص هب هنارتخد ياهناتسریبد

هداس یفداصت

سایقم ،یتخانشناور يروآ بات سایقم زا اه هداد يروآ عمج يارب .دندش باختنا

هک داد ناشن جیاتن .دش هدافتسا یگدنز زا تیاضر سایقم و هدش تفایرد سرتسا یتخانشناور يروآ بات

،

تسا ياراد نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر اب تبثم سر ياراد

يدودرم هقباس نودب و هقباس

هطبار

یفنم سرتسا نیب هک یتروص رد .دنراد يراد ینعم تبثم ياراد نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر و

يدودرم هقباس نودب و هقباس .دمآ تسدب يراد ینعم یفنم هطبار

نویسرگر لیلحت جیاتن يریغتم دنچ

هک داد ناشن

بیترت هب یفنم و تبثم ياهسرتسا ،یتخانشناور يروآ بات ياهریغتم دودح

31 و 49

ياراد نازومآ شناد یگدنز زا تیاضر سنایراو زا دصرد يدودرم هقباس نودب و هقباس

یم نییبت ار

.دننک و یتخانشناور يروآ بات يلااب حوطس هک تسا یکاح جیاتن نیا

، سرتسا نییاپ حوطس تیاضر

یگدنز زا .دهد یم شیازفا نازومآ شناد رد ار

یتخانشناور يروآ بات هک دنک یم نایب جیاتن نیا نینچمه

.تسا نازومآ شناد یگدنز زا تیاضر رد راذگ ریثات ياهریغتم زا سرتسا و :هژاو دیلک یتخانشناور يروآ بات

- هدش کاردا سرتسا -

اضر یگدنز زا تی -

يدودرم - یلیصحت تفرشیپ

The relationship of psychological resilience and perceived stress with life satisfaction in failure students

Abstract

The aim of the present research was to determine the relationship resilience and perceived stress with life satisfaction in the students with academic success and failure.

The research sample consisted of 120 who were selected from among the students with academic success and failure through the random sampling method. To collect the data, Resilience Scale, Perceived Stress Scale and Life Satisfaction Scale were used. TThhee reressuultltss sshhoowewedd tthhatat resilience aannd d perceived positive stress araree ppoosisittiivveellyy rreellaatteedd ttoo life satisfaction in the students with high and low

achievement (P<0.01). . AAllssoo, Perceived n, negegatatiivvee stress iiss nnegegatatiivveellyy rreelalatteedd toto life satisfaction in the students with high and low achievement (P<0.01). The result of multiple regression showed that psychological resilience and perceived stress explained 31 and 49 percent of variance of life satisfaction in the students with high and low achievement, respectly. TThhee rreessuultltss iinnddicicaatteedd tthhatat high levels of psychological resilience and low level of perceived stress increases satisfaction with life satisfaction in the students.

Kayword: psychological resilience - perceived stress - life satisfaction - failure

لوا لصف

شهوژپ هنيشيپ و هنيمز ،تايلك

همدقم

یگدنز زا تیاضر هدع روصت رد1

ما هک یلاح رد ،تسا هدنیآ هب دیما ینعم هب يا یكی هدنیآ هب دی

يروط ههب ،تسا یگدنز زا تیاضر مدع ای تیاضر جیاتن زا دوهخ یگدهنز زا یهصخش یهتتو ههک

رتراودهیما دراد یگدهنز هب یبسن تیاضر هک یسک هب تبسن( شیوخ هدنیآ هب دشاب یضار ًلاماک یسب یموهفم یگدنز زا تیاضر ثحب .تسا یلک را

هب دیما زا رت دراد هدنیآ

و هدع معز هب يا

یهنعی

هدیا كما ماهمت ندوهب مهارهف و یناهمز و یناهكم طیارش مامت ندوب لآ و ملاهس یگدهنز يارهب تاهنا

یب .هغدغد ههب تبهسن درهف تهبثم شرهمن یهنعی یگدهنز زا تیاهضر یهقیقح موهفم هک یلاح رد

یتخهس و تلاكهشم مامت اب ،ینونک یگدنز یخلت ،اه

یماکان و اهه يزوریپ نآ راهنک رد و اهه

و اهه

تیقفوم يداهش ،اه

یباهیزرا ياهنعم ههب یگدهنز زا تیاهضر تهقیقح رد .اهدادعتهسا شرورهپ و اه

یگدنز تیفیک زا دارفا هناهاگآ و یتخانش ههک تهسا دحاو لک کی هباثم هب دوخ 2

رهب نآ ساهسا

یههصخش ياهههرایعم ساههجراو و لروههلف( دراد رارههت

،3

2005 . ریثاههت تههحت یگدههنز زا تیاههضر

اه شهوژپ .تسا يدایز ياهریغتم ینعم هطبار یگدنز زا تیاضر اب يروآ بات هک دنا هداد ناشن

لاثم يارب (دراد يراد نمهسکاو

نورداهپ و يرهگ ،

،4

2003 اهیرولگ ؛ وهکزاروا و سونلاوتهساک ،

،5

2005 لوكسیرد ؛ ،6

2006 نینچمه . یشهوژپ ياه هتفای

زا تیاهضر اهب سرتهسا طابترا زا یکاح

1-Life Satisfaction 2- Quality of life 3- Varjas & Florell 4- vaxman, Gary & Padron 5- Gloria, Castellanos & Orozco 1- Driscoll

2- Shaul

دشاب یم نازومآ شناد رد یگدنز (

لاثم يارب لوئاش

،1

2006 زنپوهک ؛ وهلیا ،

رهنید و ،2

2008 . رد

شهوژپ نییعت فده رضاح

سرتسا و یتخانشناور يروآ بات طابترا هدش کاردا

زا تیاضر اب

.دشاب یم نازومآ شناد رد یگدنز

فيرعت هلاسم

یناور یتسیزهب رد هک دراد دوجو يددعتم یتیصخش و يدرف ياهریغتم

، تیقفوم

درف یلیصحت شقن

.دنراد ییازس هب نازومآ شناد ياه تسكش و اه تیقفوم ،یلیصحت یگدنز

يا هلباقم ياه شور ،تیصخش دننام یفلتخم لماوع ریثات تحت اه سرتسا ،بسانم

طیحم ،

.دشاب یم يداصتتا و یمنهرف تیعضو و بسانم ياه تیامح و اه ییامنهار تفایرد ،یلیصحت ارثا ندش دودرم و لیصحت رد تسكش زا تیاضر و یلیصحت یگدنز تیفیک رب یبسانمان ت

ا ،تسكش ساسحا ،یگ هزیمنا یب .دراذگ یم یگدنز ز

تیاهن رد و سفن هب دامتعا نداد تسد

بسانمان هبرجت کی ناونع هب دوخ هبون هب هک تسا ندش دودرم مهم ياهدمایپ زا لیصحت کرت .دراذگ رثا زومآ شناد یگدنز زا تیاضر رب دناوت یم

و يدرف یگدنز و طیحم ربارب رد هک تسا یناسنا ياه شنکاو زا یكی یگدنز زا تیاضر یتسیزهب رتلااب حطس هداس ياه هفلوم زا یكی یگدنز زا تیاضر .دریگ یم تروص وا یعامتجا .تسا یفنم و تبثم فطاوع و یگدنز زا تیاضر لماش یناور یتسیزهب .تسا یناور زا تیاضر

م ریثات تحت یگدنز

،یناور دننام يدایز ياهریغت

تسا ینامسج و یعامتجا ،یتیصخش رد هک

دا سرتسا و یتخانشناور يروآ بات ياهریغتم طابترا شهوژپ نیا رار

زا تیاضر اب هدش ک

.دریگ یم رارت یسررب و هجوت دروم نازومآ شناد یگدنز

3- Kuppens, Realo &Diener

اهریغتم نیا زا یكی

،دهد یم رارت ریثات تحت ار یگدنز زا تیاضر هک یی

يروآ بات

یتخانشناور .تسا 1

یتخانش ناور يروآ بات ًاریخا هک تسا یتخانش ناور دیدج ةزاس کی

ناسانشناور زا یخرب هجوت دروم

تسا هتفرگ رارت .

نوسدیوید و رناک رظن قبط (2

2003 يروآ بات

یتخانشناور کی

یسنج ،نس ،نامز ،یتیعتوم طیارش هب هجوت اب هک تسا يدعب دنچ یگژیو و ت

هامتساخ

رف .دوش یم رییغت راچد یمنه تبثم يراگزاس و قابطنا يایوپ دنیارف هب یتخانشناور يروآ بات

د راوگان و خلت براجت اب ر

یگدنز درانب(دوش یم هتفگ

،3

5 199 ییاناوت کی یتخانشناور يروآ بات .

دنز تخس ياه تیعتوم و اه سرتسا اب هلباقم يارب یعامتجا و یگداوناخ ،يدرف هب تشگرب و یگ

طاشن و یگدنزرس تسا

و شیازفا هب رجنم هجیتن رد هدنیآ ياه یتخس و بئاصم هب خساپ يارب ییاناوت

ددرگ ( ایرولگ ،ناراكمه و

2005 .

ياه هیرظن نیزاغآ

یتخانشناور يروآ بات رد تبثم ياهدمایپ اب طبترم ياهیگژیو رب

نتشاد دیکات یگدنز تامیلامان و بئاصم اب ههجاوم رتار(د

،4

1993 . اما ياه هیرظن ینونک

، بات

س ياهریغتم زا لكشتم يدعب دنچ يا هزاس ار یتخانشناور يروآ ر

،تیصخش و جازم دننام یتش

ياهتراهم اب هارمه هژیو

هلاسم لح تراهم لثم س ،

با و یتخانشناور یتخسر ر

دوجو زا (دنناد یم

لپمک - نهوک ،سلیس نیتسا و

،5

2006 .

گناو و لاتره ، گرباو

(6

1997 يروآ بات

یتخانشناور ار

یشزومآ طیحم رد هب

و بئاصم مغر یلع یگدنز ياه تیعتوم ریاس و هسردم رد لااب رایسب تیقفوم لامتحا ناونع یشزومآ طیحم کی رد .دنناد یم یطیحم ياهیراوشد ياراد نازومآ شناد

يروآ بات

یتخانشناور ،

عامتجا تلاكشم و عناوم مغر یلع يداصتتا و یمنهرف ،ی

، قفوم ییلااب حطس رد

1- psychological resiliene 2- Conner & Davidson 3- Benard

4- Rutter

5- Compbell-Sills, Cohan & Stien 6- Wang, Hartal & waberg

اک(دنوش یم رب

ر لایداپ و ا ،1

2004 . يروآ بات هک تسا نیا زا یکاح اه شهوژپ جیاتن

دراد طابترا نازومآ شناد یلیصحت ياه تیقفوم اب یتخانشناور (

لاثم يارب و نمسکاو

،ناراكمه 2003

،ناراكمه و ایرولگ ؛ 2005

،لوكسیرد ؛ 2006

.

ریغتم زا سرتسا ،تسا رثوم نازومآ شناد يریذپ بیسآ رد هک يرمید ياه

2

یبایزرا و

نمكلاف و سورازلا .دشاب یم نآ زا تبثم و یفنم ياه (3

1989 ،از سرتسا لماوع هک دندقتعم

سرتسا ياه شنکاو و دنیامن یم شنکاو هب راداو ار دارفا هک دنتسه ییاهدادیور و اه تیعتوم تروص هب تسا نكمم هدمع شخب .دنوش یلجتم یناور ای و يراتفر ،ینامسج فلتخم ياهخساپ

و دروخرب یمنومچ ،دوخ ياه ییاناوت زا درف یبایزرا هب طونم سرتسا هب درف شنکاو زا يا رد .دنراد درف یتملاس يرب ییورایور نیا رد هک تسا یتیمها و از سرتسا ياه تیعتوم لرتنک عومجم ینازومآ شناد

سا طیارش هک یم یبایزرا لرتنک لبات رتشیب و زیمآ دیدهت رتمک ار از سرت

.دننک یم هبرجت يرتشیب تیقفوم و یناور تملاس ،رطاخ تیاضر سرتسا زا تبثم کرد(دننک سكعرب ،

ینازومآ شناد رتمک و سرتسا زا یفنم کرد(زیمآ دیدهت ار از سرتسا طیارش هک

ناور تملاس ،دنیامن یم یبایزرا لرتنک لبات دوخ ياه تیلاعف رد هجیتن رد و هتشاد يرتمک ی

.دش دنهاوخ قفوم رتمک هدش کاردا سرتسا طابترا زا یکاح یشهوژپ ياه هتفای

اب تیقفوم

تسا نازومآ شناد رد یلیصحت اهنیس(

نوستاو و نوسلیو ، ،4

2000 یلک و زناویا ؛ ،5

2004 ؛

سیدردیس ،6

2005 . ینچمه ن ا هداد ناشن اهشهوژپ جیاتن رد یگدنز زا تیاضر و سرتسا نیب دن

(دراد دوجو طابترا ناناوجون و نازومآ شناد ،لوئاش

2006 زنپوک ؛ و

ناراكمه ،

2008 .

رد شهوژپ نیا ددص

ییومخساپ

هب لااوئس ت یساسا :دوب دهاوخ ریز

1- Cabrera & Pdilla 2- stress

3- Lazarus & Folkman 4- Sinha, Willson & Watson, 5- Evans & Kelly

6- Sideridis

بات ایآ و یتخانشناور يروآ

سرتسا کاردا

هدش رد نازومآ شناد یگدنز زا تیاضر

ياراد هقباس دودرم دودرم ریغ و

شقن

؟دنراد

سرتسا ،یتخانشناور يروآ بات ياهریغتم زا کیره نیب ایآ هدش کاردا

زا تیاضر و

نازومآ شناد رد یگدنز دودرمریغ و دودرم هقباس ياراد

؟دراد دوجو توافت

شهوژپ تلااوئس اي تايضرف

قيقحت تلااوئس -1 ياهریغتم زا کیمادک انشناور يروآ بات

یتخ و سرتسا کاردا

هدش ، زا تیاضر

نازومآ شناد یگدنز دودرمریغ و دودرم هقباس ياراد

ار ؟دننک یم ینیب شیپ

شهوژپ ياه هيضرف -1 نیب یتخانشناور يروآ بات و

نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر دودرم هقباس ياراد

دودرمریغ و طابترا

.دراد دوجو

-2 نیب سرتسا زا تبثم کاردا

و نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر هقباس ياراد

دودرمریغ و دودرم طابترا

.دراد دوجو

3 - نیب سرتسا زا یفنم کاردا

و نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر هقباس ياراد

دودرمریغ و دودرم ا

طابتر .دراد دوجو

4 - سرتسا ،یتخانشناور يروآ بات ياهریغتم زا کی ره نیب کاردا

هدش و زا تیاضر

نازومآ شناد رد یگدنز هقباس ياراد

دودرمریغ و دودرم .دراد دوجو توافت

شهوژپ فادها

يلك فادها 1 - یسررب طابترا

یتخانشناور يروآ بات و

هدش کاردا سرتسا

اب رد یگدنز زا تیاضر

نازومآ شناد دودرمریغ و دودرم هقباس ياراد

يصاصتخا فادها -1 ا نییعت طابتر اب یتخانشناور يروآ بات یگدنز زا تیاضر

رد نازومآ شناد ياراد

دودرمریغ و دودرم هقباس -2 طابترا نییعت سرتسا

یفنم کاردا هدش اب نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر

دودرمریغ و دودرم هقباس ياراد -3 طابترا نییعت تبثم سرتسا

کاردا هدش

اب شناد رد یگدنز زا تیاضر نازومآ

دودرمریغ و دودرم هقباس ياراد -4 نییعت ياه هدننک ینیب شیپ نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر

دودرم هقباس ياراد

دودرمریغ و قیرط زا

و یتخانش ناور يروآ بات سرتسا

کاردا هدش

-5 تیاضر و هدش کاردا سرتسا ،یتخانشناور يروآ بات ياهریغتم زا کیره هسیاقم

رد یگدنز زا نازومآ شناد

هقباس ياراد دودرم ریغ و دودرم

ترورض و ليلاد قيقحت ماجنا

یتخانش ناور يروآ بات و

هدش کاردا سرتسا ییاهریغتم زا

رد هک تسا یگدنز زا تیاضر

و

یتسیزهب یناور

نک یم افیا یمهم شقن ن

.د نیا هب هجوت اب هک

شیازفا یتخانش ناور يروآ بات

و

لیدعت سرتسا

اه تیقفوم هب یبایتسد تهج یلیصحت

یناور تشادهب و رد

یگدنز لبات تیمها زا

،تسا رادروخرب يا هظحلام

.دسر یم رظن هب يرورض و مهم هنیمز نیا رد شهوژپ

هب هجوت اب نیا

طابترا هک یتخانشناور يروآ بات

و سرتسا زا کاردا اب

یگدنز زا تیاضر

شناد رد یلیصحت تیقفوم و یناتسریبد نازومآ

،تسا هتفرمن رارت یسررب دروم یشهوژپ رد

راب نیلوا يارب شهوژپ نیا ماجنا یو هب

رد هژ هقطنم

، يدایز تیمها و ترورض زا رادروخرب

.تسا جیاتن يریمشیپ و یناور تملاس هنیمز رد زین شهوژپ نیا یناجیه و یناور ياه یتحاران زا

یلیصحت ياه تسكش و

مها زا .تسا رادروخرب ییازس هب تی دروم ياهریغتم تیمها هب هجوت اب

رد هعلاطم يریمشیپ

يارب دناوت یم شهوژپ نیا جیاتن ، ،نارمشهوژپ

نارواشم سرادم

دنمشزرا و دیفم

.دشاب نیققحم ور نیا زا نارواشم و

ییاهشزومآ و اه همانرب ،شهوژپ نیا جیاتن زا هدافتسا اب دنناوت یم

یتخانشناور اقترا روظنم هب

یناور تشادهب و

یناتسریبد نازومآ شناد رد یگدنز زا تیاضر مهارف

هک دنیامن نانآ

یگدنز تامیلامان و تلاكشم اب ههجاوم مامنه ،

من هدافتسا .دیا

هب هجوت اب یناتسریبد نازومآ شناد زا يدصرد هک نیا

، ای لیصحت رد تسكش هبرجت ار يدودرم

و دننک یم نلااس

یتفمنه ياه هنیزه ه دروم رد

هیاپ راركت یلیصحت

نازومآ شناد نیا فرص هسردم رد

،دوش یم اراسخ لمحتم زین هداوناخ یفرط زا و

ت يونعم و يدام يدایز

دوش یم زا زین زومآ شناد و

یناور رظن دنیب یم بیسآ یعامتجا–

زا دناوت یم شهوژپ نیا ماجنا ، لام لبات تیمها

ح روخرب يا هظ راد

.دشاب هعلاطم دروم ياهریغتم هنیمز رد رمید تاقیقحت ياشمهار دناوت یم شهوژپ نیا جیاتن نینچمه رد

نازومآ شناد دشاب

.

قيقحت ياهريغتم و ميهافم

:يتخانشناور يروآ بات براجت اب تبثم يراگزاس و قابطنا يایوپ دنیارف هب یتخانشناور يروآ بات

د راوگان و خلت ر

طا یگدنز .دوش یم قلا

رمید ترابع هب ،

هتفگ یتابطنا هب یتخانشناور يروآ بات

یم راكشآ هدننک ناوتان و اسرف ناوت ياه سرتسا و اه یتخس و بئاصم مامنه رد هک دوش یم

ددرگ سیارپ و مارمنیا(

، 1

2001 ،تراشب زا لقن هب ؛ 1386

يروآ بات زا روظنم شهوژپ نیا رد .

هرمن نازیم یتخانشناور رناک یتخانشناور يروآ بات سایقم زا یندومزآ ره هک تسا يا

-

نوسدیوید (

2003 .دنک یم بسک .تسا يا هلصاف عون زا ریغتم نیا يریگ هزادنا سایقم

سرتسا :

(نمكلاف و سورازلا 1989

ییاهدادیور و اه تیعتوم ،اه از سرتسا هک دندقتعم

و و دنیامن یم شنکاو هب راداو ار دارفا هک دنتسه تروص هب تسا نكمم سرتسا ياه شنکا

هب درف شنکاو زا يا هدمع شخب .دنوش یلجتم یناور ای و يراتفر ،ینامسج فلتخم ياهخساپ ياه تیعتوم لرتنک و دروخرب یمنومچ ،دوخ ياه ییاناوت زا درف یبایزرا هب طونم سرتسا .دنراد درف یتملاس يرب ییورایور نیا رد هک تسا یتیمها و از سرتسا د

زا روظنم شهوژپ نیا ر

نهوک هدش کاردا سرتسا سایقم زا یندومزآ ره هک تسا يا هرمن نازیم سرتسا 2

(ناراكمه و 1983

.دنک یم بسک .تسا يا هلصاف عون زا ریغتم نیا يریگ هزادنا سایقم

:يگدنز زا تياضر تسا هدش فیرعت شا یگدنز زا درف یبایزرا ناونع هب یگدنز زا تیاضر

.

ر نینچمه یناور یتسیزهب رتلااب حطس هداس ياه هفلوم زا یكی ناونع هب یگدنز زا تیاض

یم

دشاب اه(

بن

3ر ، 2 200 .

و رهنیاد رظن قباطم .تسا یناور یتسیزهب رتلااب حطس هزاس ياه هفلؤم زا یكی یگدنز زا تیاضر ( ناراكمه 1999

هنز زا تیاهضر :تهسازجم رهصنع ههس زا لكهشتم یناور یتسیزهب ةزاس ، ،یگد

تبثم هفطاع یفنم هفطاع و4

فهیرعت شیگدهنز زا درف یلک یبایزرا ناونع هب یگدنز زا تیاضر .5

تویپ ونیولوک ،رنیاد( تسا هدش ،6

1991 ربناه ؛ ،7

2002 یصخش ياهشرازگ لماش یفطاع ةفلؤم .

.تسا یفنم و تبثم فطاوع اب دوخ تایبرجت نازیم زا زا روظنم شهوژپ نیا رد

یگدهنز زا تیاضر

1-Ingram & Praiss 2-Cohen

3-Habner

4-Positive emotion 5- Negative emotion 7- Pavot & Koluvin 8- Huenber

ساهیقم زا یندوهمزآ رهه هک تسا يا هرمن نازیم یگدهنز زا تیاهضر

( رهنید 1999 .دهنک یهم بهسک

.تسا يا هلصاف عون زا ریغتم نیا يریگ هزادنا سایقم :نازومآ شناد نازومآ شناد زا روظنم

يدودرم هقباس ياراد ینازومآ شناد شهوژپ نیا رد

دوب دهاوخ رد هک

ناتسریبد ای ییامنهار ياه هرود هدنورپ رد يدودرم هقباس رابكی لتادح

.دشاب هتشاد دوجو اهنآ یلیصحت شهوژپ نیا رد يدودرم هقباس نودب نازومآ شناد زا روظنم

.دشابن اهنآ یلیصحت هدنورپ رد يدودرم هقباس هک دوب دهاوخ ینازومآ شناد

قيقحت هنيشيپ و هنيمز يگدنز زا تياضر

ر و طیهحم رهبارب رد ههک تهسا یناهسنا ياهه شنک زا یكی تیاض و يدرهف یگدهنز

وا یعاهمتجا

و دریگ یم تروص نآ یعادهت هراوهمه ههک تسا یتلاوقم زا يدنماضر موهفم .دراد یبسن تلاح

نهیا دارهفا تهیرثکا داهقتعا ههب ،رمید ترابع هب .دنک یم ردابتم نهذ هب ار ینشور و صاخ یناعم و يداش روآدای هژاو و جنر زا يرود و یشوخ

دیدپ زا ندرب تذل و باذع ة

.تسا رظن دروم

رههیاد ه تیاههضر :تههسا هدوههمن فههیرعت هههنوگ نههیا ار تیاههضر ،یههسانش ناور و هفههسلف فراههعملا تلایاهمت یهیعب اهضرا اب ًلاومعم هک تسا تحار تیعضو کی هب یهاگآ زا هدمآرب يدنیاشوخ

خ هارمه تیاضر هک ییاجنآ زا .تسا هارمه صاخ هب تسا نكمم يدنیاشوخ اذل ،تسا يدنیاشو

ههلهو رد هههک یتیعههضو رههب ندرههک رههكف رد ار تیاههضر دارههفا .دوههش لیدههبت تیاههضر ة

نآ زا لوا

يدنیاشوخ و تیاضر نیب قوف فیرعت .دنروآ یم تسد هب دوش یم لصاح اهنآ يارب يدنیاشوخ هداهن ياهزاین اضرا زا هک تسا یتلاح يدنیاشوخ .دوش یم لئات توافت دوهجو هب ناسنا رد هدش

و دیآ یم ياهه شنهک رد و ددرهگ یم داجیا يدنیاشوخ تلاح هرابرد یقطنم یبایزرا زا تیاضر

،رهمید تراهبع ههب .دیآ یم تسد هب رمیدكی هب تبسن دارفا یناور تلاح زورب و یعامتجا لباقتم دننک دنیاشوخ تلااح نیب لداعت زا تیاضر ة

اسحا س دنک و ی اکو

فا رد ینلاقع ياهو یم داجیا دار

يودهم(ددرگ ،

1375 .

زنوسراپ ار تلایاهمت و دزادرهپ یهم تیاهضر فیرعت هب دوخ يا هیرظن ود یتیصخش ماظن حرط اب1

يو هدیقع هب ،دناد یم تیصخش ماظن رصنع د

ر يدنیاهشوخ تهلاح نیب یتیصخش ماظن یلک بلات

1- Parsonz

دراد دوجو زیامت تیاضر و

، رد ینورد یتلاح ناونع هب تیاضر ینعی اقم

تلاح هک يدنیاشوخ لب

رزتیر(دوش یم حرطم ،دراد يرهاظ

، 1

1988 .

نیدهنچ اهب يدنماهضر و شزهیمنا ثهحابم نوهماریپ فلتخم عبانم رورم اب ،قوف فیراعت رب هولاع هنع هب فیراعت نیا زا کی ره رد .میوش یم هجاوم يدنماضر زا رمید فیرعت ا

ههجوت یهصاخ نیو

ار يدحاو موهفم عومجم رد یلو تسا هدش اجنیا رد .دنناسر یم

یهم هراهشا نآ زا ههنومن دنچ هب

:دوش ناراكمه و رنید (

1985 و يزورههب و تداعس زا یصخش توایت ناونع هب ار یگدنز زا تیاضر

ههب تیاهضر موههفم نینچمه .دنا هدرک فیرعت درف ره یباختنا ياهرایعم رب ینتبم یگدنز تیفیک ه تبثم رویح لماش هک ینورد ةبرجت کی ناونع فهیرعت ،تهسا یهفنم تاهساسحا دوبن و اهناجی

دور(تسا هدش

،ناراكمه و2

2005 .

(رنید و رنید نینچمه 1996

و يدرهف دهشر زا اهناهسنا یهنورد تیاهضر ةیاپ طخ هک دندرک راهظا

سیولاو و رنبه ،کناف(دوش یم یشان یشزاس عبانم و یعامتجا ،3

2006 .

يگدنز زا تياضر ياهيروئت

1 هوررگ ياهيروئت ) رجرم

: طهسوت ادهتبا عهجرم هورهگ حلاطهصا

« نمیهه »4

.دهیدرگ عهضو

ياههشزرا شجنس رد اما دشابن اهنآ ویع درف تسا نكمم هک دنتسه ییاههورگ عجرم ياههورگ دوخ

، یمنوهمچ و اهیند زا ار خهش شرمن هک يوحن هب ،دهد رارت دوخ دركلمع سایقم ار اهنآ

ار طیحم رد نوگانوگ ياه هدیدپ زا درف یبایزرا تسا دقتعم قوف هاگدید نیاربانب .دنک یم نییعت

رهظن دروهم یههورگ دیاقع و هاگدید هكلب تسین مهم تیاضر رد قیلاع و اهزاین و اه هتساوخ هک ههنومچ ههک تهسا هداد ناهشن دوخ تاعلاطم رد نمیه .درمن یم اهنادب تیاده يارب درف هک تسا

1- Ritzer 2- Rode

3- Funk, Hubner & Valios 4- Hyman

رگ بسح رب دوخ یعامتجا تلزنم و نأش هرابرد خش مكح هداد رارهت ساهیقم ار نآ ههک یهو

زا .دنهشاب تهبثم یلاهیخ اهی یهفنم یلایخ تسا نكمم عجرم ياههورگ .دنک یم قرف ،تسا دارهفا

يرمید پمک وین ناوت یم دنتخادرپ هعلاطم هب يروئت نیا اب طابترا رد هک

نوهترم ، 1

تهیک و2

ار3

درهم یهخرب ههک تهسا تسرد هک تسا نیا يروئت نیا تان هتكن .درب مان و یههورگ دهیاقع اهب م

،اهراهشف نهیا لباقم رد زین يرایسب اما دنوش یم ناتساد مه یطیحم ياهرادیدپ زا هورگ یبایشزرا ،یسبط یناجنز(دنهد یم ناشن تمواقم دوخ زا 1379

.

2 يعامتجا ذوفن يروئت ) :4

داوهم یباهیزرا ياه تیعتوم رد هک یمامنه دارفا يروئت نیا قبط

رت دوخ طیحم رد نوگانوگ تهیعتوم نآ رد دارهفا ریاس ياه یبایزرا و اه شرمن هب ،دنریگ یم را

رظن هباشم يرظن و هداد رارت اهشرمن نیا اب ناسمه ای قبطنم ار دوخ ياه یبایزرا و دننک یم هجوت ار نارهمید راهتفر ،هورهگ اهی درف کی لامعا هک دهد یم يور یتتو یعامتجا ذوفن .دنبای یم نانآ .دهد رارت ریثأت تحت رد رییغت داجیا يارب هورگ کی ای درف کی يوس زا يدمع تسا یششوک یعامتجا ذوفن حلاطصا

،ینهارب( اهراتفر و دیاقع 1380

اب موهفم نیا .

« یئاونمه »5

ههطبار نآ اهب و هتشاد يدایز يراگزاس

ههب ،دوهب ،دز قهیتد و مظنهم ياههشهوژپ ههب تهسد طابترا نیا رد هک يدرف نیلوا .دراد یمنتامنت حن و هدوهمن کهمک راتفر لیدعت ای حلاصا ،رییغت هب دناوت یم يریذپ ذوفن یمنومچ نازیم هک يو

.ددرگ دركلمع شهاک ای شیازفا تیاهن رد و جیهت ،یمتخیمنارب بجوم یتح ای اب تیاضر نازیم

.دوش یم نییعت نایرج نیمه هب هجوت

1- Newcamp 2- Merton 3- Kitt

4- Social influence 5- Conformity

ر یشهوژپ شرازگ یعامتجا ذوفن اب طابترا رد هک یناسک رمید زا ،دومن رشتنم ا

« فیرهش رهفظم »1

( 1936 دهیاقع و اههشرمن یهد لكش رد ار یعامتجا ياهورین تردت ات دومن یعس نآ رد هک دوب

.دهد ناشن دارفا رد یههورگ دهیاقع و اهههورگ ریثأهت ههب ههک تهسا نهیا يروهئت نهیا رد هدمع تیمها عومجم رد هب ار تیمها نیرتمک و هداد تیمها نانآ اب دارفا یمنرمه تاهعلاطا ههب یهكتم ههک ،دوخ یبایزرا

. عبنم نامه(دهد یم ،تسا يدرف ياهشزرا و تاراظتنا و یصخش

يگدنز زا تياضر يسانشناور ياه يروئت

1 ارهزاين بتارم هلسلس يروئت ) :

،قوهف يروهئت حارهط

« ولزاهم ماههاربآ »2

تردهت حیرهشت رد

اههزاین زا یهبتارم هلهسلس ،نیعم تاجایتحا ههک درهک ناوهنع ار

هب ياهه زاهین :زا دهنترابع بهیترت ه

ییافوكشدوخ و مارتحا ، یمتسباو (یعامتجا ،ینمیا ،کیژولویزیف .

رد کیژولویزیف تاجایتحا

تردهت نیرتلااهب زا تاهجایتحا ههنومنیا ارهیز ،تهسا هدهش هداد ناهشن اههزاین بهتارم هلسلس سأر .دنوش اضرا يدودح ات هكنآ رمم ،دنرادروخرب ح ياهزاین قوف ياهزاین رهیظن ،دهنا يرورهض یگدنز همادا و اقب يارب هک دنا ناسنا یساسا و یتای

.نكسم و کاشوپ ،کاروخ هچنانچ هک تسا دقتعم ولزام

اهضرا ًلاماهک کهیژولویزیف ياههزاین

رهتمک اههزاین ریاهس و دهش دههاوخ زهکرمتم حطهس نهیا رد خهش تهیلاعف رتشیب ًلاامتحا ،دنوشن .درک دهاوخ داجیا يو رد یشزیمنا نیرهخآ ههب ،دنوش اضرا يدودح ات قوف تاجایتحا هكینامز

و ندورهس رعاهش يارب ،نتخاون ناد یقیسوم يارب ًلاثم ،دنسر یم ییافوكش دوخ ینعی دوخ حطس .سیردت داتسا يارب رد و اج همه رد و تسا تیعماج و تیفیک ياراد يو ياهزاین بتارم هلسلس هک تشادن داقتعا وا یم قداص سک همه دروم تهسا یعوهن يوهملا کهی بتارم هلسلس نیا هک دوب دقتعم هكلب ،دشاب

1- Sharif 2- Maslow

دوهجو زهین یتائانثتهسا ههكیلاح رد .دوهش یم لمع نآ قباطم و دنک یم قدص دراوم بلغا رد هک ياههزاین ًاهبلاغ شروهشک للاقتهسا بسک يارب هزرابم رد ناتسودنه دیقف ربهر ،يدناگ ًلاثم ،دراد يادف ار دوخ ینمیا و یكیژولویزیف وا ياههزاین زا رمید یخرب هكنیا اب و درک اهزاین ریاس ياضرا

،يریبک(دومن لمع ییافوكش دوخ زاین حطس رد ،دندش یمن اضرا 1373

.

2 شزيگنا يروئت ) -

تشادهب :

گربزره اهناهسنا هک دیسر هجیتن نیا هب دوخ ياهشهوژپ رد ،1

و هدوهب لقتهسم رمیدكی زا ًاساسا هکدنراد توافتم زاین هتسد ود ار راهتفر فهلتخم ياهه ههنوگ ههب

،دهننک یهم یتیاهضران ساهسحا دوهخ راهک زا دارهفا یهتتو درهب یهپ وا .دهنهد یم رارت ریثأت تحت طوهبرم راهک دوهخ ههب يدونشخ و ،دننک یم راک نآرد هک تسا طوبرم یطیحم هب اهنآ یتیاضران ار اهزاین هقبط نیلوا گربزره .دوش یم

« تشادهب لماوع »2

نیا اریز ،دیمان ار ناهسنا طیهحم اههزاین

ههقبط نیهمود يو .تهسا یهطیحم یتیاهضران زا تهعنامم اههنآ یلصا درکراک و دننک یم فیصوت ار اهزاین

« هدنزیمنا »3

یهم مهارف رتهب دركلمع يارب ار دارفا شزیمنا تابجوم اهزاین نیا اریز .دیمان

.دنزاس شزیمنا يروئت -

یلغش تیاضر هب طوبرم ًاساسا تشادهب هس ههک تسا4

و ههیزجت اهب دهنک یهم یع

ریثأت ثعاب اهنامزاس فلتخم حوطس رد هفرح و راک هب طوبرم تاعلاطا و اه هداد یسررب و لیلحت ههب رهجنم تیاهن رد و هدش هریغ و ناتسرپرس و ناریدم ،نانکراک یلغش تیاضر رد تبثم يراذگ .ددرگ یم نآ دارفا دركلمع و يراک هدزاب شیازفا ت اهب دنا هدرک یعس یخرب شزهیمنا يروهئت و ولزاهم حرهط ههلمج زا فهلتخم ياههاگدهید قهیفل

-

و یعامتجا ،تینما ،کیژولویزیف ياهزاین بیترت نیا هب .دنیازفیب هتشر نیا یملع يانغ رب تشادهب زا ییافوكهش دوهخ و مارتحا هب طوبرم ياهزاین و دنا تشادهب لماوع زج مارتحا هب زاین زا یشخب ور یم رامش هب اه هدنزیمنا دن

.

1- Herzberg 2- Mygiene Factors 3- Motivative 4- Job satisfaction