اسران شقن یی
ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی
م ی پ رد ی ش ب ی ن ی گتفشآ ی
ه ی ناج ی دارفا
عرص هب لاتبم
مرحم هنارکش
لیبدرا ققحم هاگشناد دشرا سانشراک [email protected]
تخد اطع ربکا رتکد
یلیبدرا ققحم هاگشناد یسانشناور هتشر رایشناد [email protected]
ناتسبات 1398
هدیکچ سررب رضاح شهوژپ زا فده ی
اسران شقن یی
ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی پ رد ی ش ب ی ن ی گتفشآ ی
ه ی ناج ی صوت شهوژپ شور .دوب عرص هب لاتبم دارفا ی
ف ی گتسبمه عون زا ی
رامآ هعماج .دوب ی
لماش شهوژپ
ّلک ی ه ی لااب دارفا 15ی
لاس رد ،نارهت رهش رد عرص هب لاتبم لاس ب زا هک دوب1397
ی ن آ ن اه دادعت رفن60
گ هنومن تروص هب ی
ر ی رامآ هنومن ناونع هب سرتسد رد ی
ارب .دندش باختنا ی
روآ عمج ی زا اه هداد
اه همانشسرپ ی
( DASS-21 قم ، )
ی سا اسران یی ه ی ناج ی قم و ی سا اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی سرام یفطاع
هداد .دش هدافتسا اه¬
اب هدافتسا زا رامآ یصوت ف ی رض و ی ب گتسبمه ی پ ی نوسر سرگر و ی نو دروم هناگدنچ
لحت ی ل اتن .دنتفرگ رارق ی
ج اسران هک داد ناشن یی
ه ی ناج ی اه هفلوم و ی
راوشد ی ،تاساسحا فیصوت رد
راوشد ی خشت رد ی ص ع رکفت و تاساسحا ی
ن ی گتفشآ اب ی ه ی ناج ی و تبثم هطبار عرص هب لاتبم دارفا
رادانعم ی (دراد /01 0
<
نچمه .)p ی ن اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی فلوم و ه اه ی ظنتدوخ ی م ی تخانش ی
،
ظنتدوخ ی م ی راتفر ی
، غت یی ر عقوم ی
،ت فنم قلخ شهاک ،هفطاع رییغت ی
ازفا و ی ش گتفشآ اب تبثم قلخ ی
ه ی ناج ی فنم هطبار عرص هب لاتبم دارفا ی
رادانعم و ی
(دراد /01 0
<
اتن هولاعب .)p ی
ج لحت زا لصاح ی
ل
سرگر ی نو هک داد ناشن هناگدنچ گتفشآ زا دصرد 46
ی ه ی ناج ی فا دار سو هب عرص هب لاتبم ی
هل اسران یی
ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی بت یی ن م ی اتن .دوش ی ج اه همانرب کرادت موزل رب هدمآ تسد هب یی
هب
تخانشناور تلاکشم شهاک روظنم ی
ب ی نارام نامرد وراد هارمه هب عورصم ی
کات ی د .دراد
:یدیلک ناگژاو اسران
یی ه ی ناج ی
، اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی
، گتفشآ ی ه ی ناج ی
، عرص
همدقم عرص نیرت یراس ب
ی رام ی بصع ی د ی رذگر .تسا ذپ تشگزاب تلامح هب ،عرص ی
ر هت یانعم هب و دراد هراشا ی
یکیرتکلا نتخاس
غ ی
،هبقرتمر پ ی پ رد ی ز و ی دا تسا یزغم یاهنورون دح زا ،اند(
ناراکمه و ار یتلاکشم عرص .)2011
طباور و هداوناخ ،لغش رد
عمج ی ارب ی م دوجو هب عورصم درف ی
ا و دروآ ی ن رد دارفا بیسآ ضرعم راوشد رظن زا
ی اه ی ناور ی و هب ی هژ گدرسفا ی
، ب ی هجوت ی
،
اهراتفر ی م رارق راجنهبان ی
گ ی دنر ا و ی ن هضراع ی ک لماع حم ارب هدننک روص ی
عامتجا تعاطتسا ی
ا ی ن م دارفا ی هدازربکا( دشاب و
ناراکمه 1390،
صب نداد تسد زا .) ی
تر زنمآ ، ی
، تلالاتخا تخانش
ی نوگرگد و ی اه ی فطاع ی اه هناشن وزج ی
عرص رشتنم
ل و هدش هتشاگنا ی
بم ی
،ک ا رد لاروپمت و لاتنورف بول ی
ن م همدص راچد هضراع ی
کو (ددرگ ی ل ناراکمه و ی 1390 ،
رد راب نیلوا .)
دودح نوسکج شیپ لاس100
زا دیدج و یملع فیرعت مهدزون نرق رد ،دیدج عرص ردپ هب فورعم یسیلگنا سانش بصع ،1
باصعا هیور یب و دایز ،یناهگان ،یهاگ هاگ هیلخت لابند هب هک یبصع هاگتسد بوانتم للاتخا ناونع هب ار عرص وا .داد هئارا عرص وش یم داجیا یزغم رگرب هک لکش یعرص جاوما و اه کزیخ .درک فیصوت ،د
(ناراکمه و 2
فیرعت اب دنا هدرک فشک )1998
یملاسلاا خیش و یماغرض(دراد تقباطم عرص زا نوسکج 1378،
رد عرص هب لاتبم نارامیب رد یناجیه و یتخانش تلالاتخا .)
نانآ هرمزور یگدنز ریثأت
نوسرلاک و زکچیوسوم( دراد ییازس هب ،3
نیا رد .)2012 اتسار
یناجیه یگتفشآ تاعلاطم یخرب ار4
یعامتجا غاد و تاجنشت دمایپ یم 5
یسررب اما ،دنناد مسیناکم اب یناجیه یگتفشآ نیب هدیچیپ هطبار هب ریخا یاه
یاه
و )کیتنژ( یکیژولویبورن سرتسا
اه یناور ی - هدرک هراشا زین یعامتجا زدنس و ولاچناگ(دنا
،6
.)2011 یدوبمه یگدرسفا
،
بارطضا سرتسا و نیااب .تسا هدش شرازگ عرص اب
یگتفشآ لاح یاه
یناجیه هارمه اب عرص دروم تلفغ رارق یم دریگ و یشلات
یارب نامرد نآ تروص یمن دریگ زلکنیوسا(
ناراکمه و صوصخ رد هجوت دروم یاهریغتم زا یکی .)2006
گتفشآ ی ه ی ناج ی دارفا
عرص هب لاتبم ،
اسران یی ه ی ناج
7ی صوصخ نیا رد .دشاب یم یدرکراکدب هک دنا هداد ناشن هتشذگ تاقیقحت
رد لاتنورف بول
اسران رد ،عرص یی
ه ی ناج ی م رثوم ی اه شهوژپ و دشاب ی
زغم تامدص ی
لقت ،هک دنا هداد ناشن ی
ل ه زورب رد ی تاناج همدص زا دعب
م خر لاتنورف بول ی
دهد دیویاد(
ناراکمهو 2013 ،
گناچ ؛ ،ناراکمه و .)2015
کی هب یناجیه ییوگان تخانش لاور
ی - فطاع ی
آرب هک دراد رظن ی
دن نآ صاخ للاتخا ه لصف و لح و زورب رد
ی تاناج ،،تسا تاساسحا یملاک فیصوت رد یناشیرپ یانعم هب هک
،تراشب(تسا .)2013
،نیارب هولاع اهدربهار
ی یظنتدوخ
8یم یم یرگید ریغتم ، اب نآ شقن هب شهوژپ نیا رد هک دشاب
گتفشآ ی
ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا عقاو رد .دش هتخادرپ
اهنآ میظنت و تاناجیه ازسب رثا
یی اه هبنج رد ی
گدنز نوگانوگ ی
دننامه
یراگزاس گدنز تلاوحت اب
ی پ و ی اهدماش ی نت ی گد ی ا از ی داج م ی پسا(دنک ی نواهن ناراکمه و 2002 ،
اهدربهار .) ی
ظنتدوخ ی م ی
،
دنمناوت ی دم و تراظن ،شرگن لامعا ی
ر ی ت و تاساسحا ،ناهذا رب یصخش راتفر
اه لکش هب و بناوج رد هک ی
گانوگ نو ارب ی
رارقرب ی راگزاس و لادتعا ی
م آراک ی دوش زووه و سنیکلاک(
،9
رگید یترابع هب .)2004 میظنتدوخ
ی
، لاعف ناونع هب ی
ت اه ی
و اهدنیارف ،ینورد تلااح تراظن رد یناور فادها هب زارحا یارب هدزاب
رتلااب صوت ی ف ، لوک( تسا هدش .)2011
هجوت اب تیاهن رد
یسررب فده اب هعلاطم نیا ،دش نایب هچنآ هب اسران شقن
یی ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی پ رد ی ش ب ی ن ی گتفشآ ی ه ی ناج ی
عرص هب لاتبم دارفا .تفرگ تروص
1- Jakson
2- Berger
3- Mosiewicz & Carlson
4- emotional distress
5- Stigma
6- Gonçalves & Cendes
7- alexithymia
8- Self-Regulation
9- Calkins & Howse
عرص ی ک ی دج زا ی رت ی ن و اش ی ع رت ی ن ب ی رام ی اه ی بصع نمزم ی
دشاب یم قور و رتوس(
،10
لاعف هب رجنم هک ؛)2012 ی
ت بصع ی
غ ی ر بط ی ع ی
، ازف ی هدن م زغم رد ی دوش شان(
ی ف
،ناراکمه و صوت رظن زا .)2012
ی
،ف ا ی ن د للاتخا هضراع ی
اپر صع و ی نا زغم رگ ی
هت تلع هب هک تسا ی
ب نتخاس ی رتکلا هدعاق ی
ک ی نورون اه ی م تروص زغم ی
گ ی در اه هلمح نآ هناشن و ی
غ ی هبقرتمر ،ارذگ و
بی شوه ی دوبهب لصاوف اب جنشت و ی
روص ی ش( تسا ی تاه ی ب و ی ت
11ی 2009 ، .) ب عورصم دارفا هک تسا نداد ناشن تاعلاطم ی
رتش
گتفشآ ضرعم رد ی
یاه ه ی ناج ی دنراد رارق ،ینامیرن و ززعم
؛1397 و یل ی
12زما 2003 ، دام ؛ ی زو زاداراب و ،13
زا لقن هب ؛2006
ناطلس ی رف ناراکمه و 1392 ،
گتفشآ زا روظنم .) ی
ه ی ناج ی گدرسفا و سرتسا ،بارطضا ی
م ی دشاب و بارطضا ،سرتسا .
گدرسفا ی ناور تملاس اب ی
سحروپ( دراد هطبار دارفا رد ی
ن ناراکمه و 1393 ،
.) ا ی ن ب ی نارام اس دننامه ی
ر ب ی رام ی یاه نمزم
شنکاو یاه ناور تخانش ی ظن نمزم ی ر گدرسفا ،سرتسا ،مشخ ی
ن بارطضا و ی
ز سب ی را م شرازگ ی دوش سررب و ی تلالاتخا
ناور تخانش ی قحت رظن هطقن زا ی
تاق ی لاب و ی ن ی لاس رد یاه خا ی ر ب اب طابترا رد ی
رام ی تسا هجوت دروم عرص (
یگلانازتلو و
،ناراکمه .)2015
دادعت ی اهروتکاف زا ی
بارطضا روآ دننام
،تاجنشت لامتحا
یسآ ب یاه نامسج ی
، ناوتان ی ه ی ناج ی تلاجخ
یاه عامتجا ی گدنز رد ی ب هنازور ی نارام م هک دراد دوجو عرص هب لاتبم ی
عضو دناوت ی
ت گدنز ی ثات تحت ار عورصم درف ی
ر رارق
ب نانآ بارطضا رب و دهد ی
ازف ی د ساو(
ی سول ناراکمه و ،14
اربانب ؛)2012 ی ن لک روط هب ی
ا رد ی ن ب ی نارام گتفشآ ی یاه ه ی ناج ی
ز ی دا ی د ی هد م ی اس( دوش ی نگ ناراکمه و ،15
)2014 . فلتخم لماوع ی
م ی دناوت گدرسفا اب طابترا ی
، رد سرتسا و بارطضا
بی نارام گ رارق هعلاطم دروم عرص هب لاتبم ی
در م هلمج زا هک ی
ناوت اسران هب یی ه ی ناج ی درک هراشا .
اسران یی ه ی ناج ی
، ب مدع ی نا
ه ی ناج لد هب اه ی ل اسران یی دنمناوت رد ی
هد مظن و شزادرپ ی
ه ی ناج اه یا رادزاب ی ه زورب هتسناد ی
ناج ی ا زا و تسا ی
ن ،ور
ییاسران ه ی ناج ی نب ار ی دا ی م ی ه تراظن اب هک دنناد ی
ناج ی پ ی گتسو ی ه لرتنک .دراد ی
ناج ی امت ی ل رادزاب هب ی اه باتزاب زورب رد ی
ه ی ناج ی ،تراشب(تسا هب لاتبم دارفا .)2009
ییاسران ه ی ناج ی د ر تخانش تسرد ه ی ناج س زا اه ی ام ی د ی نارگ دنراد لکشم
ل(
ی ن 1996 ، اجنگ و .) ی ش نآ ارب اه ی دردمه ی اب تلاح اه ی ه ی ناج ی دارفا ، لاگود کم((تسا روصحم نچمه .)2002
ی ن ا ی ن
ه اب ههجاوم ماگنه هب دارفا ی
ناج یاه تبثم یا فنم ی وق ی
، ب لامتحا هب ی
رتش ی شناکت روط هب ی
م ناشن شنکاو ی
دنهد .
(ینامیرن و ززعم هعلاطم جیاتن اتسار نیا رد داد ناشن )1397
یگتفشآ و یتخانش درکلمع اب عرص ینیلاب یاهریغتم نیب
ینعم هطبار یناجیه دراد دوجو راد
نینچمه . ،نوسناج
نلارافکام و
ول
16یی 2018( شهوژپ رد ) ی
ا هب ی ن تن ی هج سر ی دند رد هک
فطاع تلالاتخا عرص هب لاتبم دارفا ی
ب ی رتش ی ن ملاس دارفا هب تبس .دنداد ناشن
(ناراکمه و دیویاد هعلاطم جیاتن رد زین )2016
بیسآ اب یناجیه ییوگان نیب هک داد ناشن دوخ رد هتفای نیا .دراد دوجو یرادانعم یگتسبمه عرص نارامیب رد یزغم یاه
(ناراکمه و گناچ هعلاطم (ناراکمه و یبارهس .دمآ تسد هب زین )2015
جیاتن رد )1396 نارامیب هک دندرک شرازگ دوخ هعلاطم
رد یرتلااب تارمن یداع دارفا اب هسیاقم رد عرص هب لاتبم ییوگان
یناجیه دوجو .دندرک بسک اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م دارفا رد ی
.تسا هدش نایب یتخانشناور یگتفشآ اب ندمآ رانک صوصخ رد مهم یاهریغتم زا یکی ناونع هب هک ارچ
اهدربهار ی
ظنتدوخ ی م ی هب انعم ی فرظ ی ت ارب درف ی دعت ی ل ه و راتفر ی
،تاناج ارش اب بسانتم ی
ط غت و یی تار حم ی ط ب ی نور ی نورد و ی
سومل(تسا ،17
)1999 و اناوت لماش یی
نامزاس رد درف هد
ی دم دوخ و ی
ر یت ی اناوت و تاساسحا ،اهراتفر یی
اه م ی دشاب فابابا(
،18
.)2009 ظنتدوخ رد ی
م ی
، جنسدوخ راتفر زا صخش ی
م لمع هب ی
عم اب روخارف رگا هک دروآ ی
اهرا ی ش بوخ شلاعفا دشاب
جنس ی هد م ی دونشخ ثعاب و دوش ی
م وا ی ا رگا و دوش ی
ن عم اب روخارف لاعفا ی
اهرا عس دشابن ی
م ی وعت اب دنک ی
ض هب لاعفا
عم ی اهرا تسد ی دبا آ هک دوش علطم و دنک شجنس هرابود سپس یا
تسا هتسناوت هلصاف
عم زا راتفر ی
اهرا نک رتمک ار د
یا ب زا ی ن
10- Sutter & Rüegg
11- Shehata & Bateh
12- Williams
13- Madiose & Paradaz
14- Vassilius, KimSides & Walton
15- Siegen, Hosein, Isenca, Ayman, Halak & Acal
16- Johnson, Macfarlane & Looi
17- Limousine
18- Ababaf
ناکروم( دربب ی
حلاص ی 1385 ، .) اهدربهار یی ارب دارفا هک ی
هد مظن ی م لامعتسا اه نآ زا دوخ تاساسحا ی
م دننک ی دناوت
ببس یاقترا م ی ناز تسردنت ی ناسنا حم نوگانوگ داعبا رد اه ی
ط ی
، ناور ی
، عمج ی قلاخا و ی ا زا و دوش ی
ن م ور ی ناز گنوگچ ی
گدنز ی
، ب طابترا ی ن درف ی تلا ار ی ما ناکروم(دشخب ی
، حلاص ی 1385 ، ..) اتسار نیا رد هک یروط هب سابع
ی
، گب ی
،نا عا ی دا ی و
هاگرد ی 1394 ( شرازگ ) ی ب ی نا گتسبمه هک تشاد ی
رادانعم و تبثم ی
ب ی ن ظنتدوخ ی م ی نینچمه .دراد دوجو یناور تملاس اب
ر ی لاد ناراکمه و (19
)2018 نارامیب یمیظنتدوخ یاهدربهار شیازفا هک دندرک شرازگ دوخ شهوژپ رد زین رب یرادانعم ریثات
.دراد یتخانشناور یگتفشآ شهاک نایدجما
1390( و یفنم قلخ شهاک(یناجیه یگتفشآ اب هک داد ناشن دوخ یسررب جیاتن رد )
.دراد دوجو یرادانعم و یفنم یگتسبمه )یگدرسفا هب هجوت اب تیاهن رد یاهریغتم شقن صوصخ رد هتفرگ تروص کدنا رایسب یاه شهوژپ دوجو و دش نایب هچنآ
،رضاح ا نی
ایآ :هک تفرگ تروص یساسا لاوس نیا هب ییوگخساپ روظنم هب شهوژپ گتفشآ
ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا ساسارب
اسران یی
ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی پ لباق ی ش یب ن ی م ی دشاب
؟
عرص ی ک ی ار زا ی ج رت ی ن س تلالاتخا ی
متس بصع ی زکرم ی تسا . ای ن ب ی رام ی
٪۱ یعمج ت رد ار ۲۰ گلاس ی و
٪۳ یعمج ت رد ار
۷۵ گلاس ی گرد ی ر م ی دنک مروهت(
20ن 2011 ،
؛) لاتبم رثکا ی
نا (
٪۸۰ ) رد یاهروشک گدنز هعسوت لاحرد
ی م ی دننک نوتون(
، 4
.)2012 رد عرص هلاسره ات 40
رد رفن70 ۱۰۰۰۰۰ اهروشک رد رفن
ی هعسوت ی هتفا رد و ات80 رد رفن140
۱۰۰۰۰۰ رد رفن
اهروشک ی م عورش هعسوت لاحرد ی
دوش گام(
ی کر ی زن ناراکمه و ،21
.)2010 رمآ رد جنشت ی
اک رقت ندمآ دوجو هب ثعاب ی
ًاب ی ک
م ی ل ی درا زه رلاد ی هن داصتقا ی قتسم ی م م ی دوش . لاس رد عرص ۲۰۰۴
دودح ندمآ دوجو هب ثعاب اپورا رد /5
م 15 ی ل ی درا ی ورو
زه ی هن داصتقا ی .دش ندمآ دوجو هب ثعاب دنه رد عرص /7
م1 ی ل ی درا زه رلاد ی هن داصتقا ی ی 5ا 0/ لوت % ی د لخاد صلاخان ی
م ی دوش
م(
ی ودج ناراکمه و ،22
.)2016 لااب رامآ هب هجوت اب ی
(روشک رد عرص /8
دصرد1 ی ا روخ رد نامرد و تراظن ،) ی
ن هاگآ ،هضراع ی
فکم ی اه هبنج زا ی
ا نوگانوگ ی
ن بزاب ،تسرد تخانش رب لمتشم ،هضراع ی
ن ی وراد( نامرد و دعاسم یی
غ و ی ورادر یی قد ) ی ق
رورض ی عون عرص .تسا ی
د هضراع ی اپر زغم ی م رد للاتخا تروص هب هک تسا ی
ناز صب ی تاساسحا،تر اه للاتخا، فراعتم ان
ی
ناور ی لجت ی م ی ذپ تشگرب دراد ناکما و دوش ی
ر گ رب رد ار رمع مامت و دشاب ی
در اربانب ی ن موادم و مظنم تبقارم مزلتسم
ار زا.دشاب ی ج رت ی ن پ ی اهدما ی ا ی ن ناور تلالاتخا هضراع ی
تسخن روهظ اب هک تسا ی
ن ناور تلالاتخا عرص هلمح ی
رامشب ی خ زا دو
م ناشن ی ،ناهلااه و نمفاک(دنهد م نآ هب هجوت مدع .)1387
ی تامدص ببس دناوت ی
نام دن ییاناوتان عامتجا ی
، للاتخا روهظ
اه ی ناور ی
، نوزف ی ب خرن ی راک ی
، ازفا ی ش شکدوخ ی
، لقت ی ل گنوگچ ی گدنز ی
، ب ی افک یت ی لغش ی
، داصتقا ی / گنهرف ی هتشاد
ف(دشاب ی ردنر ناراکمه و 2016 ،
نچ روضح .) ی
راوشد ن ی اه یی ا هب هجوت ترورض عورصم دارفا رد ی
ن م راکشآ ار دراوم ی
.دزاس
اربانب ی ن زا ی ک ب دارفا دراد ناکما تهج ی
رامش ی ا هب لاتبم هعماج رد ی
ن نوگانوگ تلاکشم راچد هک دنشاب هضراع ی
گدنز رد ی
تهج زا و دنوش ی
د ی رگ ا نامرد لامتحا دش رکذ هک هچنآ هب انب ی
ن ب ی رام ی نچ ماجنا اب ،دراد دوجو ی
ن اه شهوژپ یی
م ی ناوت
ارش ی ط گدنز ی ارب ار رت عوبطم ی
ا ی ن فا دار رس ظفح و ام
ی ه اه ی ناسنا ی ارش تملاس و ی
ط .دروآ مهارف عماوج فرط زا
ی عرص
ط اب طبترم ی
ف ی هبنج زا یاه ز ی تس یتخانش سآ و ی ب تخانش ی ناور ی تسا . ناور لئاسم روهظ ی
- عامتجا ی
، بی نارام رد ار عورصم
ضرعم ناور تلالاتخا عاونا کشزپ
ی گدرسفا و بارطضا دننامه ی
، دلوگ(
ب و داد دهاوخ رارق )2016 ی
م شکدوخ ی نآ رد ش اه ی عو
ناور تملاس ظاحل زا لاتبم دارفا ؛دراد ناوارف تخانش
ی اپ حطس رد یی
ن ی ور ماگنه رد و دنراد رارق ی
ورا یی اب ی ک تیعقوم ه ی ناج ی
،
ب شوخ و عوبطم ساسحا ی
ن ی ارب ی ه تراظن ی ناج ی ب ،دنرادن ی نارام ن عورصم ی دنمزا رتهب هدافتسا هب ی
ن تخانش درکلمع ی
و
بسانم یمیظنتوخ یاهاربهار ا رد
ی ن عقوم ی ت اه روک(دنتسه
23س 2002 ، .) ا زا ی ن سررب ور ی لماوع ی گتفشآ رد هک ی
ه ی ناج ی
بی نارام تسا رثوم عرص هب لاتبم
، رورض و مزلا ی
م رظن هب ی
؛دسر اربانب ی ن ن ی زا شهوژپ تسا ی
ا رد ی ن هب و دوش ماجنا اتسار
19- Riddle, McNally, Vojdo, Robinson & Musul
20- Thurman
21- Magiorkinis, Kalliopi & Diamantis
22- Megiddo, Colson, Chisholm, Dua & Nandi
23- Korse
سررب ی غتم ی اهر ی گتفشآرب رثؤم ی
ه ی ناج ی ب ی نارام ا رد مزلا تامادقا ات دزادرپب عرص هب لاتبم ی
ن هک اجنآ زا .دوش ماجنا اتسار
اه شهوژپ ی
ا رد ،روشک رد هدش ارجا ی
ن اسران شقن ،دروم یی
ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی گتفشآ رد ار ی
ه ی ناج ی ب ی نارام
سررب ،عرص هب لاتبم ی
اذل ،تسا هدرکن ماجنا ،دوجوم یشهوژپ ءلاخ هب هجوت اب
قحت ی ق ا رد ی ن مز ی هن ،دشاب یم یرورض زا هک ارچ
اتن ی ج م رضاح شهوژپ ی
ناوت ارب ی ب عضو دوبهب ی
نارام نآ نامرد و اهنآ هب کمک رد و درب هرهب عرص هب لاتبم صب اب اه
ی تر
بی رتش ی لمع ک در . فده اب شهوژپ نیا اذل سررب
ی ران شقن اس یی ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی پ رد ی ش ب ی ن ی گتفشآ ی
ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا .دش ماجنا
(ینامیرن و ززعم نایا رد ینااجیه یگتفشآ و یتخانش درکلمع اب عرص ینیلاب یاهریغتم هطبار یسررب هب یقیقحت رد )1397
نیاب زا .دواب یگتاسبمه عون زا شهوژپ نیا حرط .دنتخادرپ نارامیب رد هدانورپ یاراد وراد هاب موااقم عراص هاب لاتابم ناراامیب
لیبدرا رهش یتسیزهب ( ینس هنماد رد وراد هب مواقم عرص هب لاتبم رامیب 35
پ1 ات8 لاس ناتسبات رد )لاس25 هماناشسرپ96
یرامیب )یجنشت تلامح یناوارف و یفرصم عرص دض یاهوراد دادعت( ینیلاب و کیفارگومد تایصوصخ هب طوبرم .دانداد خساپ ار
یبارهس ناراکمه و 1397(
هب یقیقحت رد ) ییوگان هسیاقم
کینوت عورصم نارامیب نیب رد یناجیه -
کاینولکویم عراص ،کینولک
ملاس دارفا و ناناوج یلع( یدادیور سپ حرط ساسا رب هعلاطم نیا .دنتخادرپ
- هاسیاقم هانومن شور ااب ،)یا سرتاسد رد یرایگ
ق و نیدلاریهظ .دش میظنت ( یشیر
کاینوت عراص هب لاتبم دارفا رد یگدرسفا ناگناشن یسررب هب یا هعلاطم رد )1385 -
کاینولک
یم یرگلابرغ و هجوت دنمزاین و دراد ییلااب عویش عورصم نارامیب رد یگدرسفا هک دندیسر هجیتن نیا هب هزیلارنژ .دشاب
امیهاربا ی
ناراکمه و 1385 (
) یشرازگ رد هلزنم هب
یسررب لدم یگژیو عراص هاب لاتابم ناراامیب یاناور یسانش بیسآ و یتیصخش یاه
اشن ن رگ رگا دش هچ نانآ یناور یسانش بیسآ یعیسو
تارمن یلو دنرادن ناش
رد یاه سایق ینیلاب
ینوزفMMPI تبسن یرتشیب
لرتنک هورگ هب تشاد
یاناور یگتسخ یاهسایقم رد عورصم نارامیب .
، یگدراسفا ،
یرتاسیه و
شیازافا فعاض تارامن
یرتاشیب
دوب راد ینعم سایقم رد اهنت هورگ ود توافت .دنتشاد والیف واجرآ ،سوکرام ،نلاروف ،سوراب .
(24
فداه ااب یاشهوژپ رد )2018
هبنج یسررب للاتاخا هاک دندیاسر هاجیتن نایا هاب عراص رایغ و عراص هاب لاتبم نارامیب رد یناور تلالاتخا و یتخانشناور یاه
ار یناوارف نیرتشیب یساسا یگدرسفا اب یعرص نارامیب نیب رد
/51 تایفیک نایا رد هک داد ناشن شهوژپ جیاتن .تشاد عویش %0
هلباقم یاهدربهار و یگدرسفا ،بارطضا ،یناجیه ییاسران ،یگدنز یراداانعم تواافت یعراص رایغ و عراص هاب لاتبم نارام رد یا
گنیز .تشاد ناراکمه و
2018 ( بیسآ زا سپ سرتسا توافت ناونع تحت یشهوژپ رد ) میاظنت یاهدربهار و یناجیه ییاسران ،
دراد دواجو هورگ ود رد یناجیه ییاسران رد یرادانعم فلاتخا هک دندیسر هجیتن نیا هب یجنشت ریغ و یجنشت عرص نارامیب رد ناجیه یاهدربهار زا رتشیب هورگ نیا نینچمه دوب رتشیب یجنشت عرص هورگ رد توافت نیا و هلباقم رادم
یام هدافتسا یا درک
.دان
( نیب قح شیپ ناونع تحت یشهوژپ رد )1396
هطساو شقن :یتسیزهب ساسا رب ینهذ طاشن ینیب کباس یا
یمیظنتدواخ یاه
یتاسیزهب و یانهذ طاشن اب یناجیه یمیظنتدوخ یاه شور نیب یرادانعم و تبثم یگتسویپ هک دیسر لصحام نیا هب یناجیه .دراد دوجو زابناهج
ی ناراکمه و 1394(
هعلاطم رد ) شیاپ رد نااجیه یتخاناش میاظنت یااهدربهار رثا دنتشاد نایب یا
یانیب
نایم هک دندیسر دنیارب نیا هب ،یگدرسفا ؛بیترت هب ناجیه یتخانش میظنت دربهار سایقم9
رکف راوخشن ی
، ذپ ی شر هعجاف ، راب
همانرب رب ددجم زکرمت ، ،ندناوخ هتاشاد راثا یگدراسفا رب نیسپاو سرتسا لابند هب یزیر
دنا شیاپ و دواب راد یانعم یانیب ااما و
یاه یژتارتسا رازاب
ی با ی تبثم رثوام یگدراسفا راب یراماش تیمها مک و تبثم ددجم زکرمت ، نارگید شنزرس ،دوخ شنزرس ،
.دوبن وقت ی ناراکمه و 1393( ،
هسیاقم مان اب یا هعلاطم رد ) دردراس هاب لاتابم دارافا رد نااجیه یتخانش میظنت یاهدربهار ی
،ینرگیم ا راجنهب دارف یژتارتاسا زا یدااع دارافا هب تبسن ینرگیم دردرس هب نایلاتبم هک دندیسر دنیارب نیا هب ، یشنت دردرس ،
یم هدافتسا یرتمک تبثم یاه ود رد نادرام زا رااجنهب ناانز و ینرگیم ردرس هب لاتبم دارفا زا هورگ ره رد نانز نینچمه .دننک
افتسا یرتشیب تبثم یاهدربهار زا هورگ یم هد
.دننک
رضاح شهوژپ ماجنا زا فده سررب
ی هطبار اسران یی ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی گتفشآ اب ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا و
یسررب نینچمه هطبار
اسران یی ه ی ناج ی گتفشآ اب ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا یاهدربهار هطبار و
ظنتدوخ ی م ی گتفشآ اب ی
24 . Barros, Furlan , Marques & Araújo Filho
ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا و
پی ش یب ن ی گتفشآ ی ه ی ناج و ی اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی اسران ساسارب عرص هب لاتبم دارفا یی
ه ی ناج یم حرطم اه هیضرف نیا قیقحت رد .دشاب یم ی 1 دوش
- عرص هب لاتبم دارفا یناجیه یگتفشآ اب یناجیه ییاسران نایم
دراد دوجو هطبار -2
سررب ی اهدربهار هطبار ی
ظنتدوخ ی م ی گتفشآ اب ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا -3
یگتفشآ ینیب شیپ
.دنراد ار عرص هب لاتبم دارفا یناجیه یگتفشآ ینیب شیپ ییاناوت یمیظنتدوخ یاهدربهار و یناجیه قیقحت شور ای ن قحت ی ق دربراک ،فده رظنم زا ی
شور رظنم زا و تسا یم یگتسبمه عون زا یفیصوت ،
هوژپ نیا رد .دشاب ریغتم ش
یاه
اسران یی ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م و نیب شیپ یاهریغتم ناونع هب ی گتفشآ
ی ه ی ناج یغتم ناونع هب ی کلام ر
م .دشاب ی
هیّلک لماش ،شهوژپ یرامآ هعماج ی
لااب دارفا 15 ی
ب هب لاتبم لاس ی
رام ی عرص صختم کشزپ صیخشت ساسارب دنشاب یم ص
ینامرد یتامدخ تفایرد روظنم هب هک هاگنامرد هب
یاه طوبرم هعجارم نارهت رهش رد عرص هب رامآ .دندرک
فا نیا اسارب دار س
شرازگ هاگنامرد یاه طوبرم َاعومجم عرص هب اش شهوژپ نیا رد یسررب دروم هنومن دادعت دندوب رفن913
60 لم رفن تسا هدوب
گ هنومن لکش هب هک ی
ر ی م زا سرتسد رد ی
نا عمج ی ت رامآ ی سا رب زین هنومن مجح یانبم .دندش باختنا عت سا
تم داد شیپ ریغ
شهوژپ رد هک دوب نیب ریغتم ره یازا هب یگتسبمه یاه
،رولاد(تسا هدش داهنشیپ باختنا رفن30 .)1390
( سرتسا و بارطضا ،یگدرسفا سایقم)فلا :لماش شهوژپ یاه رازبا DASS-21
زا یناجیه یگتفشآ یریگ هزادنا روظنم هب :)
همانشسرپ نیا .دش هدافتسا سایقم نیا هب
گدرسفا ،سرتسا هعلاطم ی
اه باتزاب( بارطضا و ی
ه ی ناج یم ی راب نیلوا یارب ،دزادرپ
لاس رد دناب یول طسوت هدش هئارا1995
اراد و 21 ی و لاوس اه هفلوم ی ز و طسوتم ،مک ،ًلاصا ی
دا اپ.تسا یی ن رت ی ن ره هب هرمن
ب و رفص لاؤس ی
رتش ی ن هرمن هعلاطم قبط .تسا3 همانشسرپ یا
ی و بارطضا گدرسفا
ی قم اب کب ی سا اه ی گدرسفا ،سرتسا ی
و
بارطضا DASS-21 پ
ی گتسو ی لااب یی رنه .دراد ی ( دروفارک و )2003
DASS-21 د رازبا ود اب ار
ی رگ و بارطضا هب طبترم
گدرسفا ی ی ک فنم و تبثم هفطاع اب طبترم رازبا ی
ق ی سا ا لصحام و دنداد ی
ن رتهب هک ی ن عضو ی ت ارب ی DASS-21 ماگنه
ی
ه هک تسا هتفرگ رظن رد نآ دروم هس ر
.دنوش ا رابتع ی ن قم ی سا ا رد ی نار رد ی ک وگلا ی مومع ی ( دهشم رهش رد N=400
ارب ) ی
بارطضا /66
سرتسا و0 /76
گدرسفا 0 7ی
0/ رغصا( تسا هدش هئارا ، ی
، رلااس ی بحاص،
ی 2005، دارم .) ی ( هانپ دح )2005
نورد تابث ی
قم ی سا رط زا ار ی ق افلآ ی ارب خابنورک ی
سرتسا /89 بارطضا ،0 /92
گدرسفا و 0 ی
94 0/ سررب ی تسا هدرک
(
،یرغصا ،یبحاص
،یرلااس هانپ یدارم .)2005
2005 ( یارب خابنورک یافلآ قیرط زا ار سایقم یلخاد تابث نازیم ) گدرسفا
ی
/94 بارطضا ،0 /92
سرتسا و 0 /89
تسا هدرک شرازگ 0 (
یحتف ،ینایتشآ ارب رضاح هعلاطم رد نینچمه .)1388
یبایزرا ی
نیا ییایاپ قم
ی سا هزادنا گ ی ر ی رض زا ی ب افلآ ی م هک دش لامعتسا خابنورک ی
ناز 71 نآ 0/ ب هک دش لصاح ی
رگنا بولطم رابتعا
ای ن قم ی سا هزادنا گ ی ر ی .تسا یناجیه ییاسران سایقم)ب ییاسران سایقم :25
ه ی ناج ی سوب وتنروت ی
هل ی بگب ی
، و رکراپ
تی بگب،رول ی 1994 ( هعلاطم روظنم هب ،) ی
اسران حوطس یی
سانشزاب رد ی
ه زورب و ی ناج ا .تسا هدش هتخادرپ ،اه ی
ن قم ی سا ی ک
نومزآ شسرپ20
ی ز هس و تسا ی
قمر ی سا راوشد ی لماش( تاساسحا تخانش رد راوشد ،)هدام7
ی لماش( تاساسحا حرش رد 5
و )هدام رکفت لماش( سوسحم قم رد ار )هدام8
ی سا اه ی رد جنپ ا هج ی ل ی ترک هرمن زا 1ی
هرمن ات )فلاخم ًلاماک(
5ی ًلاماک(
م هزادنا ،)قفاوم ی
گ ی در سراف تشونور رد . ی
قم ی سا وگان یی ه ی ناج ی وتنروت 20- ،تراشب(
رض ،)2007 ی ب افلآ ی ارب خابنورک ی
ییاسران ه ی ناج ی ز هس و لک ی
قمر ی سا راوشد ی ب رد سانشزا ی راوشد ،تاساسحا ی
ترت هب ،سوسحم رکفت و تاساسحا حرش رد ی
ب
/85 ،0 /82 ،0 /75 و0 /72 ناسمه تملاع هک دش باستحا 0 ی
لخاد ی قم بوخ ی سا ،تراشب( تسا ا رد .)2007
ی ن ن شرازگ ی ز
رض ی ب افلآ ی ارب خابنورک ی
ییاسران ه ی ناج ی ز هس و لک ی
قمر ی سا راوشد ی سانشزاب رد ی
راوشد ،تاساسحا ی
تاساسحا حرش رد
حم رکفت و ترت هب ،سوس
ی 85ب 0/ 80 ، 0/ 78 ، 0/ 70 و 0/ تسا هدش لصاح )ج .
قم ی سا اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی :سرام یفطاع
شسرپ اه ی ا ی ن امنهار باتک زا لاومعم همانشسرپ ی
ظنتدوخ عماج ی
م ی رپ شراگن ی
ز ام ی هک تسا هدش هتفرگ نسرلا و
ندراه(
ی
،س ب ی رگ ی
، ی فسو ی
، 2009 ، اراد همانشسرپ .) ی
۴۴ اهدعب هک تسا شسرپ ی
تخانش ی راتفر ی
، عقوم روطت ی
،ت روطت
25. Alexeitmya scale
لقت ،هفطاع ی
ل فنم قلخ ی نوزف و ی اهدربهار نومزآ تسا لمتشم ار تبثم قلخ ی
ظنتدوخ ی م ی فطاع ی نومزآ مسق زا سرام اه
ی
شسرپ هتسب ۷
زگ ی هن ا ی مه ات زگره زا هک تسا ی
هش ات رفص زا و لماش ۶
راذگشزرا ی م ی دوش حلاص . ی گروم و نا ی 1385 ( )
ا رابتعا ی ن ن شور اب ار همانشسرپ ی
هم ندرک ۷۵ افلآ و ی هدرک شرازگ هب خابنورک نچمه .دنا
ی ن حلاص ی ناگروم و ی 1385 ( رابتعا )
قم ی سا اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی فطاع ی ارب ار ی ره ی ک ز زا ی ر زا اه هفلؤم ات %63
ناشن هک دندرک شرازگ %70 هدنهد
ی شزرا
فر ی ع ا ی ن قم ی سا ا رد ی نار .تسا ارب ی زجت ی ه لحت و ی ل اه هداد ی روآ عمج ی صوت رامآ زا لوا شخب رد هدش ی
ف ی فارحنا دننام
عم ی
،را م ی گنا ی
،ن ارب مود شخب رد و ،... و ی
زجت ی ه ضرف ی ه اه رط زا ی ق رض ی ب گتسبمه ی پ ی نوسر سرگر و ی نو لامعتسا هناگدنچ
ارب هک دش ی
ا ی ن رامآ رازفا مرن زا روظنم ی
SPSS24 دش هتفرگ هرهب
.
اه هتفای دادعت شهوژپ نیا رد ناناوجون زا رفن 60
تاصخشم همادا رد هک دنتفرگ رارق یسررب دروم عرص هب لاتبم هلاس 15
.تسا هدش هئارا نانآ کیفارگومود
( لودج تلایصحت طیارش بسح رب نایوگخساپ یدصرد و یناوارف شنکارپ :)1
تلایصحت یناوارف
دصرد
مود ییامنهار 33 11
18/
ییامنهار موس 67 49
81/
60 لک 100
( لودج رد هچنانچ یم هدهاشم )1
دوش /33 ییامنهار مود تلایصحت یاراد نایوگخساپ دصرد 18 /67
دصرد 81
ییامنهار موس نایوگخساپ دنشاب یم
.
( لودج تیسنج بسح رب نایوگخساپ یدصرد و یناوارف شنکارپ :)2
تیسنج یناوارف
دصرد
31 رتخد /70
51
29 رسپ /30
48
60 لک 100
( لودج رد هچنانچ یم هدهاشم )2
70 دوش 51/ و رتخد نایوگخساپ دصرد /30
.دنشاب یم رسپ نایوگخساپ دصرد48
هتفای یفیصوت یاه
تمسق نیا رد م
ی گنا ی ن عم فارحنا و ی
را یاه هفلوم اسران
یی ه ی ناج ،ی اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی و گتفشآ ی ه ی ناج ی رد هورگ
.تسا هدش هئارا هعلاطم دروم
( لودج ییوگان ،یناجیه یگتفشآ رایعم فارحنا و نیگنایم :)3 هفلوم و یقلخ
یسررب دروم هتسد رد نآ یاه
ریغتم نیگنایم
رایعم فارحنا
گتفشآ ی ه ی ناج 25 ی
48/ /34
8
تاساسحا فیصوت رد یراوشد /76
14 /60
3
تاساسحا صیخشت رد یراوشد /65
18 /30
5
ینیع رکفت /80
17 /11
5
یقلخ ییوگان لک /93
47 /27
10
( لودج جیاتن قبط رایعم فارحنا و نیگنایم )3
گتفشآ ی ه ی ناج 34 ی 8/
± /25
، 48 رد یراوشد تاساسحا فیصوت
/60
±3
/76 تاساسحا صیخشت رد یراوشد ،14 /30
±5 /65 ینیع رکفت ،18 /11
±5 /80 یقلخ ییوگان و 17 /27
± 30 /93 47
.تسا
( لودج رایعم فارحنا و نیگنایم :)4 اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م ی هفلوم و یسررب دروم هتسد رد نآ یاه
ریغتم نیگنایم
رایعم فارحنا
ظنتدوخ ی م یتخانش ی /15
34 /64
7
ظنتدوخ ی م ی یراتفر /30
54 /70
10
غت یی ر عقوم ی 71 ت
56/ /19
11
هفطاع رییغت /48
53 /25
10
شهاک قلخ فنم 09 ی
61/ /20
14
ازفا ی ش تبثم قلخ /25
36 /13
8
اهدربهار ی ظنتدوخ ی م 41 لک ی
135/ /19
21
( لودج جیاتن قبط نیگنایم )4
ظنتدوخ ی م یتخانش ی /64
± 7 /15 ،34 ظنتدوخ ی م ی یراتفر /70
± 10 /30
،54 غت یی ر
عقوم ی 19ت 11/
± /48 ،56 هفطاع رییغت /25
±10 /48 ،53 شهاک قلخ فنم 20ی 14/
± /09 ،61 ازفا ی ش تبثم قلخ /13
8
± /25 و36 اهدربهار ی ظنتدوخ ی م 19لک ی 21/
± /41 .تسا135
شهوژپ یطابنتسا یاه هتفای ادتبا شخب نیا رد فارگوملوک نومزآ
- فنریمسا یسررب هب همادا رد وتفرگ تروص یاهریغتم تارمن عیزوت یسررب روظنم هب
.دش هتخادرپ اه هیضرف
( لودج فارگوملوک نومزآ :)5
- یسررب دروم یاهریغتم تارمن شنکرپ یارب فنریمسا
اهریغتم اسران
یی ه ی ناج ی اهدربهار ی
ظنتدوخ ی م ی گتفشآ
ی ه ی ناج ی
فنریمسا فارگوملوک /670
0 /039
1 /237
1
513 P 0/ /190
0 /115
0
( لودج رد لامرن هعلاطم رد فونریمسا فارگوملوک نومزآ لصحام )5
شرازگ یسررب دروم یاهریغتم تارمن شنکارپ ندوب
( تسا لامرن اهریغتم تارمن عیزوت تسا دوهشم هک روطنامه .تسا هدش /05
0
<
.)P
شهوژپ یاه هیضرف هب طوبرم یاه هتفای
( لودج ییاسران نیب نوسریپ یگتسبمه بیرض :)6 یناجیه
( و هفلوم یاه نآ ) اب گتفشآ ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا
اهریغتم گتفشآ
ی ه ی ناج ی فیصوت رد یراوشد
تاساسحا صیخشت رد یراوشد
تاساسحا ینیع رکفت
ییاسران یناجیه
گتفشآ ی ه ی ناج 1 ی
حرش رد یراوشد تاساسحا 450**
0/
= r
1 )p<0/01(
زیمت رد یراوشد تاساسحا 416**
0/
=
** r /350 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
ینیع هشیدنا 353**
0/
=
** r /329 0
=
** r /401 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01(
0/ p<
)
اسران یی یناجیه 509**
0/
=
** r /395 0
=
** r /410 0
=
** r /377 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01(
0/ p<
) 01(
0/ p<
)
یرادانعم حطس رد نومزآ یراد ینعم * /05
0 یرادانعم حطس رد نومزآ یراد ینعم **
/01 0
هک روطنامه ( لودج
یم ناشن )6 (تاساسحا حرش رد یراوشد نیب دهد
/45 0 ( تاساسحا زیمت رد یراوشد ،)r=
/416 0 ،)r=
( ینیع هشیدنا /353
0 و )r=
اسران یی ( یناجیه /509
0 اب )r=
گتفشآ ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا یرادانعم و تبثم هطبار
( دراد /01 0 p<
رارق دییات دروم هطوبرم هیضرف نیاربانب .) دریگ یم
.
( لودج نیب نوسریپ یگتسبمه بیرض :)7 اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م ی ( و هفلوم یاه نآ ) اب گتفشآ ی ه ی ناج ی هب لاتبم دارفا
عرص
اهریغتم گتفشآ
ی ه ی ناج ی ظنتدوخ ی م ی
تخانش ی ظنتدوخ
ی م ی
یراتفر غت
یی ر
عقوم ی ت هفطاع رییغت
شهاک قلخ
فنم ی تبثم قلخ
ظنتدوخ ی م ی
لک
گتفشآ ی
ه ی ناج ی 1
ظنتدوخ ی م
** ی /480 -0 1
یتخانش r=
01( 0/ p<
)
ظنتدوخ ی م ی
یراتفر 413**
0/ -
r=
451**
0/
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
غت یی ر
عقوم ی ت 415**
0/ -
r=
365**
0/
=
** r /364 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
هفطاع رییغت 504**
0/ -
r=
403**
0/
=
** r /380 0
=
** r /377 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
شهاک قلخ
فنم ی 517**
0/ -
r=
422**
0/
=
** r /433 0
=
** r /301 0
=
** r /465 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
ازفا ی ش قلخ
تبثم 498**
0/ -
r=
437**
0/
=
** r /455 0
=
** r /348 0
=
** r /662 0
=
** r /674 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
ظنتدوخ ی م ی
لک 553**
0/ -
r=
469**
0/
=
** r /480 0
=
** r /391 0
=
** r /453 0
=
** r /603 0
=
** r /581 0
= 1 r
01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
) 01( 0/ p<
)
یرادانعم حطس رد نومزآ یراد ینعم * /05
0 یرادانعم حطس رد نومزآ یراد ینعم **
/01 0
( لودج هک روطنامه یم ناشن )7
نیب دهد ظنتدوخ
ی م یتخانش ی 48(
0/ - ،)r=
ظنتدوخ ی م ی یراتفر 413( 0/ - ،)r=
غت یی ر
عقوم ی ت 415 ( 0/ r= -
،) هفطاع رییغت 504(
0/ r= - ،) شهاک قلخ فنم 517( ی 0/ r=- ،) ازفا ی ش تبثم قلخ 498 (
0/ r=- و )
ظنتدوخ ی م لک ی 553 ( 0/ - اب )r=
ا گتفشآ ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا دراد یرادانعم و یفنم هطبار
01 ( 0/ p<
نیاربانب .)
.دریگ یم رارق دییات دروم هطوبرم هیضرف نومزآ اذل ،تسا هدش ققحم هناگدنچ نویسرگر یصاصتخا یاه ضرف شیپ هکنیا هب رظن تلااوس لیلحت و اه هیضرف
:تفرگ ماجنا لیذ حرش هب یشهوژپ
لودج 8( :) دنچ نویسرگر لیلحت جیاتن هناگ
یارب نییعت مهس اسران یی ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی پ رد ی ش یب ن ی
گتفشآ ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا
نیب شیپ یاهریغتم درادناتسا ریغ بیارض
درادناتسا بیارض P T
B SE
BETA
Constant /967
25 /309
- 2 /567
10 /001 0
یناجیه ییاسران /293
0 /035
0 /431 0 /016
5 /001 0
اهدربهار ی ظنتدوخ ی م 315 ی
0/ 038 -
0/ /537 -0 /340
7 /001 0
= 338F 20/
= R /684 0
2= R /467
0
<
P /001
0
نییعت یارب شقن
زا کی ره و یناجیه ییاسران یاهریغتم
اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی ناونع هب شیپ یاهریغتم
ب و نی تفشآ گ ی
ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا ناونع هب
دج رد هک روطنامه .دندش لیلحت نویسرگر هلداعم رد کلام ریغتم رامش لو
ه 8( ) اشم هده
یم نازیم دوش (تسا رادانعم هدش هدهاشم F
/001 0 p<
46 و ) زا دصرد گتفشآ
ی ه ی ناج ی ص هب لاتبم دارفا عر
ییاسران
و یناجیه اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م ی یم نییبت .دوش
اتب ریداقم هب هجوت اب یناجیه ییاسران
43( 0/ β = ) و ر اهدربها ی
ظنتدوخ ی م ی 53( 0/ - β = ) یم ، دنناوت تارییغت طوبرم هب گتفشآ ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا هب ار
ص شیپ یراد ینعم ترو
ینیب نک ن .د
هجیتن و ثحب یریگ
یسررب رضاح شهوژپ فده شیپ رد یمیظنتدوخ یاهدربهار و یناجیه ییاسران شقن
یناجیه یگتفشآ ینیب ا
لاتبم دارف هب
:دشاب یم لیذ حرش هب اه هتفای لیلحت و هیزجت زا لصاح جیاتن .تسا عرص نیب هک دوب نیا شهوژپ لوا هیضرف اسران
یی ه ی ناج ی گتفشآ اب ی ه ی ناج ی هطبار عرص هب لاتبم دارفا دوجو
د درا . ن د هب هجیت تس
هک داد ناشن صوصخ نیا رد هدمآ اسران
یی ه ی ناج یاه هفلوم و ی یمت رد یراوشد ،تاساسحا حرش رد یراوشد
اساسحا ز و ت
اب ینیع هشیدنا گتفشآ
ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا ( دراد یرادانعم و تبثم هطبار
/01 0 p<
یاربانب .) هیضرف ن دروم هطوبرم
( تراشب تاعلاطم یاه هتفای اب هدمآ تسد هب هجیتن .دریگ یم رارق دییات
،)1387 (ناراکمه و یبارهس ،)1390
و لویگ
(دمحا (ناراکمه و گناچ ،)2014
(ناراکمه و دیویاد ،)2015 ( ناراکمه و یبارهس ،)2016
)1396 ، یرن و ززعم (ینام
،)1397
،ناراکمه و گنیز 2018(
و ) نوسناج ه و ،ناراکم 2018 (
) .تشاد ییوسمه
(ینامیرن و ززعم هعلاطم جیاتن اتسار نیا رد داد ناشن )1397
نش درکلمع اب عرص ینیلاب یاهریغتم نیب یناجیه یگتفشآ و یتخا
ینعم هطبار دراد دوجو راد
نینچمه . نوسناج
،ناراکمه و 2018 (
شهوژپ رد ) ی
ا هب ی ن تن ی ج ه سر ی دند عرص هب لاتبم دارفا رد هک
فطاع تلالاتخا ی
ب ی رتش ی ملاس دارفا هب تبسن .دنداد ناشن
(ناراکمه و دیویاد اطم جیاتن رد زین )2016
هک داد ناشن دوخ هعل
بیسآ اب یناجیه ییوگان نیب م رد هتفای نیا .دراد دوجو یرادانعم یگتسبمه عرص نارامیب رد یزغم یاه
چ هعلاط و گنا
(ناراکمه )2015
(ناراکمه و یبارهس .دمآ تسد هب زین امیب هک دندرک شرازگ دوخ هعلاطم جیاتن رد )1396
عرص هب لاتبم نار
رد یرتلااب تارمن یداع دارفا اب هسیاقم رد ییوگان
یناجیه .دندرک بسک (ناراکمه و یبارهس
هجیتن نیا هب یشهوژپ رد )1390
رد یناجیه ییوگان هک دندیسر ب عرص هب لاتبم دارفا
لکشم اب دارفا نینچمه .دوب ملاس دارفا زا رتشی ص
اوشد عر یرتشیب یر رد
تهج و تاساسحا فیصوت و تاساسحا ییاسانش (تراشب .دنتشاد ملاس دارفا هب تبسن ینوریب یرکف یریگ
زین )1387 د ر
هطبار )یگدرسفا و بارطضا(یناجیه یگتفشآ اب یناجیه ییاسران نیب هک دیسر هجیتن نیا هب یشهوژپ ی
بثم م و ت یرادانع
گنیز .دراد دوجو ،ناراکمه و
2018( یرتلااب تارمن عرص هب لاتبم دارفا هک دنداد ناشن یشهوژپ رد ) ا اب هسیاقم رد
یداع دارف
نینچمه .دندرک بسک یناجیه ییاسران رد (دمحا و لویگ هعلاطم جیاتن
رپ رد صقن نیب هک داد ناشن )2014 اب یناجیه شزاد
شناور تلالاتخا و یرادانعم و تبثم هطبار عرص هب لاتبم نارامیب ینامسج مئلاع تدش و یناوارف ،یتخان
اد دوج .در
یگتفشآ اب نآ یاه هفلوم و یناجیه ییاسران هک نیب یگتسبمه صوصخ رد هدمآ تسد هب هجیتن ه
ی ناج ی م ار ی نب ناوت ی نا
شرگن ی وگان هک یی ه ی ناج ی ب ار ی رتش ی ک عضو ی ت پملاکنوه(
ی ،ناراکمه و واه ؛2000
ی دنل ،ناراکمه و اراد )1998
ی لادتعا رثا
لقت(هدننک ی
ل م )کاندرد فطاوع ی
او(دناد ی س ،ناراکمه و واه ؛1990
ی دنل ،ناراکمه و وات )1998
ی ل نب .درک ی نا ا ی ن ور ی درک
اسران یی ه ی ناج ی زا هار راوشد ی گدنامرد و ی
سانشزاب رد ی
درف هب تاساسحا ی
را ی م ی ا اب ات دهد کاندرد فطاوع زا عانتم
یلان کم و نیلتیز(کیژولویزیف جییهت رب ینتبم )...و یگدرسفا ،بارطضا(
،26
19993 ریز زا راجنهبان هتبلا و تقوم تروص هب )
مسیناکم نیا .دنبای ییاهر )تسا هدش داجیا ناشیرامیب هطساو هب عورصم دارفا رد هک(کاندرد فطاوع نیا زا یشان یاهراشف راب
26- Zeitlin & MaNally
،یناربج هتشاد راب نایز یاهدمایپ دناوت یم یبارطضا یاه هناشن هک نیا هب رواب ینعی یبارطضا یاه تیساسح اب هک
سیر(دشاب ،ناراکمه و 27
یسچرام(تسا هدش دییأت اه شهوژپ زا یضعب هلیسو هب ،دنک یم تقباطم )1996 ،ناراکمه و 28
سکوک ؛2000 ،ناراکمه و29
.)1995
نیب هک دوب نیا شهوژپ رگید هیضرف اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م ی گتفشآ اب ی ه ی ناج ی طبار عرص هب لاتبم دارفا ه
دوجو د .درا هجیتن
هک داد ناشن هدمآ تسد هب اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م یاه هفلوم و ی ظنتدوخ
ی م ،یتخانش ی ظنتدوخ
ی م ی راتفر ی
، ت غ یی ر عضو ی
،ت
لقت ،هفطاع روطت ی
ل فنم قلخ ی نوزف و ی قلخ تبثم اب گتفشآ ی ه ی ناج ی عرص هب لاتبم دارفا (دراد یرادانعم و یفنم هطبار
/01 0
p<
تاعلاطم یاه هتفای اب هدمآ تسد هب هجیتن .دریگ یم رارق دییات دروم هطوبرم هیضرف نیاربانب .) ردلوک
و (ناراکمه ،)2004
نایدجما 1390( ،) (ناراکمه و یحلاص ،)1394
سابع ناراکمه و ی 1394(
) (نیب قح ، و )1396
ر ی لاد (ناراکمه و )2018
و
(ناراکمه و رموک .تشاد ییوسمه )2018
اتسار نیا رد سابع
ناراکمه و ی 1394(
ا هعلاطم ) ی
ب ی رگنا پ هک دندش ی
گتسو ی رادانعم و تبثم ی
م ی نا تدوخ ظن ی م ی تملاس اب
نینچمه .دراد دوجو یناور ر
ی لاد (ناراکمه و )2018
هدربهار شیازفا هک دندرک شرازگ دوخ شهوژپ رد زین یمیظنتدوخ یا
( نیب قح .دراد یتخانشناور یگتفشآ شهاک رب یرادانعم ریثات نارامیب یشهوژپ رد )1396
ا هب ی ن ر لصحام س
ی د پ هک ی گتسو ی
رادانعم و تبثم ی
م ی نا کبس کبس .دراد دوجو یتسیزهب و ینهذ طاشن اب یناجیه یمیظنتدوخ یاه یدجما
نا 1390( د ) جیاتن ر
دوجو یرادانعم و یفنم یگتسبمه )یگدرسفا و ینم قلخ شهاک(یناجیه یگتفشآ اب هک داد ناشن دوخ یسررب د
.درا ص و یحلا
( ناراکمه شیپ ییاناوت ناجیه یتخانش میظنت یاهدربهار هک دنداد ناشن یشهوژپ رد زین )1394
رسفا ینیب د ار یگد
.درا
نایدجما 1390( ررب جیاتن رد ) تسبمه )یگدرسفا و ینم قلخ شهاک( یناجیه یگتفشآ اب هک داد ناشن دوخ یس
یفنم یگ و
.دراد دوجو یرادانعم ردلوک
(ناراکمه و ۲۰۰۴
ا هعلاطم رد ) ی
ا هب ی ن سر لصحام ی
دند م هک ی نا یمیظنتدب ه
یناجی و یگتفشآ
،دراد دوجو تبثم هطبار یناجیه نیدب
تروص هک هچره نازیم یناجیه یمیظنتدب شیازفا
دبای ناجیه یگتفشآ ی
شیازفا دهاوخ
فای .ت هک دوب نیا شهوژپ رخآ هیضرف نینچمه اسران
یی ه ی ناج ی اهدربهار و ی
ظنتدوخ ی م ی ینیب شیپ ییاناوت شآ
گتف ی ه ی ناج ی
عرص هب لاتبم دارفا هک داد ناشن هناگدنچ نویسرگر لیلحت زا لصاح جیاتن .دنراد ار
46 زا دصرد تفشآ گ ی ه ی ناج ی لاتبم دارفا
عرص هب و یناجیه ییاسران اهدربهار
ی ظنتدوخ ی م ی یم نییبت .دوش
اتب ریداقم هب هجوت اب اجیه ییاسران
ین 43( 0/ β = ) و
اهدربهار ی ظنتدوخ ی م ی 53( 0/ - β = ) یم ، دنناوت تارییغت طوبرم هب گتفشآ ی ه ی ناج ی هب لاتبم دارفا عرص
ینعم تروص هب ار
نک ینیب شیپ یراد ن
د شهوژپ یاه هتفای اب هدمآ تسد هب جیاتن . ردلوک
و ناراکمه 2004 (
(تراشب ،) )1387
و لویگ ،
(دمحا ( یرباص و یقداص ،)2014
( نیب قح ،)1395 (ناراکمه و رموک ،)1396
.تشاد ییوسمه )2018 و یقداص
(یرباص سا ،یگدرسفا ینیب شیپ ییاناوت یناجیه ییوگان هک دندرک شرازگ دوخ یسررب رد )1395
ارطضا و سرت د ار ب
.درا
( تراشب یم یرادانعم تبثم تروص هب یناجیه ییاسران هک داد ناشن یشهوژپ رد )1387
ار یگدرسفا و بارطضا دناوت -شیپ
( نیب قح .دنک ینیب رد )1396
ا هب ی ن سر لصحام ی
د پ هک ی گتسو ی رادانعم و تبثم ی
م ی نا شور اه یمیظنتدوخ ی اب یناجیه
وجو یتسیزهب و ینهذ طاشن .دراد د
(دمحا و لویگ هعلاطم جیاتن شزادرپ رد صقن نیب هک داد ناشن )2014
ه اب یناجی
و یرادانعم و تبثم هطبار عرص هب لاتبم نارامیب ینامسج مئلاع تدش و یناوارف ،یتخانشناور تلالاتخا اد دوج
.در ردلوک و
ناراکمه 2004 (
) یمیظنتدب دندیسر هجیتن نیا هب یشهوژپ رد یناجیه
یناجیه یگتفشآ ینیب شیپ ییاناوت ر
.دراد ا
27- Riss
28- Marchesi
29 - Cox